49 ODBIORCA. 49 UNIKALNY CHARAKTER OBIEKTU. 49 WARTOŚD EDUKACYJNA. 49 OGÓLNE ZAŁOŻENIA SCENARIUSZA. 49 ELEMENTY EMOCJONALNE. 50 TAB. V.

Transkrypt

1 Strona1 JURAPARK oraz PARK NAUKI i EWOLUCJI CZŁOWIEKA w Krasiejowie STOWARZYSZENIE DELTA ul. 1 Maja 10, Krasiejów, Telefony. PNiEC: , ; JuraPark: rezerwacja.krasiejow@jurapark.pl Spis treści ZAŁOŻENIA WSTĘPNE TAB. I. Przebieg zajęd Scenariusz zajęd dla dzieci objętych I etapem nauczania Klasy I-III TAB. II. Scenariusz zajęd dla dzieci objętych I etapem nauczania Klasy I-III TAB. III. Przebieg zajęd dla dzieci objętych II etapem nauczania Klasy IV-VI TAB. IV. Scenariusz zajęd dla dzieci objętych II etapem nauczania Klasy IV-VI Krótka historia powstawania obiektów naukowo-dydaktycznych zbudowanych przez Stowarzyszenie Delta JuraPark Krasiejów ODBIORCA UNIKALNY CHARAKTER OBIEKTU WARTOŚD EDUKACYJNA OGÓLNE ZAŁOŻENIA SCENARIUSZA ELEMENTY EMOCJONALNE TAB. V. KOMPONENTY JURAPARKU W KRASIEJOWIE I SPOSÓB ICH ZWIEDZANIA TUNEL CZASU WYSTAWA PLENEROWA JURAPARKU PAWILON Z KOŚDMI WYKOPALISKA OCEANARIUM ZARZĄDZANIE RUCHEM TURYSTYCZNYM W JURAPARKU Park Nauki i Ewolucji Człowieka (PNiEC) NAWIĄZANIE DO POPRZEDNICH WYSTAW STOWARZYSZENIA DELTA ODBIORCA UNIKALNY CHARAKTER OBIEKTU WARTOŚD EDUKACYJNA OGÓLNE ZAŁOŻENIA SCENARIUSZA TECHNOLOGIA PRZEKAZU, KOMFORT ZWIEDZANIA, HIGIENA I BEZPIECZEOSTWO ELEMENTY EMOCJONALNE NAWIĄZANIE DO PRZYSZŁYCH WYSTAW STOWARZYSZENIA DELTA ZARZĄDZANIE RUCHEM TURYSTYCZNYM W PNiEC I ANIMOWANY PRZEWODNIK CYFROWY

2 TAB. VI. KOMPONENTY PNiEC I SPOSÓB ICH ZWIEDZANIA WYSTAWA OKNA PREHISTORII POCZĄTEK PRZYGODY HANGAR Z DOKAMI POCZEKALNIE I ICH WZBOGACENIE CYFROWE PROMY KOSMICZNE WEHIKUŁ CZASU OKNA PREHISTORII CZAS POBYTU NA WYSTAWIE OKNA PREHISTORII WYSTAWA ŚWIADECTWA EWOLUCJI EKSPOZYCJA INTERAKTYWNA DRZEWO RODOWE SSAKÓW NACZELNYCH EKSPOZYCJA INTERAKTYWNA WSZYSCY JESTEŚMY BRADMI EKSPOZYCJA GRÓB KSIĘCIA Z KULTURY MIERZANOWICKIEJ EKSPOZYCJA ROZWÓJ NOŻA (rozwój narzędzi) EKSPOZYCJA OETZI NAJSTARSZA MUMIA EKSPOZYCJA INTERAKTYWNA ROZWÓJ NACZYO EKSPOZYCJA INTERAKTYWNA ROZWÓJ SZTUKI EKSPOZYCJA INTERAKTYWNA ROZWÓJ PISMA CZAS POBYTU NA WYSTAWIE ŚWIADECTWA EWOLUCJI KLASA PRZYSZŁOŚCI I KINO 3D PREPARATORNIA I MAGAZYN OKAZÓW HOTEL, KAWIARNIA I JADŁODAJNIA Strona2

3 Strona3 JuraPark Krasiejów oraz Park Nauki i Ewolucji Człowieka w Krasiejowie Opiekę naukową, merytoryczną i edukacyjną sprawuje autor projektu dr Andrzej Boczarowski Oferta Edukacyjna Zajęcia przeznaczone dla dzieci objętych I i II etapem nauczania, w okresie jesienno-zimowym i wczesną wiosną. ZAŁOŻENIA WSTĘPNE. 1. Zajęcia w okresie jesienno-zimowym mogą byd realizowane dowolnego dnia w tygodniu, niezależnie od pogody. Wszystkie odbywają się w pomieszczeniach zamkniętych i ogrzewanych. 2. Zajęcia edukacyjne dostosowane są do nowej podstawy programowej. 3. Program materiału nawiązuje do tematów lekcyjnych realizowanych w klasach IV VI podczas nauki Przyrody ; Plastyki oraz Języka polskiego, Języka angielskiego, Języka czeskiego i Języka niemieckiego. 4. Jednocześnie podział materiału koresponduje z wersją jaka została zatwierdzona przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie, na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach projektu pt.,,e-podręczniki do kształcenia ogólnego. 5. Scenariusz wspomaga pracę z dziedmi młodszymi na I etapie nauczania. 6. Materiał scenariusza nawiązuje do treści zawartych w nowym podręczniku elementarza Nasz Elementarz autorstwa Marii Lorek i Lidii Wollman, a wydanego w 2014 roku przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. 7. Lekcje muzealne stanowią dobre uzupełnienie podstawy programowej w zakresie przedmiotu Przyroda. 8. Dodatkowo lekcje mogą się przyczynid do wzbogacenia słownictwa w zakresie języka angielskiego, czeskiego, niemieckiego i polskiego. 9. Materiał przedstawiony w Parku Nauki i Ewolucji Człowieka oraz w JuraParku w Krasiejowie jest doskonałą formą powtórki do egzaminu po szkole podstawowej Sprawdzian szóstoklasisty. 10. Zajęcia realizowane są przez wykwalifikowanych przewodników pracujących na co dzieo z dziedmi i grupami zorganizowanymi. Przewodnicy są zatrudnieni na miejscu. 11. Nad kontrolą realizacji projektu czuwa kadra pedagogiczna oraz naukowa. 12. W ramach opłaty zapewnia się: - ubezpieczenie OC i NW na terenie obiektu; - profesjonalną opiekę medyczną (osoba z uprawnieniami ratownika medycznego); - szatnię; - osobną przebieralnię i przewijalnię; - dostępnośd obiektu dla osób niepełnosprawnych (ścieżki edukacyjne, sale kinowe, winda, toalety, podjazdy);

4 Strona4 - kompletnośd ścieżki edukacyjnej w wymienionym zakresie - pomieszczenia do realizacji zajęd; - pomieszczenia gastronomiczne; - ogromny, wybrukowany parking przystosowany dla autokarów. 13. Za dodatkową opłatą możemy zapewnid: - jeden klub dwa posiłki podczas pobytu na terenie obiektów (śniadania, obiady i suchy prowiant na drogę powrotną); - transport grupy; - nowoczesną salę kinową dostosowaną do emisji filmów 3D stereo wraz z ofertą repertuarową inna dla dzieci młodszych i inną dla dzieci starszych, młodzieży i dorosłych; - warsztaty plastyczne; - 40 miejsc hotelowych przystosowanych dla grup dziecięcych oraz pokój dla nauczyciela. 14. Zajęcia w wersji podstawowej trwają 4 godziny zegarowe w tym znajduja się 4 lekcje edukacyjne oraz czas na posiłki, toaletę i przejścia. Wybranie z oferty dodatkowych zajęd skutkuje przedłużeniem czasu pobytu na terenie obiektu. 15. Oferta obejmuje usługę skierowaną głównie na okres jesienno-zimowy i wczesnowiosenny, ale może byd zrealizowana w dowolnej porze roku. 16. Kontakt i rezerwacja. JuraPark: Tel.: Park Nauki i Ewolucji Człowieka: Tel.: lub ; rezerwacja.krasiejow@jurapark.pl adres: ul. 1 Maja 10, Krasiejów (gmina Ozimek) Terminy wycieczek dla grup zorganizowanych należy rezerwowad z wyprzedzeniem. 17. Ceny należy weryfikowad telefonicznie.

5 Strona5 TAB. I. Przebieg zajęd Scenariusz zajęd dla dzieci objętych I etapem nauczania Klasy I-III. Temat Zadania Grupa Miejsce realizacji JAK STALIŚMY SIĘ LUDŹMI (90 minut) ŚWIADECTWA EWOLUCJI (50 minut) TAJEMNICE NAUKI (90 minut) Czas trwania zajęd podstawowych w minutach Czas trwania zajęd uzupełniających w minutach 0 I Przyjazd i przywitanie grupy w recepcji. Przejście do sali gastronomicznej. Cała PNiEC Recepcja PNiEC 30 0 Śniadanie. PNiEC sala gastronomiczna 0 II Przejście do Poczekalni odlotu promów kosmicznych i pobranie PNiEC Poczekalnia odlotu promów 0 kasków. kosmicznych Cała 15 PNiEC Poczekalnia odlotu promów Udział w grach edukacyjnych w oczekiwaniu na odlot promu. 0 kosmicznych III Udział w wyprawie naukowej OKNA PREHISTORII. Cała PNiEC wystawa Okna prehistorii 45 0 Przejście z wystawy Okna prehistorii do Preparatorni. do 26 PNiEC 5 0 IV Warsztaty w Preparatorni. osób PNiEC Preparatornia 20 0 Przejście z Preparatorni do wystawy Świadectwa Ewolucji. do 26 PNiEC 5 0 Pobyt na wystawie Świadectwa Ewolucji. osób PNiEC Sala Wystaw Tematycznych 20 0 V-A Przejście do Sali Kinowej. OPCJONALNIE. Cała PNiEC 0 5 V-B Projekcja filmu 3D Jak odtworzyd przeszłośd. OPCJONALNIE. Cała PNiEC Kino 3D 0 25 V-C Spotkanie z jaskiniowcami film animowany 3D dla dzieci młodszych. OPCJONALNIE. Cała PNiEC Kino 3D 0 60 VI Przejazd do Prehistorycznego Oceanarium w JuraParku. Cała JuraPark 15 0 VII Pobyt w Prehistorycznym Oceanarium. Cała JuraPark 25 0 VIII Przejście do sali gastronomicznej w JuraParku. Cała JuraPark 5 0 IX Warsztaty plastyczne. OPCJONALNIE. Cała JuraPark 0 60 X XI Podsumowanie całego dnia pracy. Cała JuraPark 0 30 Obiad. Cała JuraPark 0 Rozdanie upominków edukacyjnych. Cała JuraPark 0 15 Pożegnanie i odjazd. Cała JuraPark 0 należy doliczyd SUMA 240 minut dodatkowy czas

6 Strona6 TAB. II. Scenariusz zajęd dla dzieci objętych I etapem nauczania Klasy I-III. 1. Temat zajęd (4 godziny dydaktyczne) TEMATY realizowane w Parku Nauki i Ewolucji Człowieka (PNiEC) w Krasiejowie oraz w JuraParku Krasiejów: 1. JAK STALIŚMY SIĘ LUDŹMI 1 godzina lekcyjna. 2. ŚWIADECTWA EWOLUCJI 1 godzina lekcyjna (w tym warsztaty edukacyjne). 3. TAJEMNICE NAUKI 2 godziny lekcyjne (w tym warsztaty edukacyjne). 2. Opis treści podstawy programowej realizowanych w ramach zajęd (z rozróżnieniem na przedmioty humanistyczne, matematycznoprzyrodnicze, uczniów zdolnych oraz uczniów z dysfunkcjami /trudnościami w nauce, a także uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych) Punkty podstawy programowej i odpowiadające im tematy materiału realizowanego w I etapie edukacyjnym w klasie I, II i III. Tematy realizowane w PNiEC i w JuraParku: JAK STALIŚMY SIĘ LUDŹMI. ŚWIADECTWA EWOLUCJI. TAJEMNICE NAUKI Jak odtwarza się prehistorię (OPCJONALNIE). TAJEMNICE NAUKI Tajemnice Oceanów. Materiał odnosi się do następujących zagadnieo realizowanych w ramach kształtowania poszanowania nauki i nauczania dzieci o otaczającym ich Świecie, co zapisano w odpowiednich punktach podstawy programowej: Punkt 4. Kształtowanie u dziecka pozytywnego stosunku do nauki oraz rozwijanie ciekawości w poznawaniu otaczającego świata i w dążeniu do prawdy. Punkt 7. Dbałośd o to, aby dziecko mogło nabywad wiedzę i umiejętności potrzebne do rozumienia świata, w tym zagwarantowanie mu dostępu do różnych źródeł informacji i możliwości korzystania z nich. W treściach przyrodniczych pkt. 7. zna wpływ przyrody nieożywionej na życie ludzi, zwierząt i roślin: a) wpływ światła słonecznego na cyklicznośd życia na Ziemi; b) znaczenie powietrza i wody dla życia człowieka, roślin i zwierząt; c) znaczenie wybranych skał i minerałów dla człowieka (np. węgla i gliny);

7 Strona7 W zalecanych warunkach realizacji. Punkt 1. Wiedza przyrodnicza powinna byd rozwijana głównie z wykorzystaniem aktywizujących metod nauczania oraz różnych, dostępnych źródeł informacji. Edukacja przyrodnicza powinna byd realizowana przede wszystkim w naturalnym środowisku poza szkołą. Scenariusz tych zajęd wspomaga pracę z uczniem w zakresie różnych przedmiotów. Edukacja polonistyczna wspomagana jest przez: poprawę rozwoju umysłowego w zakresie wypowiadania się; poprawianie dbałości o kulturę języka; naukę słuchania wypowiedzi innych osób (tu przewodnika) i zrozumienia treści, które są przekazywane; naukę przekazywania w jasny sposób spostrzeżeo i odczud dziecka; dwiczenie mówienia na temat; poprawę zdolnośd zadawania pytao; dwiczenie rozumienia sensu kodowania oraz dekodowania informacji; naukę odczytywania uproszczonych rysunków, znaków informacyjnych i napisów. Język obcy nowożytny wspomagany jest przez: wzbogacenie nazywanie obiektów w najbliższym otoczeniu (tu słówka stowarzyszone z oglądana treścią); proces kojarzenia nowych słówek z oglądanymi obiektami w muzeum. Edukacja plastyczna wzbogacona jest przez: ukazanie nowego dla ucznia zastosowania malarstwa i rzeźby tu w służbie nauki; poprawę wyrażanie własnych myśli i uczud w różnorodnych formach plastycznych; korzystanie z medialnych środków przekazu; posługiwanie się takimi środkami wyrazu plastycznego, jak: kształt, barwa, faktura; zachęca do wykonania własnej pracy inspirowanej wyobraźnią (tu tworzenie podobizny przodka).

8 Strona8 Edukacja przyrodnicza wspomagany jest przez: naukę poszanowania przyrody; naukę rozpoznawania roślin i zwierząt żyjących w różnych środowiskach przyrodniczych; wzbogacenie wiedzy na temat sposobów przystosowania się organizmów żywych do trudnych warunków życia n p.: zimno, brak pożywienia, zagrożenia naturalne; poznanie początków zagrożeo dla środowiska przyrodniczego spowodowanych przez człowieka pierwotnego: wypalanie lasów, łąk i ściernisk, wybijanie zwierząt; uświadomienie zagrożeo ze strony zwierząt; lepsze rozumienie wpływu warunków atmosferycznych na życie; umiejętnośd porównywania organizmów z sobą. W zajęciach dotyczących zakresu przyrodniczego wykorzystane zostaną pomysły i zalecenia jakie zawarła w swojej książce: prof. dr hab. Dorota Klus-Staoska W nauczaniu początkowym inaczej scenariusze lekcji; w szczególności rozdział poświęcony projektowi zastosowanemu w pedagogice wczesnoszkolnej - "Dinozaury" s Cele ogólne Cele Myślenie naukowe - umiejętnośd formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeostwa. Umiejętnośd komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie. Umiejętnośd posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji. Uczeo: przyswaja podstawową wiedzę o ewolucji człowieka; poznaje ewolucję małp; uczy się czytania dziejów Ziemi; rozumie na czym polega znaczenie skamieniałości w badaniu ewolucji człowieka; wie na czym polegał proces uczłowieczenia; dotyka skał, minerałów i skamieniałości w preparatorni; potrafi odpowiedzied na pytanie jak staliśmy się ludźmi.

9 Strona9 Temat realizowany w PNiEC: JAK STALIŚMY SIĘ LUDŹMI. Poznanie głównych etapów ewolucji człowieka. Czym różnią się ludzie od małp i innych zwierząt. Temat realizowany w PNiEC: ŚWIADECTWA EWOLUCJI. Jak zdobywamy wiedzę o przeszłości. Źródła wiedzy o przeszłości. Temat realizowany w JuraParku: TAJEMNICE NAUKI. Jak odtwarza się prehistorię (OPCJONALNIE). Poznajemy prehistoryczne zwierzęta morskie. 5. Cele szczegółowe (określające umiejętności uczniów jakie nabędą w ramach zajęd) Temat realizowany w PNiEC: JAK STALIŚMY SIĘ LUDŹMI. Wystawa edukacyjna Okna prehistorii. Uczniowie dowiadują się: jak staliśmy się ludźmi; co odróżnia nas od małp i innych zwierząt; kiedy powstały ssaki; kiedy i dlaczego staliśmy się dwunożni; kiedy przestaliśmy mieszkad na drzewach; kiedy powstały pierwsze ludzkie rodziny; jaką rolę w życiu ludzi odgrywa miłośd bliźniego i współczucie oraz jakie mamy dowody ich istnienie w przeszłości; jaką rolę w życiu człowieka odgrywają ceremonie i wierzenia; jakie były początkowe przyczyny dewastacji środowiska naturalnego spowodowane przez ludzi; kiedy człowiek zaczął stosowad żelazo i inne metale; jak powstała ludzka mowa. Uczniowie poznają: dziwne gatunki karłowatych i gigantycznych ludzi; ostatniego wspólnego przodka wszystkich współczesnych ludzi; kulturę neandertalczyków;

10 Strona10 kulturę kromaniooczyków; jak ciężko pracował człowiek prehistoryczny. Uczniowie wyciągają wnioski z poznanych treści: jak konkurencja innych gatunków wpłynęła na naszą społecznośd; jak zmiany diety człowieka wpłynęły na jego rozwój; jak zmiany klimatyczne na Ziemi wpłynęły na naszą ewolucję. Uczniowie uświadamiają sobie: jaką rolę odgrywa harmonia we współistnieniu człowieka z naturą; jaką rolę odgrywa sztuka w naszym życiu. Uczniowie szukają związków: pomiędzy odkryciem ognia a rozwojem naszego społeczeostwa; pomiędzy zastosowaniem krzemieni i krzemu a rozwojem ludzkości. Uczniowie wyobrażają sobie: przyszły rozwój społeczeostwa ludzkiego (podbój Kosmosu); jak będzie wyglądał człowiek przyszłości. Uczniowie poszerzają słownictwo językowe: wzdłuż wystawy ustawione są tablice z charakterystycznymi słówkami w czterech językach (angielski, czeski, niemiecki, polski) odnoszącymi się do danego okna prehistorii. Temat realizowany w PNiEC: ŚWIADECTWA EWOLUCJI. Wyboru zagadnieo dokonuje przewodnik i dostosowuje je do grupy. Uczniowie dowiadują się: jak zdobywamy wiedzę o przeszłości; na czym polega praca geologa, paleontologa i archeologa; dowiadują się czym jest zapis geologiczny i paleontologiczny; jak odczytad informacje o środowisku naturalnym na podstawie skał; na czym polega proces powstania skamieniałości; jak genetyka pomaga ustalid pokrewieostwo pomiędzy gatunkami;

11 Strona11 jak wyglądały migracje ludzi w ciągu ostatnich lat; jak rozwijały się najważniejsze dziedziny działalności człowieka; jak wyglądał rozwój narzędzi; jak wyglądał rozwój naczyo; jak wyglądał rozwój sztuki; jak wyglądał rozwój pisma. Uczniowie poznają: specjalistyczne słownictwo związane z naukami o Ziemi; źródła wiedzy o przeszłości; okazy paleontologiczne zwierząt morskich (zęby i szkielety), które później zobaczą w Oceanarium; etapy zasiedlania kuli ziemskiej; główne etapy ewolucji człowieka; różne gatunki małp. Uczniowie oglądają: eksponaty szkieletowe różnych gatunków małp; eksponaty szkieletowe przodków człowieka; najstarszą mumia na Świecie Oetzi ; pochówek księcia z kultury mierzanowickiej wraz darami grobowymi. Uczniowie oglądają i dotykają: okazów skał i minerałów z całego Świata i przyglądają im się przez lupy; okazów paleontologicznych z całego Świata i przyglądają im się przez lupy. Uczniowie uświadamiają sobie: że wszyscy ludzie są bardzo blisko z sobą spokrewnieni. Uczniowie udowadniają: że skamieniałości są bezpośrednimi świadectwami ewolucji życia na Ziemi; że problem rasizmu nie ma uzasadnienia naukowego. Temat realizowany w PNiEC i JuraParku: TAJEMNICE NAUKI.

12 Strona12 Uczniowie klas młodszych I-III oglądają (OPCJONALNIE): film animowany 3D o życiu ludzi prehistorycznych utrzymany w konwencji bajkowej. Uczniowie klas młodszych I-III wykonują na warsztatach (OPCJONALNIE): wykonują samodzielną rekonstruują wygląd człowieka prehistorycznego w oparciu o zdobyta wiedzę i własną wyobraźnię. Uczniowie oglądają: prehistoryczne zwierzęta morskie w cyfrowym oceanarium. Uczniowie porównują: morską faunę kopalną z współczesną. animowane rekonstrukcje wielkich wymarłych zwierząt morskich z ich skamieniałymi szczątkami, które oglądali wcześniej w preparatorni. 6. Metody i techniki pracy służące osiągnięciu efektów opisanych w celach szczegółowych. ODBIORCA. Wystawa jest skierowana dla widzów w każdym wieku powyżej 6 lat i o każdych zainteresowaniach. GRUPA. Praca z całym zespołem klasowym odbywa się w grupach do 54 osób. Tylko niektóre zajęcia wymagają podziału grupy na dwa zespoły złożone z 27 osób. TECHNIKI PRACY Z GRUPĄ METODY WIODĄCE. Pokazy multimedialne korzystają z technik obrazu animowanego i statycznego 2D oraz 3D; rzeźbiarskich dioram 3D; scenografii filmowej, po której i wśród której uczeo się porusza. Ewenementem w skali europejskiej jest zmieszanie technik przestrzenności cyfrowej z fizyczną np. system jaskio i kopalo, po którym wędrują uczniowie, a przez okna jaskiniowe wyglądają na zewnątrz tych światów i obserwują przeszłośd zilustrowaną materiałem filmowym. W oknach jaskiniowych są dyskretnie zamontowane i wtopione w dekorację systemy projekcji 3D STEREO, poprzez które emituje się właśnie ten materiał filmowy. Metody problemowe narracja: non ex cathedra, prowadzący pokazuje, że nauka nie rozwiązała wszystkich problemów i inspiruje dzieci do zainteresowania się nią. Prowadzący wskazuje problemy i nierozwiązane zagadki nauki, zachęca do zadawania pytao i uczy ich

13 Strona13 zadawania. Ekspozycje ułożone liniowo samoistnie narzucają grupie kolejnośd poznawanych treści. Ekspozycje ułożone nieliniowo pozwalają na dokonanie wyboru tego co uczeo chce obejrzed. Wystawa "Okna prehistorii zwiedzana jest liniowo. Odpowiada na pytanie Jak staliśmy się ludźmi? Wystawa "Świadectwa ewolucji zwiedzana jest w sposób dowolny. Odpowiada na pytanie Skąd czerpiemy wiedzę dotyczącą ewolucji człowieka? Wystawa "Prehistoryczne oceanarium 3D zwiedzana jest liniowo. Odpowiada na pytanie Jak wyglądali i żyli mieszkaocy prehistorycznych mórz i oceanów? Preparatornia pozwala obejrzed i dotknąd eksponaty. Zajęcia praktyczne (warsztaty) uczniowie dotykają eksponatów geologicznych, mineralogicznych i paleontologicznych. Dokonują obserwacji przez duże wolnostojące lupy. Wzbogacenie słownictwa. Wzdłuż wystawy ustawione są tablice z charakterystycznymi słówkami w czterech językach (angielski, czeski, niemiecki, polski) odnoszącymi się do danego okna prehistorii. UNIKALNY CHARAKTER PROWADZENIA ZAJĘD. Scenariusz skupia się przede wszystkim na ewolucji człowieka. Każdy uczestnik zajęd staje się częścią scenariusza filmowego członkiem wyprawy badawczej. Zwiedzający zwani są TEMPONAUTAMI (podróżnikami w czasie), a poszczególne stanowiska zwane są OKNAMI PREHISTORII. Temponauci poruszają się po scenografii filmowej, a film jest dosłownie dokoła nich. Dzieci starsze skorzystają z hełmów wirtualnych oraz z narracji przewodnika cyfrowego. Dzieci młodsze skorzystają z samodzielnych, lekkich okularów 3D, a narracja zostanie przekazana ustnie przez opiekuna (przewodnika). Sposób oprowadzania grup przedstawiono szczegółowo w tabelach: TAB. V. KOMPONENTY JURAPARKU W KRASIEJOWIE I SPOSÓB ICH ZWIEDZANIA. TAB. VI. KOMPONENTY PNiEC I SPOSÓB ICH ZWIEDZANIA. 7. Materiały dydaktyczne oraz środki (np. prezentacje, teksty, karty pracy, słuchowiska, filmy, nagrania itp.). MATERIAŁY DYDAKTYCZNE. Do najważniejszych można zaliczyd: hełmy wirtualne dla dzieci starszych zaopatrzone w okulary 3D i słuchawki;

14 Strona14 samodzielne, lekkie okulary 3D dla dzieci młodszych; samodzielne, lekkie okulary 3D dla kina; trójwymiarowy Animowany Przewodnik Cyfrowy; tablice edukacyjne z słówkami opracowanymi w czterech językach (angielski, czeski, polski, niemiecki); teksty i tabliczki z opisami muzealnymi; teksty interaktywne dostępne poprzez system ekranów dotykowych; karty pracy nauczyciela; systemy nagłośnienia stereo i 5.1 w całym obiekcie PNiEC; klipy dźwiękowe nagrane w czterech językach (angielski, czeski, polski, niemiecki); muzyka skomponowana specjalnie dla PNiEC; dźwięki natury nagrane specjalnie dla każdej z wystaw PNiEC z osobna; klipy animowane QTVR (środowisko rzeczywistości wirtualnej); klipy animowane 3D STEREO wyświetlane w technologii polaryzacji pasywnej i aktywnej; klipy tradycyjne 3D STEREO wyświetlane w technologii polaryzacji pasywnej i aktywnej; filmy pełnometrażowe animowane i tradycyjne wyświetlane w technologii polaryzacji aktywnej; rysunki statyczne 3D STEREO przystosowane do wyświetlania w technologii polaryzacji pasywnej i aktywnej (ponad ilustracji); rysunki 2D (kilkaset sztuk); rysunki będące tłem dioram największy z nich ma 30 m długości i 10,5 m wysokości w jednym kawałku (tło dioramy afrykaoskiej); fotografie statyczne 3D STEREO przystosowane do wyświetlania w technologii polaryzacji pasywnej i aktywnej (kilkaset sztuk); fotografie 2D okazów i różnych zwierząt głównie małp (kilka tysięcy sztuk); prezentacje 2D i 3D przystosowane do wyświetlania w technologii polaryzacji pasywnej i aktywnej; wykłady multimedialne; fotorealistyczne rzeźby ludzi, zwierząt i roślin; nowa strona internetowa dedykowana specjalnie dla JuraParku i PNiEC; oprogramowanie interaktywne dedykowane specjalnie dla JuraParku i PNiEC; oprogramowanie kinetyczne dedykowane specjalnie dla PNiEC; cyfrowe gry edukacyjne napisane specjalnie dla PNiEC;

15 Strona15 gry na komórkę i tablet dedykowana specjalnie dla JuraParku i PNiEC; oprogramowanie nauczycielskie (konsola do tworzenia własnych prezentacji); setki eksponatów muzealnych; czaszki małp i praludzi wykonane z dokładnością 1/10 mm (kopie cyfrowe wykonano w USA na zamówienie); setki eksponatów archeologicznych; setki eksponatów oryginalnych skały, minerały i skamieniałości z całego Świata; dioramy rzeźbiarskie 3D; dioramy rzeźbiarskie 3D zmieszane z techniką stereoskopii pasywnej; gigantyczna scenografia filmowa, po której widzowie poruszają się przez 45 minut (promy kosmiczne; wnętrze kosmicznego wehikułu czasu; jaskinie; kopalnie i inne); jedno kino 3D Stereo; dwa kina 5D Stereo z ruchomą podłogą (jedyne takie platformy w Europie zabierające jednocześnie 54 osoby); cyfrowy system zarządzania ruchem turystycznym. 8. Przebieg zajęd. I. PRZEBIEG ZAJĘD. Opis, jak powinny wyglądad warsztaty-może byd np. z podziałem na wstęp, II. Grupa pozostaje pod nieustanną opieką kadry PNiEC i nauczycieli, którzy przyjechali z dziedmi. częśd główną i koocową. Powinien zawierad takie elementy jak: - sformułowanie problemu; - zmotywowanie do pracy nad jego rozwiązaniem z pomocą różnorodnych ZADANIE minut. metod i technik pracy (im bardziej zróżnicowane zadania, tym lepsze efekty Przyjazd i przywitanie grupy w recepcji PNiEC. kształcenia) ukierunkowanych na odkrywanie, przeżywanie, analizowanie, Przejście do sali gastronomicznej. dociekanie, dyskusję, zabawę, doświadczenie, eksperyment; - rozwiązanie problemu; Śniadanie. - wspólne podsumowanie zajęd; - koocowe uznanie wspólnych osiągnięd. ZADANIE minut Przejście do Poczekalni odlotu promów kosmicznych i pobranie kasków Udział w grach edukacyjnych w oczekiwaniu na odlot promu (lista dostępnych gier edukacyjnych znajduje się w tekście opisowym w rozdziale: POCZEKALNIE I ICH WZBOGACENIE CYFROWE). ZADANIE minut. Temat realizowany w PNiEC: JAK STALIŚMY SIĘ LUDŹMI.

16 Sformułowanie problemów: Główne etapy ewolucji człowieka. Czym różnią się ludzie od małp i innych zwierząt Zmotywowanie do pracy. Uczestnicy, stają się częścią ekspedycji naukowej, która podróżując w czasie ma poznad przeszłośd gatunku ludzkiego. Zgodnie ze scenariuszem stają się temponautami, czyli podróżnikami w czasie. Temponauci zajmują miejsca w promie kosmicznym (sala kinowa 5D) i uczestniczą w spektaklu Zagłada wielkich dinozaurów. Sala kinowa swoją scenografią i treścią nawiązuje do lotu w przestrzeni kosmicznej. Ruchoma podłoga i efekty specjalne potęgują symulację lotu. Prom kieruje się w stronę Wehikułu Czasu, który orbituje wokół Ziemi, jednocześnie dokonują przeskoku w czasie (szczegóły patrz rozdział: WYSTAWA OKNA PREHISTORII ) Rozwiązanie problemów uczeo poznaje stopniowo w trakcie wędrówki poprzez wehikuł czasu i prehistoryczne światy, do których zagląda zgodnie z fabułą scenariusza zwiedzania obiektu. Zwiedzanie Okien prehistorii ten etap uczestnicy pokonują pieszo, przemieszczając się poprze scenografię filmową. Wędrówką steruje przewodnik cyfrowy i sygnalizacja świetlna. Okna prehistorii to zasadnicza częśd wystawy. Poprzez nie temponauci zaglądają w przeszłośd gatunku ludzkiego. W pewnym momencie przekraczają fizykalnośd Świata ludzi prehistorycznych i wędrują całym systemem jaskio i kopalo. (szczegóły patrz rozdział: WYSTAWA OKNA PREHISTORII ) Okno prehistorii: Zagłada wielkich dinozaurów. Uczniowie dowiadują się kiedy powstały ssaki i dlaczego zaczęły panowad na Ziemi. Jednocześnie wystawa jest nawiązaniem do kooca ścieżki edukacyjnej w JuraParku, która właśnie kooczy się 66 milionów lat temu na momencie zagłady wielkich dinozaurów Okno prehistorii: Początki dwunożności Uczniowie dowiadują się kiedy i dlaczego staliśmy się dwunożni Okno prehistorii: Zejście z drzew Uczniowie poznają różnice pomiędzy ludźmi a małpami oraz w relacji do innych zwierząt. Dowiadują się także kiedy przestaliśmy mieszkad na drzewach Okno prehistorii: Pierwsza rodzina Uczniowie dowiadują się jak powstała pierwsza rodzina Okno prehistorii: Zabójcy i ofiary Uczniowie przekonują się, że chociaż życie praludzi było bardzo ciężkie i niebezpieczne, to przeciwności losu tak ich zahartowały, że obecnie mogliśmy Strona16

17 opanowad cały Świat Okno prehistorii: Pierwsza miłośd Uczniowie uświadamiają sobie, że najważniejszym elementem rozwoju człowieka jest jego bogate życie emocjonalne. Dowiadują się, że miłośd i współczucie pojawiły się bardzo dawno temu i wpłynęły na humanizację naszego rodzaju Okno prehistorii: Konkurencja Uczniowie wyciągają wnioski z historii opowiadającej o tym, że człowiek pierwotny miał wielu konkurentów, z którymi musiał rywalizowad o pokarm i przestrzeo do życia. Jednocześnie uczniowie zostają uświadomieni jak ważną jest harmonia we współistnieniu człowieka z naturą Okno prehistorii: Karły Uczniowie poznają dziwne gatunki ludzi, którzy przez krótki czas współistnieli razem z nami. Przykładem jest tutaj karłowaty człowiek z indonezyjskiej wyspy Flores Okno prehistorii: Giganci Uczniowie stykają się z rekonstrukcją człowieka z Heidelbergu ostatniego wspólnego przodka wszystkich ludzi Okno prehistorii: Łowcy mamutów Uczniowie wyciągają wioski - jak zmiany diety człowieka wpłynęły na jego rozwój. Poznają przyczyny zmian klimatycznych na Ziemi i ich wpływ na naszą ewolucję. Spotykają się z kulturą neandertalczyków Okno prehistorii: Pierwszy pogrzeb Uczniowie dowiadują się jak ważną rolę w życiu człowieka odgrywają ceremonie, zwyczaje, wierzenia oraz tzw. życie duchowe Okno prehistorii: Początki sztuki W replice fragmentu jaskini Chauveta uczniowie spotykają się z prehistoryczną sztuką naskalną. Poznają kulturę kromaniooczyków naszych bezpośrednich przodków Okno prehistorii: Epoka kamienia Poruszając się po zrekonstruowanej replice kopalni krzemieni pasiastych uczniowie poznają kultury ludzkie posługujące się narzędziami krzemiennymi. Dowiadują się jak wytwarzano narzędzia krzemienne. Poznają przyczyny początków dewastacji środowiska naturalnego przez człowieka Okno prehistorii: Epoka żelaza Uczniowie dowiadują jak i kiedy człowiek zaczął stosowad żelazo i inne metale Okno prehistorii: Cywilizacja ognia i krzemu Uczniowie uświadamiają sobie znaczenie odkrycia ognia i zastosowania krzemu i krzemieni na różnych etapach dziejów ludzkości. Zostaje rozbudzona ich wyobraźnia Strona17

18 Strona18 w kwestii przyszłego rozwoju człowieka. Wspólne podsumowanie pierwszych dwóch problemów i ich wyjaśnienie odbywa w trakcie lotu powrotnego. Podsumowania dokonuje kapitan wyprawy wraz z załogą ekspedycji czyli temponautami (tu uczniowie). Uczestnicy zajmują miejsca w promie kosmicznym (sala kinowa 5D), którym zgodnie z fabułą filmowa powrócą na Ziemię. Biorą udział w spektaklu Cywilizacja ognia i krzemu. Sala kinowa swoją scenografią i treścią nawiązuje do lotu w przestrzeni kosmicznej. Ruchoma podłoga i efekty specjalne potęgują symulację lotu. (szczegóły patrz rozdział: WYSTAWA OKNA PREHISTORII ). ZADANIE minut. Temat realizowany w PNiEC: ŚWIADECTWA EWOLUCJI Sformułowanie nowych problemów, które pojawiają się samoistnie po I części: Jak zdobywamy wiedzę o przeszłości? Jakie znamy źródła wiedzy o przeszłości? Przejście z wystawy Okna prehistorii do Preparatorni 5 minut. A. Preparatornia (do 26 osób zamiennie z punktem B. Sala Wystaw Tematycznych) 20 minut Jak zdobywamy wiedzę o przeszłości. Uczniowie dowiadują się na czym polega praca geologa, paleontologa i archeologa. Uczestnicy poznają specjalistyczne słownictwo związane z naukami o Ziemi (dostępnych jest kilka języków do wyboru, w zależności od tego, którego języka się uczą). Ważne z punktu widzenia uczniów przynależnych do mniejszości narodowych. Źródła wiedzy o przeszłości Dowody geologiczne minerały i skały. Uczniowie oglądają unikalny zbiór skał i minerałów. Dotykają okazów i przyglądają im się przez lupy. Dowiadują się czym jest zapis geologiczny i jak odczytad informacje o środowisku naturalnym, w którym te skały powstawały Dowody paleontologiczne skamieniałości. Uczniowie oglądają zbiór skamieniałości z całego Świata.

19 Strona19 Dotykają okazów i przyglądają się im przez lupę. Dowiadują się czym jest zapis paleontologiczny i jak odczytad informacje o środowisku naturalnym, w którym żyły organizmy dostarczające skamielin oraz o tym jak były zbudowane te organizmy za życia i jak się odżywiały. Uczestnicy pokazu dowiadują się na czym polega proces powstania skamieniałości. Uczniowie udowadniają, że skamieniałości są bezpośrednimi świadectwami ewolucji życia na Ziemi Przejście z Preparatorni do wystawy Świadectwa Ewolucji. B. Sala Wystaw Tematycznych (do 26 osób zamiennie z punktem A. Preparatornia) 20 minut. Zakres materiału wybiera prowadzący Dowody genetyczne wystawa Wszyscy jesteśmy bradmi. Dowiadują się jak genetyka pomaga ustalid pokrewieostwo pomiędzy gatunkami. Dowiadują się także jak wyglądały migracje ludzi w ciągu ostatnich lat. Poznają problem rasizmu i dowiadują się na czym polega zróżnicowanie etniczne ludzi. Poznają etapy zasiedlania kuli ziemskiej. Uświadamiają sobie, że wszyscy ludzie są bardzo blisko z sobą spokrewnieni Dowody filogenetyczne wystawa Drzewo rodowe ssaków naczelnych. Uczniowie poznają główne etapy ewolucji człowieka. Przeglądają galerię znanych rodzajów małp w postaci eksponatów fizycznych oraz cyfrowych. Przeglądają galerię przodków człowieka w postaci eksponatów fizycznych oraz cyfrowych Dowody archeologiczne, etniczne i kulturowe obejmują wystawy: Rozwój noża ; Rozwój naczyo ; Rozwój sztuki ; Rozwój pisma ; Oetzi najstarsza mumia ; Pochówek księcia z kultury mierzanowickiej. Uczniowie dowiadują się jak człowiek rozwijał najważniejsze dziedziny swojej działalności. Porównują najstarsze wytwory tej działalności z najnowszymi.

20 Strona20 Temat realizowany w PNiEC: TAJEMNICE NAUKI. ZADANIE 05A 5 minut. (OPCJONALNIE) Przejście z Sali Wystaw Tematycznych do kina 3D PNiEC. ZADANIE 05B 25 minut. (OPCJONALNIE) Sala kinowa 3D PNiEC projekcja filmu Jak odtworzyd przeszłośd - 20 minut. Podsumowania dokonuje wykwalifikowany pracownik PNiEC w trakcie krótkiej prezentacji: Sposoby odtwarzania prehistorii. Krótki film dokumentalny wykonany w technice 3D Stereo pokazujący jak powstały rekonstrukcje przeszłości w Parku Nauki i Ewolucji Człowieka w Krasiejowie, czyli jak odtwarza się przeszłośd w sposób naukowy. ZADANIE 05C 60 minut. (OPCJONALNIE) Sformułowanie problemu: Jak żyli ludzie prehistoryczni. Poznajemy życie ludzi prehistorycznych Kino 3D w PNiEC. (OPCJONALNIE) Film 3D. Temat realizowany w JuraParku Prehistoryczne Oceanarium: TAJEMNICE NAUKI. ZADANIE minut. 06. Przejazd do Prehistorycznego Oceanarium w JuraParku. ZADANIE minut Sformułowanie problemu, które pojawia się automatycznie po I części: Czy zwierzęta rekonstruuje się podobnie jak ludzi? Pobyt w Prehistorycznym Oceanarium. Poznajemy prehistoryczne zwierzęta morskie. Uczniowie zapoznają się z różnymi prehistorycznymi organizmami. Porównują faunę współczesną i kopalną. Porównują animowane rekonstrukcje wielkich wymarłych zwierząt morskich z ich

21 Strona21 skamieniałymi szczątkami, które oglądali wcześniej w preparatorni. ZADANIE 08 5 minut. 08. Przejście do sali gastronomicznej w JuraParku. ZADANIE minut. (OPCJONALNIE) Tematyczne warsztaty plastyczne do wyboru. Samodzielna rekonstrukcja praczłowieka. Każde dziecko dostaje od przewodnika replikę czaszki prehistorycznego człowieka. Przy pomocy plasteliny i wiedzy zdobytej na zajęciach rekonstruują wygląd człowieka prehistorycznego. Uczniowie naklejają ciało na twarz tej postaci. Samodzielne przedstawienie człowieka przyszłości. Każde dziecko dostaje od przewodnika replikę czaszki prehistorycznego człowieka. Przy pomocy plasteliny i wiedzy zdobytej na zajęciach rekonstruują wygląd człowieka prehistorycznego. Uczniowie naklejają ciało na twarz tej postaci. Preparowanie dinozaura (tylko dzieci młodsze). Preparowanie z gipsowego bloku (ewentualnie jaja) szkieletu dinozaura. Opiekun opowiada historie o prawdziwych wyprawach i wykopaliskach paleontologicznych. Preparowanie dinozaura (tylko dzieci młodsze). Warsztaty plastyczno-paleontologiczne, polegają na malowaniu figurek dinozaurów i amonitów. Podczas zajęd dzieci zapoznają się z ciekawostkami z życia dinozaurów. Opiekun weryfikuje również wiedzę uczestników na temat dinozaurów (pytania uzależnione są od tego, czy warsztaty obywają się przed czy po zwiedzaniu JuraParku. Warsztaty kooczą się wręczeniem wszystkim uczniom dyplomów i certyfikatów. ZADANIE minut Podsumowanie całego dnia pracy odbędzie się na terenie sali gastronomicznej w JuraParku Obiad, rozwiązanie wycieczki i rozdanie upominków edukacyjnych. ZADANIE minut. 11. Rozdanie upominków edukacyjnych i pożegnanie.

22 Strona22 9. Opis miejsca realizacji zajęd. z uwzględnieniem warunków jakie muszą byd spełnione w czasie zajęd, tzn. strefy socjalnej, sposobu realizacji zajęd w razie niepogody, dostępu dla osób niepełnosprawnych, itp. Park Nauki i Ewolucji Człowieka; Oceanarium oraz JuraPark Krasiejów. Opis warunków realizacji zajęd: wszystkie pomieszczenia są swobodnie dostępne dla osób niepełnosprawnych; tylko budynek PNiEC ma jedno piętro, ale oprócz normalnej klatki schodowej prowadzi na nie winda dostosowana dla osób na wózkach inwalidzkich; na terenie całego kompleksu edukacyjnego spośród wszystkich toalet 7 jest przystosowanych dla osób niepełnosprawnych (3 toalety w PNiEC i 4 toalety w JuraParku i Oceanarium; wszystkie pomieszczenia oraz strefy są zaopatrzone w drzwi i drogi ewakuacyjne; budynek PNiEC ze względu na swoją specyfikę jest wyposażony dodatkowo w interkom informujący o ewentualnych zagrożeniach; w okresie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną zajęcia odbywają się tylko w pomieszczeniach zamkniętych i ogrzewanych; obiekty posiadają własne kuchnie i sale gastronomiczne; przerwy na posiłki mogą byd ruchome i dostosowane do przebiegu zajęd; obiekty posiadają własne szatnie oraz przebieralnie; sale kinowe z ruchomą podłogą mogą pomieścid do 54 osób jednocześnie; w ciągu jednej godziny przez PNiEC mogą przejśd 4 zmiany po 54 osoby czyli 220 osób; przez JuraPark może przejśd w ciągu jednej godziny nawet 1000 osób; obiekt pracuje przez cały rok, we wszystkie dni tygodnia od 10:00 do 17:00 lub dłużej w sezonie letnim lub po ustaleniu tego z Dyrekcją; sale kinowe z ruchomą podłogą mają dwa miejsca przystosowane do mocowania wózków inwalidzkich; informacje na temat bezpieczeostwa i higieny odbioru obrazu 3D i dźwięku przestrzennego znajdują się w rozdziale: TECHNOLOGIA PRZEKAZU, KOMFORT ZWIEDZANIA, HIGIENA I BEZPIECZEOSTWO; w obiekcie nie ma scen emanujących przemocą czy rozlewem krwi patrz rozdział: ELEMENTY EMOCJONALNE; na wystawie sceny prezentujące nagośd człowieka nie emanują seksualnością, a cechy płciowe są przedstawione dyskretnie lub są przysłonięte patrz rozdział: ELEMENTY EMOCJONALNE; obiekt cechuje bardzo zaawansowany, cyfrowy system zarządzania ruchem turystycznym, który wspomaga w istotny sposób pracę przewodników ( w zasadzie obiekt może działad samodzielne), patrz rozdział ZARZĄDZANIE RUCHEM TURYSTYCZNYM W JURAPARKU oraz ZARZĄDZANIE RUCHEM TURYSTYCZNYM W

23 Strona23 PNiEC I ANIMOWANY PRZEWODNIK CYFROWY; cały kompleks zajmuje ponad 40 hektarów i dysponuje wieloma innymi atrakcjami edukacyjnymi, nie wymienionymi w tym scenariuszu ze względu na ograniczenia czasowe zwiedzania lub z powodu gorszej dostępności w tzw. zimnych miesiącach np. gigantyczne obszarowo Wystawy Plenerowe; Pawilon z Kośdmi; Wykopaliska; Tunel Czasu; Kino Emocji 5D, Parki Rozrywki i inne patrz rozdziały w tekście poniżej; wszystkie komponenty kompleksu edukacyjnego w Krasiejowie są unikalne i nie maja swoich odpowiedników gdzie indziej; na terenie wszystkich obiektów jest dużo miejsca, co gwarantuje swobodę oglądania i przekazu merytorycznego. 10. Ilośd uczniów, którzy mogą jednorazowo wziąd udział w zajęciach (wraz z uzasadnieniem) JuraPark i PNiEC 1. Minimalna ilośd uczniów 20 osób w grupie. Uzasadnienie. Grupy nie powinny byd mniejsze ze względu na ekonomikę działania obiektu. 2. Maksymalna ilośd uczniów 54 osoby w grupie. Uzasadnienie. Istotną częścią zajęd jest odpowiednie przyswojenie przekazywanych treści i odbiór obrazu, dlatego taka ilośd dzieci gwarantuje dostępnośd miejsca i kompletnośd przekazu. Sale kinowe z ruchomą podłogą zabierają jednorazowo 54 osoby (jedyne takie w Europie), co zapewnia integralnośd typowej grupy autokarowej w trakcie zwiedzania. 3. Zwiedzanie Preparatorni i Sali Wystaw Tematycznych odbywa się w podgrupach złożonych maksymalnie z 27 osób ze względu na dostępnośd miejsca w Preparatorni. Uzasadnienie. W praktyce jedna duża grupa dzielona jest dwie, które pracują symultanicznie i wymiennie w tym samym czasie. Pomieszczenia znajdują się obok siebie, co stwarza komfort dla nauczyciela, który z oddzielającego je korytarza, stojąc pośrodku widzi jednocześnie wszystkie dzieci. Oczywiście poszczególne podgrupy pozostają pod oddzielną kontrolą przewodnika.

24 Warsztaty paleontologiczne preparowanie szkieletu dinozaura. Warsztaty paleontologiczne malowanie figurek dinozaurów. Warsztaty paleontologiczne malowanie odlewów amonitów. Strona24

25 Strona25 TAB. III. Przebieg zajęd dla dzieci objętych II etapem nauczania Klasy IV-VI. Temat Zadania Grupa Miejsce realizacji JAK STALIŚMY SIĘ LUDŹMI (90 minut) ŚWIADECTWA EWOLUCJI (50 minut) TAJEMNICE NAUKI (90 minut) Czas trwania zajęd podstawowych w minutach Czas trwania zajęd uzupełniających w minutach 0 01 Przyjazd i przywitanie grupy w recepcji. Przejście do sali gastronomicznej. Cała PNiEC Recepcja PNiEC 30 0 Śniadanie. PNiEC sala gastronomiczna 0 02 Przejście do Poczekalni odlotu promów kosmicznych i pobranie PNiEC Poczekalnia odlotu promów 0 kasków. kosmicznych Cała 15 PNiEC Poczekalnia odlotu promów Udział w grach edukacyjnych w oczekiwaniu na odlot promu. 0 kosmicznych 03 Udział w wyprawie naukowej OKNA PREHISTORII. Cała PNiEC wystawa Okna prehistorii 45 0 Przejście z wystawy Okna prehistorii do Preparatorni. do 26 PNiEC Warsztaty w Preparatorni. osób PNiEC Preparatornia 20 0 Przejście z Preparatorni do wystawy Świadectwa Ewolucji. do 26 PNiEC 5 0 Pobyt na wystawie Świadectwa Ewolucji. osób PNiEC Sala Wystaw Tematycznych A Przejście do Sali Kinowej. OPCJONALNIE. Cała PNiEC B Projekcja filmu 3D Jak odtworzyd przeszłośd. OPCJONALNIE. Cała PNiEC Kino 3D C Poznajemy Układ Słoneczny film edukacyjny 3D dla dzieci starszych. OPCJONALNIE. Cała PNiEC Kino 3D Przejazd do Prehistorycznego Oceanarium w JuraParku. Cała JuraPark Pobyt w Prehistorycznym Oceanarium. Cała JuraPark Przejście do sali gastronomicznej w JuraParku. Cała JuraPark Warsztaty plastyczne. OPCJONALNIE. Cała JuraPark Podsumowanie całego dnia pracy. Cała JuraPark 0 30 Obiad. Cała JuraPark 0 Rozdanie upominków edukacyjnych. Cała JuraPark 0 15 Pożegnanie i odjazd. Cała JuraPark 0 należy doliczyd SUMA 240 minut dodatkowy czas

26 Strona26 TAB. IV. Scenariusz zajęd dla dzieci objętych II etapem nauczania Klasy IV-VI. 11. Temat zajęd (4 godziny dydaktyczne) TEMATY realizowane w Parku Nauki i Ewolucji Człowieka (PNiEC) w Krasiejowie oraz w JuraParku Krasiejów: 12. JAK STALIŚMY SIĘ LUDŹMI 1 godzina lekcyjna. 13. ŚWIADECTWA EWOLUCJI 1 godzina lekcyjna. 14. TAJEMNICE NAUKI 2 godziny lekcyjne. 15. Opis treści podstawy programowej realizowanych w ramach zajęd (z rozróżnieniem na przedmioty humanistyczne, matematycznoprzyrodnicze, uczniów zdolnych oraz uczniów z dysfunkcjami /trudnościami w nauce, a także uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych) Punkty podstawy programowej i odpowiadające im tematy materiału realizowanego w II etapie edukacyjnym w klasie IV, V i VI w ramach przedmiotu Przyroda. Temat realizowany w PNiEC: JAK STALIŚMY SIĘ LUDŹMI. Odnosi się do następujących zagadnieo realizowanych w ramach przedmiotu Przyroda i odpowiednich punktów podstawy programowej: 53. Twoje ciało Podaje nazwy układów budujących organizm człowieka: kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionośny, rozrodczy; wskazuje główne narządy tych układów Wymienia podstawowe funkcje poznanych układów człowieka. 54. Jak się poruszamy? 8.1. (...) a) układ kostny elementy układu: czaszka, kręgosłup, klatka piersiowa, kooczyny górne, kooczyny dolne. 55. Jak się odżywiamy? 8.1. (...) b) układ pokarmowy jama ustna, przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube, odbytnica. 56. Jak oddychamy? 8.1. (...) c) układ oddechowy jama nosowa, krtao, tchawica, oskrzela, płuca.

27 Strona Krew drogi i autostrady organizmu (...) d) układ krwionośny serce, naczynia krwionośne: żyły i tętnice. 59. Co to znaczy byd kobietą i mężczyzną (...) e) układ rozrodczy żeoski jajniki, jajowody, macica, pochwa i układ rozrodczy męski jądra, nasieniowody, prącie. 62. Jak widzimy? 1.6. nazywa zmysły człowieka i wyjaśnia ich rolę w poznawaniu przyrody, stosuje zasady bezpieczeostwa podczas obserwacji przyrodniczych Opisuje rolę zmysłów w odbieraniu wrażeo ze środowiska zewnętrznego. 64. Dźwięki wokół nas Opisuje rolę zmysłów w odbieraniu wrażeo ze środowiska zewnętrznego Lasy równikowe Przyroda tropików Sawanny Pustynie Przyroda pustyni Stepy Przyroda stepu Nad Morzem Śródziemnym Przyroda śródziemnomorska Lasy liściaste Tajga Przyroda tajgi Tundra Przyroda tundry Pustynia lodowa Przyroda blisko biegunów Charakteryzuje warunki klimatyczne i przystosowania do nich wybranych organizmów w różnych krajobrazach strefowych Opisuje krajobrazy świata: lasu równikowego, sawanny, pustyni gorącej, stepu, tajgi,

28 Strona28 tundry, pustyni lodowej, rozpoznaje je na ilustracji i wskazuje na mapie Rozpoznaje i nazywa rośliny i zwierzęta typowe dla poznanych krajobrazów. 51. Jak pogoda i klimat wpływają na istoty żywe Podaje przykłady współzależności między składnikami krajobrazu, a rozmieszczeniem roślin i zwierząt Czy przyroda wpływa na ludzi? 5.5. podaje przykłady pozytywnego i negatywnego wpływu środowiska na zdrowie człowieka Podaje przykłady zależności między cechami krajobrazu a formami działalności człowieka. 82. Jak ludzie zmieniają krajobraz Podaje przykłady miejsc w najbliższym otoczeniu, w których zaszły korzystne i niekorzystne zmiany pod wpływem działalności człowieka Podaje przykłady zależności między cechami krajobrazu a formami działalności człowieka Jak ludzie zagrażają przyrodzie podaje przykłady pozytywnego i negatywnego wpływu środowiska na zdrowie człowieka Zmiany klimatu Prowadzi obserwacje i proste doświadczenia wykazujące zanieczyszczenie najbliższego otoczenia (powietrza, wody i gleby) Temat realizowany w PNiEC: ŚWIADECTWA EWOLUCJI. Odnosi się do następujących zagadnieo realizowanych w ramach przedmiotu Przyroda i odpowiednich punktów podstawy programowej: 83. Nie każda skała jest twarda Rozpoznaje i nazywa skały typowe dla miejsca zamieszkania (piasek, glina i inne charakterystyczne dla okolicy) Bada właściwości ogniskujące lupy, powstawanie obrazu widzianego przez lupę i podaje przykłady zastosowania lupy. Tematy realizowane w PNiEC:

29 Strona29 TAJEMNICE NAUKI Jak odtwarza się prehistorię (OPCJONALNIE). Tematyka jest rozszerzeniem ponadprogramowym. TAJEMNICE NAUKI Trójwymiarowy Układ Słoneczny (OPCJONALNIE). Odnosi się do następujących zagadnieo realizowanych w ramach przedmiotu Przyroda i odpowiednich punktów podstawy programowej: 116. Układ Słoneczny Jak urządzony jest Wszechświat Wymienia nazwy planet Układu Słonecznego i porządkuje je według odległości od Słooca Wyjaśnia założenia teorii heliocentrycznej Kopernika TAJEMNICE NAUKI Tajemnice Oceanów. Odnosi się do następujących zagadnieo realizowanych w ramach przedmiotu Przyroda i odpowiednich punktów podstawy programowej: 138. Ryby Płazy Gady Ptaki Ssaki Opisuje przystosowania budowy zewnętrznej i czynności życiowych organizmów lądowych do środowiska na wybranych przykładach Jak żyje się pod wodą? Wymienia i charakteryzuje czynniki warunkujące życie w wodzie Przedstawia proste zależności pokarmowe występujące w środowisku wodnym, posługując się modelem lub schematem Wodnista Ziemia Wskazuje na mapie świata bieguny, równik, kontynenty, oceany, równik, południki zerowy i 180, bieguny W morskiej toni.

30 Strona Charakteryzuje wybrane organizmy oceanu, opisuje ich przystosowania w budowie zewnętrznej do życia na różnych głębokościach. 16. Cele ogólne Uczeo: przyswaja podstawową wiedzę o ewolucji człowieka; poznaje ewolucję małp; uczy się czytania dziejów Ziemi; rozumie na czym polega znaczenie skamieniałości w badaniu ewolucji człowieka; wie na czym polegał proces uczłowieczenia; dotyka skał, minerałów i skamieniałości w preparatorni; potrafi odpowiedzied na pytanie jak staliśmy się ludźmi. 17. Cele szczegółowe (określające umiejętności uczniów jakie nabędą w ramach zajęd) Temat realizowany w PNiEC: JAK STALIŚMY SIĘ LUDŹMI. Poznanie głównych etapów ewolucji człowieka. Czym różnią się ludzie od małp i innych zwierząt. Temat realizowany w PNiEC: ŚWIADECTWA EWOLUCJI. Jak zdobywamy wiedzę o przeszłości. Źródła wiedzy o przeszłości. Temat realizowany w PNiEC i w JuraParku: TAJEMNICE NAUKI. Sposoby odtwarzania prehistorii. Poznajemy Układ Słoneczny. Poznajemy prehistoryczne zwierzęta morskie. Temat realizowany w PNiEC: JAK STALIŚMY SIĘ LUDŹMI. Wystawa edukacyjna Okna prehistorii. Uczniowie dowiadują się: jak staliśmy się ludźmi; co odróżnia nas od małp i innych zwierząt; kiedy powstały ssaki; kiedy i dlaczego staliśmy się dwunożni; kiedy przestaliśmy mieszkad na drzewach; kiedy powstały pierwsze ludzkie rodziny;

31 Strona31 jaką rolę w życiu ludzi odgrywa miłośd bliźniego i współczucie oraz jakie mamy dowody ich istnienie w przeszłości; jaką rolę w życiu człowieka odgrywają ceremonie i wierzenia; jakie były początkowe przyczyny dewastacji środowiska naturalnego spowodowane przez ludzi; kiedy człowiek zaczął stosowad żelazo i inne metale; jak powstała ludzka mowa. Uczniowie klas starszych (w szczególności z klasy VI) powtarzają materiał do egzaminu szóstoklasisty: z zakresu historii życia na Ziemi; obserwując jak zmieniał się człowiek, mają okazję do powtórki z budowy i funkcji różnych układów narządów ludzkiego ciała; przystosowania naszego ciała do życia (patrz punkty podstawy programowej powyżej). Uczniowie poznają: dziwne gatunki karłowatych i gigantycznych ludzi; ostatniego wspólnego przodka wszystkich współczesnych ludzi; kulturę neandertalczyków; kulturę kromaniooczyków; jak ciężko pracował człowiek prehistoryczny. Uczniowie wyciągają wnioski z poznanych treści: jak konkurencja innych gatunków wpłynęła na naszą społecznośd; jak zmiany diety człowieka wpłynęły na jego rozwój; jak zmiany klimatyczne na Ziemi wpłynęły na naszą ewolucję. Uczniowie uświadamiają sobie: jaką rolę odgrywa harmonia we współistnieniu człowieka z naturą; jaką rolę odgrywa sztuka w naszym życiu. Uczniowie szukają związków: pomiędzy odkryciem ognia a rozwojem naszego społeczeostwa; pomiędzy zastosowaniem krzemieni i krzemu a rozwojem ludzkości. Uczniowie wyobrażają sobie:

32 Strona32 przyszły rozwój społeczeostwa ludzkiego (podbój Kosmosu); jak będzie wyglądał człowiek przyszłości. Uczniowie poszerzają słownictwo językowe: wzdłuż wystawy ustawione są tablice z charakterystycznymi słówkami w czterech językach (angielski, czeski, niemiecki, polski) odnoszącymi się do danego okna prehistorii. Temat realizowany w PNiEC: ŚWIADECTWA EWOLUCJI. Uczniowie dowiadują się: jak zdobywamy wiedzę o przeszłości; na czym polega praca geologa, paleontologa i archeologa; dowiadują się czym jest zapis geologiczny i paleontologiczny; jak odczytad informacje o środowisku naturalnym na podstawie skał; na czym polega proces powstania skamieniałości; jak genetyka pomaga ustalid pokrewieostwo pomiędzy gatunkami; jak wyglądały migracje ludzi w ciągu ostatnich lat; jak rozwijały się najważniejsze dziedziny działalności człowieka; jak wyglądał rozwój narzędzi; jak wyglądał rozwój naczyo; jak wyglądał rozwój sztuki; jak wyglądał rozwój pisma. Uczniowie poznają: specjalistyczne słownictwo związane z naukami o Ziemi; źródła wiedzy o przeszłości; okazy paleontologiczne zwierząt morskich (zęby i szkielety), które później zobaczą w Oceanarium; etapy zasiedlania kuli ziemskiej; główne etapy ewolucji człowieka; różne gatunki małp.

33 Strona33 Uczniowie oglądają: eksponaty szkieletowe różnych gatunków małp; eksponaty szkieletowe przodków człowieka; najstarszą mumia na Świecie Oetzi ; pochówek księcia z kultury mierzanowickiej wraz darami grobowymi. Uczniowie oglądają i dotykają: okazów skał i minerałów z całego Świata i przyglądają im się przez lupy; okazów paleontologicznych z całego Świata i przyglądają im się przez lupy. Uczniowie uświadamiają sobie: że wszyscy ludzie są bardzo blisko z sobą spokrewnieni. Uczniowie udowadniają: że skamieniałości są bezpośrednimi świadectwami ewolucji życia na Ziemi; że problem rasizmu nie ma uzasadnienia naukowego. Temat realizowany w PNiEC i JuraParku: TAJEMNICE NAUKI. Uczniowie klas starszych (w szczególności z klasy VI) powtarzają materiał do egzaminu szóstoklasisty (OPCJONALNIE): film dokumentalny 3D pokazujący jak odtwarza się przeszłośd w sposób naukowy; film dokumentalny 3D o powstaniu i budowie Układu Słonecznego dla dzieci starszych. Uczniowie oglądają: prehistoryczne zwierzęta morskie w cyfrowym oceanarium. Uczniowie porównują: morską faunę kopalną z współczesną. animowane rekonstrukcje wielkich wymarłych zwierząt morskich z ich skamieniałymi szczątkami, które oglądali wcześniej w preparatorni. 18. Metody i techniki pracy służące osiągnięciu efektów opisanych w celach szczegółowych. ODBIORCA. Wystawa jest skierowana dla widzów w każdym wieku powyżej 6 lat i o każdych

34 Strona34 zainteresowaniach. GRUPA. Praca z całym zespołem klasowym odbywa się w grupach do 54 osób. Tylko niektóre zajęcia wymagają podziału grupy na dwa zespoły złożone z 27 osób. TECHNIKI PRACY Z GRUPĄ METODY WIODĄCE. Pokazy multimedialne korzystają z technik obrazu animowanego i statycznego 2D oraz 3D; rzeźbiarskich dioram 3D; scenografii filmowej, po której i wśród której uczeo się porusza. Ewenementem w skali europejskiej jest zmieszanie technik przestrzenności cyfrowej z fizyczną np. system jaskio i kopalo, po którym wędrują uczniowie, a przez okna jaskiniowe wyglądają na zewnątrz tych światów i obserwują przeszłośd zilustrowaną materiałem filmowym. W oknach jaskiniowych są dyskretnie zamontowane i wtopione w dekorację systemy projekcji 3D STEREO, poprzez które emituje się właśnie ten materiał filmowy. Metody problemowe narracja: non ex cathedra, prowadzący pokazuje, że nauka nie rozwiązała wszystkich problemów i inspiruje dzieci do zainteresowania się nią. Prowadzący wskazuje problemy i nierozwiązane zagadki nauki, zachęca do zadawania pytao i uczy ich zadawania. Ekspozycje ułożone liniowo samoistnie narzucają grupie kolejnośd poznawanych treści. Ekspozycje ułożone nieliniowo pozwalają na dokonanie wyboru tego co uczeo chce obejrzed. Wystawa "Okna prehistorii zwiedzana jest liniowo. Odpowiada na pytanie Jak staliśmy się ludźmi? Wystawa "Świadectwa ewolucji zwiedzana jest w sposób dowolny. Odpowiada na pytanie Skąd czerpiemy wiedzę dotyczącą ewolucji człowieka? Wystawa "Prehistoryczne oceanarium 3D zwiedzana jest liniowo. Odpowiada na pytanie Jak wyglądali i żyli mieszkaocy prehistorycznych mórz i oceanów? Preparatornia pozwala obejrzed i dotknąd eksponaty. Zajęcia praktyczne (warsztaty) uczniowie dotykają eksponatów geologicznych, mineralogicznych i paleontologicznych. Dokonują obserwacji przez duże wolnostojące lupy. Powtórka materiału. Materiał edukacyjny przedstawiony w Parku Nauki i Ewolucji Człowieka oraz w JuraParku w Krasiejowie został specjalnie dopasowany do powtórki z przedmiotu Przyroda, co przyda się podczas zdawania egzaminu po szkole podstawowej Sprawdzian szóstoklasisty.

35 Strona Materiały dydaktyczne oraz środki (np. prezentacje, teksty, karty pracy, słuchowiska, filmy, nagrania itp.). Wzbogacenie słownictwa. Wzdłuż wystawy ustawione są tablice z charakterystycznymi słówkami w czterech językach (angielski, czeski, niemiecki, polski) odnoszącymi się do danego okna prehistorii. UNIKALNY CHARAKTER PROWADZENIA ZAJĘD. Scenariusz skupia się przede wszystkim na ewolucji człowieka. Każdy uczestnik zajęd staje się częścią scenariusza filmowego członkiem wyprawy badawczej. Zwiedzający zwani są TEMPONAUTAMI (podróżnikami w czasie), a poszczególne stanowiska zwane są OKNAMI PREHISTORII. Temponauci poruszają się po scenografii filmowej, a film jest dosłownie dokoła nich. Dzieci starsze skorzystają z hełmów wirtualnych oraz z narracji przewodnika cyfrowego. Dzieci młodsze skorzystają z samodzielnych, lekkich okularów 3D, a narracja zostanie przekazana ustnie przez opiekuna (przewodnika). Sposób oprowadzania grup przedstawiono szczegółowo w tabelach: TAB. V. KOMPONENTY JURAPARKU W KRASIEJOWIE I SPOSÓB ICH ZWIEDZANIA. TAB. VI. KOMPONENTY PNiEC I SPOSÓB ICH ZWIEDZANIA. MATERIAŁY DYDAKTYCZNE. Do najważniejszych można zaliczyd: hełmy wirtualne dla dzieci starszych zaopatrzone w okulary 3D i słuchawki; samodzielne, lekkie okulary 3D dla dzieci młodszych; samodzielne, lekkie okulary 3D dla kina; trójwymiarowy Animowany Przewodnik Cyfrowy; tablice edukacyjne z słówkami opracowanymi w czterech językach (angielski, czeski, polski, niemiecki); teksty i tabliczki z opisami muzealnymi; teksty interaktywne dostępne poprzez system ekranów dotykowych; karty pracy nauczyciela; systemy nagłośnienia stereo i 5.1 w całym obiekcie PNiEC; klipy dźwiękowe nagrane w czterech językach (angielski, czeski, polski, niemiecki); muzyka skomponowana specjalnie dla PNiEC; dźwięki natury nagrane specjalnie dla każdej z wystaw PNiEC z osobna; klipy animowane QTVR (środowisko rzeczywistości wirtualnej); klipy animowane 3D STEREO wyświetlane w technologii polaryzacji pasywnej i aktywnej;

36 Strona36 klipy tradycyjne 3D STEREO wyświetlane w technologii polaryzacji pasywnej i aktywnej; filmy pełnometrażowe animowane i tradycyjne wyświetlane w technologii polaryzacji aktywnej; rysunki statyczne 3D STEREO przystosowane do wyświetlania w technologii polaryzacji pasywnej i aktywnej (ponad ilustracji); rysunki 2D (kilkaset sztuk); rysunki będące tłem dioram największy z nich ma 30 m długości i 10,5 m wysokości w jednym kawałku (tło dioramy afrykaoskiej); fotografie statyczne 3D STEREO przystosowane do wyświetlania w technologii polaryzacji pasywnej i aktywnej (kilkaset sztuk); fotografie 2D okazów i różnych zwierząt głównie małp (kilka tysięcy sztuk); prezentacje 2D i 3D przystosowane do wyświetlania w technologii polaryzacji pasywnej i aktywnej; wykłady multimedialne; fotorealistyczne rzeźby ludzi, zwierząt i roślin; nowa strona internetowa dedykowana specjalnie dla JuraParku i PNiEC; oprogramowanie interaktywne dedykowane specjalnie dla JuraParku i PNiEC; oprogramowanie kinetyczne dedykowane specjalnie dla PNiEC; cyfrowe gry edukacyjne napisane specjalnie dla PNiEC; gry na komórkę i tablet dedykowana specjalnie dla JuraParku i PNiEC; oprogramowanie nauczycielskie (konsola do tworzenia własnych prezentacji); setki eksponatów muzealnych; czaszki małp i praludzi wykonane z dokładnością 1/10 mm (kopie cyfrowe wykonano w USA na zamówienie); setki eksponatów archeologicznych; setki eksponatów oryginalnych skały, minerały i skamieniałości z całego Świata; dioramy rzeźbiarskie 3D; dioramy rzeźbiarskie 3D zmieszane z techniką stereoskopii pasywnej; gigantyczna scenografia filmowa, po której widzowie poruszają się przez 45 minut (promy kosmiczne; wnętrze kosmicznego wehikułu czasu; jaskinie; kopalnie i inne); jedno kino 3D Stereo; dwa kina 5D Stereo z ruchomą podłogą (jedyne takie platformy w Europie zabierające jednocześnie 54 osoby); cyfrowy system zarządzania ruchem turystycznym.

37 Strona Przebieg zajęd. Opis, jak powinny wyglądad warsztaty-może byd np. z podziałem na wstęp, częśd główną i koocową. Powinien zawierad takie elementy jak: - sformułowanie problemu; - zmotywowanie do pracy nad jego rozwiązaniem z pomocą różnorodnych metod i technik pracy (im bardziej zróżnicowane zadania, tym lepsze efekty kształcenia) ukierunkowanych na odkrywanie, przeżywanie, analizowanie, dociekanie, dyskusję, zabawę, doświadczenie, eksperyment; - rozwiązanie problemu; - wspólne podsumowanie zajęd; - koocowe uznanie wspólnych osiągnięd. PRZEBIEG ZAJĘD. Grupa pozostaje pod nieustanną opieką kadry PNiEC i nauczycieli, którzy przyjechali z dziedmi. ZADANIE minut Przyjazd i przywitanie grupy w recepcji PNiEC Przejście do sali gastronomicznej Śniadanie. ZADANIE minut Przejście do Poczekalni odlotu promów kosmicznych i pobranie kasków Udział w grach edukacyjnych w oczekiwaniu na odlot promu (lista dostępnych gier edukacyjnych znajduje się w tekście opisowym w rozdziale: POCZEKALNIE I ICH WZBOGACENIE CYFROWE). ZADANIE minut. Temat realizowany w PNiEC: JAK STALIŚMY SIĘ LUDŹMI Sformułowanie problemów: Główne etapy ewolucji człowieka. Czym różnią się ludzie od małp i innych zwierząt Zmotywowanie do pracy. Uczestnicy, stają się częścią ekspedycji naukowej, która podróżując w czasie ma poznad przeszłośd gatunku ludzkiego. Zgodnie ze scenariuszem stają się temponautami, czyli podróżnikami w czasie. Temponauci zajmują miejsca w promie kosmicznym (sala kinowa 5D) i uczestniczą w spektaklu Zagłada wielkich dinozaurów. Sala kinowa swoją scenografią i treścią nawiązuje do lotu w przestrzeni kosmicznej. Ruchoma podłoga i efekty specjalne potęgują symulację lotu. Prom kieruje się w stronę Wehikułu Czasu, który orbituje wokół Ziemi, jednocześnie dokonują przeskoku w czasie (szczegóły patrz rozdział: WYSTAWA OKNA PREHISTORII ) Rozwiązanie problemów uczeo poznaje stopniowo w trakcie wędrówki poprzez wehikuł czasu i prehistoryczne światy, do których zagląda zgodnie z fabułą scenariusza zwiedzania obiektu.

38 Zwiedzanie Okien prehistorii ten etap uczestnicy pokonują pieszo, przemieszczając się poprze scenografię filmową. Wędrówką steruje przewodnik cyfrowy i sygnalizacja świetlna. Okna prehistorii to zasadnicza częśd wystawy. Poprzez nie temponauci zaglądają w przeszłośd gatunku ludzkiego. W pewnym momencie przekraczają fizykalnośd Świata ludzi prehistorycznych i wędrują całym systemem jaskio i kopalo. (szczegóły patrz rozdział: WYSTAWA OKNA PREHISTORII ) Okno prehistorii: Zagłada wielkich dinozaurów. Uczniowie dowiadują się kiedy powstały ssaki i dlaczego zaczęły panowad na Ziemi. Jednocześnie wystawa jest nawiązaniem do kooca ścieżki edukacyjnej w JuraParku, która właśnie kooczy się 66 milionów lat temu na momencie zagłady wielkich dinozaurów Okno prehistorii: Początki dwunożności Uczniowie dowiadują się kiedy i dlaczego staliśmy się dwunożni Okno prehistorii: Zejście z drzew Uczniowie poznają różnice pomiędzy ludźmi a małpami oraz w relacji do innych zwierząt. Dowiadują się także kiedy przestaliśmy mieszkad na drzewach Okno prehistorii: Pierwsza rodzina Uczniowie dowiadują się jak powstała pierwsza rodzina Okno prehistorii: Zabójcy i ofiary Uczniowie przekonują się, że chociaż życie praludzi było bardzo ciężkie i niebezpieczne, to przeciwności losu tak ich zahartowały, że obecnie mogliśmy opanowad cały Świat Okno prehistorii: Pierwsza miłośd Uczniowie uświadamiają sobie, że najważniejszym elementem rozwoju człowieka jest jego bogate życie emocjonalne. Dowiadują się, że miłośd i współczucie pojawiły się bardzo dawno temu i wpłynęły na humanizację naszego rodzaju Okno prehistorii: Konkurencja Uczniowie wyciągają wnioski z historii opowiadającej o tym, że człowiek pierwotny miał wielu konkurentów, z którymi musiał rywalizowad o pokarm i przestrzeo do życia. Jednocześnie uczniowie zostają uświadomieni jak ważną jest harmonia we współistnieniu człowieka z naturą Okno prehistorii: Karły Uczniowie poznają dziwne gatunki ludzi, którzy przez krótki czas współistnieli razem z nami. Przykładem jest tutaj karłowaty człowiek z indonezyjskiej wyspy Flores Okno prehistorii: Giganci Uczniowie stykają się z rekonstrukcją człowieka z Heidelbergu ostatniego wspólnego przodka wszystkich ludzi. Strona38

39 Strona Okno prehistorii: Łowcy mamutów Uczniowie wyciągają wioski - jak zmiany diety człowieka wpłynęły na jego rozwój. Poznają przyczyny zmian klimatycznych na Ziemi i ich wpływ na naszą ewolucję. Spotykają się z kulturą neandertalczyków Okno prehistorii: Pierwszy pogrzeb Uczniowie dowiadują się jak ważną rolę w życiu człowieka odgrywają ceremonie, zwyczaje, wierzenia oraz tzw. życie duchowe Okno prehistorii: Początki sztuki W replice fragmentu jaskini Chauveta uczniowie spotykają się z prehistoryczną sztuką naskalną. Poznają kulturę kromaniooczyków naszych bezpośrednich przodków Okno prehistorii: Epoka kamienia Poruszając się po zrekonstruowanej replice kopalni krzemieni pasiastych uczniowie poznają kultury ludzkie posługujące się narzędziami krzemiennymi. Dowiadują się jak wytwarzano narzędzia krzemienne. Poznają przyczyny początków dewastacji środowiska naturalnego przez człowieka Okno prehistorii: Epoka żelaza Uczniowie dowiadują jak i kiedy człowiek zaczął stosowad żelazo i inne metale Okno prehistorii: Cywilizacja ognia i krzemu Uczniowie uświadamiają sobie znaczenie odkrycia ognia i zastosowania krzemu i krzemieni na różnych etapach dziejów ludzkości. Zostaje rozbudzona ich wyobraźnia w kwestii przyszłego rozwoju człowieka. Wspólne podsumowanie pierwszych dwóch problemów i ich wyjaśnienie odbywa w trakcie lotu powrotnego. Podsumowania dokonuje kapitan wyprawy wraz z załogą ekspedycji czyli temponautami (tu uczniowie). Uczestnicy zajmują miejsca w promie kosmicznym (sala kinowa 5D), którym zgodnie z fabułą filmowa powrócą na Ziemię. Biorą udział w spektaklu Cywilizacja ognia i krzemu. Sala kinowa swoją scenografią i treścią nawiązuje do lotu w przestrzeni kosmicznej. Ruchoma podłoga i efekty specjalne potęgują symulację lotu. (szczegóły patrz rozdział: WYSTAWA OKNA PREHISTORII ). ZADANIE minut. Temat realizowany w PNiEC: ŚWIADECTWA EWOLUCJI.

40 Strona Sformułowanie nowych problemów, które pojawiają się automatycznie po I części: Jak zdobywamy wiedzę o przeszłości? Jakie znamy źródła wiedzy o przeszłości? Przejście z wystawy Okna prehistorii do Preparatorni. C. Preparatornia (do 26 osób zamiennie z punktem B. Sala Wystaw Tematycznych) 20 minut Jak zdobywamy wiedzę o przeszłości. Uczniowie dowiadują się na czym polega praca geologa, paleontologa i archeologa. Uczestnicy poznają specjalistyczne słownictwo związane z naukami o Ziemi (dostępnych jest kilka języków do wyboru, w zależności od tego, którego języka się uczą). Ważne z punktu widzenia uczniów przynależnych do mniejszości narodowych. Źródła wiedzy o przeszłości Dowody geologiczne minerały i skały. Uczniowie oglądają unikalny zbiór skał i minerałów. Dotykają okazów i przyglądają im się przez lupy. Dowiadują się czym jest zapis geologiczny i jak odczytad informacje o środowisku naturalnym, w którym te skały powstawały Dowody paleontologiczne skamieniałości. Uczniowie oglądają zbiór skamieniałości z całego Świata. Dotykają okazów i przyglądają się im przez lupę. Dowiadują się czym jest zapis paleontologiczny i jak odczytad informacje o środowisku naturalnym, w którym żyły organizmy dostarczające skamielin oraz o tym jak były zbudowane te organizmy za życia i jak się odżywiały. Uczestnicy pokazu dowiadują się na czym polega proces powstania skamieniałości. Uczniowie udowadniają, że skamieniałości są bezpośrednimi świadectwami ewolucji życia na Ziemi Przejście z Preparatorni do wystawy Świadectwa Ewolucji. D. Sala Wystaw Tematycznych (do 26 osób zamiennie z punktem A. Preparatornia) 20 minut. Zakres materiału wybiera prowadzący Dowody genetyczne wystawa Wszyscy jesteśmy bradmi. Dowiadują się jak genetyka pomaga ustalid pokrewieostwo pomiędzy gatunkami. Dowiadują się także jak wyglądały migracje ludzi w ciągu ostatnich lat.

41 Strona41 Poznają problem rasizmu i dowiadują się na czym polega zróżnicowanie etniczne ludzi. Poznają etapy zasiedlania kuli ziemskiej. Uświadamiają sobie, że wszyscy ludzie są bardzo blisko z sobą spokrewnieni Dowody filogenetyczne wystawa Drzewo rodowe ssaków naczelnych. Uczniowie poznają główne etapy ewolucji człowieka. Przeglądają galerię znanych rodzajów małp w postaci eksponatów fizycznych oraz cyfrowych. Przeglądają galerię przodków człowieka w postaci eksponatów fizycznych oraz cyfrowych Dowody archeologiczne, etniczne i kulturowe obejmują wystawy: Rozwój noża ; Rozwój naczyo ; Rozwój sztuki ; Rozwój pisma ; Oetzi najstarsza mumia ; Pochówek księcia z kultury mierzanowickiej. Uczniowie dowiadują się jak człowiek rozwijał najważniejsze dziedziny swojej działalności. Porównują najstarsze wytwory tej działalności z najnowszymi. Temat realizowany w PNiEC: TAJEMNICE NAUKI. ZADANIE 05A 5 minut. (OPCJONALNIE) Przejście z Sali Wystaw Tematycznych do kina 3D PNiEC. ZADANIE 05B 25 minut. (OPCJONALNIE) Sformułowanie problemu: Jak robi się rekonstrukcje prehistorycznych światów. Projekcja filmu Jak odtworzyd przeszłośd Sala kinowa 3D PNiEC (OPCJONALNIE). Podsumowania dokonuje wykwalifikowany pracownik PNiEC w trakcie krótkiej prezentacji: Sposoby odtwarzania prehistorii. Krótki film dokumentalny (10 minut) wykonany w technice 3D Stereo pokazujący jak powstały rekonstrukcje przeszłości w Parku Nauki i Ewolucji

42 Strona42 Człowieka w Krasiejowie, czyli jak odtwarza się przeszłośd w sposób naukowy. ZADANIE 05C 60 minut. (OPCJONALNIE) Sformułowanie problemu: Jak zbudowany jest Układ Słoneczny. Powtórka materiału z Przyrody do egzaminu szóstoklasisty. Poznajemy Układ Słoneczny Kino 3D w PNiEC (OPCJONALNIE). Nowy film dokumentalny wykonany w technice 3D Stereo. Uczniowie mają okazję do powtórzenia materiału dotyczącego powstania i budowy Układy Słonecznego w bardzo atrakcyjnej i przystępnej formie. ZADANIE minut. Przejazd do Prehistorycznego Oceanarium w JuraParku. ZADANIE minut. Temat realizowany w JuraParku Prehistoryczne Oceanarium: TAJEMNICE NAUKI Sformułowanie problemu, które pojawia się automatycznie po I części: Czy zwierzęta rekonstruuje się podobnie jak ludzi? Wspólne podsumowanie problemów i ich wyjaśnienie odbywa w JuraParku w Prehistorycznym Oceanarium. Poznajemy prehistoryczne zwierzęta morskie. Uczniowie zapoznają się z różnymi prehistorycznymi organizmami. Porównują faunę współczesną i kopalną. Porównują animowane rekonstrukcje wielkich wymarłych zwierząt morskich z ich skamieniałymi szczątkami, które oglądali wcześniej w preparatorni. ZADANIE 08 5 minut. Przejście do sali gastronomicznej w JuraParku. ZADANIE minut. (OPCJONALNIE) Warsztaty plastyczne. Samodzielna rekonstrukcja praczłowieka. Każde dziecko dostaje od przewodnika replikę czaszki prehistorycznego człowieka. Przy

43 Strona43 pomocy plasteliny i wiedzy zdobytej na zajęciach rekonstruują wygląd człowieka prehistorycznego. Uczniowie naklejają ciało na twarz tej postaci. Samodzielne przedstawienie człowieka przyszłości. Każde dziecko dostaje od przewodnika replikę czaszki prehistorycznego człowieka. Przy pomocy plasteliny i wiedzy zdobytej na zajęciach rekonstruują wygląd człowieka prehistorycznego. Uczniowie naklejają ciało na twarz tej postaci. Warsztaty kooczą się wręczeniem wszystkim uczniom dyplomów i certyfikatów. ZADANIE minut Podsumowanie całego dnia pracy odbywa się na terenie sali gastronomicznej w JuraParku Obiad, rozwiązanie wycieczki i rozdanie upominków edukacyjnych. ZADANIE minut. Rozdanie upominków edukacyjnych i pożegnanie. 21. Opis miejsca realizacji zajęd. z uwzględnieniem warunków jakie muszą byd spełnione w czasie zajęd, tzn. strefy socjalnej, sposobu realizacji zajęd w razie niepogody, dostępu dla osób niepełnosprawnych, itp. Park Nauki i Ewolucji Człowieka; Oceanarium oraz JuraPark Krasiejów. Opis warunków realizacji zajęd: wszystkie pomieszczenia są swobodnie dostępne dla osób niepełnosprawnych; tylko budynek PNiEC ma jedno piętro, ale oprócz normalnej klatki schodowej prowadzi na nie winda dostosowana dla osób na wózkach inwalidzkich; na terenie całego kompleksu edukacyjnego spośród wszystkich toalet 7 jest przystosowanych dla osób niepełnosprawnych (3 toalety w PNiEC i 4 toalety w JuraParku i Oceanarium; wszystkie pomieszczenia oraz strefy są zaopatrzone w drzwi i drogi ewakuacyjne; budynek PNiEC ze względu na swoją specyfikę jest wyposażony dodatkowo w interkom informujący o ewentualnych zagrożeniach; w okresie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną zajęcia odbywają się tylko w pomieszczeniach zamkniętych i ogrzewanych; obiekty posiadają własne kuchnie i sale gastronomiczne; przerwy na posiłki mogą byd ruchome i dostosowane do przebiegu zajęd; obiekty posiadają własne szatnie oraz przebieralnie; sale kinowe z ruchomą podłogą mogą pomieścid do 54 osób jednocześnie; w ciągu jednej godziny przez PNiEC mogą przejśd 4 zmiany po 54 osoby czyli 220 osób;

44 Strona44 przez JuraPark może przejśd w ciągu jednej godziny nawet 1000 osób; obiekt pracuje przez cały rok, we wszystkie dni tygodnia od 10:00 do 17:00 lub dłużej w sezonie letnim lub po ustaleniu tego z Dyrekcją; sale kinowe z ruchomą podłogą mają dwa miejsca przystosowane do mocowania wózków inwalidzkich; informacje na temat bezpieczeostwa i higieny odbioru obrazu 3D i dźwięku przestrzennego znajdują się w rozdziale: TECHNOLOGIA PRZEKAZU, KOMFORT ZWIEDZANIA, HIGIENA I BEZPIECZEOSTWO; w obiekcie nie ma scen emanujących przemocą czy rozlewem krwi patrz rozdział: ELEMENTY EMOCJONALNE; na wystawie sceny prezentujące nagośd człowieka nie emanują seksualnością, a cechy płciowe są przedstawione dyskretnie lub są przysłonięte patrz rozdział: ELEMENTY EMOCJONALNE; obiekt cechuje bardzo zaawansowany, cyfrowy system zarządzania ruchem turystycznym, który wspomaga w istotny sposób pracę przewodników ( w zasadzie obiekt może działad samodzielne), patrz rozdział ZARZĄDZANIE RUCHEM TURYSTYCZNYM W JURAPARKU oraz ZARZĄDZANIE RUCHEM TURYSTYCZNYM W PNiEC I ANIMOWANY PRZEWODNIK CYFROWY; cały kompleks zajmuje ponad 40 hektarów i dysponuje wieloma innymi atrakcjami edukacyjnymi, nie wymienionymi w tym scenariuszu ze względu na ograniczenia czasowe zwiedzania lub z powodu gorszej dostępności w tzw. zimnych miesiącach np. gigantyczne obszarowo Wystawy Plenerowe; Pawilon z Kośdmi; Wykopaliska; Tunel Czasu; Kino Emocji 5D, Parki Rozrywki i inne patrz rozdziały w tekście poniżej; wszystkie komponenty kompleksu edukacyjnego w Krasiejowie są unikalne i nie maja swoich odpowiedników gdzie indziej; na terenie wszystkich obiektów jest dużo miejsca, co gwarantuje swobodę oglądania i przekazu merytorycznego. 22. Ilośd uczniów, którzy mogą jednorazowo wziąd udział w zajęciach (wraz z uzasadnieniem) JuraPark i PNiEC 4. Minimalna ilośd uczniów 20 osób w grupie. Uzasadnienie. Grupy nie powinny byd mniejsze ze względu na ekonomikę działania obiektu. 5. Maksymalna ilośd uczniów 54 osoby w grupie. Uzasadnienie. Istotną częścią zajęd jest odpowiednie przyswojenie przekazywanych treści i odbiór obrazu, dlatego taka ilośd dzieci gwarantuje dostępnośd miejsca i kompletnośd

45 przekazu. Sale kinowe z ruchomą podłogą zabierają jednorazowo 54 osoby (jedyne takie w Europie), co zapewnia integralnośd typowej grupy autokarowej w trakcie zwiedzania. 6. Zwiedzanie Preparatorni i Sali Wystaw Tematycznych odbywa się w podgrupach złożonych maksymalnie z 27 osób ze względu na dostępnośd miejsca w Preparatorni. Uzasadnienie. W praktyce jedna duża grupa dzielona jest dwie, które pracują symultanicznie i wymiennie w tym samym czasie. Pomieszczenia znajdują się obok siebie, co stwarza komfort dla nauczyciela, który z oddzielającego je korytarza, stojąc pośrodku widzi jednocześnie wszystkie dzieci. Oczywiście poszczególne podgrupy pozostają pod oddzielną kontrolą przewodnika. Strona45

46 Strona46 Krótka historia powstawania obiektów naukowo-dydaktycznych zbudowanych przez Stowarzyszenie Delta. Najstarszym w Polsce i najbardziej znanym jest JuraPark w Bałtowie koło Ostrowca Świętokrzyskiego, położony we wschodniej części Gór Świętokrzyskich. JuraPark w Bałtowie ma tylko cztery hektary powierzchni i powstał w 2004 roku. Obecnie cały kompleks turystyczno-edukacyjny (Bałtowski Kompleks Turystyczny) ma blisko dwierd tysiąca hektarów. Sam zwierzyniec bałtowski ma około 60 hektarów powierzchni, gdzie żyje około 1500 zwierząt z całego Świata. Dodajmy do tego małe, ale piękne muzeum prehistorii, badawcze stanowiska naukowe z tropami dinozaurów, zabytki, spływ tratwami, ścieżki edukacyjne, trasy turystyczne, hipodrom, stok narciarski, kino, drugi tzw. mały zwierzyniec z ptakami i mniejszymi zwierzętami, oceanarium, place zabaw, restauracje, sklepiki, parkingi, hotele, a przede wszystkim życzliwych gospodarzy i przepiękny krajobraz Gór Świętokrzyskich. Oto turystyczny i edukacyjny Raj. Bałtów Czarcia stopka. Na zdjęciu dr Gerard Gierlioski odkrywca tropu. Bałtów Żydowski Jar w tym miejscu odkryto kolejne tropy dinozaurów. Bałtowski Kompleks Turystyczny z lotu ptaka. Bałtów Zwierzyniec Bałtowski Bałtów - Kolejka grawitacyjna Rollercoaster. Stacja narciarska Szwajcaria Bałtowska

47 Strona47 Drugim naszym obiektem jest siostrzany JuraPark w Solcu Kujawskim, położony w pobliżu Torunia i Bydgoszczy. Został otwarty w 2008 roku i chociaż znany jest z wielu atrakcji, jego wizytówką jest piękne muzeum paleontologiczne. Na wystawach zaprezentowane są oryginalne eksponaty z całego Świata. Między innymi można tam zobaczyd dużą kolekcję skamieniałości dinozaurów i prehistorycznych bestii. Słynna na całą okolicę jest Restauracja Jaskiniowa. JuraPark Solec Muzeum Ziemi im. Karola Sabatha JuraPark Solec Ogród zimowy JuraPark Solec Restauracja Jaskiniowa JuraPark w Krasiejowie otwarto w czerwcu 2010 roku. To największy plenerowy park prehistoryczny w Europie i byd może na Świecie. JuraPark w Krasiejowie ma powierzchnię około 40 hektarów. Od 1993 czyli od momentu odkrycia cmentarzyska kości kręgowców w Krasiejowie było wiadomo, że ziemia ta skrywa naukowe skarby. Lata prac terenowych zaowocowały unikalnymi odkryciami wielkich zwierząt sprzed ponad 220 milionów lat. Krasiejów to tak zwane Muzeum żywe jedno z niewielu na Świecie, gdzie na terenie muzeum prowadzone są regularne wykopaliska naukowe. Z gliny krasiejowskiej wydobyto tysiące kości wielkich, prehistorycznych zwierząt, a niektóre z nich można zobaczyd w Pawilonie Wystawienniczym. Co roku dokonuje się tutaj prawdziwych odkryd to wielka nadzieja polskiej nauki i edukacji. Stanowisko paleontologiczne w Krasiejowie to przysłowiowe oczko w głowie polskiej nauki. Park plenerowy i muzeum zachowują autentycznośd tego miejsca.

48 Strona48 JuraPark Krasiejów zdjęcie z lotu ptaka. JuraPark Krasiejów częśd ścieżki dydaktycznej. JuraPark Krasiejów Kapsuła Czasu. Wszystkie obiekty są autentyczne i stworzone wyłącznie rękami pracowników i współpracowników Stowarzyszenia Delta. Siłą tych obiektów jest to, że na każdym etapie ich powstawania brali udział zawodowcy: naukowcy, dokumentaliści, budowlaocy, inżynierowie i biznesmeni, artyści plastycy, a przede wszystkim życzliwi ludzie. Bez tych wszystkich osób JuraParki nie powstałyby. Budowane są tam, gdzie żyły prehistoryczne zwierzęta i dlatego każdy obiekt jest unikalny.