SPRAWDŹ, CZY JESTEŚ ZAGROŻONA OSTEOPOROZĄ

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "SPRAWDŹ, CZY JESTEŚ ZAGROŻONA OSTEOPOROZĄ"

Dawid Szymański
8 lat temu
Przeglądów:

1 SPRAWDŹ, CZY JESTEŚ ZAGROŻONA OSTEOPOROZĄ Test ryzyka osteoporozy umożliwia określenie zagrożenie jej wystąpienia zanim wykonamy badania specjalistyczne. Został opracowany przez IOF (Międzynarodowa Fundacja Osteoporozy). Przeczytaj poniższe pytania i zaznacz odpowiedzi pozytywne. 1. Czy któreś z Twoich rodziców doznało złamania kości udowej po niewielkim upadku lub stłuczeniu? 2. Czy doznałaś złamania kości po niewielkim upadku lub stłuczeniu? 3. Czy zażywałaś leki kortykosteroidowe, np.: Encorton itp. dłużej niż 3 miesiące? 4. Czy twój wzrost zmniejszył się o więcej niż 3 cm? 5. Czy pijesz regularnie duże ilości alkoholu (znacznie ponad normę, powyżej 0,5 promila we krwi)? 6. Czy wypalasz dziennie więcej niż 20 papierosów? 7. Czy cierpisz na częste biegunki (spowodowane takimi chorobami jak celiakia albo choroba Crohna)? 8. Czy przechodziłaś menopauzę przed 45 rokiem życia? 9. Czy przestałaś miesiączkować na 12 miesięcy lub więcej (z innych powodów niż ciąża)? Jeżeli co najmniej 2 odpowiedzi są pozytywne należy rozważyć podjęcie działania do rozpoznania choroby osteoporozy. "Cichy złodziej kości" to doskonale opisujące określenie choroby zwanej osteoporozą. Według National Institute of Health Consensus Development Panel (2001) osteoporoza to choroba tkanki kostnej charakteryzująca się obciążeniem wytrzymałości kości, co prowadzi do zwiększenia ryzyka złamań. Choroba rozwija się długo i podstępnie. Ubytek kości następuje powoli i zazwyczaj nie daje on żadnych sygnałów ostrzegających przed zbliżającym się niebezpieczeństwem. W Polsce chorobą tą zagrożonych jest prawdopodobnie aż 9 milionów osób, które najczęściej dowiadują się o chorobie dopiero gdy dojdzie do złamania. Dlatego w walce z osteoporozą niezmiernie ważna jest profilaktyka. Czynniki ryzyka Wiek ryzyko wystąpienia choroby zwiększa się powyżej 65 roku życia, płeć dotyczy częściej kobiet, niż mężczyzn, co ma związek z wcześniejszym występowaniem menopauzy, niż andropauzy u mężczyzn, rasa znacznie częściej chorują osoby białe i żółte, niż przedstawiciele rasy czarnej, szczupła budowa ciała lub nadwaga (obciążenie), uwarunkowania genetyczne, długotrwałe unieruchomienie, które może spowodować zmiany osteoporotyczne nawet u młodych osób, menopauza u kobiet - wpływa na to niedobór hormonów jak estradiol i progesteron, przyjmowanie leków: kortykosteroidów, nasennych, hormonów tarczycy,

Czy któreś z Twoich rodziców doznało złamania kości udowej po niewielkim upadku lub stłuczeniu? 2. Czy doznałaś złamania kości po niewielkim upadku lub stłuczeniu? 3.

2 inne choroby: cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, kamica nerkowa, inne czynniki to zaburzenia miesiączkowania lub pierwotny albo wtórny jej brak, przedwczesne wygaśnięcie aktywności jajników, szereg czynników związanych z dietą ubogobiałkowa oraz ubogowapniowa) i otoczeniem, do których należą przede wszystkim niedobór wapnia i witaminy D, nadmiar sodu, siedzący tryb życia oraz różnego rodzaju używki (alkohol, papierosy, nadmierne spożywanie kawy). Symptomy Osteoporoza w większości przypadków przebiega bezobjawowo, przynajmniej we wczesnych fazach rozwoju choroby. Jest to schorzenie rozwijające się powoli w ciągu wielu lat. Objawy wczesne brak lub są niecharakterystyczne. W zaawansowanym stadium objawami są złamania: nadgarstka, kości udowej, kręgów kręgosłupa i znacznie rzadziej występujące złamania żeber. Warto podkreślić, że do złamań osteoporotycznych dochodzi bez wyraźnych przyczyn, są to tzw. złamania samoistne. Aby do tego nie dopuścić, jeśli występuje się w grupie ryzyka należy przeprowadzić badanie diagnostyczne, które pozwala wykryć osteoporozę w jej stadium bezobjawowym. Diagnoza Najczęściej stosowanymi metodami pomocnymi w diagnozowaniu osteoporozy są różnego rodzaju testy biochemiczne i badania obrazowe (radiologiczne, densytometryczne). Należą do nich zdjęcia przeglądowe kości (radiologiczne, rentgen). Jest to najpopularniejsza i najtańsza metoda umożliwiająca diagnozę. Niestety jej podstawową wadą jest fakt, że znaczące ubytki wywołane chorobą widać dopiero, gdy przekroczą 30 proc. masy kostnej. Ograniczona efektywność metody jest powodowana także współistnieniem innych zmian zwyrodnieniowych kości, co ma często miejsce u osób w podeszłym wieku. Densytometria jest obecnie podstawowym badaniem umożliwiającym rozpoznanie osteoporozy. Metoda ta umożliwia niezwykle dokładne i precyzyjne zmierzenie masy kostnej (z dokładnością do 1 proc.). W efekcie, dzięki densytometrii możliwe jest stworzenie komputerowego obrazu struktury kości. Badanie

rodzaju używki (alkohol, papierosy, nadmierne spożywanie kawy). Symptomy Osteoporoza w większości przypadków przebiega bezobjawowo, przynajmniej we wczesnych fazach rozwoju choroby.

3 Densytometria jest bezbolesnym badaniem obrazowym, podstawowym badaniem w diagnostyce osteoporozy i osteopenii. Badanie to jest jedynym, mogącym ocenić ryzyko zachorowania, potwierdzić lub wykluczyć osteoporozę i zmierzyć stopień jej zaawansowania. Do właściwej oceny ryzyka złamań konieczne jest wykonanie badania densytometrycznego, które obejmuje kręgosłup lędźwiowy oraz szyjkę kości udowej. Densytometria kręgosłupa ocenia bowiem najlepiej wczesne zmiany okołomenopauzalne, których nie widać w szyjce kości udowej. Badanie szyjki kości udowej natomiast pozwala ocenić ryzyko złamań kości długich. Densytometria jest dwuwymiarową odmianą tomografii komputerowej. Opiera się na radiologicznej ocenie różnicy absorpcji między kością a tkanką tłuszczową i mięśniową. Wartość pomiaru wyrażana jest dwuwymiarowo w gramach (BMC Bone Mineral Content) i w g/cm2 (BMD Bone Mineral Density). Densytometryczne badanie kości można wykonać w Przychodni MEDIKAR mieszczącej się na ul. Sieleckiej 22 w Warszawie. Badanie robione jest w Pracowni Diagnostyki Obrazowej na stacjonarnym densytometrze Challenger Envision. Badanie wykonuje wykwalifikowany do obsługi aparatu densytometrycznego lek. med. Jacek Podsiadłowki, specjalizacja chirurgia ortopedyczna i traumatologia dorosłych i dzieci (chirurgia i ortopedia dzieci i młodzieży). Dodatkowo od 2007 roku jakość pracy wykonywana jest w Systemie Zarządzania Jakością ISO 9001:2008, monitorującej i podnoszącej standardy pracy Przychodni MEDIKAR. Przychodnia działa pod patronatem znanej i funkcjonującej od wielu lat na polskim rynku placówki medycznej: Centrum Kompleksowej Rehabilitacji w Konstancinie. Badanie wykonywane jest metodą absorpcjometrii podwójnej energii (DEXA), będącej obecnie standardem w diagnostyce osteoporozy. Badanie jest nieszkodliwe. (Dawka otrzymanego promieniowania RTG jest minimalna), badanie jest niebolesne i nieinwazyjne, podobnie jak USG i RTG, badanie jest szybkie. Całość badania wraz z ułożeniem pacjenta, ustawieniem aparatury i wykonaniem skanu kręgosłupa lędźwiowego i biodra trwa ok. 20 min! wykonywane Pacjentom od 17 roku życia, badanie nie jest jednak zalecane u kobiet w ciąży, przygotowanie nie jest wymagane. Pacjenci, którzy wcześniej mieli wykonane badanie z kontrastem, na badanie densytometryczne powinni zgłosić się co najmniej po tygodniu od tego badania,

Do właściwej oceny ryzyka złamań konieczne jest wykonanie badania densytometrycznego, które obejmuje kręgosłup lędźwiowy oraz szyjkę kości udowej.

4 Pacjent nie musi się rozbierać, Pacjent musi poinformować personel jeżeli posiada endoprotezę lub ma wszczepione/znajdujące na sobie inne metalowe elementy, które mogłyby się znaleźć w obszarze napromieniowania. Przebieg badania Badany leży na specjalnym stole, ramię densytometru przesuwa się nad ocenianym fragmentem kośćca, a na ekranie monitora pojawia się obraz kości, których gęstość jest mierzona. Badanie trwa do kilkunastu minut. Komputer przedstawia wynik w postaci wykresu i tabeli. Gęstość minerałów tkanki kostnej podawana jest w gramach na centymetr kwadratowy. Badania wykonywane są na podstawie gęstości mineralnej kości: kręgów lędźwiowych szyjki kości udowej Czemu służy badanie Pomiar gęstości minerałów pozwala pośrednio wnioskować o wytrzymałości kości na obciążenia mechaniczne. Udowodniono istnienie zależności między masą kostną a częstotliwością występowania złamań. Badanie densytometryczne pozwala wcześnie (z wyprzedzeniem od 5 do 20 lat) stwierdzić zwiększone ryzyko złamań kręgów i kości udowej. Określenie stopnia zmniejszenia zawartości składników mineralnych w kości ma ogromne znaczenie nie tylko we wczesnej diagnostyce osteoporozy, ale również osteopenii, czyli prawdopodobnego zagrożenia osteoporozą. Wykrycie tego zagrożenia z wyprzedzeniem letnim ma kapitalne znaczenie w podjęciu intensywnej profilaktyki. Badanie to jest też główną metodą sprawdzania efektów leczenia, pozwala bowiem określić, jak zmienia się gęstość mineralna kości pod wpływem stosowanej terapii. Profilaktyka Działania profilaktyczne mogą okazać się niezwykle skuteczne i należy je rozważyć szczególnie u osób, które mają jeden lub więcej czynników ryzyka wspomnianych wcześniej.

Przebieg badania Badany leży na specjalnym stole, ramię densytometru przesuwa się nad ocenianym fragmentem kośćca, a na ekranie monitora pojawia się obraz kości, których gęstość jest mierzona.

5 Aby zmniejszyć ryzyko występowania choroby należy: odstawić używki, podnieść aktywność fizyczną, eliminować upadki, dostarczyć należytą ilość wapnia w diecie (suplementy), oraz profilaktycznie, oprócz wyżej wymienionych czynności, należy wykonywać badanie densytometryczne raz na 3 lata, w szczególności jak jest się w grupie ryzyka.

(suplementy), oraz profilaktycznie, oprócz wyżej wymienionych czynności, należy

Podobne dokumenty

OSTEOPOROZA. bez tajemnic. Ulotka informacyjna.

OSTEOPOROZA. bez tajemnic. Ulotka informacyjna. OSTEOPOROZA bez tajemnic Ulotka informacyjna www.wygrajmyzdrowie.pl Osteoporoza uznana została przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za jedną z głównych chorób cywilizacyjnych. Narażona jest na nią