KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Petycji KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Przedmiot: Petycja nr 0824/2008, którą złożył Krum Krumov (Bułgaria) z 16 podpisami, wzywająca do deregulacji cen i przyjęcia środków mających na celu promowanie konkurencji w dziedzinie usług prawniczych w Bułgarii 1. Streszczenie petycji Składający petycję utrzymuje, że notariusze i prawnicy w Bułgarii mają prawdziwy monopol na świadczenie pewnych usług i są upoważnieni do ustalania swoich własnych cen. W rezultacie bułgarskie opłaty notarialne są 20 razy wyższe niż opłaty za wizytę u lekarza. Składający petycję zauważa też, że opłaty notarialne nie są objęte VAT-em, mimo żądań Komisji w tym zakresie. Uważa on, że ten stan rzeczy stoi w sprzeczności z unijnym prawodawstwem w dziedzinie liberalizacji usług oraz konkurencji i wzywa Parlament Europejski do zajęcia się tą sprawą. 2. Dopuszczalność Petycja uznana została za dopuszczalną dnia 10 listopada 2008 r. Zwrócono się do Komisji o przekazanie informacji (art. 192 ust. 4 Regulaminu). 3. Odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 30 stycznia 2009 r. Jeżeli chodzi o rynek usług prawniczych związanych ze sprzedażą nieruchomości i gruntów (usługi związane z przenoszeniem tytułu własności do nieruchomości), Komisja opublikowała w styczniu 2008 r. badanie, z którego wynika, że na rynkach regulowanych wysokość kosztów i wybór usług prawniczych nie są bardziej korzystne dla konsumentów. Komisja przedstawiła to badanie i jego wyniki państwom członkowskim i zwróciła się do nich o CM\ doc PE v07-00 Zjednoczona w różnorodności

2 sformułowanie ewentualnych komentarzy, zachęcając jednocześnie do wprowadzenia, w razie potrzeby, koniecznych zmian. Jeżeli chodzi o swobodny przepływ usług prawniczych, przystępując do Unii Europejskiej Bułgaria transponowała wspólnotowy dorobek prawny w tej dziedzinie, przyjmując w szczególności konieczne zmiany mające na celu wdrożenie dyrektywy 98/5/WE dotyczącej prowadzenia działalności gospodarczej przez prawników oraz dyrektywy 77/249/EWG dotyczącej korzystania przez prawników ze swobody świadczenia usług. Komisja otrzymała ostatnio skargę dotyczącą usług prawniczych w Bułgarii, w sprawie której służby Komisji prowadzą obecnie postępowanie. Jednocześnie Komisja prowadzi również postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego dotyczące wymogu obywatelstwa w stosunku do notariuszy, obowiązującego w Bułgarii. Komisja zapoznała się należycie z uwagami sformułowanymi przez składającego petycję i prowadzi obecnie niezbędne dochodzenia, aby ocenić wdrażanie wspólnotowego dorobku prawnego w dziedzinie swobodnego przepływu usług prawniczych w Bułgarii. 4. Dodatkowa odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 19 czerwca 2009 r. Składający petycję sprzeciwia się sposobowi, w jaki funkcjonują służby prawnicze w Bułgarii, i uważa monopol notariuszy i adwokatów za nieuzasadniony i sprzeczny z prawem wspólnotowym. Ponadto sprzeciwia się temu, że notariusze protestują przeciwko obciążeniu ich usług podatkiem od wartości dodanej (VAT). W następstwie swego poprzedniego komunikatu Komisja pragnie uściślić, że dnia 18 lutego 2009 r. postanowiła skierować do władz bułgarskich wezwanie o usunięcie uchybienia w sprawie ustawodawstwa tego kraju dotyczącego zawodu adwokata. Komisja uważa bowiem, że niektóre przepisy prawa bułgarskiego dotyczące palestry adwokackiej mogłyby stanowić przeszkodę dla swobody przedsiębiorczości oraz swobodnego świadczenia usług w Bułgarii przez adwokatów i kancelarie adwokackie, co gwarantują odpowiednio art. 43 i 49 Traktatu WE. Co więcej niektóre przepisy wydają się sprzeczne z dyrektywą 98/5/WE 1 mającą na celu ułatwienie stałego wykonywania zawodu adwokata w państwie członkowskim innym niż państwo uzyskania kwalifikacji zawodowych. Komisja pragnie w szczególności uzyskać uściślenia co do następujących punktów: narzucenie warunku posiadania obywatelstwa, by uzyskać bułgarski tytuł adwokata; fakt, że adwokaci bułgarscy i adwokaci innych państw członkowskich nie korzystają z tych samych praw do prowadzenia ich działalności; niemożność otwarcia w Bułgarii kancelarii adwokackich przez adwokatów mających swą siedzibę w innym państwie członkowskim Wspólnoty; 1 Dz.U. L 77 z , s PE v /5 CM\ doc

3 reguła zakazująca adwokatom i kancelariom adwokackim mającym swą siedzibę w innym państwie członkowskim Wspólnoty do używania w Bułgarii własnej nazwy. Wezwanie o usunięcie uchybienia stanowi pierwszy etap czynności przygotowawczych określonych w art. 226 Traktatu WE, w trakcie których żąda się od Bułgarii, by w ciągu dwóch miesięcy przedstawiła Komisji swoje uwagi na temat wyszczególnionych problemów w zakresie stosowania prawa wspólnotowego. Ponadto Komisja przypomina, że zgodnie z art. 15 ust. 2 lit. g) i art. 39 dyrektywy usługowej 2006/123/WE 1, władze bułgarskie muszą oceniać zasadność i proporcjonalność wszelkich wymogów przepisowych nakazujących stosowanie przez usługodawców określonych minimalnych i maksymalnych taryf. Do dnia 28 grudnia 2009 r. kiedy to upływa termin transpozycji ww. dyrektywy) władze bułgarskie mają dostarczyć Komisji sprawozdanie z oceny tych wymogów. Jeśli chodzi o obciążenie usług notarialnych VAT-em, należy podkreślić, że na mocy utrwalonego orzecznictwa Trybunału, usługi te powinny być opodatkowane 2. Zgodnie z informacjami, jakimi dysponuje Komisja, czynności wykonywane przez notariuszy powinny być opodatkowane VAT-em na mocy art. 3 ust. 2 bułgarskiej ustawy o podatku VAT. Kwestia ta zatem nie wydaje się być niezgodna z prawem wspólnotowym. 5. Dodatkowa odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 13 stycznia 2011 r. Nawiązując do swoich dwóch poprzednich komunikatów w sprawie złożonej petycji, Komisja pragnie uściślić, że dnia 3 listopada 2009 r. do Bułgarii została skierowana uzasadniona opinia w sprawie ustawodawstwa tego państwa dotyczącego zawodu adwokata. Komisja uważa bowiem, że niektóre przepisy bułgarskiej ustawy dotyczącej adwokatów stanowią przeszkodę dla swobody przedsiębiorczości oraz swobodnego świadczenia usług w Bułgarii przez adwokatów i kancelarie adwokackie, co jest zagwarantowane odpowiednio w art. 49 i 56 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Co więcej, niektóre przepisy są sprzeczne z dyrektywą 98/5/WE 3 mającą na celu ułatwienie stałego wykonywania zawodu adwokata w państwie członkowskim innym niż państwo uzyskania kwalifikacji zawodowych. Komisja uważa mianowicie, że zarówno zastrzeżenie dostępu do uzyskania bułgarskiego tytułu adwokata wyłącznie dla osób mających obywatelstwo bułgarskie, jak i to, że adwokaci bułgarscy i adwokaci z innych państw członkowskich Unii nie korzystają z tych samych praw do prowadzenia działalności, jest nieuzasadnione. Komisja uznaje ponadto za sprzeczną z art. 49 TFUE niemożność otwarcia w Bułgarii oddziału i posługiwania się własną nazwą handlową przez kancelarie adwokackie mające swoją siedzibę w innym państwie członkowskim. 1 Dyrektywa 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotycząca usług na rynku wewnętrznym Dz.U. L 376 z , s Wyrok Trybunału z dnia 26 marca 1987 r., sprawa 235/85, Komisja Wspólnot Europejskich przeciw Królestwu Niderlandów,Zb. Orz. 1987, s Dz.U. L 77 z , s CM\ doc 3/5 PE v07-00

4 W następstwie otrzymania uzasadnionej opinii władze bułgarskie podjęły decyzję o wniesieniu poprawek do przepisów, o których mowa. Ustawa zmieniająca ustawę dotyczącą adwokatów została przyjęta dnia 30 czerwca 2010 r. przez bułgarskie Zgromadzenie Narodowe. Komisja nawiązała obecnie kontakt z władzami bułgarskimi w celu wyjaśnienia pewnych aspektów ustawy zmieniającej i sprawdzenia, czy ustawa ta pozwala zaradzić problemom wskazanym w ramach postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. 6. (REV. III) Dodatkowa odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 18 lipca 2011 r. Nawiązując do swoich trzech poprzednich komunikatów w sprawie złożonej petycji, Komisja pragnie uściślić, że po skierowaniu do Bułgarii uzasadnionej opinii w sprawie obowiązującego w tym państwie ustawodawstwa dotyczącego zawodu adwokata Bułgaria przyjęła w dniu 30 czerwca 2010 r. ustawę zmieniającą w sprawie adwokatów. Jednakże, choć ustawa zmieniająca rozwiązuje problem niektórych zastrzeżeń w świetle art. 49 i 56 TFUE oraz dyrektywy 98/5/WE 1, pozostają wątpliwości co do zgodności niektórych przepisów zmienionej ustawy w sprawie adwokatów z prawem Unii. Dlatego też służby Komisji pozostają obecnie w kontakcie z władzami Bułgarii w celu wyjaśnienia niektórych przepisów. W piśmie z dnia 20 maja 2011 r. władze Bułgarii poinformowały służby Komisji, że są świadome występujących nadal problemów i powołały grupę roboczą, by umożliwić ich rozwiązanie. Ponadto jeżeli chodzi o obowiązujący w Bułgarii wymóg obywatelstwa w stosunku do notariuszy, Komisja pragnie wyjaśnić, że zwróci się do władz Bułgarii w kwestii tego W orzeczeniach tych Trybunał uznał, że czynności wykonywane przez notariuszy nie są objęte postanowieniami art. 51 TFUE i że w związku z tym wymóg obywatelstwa jest nieuzasadniony. 7. Dodatkowa odpowiedź Komisji (REV. IV), otrzymana dnia 27 stycznia 2012 r. W piśmie z dnia 28 lipca 2011 r. władze Bułgarii przekazały nowy projekt ustawy zmieniającej ustawę w sprawie adwokatów. W piśmie z dnia 21 listopada 2011 r. służby Komisji przekazały władzom Bułgarii swoje uwagi na temat projektu ustawy. Uwagi te dotyczyły zagwarantowania adwokatom bułgarskim takiego samego prawa do wykonywania zawodu jak adwokatom z Unii Europejskiej oraz doprecyzowania możliwości i warunków tworzenia kancelarii adwokackich w Bułgarii. W dniu 15 grudnia 2011 r. odbyło się spotkanie z władzami Bułgarii. Na początku 2012 r. władze Bułgarii przekażą Komisji nowy projekt ustawy nowelizacyjnej, w którym zostaną uwzględnione uwagi Komisji. Ponadto, jeżeli chodzi o obowiązujący w Bułgarii wymóg obywatelstwa w stosunku do notariuszy, Komisja skierowała w dniu 9 listopada 2011 r. do władz Bułgarii pismo z prośbą 1 Dz.U. L 77 z , s PE v /5 CM\ doc

5 o informacje na temat środków przyjętych lub przygotowywanych w celu uchylenia tego wymogu w świetle orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 24 maja 2011 r. W orzeczeniach tych Trybunał uznał, że czynności wykonywane przez notariuszy nie są objęte postanowieniami art. 51 TFUE i że w związku z tym wymóg posiadania obywatelstwa jest nieuzasadniony. Bułgaria udzieliła odpowiedzi pismem z dnia 17 stycznia 2012 r. i przekazała projekt ustawy, w którym uwzględniono obywatelstwa innych państw członkowskich, oraz termin jej przyjęcia. 8. Dodatkowa odpowiedź Komisji (REV. V), otrzymana dnia 27 listopada 2012 r. Kontynuując swoje poprzednie komunikaty związane z niniejszą petycją, Komisja pragnie uściślić, że jeżeli chodzi o obowiązujący w Bułgarii wymóg obywatelstwa w stosunku do notariuszy, w dniu 9 listopada 2011 r. zwrócono się do władz Bułgarii w sprawie tego Władze Bułgarii przekazały w styczniu 2012 r. projekt zmiany tekstu, usuwający wymóg obywatelstwa w stosunku do notariuszy. Projekt tekstu został przekazany parlamentowi w lipcu 2012 r. i obecnie jest w trakcie przyjmowania. Jeżeli chodzi o wszczęte przez Komisję postępowanie o naruszenie przepisów w sprawie regulowania usług adwokackich w Bułgarii, władze Bułgarii przekazały w dniu 1 sierpnia 2012 r. nowy projekt zmiany tekstu, który powinien umożliwić rozwiązanie ostatnich istniejących kwestii spornych tej procedury natychmiast po przyjęciu tekstu. Komisja będzie kontynuować dyskusję z władzami Bułgarii, aby zapewnić szybkie i odpowiednie przyjęcie proponowanych zmian. 9. Dodatkowa odpowiedź Komisji (REV. VI) otrzymana dnia 28 listopada 2014 r. Kontynuując swoje poprzednie komunikaty związane z niniejszą petycją, Komisja pragnie uściślić, że jeżeli chodzi o obowiązujący w Bułgarii wymóg posiadania przez notariuszy obywatelstwa, w dniu 9 listopada 2011 r. zwrócono się do władz Bułgarii w sprawie tego Władze bułgarskie przekazały w styczniu 2012 r. projekt zmiany tekstu, usuwający wymóg posiadania przez notariuszy obywatelstwa bułgarskiego. Parlament przyjął tekst w dniu 21 listopada 2012 r. Jeżeli chodzi o wszczęte przez Komisję postępowanie o naruszenie przepisów w sprawie regulowana usług adwokackich w Bułgarii, władze tego kraju przekazały w dniu 1 sierpnia 2012 r. nowy projekt zmiany tekstu, który powinien umożliwić rozwiązanie ostatnich istniejących kwestii spornych tej procedury natychmiast po przyjęciu tekstu. W dniu 22 listopada 2012 r. przyjęto ustawę zmieniającą ustawę o adwokatach i opublikowano ją dzienniku urzędowym nr 97 z dnia 7 grudnia 2012 r. Komisja zamknęła sprawę w dniu 26 września 2013 r. potwierdzając, że ostatnie kwestie sporne tej procedury zostały rozwiązane. CM\ doc 5/5 PE v07-00