Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP-III Protokół

Transkrypt

1 Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP-III Protokół z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Domu Pomocy Społecznej im. Tadeusza Piekarza w Harbutowicach 1, Sułkowice przeprowadzonej przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej p. Renatę Samborską inspektora wojewódzkiego p. Magdalenę Hołyst inspektora. Kontrolę przeprowadzono w dniach 20 i 21 marca 2012 roku na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U Nr 61, poz. 543 z poźn. zm.) oraz upoważnienia znak: WP- III z 1 marca 2012 roku wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Ilekroć w dalszej części protokołu jest mowa o: 1) DPS należy przez to rozumieć Dom Pomocy Społecznej im. Tadeusza Piekarza w Harbutowicach 1, Sułkowice, 2) ustawie o pomocy należy przez to rozumieć ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 roku Nr 175, poz.1362 z późn. zm.), 3) rozporządzeniu należy przez to rozumieć rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. Nr 217, poz. 1837). Przedmiotem kontroli był standard świadczonych usług na rzecz mieszkańców. W trakcie prowadzonych czynności kontrolnych informacji udzielał Dyrektor DPS p. Kazimierz Zachwieja oraz pracownicy Domu. Ustalenia ogólne Dom Pomocy Społecznej im. Tadeusza Piekarza w Harbutowicach jest placówką stacjonarną, koedukacyjną, przeznaczoną dla 75 osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie. Podmiotem prowadzącym Dom jest Powiat Myślenicki. Dom wpisany jest do prowadzonego przez Wojewodę Małopolskiego Rejestru Domów Pomocy Społecznej pod pozycją 41. Placówką kieruje p. Kazimierz Zachwieja posiadający kwalifikacje określone w art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Zarządzeniem nr 14/2011 Starosty Myślenickiego z dnia 14 lutego 2011 roku ustalono średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w Domu Pomocy Społecznej w Harbutowicach w wysokości 2 547,49 zł. Stan na dzień 20 i 21 marca 2012 roku: - ilość miejsc w DPS 75, - liczba mieszkańców 75, w tym 53 mężczyzn i 22 kobiety, - liczba mieszkańców na dzień kontroli 75 osób, w tym nieobecne 2 osoby, - liczba osób całkowicie ubezwłasnowolnionych - 55 osób, - liczba osób częściowo ubezwłasnowolnionych 1 osoba, - liczba osób przyjętych na tzw. starych zasadach - 58 osób, - liczba osób przyjętych na tzw. nowych zasadach 17 osób, 1

2 - źródła dochodów: ZUS renta socjalna i renta rodzinna 13 osób, ZUS renta socjalna 38 osób, ZUS emerytura 5 osób, ZUS renta inwalidzka 8 osób, ZUS renta rodzinna 5 osób, KRUS renta socjalna i renta rodzinna 3 osoby, KRUS renta inwalidzka - jedna osoba, KRUS renta inwalidzka i renta socjalna jedna osoba, świadczenie z Biura Emerytalnego Służby Więziennej jedna osoba. Zasiłki pielęgnacyjne lub dodatki pielęgnacyjne pobiera 71 osób. Przekrój wiekowy mieszkańców: 19 lat 40 lat 34 osoby, 40 lat 60 lat 28 osób, 61 lat 64 lat 5 osób, 65 lat 74 lat 7 osób, 75 lat 79 lat 0 osób, 80 lat i powyżej - 1 osoba. Najmłodszy mieszkaniec DPS ma 24 lata, a najstarszy 85 lat. Wszyscy mieszkańcy zostali umieszczeni w Domu na podstawie decyzji wydanych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Myślenicach. Strukturę organizacyjną i szczegółowy zakres zadań Domu określa Statut, stanowiący załącznik do Uchwały Nr IX/43/99 Rady Powiatu w Myślenicach z dnia 18 sierpnia 1999 roku oraz Regulamin Organizacyjny, będący załącznikiem Nr 1 do Uchwały Nr 1388/2006 Zarządu Powiatu w Myślenicach z dnia 27 września 2006 r. Z treści Regulaminu wynika, iż w ramach Domu Pomocy Społecznej w Harbutowicach funkcjonują Warsztaty Terapii Zajęciowej (WTZ), podlegające Dyrektorowi Domu. WTZ realizują zadania w pracowniach znajdujących się w Harbutowicach, Myślenicach i Dobczycach. Budynek w Harbutowicach, w którym odbywają się zajęcia, znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie DPS. Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące funkcjonowania Warsztatów Terapii Zajęciowej przy DPS w Harbutowicach stanowią integralną część niniejszego protokołu. Warunki Lokalowe Dom zlokalizowany jest w dwóch budynkach. Teren wokół budynków jest zagospodarowany i pozbawiony barier architektonicznych. Większość mieszkańców zajmuje budynek wielokondygnacyjny, natomiast w drugim budynku, gdzie usytuowane są pomieszczenia WTZ oraz suszarnia i pralnia, mieszka grupa sprawnych mieszkańców. Budynek wielokondygnacyjny, wyposażony jest w windę oraz w system przyzywowo-alarmowy i alarmowo-przeciwpożarowy. W Domu znajdują się wymagane na mocy rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej pomieszczenia: pokoje mieszkalne, dziennego pobytu, sanitariaty, jadalnia, gabinet zabiegowy, pomieszczenia do terapii i rehabilitacji, kuchenki pomocnicze, pokój gościnny, kaplica, pomieszczenia do prania i suszenia. Palarnia zlokalizowana jest na pierwszej kondygnacji budynku w wydzielonym pomieszczeniu. Pokoje są wyposażone w meble zgodnie ze standardem określonym w 6 pkt 3 lit. c rozporządzenia. Część wyposażenia pokoi stanowi własność prywatną mieszkańców. Dom oferuje pokoje jednoosobowe, dwuosobowe i trzyosobowe o metrażu nie mniejszym niż 9m 2 w pokojach jednoosobowych i nie mniejszym niż 6 m 2 na osobę w pokojach wieloosobowych, zgodnie z 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia. W domu znajduje się 12 pokoi jednoosobowych, 15 pokoi dwuosobowych oraz 11 pokoi trzyosobowych. Ilość urządzeń sanitarnych, znajdujących się w budynku zapewnia mieszkańcom odpowiednie warunki higieniczne. Ogółem do dyspozycji mieszkańców jest 13 stanowisk z prysznicami oraz 5 wanien - na jedną łazienkę przypada 4,2 mieszkańca. Liczba toalet ogółem 23 - na jedną toaletę przypada 3,26 mieszkańca. Zgodnie ze standardem (określonym w 6 ust. 1 pkt 4 lit. a rozporządzenia) z jednej łazienki może korzystać maksymalnie 5 osób, a z jednej toalety maksymalnie 4 osoby. Pomieszczenia sanitarne są przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Dom spełnia standard w zakresie zapewnienia odpowiednich warunków sanitarnych. 2

3 Wyżywienie i organizacja posiłków Dom zapewnia mieszkańcom, zgodnie z obowiązującymi przepisami, trzy podstawowe oraz jeden dodatkowy posiłek dziennie. Posiłki wydawane są w odpowiednich przedziałach czasowych. Z przedłożonego jadłospisu dekadowego za okres od 17 marca 2012 r. do 26 marca 2012 r. wynika, że uwzględnia on zasadę nie powtarzania zestawu posiłków. Jadłospis jest urozmaicony, w trzech głównych posiłkach obecne są produkty wysokobiałkowe. Obiady są dwudaniowe z kompotem. Ponadto, mieszkańcy otrzymują dodatkowy posiłek w formie podwieczorku, jak również mają możliwość wyboru zestawu posiłków. Dom oferuje żywienie dietetyczne zgodnie ze wskazaniami lekarza (dieta cukrzycowa, lekkostrawna). W dyżurce pielęgniarskiej znajdują się podstawowe produkty spożywcze, co umożliwia ich dostępność poza posiłkami. Osoby, które z powodu stanu zdrowia nie mogą spożywać posiłków w jadalni otrzymują je w pokoju, w tym zakresie jest im udzielana pomoc (11 osób wymaga karmienia). Godziny wydawania posiłków: - śniadanie 8:00 10:00, - obiad 12:00 14:00, - podwieczorek - kolacja 18:00 20:00. Usługi opiekuńcze i wspomagające Usługi opiekuńcze świadczone przez Dom polegają na udzielaniu pomocy w podstawowych czynnościach życiowych, załatwianiu spraw osobistych, pielęgnacji. Natomiast do usług wspomagających należy między innymi: prowadzenie terapii zajęciowej, podnoszenie sprawności i aktywizowanie mieszkańców, informowanie mieszkańców o przysługujących im prawach, zapewnienie dostępu do biblioteki, prasy, organizowanie świąt. Pracownicy dbają o podnoszenie sprawności i aktywizowanie mieszkańców. Mieszkańcom udzielana jest pomoc w podstawowych czynnościach życiowych, takich jak: karmienie, czynności higieniczne, ubieranie, czesanie, golenie, zmiana pościeli, wychodzenie na spacer, podawanie leków, konsultacje lekarskie, pomoc w zakupie potrzebnych artykułów itp. Dom świadczy usługi wspomagające polegające na umożliwieniu zaspokojenia potrzeb religijnych i kulturalnych. Na terenie Domu znajduje się miejsce kultu religijnego (kaplica), z której korzystają mieszkańcy. Msze św. odprawiane są w kaplicy przez 5 dni w tygodniu o godzinie 14:00. DPS utrzymuje stały kontakt z rodzinami mieszkańców i ich opiekunami prawnymi poprzez kontakt telefoniczny. Do dyspozycji osób odwiedzających przygotowano pokój gościnny. Sprawy dotyczące mieszkańców ustalane są w porozumieniu z najbliższą rodziną lub opiekunem prawnym. Mieszkańcy mają możliwość uczestniczenia w obchodach świąt, imprezach okolicznościowych i zabawach integracyjnych organizowanych na terenie Domu oraz poza nim. W trakcie wizytacji mieszkańcy przebywali w salach dziennego pobytu, w pomieszczeniach do terapii oraz we własnych pokojach. Terapia zajęciowa w DPS prowadzona jest w godzinach od 8:00 do 16:00 (46 osób aktywnie uczestniczy w zajęciach). Zajęcia prowadzone są w pracowniach terapeutycznych oraz w WTZ. W Domu prowadzona jest terapia poprzez aktywizację społeczną, ergoterapię, arteterapię, muzykoterapię, sylwioterapię, biblioterapię. Indywidualne plany wspierania opracowane są dla wszystkich mieszkańców (indywidualne plany opieki). Plany zawierają opisy funkcjonowania mieszkańca, informacje o posiadanych podstawowych umiejętnościach i zakresie zaradności, komunikacji, umiejętności współżycia w grupie, aktywności. W planach określono zadania i wnioski w poszczególnych obszarach. W dokumencie brak istotnych uwag na temat ewaluacji sporządzonych planów i weryfikacji działań w przypadku braku postępów. W planach brak jest uwag na temat efektów podejmowanych oddziaływań w odniesieniu do indywidualnej sytuacji mieszkańca. Na dokumentach brak podpisów 3

4 członków zespołu opiekuńczo terapeutycznego oraz informacji na temat osoby pierwszego kontaktu dla danego mieszkańca. Uzupełnieniem ww. dokumentacji są protokoły z posiedzeń zespołu terapeutyczno opiekuńczego, które odbywają się co dwa tygodnie. Z każdego spotkania sporządzany jest szczegółowy protokół. W czasie spotkań omawiane są sprawy bieżące dotyczace mieszkańców oraz realizacja planu indywidualnego wsparcia dwóch wybranych mieszkańców. W protokołach wskazano osobę pierwszego kontaktu dla mieszkańca, osoby biorące udział w spotkaniu, opis problemów oraz ustalenia dokonane przez zespół. Dokumenty są podpisywane przez osoby uczestniczące w spotkaniu oraz zatwierdzane przez Dyrektora Domu. Kontrolującym przedłożono wykaz pracowników pierwszego kontaktu dla mieszkańców. Gazety i czasopisma są dostępne w pracowniach, w których znajdują się także punkty biblioteczne. Mieszkańcy mają zapewniony regularny kontakt z Dyrektorem, który jest dostępny dla mieszkańców w godzinach urzędowania. Informacja ta jest wywieszona w gablocie na parterze budynku. Pensjonariusze mają możliwość składania skarg i wniosków dotyczących działalności Domu. Książka skarg i wniosków jest dostępna w dyżurce pielęgniarek. Na dzień kontroli brak było wpisów. W DPS działa Samorząd Mieszkańców, w skład którego wchodzi przewodniczący oraz trzech członków. Prawa i obowiązki mieszkańców są zamieszczone w ogólnodostępnym miejscu, zgodnie z 5 ust. 1 pkt 1 lit. j rozporządzenia. Obowiązkiem domu pomocy społecznej jest umożliwianie i organizowanie pomocy w korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych przysługujących mieszkańcom na podstawie odrębnych przepisów. W szczególności należy tu wymienić: dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej, świadczeń pielęgnacyjnych, zaopatrzenie w produkty lecznicze, wyroby medyczne i środki pomocnicze. Dom zapewnia mieszkańcom zaopatrzenie w leki, pokrywając opłaty ryczałtowe i częściową odpłatność do wysokości limitu ceny zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Dom umożliwia korzystanie ze świadczeń przysługujących z tytułu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Mieszkańcy mają zapewnioną opiekę lekarza rodzinnego z POZ w Sułkowicach oraz lekarzy specjalistów. Na dzień kontroli nie odnotowano przypadku zastosowania przymusu bezpośredniego w 2012 roku. Mieszkańcy mają zapewnioną odzież i obuwie dostosowane do pory roku. Dom udziela pomocy w utrzymaniu higieny osobistej oraz gwarantuje w miarę potrzeby środki czystości higieniczne w sytuacji, gdy mieszkańcy nie są w stanie ich sobie zapewnić. W Domu opracowano procedury regulujące m.in. w sprawie przyjmowania mieszkańca do Domu, egzekwowania należności z tytułu odpłatności za pobyty w Domu i innych spraw związanych z funkcjonowaniem placówki. Przedmiotowa dokumentacja jest przejrzysta i uporządkowana. Struktura zatrudnienia W skład zespołu opiekuńczo-terapeutycznego wchodzi 39 pracowników, zatrudnionych w łącznym wymiarze 38,25 etatu oraz 3 osoby, które zgodnie z umową w sprawie odbywania stażu przez bezrobotnych skierowane zostały do DPS przez Powiatowy Urząd Pracy w Myślenicach i odbywają staż w łącznym wymiarze 3 etatów. Zespół składa się z pracowników, którzy bezpośrednio zajmują się mieszkańcami: pokojowe, opiekunki, pielęgniarki, fizjoterapeuta, terapeuci zajęciowi, kapelan, pracownicy socjalni i osoby zatrudnione na stanowiskach praczki oraz kierowca (do obliczenia wskaźnika wliczono 50% etatowego czasu pracy/dot. praczek i kierowcy). W trakcie kontroli losowo sprawdzono akta pracowników działu terapeutyczno-opiekuńczego. Osoby zatrudnione na stanowisku instruktora terapii zajęciowej nie posiadają kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku pracy. Kwalifikacje pracowników na poszczególnych stanowiskach pracy określa wykaz, stanowiący załącznik nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. Nr 50, poz. 398 z późn. zm.). Na ww. stanowisku pracy wymagane jest posiadanie wykształcenia co najmniej średniego o profilu 4

5 ogólnym lub zawodowym, umożliwiającego wykonywanie zadań na stanowisku i policealna szkoła odpowiedniej specjalności. Warunkiem efektywnej realizacji usług opiekuńczych i wspomagających jest zgodnie ze standardem określonym w 6 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy nie mniej niż dwóch pracowników socjalnych na 100 mieszkańców domu DPS spełnia standard, zatrudnia w wymiarze dwóch etatów pracownika socjalnego. Wskaźnik zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego realizujących pracę w przeliczeniu na pełne etaty, przypadający na jednego mieszkańca wynosi 0,5 (minimum standardowe to 0,5-6 ust. 2 pkt 3 lit. d rozporządzenia). Po doliczeniu 3 etatów stażystów (co dopuszcza przepis 6 ust. 2 pkt 3 lit. d rozporządzenia) wartość wskaźnika osiąga poziom 0,54, co oznacza, iż wymóg określony w rozporządzeniu został spełniony. Wskaźnik został obliczony proporcjonalnie do liczby osób (75). W myśl zapisu 6 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia ( ) warunkiem efektywnej realizacji usług opiekuńczych i wspomagających jest zapewnienie mieszkańcom w domu kontaktu z psychologiem, a w przypadku mieszkańców domu przebywających w domach o których mowa w art. 56 pkt 3 ustawy, również z psychologiem ( ). Dom nie zatrudnia psychologa. Mieszkańcy DPS mają możliwość skorzystania z porad psychologa zatrudnionego w WTZ, które działają w ramach struktur placówki. Opieka psychiatryczna sprawowana jest w ramach NFZ. Zgodnie z 6 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia pracownicy zespołu terapeutyczno-opiekuńczego uczestniczą co najmniej raz na dwa lata w szkoleniach na temat praw mieszkańca, kierunków prowadzonej terapii, metod pracy z mieszkańcami. W dniu kontroli przeprowadzono szkolenia dla kilku pracowników zespołu terapetyczno-opiekuńczego. Sposób dysponowania i przechowywania pieniędzy mieszkańców oraz realizacja zapisu art. 63 ust.1 ustawy o pomocy społecznej W Domu obowiązuje regulamin postępowania z depozytami wartościowymi mieszkańców DPS. Zgodnie z treścią regulaminu osoba przebywająca w DPS lub w imieniu tej osoby (rodzice, opiekun prawny oraz inne osoby) mogą przekazać do depozytu DPS posiadane przedmioty wartościowe i dokumentarne (książeczki oszczędnościowe, listy gwarancyjne itp.). Księga depozytów wartościowych wraz z dowodami ich zakupu przechowywana jest w dziale terapeutyczno-opiekuńczym. Odpowiedzialność za prowadzenie środków pieniężnych powierzono pracownikowi socjalnemu oraz kierownikowi działu terapeutyczno-opiekuńczego. Jeden z mieszkańców Domu nie posiada konta osobistego (środki finansowe objęte są bankowym kontem depozytowym DPS), pozostali mieszkańcy posiadają bankowe konta osobiste. Mieszkańcy Domu dysponują swoimi pieniędzmi z pomocą pracownika socjalnego lub kierownika działu terapeutyczno-opiekuńczego. Dla każdego z mieszkańców prowadzona jest indywidualna ewidencja, w której na podstawie faktur/rachunków wykazywane są wpłaty i zakupy dokonywane na rzecz mieszkańca. Skontrolowano losowo wybrane ewidencje wydatków. W dniu kontroli stan depozytów wynosił ,54 złote. Wyrywkowej kontroli poddano realizację zapisu art. 63 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, zgodnie z którym mieszkaniec domu, a także inna osoba obowiązana do wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej, jeżeli mieszkaniec domu przebywa u tej osoby, nie ponoszą opłat za okres nieobecności mieszkańca domu nieprzekraczającej 21 dni w roku kalendarzowym. Stwierdzono, że dokonując zwrotu odpłatności za dni nieobecności należna kwota obliczana była poprzez dzielenie kwoty odpłatności przez liczbę dni kalendarzowych danego miesiąca. Zwroty z tytułu nieobecności w Domu, były przekazywane mieszkańcom bezgotówkowo na bankowe konto osobiste, a w przypadku jednej z mieszkanek, która nie posiada konta bankowego, na konto depozytowe. W skontrolowanym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. 5

6 Informacje o kontrolach w placówce Kontrolującym przedstawiono kserokopie protokołów kontroli sanitarnych przeprowadzonych 31 sierpnia 2011 roku oraz 30 listopada 2011 roku. Czynności kontrolne nie wykazały nieprawidłowości. Sędzia Sądu Rejonowego w Myślenicach przeprowadził w dniu 16 grudnia 2011 roku kontrolę przestrzegania praw osób przebywających w placówce, w wyniku której zobowiązano dyrektora Domu do przeszkolenia pracowników w zakresie stosowania przymusu bezpośredniego, w sposób określony w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego i w aktach wykonawczych do ustawy. Zalecenie zostało zrealizowane poprzez przeprowadzenia szkolenia oraz prowadzenia poprawnej dokumentacji, zgodnie z obowiązującymi przepisami. W trakcie kontroli dokonano oględzin wszystkich pomieszczeń Domu. Mieszkańcy wyrażali pozytywne opinie dotyczące świadczonych przez Dom usług. Protokół zawiera 6 ponumerowanych stron. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej inspekcji. Na tym protokół zakończono. Harbutowice, 21 marca 2012 rok Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543) Dyrektorowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia dyrektorowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono zastrzeżeń / (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden otrzymuje dyrektor jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli Data otrzymania protokołu: 21 III 2012 r. Data i miejsce podpisania protokołu: Harbutowice 21 III 2012 r. Podpis Dyrektora kontrolowanej placówki : DYREKTOR Podpisy inspektorów kontrolujących: Inspektor Wojewódzki (-) mgr Kazimierz Zachwieja (-) mgr Renata Samborska Inspektor (-) mgr Magdalena Hołyst 6