TYGODNIK MAKROEKONOMICZNY 27 września 2010

Transkrypt

1 DEPARTAMENT STRATEGII I ANALIZ Zespół Analiz Makroekonomicznych Analizy.Makro@pkobp.pl TYGODNIK MAKROEKONOMICZNY 27 września 2010 DANE I WYDARZENIA - NADCHODZĄCY TYDZIEŃ Na bieżący tydzień zaplanowane jest posiedzenie RPP, na którym oczekujemy decyzji o pozostawieniu stóp procentowych na niezmienionym poziomie. W piątek (01.10.) Ministerstwo Finansów opublikuje prognozę inflacji za wrzesień przewidujemy wzrost wskaźnika do poziomu 2,2% r/r z 2,0% w sierpniu. Na rynkach bazowych w nadchodzącym tygodniu najistotniejsze dane makroekonomiczne to: w USA 3-ci szacunek wzrostu PKB w II kw., cotygodniowe dane z rynku pracy oraz dane dot. wydatków i dochodów oraz nastrojów konsumentów, w strefie euro: wskaźniki PMI w strefie euro i Niemczech, a także wskaźnik nastrojów gospodarczych w strefie euro. analogiczny okres roku poprz. = Inflacja Posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej (28-29 września) Oczekujemy, że Rada Polityki Pieniężnej pozostawi stopy procentowe na niezmienionym poziomie 3,50% dla stopy referencyjnej, mimo iż podobnie jak na sierpniowym posiedzeniu RPP należy oczekiwać złożenia wniosku o podwyżkę stóp procentowych. Publikowane od ostatniego posiedzenia dane makroekonomiczne z kraju i z zagranicy powinny dać większości członków RPP komfort obserwowania otoczenia makroekonomicznego przez kolejny miesiąc. W szczególności po publikacji nt. inflacji za sierpień na poziomie 2%, tj. poniżej celu inflacyjnego NBP, komentarze członków Rady, którzy wahali się między decyzją o szybkiej podwyżce czy też odczekaniu jeszcze jakiś czas (np. A. Zielińska-Głębocka) wskazały na brak potrzeby szybkiej podwyżki stóp, jednocześnie wzmacniając wypowiedzi tych członków, którzy od jakiegoś czasu opowiadali się za utrzymaniem dotychczasowej polityki pieniężnej bez zmian (E. Chojna-Duch, A. Kaźmierczak). W tej sytuacji przewidujemy, że większość członków RPP odrzuci wniosek o podwyżkę stóp procentowych, opowiadając się za polityką obserwowania otoczenia zewnętrznego i odłożenia decyzji o ewentualnym zacieśnieniu polityki pieniężnej do momentu zapoznania się członków Rady z wynikami najnowszej projekcji makroekonomicznej NBP, która zostanie przygotowana na październikowe posiedzenie Rady. Mimo iż w sierpniu złożono wniosek o podwyżkę stopy rezerwy obowiązkowej nie sądzimy tez by do podwyżki tej stopy doszło na najbliższym posiedzeniu RPP, wątek ten nie pojawił się dotychczas w żadnym publicznym wystąpieniu członka RPP. Sądzimy, że taka decyzja powinna być poprzedzona szerszą komunikacją banku centralnego z otoczeniem nt. strategii prowadzenia polityki pieniężnej NBP w warunkach rosnącej nadpłynności sektora bankowego. Podtrzymujemy jednocześnie nasz dotychczasowy pogląd, że niepewność odnośnie perspektyw gospodarki globalnej i w związku z tym krajowej, w warunkach niskiej presji inflacyjnej (inflacja bazowa netto poniżej 1,5%) i ograniczonej presji płacowej skłonią większość RPP do utrzymania stóp procentowych NBP na poziomie niezmienionym do końca bieżącego roku. Pierwszej podwyżki stóp procentowych NBP oczekujemy na przełomie I i II kw r. Wskaźnik inflacji we wrześniu - szacunki Ministerstwa Finansów (1 października) Prognozujemy wzrost wskaźnika inflacji CPI we wrześniu do poziomu 2,2% r/r wobec 2,0% r/r w sierpniu. Szacujemy, że w skali miesiąca ceny detaliczne dóbr i usług wzrosły o 0,3% m/m. Nasza prognoza opiera się na szacunku miesięcznego wzrostu cen żywności i napojów bezalkoholowych o 0,7% (głównie w efekcie wzrostu cen warzyw i nabiału szacunki na podstawie cen z rynku hurtowego), a także wzrostu cen w kategorii edukacja o 1,1% oraz odzież i obuwie o 1,7%. Natomiast wzrost wskaźnika rocznego wynikać będzie z silnego zwiększenia rocznego tempa wzrostu cen żywności i napojów bezalkoholowych (efekt niekorzystnych warunków atmosferycznych w sezonie letnim skutkujących niższymi Źródło: GUS 113 r/r Źródło: NBP analog. miesiąc pop. roku = 100 lip 99 sty 00 lip 00 lip 01 lip 02 lip 03 lip 04 lip 05 lip 06 lip 07 lip 08 lip 09 Ceny towarów i usłu g konsumpcyjn ych Cen y produkcji sprzedanej prze mysłu Cen y produkcji b udowlan o-montażowej Inflacja bazowa lip 99 sty 00 lip 00 lip 01 lip 02 lip 03 lip 04 lip 05 lip 06 lip 07 lip 08 lip Źród ło: GUS CPI NZ po wykluczeniu cen żywności i energii po wyłączeniu cen kontrolowanych Sprzedaż detaliczna sty-00 sty-01 sty-02 sty-03 sty-04 sty-05 sty-06 sty-07 sty-08 sty-09 sty-10 re alna nominalna Bezrobocie tys. osób % lip 01 lip 02 lip 03 lip 04 lip 05 lip 06 lip 07 lip 08 lip 09 Źród ło: GU S zmia na wobec a nalog. mie s. p oprzednie go roku (L ) % aktywnych za wodowo (P) strona 1

2 niż w poprzednim roku zbiorami warzyw i owoców), a także wzrostu rocznego wskaźnika cen w transporcie z uwagi na niską bazę odniesienia sprzed roku (silne spadki cen paliw przed rokiem). DANE I WYDARZENIA - MINIONY TYDZIEŃ Stabilizacja inflacji bazowej netto w sierpniu Wg danych NBP inflacja bazowa po wyłączeniu cen żywności i energii wyniosła w sierpniu 1,2% r/r, wobec takiego samego poziomu w lipcu. W sierpniu stabilizację wskaźnika odnotowała także inflacja bazowa po wyłączeniu cen administrowanych, natomiast pozostałe miary inflacji bazowej kontynuowały spadki (por. tabela): sie-09 lip-10 sie-10 CPI 3,7 2,0 2,0 Inflacja bazowa po wyłączeniu cen administrowanych Inflacja bazowa po wyłączeniu cen o największej zmienności Inflacja bazowa po wyłączeniu cen żywności i cen energii 3,1 1,6 1,6 3,9 1,6 1,5 2,9 1,2 1,2 15% średnia obcięta 3,7 1,9 1,8 Dane dot. wskaźnika inflacji bazowej netto w sierpniu były zgodne z naszą prognozą oraz oczekiwaniami rynkowymi (1,2% r/r). Odczyt wskaźnika inflacji bazowej netto na poziomie z lipca wynika z nadal utrzymującej się stosunkowo niskiej presji popytowej (o czym świadczą m. in. spadki dynamiki cen w kategorii restauracje i hotele). W kolejnych miesiącach oczekujemy lekkiego spadku wskaźnika w warunkach aprecjacji złotego przy niekorzystnej sytuacji na rynku pracy i dopiero pod koniec roku odwrócenia dotychczasowego spadkowego trendu, które podniesie wskaźnik do poziomu ok. 1,3% r/r w grudniu. Wyższa dynamika sprzedaży detalicznej w sierpniu W sierpniu sprzedaż detaliczna w ujęciu nominalnym wzrosła o 6,6% r/r, wobec wzrostu o 3,9% r/r w lipcu. Po wykluczeniu zmian cen wartość sprzedaży wzrosła o 5,1 r/r, wobec 2,4% w lipcu. Halina Dmochowska, wiceprezes GUS, stwierdziła , że tempo wzrost PKB w III kw. nie powinno istotnie różnić się od odnotowanego w II kw. (3,5%) z uwagi na poprawę w sferze realnej gospodarek zewnętrznych, stosunkowo dobre wyniki w II kw. w Polsce i w dwóch miesiącach III kw. (PAP, Reuters) Opublikowane dane okazały się silniejsze wobec naszych oczekiwań (5,5% r/r) oraz wobec prognoz rynkowych (5,9% r/r wg mediany ankiety Parkietu). Przyspieszenie dynamiki sprzedaży detalicznej w sierpniu było oczekiwane, m.in. za sprawą większej liczby dni handlowych niż w analogicznym okresie ub.r. Najsilniejszy wzrost odnotowano w kategoriach: sprzedaż mebli, RTV i AGD (blisko 34% r/r) oraz samochodów (wzrost o ponad 23%). Fakt, iż najsilniejsze ożywienie ma miejsce w kategoriach dóbr trwałego użytku mógłby być przesłanką do przewidywania silniejszego ożywienia w zakresie popytu konsumpcyjnego, niemniej występują przesłanki, że jest to ożywienie okresowe, w przypadku samochodów wynikające z oczekiwanych zmian w podatku VAT ( samochody z kratką ), a w przypadku sprzętu AGD częściowo zakupy nowego sprzętu na terenach dotkniętych tegoroczną powodzią. Odpowiedź na ten dylemat powinny przynieść dane nt. sprzedaży detalicznej w kolejnych miesiącach. Przewidujemy, że wzrost konsumpcji prywatnej w II poł. roku będzie się kształtował w przedziale 3-3,5% r/r. Spadek stopy bezrobocia rejestrowanego w sierpniu do 11,3% Stopa bezrobocia rejestrowanego w sierpniu spadła o 0,1 pkt. proc. do 11,3%. W przekroju terytorialnym wartość wskaźnika kształtowała się od 8,4% w województwie wielkopolskim do 18,0% w województwie warmińskomazurskim. Liczba bezrobotnych obniżyła się w ciągu miesiąca o ok. 13 tys. do 1,8 mln osób, przy niewielkim wzroście liczby aktywnych zawodowo. Spadek liczby bezrobotnych odnotowano w 15 województwach (poza opolskim), najszybszy w województwie łódzkim (o 2,2% m/m). W skali miesiąca do urzędów pracy zgłoszono mniejszą liczbę ofert i mniej osób uczestniczyło w aktywnych formach przeciwdziałania bezrobociu. W najbliższym czasie 508 firm zadeklarowało zwolnienie 45,7 tys. pracowników z przyczyn dot. zakładów pracy, ok. 1,1-krotnie więcej niż w analogicznym okresie 2009 r. Skala spadku stopy bezrobocia rejestrowanego była zgodna z oczekiwaniami. Dane sierpniowe wskazują na kontynuację rozszerzania skali działalności sezonowej w cieplejszej części roku oraz aktywizacji bezrobotnych przez urzędy pracy, przy większej niż w lipcu skali rejestracji absolwentów. Przewidujemy, że we wrześniu nastąpi dalszy spadek stopy bezrobocia do ok. 11,2%, przy niespełna 1,79 mln osób pozostających bez pracy. strona 2

3 Minutes z sierpniowego posiedzenia RPP: wnioski o podwyżkę stóp NBP i stopy rezerwy obowiązkowej o 50 pkt. baz. odrzucone Otoczenie zewnętrzne: członkowie Rady wskazali na spadek tempa wzrostu PKB w II kw. w USA i Chinach, a także na jego przyspieszenie w strefie euro głównie w wyniku silnego wzrostu aktywności w Niemczech. Część członków stwierdził, że słabnące ożywienia w gospodarce USA może niekorzystnie oddziaływać na wzrost gospodarki światowej. Inni członkowie uznali, iż prawdopodobieństwo ponownego wystąpienia recesji w gospodarce światowej jest niewielkie. W zakresie sytuacji fiskalnej za granicą niektórzy członkowie uznali, że część krajów członkowskich strefy euro ma nadal nierozwiązany problem nadmiernego zadłużenia, a co się z tym wiąże możliwość ponownego nasilenia zaburzeń na rynkach finansowych i w konsekwencji niekorzystne oddziaływanie na perspektywy wzrost światowej gospodarki. Perspektywy krajowego wzrostu gospodarczego: część członków oceniła, że napływające dane wskazują na stabilizację tempa wzrostu gospodarczego, zaznaczając jednocześnie, że potencjalne osłabienie na rynkach zewnętrznych może być czynnikiem ograniczającym aktywność gospodarki. Ponadto zwrócili uwagę na niski popyt inwestycyjny sektora prywatnego. Niektórzy członkowie uznali, że planowane zmiany stawek podatku VAT osłabią konsumpcję gospodarstw domowych w nadchodzącym roku. Ich zdaniem negatywnie na wzrost popytu będzie także oddziaływać zaostrzenie polityki kredytowej banków w związku z wejściem w życie rekomendacji T. Niemniej w trakcie posiedzenia zwracano również uwagę na prognozy sugerujące możliwość istotnego przyspieszenia dynamiki PKB. Oceniono, że w nadchodzących kwartałach odbudowa zapasów przedsiębiorstw oraz rosnące zatrudnienie będą sprzyjać dalszemu ożywieniu. Zdaniem niektórych członków pozytywnie na wzrost gospodarki oddziaływać będzie także wzrost eksportu. Rynek pracy: członkowie wskazali na niską dynamikę płac towarzyszącą rosnącemu zatrudnieniu w sektorze przedsiębiorstw, co ma pozytywne przełożenie na przebieg procesów inflacyjnych poprzez zmniejszenie ryzyka jednoczesnego nasilenia presji popytowej i kosztowej. Zdaniem części członków ryzyko znaczącego przyspieszenia wzrostu wynagrodzeń jest niewielkie ze względu na dane dot. planowanych zmian wynagrodzeń w przedsiębiorstwach oraz kształtowania się oczekiwań płacowych. Inni członkowie ocenili, że część danych, jak np. wzrost dynamiki wynagrodzeń w przedsiębiorstwach w II kw., możliwy wzrost dynamiki płac w sek. publicznym w III kw. z uwagi na podwyżki wynagrodzeń dla nauczycieli wskazuje na prawdopodobne zwiększenie presji płacowej w najbliższych kwartałach. Inflacja bieżąca i perspektywy inflacyjne: w opinii części członków Rady inflacja CPI kształtuje się na relatywnie niskim poziomie przy jednoczesnym spadku wszystkich miar inflacji bazowej. Inni członkowie zwracali uwagę, iż poziom inflacji jest wyższy niż wskazywały na to prognozy formułowane na początku 2010 r. W zakresie kształtowania się inflacji, część członków zaznaczyła, iż dostępne prognozy sugerują kształtowanie się inflacji na poziomie bliskim celowi NBP w horyzoncie oddziaływania polityki, a ograniczająco na jej wzrost będzie oddziaływać niska dynamika jednostkowych kosztów pracy oraz umiarkowane tempo wzrostu gospodarczego. Inni członkowie ocenili, że rosnąca presja popytowa związana z prawdopodobnym przyspieszeniem wzrostu gospodarczego przyczyni się do wzrostu inflacji. W opinii niektórych członków na ryzyko przyspieszenia inflacji może wskazywać wzrost wskaźnika PPI, a także rosnące ceny zbóż na rynkach światowych. W zakresie planowanej na początek 2011 r. podwyżki stawek VAT uznano, że wzrost cen z tego tytułu powinien być niewielki. Niemniej zdaniem części członków zmiany te mogą wpłynąć na wzrost oczekiwań inflacyjnych. W ich opinii dodatkowym czynnikiem zwiększającym ryzyko wzrostu oczekiwań inflacyjnych może być wzrost cen części surowców na rynkach światowych oraz możliwe wzrosty cen administrowanych. Sytuacja finansów publicznych w Polsce: część członków Rady oceniła, że istnieje istotne ryzyko wyższego od wcześniej zakładanego deficytu całego sektora finansów publicznych w 2010 r. W ich opinii w kierunku podwyższenia deficytu może oddziaływać sytuacja budżetowa jednostek samorządu terytorialnego. Dyskutując na temat WPFP zwrócono uwagę, iż zaprezentowane w nim działania konsolidacyjne są niewystarczające z punktu widzenia ograniczenia deficytu i zahamowania narastania długu publicznego. Agregaty pieniężne: zdaniem części członków RPP tempo wzrostu agregatu M3 jest stosunkowo niskie przy braku ożywienia akcji kredytowej oraz niskim poziomie przyrostu kredytów dla przedsiębiorstw. Inni członkowie podkreślili, iż dynamika M3 wzrosła w ostatnich miesiącach kształtując się powyżej poziomu, jaki odnotowano w okresie wychodzenia z poprzedniego spowolnienia gospodarczego. Stopy procentowe, decyzja o ich poziomie: część członków Rady wskazywała na kontynuację ekspansywnej polityki pieniężnej przez banki centralne krajów rozwiniętych. Zaznaczyli oni również, że wzrost dysparytetu stóp procentowych w wyniku ewentualnego podwyższenia stóp procentowych NBP, mógłby pozytywnie oddziaływać na napływ kapitału do kraju i kurs złotego. W opinii innych członków wpływ wzrostu dysparytetu na kurs może być ograniczony. Część członków uznała, że obecne tempo wzrostu PKB, w warunkach możliwego przyspieszenia i prawdopodobnego obniżenia wzrostu produktu potencjalnego, może sprzyjać wzrostowi presji inflacyjnej w horyzoncie oddziaływania polityki monetarnej. Ich zdaniem uzasadnione jest podwyższenie stóp procentowych w sytuacji umacniającego się ożywienia, co ograniczyłoby ryzyko wzrostu oczekiwań inflacyjnych i sprzyjałoby wzrostowi stopy oszczędności determinując zrównoważony wzrost gospodarczy w dłuższym okresie. Niektórzy członkowie argumentowali, iż uzasadnione mogłoby być podwyższenie stopy rezerwy obowiązkowej. Inni członkowie wskazywali natomiast na niekorzystne perspektywy wzrostu w otoczeniu zewnętrznym Polski, jak i brak silnych sygnałów strona 3

4 kontynuacji przyspieszenia gospodarki krajowej. W ich opinii utrzymująca się niska presja popytowa oraz osłabienie czynników negatywnie oddziałujących na presję inflacyjną uzasadniają pozostawienie stóp na niezmienionym poziomie, a ewentualna podwyżka mogłaby zwiększyć ryzyko gwałtownej aprecjacji złotego. W trakcie posiedzenia wnioskowano o podwyższenie stopy rezerwy obowiązkowej o 50 pkt. baz., a także o podwyższenie podstawowych stóp procentowych NBP o 50 pkt. baz. Wnioski nie zostały przyjęte. Rada pozostawiły stopy procentowe na niezmienionym poziomie. Głosowanie nad podwyżką stóp procentowych w sierpniu nie jest zaskoczeniem, o tym że został złożony wniosek o podwyżkę stóp poinformowali wcześniej niektórzy członkowie Rady. Także skala proponowanej podwyżki (50 pkt. baz.) nie zaskakuje, gdyż A. Glapiński, który prawdopodobnie złożył wniosek o podwyżkę wskazywał w swych publicznych wypowiedziach, że jest zwolennikiem silniejszego wczesnego podwyższenia stóp procentowych, a następnie dłuższej pauzy w zacieśnianiu polityki pieniężnej. Pewnym zaskoczeniem jest natomiast wniosek o podwyższenie stopy rezerwy obowiązkowej takiego zamiaru nie anonsował wcześniej żaden z członków RPP. Sądzimy, że taka decyzja powinna być poprzedzona szerszą komunikacją banku centralnego z otoczeniem nt. strategii prowadzenia polityki pieniężnej NBP w warunkach rosnącej nadpłynności sektora bankowego. Fitch: krótkoterminowy rating Polski stabilny Piotr Kowalski, prezes agencji ratingowej Fitch Polska, powiedział , że perspektywa ratingu Polski w ciągu najbliższych miesięcy jest stabilna, mimo że dług publiczny w relacji do PKB najprawdopodobniej przekroczy 55% PKB w 2011 i 2012 roku. W jego opinii rating Polski jest odpowiedni dla sytuacji gospodarczej i jej fundamentów. Dodał, że ewentualne zmiany ratingu mogą być spowodowane budżetem państwa na 2012 r., w sytuacji gdy nie będzie on zawierał drogi konsolidacji finansów publicznych. W kwestii wejścia Polski do strefy euro P. Kowalski stwierdził, że z punktu widzenia agencji najważniejsze będzie spełnienie warunków wejścia do strefy euro, co będzie wskazywać na dyscyplinę finansów publicznych. Zdaniem prezesa samo wejście do strefy jest kwestią drugorzędną. Zaznaczył jednak, że pozytywna decyzja w sprawie wejścia Polski do strefy euro spowoduje automatyczne podwyższenie ratingu kraju, prawdopodobnie o jeden poziom. (PAP) Bieżące stanowisko agencji ratingowych (w tym Fitch) pozostaje bez zmian stabilna ocena perspektyw ratingu Polski w krótkim okresie, w średnim oczekiwanie na dalszą konsolidację finansów publicznych od 2012 r. po wyborach parlamentarnych w 2011 r. PROGNOZY RYNKU FINANSOWEGO Wykonanie Prognoza IV kw I kw II kw Stopa lombardowa 5,00 5,00 5,00 5,25 Stopa referencyjna 3,50 3,50 3,50 3,75 Bony skarbowe 52t. 3,92 4,00 4,10 4,30 Obligacje skarbowe 2l.* 4,72 4,70 4,70 4,70 Obligacje skarbowe 5l.** 5,10 5,30 5,25 5,20 Obligacje skarbowe 10l.*** 5,49 5,75 5,60 5,50 Kurs PLN/USD 2,97 2,85 2,85 2,75 Kurs PLN/EUR 3,97 3,85 3,85 3,78 Kurs PLN/CHF 3,03 2,90 2,89 2,80 Kurs PLN/GBP 4,66 4,53 4,56 4,53 Kurs USD/EUR 1,35 1,35 1,35 1,38 Repo Fed 0-0,25 0-0,25 0-0,25 0-0,25 Repo EBC 1,00 1,00 1,00 1,00 Notowania obligacji benchmarkowych wg Reuters, obecnie: * - seria OK1012, ** - seria PS0415, *** - seria DS1020 strona 4

5 USA Na posiedzeniu FOMC (komitet odpowiedzialny za prowadzenie polityki pieniężnej Fed) zdecydował o pozostawieniu stóp procentowych na niezmienionym poziomie. Stopa funduszy federalnych wynosi nadal 0% - 0,25%. W komunikacie po posiedzeniu oceniono, że tempo ożywienia gospodarki i zatrudnienia spowolniło w ostatnich miesiącach. W opinii członków FOMC wydatki konsumentów wzrastają stopniowo, jednakże nadal są ograniczane przez wysokie bezrobocie, umiarkowane tempo wzrostu dochodów, niski efekt majątkowy oraz ograniczoną dostępność do kredytów. FOMC zauważył, że w ostatnich miesiącach spadło tempo wzrostu wydatków przedsiębiorstw na wyposażenie i oprogramowanie. Powtórzono opinie o niskiej akcji kredytowej, zaznaczając jednak, iż skala ograniczenia jest niższa niż w poprzednich miesiącach. Oceniono również, że inflacja kształtuje się i pozostanie w najbliższym czasie poniżej poziomów uznawanych za zbieżne z celami Fed (stabilności cenowej i pełnego zatrudnienia). W komunikacie powtórzono, że oczekiwane utrzymanie niskiego poziomu wykorzystania mocy produkcyjnych, niskiego wskaźnika inflacji i stabilnych oczekiwań inflacyjnych przemawia za podtrzymaniem bardzo niskich stóp procentowych w dłuższym okresie. FOMC poinformowało również o kontynuacji w najbliższym czasie reinwestowania środków z posiadanych zapadających papierów dłużnych. Zgodnie z powszechnymi oczekiwaniami komitet FOMC zdecydował o utrzymaniu stóp procentowych na niezmienionym poziomie. Ocena bieżącej sytuacji gospodarczej Stanów Zjednoczonych nie zmieniła się znacząco w porównaniu do posiedzenia z Na uwagę zasługuje fakt, że członkowie FOMC użyli stwierdzenia o utrzymaniu obniżonego tempa wzrostu w najbliższym czasie w miejsce poprzednio używanego wyrażenia o niższym niż wcześniej oczekiwano tempie wzrostu. Komunikat po posiedzeniu wskazuje, że FOMC przyjął postawę wyczekującą i będzie obserwować dalsze zmiany w gospodarce przed podjęciem decyzji o zmianach w polityce pieniężnej. W komunikacie nie zapowiedziano rozpoczęcia nowych działań w zakresie ilościowego poluzowania polityki monetarnej, jednak włączono do komunikatu zdanie o gotowości FOMC do wykorzystania dodatkowych środków w celu podtrzymania wzrostu i przywrócenia inflacji do poziomów zgodnych z celami Fed. Zatem nie można wykluczyć, że decyzja o zwiększeniu skali ilościowego rozluźnienia polityki pieniężnej zostanie podjęta przez FOMC na następnym posiedzeniu w listopadzie br. jeśli uzna, że wzrosło zagrożenie deflacją. Podtrzymujemy oczekiwania, że cykl podwyżek stóp procentowych w USA rozpocznie się dopiero na przełomie III i IV kw r. w warunkach niskiego wzrostu gospodarczego w kolejnych kwartałach, utrzymania trudnej sytuacji na rynku pracy i ograniczonych ryzykach inflacyjnych. Jednocześnie niepewność dot. perspektyw wzrostu gospodarczego wskazuje w naszej ocenie, że wciąż potencjalne działania w zakresie dalszego zwiększenia skali skupu obligacji skarbowych (zwiększenia bilansu Fed) pozostają prawdopodobne w sytuacji pogorszenia danych makroekonomicznych napływających z USA. Liczba rozpoczętych budów domów mieszkalnych wzrosła z 541 tys. w lipcu do 598 tys. w sierpniu. Tym samym liczba nowych budów znacznie przekroczyła oczekiwania rynkowe na poziomie 550 tys. Liczba sprzedanych domów na rynku wtórnym wzrosła w sierpniu do 4,13 mln wobec 3,84 mln w lipcu, co było nieznacznie powyżej prognoz rynkowych (4,1 mln). Liczba mieszkań sprzedanych na rynku pierwotnym wzrosła w sierpniu do 288 tys. z 276 tys. w lipcu, co było nieznacznie poniżej oczekiwań rynkowych na poziomie 290 tys. Liczba nowych bezrobotnych w tyg. kończącym się wyniosła 465 tys. wobec 453 tys. w poprzednim tyg. oraz oczekiwań na poziomie 450 tys. Liczba nowych zasiłków dla bezrobotnych wzrosła w porównaniu do poprzedzającego tyg. o 12 tys. Średnia liczba nowych bezrobotnych w czterech ostatnich tygodniach ukształtowała się na poziomie 463 tys. (spadek o 3 tys. względem poprzedniego tyg.). Wyprzedzający wskaźnik koniunktury Conference Board wzrósł w sierpniu o 0,3% m/m, wobec wzrostu lipcowego w skali 0,1% m/m. Prognozy % 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 sty 96 Reuters 700 tys mar 90 2,5 mln 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 sty 70 2 % Fed - stopy procentowe mar 92 sty 98 lis 74 mar 94 sty 00 mar 96 Fed - repo Fed - stopa dyskontowa USA - rynek pracy mar 98 mar 00 mar 02 mar 04 mar 06 mar 08 liczba nowych wniosków o zasiłek dla bezrobotnych USA - rynek nieruchomości wrz 79 lip 84 maj 89 mar 94 lis 03 sprzedaż domów na rynku pierwotnym (L) nowe inwestycje budowlane (L) sprzedaż domów na rynku wtórnym (P) wrz 08 mar 70 lut 73 sty 76 gru 78 lis 81 paź 84 wrz 87 sie 90 lip 93 cze 96 maj 99 kwi 02 mar 05 lut 08 USA - wskaźnik wyprzedzający koniunktury wskaźnik wyprzedzający koniunktury % m/m 3-mies. średnia ruchoma mar 10 7,5 mln 6,0 4,5 3,0 1,5 0,0 strona 5

6 rynkowe wskazywały na wzrost indeksu o 0,1% m/m. Wartość zamówień na dobra trwałego użytku w USA spadła w sierpniu o 1,3% w skali miesiąca wobec oczekiwań na poziomie -1,0% m/m. W lipcu zamówienia na dobra trwałego użytku rosły w tempie 0,7% m/m. STREFA EURO Wartość nowych zamówień w przemyśle strefy euro spadła lipcu o 2,4% m/m, co było wynikiem gorszym od oczekiwań rynkowych na poziomie -1,1% m/m. W lipcu nowe zamówienia w przemyśle wzrosły o 11,2% w skali roku wobec czerwcowego wzrostu o 22,7% r/r. Wg wstępnych szacunków główny wskaźnik PMI dla strefy euro spadł we wrześniu z 56,2 do 53,8 pkt. Wartość indeksu PMI dla przetwórstwa przemysłowego strefy euro jest szacowana na 53,6 pkt. wobec 55,1 w sierpniu. We wrześniu obniżył się także wskaźnik koniunktury PMI w sektorze usług (do 53,6 pkt. z 55,9 pkt. w sierpniu). Oznacza to, że wskaźniki PMI dla obu sektorów ukształtowały się poniżej oczekiwań rynkowych, które wynosiły odpowiednio: 54,5 pkt. oraz 55,5 pkt. Według wstępnych szacunków wskaźnik koniunktury PMI w przetwórstwie przemysłowym w Niemczech spadł we wrześniu do 55,3 pkt. z 58,2 pkt. w sierpniu. Spadek zanotował również indeks PMI dla sektora usług (do 54,6 pkt. z 57,2 pkt. miesiąc wcześniej). W obu przypadkach wstępne szacunki PMI wskazują na szybsze pogarszanie się nastrojów w niemieckiej gospodarce niż oczekiwano. Średnie z prognoz rynkowych wynosiły odpowiednio 57,6 pkt. oraz 57,0 pkt. Indeks Instytutu Ifo koniunktury gospodarczej w Niemczech wzrósł we wrześniu do 106,8 pkt. z 106,7 pkt. w sierpniu. Średnia z prognoz rynkowych na poziomie 106,2 wskazywała na pogorszenie się nastrojów wśród niemieckich przedsiębiorców. pkt. 60,0 50,0 40,0 30,0 lis pkt strefa euro - indeksy koniunktury PMI kwi 06 wrz 07 PMI - przemysł lut 09 PMI - usługi Niemcy - indeks IFO koniunktury gospodarczej 30,0 pkt. 12,5-5,0 EUROPA ŚRODKOWO-WSCHODNIA 70 Zgodnie z oczekiwaniami na posiedzeniu bank centralny Czech pozostawił stopy procentowe na niezmienionym poziomie. Stopa procentowa Ifo (L) Ifo - subindeks oczekiwań (L) operacji otwartego rynku Banku Czech pozostaje na poziomie 0,75% od maja br. Ifo - subindeks oceny bieżącej (P) W dniach Narodowy Bank Ukrainy interweniował na rynku walutowym w celu zahamowania wzrostu kursu USD/UAH, sprzedając dolara po kursie 7,935, a następnie 7, Bank Ukrainy zalecił bankom komercyjnym składanie częściowych depozytów od krótkoterminowych pożyczek w walutach obcych, co ma dodatkowo osłabić trend spadkowy kursu hrywny. NBU poinformował jednocześnie, że nadal prognozuje, iż na koniec roku kurs USD/UAH nie przekroczy poziomu 8,0 USD/UAH. Od początku września Bank Ukrainy przeznaczył na interwencje walutowe ok. 602 mln USD zmniejszając swoje rezerwy do 32,4 mld USD. 80 sty 91 sty 93 sty 95 sty 97-22,5-40,0 strona 6

7 DANE I WYDARZENIA W NADCHODZĄCYM TYGODNIU Data Godz. Kraj Wydarzenie Ostatnie dane Prognoza rynkowa Prognoza PKO BP pn :00 EMU Podaż pieniądza M3, sierpień 0,2% r/r 0,3% r/r - 14:00 HU Decyzja banku Węgier dot. stóp procentowych 5,25% 5,25% - wt GER Inflacja CPI, wrzesień (wst.) 0,0% m/m; 1,0% r/r -0,2% m/m; 1,2% r/r - 08:00 GER Wskaźnik GfK nastrojów konsumentów, październik 4,1 pkt. 4,2 pkt. - 10:30 UK Wzrost PKB, II kw (III szacunek) 1,2% kw/kw; 1,7% r/r 1,2% kw/kw; 1,7% r/r - 15:00 USA Indeks cen nieruchomości Case-Schiller, lipiec 4,2 % r/r 3,1% r/r - 16:00 USA Indeks nastrojów konsumentów instytutu Conference Board, wrzesień 53,5 pkt. 52,5 pkt PL Posiedzenie RPP (stopa referencyjna) 3,50% 3,50% 3,50% śr :00 EMU Wskaźnik nastrojów gospodarczych, wrzesień 101,8 pkt. 101,2 pkt. - cz :00 GER Stopa bezrobocia, wrzesień 7,6% 7,6% - 11:00 EMU Inflacja HICP, wrzesień (wst.) 1,6% r/r 1,6% r/r - 14:30 USA Wzrost PKB, II kw. (ost.) 1,6% kw./kw. 1,6% kw./kw. - 14:30 USA 15:45 USA Liczba osób ubiegających się o zasiłek dla bezrobotnych w tyg. kończącym się Wskaźnik Chicago PMI koniunktury w przemyśle USA, wrzesień 465 tys. 460 tys. - 56,7 pkt. 56,0 pkt. - pt :55 GER Wskaźnik PMI koniunktury w przemyśle, wrzesień 55,3 pkt. 55,3 pkt. - 10:00 EMU Wskaźnik PMI koniunktury w przemyśle, wrzesień 55,1 pkt. 53,6 pkt. - 11:00 EMU Stopa bezrobocia, sierpień 10,0% 10,0% - 14:30 USA Dochody / wydatki gospodarstw domowych, sierpień 0,2% m/m/0,2% m/m 0,3% m/m/- - 14:30 USA Inflacja bazowa PCE, sierpień 0,1% m/m/1,4% r/r 0,1% m/m/- - 15:55 USA Wskaźnik koniunktury Uniwersytetu Michigan, wrzesień 66,6 pkt. 67,0 pkt. - 16:00 USA Wskaźnik ISM koniunktury w przemyśle, wrzesień 56,3 pkt. 54,5 pkt. - Źródło: Reuters, Parkiet, PAP, PKO BP SA Łukasz Tarnawa główny ekonomista Katarzyna Owczarek Piotr Pękała Karolina Sędzimir-Domanowska Aleksandra Świątkowska tel.: Lukasz.Tarnawa@pkobp.pl tel.: Katarzyna.Owczarek.2@pkobp.pl tel.: Piotr.Pekala@pkobp.pl tel.: Karolina.Sedzimir@pkobp.pl tel.: Janina.Swiatkowska@pkobp.pl Niniejszy materiał został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym na potrzeby klientów PKO BP SA i nie może być traktowany jako oferta lub rekomendacja do zawierania jakichkolwiek transakcji. Informacje zawarte w materiale pochodzą z ogólnie dostępnych, wiarygodnych źródeł, jednak PKO BP SA nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. PKO BP SA nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych pod warunkiem powołania się na źródło. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy ul. Puławskiej 15, Warszawa, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS ; NIP: REGON: ; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) zł. strona 7