312 Rozdzia³ 15. Musimy wiêc trochê pooszukiwaæ. Nak³adaj¹c niewielkie iloœci czarnej farby i zarazem pokazuj¹c pewn¹ iloœæ bia³ego papieru, mo emy os

Transkrypt

1 Rozdzia³ 15. Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory Za ka dym razem, gdy podczas drukowania na³o one zostan¹ dwa wzory, mo e wyst¹piæ dziwnie wygl¹daj¹ca interferencja. Najczêœciej dzieje siê tak w przypadku rastrowanych orygina³ów, a czasami w przypadku obiektów ze wzorem. Zazwyczaj mo emy tego unikn¹æ, pamiêtaj¹c o dwóch s³owach trzydzieœci stopni. aj¹c do czynienia z tak du ¹ mor¹ jak ta widoczna na prawym zdjêciu rysunku 15.1, chcia³oby siê znaleÿæ jak¹œ magiczn¹ receptê. To paskudztwo reprezentuje problem, z którym mamy od czasu do czasu do czynienia reprodukcj¹ rastrowanych orygina³ów. Wiele osób zaleca stosowanie ró nego rodzaju magicznych recept. Wiêkszoœæ z nich siê nie sprawdza. Czy wiesz, co zrobi³em, aby skorygowaæ ten plik i uzyskaæ tak znacz¹c¹ poprawê, jak¹ widaæ na lewym zdjêciu? Nic. Nie zrobi³em zupe³nie nic. Te dwa zdjêcia s¹ dok³adnie takie same. Zosta³y wydrukowane na podstawie tego samego pliku i s¹ w taki sam sposób wykadrowane. Jak na dwa identyczne zdjêcia, mamy tu dosyæ znacz¹c¹ ró nicê w jakoœci druku. Wskazuje ona, e rastrowane orygina³y reprezentuj¹ pewne szczególne problemy, z których wiele mo na rozwi¹zaæ pamiêtaj¹c o dwóch s³owach trzydzieœci stopni. I to one s¹ prawdziw¹ magiczn¹ recept¹. Zanim zaczniemy omawiaæ problem usuwania mory, powinniœmy najpierw bli ej przyjrzeæ siê, czego on tak naprawdê dotyczy. Je eli ograniczymy siê na razie do czarno-bia³ych zdjêæ, prawid³owa reprodukcja bêdzie zale a³a od uzyskania pe³nego zakresu tonów: czerni, bieli, ciemnych szaroœci, jasnych szaroœci i tonów œrednich. Niestety, na maszynie drukarskiej nie mamy do dyspozycji szarej farby. Dysponujemy jedynie czarn¹ farb¹ i bia³ym papierem.

2 312 Rozdzia³ 15. Musimy wiêc trochê pooszukiwaæ. Nak³adaj¹c niewielkie iloœci czarnej farby i zarazem pokazuj¹c pewn¹ iloœæ bia³ego papieru, mo emy oszukaæ odbiorcê, wmawiaj¹c w niego, e widzi kolor szary. Jest kilka metod osi¹gniêcia tego celu. Mo na to zrobiæ za pomoc¹ losowo rozmieszczonych punktów. Je eli zechcemy, aby te punkty by³y widoczne, nazwiemy rezultat mezzotint¹. Je eli punkty s¹ zbyt ma³e, aby mo na je by³o ³atwo zobaczyæ, nazwiemy to rastrem stochastycznym. Jednak w bran y drukarskiej w przewa- aj¹cej mierze stosuje siê nak³adanie farby w postaci regularnego wzoru, który staje siê jaœniejszy lub ciemniejszy, aby odzwierciedliæ ró ne odcienie szaroœci. Obecnie ten wzór sk³ada siê prawie zawsze z punktów, które ró ni¹ siê wielkoœci¹, ale znajduj¹ siê w tej samej odleg³oœci od siebie. Taki wzór nazywa siê rastrem; a liczba punktów na cal okreœla gêstoœæ rastra lub jego liniaturê. Im wiêksza gêstoœæ rastra, tym lepsza jakoœæ druku: zdjêcie Madeleine Albright zosta³o wydrukowane rastrem o gêstoœci 64 punktów na cal, nadaj¹cym siê bardziej do gazety ni do ksi¹ ki. (W tej ksi¹ ce normalna gêstoœæ rastra to 133 DPI.) Wzór punktów rastra jest znacznie bardziej widoczny, gdy linie rastra znajduj¹ siê dok³adnie w pionie lub w poziomie w stosunku do strony. Dlatego zazwyczaj drukuje siê je pod pewnym k¹tem. Wartoœæ tego k¹ta nie ma najmniejszego znaczenia, dopóki nie zaczynamy nak³adaæ na siebie wiêkszej iloœci Rysunek Na lewym zdjêciu nie ma mory, widocznej na prawej fotografii. Gdzie tkwi sekret tak du ej poprawy wygl¹du zdjêcia? farb, lub dopóki nie spróbujemy wydrukowaæ ponownie ju zrastrowanego orygina³u. Rozwi¹zaniem jest trzydzieœci stopni Wiêkszoœæ z nas mniej wiêcej orientuje siê, e cyjan, magenta, ó³ty i czarny drukowane s¹ pod czterema ró nymi k¹tami rastra. Zwykle to, czy wiemy, jakie s¹ te k¹ty, czy nie, nie ma najmniejszego znaczenia. Je eli jednak zamierzamy pracowaæ z rastrowanymi orygina³ami, zrozumienie teorii drukowania rastrów pod k¹tem staje siê bardzo wa ne. Za ka dym razem, gdy na³o ymy na siebie dwa regularne wzory, pojawi siê jakiœ rodzaj interferencji lub mory. Mora mo e byæ zarówno bardzo wyraÿna, jak w przypadku prawego zdjêcia na rysunku 15.1, jak i prawie niezauwa alna. Oczywiœcie wolimy tê drug¹ ewentualnoœæ. Gdybyœmy wydrukowali wszystkie kolory CMYK rastrami pod

3 Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 313 tym samym k¹tem, to mamy gwarancjê, e wyst¹pi pierwszy przypadek. W kolorze drukuje siê ju na tyle d³ugo, e przeprowadzono wiele eksperymentów. Do tego czasu drukarze nauczyli siê, e chocia sprawdza siê wiele kombinacji k¹tów rastra, najbardziej pewne rezultaty otrzymuje siê, gdy s¹ one drukowane w odleg³oœci 30 stopni. Sposób opisywania k¹tów w Photoshopie jest taki, e pionowa linia ma 0 stopni, a pozioma 90 stopni. Je eli siê chwilê nad tym zastanowisz, zdasz sobie sprawê, e w odleg³oœci 30 stopni mog¹ byæ tylko trzy farby. Je eli farba jest drukowana rastrem pod k¹tem 90 stopni (czyli linie punktów rastra s¹ poziome), to bêdzie te drukowana pod k¹tem 0 stopni, poniewa linie punktów rastra bêd¹ te pionowe. Moglibyœmy wiêc wydrukowaæ drug¹ farbê pod k¹tem 30 stopni i trzeci¹ pod k¹tem 60 stopni, ale musimy jeszcze znaleÿæ miejsce dla czwartej farby. Na szczêœcie, ó³ta farba jest o tyle jaœniejsza od pozosta³ych, e nie ma zbytniego znaczenia, pod jakim k¹tem zostanie wydrukowana. (Z braku lepszego rozwi¹zania, zwykle drukuje siê j¹ pod k¹tem 0 stopni, czyli w tej samej orientacji, co strona). Poniewa cyjan, magenta i czarny powinny byæ w odleg³oœci 30 stopni, jesteœmy w domu. Zwykle magentê drukuje siê pod k¹tem 75 stopni, czarny 45 stopni, a cyjan 15 stopni. Jednak najwa niejsze s¹ nie konkretne liczby, ale ich wzajemna odleg³oœæ od siebie, czyli 30 stopni. Teraz wracamy do sekretarz Albright. Orygina³ zosta³ umieszczony w gazecie, która zosta³a wydrukowana farbami pod podanymi wy ej k¹tami. To znaczy, e czarny zosta³ wydrukowany pod k¹tem 45 stopni. Mój skaner zarejestrowa³ ten raster, ale poniewa mog³em nie umieœciæ orygina³u w skanerze zbyt dok³adnie, bêdzie siê on znajdowa³ gdzieœ pomiêdzy 43 a 47 stopni. Na ten raster na³o y³ siê raster u yty do wydrukowania tej ksi¹ ki, który równie jest pod k¹tem 45 stopni. Dlatego w³aœnie prawe zdjêcie wygl¹da tak fatalnie. Zdjêcie lewe jest o wiele lepsze, poniewa zamiast dwóch rastrów w okolicy 45 stopni mamy jeden pod k¹tem 45 stopni i drugi pod k¹tem 30 stopni, czyli w odleg³oœci 15 stopni. K¹t rastra w ksi¹ ce siê nie zmieni³. K¹t rastra zdjêcia tak. Po tej demonstracji mo esz dojœæ do wniosku, e je eli masz do czynienia z czarnobia³ymi zrastrowanymi orygina³ami, mo esz znacz¹co poprawiæ ich jakoœæ, obracaj¹c je na stronie o 30 stopni. Niestety, ta metoda nie jest zbyt praktyczna. Widz¹c, jak æma próbuje spaliæ siê w p³omieniu œwiecy, karaluch Archy zapyta³: dlaczego, ch³opaki, to robicie / poniewa zwykle w³aœnie to robi¹ æmy, czy co /...czy nie macie w³asnego rozumu [?]

4 314 Rozdzia³ 15. Rysunek Dwustopniowa metoda zapisywania k¹ta rastra w pliku Photoshopa: w tle okno dialogowe Halftone Screens, z przodu okno dialogowe zapisu pliku w formacie EPS Jest to bardzo m¹dry fragment. Zwykle rzeczywiœcie drukuje siê czarny kolor rastrem pod k¹tem 45. Ale góra nie musi przychodziæ do Mahometa. Je eli raster orygina- ³u i raster druku s¹ pod tym samym k¹tem, a ty nie mo esz obróciæ oryginalnego zdjêcia, obróæ raster druku. Je eli zapiszemy zdjêcie w formacie EPS zamiast, jak zwykle, w formacie TIFF, mo emy wybraæ wartoœci k¹ta i liniaturê rastra, które nadpisz¹ domyœlne ustawienia naœwietlarki. Je eli chcemy, aby zdjêcie Albright by³o pionowe i chcemy unikn¹æ mory, wszystko, co musimy zrobiæ, sprowadza siê do ustawienia k¹ta rastra dla czarnej farby na 15 lub 75 stopni, poniewa obie liczby s¹ w magicznej odleg³oœci 30 stopni od rastra oryginalnego zdjêcia. Ta metoda osadzania w pliku k¹ta rastra zosta³a pokazana na rysunku Pierwszym krokiem jest wybranie polecenia File: Page Setup>Screens (Plik: Ustawienia strony >Raster) i wpisanie k¹ta rastra, którego chcemy u yæ. Nastêpnie, podczas zapisywania pliku, wybieramy jako format Photoshop EPS. Pojawi siê wtedy drugie okno dialogowe. Zmiana k¹ta i liniatury rastra mo e byæ katastrofalna w skutkach. Tego typu niebezpieczeñstwo powstaje wtedy, gdy ty lub ktokolwiek inny bêdzie chcia³ za jakiœ czas u yæ tego zdjêcia do innych celów. Photoshop nie zawiera adnych mechanizmów ostrzegaj¹cych o tym, e plik ma osadzone informacje na temat rastra. Dlatego powinieneœ samemu siê zabezpieczyæ. Nazwij plik albright.mójraster lub w jakikolwiek inny sposób zaznacz, o co chodzi. Tego typu praktyka oszczêdzi wiele pracy lokalnej policji, poniewa nie bêdzie ona musia³a dochodziæ, który z kolejnych u ytkowników pliku dokona³ na tobie morderstwa. Wybieraj¹c w PageMakerze 6.5 polecenie File: Print>Color Options (Plik: Drukuj>Kolor), równie bêdziesz móg³ zmieniæ k¹t i liniaturê rastra, ale bez niebezpiecznego osadzania tych informacji w pliku zdjêcia. Menu drukowania programu QuarkXPress 4 tak e ma tego typu mo liwoœci, ale jego wczeœniejsze wersje nie. Osadzanie informacji na temat rastra W przypadku czarno-bia³ych zdjêæ mo emy bez obaw osadzaæ informacje na temat rastra, które zminimalizuj¹ morê. Ale w przypadku kolorowych zdjêæ ryzyko jest ju znacznie wiêksze, wiêc mog¹ sobie na to pozwoliæ tylko eksperci. W przypadku czarnobia³ych fotografii nie stanie siê nic z³ego, je- eli zmienimy k¹t rastra na 15 lub 75 stopni; s¹ to optymalne wartoœci dla orygina³u drukowanego rastrem pod k¹tem 45 stopni. Podczas modyfikowania tych wartoœci powinniœmy tak e pomyœleæ o gêstoœci rastra, poniewa jest to kolejny przypadek, gdy rastrowane orygina³y powinny byæ traktowane w zupe³nie inny sposób ni zwykle. Zdjêcie A prezydenta Clintona na rysunku 15.3 pokazuje, dlaczego nie powinniœmy siê zbytnio upieraæ przy niszczeniu ka dego punktu rastra. Chocia jest to nieskorygowane, zeskanowane zdjêcie rastrowanego orygina³u i chocia nie modyfikowa³em k¹tów rastra, mora jest ledwo widoczna. Zosta³o ono zeskanowane z tej samej gazety, co zdjêcie Albright.

5 Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 315 Jedyna ró nica polega na tym, e zdjêcie Albrigth zosta³o wydrukowane rastrem 65 DPI, czyli takim samym jak orygina³, a w przypadku fotografii Clintona zwiêkszy³em gêstoœæ rastra do standardowych dla tej ksi¹ - ki 133 DPI. Im rzadszy raster, tym gorsza mora. Im gêstszy raster, tym mora bêdzie mniej widoczna. Z drugiej strony, im mniejsze punkty rastra, tym trudniej kontrolowaæ je na maszynie drukarskiej. Je eli drukarz nie potrafi utrzymaæ jednolitego rastra, zdjêcie zacznie wygl¹daæ nieostro. Zwykle jest to niepo ¹dane, ale w przypadku rastrowanych orygina³ów wrêcz przeciwnie. Zwykle powinniœmy ufaæ drukarzowi w sprawie maksymalnej gêstoœci rastra ale nie wtedy, gdy walczymy z mor¹. Wiêkszoœæ czasopism zaleca na przyk³ad stosowanie rastra o gêstoœci 133 linii na cal. Je eli jednak masz do czynienia z rastrowanym, czarno-bia³ym orygina³em, zalecam, abyœ zdefiniowa³ raster o gêstoœci 150 linii i pod k¹tem 15 zamiast 45 stopni. Na rysunku 15.3 widaæ interesuj¹cy test tego zalecenia. Jedno ze zdjêæ Clintona (wersja B) ma zdefiniowany raster o gêstoœci 200 DPI. Gdyby dowiedzia³ siê o tym drukarz tej ksi¹ ki, prawdopodobnie dosta³by ataku serca. Maszyna drukuj¹ca na papierze z roli, u yta do druku tej ksi¹ ki, jak widaæ wcale siê tym nie przejê³a, chocia nawet najlepsze maszyny arkuszowe, drukuj¹ce na najwy - szej jakoœci papierze, maj¹ problemy z 200- liniowym rastrem. Podobny przyk³ad zosta³ pokazany w rozdziale 14., ale tam (rysunek 14.1) u y³em drobnego rastra do niezrastrowanego, kolorowego orygina³u. Tamto zdjêcie nie wygl¹da dobrze. Tutaj mia³em kilka powodów, aby tak zrobiæ. Zestaw zdjêæ pokazanych na rysunku 15.3 zosta³ wydrukowany w czterech ró nych czasopismach zapobieganie powstawaniu mory jest jednym z g³ównych problemów osób zajmuj¹cych siê drukiem na ca³ym œwiecie. W oryginalnym artykule, który towarzyszy³ tym zdjêciom, przewidywa³em, e zdjêcie B bêdzie mia³o najwiêksze szanse bycia najlepszym. Rezultaty by³y nastêpuj¹ce: zdjêcie B by³o lepsze w trzech z tych czterech czasopism, dobrze te wygl¹da³o w ka dym z dotychczasowych wydañ tej ksi¹ ki. Ponownie trzydzieœci stopni Oprócz k¹ta rastra orygina³u i k¹ta rastra otrzymywanego z naœwietlarki jest jeszcze jeden k¹t, który musimy wzi¹æ pod uwagê k¹t skanowania. Skanery pobieraj¹ próbki obrazu poziomo lub aby zachowaæ zgodnoœæ z poprzednio stosowan¹ terminologi¹ pod k¹tem 90 stopni. Nie s¹ one wyj¹tkiem od regu³y 30 stopni. Nieuwa ne w³o enie rastrowanego orygina³u do skanera, jak to zrobi³em ze zdjêciem Albrigh, jest wysoce nieodpowiednie. Aby otrzymaæ jak najlepsz¹ reprodukcjê, orygina³ równie musi zostaæ zeskanowany pod odpowiednim k¹tem. Je- eli u³o ymy orygina³ równo w skanerze, pomiêdzy k¹tem skanowania i k¹tem rastra orygina³u powstanie nie do zaakceptowania k¹t o wielkoœci 45 stopni. Dlatego musimy umieœciæ orygina³ pod k¹tem 15 stopni. Czy obrócimy go zgodnie, czy niezgodnie z ruchem wskazówek zegara, nie ma w przypadku czarno-bia³ych zdjêæ znaczenia bez wzglêdu na sposób, k¹t skanowania w stosunku do rastra bêdzie wynosi³ 30 stopni, czyli dok³adnie tyle, ile chcemy. Umieszczenie orygina³u w skanerze pod k¹tem jest jedn¹ z bardziej popularnych magicznych recept oferowanych przez ró nego rodzaju autorytety, z których wiêkszoœæ zaleca stosowanie metody prób i b³êdów. Je eli orygina³ jest tak z³y jak w tym przypadku, to, muszê tak e siê z tym zgodziæ, umieszczenie go pod jakimkolwiek k¹tem nie mo e ju spowodowaæ dalszego pogorszenia jakoœci. Ale dlaczego wybieraæ dowolny k¹t, gdy regu³a 30 stopni mówi, e jeden k¹t jest lepszy od innych?

6 316 Zamiast umieszczaæ orygina³ w skanerze pod k¹tem wybranym przez Opatrznoœæ, umieœæ go, poniewa wiesz, co robiæ, pod k¹tem 15 stopni. Rozdzia³ 15. Wszystkie te manipulacje z k¹tem i gêstoœci¹ rastra rozwi¹ ¹ wiêkszoœæ twoich problemów z rastrowanymi czarno-bia³ymi orygina³ami. Dziêki tym prostym czynnoœciom mo esz osi¹gn¹æ wystarczaj¹c¹ jakoœæ rastrowanego orygina- ³u. Je eli tak, nie musisz czytaæ dalej. Reszta tego rozdzia³u jest dla osób, którzy maj¹ du o czasu i chc¹ go poœwiêciæ na uzyskanie nie tylko dobrze wygl¹daj¹cego zdjêcia, ale takiego, które bêdzie wygl¹da³o najlepiej, jak tylko siê da. Punkty regu³y i wyj¹tki Jakakolwiek próba dalszego poprawienia jakoœci musi zacz¹æ siê od uœwiadomienia sobie faktu, e wystêpuj¹ce w pliku kropki rastra to kij, który ma dwa koñce. Z jednej strony, ich obecnoœæ powstrzymuje nas przed próbami dodania do zdjêcia kontrastu, poniewa mog³aby A Rysunek Ró ne podejœcia do rastrowanego orygina³u. A: nieskorygowane, zeskanowane zdjêcie. B: ten sam plik z osadzonym 200-liniowym rastrem. C: To samo zdjêcie zeskanowane i skorygowane za pomoc¹ metod opisanych w tym rozdziale. D: ten sam plik ze 150-liniowym rastrem pod k¹tem 15 stopni. E: zdjêcie z automatycznie skorygowanym zakresem tonalnym i rastrem usuniêtym programowo B C

7 Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 317 powstaæ mora. Z drugiej strony, to w³aœnie te rastry przechowuj¹ wszystkie szczegó³y. Nie musimy wiêc ich eliminowaæ, wystarczy je nieco stonowaæ przy jednoczesnym powiêkszeniu ogólnego zakresu tonalnego zdjêcia. To, na ile mo emy os³abiæ punkty rastra, zale y od konkretnego zdjêcia. Podam ci receptê, która zwykle siê sprawdza, ale w niektórych przypadkach bêdziesz musia³ j¹ zmodyfikowaæ. Zanim to jednak zrobiê, oto kilka ogólnych zasad. n Zawsze skanuj rastrowane orygina³y z najwy sz¹ mo liw¹ rozdzielczoœci¹, a nastêpnie zastosuj ponowne próbkowanie w dó³. Bardzo du a rozdzielczoœæ skanowania jest zwykle niekorzystna, poniewa powoduje, e zdjêcie staje siê nieostre. Je eli jednak orygina³ ma raster, to zmniejszenie jego ostroœci jest w³aœnie tym, czego potrzebujemy. n Naucz siê rozpoznawaæ k¹ty rastra orygina³u. Wymaga to nieco praktyki, szczególnie w przypadku kolorowych zdjêæ. Przyjrzyj siê orygina³owi przez lupê i wyobraÿ sobie prostok¹t lub literê L, jak pokazuje to rysunek Obracaj j¹, a zrówna siê z liniami punktów rastra, a dowiesz siê, pod jakim jest on k¹tem. Poza kilkoma wyj¹tkami przekonasz siê, e czarny jest pod k¹tem 45 stopni, a cyjan i magenta, odpowiednio, 15 i 75 stopni. Jednak nie zawsze tak bêdzie, szczególnie w przypadku publikacji starszych oraz drukowanych w Europie. Gdy sprawdzisz ju k¹t, u yj regu³y trzydziestu stopni zarówno do skanowania, jak i rastrowania. n Zrób sobie szablon z narysowan¹ lini¹ pod k¹tem 15 stopni. Jasne, e nigdy ci siê nie uda umieœciæ materia³u w skanerze pod idealnym k¹tem, ale po co siê myliæ a o piêæ stopni? n Nie wyostrzaj zdjêcia. Ca³y problem z rastrowanymi orygina³ami polega na tym, e s¹ one zbyt ostre. Zwykle chcemy je do pewnego stopnia rozmyæ. Jednak czasami bêdziemy chcieli je po takiej operacji wyostrzyæ w niektórych miejscach. Na przyk³ad oczy lub bi uteria po rozmyciu zdjêcia przestan¹ siê b³yszczeæ. Powinniœmy wiêc to naprawiæ, ale za pomoc¹ narzêdzia, a nie filtru. Je eli zbytnio rozmyjemy zdjêcie, wyostrzenie bêdzie niewielk¹ os³od¹ tej gorzkiej pigu³ki. D E

8 318 Rozdzia³ 15. n Nie u ywaj programów automatycznie usuwaj¹cych raster, dostêpnych na przyk³ad w oprogramowaniu do twojego skanera. Niektóre z nich s¹ ca³kiem niez³e (zdjêcie E na rysunku 15.3), ale aden nie mo e równaæ siê z odpowiedni¹ ingerencj¹ cz³owieka. Istnieje kilka dobrych algorytmów usuwaj¹cych ziarno filmu, ale gdy farba trafia na papier, pojawia siê tak wiele ró nego rodzaju czynników, e automatyczna metoda usuwania rastra mo e byæ co najwy ej przeciêtna. A teraz recepta. Po pierwsze, wróæ do zdjêcia Albright i przekonaj sam siebie, e widoczna tam mora nie jest taka z³a, jak na pocz¹tku myœla³eœ. Bi uteria wygl¹da dobrze taka, jaka jest. Jej ciemna suknia i t³o zdjêcia równie s¹, mniej lub bardziej, do zaakceptowania. Naprawdê okropna mora wystêpuje tylko na twarzy. To bardzo typowe. W³aœnie œrodkowym zakresem zdjêcia musimy siê przejmowaæ, a nie jego dwoma koñcami. Po drugie, podziel sobie w myœlach to zdjêcie na dwie czêœci. Z jednej strony punkty, które zawieraj¹ szczegó³y, z drugiej bia³y obszar pomiêdzy nimi, który szczegó³ów nie zawiera. Musimy zdecydowanie zredukowaæ ró nicê pomiêdzy tymi dwoma obszarami, ale czy mamy traktowaæ te dwie zupe³nie ró ne rzeczy jako jedn¹ ca³oœæ, czy na dwa ró ne sposoby? Maj¹c to wszystko na uwadze, mo esz przeœledziæ to, co sta³o siê na rysunku n WeŸ w³aœciwie zwymiarowane i obrócone, zeskanowane zdjêcie, a nastêpnie zwiêksz wed³ug uznania jego kontrast, ignoruj¹c fakt, e oznacza to jeszcze wyraÿniejsze punkty rastra. n Z takiego zdjêcia wykonaj dwie kopie, które bêdê nazywa³ kopi¹ X i kopi¹ Y, by nie myli³y siê nam z wersjami obrazka pokazanymi na rysunku n PrzejdŸ do kopii X. Zastosuj filtr Gaussian blur (Rozmyj gaussowsko) z parametrem Radius (Promieñ) ustawionym na 1,0. W ten sposób, tak jak chcieliœmy, zostanie wype³niony bia³y obszar. Równoczeœnie, bardzo Rysunek Os³abienie punktów rastra najlepiej wykonaæ w dwóch oddzielnych krokach, wp³ywaj¹cych osobno na œwiat³a i osobno na cienie. A: powiêkszony fragment zdjêcia A na rysunku 15.3 ze zwiêkszonym kontrastem. B: rezultat u ycia filtru Gaussian blur na pierwszej kopii wersji A. C: rozmyta wersja B na³o ona w trybie Darken na wersjê A. D: rezultat dzia³ania filtru Dust & Scratches na drugiej, przyciemnionej kopii wersji A. E: wersja D na³o ona w trybie Lighten na wersjê C A B C D E

9 Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory ucierpia³y na tym punkty rastra, czego nie chcieli my, ale tym siê nie martw. Uzyskujemy obrazek w wersji B. n Wróæ do orygina³u. Poleceniem Image: Apply Image (Obrazek: Nadaj obrazek) na³ó kopiê X w trybie Darken (Ciemniej). W ten sposób w ogóle nie wp³yniemy na punkty rastra, które na nak³adanej kopii s¹ ja niejsze ni w oryginale. n Wyrzuæ kopiê X i przejd do kopii Y. Zastosuj krzyw¹, która ustawi minimum wiate³ na 20K. n Dla wie o przyciemnionej kopii Y zastosuj filtr Dust & Scratches (Kurz i rysy) z parametrem Radius (Promieñ) 1,0. Filtr ten sprawi, e punkty stan¹ siê mniej wydatne, ale mniej wiêcej zachowa zajmowany przez nie obszar poza najja niejszymi punktami, które przejd¹ do historii. Uzyskujemy w ten sposób obrazek w wersji D. n Wróæ do orygina³u. Na³ó zmodyfikowan¹ kopiê Y, tym razem w trybie Lighten (Ja niej). Teraz wcze niejszy cel przyciemnienia kopii B staje siê jasny. Najja niejsza jedna pi¹ta orygina³u pozostanie niezmieniona zagwarantowali my sobie, e kopia Y jest w tym obszarze ciemniejsza. Najwiêksze zmiany bêd¹ widoczne w tonach rednich. Kopia X przywróci³a t³o, a kopia Y st³umi³a punkty rastra, nie usuwaj¹c ich do koñca. n Je eli oka e siê to wykonalne, ponownie zwiêksz kontrast. Gdy mo esz przed pos³aniem pracy do druku wykonaæ odbitkê próbn¹, dosyæ ostro nie stosuj powy sz¹ receptê. Znacznie ³atwiej usun¹æ morê w drugim podej ciu ni przywróciæ szczegó³y. Rysunek Znalezienie k¹ta rastra mo e byæ trudne, szczególnie w przypadku kolorowych zdjêæ. Poni ej: powiêkszony fragment zeskanowanego zdjêcia. Powy ej: cyfrowe zdjêcie z na³o onym idealnym rastrem. Je eli chcesz na przyk³ad znale æ k¹t cyjanu, wyobra sobie literê L i obracaj j¹, a linie rastra cyjanu bêd¹ przebiega³y wzd³u litery. Wstawki: dwa kana³y cyjanu pokazuj¹, jak wiele szczegó³ów traci siê po wydrukowaniu i ponownym zeskanowaniu zdjêcia 319

10 320 Stare, dobre czasy Skoro 200-liniowy raster, o którym wiemy, e jest niedorzecznoœci¹, daje zadowalaj¹ce rezultaty, to jest to mocny argument za u yciem rastra 150 lub 175. Jest to ca³kowicie bezpieczna technika dla czarno-bia³ych zdjêæ i trochê mniej bezpieczna dla kolorowych. Rastrowane, kolorowe orygina³y s¹ prostsze do obróbki w tym sensie, e punkty rastra nie s¹ takie wyraÿne ale równie trudniejsze, poniewa musimy poœwiêciæ du o czasu na rozwi¹zanie problemów zwi¹zanych z pojawianiem siê niew³aœciwych kolorów. Era Photoshopa daje nam tyle korzyœci w porównaniu do tradycyjnych metod, e têsknota do dobrych, starych czasów wydaje siê nieuzasadniona. Lecz nie w tym przypadku Nasi poprzednicy mogli jeszcze raz sfoto- Rysunek Wszêdzie tam, gdzie bêd¹ na siebie nachodziæ ró ne wzory, mo liwe jest powstanie mory Rozdzia³ 15. grafowaæ rastrowany orygina³ i wykonaæ jego retusz. Rezultat móg³ byæ nastêpnie naœwietlony na finalnej kliszy. Innymi s³owy, mogli oni pozostawiæ raster orygina³u jako raster ostateczny. My, w œwiecie PostScriptu, nie mamy, niestety, tego typu mo liwoœci i zawsze musimy ponownie rastrowaæ orygina³ po umieszczeniu go na naszych stronach. Metoda fotograficzna nie sprawdza siê jednak, je eli raster oryginalny zdecydowanie ró ni siê od po ¹danego, tak jak w przypadku zdjêcia Clintona, które oryginalnie mia³o raster 65 DPI i musia³o zostaæ dopasowane do pozosta³ych zdjêæ, które maj¹ raster 133 DPI. W takim przypadku tradycyjna metoda, przy u yciu bardzo drogiego sprzêtu, polega³a na sfotografowaniu orygina³u z jak najwy sz¹ rozdzielczoœci¹, co mo emy do pewnego stopnia wykonaæ równie na naszych skanerach biurowych, ale sfotografowaniu trochê nieostro, czego ju na skanerach biurowych zrobiæ nie mo emy. Nasze efekty pracy nigdy nie bêd¹ mia³y takiej jakoœci, jak gdybyœmy pracowali od pocz¹tku z niezrastrowanym orygina- ³em, to prawda. Ale czy mog¹ mieæ akceptowaln¹ jakoœæ? Myœlê, e tak. Pamiêtaj, e seria zdjêæ Clintona jest tej samej wielkoœci co orygina³ i zosta³a wykonana z orygina³u, który by³ wydrukowany w gazecie rastrem 65 DPI. Dlatego efekt jest taki, jaki jest. Jednak czy skorygowana wersja jest naprawdê a tak z³a? Mi³o by by³o, gdybyœmy nigdy nie musieli pracowaæ z rastrowanymi orygina³ami, jednak czasami nie da siê tego unikn¹æ. Oryginalne fotografie gubi¹ siê lub zostaj¹ zniszczone; zdjêcia historyczne dostêpne s¹ tylko w formie drukowanej itd. Mi³o by

11 Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 321 równie by³o, gdybyœmy mieli do dyspozycji kilka wysokiej jakoœci narzêdzi z przesz³oœci, ale i tak mo emy sobie z tym poradziæ. Wzór na oszustwo Wystêpowanie mory nie ogranicza siê do sytuacji, gdy mamy do czynienia ze zrastrowanym orygina³em. Za ka dym razem, gdy zostan¹ na³o one dwa (lub wiêcej) wzory, mog¹ (ale nie musz¹) pojawiæ siê dziwne rzeczy patrz rysunek Rezultaty na³o enia s¹ ciekawe, ale nie tego oczekujemy na wydruku. My, osoby zajmuj¹ce siê drukiem, jesteœmy szczególnie nara eni na te niepo ¹dane wzory interferencji, poniewa podczas reprodukcji naszej pracy sami nak³adamy wzór, w postaci rzêdów ma³ych, równo rozmieszczonych punktów, znanych równie jako linie rastra. Je eli jakiœ rodzaj wzoru wystêpuje równie na oryginalnym zdjêciu, na przyk³ad taki jak na koszuli w paski, widocznej na rysunku 15.7, to na wydruku mo e pojawiæ siê coœ paskudnego. Jednak mo emy mieæ tu tak e do czynienia z innym potencjalnym winowajc¹. Jak widaæ na powiêkszonym fragmencie kana³u cyjanu, mora jest w tym przypadku integraln¹ czêœci¹ zdjêcia i pochodzi od skanera. Nawet raster stochastyczny, który nie ma regularnego wzoru, nic tu nie pomo e. Rysunek Koszule w paski s¹ bardzo czêst¹ przyczyn¹ wystêpowania mory, co widaæ na oryginale na górze. Z regu³y win¹ za to zupe³nie nies³usznie obarcza siê raster. Jak widaæ na powiêkszonym fragmencie kana³u cyjanu, mora wystêpuje na samym zdjêciu, a powsta³a w procesie skanowania

12 322 Rozdzia³ 15. Matematyczny opis zjawiska mory jest dosyæ z³o ony. Ale dla naszych celów mo emy go uproœciæ. Przypomnij sobie rzeczy, które mówi³em na temat czarno-bia³ych zdjêæ. Zak³adaj¹c, e mamy dwa prostoliniowe wzory, najlepiej rozmieœciæ je w odleg³oœci 30 lub 60 stopni. Najgorsze rezultaty otrzymamy, gdy bêd¹ rozmieszczone pod tym samym k¹tem, czyli w odleg³oœci 0 lub co na jedno wychodzi 90 stopni. Pionowe paski na koszuli umieszczone s¹ pod k¹tem 0 stopni. Fatalnie, poniewa skaner pracuje pod k¹tem 90 stopni, pozostawiaj¹c zabójcz¹ 90-stopniow¹ ró nicê. Je eli nie wierzysz, e to jest przyczyn¹ problemu, spójrz na rêkawy. Sprawdzi³em, s¹ pod k¹tem 126 stopni, czyli w bardzo korzystnej odleg³oœci 36 stopni od k¹ta pracy skanera, i, niespodzianka, nie ma na nich mory! Wynika z tego, e koszule w paski powoduj¹ morê tylko wtedy, gdy operator skanera zasn¹³. W tym przypadku wszystko, co trzeba zrobiæ, aby pozbyæ siê mory, to obróciæ orygina³ przed zeskanowaniem o 30 stopni, z zamiarem przywrócenia póÿniej pionowego po³o enia w Photoshopie. Gdy u ywamy tego k¹ta, paski koszuli bêd¹ w odleg³oœci 60 stopni, a paski na rêkawie w odleg³oœci 66 stopni od k¹ta pracy skanera, czyli obie odleg³oœci bêd¹ prawie idealne. Na kolorowych zdjêciach mo na trochê ³atwiej, a jednoczeœnie trochê trudniej, pozbyæ siê rastra ni na zdjêciach czarno-bia³ych. atwiej, poniewa mora nie wystêpuje zazwyczaj we wszystkich kana³ach. Trudniej, poniewa nawet wówczas, gdy tylko jeden lub dwa kana³y maj¹ wyraÿn¹ morê, to ucierpi na tym jakoœæ zdjêcia, chocia sama mora mo e byæ trudno dostrzegalna w obrazie ogl¹danym w ca³oœci. Usuwanie mory jest te w obu przypadkach bardzo podobne, poniewa w dalszym ci¹gu obowi¹zuje re- Rysunek Na górze z lewej: oryginalny plik cyfrowy w takiej postaci, w jakiej zosta³ wydrukowany w czasopiœmie. Na dole z lewej: wydrukowane zdjêcie zosta³o zeskanowane i obrobione w zwyk³y sposób, tak jakbyœmy pracowali ze zwyczajn¹ fotografi¹, a nie rastrowanym orygina³em. Na dole z prawej: wydrukowane zdjêcie zeskanowane z zastosowaniem oprogramowania do automatycznego usuwania rastra. Na górze z prawej: reprodukcja wydrukowanego zdjêcia wykonana zgodnie z zasadami omówionymi w tym rozdziale

13 Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 323 gu³a trzydziestu stopni, poniewa chodzi nam o os³abienie punktów rastra, a nie ich usuniêcie, i poniewa odpowiednio postêpuj¹c, mo na uzyskaæ znacznie lepsze efekty od tych otrzymywanych przez automatyczne programy do usuwania mory. Aby to zilustrowaæ, na rysunku 15.8 bêdê pracowa³ nad zdjêciem, którego u y³em do ilustracji artyku³u w czasopiœmie. Oczywiœcie mam oryginalny plik, który zosta³ pokazany dla porównania. Ka de zdjêcie z liter¹ B w prawym górnym rogu zosta³o zeskanowane z czasopisma. Na zdjêciu koszuli widaæ morê wynikaj¹c¹ z wzoru znajduj¹cego siê na koszuli i niemaj¹cego nic wspólnego z procesem druku. Na twarzy kobiety w³aœciwie nigdzie nie ma takiego wzoru, ale fakt, e zdjêcie zosta³o wczeœniej wydrukowane, sprawia, e ma ono nie jeden, lecz cztery wzory po jednym w ka dym kanale CMYK. Musimy je wiêc zniwelowaæ podczas ponownego drukowania, a w szczególnoœci podczas skanowania. Nieistotny ó³ty Zdjêcie na rysunku 15.9 ma morê, chocia nie zosta³o zeskanowane z rastrowanego orygina³u jest to ten sam oryginalny plik, który widaæ równie na rysunku 15.8, ale coœ dziwnego sta³o siê na nim z rastrami. Zamieni³em w nim k¹ty rastra magenty i ó³tego. Nie zrobi³em tego jednak po to, aby ci udowodniæ, e dowolnie wybrane k¹ty rastra siê nie sprawdzaj¹, lecz jedynie po to, abyœ siê przekona³, e nie musisz zbytnio przejmowaæ siê ó³t¹ farb¹. Przypominam: tylko trzy kolory farby mog¹ znajdowaæ siê w odleg³oœci 30 stopni od siebie. Wybieramy wiêc trzy kolory, które s¹ najciemniejsze: cyjan, magentê i czarny. Pozostaje nam ó³ty. Zwykle upycha siê go pomiêdzy magentê i cyjan w odleg³oœci 15 stopni od ka dego z nich i 45 stopni od czarnego, ale tak naprawdê k¹t ó³tej farby nie ma adnego znaczenia. Je eli w to nie wierzysz, przyjrzyj siê bli- ej zdjêciu z zamienionymi k¹tami rastra. Czy potrafisz wyjaœniæ, dlaczego widaæ na nim morê w tle i na w³osach, a znacznie mniej jej mamy na twarzy? Raster magenty nie znajduje siê w odleg³oœci 30 stopni od niczego, ale k¹t jest wa - ny tylko wtedy, gdy jest coœ, z czym mo e powstaæ konflikt. To w³aœnie dzieje siê w tle, gdzie mamy sporo cyjanu i czarnego. Jednak twarz jest niemal wy³¹cznie w kolorze magenty i ó³tego, a ó³ty nie jest wystarczaj¹co silny, aby spowodowaæ morê. Je eli mamy do czynienia z normalnymi k¹tami rastra: 15 procent dla cyjanu, 45 procent dla czarnego, 75 procent dla magenty, 0 procent dla ó³tego, i umieœcimy orygina³ w skanerze pod normalnym k¹tem 90 stopni, aden raster nie bêdzie w odleg³oœci 30 stopni od k¹ta pracy skanera. Musimy wiêc umieœciæ orygina³ w skanerze pod k¹tem. Jednak jaki powinien byæ to k¹t, pozostaje spraw¹ dyskusyjn¹. Z tych samych powodów, dla których tylko trzy farby mog¹ znajdowaæ siê w odleg³oœci 30 stopni od siebie, tylko dwie mog¹ znajdowaæ siê w odleg³oœci 30 stopni od k¹ta skanowania. Musimy wiêc podj¹æ jak¹œ decyzjê. Zwykle najlepszym k¹tem skanowania dla rastrowanych orygina³ów jest k¹t 45 Rysunek Oryginalny plik cyfrowy wydrukowany z odwróconymi k¹tami rastra magenty i ó³tego (zwróæ uwagê na wystêpuj¹ce ró nice w kolorach tego zdjêcia i orygina³u, mimo e oba pliki s¹ identyczne!)

14 324 Rozdzia³ 15. stopni, bêd¹cy w odleg³oœci 30 stopni zarówno od magenty, jak i cyjanu. W tym przypadku, niestety, czarny i ó³ty bêd¹ pod stosunkowo niekorzystnymi k¹tami skanowania. Jak wa ny jest tego typu wybór, widaæ jasno na rysunku To zdjêcie zosta³o zeskanowane pod k¹tem 45 stopni i przywrócone do pionu w Photoshopie. Widaæ na nim, w du ym powiêkszeniu, kana³y RGB. Czerwony i zielony kana³ zosta³ ukszta³towany przez, odpowiednio, cyjan i magentê orygina³u. Czy widzisz charakterystyczny 15-stopniowy k¹t rastra na kanale czerwonym i 75-stopniowy na zielonym? Struktura punktów jest zwarta i dobrze zdefiniowana. Porównaj j¹ z kana³em niebieskim, który bazuje na ó³tej farbie orygina³u. Uderzaj¹ca mora! Faktycznie, jak wynika z obliczeñ, ó³ty kolor, który pierwotnie by³ pod k¹tem 0 stopni, zosta³ obrócony i znalaz³ siê pod k¹tem 45 stopni, co nie jest zbyt korzystne. W tym kanale jakoœæ ucierpia³a najbardziej, ale wolimy mieæ dobry cyjan i magentê ni dobry ó³ty. Mo emy sobie poradziæ ze zdjêciami zawieraj¹cymi s³aby ó³ty, co za chwilê zademonstrujê. Jednak gdybyœmy w ogóle nie zmienili k¹ta skanowania, wszystkie kana³y wygl¹da³yby tak jak kana³ niebieski na rysunku i mielibyœmy jeden wielki problem. Rozdzielczoœæ i inne rozdzielczoœci Maj¹c ju za sob¹ odrobinê teorii matematycznej, spróbujmy najpierw poradziæ sobie jakoœ z fataln¹ jakoœci¹ rastrowanego kolorowego zdjêcia. Na rysunku 15.8 widzimy, e zarówno wygl¹d zwyczajnie zeskanowanego i niekorygowanego zdjêcia, jak i zdjêcia po automatycznym usuniêciu rastra, jest nie do zaakceptowania. Oba maj¹ zbyt wiele problemów do naprawienia. Pierwsze ma prawie wszêdzie pocz¹tkowe stadium mory, a do drugiego zastosowano m³ot kowalski, który zniszczy³ wszystkie szczegó³y. Za³ó my te, e nie chcemy spêdziæ nad tym zdjêciem ca³ego dnia. Maj¹c nieograniczony czas, mo na zrekonstruowaæ prawie wszystko. Wreszcie, pozwól sobie przypomnieæ, e punkty rastra tworz¹ce to zdjêcie to byæ mo e niezbyt wiele, ale to wszystko, co mamy do zachowania szczegó³ów. Nie mo emy wiêc sobie pozwoliæ na ich zniszczenie. Czyli adnego wielokrotnego ponownego próbkowania, adnego rozmywania i ponownego wyostrzania, adnego dodatkowego szumu i adnych innych m³otów kowalskich. Zamiast tego mo esz spróbowaæ innych metod. n Zeskanuj zdjêcie z maksymaln¹ rozdzielczoœci¹ i pod odpowiednim k¹tem. Wysoka rozdzielczoœæ zmiêkczy zdjêcie. Powinieneœ oczywiœcie wykonaæ tak e ponowne próbkowanie w dó³ do odpowiedniej rozdzielczoœci (w rozdziale 14. znajdziesz wskazówki). Odpowiedni k¹t pozwoli nam utrzymaæ kontrolê nad mor¹. Dla czarnobia³ych zdjêæ w³aœciwym k¹tem skanowania jest 15 lub 15 stopni; w przypadku koloru zwykle najlepsze jest skanowanie pod k¹tem 45 stopni. Poœwiêcamy wtedy trochê szczegó³ów w kanale czarnym na rzecz lepszej magenty i cyjanu. W przypadku bardzo ciemnych zdjêæ lepiej mo e siê sprawdziæ skanowanie pod k¹tem 15 stopni, które pogorszy jakoœæ magenty, lub 15 stopni, które obni y jakoœæ cyjanu. Na rysunku w formie graficznej zosta³y przedstawione ró ne mo - liwoœci wyboru. n Skonwertuj zdjêcie do LAB-u i rozmyj kana³y A i B. Jest to decyduj¹cy krok. W systemie LAB kolor jest niezale ny od kontrastu, a kana³y A i B definiuj¹ tylko kolor. Rozmycie kana³ów A i B eliminuje du e obszary przejœcia pomiêdzy kolorami, spowodowane struktur¹ rastra, bez niszczenia szczegó³ów zdjêcia. Zobacz, o ile lepszy jest kana³ niebieskiego po rozmyciu i ponownej konwersji do RGB. Wybierz tak¹ wartoœæ filtru Gaussian blur (Rozmyj gaussowsko), która usunie

15 Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 325 Rysunek K¹t skanowania ma decyduj¹ce znaczenia podczas pracy z rastrowanymi orygina³ami. W wiêkszoœci przypadków optymalny bêdzie k¹t 45stopni. Uzyskamy wtedy najlepszy z mo liwych wygl¹d punktów rastra magenty i cyjanu. Powy ej: w du ym powiêkszeniu kana³y czerwonego i zielonego zdjêcia zeskanowanego pod k¹tem 45stopni. Zwróæ uwagê na doskona³¹ strukturê punktów rastra w kanale czerwonym, bazuj¹cym na cyjanie, i kanale zielonym, bazuj¹cym na magencie. Poni ej z lewej: w kanale niebieskiego widoczna jest dosyæ wyraÿna mora. Wynika ona z tego, e kana³ niebieski bazuje na ó³tym, a 45 stopni nie jest zbyt korzystnym k¹tem skanowania dla ó³tego. Gdybyœmy nie zeskanowali tego zdjêcia pod k¹tem, równie kana³ czerwony i zielony wygl¹da³yby tak jak kana³ niebieski. Poni ej z prawej: ten sam niebieski kana³ po tymczasowej konwersji do przestrzeni LAB i rozmyciu kana³ów A i B widoczny wzór rastra z kana³u. Nie powinieneœ mieæ z tym wiêkszego problemu. Wielkoœæ rozmycia powinna byæ zwykle wiêksza w kanale B ni w kanale A. W tym przypadku u y³em promienia (radius) o wielkoœci 1,4 dla A i 2,0 dla B. Ze wzglêdu na koniecznoœæ u ycia dwóch wielkoœci promienia nie mo emy tego wykonaæ w RGB lub CMYK i za pomoc¹ trybu Color, dostêpnego w oknie dialogowym polecenia Fade (Zanik), ograniczyæ stosowanie filtru do przestrzeni LAB. n Utwórz czarny kana³. Zrób kopiê dokumentu LAB, w takiej postaci, w jakiej jest w tej chwili, i wykonaj konwersjê do CMYK. Je eli chcesz, mo esz usun¹æ kana³y CMY ta wersja dokumentu jest przydatna tylko do kana³u czarnego. Chcemy zachowaæ w czarnym kanale jak najwiêcej szczegó³ów,

16 326 Rozdzia³ 15. Rysunek Poni szy rysunek pokazuje konwencjonalne k¹ty rastra dla czterech kolorów farb i proponuje kilka k¹tów skanowania. Jednak nie ka da naœwietlarka u ywa dok³adnie tych k¹tów. W ka dym programie umo liwiaj¹cym wczytywanie plików opisu PostScriptu (PPD) mo emy przeczytaæ, co konkretna naœwietlarka potrafi zrobiæ. Powy ej okno dialogowe programu QuarkXPress 4, gdzie, w przeciwieñstwie do poprzednich wersji, mo na zmieniæ domyœlne k¹ty rastra 15 o K¹t rastra magenty Odpowiedni do skanowania czarno-bia³ych zdjêæ zawieraj¹cych raster Odpowiedni do skanowania ciemnych kolorowych zdjêæ ze s³abym kana³em magenty a nastêpny krok os³abi czêœæ wzoru rastra w pozosta³ych kana³ach. Poniewa czarny jest konstrukcj¹, na której opiera siê drukowane zdjêcie, chcemy, aby mia³ jak najwiêcej oryginalnych szczegó³ów. n Zredukuj wzór rastra w kanale L. PrzejdŸ do oryginalnego dokumentu LAB, otwórz kana³ L i usuñ wzór rastra dok³adnie w ten sam sposób, w jaki robi³eœ to na czarno-bia³ym zdjêciu, korzystaj¹c z recepty opisanej podczas omawiania zdjêcia Clintona na rysunku n Skoryguj kolory i wykonaj konwersjê. Od ciebie zale y, jak daleko siê tu posuniesz, ale je eli jesteœ w stanie ustawiæ w systemie LAB zakres zdjêcia u ywaj¹c kana³u L, to jest to najlepsza metoda dla rastrowanych orygina- ³ów. Wszystkie ponownie zrastrowane wersje zdjêcia na rysunku 15.8 maj¹ mniej lub bardziej widoczne wypalenia. Korekcja kana³u L nie grozi przynajmniej ich wzmocnieniem. n Zast¹p czarny kana³. Poniewa 15 o K¹t rastra cyjanu Odpowiedni do skanowania czarno-bia³ych zdjêæ zawieraj¹cych raster Odpowiedni do skanowania ciemnych kolorowych zdjêæ ze s³abym kana³em cyjanu w ostatnich dwóch krokach spowodowaliœmy niewielkie zniszczenia, zast¹p nowy kana³ czarnego kana³em wygenerowanym wczeœniej. n Spytaj, gdzie szczegó³y nie s¹ konieczne? W wiêkszej iloœci miejsc ni móg³byœ przypuszczaæ. W przypadku tego zdjêcia chcemy 90 o K¹t rastra ó³tego Okropny do skanowania jakichkolwiek zdjêæ zawieraj¹cych raster Normalny k¹t skanowania 45 o K¹t rastra czarnego kolorowych zdjêæ zawieraj¹cych raster

17 Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 327 zachowaæ szczegó³y na w³osach, oczach, brwiach, powiekach, kolczykach i ubraniu. Ale jest to tylko niewielka czêœæ zdjêcia. Je eli skóra i t³o, zajmuj¹ce wiêksz¹ czêœæ zdjêcia, w jakiœ sposób stan¹ siê bardziej miêkkie, to bêdzie to jak najbardziej korzystne. W zwi¹zku z tym, je eli lubisz korzystaæ z masek, utwórz kopiê zdjêcia i j¹ rozmyj. Nastêpnie po³¹cz obie wersje, maskuj¹c czêœci orygina³u zawieraj¹ce najistotniejsze szczegó³y. Je eli nie zbyt odpowiada ci ta metoda, rozmyj twarz narzêdziem Blur (Rozmycie). Jednak, moim zdaniem, najlepszym sposobem jest umieszczenie orygina³u jako dodatkowej warstwy powy ej rozmytej wersji. Nastêpnie poleceniem Layer: Add Layer Mask>Reveal All (Warstwa: Dodaj maskê warstwy>odkryj wszystko) zdefiniuj maskê, na której bêdziesz móg³ narzêdziem Airbrush (Aerograf) dok³adnie zdefiniowaæ, które obszary maj¹ byæ rozmyte. Je eli siê dobrze przyjrzysz skorygowanemu zdjêciu na rysunku 15.8, bêdziesz móg³ dostrzec na w³osach, które potrzebuj¹ wiêcej szczegó³ów, ziarnist¹ strukturê. Twarz kobiety, która ich nie potrzebuje, jest g³adka. n Pomyœl o zmodyfikowaniu k¹tów rastra. Jak ju wiemy, na czarno-bia³ym zdjêciu jest prawie pewne, e raster znajduje siê pod k¹tem 45 stopni. Dlatego nieomal automatycznie zmieniamy k¹t rastra wyjœciowego na 15 stopni lub 75 stopni, dziêki czemu otrzymujemy magiczn¹ ró nicê 30 stopni. Tego typu argumenty maj¹ równie zastosowanie (chocia w mniejszym stopniu) do kolorowych zdjêæ. W przypadku zdjêcia zawieraj¹cego wiele szczegó³ów lub kolorów neutralnych op³aca siê na przyk³ad tak zmodyfikowaæ wyjœciowy raster cyjanu, aby by³ pod innym k¹tem ni raster cyjanu w oryginale. Jednak w przypadku takich zdjêæ jak to, gdzie nie mamy zbyt du ych problemów z mor¹, nie polecam tego. Samospe³niaj¹ca siê przepowiednia Obecnie moje twierdzenie, e prawid³owe k¹ty to 15, 30 i 90 stopni nie jest zbyt precyzyjne. Ka da naœwietlarka ma inn¹ charakterystykê i producenci proponuj¹ niewielkie odstêpstwa nie tylko w k¹cie, ale równie w gêstoœci rastra. Na przyk³ad naœwietlarka, na której wypuszcza³em orygina³ zdjêcia na rysunku 15.8, naœwietli³a raster cyjanu pod k¹tem 18,43, a nie 15 stopni, z gêstoœci¹ 126,5 linii na cal, a nie 133, jak zalecaj¹ czasopisma. Czarny zosta³ naœwietlony pod normalnym k¹tem 45 stopni, ale z gêstoœci¹ 141,42 DPI. Je eli odczuwasz potrzebê zamiany k¹tów rastra, proponujê zamianê jedynie magenty i cyjanu, co bêdzie proste i efektywne. Je eli jesteœ ambitny, w kilku przypadkach dobre rezultaty przynios¹ bardziej zdecydowane posuniêcia. To prawda, e w idealnym œwiecie nigdy nie musielibyœmy pracowaæ z rastrowanymi orygina³ami, modyfikowaæ, przygotowywaæ do druku zdjêcia o indeksowanych kolorach, u ytego na stronie WWW, przywracaæ œwietnoœci dziewiêtnastowiecznej fotografii czy tworzyæ wielkoformatowego plakatu z 2-megabajtowego pliku. Jednak obecnie coraz czêœciej jesteœmy proszeni o wykonanie tego typu prac. Wiele osób zapewnia nas, e nie mo na osi¹gn¹æ zadowalaj¹cych rezultatów z tego typu orygina³ów. Jednak to oni sami sprawiaj¹, e ich przepowiednie siê sprawdzaj¹. Najpierw skanuj¹ zdjêcie pod nieodpowiednim k¹tem, nastêpnie usuwaj¹ wszystkie punkty rastra i stosuj¹ filtr wyostrzaj¹cy. Na zakoñczenie otrzymuj¹ zupe³ny chaos, drukuj¹c z³ym k¹tem rastra. Punkty rastra s¹ twoim przyjacielem. Stan¹ siê wrogiem tylko wtedy, gdy pozwolisz im utworzyæ morê. Zapamiêtaj magiczne s³owa trzydzieœci stopni a nic takiego siê nie stanie.

18 328 Rozdzia³ 15. Œci¹ga Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 4 Za ka dym razem, gdy zostan¹ na siebie na³o one dwa regularne wzory, powstanie pewien rodzaj interferencji. Jest ona zupe³nie nieprzewidywalna. Czasami mo e byæ niezauwa alna, a czasami powodowaæ bardzo wyraÿn¹ morê. 4 Gdy drukujemy cokolwiek zawieraj¹cego poœrednie tony, wprowadzamy wzór z³o ony z punktów rastra. Gdy skanujemy wydrukowane zdjêcie i próbujemy je ponownie wydrukowaæ, wprowadzamy drugi wzór na ju istniej¹cy na zdjêciu i powstanie mory staje siê bardzo prawdopodobne. 4 Wzory s¹ znacznie mniej zauwa alne, je eli s¹ drukowane od siebie w odleg³oœci 30 stopni. Ta regu³a odnosi siê zarówno do wzoru pasków na koszuli, jak i rzêdów punktów rastra. 4 Je eli wydrukujemy czarno-bia³e, zrastrowane orygina³y bez adnej modyfikacji, powstanie mora uzyskana przez na³o enie dwóch rastrów pod k¹tem 45 stopni, który jest typowym k¹tem rastra czarnego. 4 Photoshop, QuarkXPress4 i PageMaker umo liwiaj¹ modyfikacjê domyœlnych k¹tów rastra. W przypadku rastrowanych czarno-bia³ych orygina³ów powinniœmy zdefiniowaæ nowy k¹t rastra na 15 lub 75 stopni, aby by³ on w odleg³oœci 30 stopni od rastra, który jest czêœci¹ oryginalnego zdjêcia. 4 Zwykle farby cyjanu, magenty i czarnego drukowane s¹ w odleg³oœci 30 stopni od siebie. W takim przypadku nie ma ju miejsca na umieszczenie w tej samej odleg³oœci czwartej farby. Ale nie ma to znaczenia, poniewa ó³ta farba jest zbyt s³aba, aby spowodowaæ morê. 4 Regu³a trzydziestu stopni odnosi siê tak e do skanowania. Orygina³ powinien byæ umieszczony pod k¹tem 30 stopni w stosunku do k¹tów rastra najwa niejszych farb. Orygina³y zawieraj¹ce raster lub inny regularny wzór nigdy nie powinny byæ umieszczane w skanerze pod k¹tem prostym. Po zeskanowaniu, mo esz w Photoshopie przywróciæ pionowe po³o enie zdjêcia. 4 Podczas korekty rastrowanych orygina³ów naszym celem jest os³abienie punktów rastra, a nie ich wyeliminowanie. Te punkty zawieraj¹ szczegó³y. Je eli nie jesteœ ju w stanie zobaczyæ punktów, to zdjêcie jest zbyt miêkkie. Aby otrzymaæ jak najlepsze rezultaty, potraktuj plik jak dwa oddzielne zdjêcia: jedno zawieraj¹ce punkty i jedno zawieraj¹ce puste obszary pomiêdzy nimi. 4 Nie stosuj filtru wyostrzaj¹cego do ca³ego zdjêcia zawieraj¹cego raster. Je eli zdjêcie tego wymaga, prawdopodobnie zbyt mocno je wczeœniej rozmy³eœ, aby pozbyæ siê punktów rastra. Je eli trzeba, mo esz u yæ narzêdzia do wyostrzania, aby wyostrzyæ tylko niektóre obszary zdjêcia, na przyk³ad oczy.