PRUS - Projektowanie Programowalnych Układów Scalonych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PRUS - Projektowanie Programowalnych Układów Scalonych"

Transkrypt

1 RUS - rojektowanie rogramowalnych Układów Scalonych Krzysztof Jasiński kjasio@tele.pw.edu.pl Z Krzysztof Jasiński 1

2 lan przedmiotu RUS Autorzy: dr inż. Krzysztof Jasiński, dr inż. aweł omaszewicz ROJEKOANE ROGRAMOALNYCH UKŁADÓ SCALONYCH (RUS) ymiar godzinowy zajęć: C L 2 1 Forma zaliczenia: E Z Krzysztof Jasiński 2

3 lan przedmiotu RUS rojekt: - zespoły 2 3 osobowe - lista tematów i regulamin po 20.X mile widziane własne propozycje(!) Zaliczenie przedmiotu: Kolokwium na wykładzie + Egzamin - K, E max = 30 pkt. - max = 40 pkt. - S = K + + E Z Krzysztof Jasiński 3

4 Konspekt programu stęp ewolucja technologiczna, układy i systemy cyfrowe - modele, języki opisu, narzędzia syntezy i optymalizacji, techniki implementacyjne, problemy i tendencje rozwojowe; * * * Najnowsze architektury programowalne przegląd najnowszych rozwiązań i standardów technologicznych, architektur logicznych (pamięci i funkcje wbudowane tzw. hardcores np. specjalizowane wirtualne bloki CU, DS), mechanizmów konfigurowania i możliwości różnych zastosowań m.inn. w DS, obliczeniach rekonfigurowalnych, przetwarzaniu równoległym etc. Z Krzysztof Jasiński 4

5 Konspekt programu cd. Verilog język specyfikacji sprzętu na różnych poziomach abstrakcji, podstawowe możliwości syntezy opis behawioralny i strukturalny, definicje i reguły syntaktyczne, operatory logiczne i arytmetyczne, instrukcje warunkowe, konstrukcje opisujące automaty, procesy sekwencyjne i współbieżne, moduły standardowe i definiowane przez użytkownika, struktura projektów hierachicznych, praktyczna nauka na przykładach od elementarnych funkcji (bramki) po złożone układy (procesor). Z Krzysztof Jasiński 5

6 Konspekt programu cd. rzegląd podstawowych funkcji i operacji stosowanych w algorytmach kryptograficznych i ich implementacja w wybranych strukturach programowalnych; ogólny model sprzętowej realizacji symetrycznych szyfrów blokowych; główne czynniki efektywności rozwiązań sprzętowych - kryteria oceny i miary ich jakości; realizacje wybranych algorytmów kryptograficznych w architekturach iteracyjnych i rozwiniętych; wybór struktur programowalnych pod kątem optymalizacji parametrów i efektywności obliczeniowej implementowanych algorytmów Z Krzysztof Jasiński 6

7 Konspekt programu cd. Charakterystyka realizacji algorytmów kryptograficznych w LD, z uwzględnieniem takich wymagań jak: złożoność, efektywność (szybkość przetwarzania, przepustowość), przetwarzania równoległego i potokowego, możliwość wymiany algorytmu w trakcie pracy (algorithm agility), zabezpieczenie przed penetracją (tamper resistance) i kontrola dostępu do kluczy; Z Krzysztof Jasiński 7

8 Krótka historia- od liczydła do komputera 1850: George Boole tworzy algebrę (a. Boole a) Odwzorowuje wyrażenia logiczne za pomocą symboli Umożliwia operowanie wyrażeniami logicznymi w języku matematyki 1938: Claude Shannon łączy algebrę Boole a z układami przełączającymi Jego praca magisterska 1945: John von Neumann opracowuje komputer z pamięcią programu Jako elementy przełączające wykorzystuje lampy elektronowe 1946: ENAC pierwszy elektroniczny komputer 18,000 lamp Kilka tysięcy operacji mnożenia na minutę 1947: Shockley, Brittain i Bardeen wynajdują tranzystor Zastępuje lampy ozwala integrować elementów w jednej obudowie Otwiera drogę do nowoczesnej elektroniki Z Krzysztof Jasiński 8

9 ierwszy komputer Maszyna różnicowa Babbage a (1832) elementów koszt: 17,470 Z Krzysztof Jasiński 9

10 ENAC - pierwszy komputer elektroniczny (1946) Z Krzysztof Jasiński 10

11 Historia elektroniki: od tranzystora do układu scalonego Z ierwszy Bell Labs ECL 3-wejściowa bramka 1947: ranzystor Bardeen (Bell Labs) 1949: ranzystor Bipolarny Schockley 1956: ierwsza bipolarna bramka Harris 1959: ierwszy monolityczny C Kilby 1960: ierwszy komercyjny C Fairchild L: ECL: Krzysztof Jasiński 11

12 izje rozwoju Gordona Moore a (1965) rzewiduje wykładniczy wzrost liczby tranzystorów w układach scalonych podwajanie w 12 do 18 miesięcy Milion tranzystorów w układzie w 1980 Dzisiaj: Y 42 Miliony, 2 GHz zegar (ntel 4) Y 140 Milionów tranzystorów (H A-8500) Z Krzysztof Jasiński 12

13 Z Krzysztof Jasiński 13 Electronics, 19 Kwiecień, LOG 2 OF HE NUMBER OF COMONENS ER NEGRAED FUNCON rawo Moore a

14 Ewolucja złożoności US Z Krzysztof Jasiński 14

15 Ewolucja układów scalonych: nowe technologie , 1935: MOSFE ranzystor Lilenfeld (Canada) & Heil (England) entium V 1960s: CMOS wprowadzona, w szerszym zastosowaniu dopiero od lat 1980-ch 1960s: pmos (Kalkulatory) 1970s: nmos (ntel mikroprocesory 4004, 8080) 1980: CMOS dominująca; BiCMOS i SO w specjalnych zastosowaniach. Z Krzysztof Jasiński 15

16 ostępy w technologii Szerokość bramki (µm) Zwiększenie upakowania 15% redukcja wymiaru/rok Milionów ranzystorów/cm Z Krzysztof Jasiński 16

17 Rozwiązania w technologii LD Media - układy CLD i FGA Metody syntezy i optymalizacji (Komputerowe narzędzia do projektowania) Z Modele systemów cyfrowych Języki specyfikacji i reprezentacji Krzysztof Jasiński 17

18 ALERA Z Lider w sektorze układów scalonych LD Opracowała i wprowadziła na rynek układy ELD (1983) Kilkanaście rodzin układów programowalnych: Z matrycami AND-OR (-term) o Classic, MAX 3000, MAX 5000, MAX 7000, MAX 9000 Z pamięcią LU (Look-Up able) o FLEX1K/6K/8K/10K, Cyclone, AEX, Stratix, Mercury, Excalibur: nowe wielofunkcyjne struktury: -term, LU, EAB i wbudowane bloki (HardCores) np. DS, CU o interfejsy etc. Układy o pojemności do 30 milionów bramek Zintegrowany system projektowy : MAX+LUS System najnowszej generacji QUARUS latformy wieloprocesorowe, kompilacja inkrementalna Synteza optymalizowana pod kątem architektury Krzysztof Jasiński 18

19 Metodologia projektowania Specyfikacja projektu prowadzenie projektu Modyfikacja projektu Kompilacja projektu Symulacja funkcjonalna eryfikacja czasowa rogramowanie układu Z eryfikacja fizyczna rodukcja Krzysztof Jasiński 19

20 Modele i poziomy abstrakcji zadania syntezy Modele behawioralne oziom architektury Synteza architektury Modele strukturalne oziom logiczny Synteza logiczna oziom geometrii rojektowanie fizyczne Modele fizyczne Z Krzysztof Jasiński 20

21 oziomy reprezentacji układu oziom architektury operacje np. obliczenia, transfer danych: języki opisu sprzętu, schematy blokowe oziom logiczny zestaw funkcji logicznych: grafy stanów, tablice prawdy, schematy logiczne oziom geometryczny elementy geometryczne: topografia układu Z Krzysztof Jasiński 21

22 Synteza i optymalizacja układu Synteza architektury: organizacja ścieżki danych i logiki sterującej operatory funkcje układu (zasoby) + powiązania + kolejność i czasy wykonania Synteza logiczna: opracowanie mikroskopowej struktury układu automatu, schematu logicznego, opisu w języku HDL rojektowanie fizyczne: opracowanie topografii układu scalonego synteza i optymalizacja geometrii układu, generowanie komórek, rozmieszczanie elementów i połączeń; zależy od sposobu projektowania!! Kryteria optymalizacji: kryteria ogólne powierzchnia; kryteria szczegółowe szybkość działania (czas propagacji, cyklu,zwłoki), szybkość przetwarzania danych (przepustowość) Z Krzysztof Jasiński 22

23 Charakterystyka układów programowalnych S S S S S roces technologiczny echnika programowania Architektura bloku logicznego Architektura bloku wejścia / wyjścia Architektura programowalnych połączeń Z Krzysztof Jasiński 23

24 roces technologiczny Stosowane technologie - bipolarne (L, ECL) - CMOS - BiCMOS - GaAs oczątkowo technologia bipolarna Obecnie dominuje CMOS Z Krzysztof Jasiński 24

25 echniki programowania Układy LD (CLD) (trwałe) Fuse EROM EEROM (FLASH) Laser Układy FGA SRAM (ulotne) Anty-fuse Z Krzysztof Jasiński 25

26 Architektura bloku logicznego odstawowy blok: komórka lub grupa komórek Komórka zawiera kilka elementów kombinacyjnych sekwencyjnych (przerzutnik) pamięć konfigurowalną (RAM, ROM, FFO etc) specjalizowane funkcje Złożoność bloku: od komórki do matrycy komórek Z Krzysztof Jasiński 26

27 Architektura bloku wejścia / wyjścia Blok we/wy może być skonfigurowany do podzbioru funkcji: S ejście, wyjście lub dwukierunkowe S Rejestr, zatrzask lub przejście bezpośrednie S Elementy dopasowania S Bufor trójstanowy S yjście proste lub zanegowane S Elementy regulacji poziomu sygnału S yposażenie ścieżki krawędziowej JAG Z Krzysztof Jasiński 27

28 ołączenia ciągłe i segmentowe CLD A) B) FGA A B A B Z C SAŁE/RZEDYALNE OÓŹNENA C ZMENNE/NERZEDYALNE OÓŹNENA Krzysztof Jasiński 28

29 <60BRA MEK UKŁAROGRAMO DY ALNE >60BR AMEK ROSELD LDODUŻE OJEMNOŚC J EROM EROMFLAS H SRAM OŁĄCZENASEGMENO FGA ANFUSE E EROME OŁĄCZENACĄGŁE CLD ROMFLASH Architektury, technologie, programowanie Klas yfikacja s truktur programowalnych UKŁADY ROGRAMOALNE < 600 BRAMEK > 600 BRAMEK ROSE LD OŁĄCZENA SEGMENOE LD O DUŻEJ OJEMNOŚC OŁĄCZENA CĄGŁE FGA CLD EROM EEROM FLASH SRAM ANFUSE EROM EEROM FLASH SRAM Z Krzysztof Jasiński 29

30 MAX Schemat Blokowy LAB z Lokalną Matrycą ołączeń Makrokomórka Końcówki /O A Z Sterowanie /O rogramowalna Matryca ołączeń (A) Krzysztof Jasiński 30

31 MAX Budowa Komórki LAB Lokalna Matryca ołączeń Globalny Clear Globalny clock Ekspandery Równoległe Z elementu /O roduct- erm Select Matrix Clock RN D Q ENA CLRN do A /O Z ołączenia z A Ekspandery ybór Clear Krzysztof Jasiński 31

32 MAX7000A schemat blokowy Z Krzysztof Jasiński 32

33 MAX7000A ekspandery równoległe Z Krzysztof Jasiński 33

34 MAX7000A połączenie z matrycą A Z Krzysztof Jasiński 34

35 FLEX 10K - Schemat Blokowy Element /O OE OE OE OE OE OE OE OE LAB z połączeniami lokalnymi EAB OE OE OE OE EAB Z Element Logiczny OE OE Blok amięci budowanej Fastrack ołączenia Globalne Krzysztof Jasiński 35 OE OE

36 FLEX10K grupa komórek LAB Z Krzysztof Jasiński 36

37 FLEX 10K Komórka LE z amięcią LU ołączenie Lokalne w LAB z iersza ołączenia Globalnego Globalne Zerowanie e carry e Cascade Do połączeń Matrycy Globalnych Data 1 Data 2 Data 3 Data 4 LU Carry Chain Cascade Chain RN D Q ENA CLRN LAB: Sygnały Sterujące LAB Sterowanie 1 Sterowanie 2 Sterowanie 3 Sterowanie 4 Clear/ reset Logic y Carry Zegar y Cascade Multipleksery Konfiguracyjne Z Krzysztof Jasiński 37

38 FLEX10K Blok pamięci wbudowanej Z Krzysztof Jasiński 38

39 Rodzina układów ACEX 1K łasności E1K10 E1K30 E1K50 E1K100 # bramek 10,000 30,000 50, ,000 # komórek (LE) 576 1,728 2,880 4,992 RAM Bitów 12,288 24,576 40,960 49,152 Końcówki /O (Maksimum) ypy obudów 100-in QF 144-in QF 208-in QF 256-in BGA in QF 208-in QF 256-in BGA in QF 208-in QF 256-in BGA in BGA in QF 256-in BGA in BGA 1 Z Krzysztof Jasiński 39

40 obór prądu w funkcji częstotliwości orównanie układów z rodziny MAX7000S i MAX3000A Z Krzysztof Jasiński 40

41 obór prądu w funkcji częstotliwości orównanie układów z rodziny FLEX10K i ACEX1K Z Krzysztof Jasiński 41

42 Nowe rodziny układów AEX 20K Nowa rodzina LD do integracji systemu w jednym układzie Z Krzysztof Jasiński 42

43 AEX 20K MAX 7000 roduct erms ide Fan-in Macrocell Fast State Machines FLEX 10K 3D nterconnect Embedded Memory High Density hase-locked Loop FLEX 6000 nterleaved LABs LE Structure /O Structure AEX 20K udoskonala i scala istniejące architektury umożliwiając realizację systemu w jednym strukturze Z Krzysztof Jasiński 43

44 Architektura MultiCore Architektura MultiCore pozwala realizować projekty o złożoności powyżej miliona bramek Ułatwia efektywną integrację S Look-up able Core: FLEX 6000 Model S roduct-erm Core: MAX 7000 Model S Memory Core: FLEX 10KE Model LU LU LU LU LU -erm -erm -erm -erm -erm Memory Memory Memory Memory Memory LU LU LU LU LU -erm Memory -erm Memory -erm Memory -erm Memory -erm Memory Z Krzysztof Jasiński 44

45 Charakterystyka rodziny AEX 20K 2.5-V, 0.25-µ/0.22-µ, 6LM SRAM (technologia) 100K to 400K bramek S S S 4,160 to 16,640 Elementów Logicznych 53,000 to 213,000 Bitów RAM 416 to 1,664 Makrokomórek 125-MHz zegar systemu S 64-Bit, 66-MHz standard C Architektura typu Embedded MultiCore S roduct erm - tpd = 3.9-ns S High-Speed Dual-ort RAM Z Krzysztof Jasiński 45

46 Rozszerzona matryca połączeń ołączenie kolumnie ołączenie w wierszu ołączenia w MegaLABie MegaLAB ESB Z ołączenia Lokalne MegaLAB Krzysztof Jasiński 46

47 MegaBLOK w architekturze AEX 20K Matryca połączeń w MegaLAB Element Logiczny (LE) LE S 4-wejściowa matryca LU LE S rzerzutnik D LE LE LE LE LE LE LE Blok budowanych funkcji (ESB) S Łańcuchy Carry i Cascade Blok matryc logicznych (LAB) S 10 LEów MegaLAB S S 16 LABów 1 blok wbudowanych funkcji (ESB) LE LAB1 LAB2 LAB16 Nowy oziom MegaLAB Hierarchii Z Krzysztof Jasiński 47

48 arametry AEX 20K cd. 4-poziomy połączeń ciągłych Fastrack S Nowy poziom topologii ścieżek Rozszerzona pętla fazowa (LL) S 1X, 2X, 4X zwielokrotnienie zegara Zasilanie interfejsu /O MultiVolt Zaawansowane obudowy FineLine BGA Zgodność wyprowadzeń obudów SameFrame Z Krzysztof Jasiński 48

49 Rodzina AEX 20K/E Atrybuty E20K100E E20K100 E20K160E E20K200E E20K200 E20K300E E20K400E E20K400 E20K600E E20K1000E Maksymalna # bramek 263K 404K 526K 728K 1,052K 1,537K 2,670K ypowa # bramek 53K - 106K 82K - 163K 106K - 211K 147K - 293K 213K - 423K 311K - 618K 541K - 1,073K # LE 4,160 6,400 8,320 11,520 16,640 24,320 42,240 Maksymalna # RAM Bit. 53,248 81, , , , , ,672 Maksymalna # komórek ,152 1,664 2,432 4,224 Maksymalna # pinów /O Obudowy 144 QF 196 BGA* 208 QF 240 QF 324 BGA* 356 BGA 144 QF 208 QF 240 QF 400 BGA* 208 RQF 240 RQF 356 BGA 484 BGA* 672 BGA* 208 RQF 240 RQF 672 BGA* 652 BGA 655 GA 672 BGA* 672 BGA* 900 BGA* 900 BGA* 984 GA Z Krzysztof Jasiński 49

50 Struktura MegaLABu Każdy LAB może być połączony linią lokalną lub przez magistralę ogólną (MegaLAB nterconnect) MegaLAB nterconnect ESB Z LAB Komórki /O ołączenia Lokalne Krzysztof Jasiński 50

51 Blok wbudowanych funkcji Rozbudowana struktura wbudowanych funkcji S zoptymalizowana w celu integracji systemu ESB * Z Krzysztof Jasiński 51

52 Możliwości struktury roduct-erm ESB realizuje funkcje w strukturze logicznej typu suma iloczynów S 32 iloczyny logiczne S 16 programowalne przerzutniki D + XOR + arallel Expander S 16 Makrokomórek ozwala realizować funkcje o dużej liczbie wejść (fan-in) 3.9-ns czas propagacji MegaLAB nterconnect 32 Feedback 32 roduct erms (loczyny) 32 OR XOR FFs Z 52 Krzysztof Jasiński 52

53 Opóźnienia w strukturach AEX 20K Opóźnienia pomiędzy układami sumują się obniżając szybkość systemu ntegracja różnych architektur logicznych redukuje opóźnienia AEX 20K EF10K100E-1 EM7064S-5 AEX 20K -1 Speed Grade LU REG REG LU REG REG Z t CO 4.7 ns t D 1.0 ns -ERM t SU 2.9 ns tpd = 4.7 ns ns ns = 8.6 ns t CO 0.2 ns -ERM t LAD 3.9 ns t SU 0.7 ns tpd = 0.2 ns ns ns = 4.8 ns Krzysztof Jasiński 53

54 Rodzina ACEX (odpowiednik FLEX10K) Z Krzysztof Jasiński 54

55 rogramowanie układów e ktory te s to we Moduł programują cy Ko mp ila tor MAX+ LUS.pof.jed.sof.scf.ve c rogramator.plf.jed.pof BitBla ster Raport.hex.ttf.sbf.rbf Z Krzysztof Jasiński 55

56 rogramowanie w systemie (S) Z Krzysztof Jasiński 56

57 nterfejs do programowanie/konfiguracji ByteBlaster Z Krzysztof Jasiński 57

58 Schemat konfiguracji z pamięcią Z Krzysztof Jasiński 58

59 Schemat konfiguracji w trybie S + pamięć Z Krzysztof Jasiński 59

60 Schemat konfiguracji z mikroprocesorem Z Krzysztof Jasiński 60

61 Redundancja pozwala naprawić defekt! Y atent ALERY dla technologii LD Y Znaczne zwiększenie uzysku Element /O (OE) OE OE OE OE OE OE OE Logic Array Block OE Sekcja z defektem OE OE OE OE Uaktywniona sekcja nadmiarowa Z Krzysztof Jasiński 61

62 Kierunek integracji systemów - SOC System on Board Z System on rogrammable Chip AEX Krzysztof Jasiński 62

63 Nowa strategia integracji - Megafunkcje Oferowane przez f-mę ALERA Zbiór standardów przemysłowych Optymalizowane pod kątem układów f-my ALERA Oferowane przez partnerów Szeroki asortyment funkcji typowych i specjalizowanych Optymalizowane dla technologii układów f-my ALERA Z Dwa uzupełniające się źródła zoptymalizowanych megafunkcji Krzysztof Jasiński 63

64 Metodologia projektowania 1M-10K C-Code System C Usable Gates (K) 100K-1M K 1K-5K Equations Schematics RL Application Compilers (FR) ntellectual roperty Behavioral VHDL/Verilog Z Krzysztof Jasiński 64

65 Rozwiązanie systemowe Oryginalne funkcje użytkownika Biblioteka funkcji Altera na życzenie 16-Bit CU Glue Logic roprietary Compression Algorithm FF C Master/arget EEE-1394 Z Krzysztof Jasiński 65

66 arametryzacja funkcji dopasowanie na miarę Konstruktor Megafunkcji (core) Specyfikacja rojektant systemu Z Krzysztof Jasiński 66

67 rocedura stosowania OpenCore Download Free Obtain Free Megaizard arameterization Modify MAX+LUS and Quartus Software MAX+LUS ΙΙ Analyze Silicon & Development Board License Z Krzysztof Jasiński 67

68 rzejście od prototypu do produkcji core Altera LD core core Altera LD Altera MLD Ceny LD są dla wielu zastosowań umiarkowane Dla większej produkcji Altera proponuje tańszą technologię -MLD rototyp core ASC rodukcja Dla specjalnych zastosowań rdzenie mogą być użyte w ASCach Z Krzysztof Jasiński 68

69 zrost układów ASC zawierających % Source: CE Z Krzysztof Jasiński 69

70 Ewolucja narzędzi do projektowania A+LUS MAX+LUS MAX+LUS Quartus Gates EF81500 EF81188 EM7256 EM5192 EM5128 E1800 E1200 EF10K100 EF10K50 EF10K250A AEX 20K Czwarta generacja narzędzi projektowych dla układów LD Z Krzysztof Jasiński 70

71 Nowe narzędzia do projektowania Milion+ bramek System w jednym układzie Rekompilacja inkrementalna Systemy wieloprocesorowe wórczość intelektualna rojekty opisane językiem HDL owtórne użycie projektu Szybki dostęp do rynku rojektowanie zespołowe Sprawdzanie i korekta Obliczenia rozproszone orld-ide eb spółpraca poprzez nternet oprzez sieci środowiskowe Z Krzysztof Jasiński 71

72 Adaptacyjne metody syntezy Y Strategia syntezy algorytmu CoreSyn wybiera rdzeń architektury właściwy dla danej funkcji Y Zapewnia optymalne wykorzystanie zasobów i parametry dynamiczne aplikacji Z LL Memory Controller FFO rite Memory Control Read Memory Control FFO Usage arameter Control S/M CoreSyn Algorithm LU -erm Memory Krzysztof Jasiński 72

73 Analizator Logiczny Signalap Użytkownik definiuje sygnały, punkty do kontroli i zbierania danych testowych Dane są zapamiętywane w blokach EAB Dane testowe są przekazywane do analizy w systemie QUARUS Użycie megafunkcji Signalap pozwala wyeliminować tradycyjny analizator logiczny System Quartus AEX 20K Signalap Megafunction Kabel interfejsu Z Krzysztof Jasiński 73

74 yzwania dla projektanta systemu Szybsze wejście na rynek Krótszy okres życia produktu Niższy koszt iększe wymagania Z Krzysztof Jasiński 74

75 yzwania dla projektanta systemu Skala problemów Mikro Ultra-high speed design nterconnect Noise, Crosstalk Reliability, Manufacturability ower Dissipation Clock distribution. Makro ime-to-market Millions of Gates High-Level Abstractions Reuse & : ortability redictability roductivity etc.? Z Krzysztof Jasiński 75

76 Czynniki sukcesu rynkowego Y Niski koszt i krótki cykl (time-to-market) Czynniki wpływające na sukces rynkowy Obniżenie kosztu zrost funkcjonalności Skrócenie cyklu (time to market) zrost szybkości systemu zrost jakości/niezawodności Łatwiejsze wykorzystanie Redukcja wymiarów Redukcja poboru mocy Z Source: Dataquest Ocena w % Krzysztof Jasiński 76

77 orównanie kosztów w relacji: ACEX <-> ASC ASC = koszt układu + koszt opracowania + koszty kryte ACEX minimalizuje koszty ukryte Brak kosztów NRE Brak strat ( utraconej szansy ) Brak kosztów powtarzania cyklu Niski koszt rezerw Lost Opportunity NREs Koszty ukryte Całkowity koszt ($) Development Cost Development Cost Device Unit Cost Device Unit Cost Z ACEX ASCs Krzysztof Jasiński 77

78 rzykłady zastosowań - kryptografia mplementacje algorytmów kryptograficznych Algorytmy kryptograficzne realizacje sprzętowe realizacje programowe stałe Rekonfigurowalne ASC FGA ntel, RSC urocesory wbudowane (DS, smart card,...) Z Krzysztof Jasiński 78

79 rzykłady zastosowań - telekomunikacja Modulator Outer Coding Layer nner Coding Layer FR Compiler nput Data Scrambler Linear Feedback Shift Register FEC Reed Solomon Encoder nterleaver Convolutional Symbol Mapper ROM LU Convolutional Encoder Q N LF Numerically Controlled Oscillator N LF DAC LM Altera MegaCore Function AM MegaFunction FR Compiler o Analog Circuitry Output Data Z Krzysztof Jasiński 79

80 System komunikacyjny: odbiornik Demodulator LF N EQ EQ ADC NCO EQ Symbol +Clock Recovery Symbol Demapper +Error erm AGC Automatic Gain Control LF N EQ EQ LM Altera MegaCore Function AM MegaFunction Viterbi Decoder nner Coding Layer De-nterleaver Outer Coding Layer FEC Descrambler Z Krzysztof Jasiński 80

81 MAX : Najtańsze CLD w historii Nowa Architektura Logiczna 1/2 kosztu 1/10 poboru mocy 2X osiągi 4X pojemność Nieulotne, nstant-on Zasilanie: 3.3-, 2.5- & 1.8-V Z rzełom w technologii zmienia rynek Krzysztof Jasiński 81

Komputerowe Projektowanie Układów Cyfrowych w Strukturach Programowalnych

Komputerowe Projektowanie Układów Cyfrowych w Strukturach Programowalnych Komputerowe rojektowanie Układów Cyfrowych w Strukturach rogramowalnych Krzysztof Jasiński kjasio@tele.pw.edu.pl Z Krzysztof Jasiński 1 rojektowanie w systemie MAX+LUS Z Krzysztof Jasiński 2 rogram seminarium

Bardziej szczegółowo

Komputerowe systemy wspomagania projektowania układów cyfrowych

Komputerowe systemy wspomagania projektowania układów cyfrowych Komputerowe systemy wspomagania projektowania układów cyfrowych Mariusz Rawski rawski@tele.pw.edu.pl www.zpt.tele.pw.edu.pl/~rawski/ Z Mariusz Rawski 1 Rozwój technologii Z Logic ransistors per Chip 10000M

Bardziej szczegółowo

UKŁADY CPLD NOWEJ GENERACJI ELEKTRONIKA CYFROWA

UKŁADY CPLD NOWEJ GENERACJI ELEKTRONIKA CYFROWA UKŁADY CLD NOWEJ GENERACJ ELEKRONKA CYFROWA 2005 Krzysztof Jasiński rogram MAX CLD - Wprowadzenie Architektura Możliwości Narzędzia CAD Ceny i dostępność W ELEKRONKA CYFROWA (2) - Krzysztof Jasiński 2

Bardziej szczegółowo

Cyfrowe układy scalone

Cyfrowe układy scalone Cyfrowe układy scalone Ryszard J. Barczyński, 2010 2015 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Cyfrowe układy scalone Układy cyfrowe

Bardziej szczegółowo

Architektury akceleratorów kryptograficznych opartych o układy programowalne. Marcin Rogawski

Architektury akceleratorów kryptograficznych opartych o układy programowalne. Marcin Rogawski Architektury akceleratorów kryptograficznych opartych o układy programowalne. Marcin Rogawski rogawskim@prokom.pl Plan referatu: Budowa akceleratora kryptograficznego; Struktura programowalna element fizyczny;

Bardziej szczegółowo

Temat: Pamięci. Programowalne struktury logiczne.

Temat: Pamięci. Programowalne struktury logiczne. Temat: Pamięci. Programowalne struktury logiczne. 1. Pamięci są układami służącymi do przechowywania informacji w postaci ciągu słów bitowych. Wykonuje się jako układy o bardzo dużym stopniu scalenia w

Bardziej szczegółowo

Układy programowalne. Wykład z ptc część 5

Układy programowalne. Wykład z ptc część 5 Układy programowalne Wykład z ptc część 5 Pamięci ROM Pamięci stałe typu ROM (Read only memory) umożliwiają jedynie odczytanie informacji zawartej w strukturze pamięci. Działanie: Y= X j *cs gdzie j=linia(a).

Bardziej szczegółowo

Cyfrowe układy scalone

Cyfrowe układy scalone Cyfrowe układy scalone Ryszard J. Barczyński, 2012 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Publikacja współfinansowana ze środków

Bardziej szczegółowo

Systemy na Chipie. Robert Czerwiński

Systemy na Chipie. Robert Czerwiński Systemy na Chipie Robert Czerwiński Cel kursu Celem kursu jest zapoznanie słuchaczy ze współczesnymi metodami projektowania cyfrowych układów specjalizowanych, ze szczególnym uwzględnieniem układów logiki

Bardziej szczegółowo

Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej - opis przedmiotu

Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej - opis przedmiotu Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej Kod przedmiotu 06.5-WE-AiRP-PTCiM Wydział Kierunek Wydział

Bardziej szczegółowo

Systemy wbudowane. Układy programowalne

Systemy wbudowane. Układy programowalne Systemy wbudowane Układy programowalne Układy ASIC Application Specific Integrated Circuits Podstawowy rozdział cyfrowych układów scalonych: Wielkie standardy: standardowe, uniwersalne elementy o strukturze

Bardziej szczegółowo

Technika mikroprocesorowa

Technika mikroprocesorowa Technika mikroprocesorowa zajmuje się przetwarzaniem danych w oparciu o cyfrowe programowalne układy scalone. Systemy przetwarzające dane w oparciu o takie układy nazywane są systemami mikroprocesorowymi

Bardziej szczegółowo

Literatura. adów w cyfrowych. Projektowanie układ. Technika cyfrowa. Technika cyfrowa. Bramki logiczne i przerzutniki.

Literatura. adów w cyfrowych. Projektowanie układ. Technika cyfrowa. Technika cyfrowa. Bramki logiczne i przerzutniki. Literatura 1. D. Gajski, Principles of Digital Design, Prentice- Hall, 1997 2. C. Zieliński, Podstawy projektowania układów cyfrowych, PWN, Warszawa 2003 3. G. de Micheli, Synteza i optymalizacja układów

Bardziej szczegółowo

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów

Wykład I. Podstawowe pojęcia. Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Studia Podyplomowe INFORMATYKA Architektura komputerów Wykład I Podstawowe pojęcia 1, Cyfrowe dane 2 Wewnątrz komputera informacja ma postać fizycznych sygnałów dwuwartościowych (np. dwa poziomy napięcia,

Bardziej szczegółowo

Programowalne Układy Logiczne. Wykład I dr inż. Paweł Russek

Programowalne Układy Logiczne. Wykład I dr inż. Paweł Russek Programowalne Układy Logiczne Wykład I dr inż. Paweł Russek Literatura www.actel.com www.altera.com www.xilinx.com www.latticesemi.com Field Programmable Gate Arrays J.V. Oldfield, R.C. Dorf Field Programable

Bardziej szczegółowo

Elektronika cyfrowa i mikroprocesory. Dr inż. Aleksander Cianciara

Elektronika cyfrowa i mikroprocesory. Dr inż. Aleksander Cianciara Elektronika cyfrowa i mikroprocesory Dr inż. Aleksander Cianciara Sprawy organizacyjne Warunki zaliczenia Lista obecności Kolokwium końcowe Ocena końcowa Konsultacje Poniedziałek 6:-7: Kontakt Budynek

Bardziej szczegółowo

Układy programowalne. Wykład z ptc część 5

Układy programowalne. Wykład z ptc część 5 Układy programowalne Wykład z ptc część 5 Pamięci ROM Pamięci stałe typu ROM (Read only memory) umożliwiają jedynie odczytanie informacji zawartej w strukturze pamięci. Działanie: Y= X j *cs gdzie j=linia_pamięci(a).

Bardziej szczegółowo

Technika Mikroprocesorowa

Technika Mikroprocesorowa Technika Mikroprocesorowa Dariusz Makowski Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych tel. 631 2648 dmakow@dmcs.pl http://neo.dmcs.p.lodz.pl/tm 1 System mikroprocesorowy? (1) Magistrala adresowa

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów Wykład 2

Architektura komputerów Wykład 2 Architektura komputerów Wykład 2 Jan Kazimirski 1 Elementy techniki cyfrowej 2 Plan wykładu Algebra Boole'a Podstawowe układy cyfrowe bramki Układy kombinacyjne Układy sekwencyjne 3 Algebra Boole'a Stosowana

Bardziej szczegółowo

Sterowniki PLC. Elektrotechnika II stopień Ogólno akademicki. przedmiot kierunkowy. Obieralny. Polski. semestr 1

Sterowniki PLC. Elektrotechnika II stopień Ogólno akademicki. przedmiot kierunkowy. Obieralny. Polski. semestr 1 Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu E-E2T-09-s2 Nazwa modułu Sterowniki PLC Nazwa modułu w języku angielskim Programmable Logic

Bardziej szczegółowo

Sterowniki programowalne Programmable Controllers. Energetyka I stopień Ogólnoakademicki. przedmiot kierunkowy

Sterowniki programowalne Programmable Controllers. Energetyka I stopień Ogólnoakademicki. przedmiot kierunkowy Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Sterowniki programowalne Programmable Controllers

Bardziej szczegółowo

Elementy cyfrowe i układy logiczne

Elementy cyfrowe i układy logiczne Elementy cyfrowe i układy logiczne Wykład 5 Legenda Procedura projektowania Podział układów VLSI 2 1 Procedura projektowania Specyfikacja Napisz, jeśli jeszcze nie istnieje, specyfikację układu. Opracowanie

Bardziej szczegółowo

Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych

Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Bloki obieralne na kierunku Mechatronika rok akademicki 2013/2014 ul. Wólczańska 221/223, budynek B18 www.dmcs.p.lodz.pl Nowa siedziba Katedry 2005 2006

Bardziej szczegółowo

Opracował: Jan Front

Opracował: Jan Front Opracował: Jan Front Sterownik PLC PLC (Programowalny Sterownik Logiczny) (ang. Programmable Logic Controller) mikroprocesorowe urządzenie sterujące układami automatyki. PLC wykonuje w sposób cykliczny

Bardziej szczegółowo

Elektronika i techniki mikroprocesorowe

Elektronika i techniki mikroprocesorowe Elektronika i techniki mikroprocesorowe Technika cyfrowa ZłoŜone one układy cyfrowe Katedra Energoelektroniki, Napędu Elektrycznego i Robotyki Wydział Elektryczny, ul. Krzywoustego 2 PLAN WYKŁADU idea

Bardziej szczegółowo

2004 Krzysztof Jasiński PRUS. Najtańsze układy CPLD

2004 Krzysztof Jasiński PRUS. Najtańsze układy CPLD RUS Najtańsze układy CLD rogram MAX CLD - prowadzenie Architektura Możliwości Narzędzia CAD Ceny i dostępność RUS 2 2 MAX : Najtańsze CLD w historii Nowa Architektura Logiczna 1/2 kosztu 1/10 poboru mocy

Bardziej szczegółowo

Wykład Mikroprocesory i kontrolery

Wykład Mikroprocesory i kontrolery Wykład Mikroprocesory i kontrolery Cele wykładu: Poznanie podstaw budowy, zasad działania mikroprocesorów i układów z nimi współpracujących. Podstawowa wiedza potrzebna do dalszego kształcenia się w technice

Bardziej szczegółowo

Cyfrowe układy scalone

Cyfrowe układy scalone Ryszard J. Barczyński, 2 25 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Układy cyfrowe stosowane są do przetwarzania informacji zakodowanej

Bardziej szczegółowo

Bramki logiczne Podstawowe składniki wszystkich układów logicznych

Bramki logiczne Podstawowe składniki wszystkich układów logicznych Układy logiczne Bramki logiczne A B A B AND NAND A B A B OR NOR A NOT A B A B XOR NXOR A NOT A B AND NAND A B OR NOR A B XOR NXOR Podstawowe składniki wszystkich układów logicznych 2 Podstawowe tożsamości

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery WPROWADZENIE Mikrosterownik (cyfrowy) jest to moduł elektroniczny zawierający wszystkie środki niezbędne do realizacji wymaganych procedur sterowania przy pomocy metod komputerowych. Platformy budowy mikrosterowników:

Bardziej szczegółowo

Język opisu sprzętu VHDL

Język opisu sprzętu VHDL Język opisu sprzętu VHDL dr inż. Adam Klimowicz Seminarium dydaktyczne Katedra Mediów Cyfrowych i Grafiki Komputerowej Informacje ogólne Język opisu sprzętu VHDL Przedmiot obieralny dla studentów studiów

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIA UKŁADÓW FPGA W ALGORYTMACH WYLICZENIOWYCH APPLICATIONS OF FPGAS IN ENUMERATION ALGORITHMS

ZASTOSOWANIA UKŁADÓW FPGA W ALGORYTMACH WYLICZENIOWYCH APPLICATIONS OF FPGAS IN ENUMERATION ALGORITHMS inż. Michał HALEŃSKI Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia ZASTOSOWANIA UKŁADÓW FPGA W ALGORYTMACH WYLICZENIOWYCH Streszczenie: W artykule przedstawiono budowę oraz zasadę działania układów FPGA oraz

Bardziej szczegółowo

PAMIĘCI. Część 1. Przygotował: Ryszard Kijanka

PAMIĘCI. Część 1. Przygotował: Ryszard Kijanka PAMIĘCI Część 1 Przygotował: Ryszard Kijanka WSTĘP Pamięci półprzewodnikowe są jednym z kluczowych elementów systemów cyfrowych. Służą do przechowywania informacji w postaci cyfrowej. Liczba informacji,

Bardziej szczegółowo

Implementacja algorytmu DES

Implementacja algorytmu DES mplementacja algorytmu DES Mariusz Rawski rawski@tele.pw.edu.pl www.zpt.tele.pw.edu.pl/~rawski/ Z Mariusz Rawski 1 Algorytm DES DES (Data Encryption Standard) - jest szyfrem blokowym, o algorytmie ogólnie

Bardziej szczegółowo

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem

Bardziej szczegółowo

Ochrona własności intelektualnej projektów w układach FPGA poprzez szyfrowanie danych konfiguracyjnych

Ochrona własności intelektualnej projektów w układach FPGA poprzez szyfrowanie danych konfiguracyjnych Ochrona własności intelektualnej projektów w układach FPGA poprzez szyfrowanie danych konfiguracyjnych (Na przykładzie projektowania układów sterujacych) Grzegorz Łabiak i Marek Węgrzyn Instytut Informatyki

Bardziej szczegółowo

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11 Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1 Spis treúci Przedmowa... 9 Wstęp... 11 1. Komputer PC od zewnątrz... 13 1.1. Elementy zestawu komputerowego... 13 1.2.

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych. Instytut Telekomunikacji Zakład Podstaw Telekomunikacji

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych. Instytut Telekomunikacji Zakład Podstaw Telekomunikacji POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Instytut Telekomunikacji Zakład Podstaw Telekomunikacji Kamil Krawczyk Metody optymalizacji soft-procesorów NIOS Opiekun naukowy: dr

Bardziej szczegółowo

E-E-A-1008-s6. Sterowniki PLC. Elektrotechnika I stopień Ogólno akademicki. kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES)

E-E-A-1008-s6. Sterowniki PLC. Elektrotechnika I stopień Ogólno akademicki. kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu E-E-A-1008-s6 Nazwa modułu Sterowniki PLC Nazwa modułu w języku angielskim Programmable

Bardziej szczegółowo

Budowa i zasada działania komputera. dr Artur Bartoszewski

Budowa i zasada działania komputera. dr Artur Bartoszewski Budowa i zasada działania komputera 1 dr Artur Bartoszewski Jednostka arytmetyczno-logiczna 2 Pojęcie systemu mikroprocesorowego Układ cyfrowy: Układy cyfrowe służą do przetwarzania informacji. Do układu

Bardziej szczegółowo

Specyfika projektowania Mariusz Rawski

Specyfika projektowania Mariusz Rawski CAD Specyfika projektowania Mariusz Rawski rawski@tele.pw.edu.pl http://rawski.zpt.tele.pw.edu.pl/ System cyfrowy pierwsze skojarzenie Urządzenia wprowadzania danych: klawiatury czytniki urządzenia przetwarzania

Bardziej szczegółowo

Programowanie sterowników przemysłowych / Jerzy Kasprzyk. wyd. 2 1 dodr. (PWN). Warszawa, Spis treści

Programowanie sterowników przemysłowych / Jerzy Kasprzyk. wyd. 2 1 dodr. (PWN). Warszawa, Spis treści Programowanie sterowników przemysłowych / Jerzy Kasprzyk. wyd. 2 1 dodr. (PWN). Warszawa, 2017 Spis treści Przedmowa 11 ROZDZIAŁ 1 Wstęp 13 1.1. Rys historyczny 14 1.2. Norma IEC 61131 19 1.2.1. Cele i

Bardziej szczegółowo

PROJEKTOWANIE UKŁADÓW VLSI

PROJEKTOWANIE UKŁADÓW VLSI prof. dr hab. inż. Andrzej Kos Tel. 34.35, email: kos@uci.agh.edu.pl Pawilon C3, pokój 505 PROJEKTOWANIE UKŁADÓW VLSI Forma zaliczenia: egzamin Układy VLSI wczoraj i dzisiaj Pierwszy układ scalony -

Bardziej szczegółowo

Projektowanie. Projektowanie mikroprocesorów

Projektowanie. Projektowanie mikroprocesorów WYKŁAD Projektowanie mikroprocesorów Projektowanie układ adów w cyfrowych - podsumowanie Algebra Boole a Bramki logiczne i przerzutniki Automat skończony System binarny i reprezentacja danych Synteza logiczna

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie standardu JTAG do programowania i debugowania układów logicznych

Wykorzystanie standardu JTAG do programowania i debugowania układów logicznych Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Automatyki Elektroniki i Informatyki Wykorzystanie standardu JTAG do programowania i debugowania układów logicznych Promotor dr inż. Jacek Loska Wojciech Klimeczko

Bardziej szczegółowo

Projektowanie układów FPGA. Żródło*6+.

Projektowanie układów FPGA. Żródło*6+. Projektowanie układów FPGA Żródło*6+. Programowalne układy logiczne W elektronice cyfrowej funkcjonują dwa trendy rozwoju: Specjalizowane układy scalone ASIC (ang. Application Specific Integrated Circuits)

Bardziej szczegółowo

Zaliczenie Termin zaliczenia: Sala IE 415 Termin poprawkowy: > (informacja na stronie:

Zaliczenie Termin zaliczenia: Sala IE 415 Termin poprawkowy: > (informacja na stronie: Zaliczenie Termin zaliczenia: 14.06.2007 Sala IE 415 Termin poprawkowy: >18.06.2007 (informacja na stronie: http://neo.dmcs.p.lodz.pl/tm/index.html) 1 Współpraca procesora z urządzeniami peryferyjnymi

Bardziej szczegółowo

Synteza logiczna w projektowaniu

Synteza logiczna w projektowaniu Synteza logiczna w projektowaniu układów cyfrowych (pływ syntezy logicznej na jakość realizacji układów cyfrowych) X Z System cyfrowy D Z U z bloków funkcjonalnych Z Y US X U F US automat lub układ mikroprogramowany

Bardziej szczegółowo

Kierunek Inżynieria Akustyczna, V rok Programowalne Układy Cyfrowe. Platforma sprzętowa. Rajda & Kasperek 2014 Katedra Elektroniki AGH 1

Kierunek Inżynieria Akustyczna, V rok Programowalne Układy Cyfrowe. Platforma sprzętowa. Rajda & Kasperek 2014 Katedra Elektroniki AGH 1 Kierunek Inżynieria Akustyczna, V rok Programowalne Układy Cyfrowe Platforma sprzętowa Rajda & Kasperek 2014 Katedra Elektroniki AGH 1 Program wykładu Architektura układów FPGA Rodzina Xilinx Spartan-6

Bardziej szczegółowo

Ćw. 7: Układy sekwencyjne

Ćw. 7: Układy sekwencyjne Ćw. 7: Układy sekwencyjne Wstęp Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z sekwencyjnymi, cyfrowymi blokami funkcjonalnymi. W ćwiczeniu w oparciu o poznane przerzutniki zbudowane zostaną następujące układy

Bardziej szczegółowo

JĘZYKI PROGRAMOWANIA STEROWNIKÓW

JĘZYKI PROGRAMOWANIA STEROWNIKÓW JĘZYKI PROGRAMOWANIA STEROWNIKÓW dr inż. Wiesław Madej Wstęp Języki programowania sterowników 15 h wykład 15 h dwiczenia Konsultacje: - pokój 325A - środa 11 14 - piątek 11-14 Literatura Tadeusz Legierski,

Bardziej szczegółowo

Szyfry strumieniowe w układach programowalnych FPGA. Marcin Rogawski

Szyfry strumieniowe w układach programowalnych FPGA. Marcin Rogawski Szyfry strumieniowe w układach programowalnych FPGA Marcin Rogawski rogawskim@prokom.pl Plan referatu Szyfry strumieniowe, Wybór tematu, Struktury programowalne element fizyczny, Architektury akceleratorów

Bardziej szczegółowo

XXXII Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej. XXXII Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej

XXXII Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej. XXXII Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Zestaw pytań finałowych numer : 1 1. Wzmacniacz prądu stałego: własności, podstawowe rozwiązania układowe 2. Cyfrowy układ sekwencyjny - schemat blokowy, sygnały wejściowe i wyjściowe, zasady syntezy 3.

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Przegląd mikrokontrolerów 8-bit: -AVR -PIC

Wykład 2. Przegląd mikrokontrolerów 8-bit: -AVR -PIC Wykład 2 Przegląd mikrokontrolerów 8-bit: -AVR -PIC Mikrokontrolery AVR Mikrokontrolery AVR ATTiny Główne cechy Procesory RISC mało instrukcji, duża częstotliwość zegara Procesory 8-bitowe o uproszczonej

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. Co to jest mikrokontroler? Kody i liczby stosowane w systemach komputerowych. Podstawowe elementy logiczne

Spis treœci. Co to jest mikrokontroler? Kody i liczby stosowane w systemach komputerowych. Podstawowe elementy logiczne Spis treści 5 Spis treœci Co to jest mikrokontroler? Wprowadzenie... 11 Budowa systemu komputerowego... 12 Wejścia systemu komputerowego... 12 Wyjścia systemu komputerowego... 13 Jednostka centralna (CPU)...

Bardziej szczegółowo

Elektrotechnika I stopień Ogólno akademicki. kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES)

Elektrotechnika I stopień Ogólno akademicki. kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013

Bardziej szczegółowo

Projektowanie scalonych systemów wbudowanych VERILOG. VERLIOG - historia

Projektowanie scalonych systemów wbudowanych VERILOG. VERLIOG - historia Projektowanie scalonych systemów wbudowanych VERILOG VERLIOG - historia Początki lat 80 XX w. Phil Moorby Gateway Design Automation symulator Verilog XL 1987 Synopsys Verilog jako język specyfikacji projektu

Bardziej szczegółowo

Tranzystor JFET i MOSFET zas. działania

Tranzystor JFET i MOSFET zas. działania Tranzystor JFET i MOSFET zas. działania brak kanału v GS =v t (cutoff ) kanał otwarty brak kanału kanał otwarty kanał zamknięty w.2, p. kanał zamknięty Co było na ostatnim wykładzie? Układy cyfrowe Najczęściej

Bardziej szczegółowo

ID1UAL1 Układy arytmetyczno-logiczne Arithmetic logic systems. Informatyka I stopień ogólnoakademicki stacjonarne

ID1UAL1 Układy arytmetyczno-logiczne Arithmetic logic systems. Informatyka I stopień ogólnoakademicki stacjonarne Załącznik nr do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013

Bardziej szczegółowo

Systemy wbudowane. Uproszczone metody kosyntezy. Wykład 11: Metody kosyntezy systemów wbudowanych

Systemy wbudowane. Uproszczone metody kosyntezy. Wykład 11: Metody kosyntezy systemów wbudowanych Systemy wbudowane Wykład 11: Metody kosyntezy systemów wbudowanych Uproszczone metody kosyntezy Założenia: Jeden procesor o znanych parametrach Znane parametry akceleratora sprzętowego Vulcan Początkowo

Bardziej szczegółowo

Technika mikroprocesorowa. W. Daca, Politechnika Szczecińska, Wydział Elektryczny, 2007/08

Technika mikroprocesorowa. W. Daca, Politechnika Szczecińska, Wydział Elektryczny, 2007/08 Mikrokontrolery 16-bitowe Oferowane obecnie na rynku mikrokontrolery 16-bitowe opracowane zostały pomiędzy połowa lat 80-tych a początkiem lat 90-tych. Ich powstanie było naturalną konsekwencją ograniczeń

Bardziej szczegółowo

Współczesne techniki informacyjne

Współczesne techniki informacyjne Współczesne techniki informacyjne są multimedialne, można oczekiwać, że po cywilizacji pisma (i druku) nastąpi etap cywilizacji obrazowej czyli coraz większa jest potrzeba gromadzenia i przysyłania wielkiej

Bardziej szczegółowo

Wejścia logiczne w regulatorach, sterownikach przemysłowych

Wejścia logiczne w regulatorach, sterownikach przemysłowych Wejścia logiczne w regulatorach, sterownikach przemysłowych Semestr zimowy 2013/2014, WIEiK PK 1 Sygnały wejściowe/wyjściowe w sterowniku PLC Izolacja galwaniczna obwodów sterownika Zasilanie sterownika

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PROJEKTOWANIA UKŁADÓW VLSI

LABORATORIUM PROJEKTOWANIA UKŁADÓW VLSI Wydział EAIiE LABORATORIUM PROJEKTOWANIA UKŁADÓW VLSI Temat projektu OŚMIOWEJŚCIOWA KOMÓRKA UKŁADU PAL Z ZASTOSOWANIEM NA PRZYKŁADZIE MULTIPLEKSERA Autorzy Tomasz Radziszewski Zdzisław Rapacz Rok akademicki

Bardziej szczegółowo

Lista tematów na kolokwium z wykładu z Techniki Cyfrowej w roku ak. 2013/2014

Lista tematów na kolokwium z wykładu z Techniki Cyfrowej w roku ak. 2013/2014 Lista tematów na kolokwium z wykładu z Techniki Cyfrowej w roku ak. 2013/2014 Temat 1. Algebra Boole a i bramki 1). Podać przykład dowolnego prawa lub tożsamości, które jest spełnione w algebrze Boole

Bardziej szczegółowo

Architektura systemu komputerowego

Architektura systemu komputerowego Zakres przedmiotu 1. Wstęp do systemów mikroprocesorowych. 2. Współpraca procesora z pamięcią. Pamięci półprzewodnikowe. 3. Architektura systemów mikroprocesorowych. 4. Współpraca procesora z urządzeniami

Bardziej szczegółowo

Programowanie Układów Logicznych kod kursu: ETD6203 W dr inż. Daniel Kopiec. Pamięć w układach programowalnych

Programowanie Układów Logicznych kod kursu: ETD6203 W dr inż. Daniel Kopiec. Pamięć w układach programowalnych Programowanie Układów Logicznych kod kursu: ETD623 Pamięć w układach programowalnych W6 6.4.26 dr inż. Daniel Kopiec Plan wykładu Pamięć w układach programowalnych Zasada działania, podział pamięci Miara

Bardziej szczegółowo

Technika Cyfrowa 2 wykład 4: FPGA odsłona druga technologie i rodziny układów logicznych

Technika Cyfrowa 2 wykład 4: FPGA odsłona druga technologie i rodziny układów logicznych Technika Cyfrowa 2 wykład 4: FPGA odsłona druga technologie i rodziny układów logicznych Dr inż. Jacek Mazurkiewicz Katedra Informatyki Technicznej e-mail: Jacek.Mazurkiewicz@pwr.edu.pl Elementy poważniejsze

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Wykład 12 Jan Kazimirski 1 Magistrale systemowe 2 Magistrale Magistrala medium łączące dwa lub więcej urządzeń Sygnał przesyłany magistralą może być odbierany przez wiele urządzeń

Bardziej szczegółowo

Elektrotechnika II Stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Elektrotechnika II Stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013

Bardziej szczegółowo

Implementacja algorytmu szyfrującego

Implementacja algorytmu szyfrującego Warszawa 25.01.2008 Piotr Bratkowski 4T2 Przemysław Tytro 4T2 Dokumentacja projektu Układy Cyfrowe Implementacja algorytmu szyfrującego serpent w układzie FPGA 1. Cele projektu Celem projektu jest implementacja

Bardziej szczegółowo

E-4EZA1-10-s7. Sterowniki PLC

E-4EZA1-10-s7. Sterowniki PLC Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu E-4EZA1-10-s7 Nazwa modułu Sterowniki PLC Nazwa modułu w języku angielskim Programmable

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma studiów: Stacjonarne. audytoryjne. Wykład Ćwiczenia

Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma studiów: Stacjonarne. audytoryjne. Wykład Ćwiczenia Wydział: Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma studiów: Stacjonarne Rocznik: 2019/2020 Język wykładowy: Polski Semestr 1 z Kierunkowe 10

Bardziej szczegółowo

Adam Korzeniewski - p. 732 dr inż. Grzegorz Szwoch - p. 732 dr inż.

Adam Korzeniewski - p. 732 dr inż. Grzegorz Szwoch - p. 732 dr inż. Adam Korzeniewski - adamkorz@sound.eti.pg.gda.pl, p. 732 dr inż. Grzegorz Szwoch - greg@sound.eti.pg.gda.pl, p. 732 dr inż. Piotr Odya - piotrod@sound.eti.pg.gda.pl, p. 730 Plan przedmiotu ZPS Cele nauczania

Bardziej szczegółowo

Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki. ĆWICZENIE Nr 8 (3h) Implementacja pamięci ROM w FPGA

Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki. ĆWICZENIE Nr 8 (3h) Implementacja pamięci ROM w FPGA Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki ĆWICZENIE Nr 8 (3h) Implementacja pamięci ROM w FPGA Instrukcja pomocnicza do laboratorium z przedmiotu Programowalne Struktury

Bardziej szczegółowo

Sterowniki Programowalne (SP)

Sterowniki Programowalne (SP) Sterowniki Programowalne (SP) Wybrane aspekty procesu tworzenia oprogramowania dla sterownika PLC Podstawy języka funkcjonalnych schematów blokowych (FBD) Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i

Bardziej szczegółowo

METODY ZINTEGROWANEGO PROJEKTOWANIA SPRZĘTU I OPROGRAMOWANIA Z WYKORZYSTANIEM NOWOCZESNYCH UKŁADÓW PROGRAMOWALNYCH

METODY ZINTEGROWANEGO PROJEKTOWANIA SPRZĘTU I OPROGRAMOWANIA Z WYKORZYSTANIEM NOWOCZESNYCH UKŁADÓW PROGRAMOWALNYCH METODY ZINTEGROWANEGO PROJEKTOWANIA SPRZĘTU I OPROGRAMOWANIA Z WYKORZYSTANIEM NOWOCZESNYCH UKŁADÓW PROGRAMOWALNYCH Arkadiusz Bukowiec mgr inż. Agnieszka Węgrzyn Instytut Informatyki i Elektroniki, Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Zbudować 2wejściową bramkę (narysować schemat): a) NANDCMOS, b) NORCMOS, napisać jej tabelkę prawdy i wyjaśnić działanie przy pomocy charakterystyk

Zbudować 2wejściową bramkę (narysować schemat): a) NANDCMOS, b) NORCMOS, napisać jej tabelkę prawdy i wyjaśnić działanie przy pomocy charakterystyk Zbudować 2wejściową bramkę (narysować schemat): a) NANDCMOS, b) NORCMOS, napisać jej tabelkę prawdy i wyjaśnić działanie przy pomocy charakterystyk przejściowych użytych tranzystorów. NOR CMOS Skale integracji

Bardziej szczegółowo

Układy sekwencyjne. Podstawowe informacje o układach cyfrowych i przerzutnikach (rodzaje, sposoby wyzwalania).

Układy sekwencyjne. Podstawowe informacje o układach cyfrowych i przerzutnikach (rodzaje, sposoby wyzwalania). Ćw. 10 Układy sekwencyjne 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z sekwencyjnymi, cyfrowymi blokami funkcjonalnymi. W ćwiczeniu w oparciu o poznane przerzutniki zbudowane zostaną układy rejestrów

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2030/2031 Kod: EIT s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

Rok akademicki: 2030/2031 Kod: EIT s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: - Nazwa modułu: Podstawy elektroniki cyfrowej Rok akademicki: 2030/2031 Kod: EIT-1-304-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Kierunek: Informatyka Specjalność:

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Wykaz oznaczeń Wstęp Układy kombinacyjne... 18

Spis treści. Przedmowa Wykaz oznaczeń Wstęp Układy kombinacyjne... 18 Spis treści Przedmowa... 11 Wykaz oznaczeń... 13 1. Wstęp... 15 1.1. Układycyfrowe... 15 1.2. Krótki esej o projektowaniu.... 15 2. Układy kombinacyjne... 18 2.1. Podstawyprojektowaniaukładówkombinacyjnych...

Bardziej szczegółowo

Politechnika Gdańska. Gdańsk, 2016

Politechnika Gdańska. Gdańsk, 2016 Politechnika Gdańska Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Katedra Systemów Geoinformatycznych Aplikacje Systemów Wbudowanych Programowalne Sterowniki Logiczne (PLC) Krzysztof Bikonis Gdańsk,

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów II - opis przedmiotu

Architektura komputerów II - opis przedmiotu Architektura komputerów II - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Architektura komputerów II Kod przedmiotu 11.3-WI-INFP-AK-II Wydział Kierunek Wydział Informatyki, Elektrotechniki i Automatyki

Bardziej szczegółowo

Algorytmy i Struktury Danych

Algorytmy i Struktury Danych POLITECHNIKA KRAKOWSKA - WIEiK KATEDRA AUTOMATYKI i TECHNIK INFORMACYJNYCH Algorytmy i Struktury Danych www.pk.edu.pl/~zk/aisd_hp.html Wykładowca: dr inż. Zbigniew Kokosiński zk@pk.edu.pl Wykład 12: Wstęp

Bardziej szczegółowo

Popularne pamięci FLASH firmy GigaDevice

Popularne pamięci FLASH firmy GigaDevice 1 Popularne pamięci FLASH firmy GigaDevice Popularne pamięci FLASH firmy GigaDevice Pamięci FLASH znajdują się w większości urządzeń zawierającym mikrokontroler bądź mikroprocesor. Ich stosowanie wymuszone

Bardziej szczegółowo

Metody optymalizacji soft-procesorów NIOS

Metody optymalizacji soft-procesorów NIOS POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Instytut Telekomunikacji Zakład Podstaw Telekomunikacji Kamil Krawczyk Metody optymalizacji soft-procesorów NIOS Warszawa, 27.01.2011

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Techniki Cyfrowej... Synchroniczne układy sekwencyjne

Wstęp do Techniki Cyfrowej... Synchroniczne układy sekwencyjne Wstęp do Techniki Cyfrowej... Synchroniczne układy sekwencyjne Schemat ogólny X Y Układ kombinacyjny S Z Pamięć Zegar Działanie układu Zmiany wartości wektora S możliwe tylko w dyskretnych chwilach czasowych

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EEL s Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EEL s Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Nazwa modułu: Technika mikroprocesorowa Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EEL-1-616-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Kierunek: Elektrotechnika Specjalność:

Bardziej szczegółowo

Układy cyfrowe. Najczęściej układy cyfrowe służą do przetwarzania sygnałów o dwóch poziomach napięć:

Układy cyfrowe. Najczęściej układy cyfrowe służą do przetwarzania sygnałów o dwóch poziomach napięć: Układy cyfrowe W układach cyfrowych sygnały napięciowe (lub prądowe) przyjmują tylko określoną liczbę poziomów, którym przyporządkowywane są wartości liczbowe. Najczęściej układy cyfrowe służą do przetwarzania

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych. Przetwarzanie potokowe I

Architektura systemów komputerowych. Przetwarzanie potokowe I Architektura systemów komputerowych Plan wykładu. Praca potokowa. 2. Projekt P koncepcja potoku: 2.. model ścieżki danych 2.2. rejestry w potoku, 2.3. wykonanie instrukcji, 2.3. program w potoku. Cele

Bardziej szczegółowo

UKŁADY MIKROPROGRAMOWALNE

UKŁADY MIKROPROGRAMOWALNE UKŁAD MIKROPROGRAMOWALNE Układy sterujące mogą pracować samodzielnie, jednakże w przypadku bardziej złożonych układów (zwanych zespołami funkcjonalnymi) układ sterujący jest tylko jednym z układów drugim

Bardziej szczegółowo

Mechatronika i szybkie prototypowanie układów sterowania

Mechatronika i szybkie prototypowanie układów sterowania Mechatronika i szybkie prototypowanie układów sterowania Rozwój systemów technicznych Funkcje operacyjne Dostarczanie energii Wprowadzanie danych sterujących Generacje systemów technicznych prymitywny

Bardziej szczegółowo

Procesory w FPGA H D L. dr inż. Paweł Tomaszewicz Instytut Telekomunikacji Politechnika Warszawska

Procesory w FPGA H D L. dr inż. Paweł Tomaszewicz Instytut Telekomunikacji Politechnika Warszawska Procesory w FPGA 1 System w FPGA SOPC - System on a Programmable Chip System mikroprocesorowy w układzie programowalnym: softprocesor zrealizowany w logice układu FPGA NIOS2 Altera Microblaze Xilinx OpenRISC

Bardziej szczegółowo

Technika Cyfrowa 2 wykład 1: programowalne struktury logiczne - wprowadzenie

Technika Cyfrowa 2 wykład 1: programowalne struktury logiczne - wprowadzenie Technika Cyfrowa 2 wykład 1: programowalne struktury logiczne - wprowadzenie Dr inż. Jacek Mazurkiewicz Katedra Informatyki Technicznej e-mail: Jacek.Mazurkiewicz@pwr.edu.pl Sprawy formalne konsultacje,

Bardziej szczegółowo

Który z podzespołów komputera przy wyłączonym zasilaniu przechowuje program rozpoczynający ładowanie systemu operacyjnego? A. CPU B. RAM C. ROM D.

Który z podzespołów komputera przy wyłączonym zasilaniu przechowuje program rozpoczynający ładowanie systemu operacyjnego? A. CPU B. RAM C. ROM D. 1 WERSJA X Zadanie 1 Który z podzespołów komputera przy wyłączonym zasilaniu przechowuje program rozpoczynający ładowanie systemu operacyjnego? A. CPU B. RAM C. ROM D. I/O Zadanie 2 Na podstawie nazw sygnałów

Bardziej szczegółowo

Układy logiczne układy cyfrowe

Układy logiczne układy cyfrowe Układy logiczne układy cyfrowe Jak projektować układy cyfrowe (systemy cyfrowe) Układy arytmetyki rozproszonej filtrów cyfrowych Układy kryptograficzne X Selektor ROM ROM AND Specjalizowane układy cyfrowe

Bardziej szczegółowo

Sprawdzian test egzaminacyjny 2 GRUPA I

Sprawdzian test egzaminacyjny 2 GRUPA I ... nazwisko i imię ucznia Sprawdzian test egzaminacyjny 2 GRUPA I 1. Na rys. 1 procesor oznaczony jest numerem A. 2 B. 3 C. 5 D. 8 2. Na rys. 1 karta rozszerzeń oznaczona jest numerem A. 1 B. 4 C. 6 D.

Bardziej szczegółowo

Programowalne scalone układy cyfrowe PLD, CPLD oraz FPGA

Programowalne scalone układy cyfrowe PLD, CPLD oraz FPGA Programowalne scalone układy cyfrowe PLD, CPLD oraz FPGA Ogromną rolę w technice cyfrowej spełniają układy programowalne, często określane nazwą programowalnych modułów logicznych lub krótko hasłem FPLD

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Wykład jest przygotowany dla IV semestru kierunku Elektronika i Telekomunikacja. Studia I stopnia Dr inż. Małgorzata Langer Architektura komputerów Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię

Bardziej szczegółowo