Mobbing w stosunkach pracy. Zagadnienia prawne

Transkrypt

1 Mobbing w stosunkach pracy Zagadnienia prawne

2 Książkę tę poświęcam pamięci mojej ciotki Heleny B., bestialsko zamordowanej w wieku 18 lat przez niemieckich okupantów w pamiętnym dniu 5 sierpnia 1944 roku, w 65. rocznicę Jej męczeńskiej śmierci

3 Helena Szewczyk Mobbing w stosunkach pracy Zagadnienia prawne Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Warszawa 2012

4 Recenzent: prof. dr hab. Teresa Wyka Redakcja i korekta: Anna Kaniewska Projekt okładki: Olga Raciborska Copyright 2012 by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa ISBN Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. ul. Krakowskie Przedmieście 62, Warszawa tel./fax , , dział handlowy: jak wyżej, w. 105, info@scholar.com.pl Wydanie pierwsze Skład i łamanie: WN Scholar (Jerzy Łazarski) Druk i oprawa: Drukarnia Poligraf, Drelów

5 Spis streści Wstęp Rozdział 1. Pojęcie i istota mobbingu w stosunkach pracy Uwagi wprowadzające Zakres pojęcia mobbing w psychologii Rozumienie pojęcia mobbingu w naukach społecznych i ekonomicznych Przyczyny mobbingu Rodzaje mobbingu Przebieg procesu mobbingu Społeczne, ekonomiczne i zdrowotne skutki mobbingu Rozdział 2. Podstawy prawne ochrony przed mobbingiem w stosunkach pracy Prawo do ochrony pracowników przed mobbingiem w aktach prawa międzynarodowego Powszechna deklaracja praw człowieka Pakty praw człowieka Dokumenty Międzynarodowej Organizacji Pracy Europejska konwencja praw człowieka Europejskie karty społeczne Prawo Unii Europejskiej a ochrona przed mobbingiem w stosunkach pracy Uwagi wprowadzające Karta praw podstawowych Unii Europejskiej Ochrona przed mobbingiem w stosunkach pracy w dyrektywach, zaleceniach i innych dokumentach Unii Europejskiej Ochrona pracowników przed mobbingiem w Konstytucji RP Uwagi wprowadzające Konstytucyjne zasady ochrony dóbr osobistych pracownika w aspekcie mobbingu Ochrona życia i zdrowia, godności i wolności w Konstytucji RP.. 75

6 Rozdział 3. Prawna regulacja mobbingu w wybranych krajach Szwecja Francja Belgia Wielka Brytania Hiszpania Włochy Niemcy Stany Zjednoczone Ameryki Kanada Rozdział 4. Pojęcie mobbingu w świetle art kodeksu pracy Znaczenie przepisów prawa pracy w zakresie ochrony prawnej przed mobbingiem Definicja legalna mobbingu w świetle kodeksu pracy oraz jej elementy składowe Uwagi wprowadzające Zakres podmiotowy oraz cechy zachowania mobbera Cel i skutki mobbingu Bezprawność zachowania mobbera Zaniżona ocena przydatności zawodowej Długotrwałość i uporczywość zachowania mobbera Mobbing a molestowanie pracownika Rozdział 5. Odpowiedzialność pracodawcy z tytułu mobbingu Obowiązek przeciwdziałania mobbingowi ciążący na pracodawcy Uwagi wprowadzające Treść i granice obowiązku Podstawy odpowiedzialności pracodawcy Zadośćuczynienie pieniężne z tytułu rozstroju zdrowia z powodu mobbingu z art k.p Podstawy nabycia prawa do zadośćuczynienia z tytułu rozstroju zdrowia Wysokość zadośćuczynienia Prawo do rozwiązania przez pracownika stosunku pracy wskutek mobbingu na podstawie art i 5 k.p Oświadczenie woli pracownika rozwiązujące stosunek pracy Odszkodowanie z art k.p Uprawnienie mobbingowanego pracownika do niezwłocznego rozwiązania stosunku pracy na podstawie art k.p Znaczenie odszkodowania z art. 18 3d k.p. jako środka prawnego chroniącego przed mobbingiem

7 7. Odpowiedzialność pracodawcy z tytułu wypadków przy pracy i chorób parazawodowych spowodowanych mobbingiem Choroby parazawodowe Wypadki przy pracy a mobbing w stosunkach pracy Rozdział 6. Mobbing a dobra osobiste pracowników Dobra osobiste pracownika Zasada poszanowania dóbr osobistych pracownika a ochrona przed mobbingiem Dobra osobiste szczególnie narażone na naruszenie wskutek mobbingu Mobbing jako szczególny przykład narażania życia i zdrowia pracownika Ochrona godności osobistej w stosunkach pracy a mobbing Ochrona wolności w stosunkach pracy w aspekcie stosowania mobbingu Przykłady naruszenia dóbr osobistych pracownika z powodu mobbingu Rozdział 7. Gwarancje prawne ochrony przed mobbingiem w prawie cywilnym oraz prawie karnym Środki ochrony przed mobbingiem w prawie cywilnym Roszczenia niemajątkowe Uwagi ogólne Roszczenie o zaniechanie działań zagrażających dobrom osobistym lub je naruszających oraz roszczenie o dopełnienie czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia Roszczenie o ustalenie Zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę Sankcje majątkowe Karnoprawne środki ochrony przed mobbingiem Prawa pracownika jako przedmiot ochrony karnoprawnej Zniesławienie lub zniewaga pracownika Naruszenie nietykalności osobistej pracownika Prawnokarne dochodzenie roszczeń z tytułu naruszenia dóbr osobistych w postępowaniu karnym Rozdział 8. Zagadnienia procesowe ochrony przed mobbingiem w stosunkach pracy Tryb dochodzenia roszczeń przewidzianych w prawie pracy Postępowanie dowodowe w sprawach o mobbing

8 3. Dochodzenie roszczeń przez ofiary mobbingu w procesie cywilnym Rozdział 9. Przeciwdziałanie mobbingowi w stosunkach pracy za pomocą środków pozaprawnych Polityka antymobbingowa i profilaktyka Zakładowe procedury przeciwdziałania mobbingowi w stosunkach pracy Zakończenie Bibliografia