KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Petycji KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Przedmiot: Petycja 0892/2008, którą złożyła Mila Malonova Grecheva (Bułgaria) w imieniu mieszkańców osiedla Władysława Warneńczyka, z 23 podpisami, w sprawie naruszenia dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych w związku z odczytywaniem liczników i rachunkami za ogrzewanie w Bułgarii 1. Streszczenie petycji Składająca petycję informuje, że rynek kalorymetrów w Bułgarii nie działa zgodnie z przepisami dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. Podkreśla ona, że na rynku bułgarskim działa bardzo niewiele przedsiębiorstw zakładających kalorymetry. Nie wystawiają one rachunków za rzeczywiste zużycie, ale w oparciu o zużycie szacunkowe. Zmusza to konsumentów do płacenia wygórowanych rachunków za ogrzewanie, ponieważ to same przedsiębiorstwa dominujące ustalają rzeczone stawki. Składająca petycję wspomina też, że przewodniczący SEWRC (Krajowej Komisji Regulacyjnej ds. Energii i Wody) poinformował zaniepokojonych konsumentów, iż wspomniana dyrektywa nie może być stosowana w Bułgarii z powodów technicznych. Dlatego wzywa ona Parlament Europejski do zbadania sprawy, która wywołuje obawy setek tysięcy bułgarskich obywateli. 2. Dopuszczalność Petycja uznana została za dopuszczalną dnia 13 listopada 2008 r. Zwrócono się do Komisji o przekazanie informacji (art. 192 ust. 4 Regulaminu). CM\ doc PE v04-00 Zjednoczona w różnorodności

2 3. Odpowiedź Komisji otrzymana dnia 30 stycznia 2009 r. Petycja złożona w imieniu mieszkańców osiedla Władysława Warneńczyka w Warnie w Bułgarii dotyczy skargi związanej z rachunkami za ogrzewanie wystawianymi przez lokalną ciepłownię Toplofikatsia w Warnie w Bułgarii. Petycja nawiązuje do dyrektywy 2006/32/WE z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych 1 W petycji poruszono w szczególności kwestie właściwego pomiaru i wystawiania rachunków za centralne ogrzewanie i ciepłą wodę w bloku mieszkalnym. Jak słusznie wspomniano w petycji, zgodnie z art. 13 dyrektywy w sprawie usług energetycznych wymaga się od państw członkowskich zagwarantowania, że w odpowiednich przypadkach rachunki za energię oparte będą na faktycznym zużyciu energii oraz będą przedstawiane w jasny i zrozumiały sposób. W dyrektywie w sprawie usług energetycznych nie określono dalszych szczegółów dotyczących metody obliczeń, jaka powinna zostać zastosowana. Metodologię tę powinny wskazać bułgarskie organy ustawodawstwa wykonawczego. Niemniej jednak należy wyraźnie zaznaczyć, że w miarę możliwości podstawą metodologii obliczania wysokości rachunków powinno pozostać rzeczywiste zużycie. Zgodnie z art. 18 dyrektywy w sprawie usług energetycznych państwa członkowskie dokonują transpozycji tej dyrektywy do dnia 17 maja 2008 r. (z wyjątkiem art. 14 ust. 1, 2 i 4 dyrektywy w sprawie usług energetycznych, które powinny zostać transponowane do 17 maja 2006 r.). Dnia 8 stycznia 2008 r. Bułgaria notyfikowała ustawę w sprawie efektywności energetycznej w ramach wdrażania dyrektywy w sprawie usług energetycznych. Dnia 28 lipca 2008 r. Komisja Europejska skierowała do władz Bułgarii wezwanie do usunięcia uchybienia, wskazując na brak pełnej transpozycji dyrektywy w sprawie usług energetycznych. Odpowiedź ze strony władz Bułgarii otrzymano dnia 25 września 2008 r. (SG/CDC/2008/A/7410). Komisja Europejska doszła jednak do wniosku, że władze Bułgarii nie zakomunikowały pełnej transpozycji środków przewidzianych w dyrektywie 2006/32/WE i obecnie wnioskuje o skierowanie do Bułgarii uzasadnionej opinii. Wniosek Obecnie Komisja Europejska uważnie analizuje stan transpozycji dyrektywy w sprawie usług energetycznych we wszystkich państwach członkowskich, w oparciu o informacje przekazane przez państwa członkowskie. W każdym razie Komisja Europejska chciałaby podkreślić, że nie zawaha się skorzystać ze swoich uprawnień ustanowionych w art. 226 i 228 Traktatu WE, aby zagwarantować, że państwa członkowskie wypełnią swoje zobowiązania wynikające z Traktatu. W przypadku wątpliwości dotyczących zasadności metody wystawiania rachunków przez dostawcę usług energetycznych w Bułgarii zalecane byłoby zwrócenie się o zadośćuczynienie do właściwych instytucji krajowych ds. ochrony konsumentów w Bułgarii lub do sądów krajowych. Istnieje również możliwość skierowania skargi do bułgarskiego Rzecznika Praw 1 Dz.U. L 114 z , s. 64. PE v /7 CM\ doc

3 Obywatelskich (ul. George a Waszyngtona 22 BG Sofia) 1 4. Odpowiedź Komisji REV otrzymana dnia 3 marca 2011 r. Bułgaria zadeklarowała pełną transpozycję dyrektywy 2006/32/WE (dyrektywy w sprawie usług energetycznych) i powiadomiła Komisję o kilku krajowych środkach transpozycji, takich jak ustawa o efektywności energetycznej z dnia 14 listopada 2008 r. (Закон за енергийната ефективност). Według władz bułgarskich art. 13 dyrektywy w sprawie usług energetycznych został przetransponowany art. 39 ust. 4 ustawy Prawo energetyczne z dnia 14 listopada 2008 r. (Закон за енергетиката); jak również rozporządzeniem w sprawie licencjonowania działalności w sektorze energii z dnia 5 lutego 2008 r. (НАРЕДБА за лицензиране на дейностите в енергетиката) oraz rozporządzeniem z dnia 6 kwietnia 2007 r. (НАРЕДБА г. за топлоснабдяването). Art. 13 ust. 2 dyrektywy w sprawie usług energetycznych stanowi, że państwa członkowskie zapewniają, by w odpowiednich przypadkach rachunki wystawiane przez dystrybutorów energii, operatorów systemu dystrybucji i przedsiębiorstwa prowadzące detaliczną sprzedaż energii opierały się na rzeczywistym zużyciu energii i były sformułowane w sposób jasny i zrozumiały (...). Nie wyklucza to możliwości obciążenia konsumenta oddzielnie za różne świadczone usługi lub uwzględnienia w rachunkach elementów, których cena jest niezwiązana bezpośrednio z rzeczywistym zużyciem energii. Zużycie energii powinno być jednak wyraźnie wyszczególnionym elementem rachunku, a każdy wzrost lub spadek zużycia energii powinien powodować odpowiedni wzrost lub obniżenie kwoty należnej za ten element. Aby zapewnić związek między ceną a zużyciem energii, art. 13 ust. 1 dyrektywy w sprawie usług energetycznych stanowi, że państwa członkowskie zapewniają, by na tyle, na ile jest to technicznie wykonalne, uzasadnione finansowo i proporcjonalne do potencjalnych oszczędności energii, odbiorcy końcowi energii elektrycznej, gazu, centralnego ogrzewania lub chłodzenia oraz ciepłej wody użytkowej mieli możliwość nabycia po konkurencyjnych cenach indywidualnych liczników, które dokładnie oddają rzeczywiste zużycie energii przez odbiorcę końcowego i informują o rzeczywistym czasie korzystania z energii. Komisja sprawdza obecnie zgodność krajowych środków transponujących z dyrektywą w sprawie usług energetycznych i w świetle tej analizy podejmie decyzję w sprawie konieczności poczynienia dalszych kroków w odniesieniu do przetransponowania przez Bułgarię tego aktu prawnego. Komisja zauważa, że otrzymała już kilka innych podobnych skarg. Dlatego w dniu 16 grudnia 2010 r. Komisja wezwała władze bułgarskie do udzielenia informacji na temat sposobu wdrażania na terytorium Bułgarii dyrektywy w sprawie usług energetycznych. Zwrócono się do władz bułgarskich o: 1 kontakt: euro-ombudsman@europarl.eu.int. CM\ doc 3/7 PE v04-00

4 - poinformowanie, czy na mocy ustawodawstwa bułgarskiego istnieje prawny obowiązek instalowania indywidualnych liczników, które mierzą rzeczywiste zużycie przez konsumenta końcowego ciepłej wody do celów grzewczych i sanitarnych; - przekazanie informacji na temat liczby i odsetka indywidualnych lokali (zarówno domów, jak i mieszkań) mających odrębne liczniki mierzące rzeczywiste zużycie ciepłej wody do celów grzewczych i sanitarnych; - wyjaśnienie, w jaki sposób dystrybutorzy energii w Bułgarii wystawiają odbiorcom energii rachunki za ciepłą wodę do celów grzewczych i sanitarnych, wyraźnie zaznaczając różne elementy rachunku; - określenie tych elementów rachunku za ciepłą wodę do celów grzewczych i sanitarnych, które nie wiążą się bezpośrednio ze zużyciem energii, oraz procentowego udziału końcowej kwoty płaconej przez odbiorców; - poinformowanie, czy na mocy ustawodawstwa bułgarskiego istnieją prawne obowiązki dotyczące informacji, jakie należy przekazywać konsumentom końcowym w odniesieniu do zużycia ciepłej wody do celów grzewczych i sanitarnych. Komisja zwróciła się do władz bułgarskich o przekazanie powyższych informacji do dnia 24 lutego 2011 r. Na podstawie informacji przekazanych przez władze bułgarskie Komisja ustali, w jakim zakresie stosowanie ustaw bułgarskich jest zgodne z dyrektywą 2006/32/WE. Wniosek Obciążając konsumentów niezależnymi od zużycia energii opłatami za usługi, dystrybutorzy energii, operatorzy systemu dystrybucji oraz przedsiębiorstwa prowadzące detaliczną sprzedaż energii nie naruszają dyrektywy w sprawie usług energetycznych. Jednak wzrost czy spadek zużycia energii powinien być jasno i wyraźnie zaznaczony na rachunku. Komisja sprawdza obecnie zgodność bułgarskiego ustawodawstwa transponującego dyrektywę w sprawie usług energetycznych i w świetle tej analizy podejmie decyzję w sprawie konieczności poczynienia dalszych kroków w tym zakresie. 5. Odpowiedź Komisji REV II otrzymana dnia 16 marca 2012 r. Art. 13 ust. 1 dyrektywy w sprawie usług energetycznych stanowi, że państwa członkowskie zapewniają, by na tyle, na ile jest to technicznie wykonalne, uzasadnione finansowo i proporcjonalne do potencjalnych oszczędności energii, odbiorcy końcowi energii elektrycznej, gazu, centralnego ogrzewania lub chłodzenia oraz ciepłej wody użytkowej mieli możliwość nabycia po konkurencyjnych cenach indywidualnych liczników, które dokładnie oddają rzeczywiste zużycie energii przez odbiorcę końcowego i informują o rzeczywistym czasie korzystania z energii ( ). Art. 13 ust. 2 dyrektywy w sprawie usług energetycznych stanowi, że państwa członkowskie zapewniają, by w odpowiednich przypadkach rachunki wystawiane przez dystrybutorów energii, operatorów systemu dystrybucji i przedsiębiorstwa prowadzące detaliczną sprzedaż energii opierały się na rzeczywistym zużyciu energii i były sformułowane w sposób jasny i zrozumiały (...). PE v /7 CM\ doc

5 Bułgaria zadeklarowała pełną transpozycję dyrektywy 2006/32/WE (dyrektywy w sprawie usług energetycznych) i powiadomiła Komisję o kilku krajowych środkach transpozycji, takich jak ustawa o efektywności energetycznej z dnia 14 listopada 2008 r. (Закон за енергийната ефективност). Według władz bułgarskich art. 13 dyrektywy w sprawie usług energetycznych został przetransponowany art. 39 ust. 4 ustawy Prawo energetyczne z dnia 14 listopada 2008 r. (Закон за енергетиката); jak również rozporządzeniem w sprawie licencjonowania działalności w sektorze energii z dnia 5 lutego 2008 r. (НАРЕДБА за лицензиране на дейностите в енергетиката) oraz rozporządzeniem z dnia 6 kwietnia 2007 r. (НАРЕДБА г. за топлоснабдяването). Art. 13 ust. 2 dyrektywy w sprawie usług energetycznych nie wyklucza uwzględnienia w rachunkach elementów, których cena jest niezwiązana bezpośrednio z rzeczywistym zużyciem energii np. za wspólnie użytkowane części budynku. Zużycie energii powinno być jednak wyraźnie wyszczególnionym elementem rachunku, a każdy wzrost lub spadek zużycia energii powinien powodować odpowiedni wzrost lub obniżenie kwoty należnej za ten element, aby umożliwić odbiorcy regulowanie swojego zużycia energii (art. 13 ust. 2 zdanie trzecie). Komisja ocenia obecnie zgodność krajowych środków transpozycji z dyrektywą w sprawie usług energetycznych i w świetle tej analizy zdecyduje o konieczności poczynienia dalszych kroków w związku z bułgarską transpozycją dyrektywy w sprawie usług energetycznych. Komisja otrzymała już szereg podobnych skarg. Dlatego w dniu 16 grudnia 2010 r. Komisja zwróciła się do władz bułgarskich z prośbą o udzielenie informacji na temat sposobu wdrażania w Bułgarii dyrektywy w sprawie usług energetycznych. Zwrócono się do władz bułgarskich o: - poinformowanie, czy na mocy ustawodawstwa bułgarskiego istnieje prawny obowiązek instalowania indywidualnych liczników, które mierzą rzeczywiste zużycie przez konsumenta końcowego ciepłej wody do celów grzewczych i sanitarnych; - przekazanie informacji na temat liczby i odsetka indywidualnych lokali (zarówno domów, jak i mieszkań) mających odrębne liczniki mierzące rzeczywiste zużycie ciepłej wody do celów grzewczych i sanitarnych; - wyjaśnienie, w jaki sposób dystrybutorzy energii w Bułgarii wystawiają odbiorcom energii rachunki za ciepłą wodę użytą do celów grzewczych i sanitarnych, wyraźnie zaznaczając różne elementy rachunku; - określenie tych elementów rachunku za ciepłą wodę użytą do celów grzewczych i sanitarnych, które nie wiążą się bezpośrednio ze zużyciem energii, oraz procentowego udziału końcowej kwoty płaconej przez odbiorców; - poinformowanie, czy na mocy ustawodawstwa bułgarskiego istnieją prawne obowiązki dotyczące informacji, jakie należy przekazywać konsumentom końcowym w odniesieniu do zużycia ciepłej wody do celów grzewczych i sanitarnych. CM\ doc 5/7 PE v04-00

6 Komisja zwróciła się do władz bułgarskich o przekazanie powyższych informacji do dnia 24 lutego 2011 r. Jednakże odpowiedź wysłana przez władze Bułgarii w dniu 23 marca 2011 r. ciągle wymagała dalszych wyjaśnień czy ustawodawstwo bułgarskie jest zgodne z art. 13 ust. 1 zdaniem drugim dyrektywy w sprawie usług energetycznych. Po przeprowadzeniu dodatkowej wymiany poglądów z władzami bułgarskimi władze te przekazały odpowiedzi w dniach 13 czerwca 2011 r. i 9 sierpnia 2011 r. Odpowiedzi te pomogły wyjaśnić niektóre, lecz nie wszystkie aspekty transpozycji i wdrażania art. 13 dyrektywy w sprawie usług energetycznych. Na podstawie informacji przekazanych przez władze bułgarskie w czerwcu i sierpniu 2011 r. Komisja ocenia obecnie w jakim zakresie stosowanie ustaw bułgarskich zgodne jest z art. 13 ust. 1 dyrektywy w sprawie usług energetycznych w odniesieniu do wymogów wyposażenia indywidualnych konsumentów w indywidualne ciepłomierze lub podzielniki kosztów ciepła, jak również w indywidualne liczniki ciepłej wody użytkowej w celu dokładnego pomiaru zużycia ciepła i ciepłej wody użytkowej. Odnośnie do art. 13 ust. 2 istnieją wątpliwości czy ustawodawstwo bułgarskie wystarczająco zapewnia przejrzystość i zrozumiałość rachunków za zużycie ciepła w budynkach wielomieszkaniowych. Aby zapewnić właściwe rozpatrywanie skarg otrzymanych od obywateli UE dotyczących stosowania art. 13 dyrektywy w sprawie usług energetycznych potrzebna jest dalsza analiza krajowego ustawodawstwa w Bułgarii. Wniosek Wstępne wnioski w sprawie środków podjętych w Bułgarii są następujące. Wydaje się, że art. 13 ust. 1 dyrektywy w sprawie usług energetycznych jest poprawnie przetransponowany a konsumenci są na ogół zaopatrzeni w indywidualne liczniki, które odzwierciedlają rzeczywiste zużycie energii, lub w podzielniki kosztów ciepła. Jeżeli chodzi o art. 13 ust. 2 to fakt, że za niektóre usługi (np. ogrzewanie części wspólnych) są naliczane opłaty niezależnie od zużycia energii nie wydaje się jako taki sprzeczny z dyrektywą w sprawie usług energetycznych. Potrzebne jest dokonanie dalszej oceny czy koszty tych usług są proporcjonalne w stosunku do całkowitej kwoty na rachunku. Komisja analizuje obecnie czy istnieją wystarczające dowody do wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. 6. Dodatkowa odpowiedź Komisji REV III otrzymana dnia 27 maja 2014 r. Komisja rozpatrywała już wniosek dotyczący systemu pomiaru, który nie uwzględnia odpowiednio rzeczywistego zużycia ciepła. Podczas badania stwierdzono możliwe luki i/lub niezgodność ustawodawstwa bułgarskiego z art. 13 ust. 1 dyrektywy 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych w odniesieniu do wymogów dotyczących zaopatrzenia w indywidualne liczniki. Kwestia ta jest obecnie omawiana z władzami Bułgarii. PE v /7 CM\ doc

7 Jeśli chodzi o wymóg, by podstawą informacji o rozliczeniach było rzeczywiste zużycie, a nie prognozy czy stawki ryczałtowe, nakładają go przepisy UE (dyrektywa 2006/32/WE i dyrektywa 2012/27/UE), pod warunkiem że jest to technicznie wykonalne i opłacalne. Państwa członkowskie muszą określić jasne kryteria, zgodnie z którymi można przekazywać informacje o rozliczeniach w oparciu o rzeczywiste indywidualne zużycie ciepła lub nie można przekazywać takich informacji. Należy wspomnieć, że rachunek za indywidualne zużycie energii cieplnej może uwzględniać koszty, które nie zostały poniesione w danym mieszkaniu w budynku wielomieszkaniowym, ale również np. zużycie energii cieplnej w częściach wspólnych takich budynków. Niemniej jednak rozliczenia muszą być na tyle jasne, aby umożliwić użytkownikowi końcowemu w budynku wielomieszkaniowym stwierdzenie, w jaki sposób określono jego zużycie i powiązane koszty. Wnioski Komisja omawia obecnie z władzami Bułgarii ewentualne luki i/lub niezgodność krajowego ustawodawstwa tego kraju z przepisami UE w odniesieniu do dostarczania indywidualnych ciepłomierzy i liczników ciepłej wody. Oczekuje się, że w perspektywie zbliżającego się terminu transpozycji dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej władze Bułgarii zmienią przepisy bułgarskie dotyczące opomiarowania i rozliczania indywidualnego zużycia ciepła i ciepłej wody użytkowej w budynkach wielomieszkaniowych. Działania te pomogą rozwiązać sprawę składającego petycję. CM\ doc 7/7 PE v04-00