WT Codziennie. następne wydania już w czwartek i piątek

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WT Codziennie. następne wydania już w czwartek i piątek"

Transkrypt

1 Wydanie specjalne października 2010 Codziennie Wiadomości Turystyczne pismo branżowe pracowników turystyki Wydawca: Eurosystem Wawelska 78, ap. 30, Warszawa tel. (22) , WT Codziennie następne wydania już w czwartek i piątek Przemysław Trawa wiceprezes MTP Pra cu je my dla was i bar dzo chce my, że by ko lej ne edy cje TO UR SA LO NU by ły co raz lep sze i bardziej owocne. 1 TOUR SALON 2010 Tu ry stycz ne scien ce fic tion Kom pu te ry za miast lu dzi w call cen ter, new slet te ry prze no szą ce klien ta w świat wa ka cji i ofer ty wy sy ła ne tu ry stom w mo men cie, kie dy są na nie naj bar dziej re cep tyw ni, tak bę dzie funk cjo no wać biu ro po dró ży przy szło ści. Co cze ka tu ry sty kę? Ja ki bę dzie klient przy szło ści? Od po wiedź na to py ta nie nie mo że być jed no znacz na. Jed no jest pew ne: tech no lo gia mo że wy zwo lić nie zwy kły po ten cjał te go biz ne su. Przed turystyką czas prawdziwych przełomów. Weźmy za przykład newsletter. W przyszłości nie będzie wystarczało wklejenie do wiadomość zdjęcia z rajskiej plaży. Trzeba będzie przenieść klienta w miejsce, w którym proponuje się mu spędzenie urlopu. Można to zrealizować na podstawie geolokalizacji jego komputera po adresie IP, dzięki czemu jego miejsce pobytu zostanie precyzyjnie określone na mapie, która pokaże się na ekranie komputera po otwarciu newslettera. Zobaczy on wtedy wizualizację swojego przelotu z domu np. na Dominikanę, a następnie będzie mógł podziwiać karaibski świat widziany z pokładu wycieczkowca opowiada Grzegorz Bosowski z Fly.pl. W podobny sposób turysta zostanie zachęcony do odwiedzenia konkretnego hotelu, np. wykorzystując filmy prezentujące na żywo imprezy i wydarzenia w resorcie. Drukowane katalogi będą zastępowane mailingami kierującymi do stron prezentujących oferty. Tam na klienta czekać będą opis, zdjęcia, filmy i szereg dodatkowych informacji, jakich nie można umieścić w zawieszkach czy też w katalogach tłumaczy Michał Pilkiewicz, prezes zarządu Enovatis S.A., operatora portali Wakacje.pl, EasyGo.pl oraz Wypoczynek.pl. Eksperci twierdzą też, że zmieni się również sposób pracy doradców. Dziś od klienta często oddziela go biurko i monitor komputera. W nowych rozwiązaniach będą wspólnie śledzić oferty na dużym, dotykowym ekranie, podróżując po systemie. Ten umożliwi im szybki przegląd wybranych ofert, wybór najlepszej, obejrzenie zdjęć, filmów, opinii, i oczywiście dokonanie docelowej rezerwacji. Wszystko to w jednym przyjaznym i interaktywnym systemie dodaje Pilkiewicz. Szef Fly.pl wspomina o jeszcze jednym narzędziu, które prawdopodobnie znajdzie szerokie zastosowanie wśród pracowników biur podróży przyszłości. Mowa o systemach CRM (Customer Relationship Management). Będą one analizowały dokładnie, w jakim okresie konkretny podróżny wyjeżdża zazwyczaj na wakacje, jak długo przed wakacjami rezerwuje swój pobyt, by na podstawie tej wiedzy wy- stro na 17 Złote Medale wesprą branżę W tym ro ku po raz pierw szy or ga ni za to rzy To ur Sa lo nu przy - zna ją Zło te Me da le dla pro duk - tów tu ry stycz nych. Wy róż nie nie jest przy zna wa ne przez MTP od pra wie 30 lat i pod kre śla wa lo ry, no wo cze sność i in no wa cyj ność na gro dzo nych pro duk tów oraz jest wspar ciem mar ke tin go wym dla firm. JM Redakcja Wiadomości Turystycznych Codziennie zaprasza na stoisko 125 czekamy na Ciebie W wydaniu Wiadomości Turystyczne co 2 tygodnie Czytaj, jakie niezbędne dla twojej pracy informacje publikujemy w naszej gazecie (strona I-VIII) Tour Salon practical information (English page 14-15) Spis wystawców i program (strona 21) Czytaj Mazowsze Chopinem stoi Region partnerski tegorocznych targów konsekwentnie promuje się wizerunkiem muzycznego geniusza. (stro na 4) Czego pragną agenci Na lepszą sprzedaż składa się wiele czynników. Do tematu trzeba podejść kompleksowo. (stro na 13)

2 2 codziennie 1 WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

3 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 codziennie 1 3 Tour Salon czas zacząć! Przed na mi spo tka nia, kon fe - ren cje, pre zen ta cje i... du żo tu - ry stycz nych wra żeń. Chce my w nich wszyst kich wam to wa - rzy szyć. Pod czas te go rocz nej po znań skiej im pre zy, przez ko lej ne dni bę dzie my in for mo - wać o tym, co w tar go wej tra - wie pisz czy, po ka zy wać, gdzie i kie dy na le ży się po ja wić oraz cze go nie moż na prze oczyć. Co dzien nie, cie ka wie i za wsze na czas do star czać bę dzie my naj śwież szych re la cji z sa me go cen trum wy da rzeń. Za chę ca my was też do współ two rze nia na - sze go dzien ni ka. Za pro ście nas na tar go we sto iska, a my opi - sze my je w jed nym z to ur sa lo - no wych wy dań. Po dziel cie się z na mi swo imi wra że nia mi, zgła szaj cie te ma ty, dys ku tuj cie. Sło wem: spo tkaj my się na To ur Sa lo nie. redaktor prowadząca Marta Jurek Codziennie 1 TOUR SALON 2010 Krótko Bułgaria kierunek z rosnącym potencjałem Piaszczysta plaża Morza Czarnego, ładna pogoda, ale także stosunkowo krótki lot to powody, dla których Polacy wybierają Bułgarię na wakacje. Do za let za li czyć na le ży rów - nież bo ga tą prze szłość i atrak - cyj ne ce ny. Buł ga ria jest dość ta nim kie run kiem, a te go, po za sło necz ną po go dą, ocze ku ją Po - la cy za uwa ża Re mi giusz Ta la - rek, wi ce pre zes Ra in bow To urs. Ob ser wu je my sta ły wzrost za - in te re so wa nia wy po czyn kiem na Ri wie rze Buł gar skiej. Ho te le są kon ku ren cyj ne ce no wo w po - rów na niu z obiek ta mi w in nych re jo nach Eu ro py czy świa ta tłu ma czy Piotr Ha ła dus, dy rek - tor mar ke tin gu w TUI Po land. Głów ne za le ty kie run ku to krót - Kraj partnerski W Bułgarii Polacy celują w obiekty ze średniej półki, ze śniadaniami lub w all inclusive. 60 lat minęło Pol skie To wa rzy stwo Tu ry - stycz no -Kra jo znaw cze uczest - ni cząc w te go rocz nym To ur Sa lo nie pod kre śla swo je tra dy - cje. Rok 2010 jest bo wiem dla PTTK ro kiem ju bi le uszo wym. Or ga ni za cja po wsta ła 17 grud nia 1950 r., z po łą cze nia Pol skie go To wa rzy stwa Ta - ki lot, piasz czy ste pla że, zna ko - mi ty kli mat i dy na micz nie roz - wi ja ją ca się ba za ho te lo wa wy mie nia Piotr He nicz, wi ce - pre zes Ita ki. Po za ty po wym wy po czyn kiem na pla ży obe rwu je my za ni te re so wa nie wy jaz da mi ob jaz do wy mi, któ re ide al nie na da ją się do po łą cze nia z wcza sa mi po by to wy mi stwier dza. Stan dard ho te li, szcze gól nie tych, któ re prze szły ka pi tal ny re - mont lub no wo wy bu do wa nych, nie od bie ga od stan dar dów eu - ro pej skich, a nie jed no krot nie je prze wyż sza twier dzi Ha ła dus. Na si klien ci ku pu ją do brej kla - sy ho te le 3-gwiazd ko we, du żo sprze da je my tak że ofer ty 4- gwiazd ko wej in for mu je He nicz. Ob ser wu je my zrów no wa żo ne za in te re so wa nie ofe ro wa ny mi trzań skie go (rok za ło że nia 1873) oraz Pol skie go To wa rzy - stwa Kra jo znaw cze go (1906 r.), dzie dzi cząc nie tyl ko ma ją tek, ale tak że do ro bek i tra dy cje swo ich po przed ni ków. Zrze sza bli sko 70 tys. człon ków, sku - pio nych w 3 tys. klu bów i kół, two rzą cych 315 od dzia łów. Bułgaria to kierunek korzystny cenowo. Jednocześnie ho te le nie od bie gają od standardów eu ro pej skich, a nie jed no krot nie je nawet prze wyż szają. stan dar da mi wy po czyn ku. Tak sa mo sprze da ją się ho te le trzy -, czte ro -, jak i pię cio gwiazd ko we. Więk sze zna cze nie ma ją bli - skość pla ży, ro dzaj wy ży wie nia i osta tecz na ce na za po byt kon - klu du je wi ce pre zes Ra in bow To - urs. Pod czas tar gów od bę dzie się pod su mo wa nie kon kur su na Ra in bow To urs wy słał do Buł - ga rii w mi nio nym se zo nie let nim pra wie 5 tys. osób. W przy szłym ro ku moż na spo dzie wać się zwięk sze nia blo ku miejsc o ok. 25 proc. Na więk sze kon tyn gen - ty na le ży li czyć tak że w TUI Po land i w Ita ce. MG Naj cie kaw szy pro dukt tu ry - stycz ny PTTK 2010 ro ku (22 paź dzier ni ka o godz. 11. na es tra dzie w ha li 5). Wy da rze niem bę dzie roz - strzy gnię cie i wrę cze nie na gród lau re atom XIX Ogól no pol skie - go Prze glą du Książ ki Kra jo - znaw czej i Tu ry stycz nej ( gladk siaż ki.pl) 22 paź dzier ni ka o godz. 12 WYDANIE SPECJALNE TOUR SALON 2010 CODZIENNIE 1 ISSN Wydawca: Eu ro sys tem, Ja ro sław Śle szyń ski, War sza wa, ul. Wa wel ska 78, ap. 30, tel. (22) , faks (22) , e -ma il: wt@wia do mo sci tu ry stycz ne.pl, Redakcja: Marta Jurek Zespół: Marzena German, Magdalena Kowalska Joanna Morawska, Liliana Olchowik, Katarzyna Tarasiuk Reklama: Jagoda Walczak (dyrektor), Joanna Mputu Lese, Karolina Tamioła Skład: Studio4you, Iwona Bóta, Agnieszka Wierzejska-Jouini. Zdjęcie na okładce fot. Flickr.com Maroko krajem partnerskim 2011 Ma ro ko to kraj, któ ry w ostat nich la tach cie szy się co raz więk szą po pu lar no - ścią. Nie jest jesz cze do koń ca od kry ty przez Po la - ków, dla te go war to go po znać bli żej. Stąd też w ro ku 2011 sto isko Ma ro ka ja ko kra ju part ner skie go To ur Sa lo nu znaj dzie się w cen trum uwa gi. List in ten - cyj ny zo sta nie pod pi sa ny o godz JM Krótko Invest-Hotel po raz dwunasty Jak co ro ku, tak i tym ra - zem tar gom To ur Sa lon bę dą to wa rzy szyć Tar gi Wy po sa że nia Ho te li In - vest -Ho tel. Za kres te ma - tycz ny tar gów obej mu je m.in. me ble, tek sty lia i oświe tle nie, urzą dze nia ła zien ko we, kom pu te ro - we sys te my re zer wa cji i ob słu gi re cep cji oraz wy - po sa że nie re cep cji, wy po - sa że nie dla spa i ga stro no mii oraz opro gra - mo wa nie dla ho te lar stwa i ga stro no mii, sys te my za rzą dza nia ener gią, wen ty la cją, kli ma ty za cją, sys te my kon tro li i do stę pu. JM

4 4 codziennie 1 WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE Codziennie 1 TOUR SALON 2010 Krótko Stopy dla podróżników Sta tu et ki w kształ cie stóp na wią zu ją cym do mo ty wu po dró żo wa nia są na gro dą w ple bi scy - cie, w któ rym in ter nau ci przez 4 mie sią ce gło so - wa li na naj bar dziej in te - re su ją ce wy pra wy po gru po wa ne w pię ciu ka te go riach: Wo da, Gó - ry, Ląd, Na ko łach oraz Na gro da Spe cjal na. Na - gro dze ni po dróż ni cy od - bio rą je z rąk sy nów Ar ka de go Fie dle ra. JM Krótko Jak Poznań dba o turystę MICE Roz wój in fra struk tu ry mia sta Po zna nia dla po - trzeb prze my słu spo tkań Po znań sto li cą tu ry sty - ki biz ne so wej to te mat kon fe ren cji, pod czas któ - rej go ście z bran ży MI CE po zna ją szcze gó ły pla - nów mo der ni za cji i roz - bu do wy Po znań Con gress Cen ter oraz roz bu do wy po znań skie - go Dwor ca Głów ne go i Por tu Lot ni cze go Ła wi ca. Or ga ni za to ra mi pre zen - ta cji są Po znań Con gress Cen ter oraz Biu ro Kon - gre sów i Spo tkań Urzę du Mia sta Po zna nia. JM 20 paź dzier ni ka 2010, Paw. 10, godz Mazowsze Chopinem stoi Rok Cho pi now ski jesz cze trwa, więc Ma zow sze, re gion part ner ski To ur Sa lon 2010, wi zu ali za - cją sto iska kon se kwent nie na wią zu je do mu zycz ne go ge niu sza i je go ma zo wiec kich ko rze ni. Już pierw sze go dnia tar gów re gion urzą dza kon fe ren cję Ma zow sze od no wa, na któ - rej po chwa li się po my sła mi na od świe że nie wi ze run ku. Z ko - lei pod czas Wie czo ru Wy staw - ców za pro si do sto łu, na któ rym zo sta ną wy sta wio ne tra dy cyj ne po tra wy i sma ko ły - ki. - Przez ca ły czas tar gów słu ży my ma te ria ła mi i ofer ta - mi, któ re po mo gą zor ga ni zo - wać atrak cyj ny po byt na Ma zow szu od po wia da Iza - be la Stel mań ska, za stęp ca dy - rek to ra Wy dzia łu Pro mo cji, Kul tu ry i Tu ry sty ki Ma zo wiec - kie go Urzę du Mar szał kow - skie go. Z ko lei pre zes LOT Ma zow sze Cho pi na Ja dwi ga Or czyk -Mi zio łek wie zie do Po zna nia chleb w kształ cie gło wy Fry de ry ka Cho pi na. To wy piek pie kar ni eko lo - gicz nej z So cha cze wa mó wi Chleb w kształ cie gło wy Cho pi na to wy - piek pie kar ni eko lo gicz nej z So cha cze wa Wyremontowana Żelazowa Wola stała się jedną z ważniejszych atrakcji turystycznych. Co istotne, zaczyna być też rozpoznawalną marką nie tylko w Polsce, ale na całym świecie. ale ma my wię cej oko licz no - ścio wych spe cja łów, wśród nich ma zur ki oraz tru fle Cho - pi na spo rzą dzo ne zgod nie z XIX -wiecz ną re cep tu rą opo - wia da. Po wię cej trze ba przy je - chać do So cha cze wa, gdzie kuch nia ho te lu Cho pin pro po - nu je spe cjal ne me nu z ta kich skład ni ków i tak przy rzą dza ne, jak by mia ło tra fić na stół mło - de go Fry de ry ka.co praw da po - dob no, sam mu zyk nie był żar ło kiem, nie mniej war to dzia łać na wszyst kie zmy sły tu - ry stów po dą ża ją cych je go szla - kiem. Od wie dza ją cych jak na ra zie na szczę ście nie bra ku je. Zwrócić Wisłę Polakom No wo wy bu do wa ny par king w Że la zo wej Wo li już oka zu je się za cia sny mó wi pre zes LOT Ma zow sze Cho pi na. Cie szy my się też, że wię cej tu - ry stów za glą da do So cha cze - wa. Ko ściół w Bro cho wie jest już pięk nie od no wio ny, wciąż nie są do stęp ne San ni ki. W pa - ła cy ku, w któ rym zo sta nie urzą dzo ne za fun du sze unij ne no wo cze sne Cen trum Cho pi - now skie, trwa wła śnie grun - tow ny re mont do da je. W Po zna niu jed nak przed sta - wi cie le Ma zow sza nie bę dą mó wi li tyl ko o Cho pi nie. Pod - czas kon fe ren cji Prze rwa ne Jed nym z tar go wych wy da - rzeń bę dzie spo tka nie z po dróż - ni kiem Mar kiem Ka miń skim, któ ry w pre lek cji pt. Jak nie - moż li we sta ło się moż li we Po - dróż nik opo wie o swo ich wy pra wach na Bie gun Pół noc - ny, na Ki li man dża ro i o po dró ży z ro dzi ną po Pol sce i Nor we gii. Po świę ci też nie co miej sca pro - jek to wi Eks pe dy cja Wi sła. ma rze nia ma zo wiec ki Urząd Mar szał kow ski oraz PIT po - dzie lą się do świad cze nia mi świe żo na by ty mi przy roz wią - zy wa niu dwóch ostat nich kry - zy sów. Tak się nie szczę śli wie zło ży ło, że oba te go rocz ne ban kruc twa do ty czy ły du żych to uro pe ra to rów za re je stro wa - nych w na szym re gio nie mó - wi Stel mań ska. Mam na dzie ję, że na sze spo tka nie bę dzie po cząt kiem dys ku sji na te mat jak roz wią zy wać te go ty - pu kry zy sy, a jesz cze le piej: nie do pusz czać do nich! LOK 21 paź dzier ni ka 2010 Paw. 14B, sala B, godz W naj bliż szym cza sie pla nu - je my kon fe ren cję z udzia łem po - li ty ków i eko lo gów, na któ rej przed sta wi my wspól ną wi zję wy - ko rzy sta nia po ten cja łu eko no - micz ne go i tu ry stycz ne go Wi sły mó wi Ewa Mil lack z Fun da cji Mar ka Ka miń skie go. JM Cen trum Pra so we sa la kon fe ren cyj na 22 paź dzier ni ka 2010 Paw. 10, godz

5 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 codziennie 1 5

6 6 codziennie 1 WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE W zbliżającym się sezonie oferta na Maroko znane i nieznane Tour Salon będzie dla biura Maroko Travel okazją do wypłynięcia na biznesowe szerokie wody. Ma ro ko Tra vel jest to uro pe - ra to rem spe cja li zu ją cym się wy łącz nie w wy pra wach do Ma ro ka. Pod sta wą je go ofer - ty jest stan dar do wy wy po czy - nek w Aga di rze, ale tak że wy ciecz ki ob jaz do we, te ma - Kraj partnerski W 2011 roku w Maroko będzie krajem partnerskim targów Tour Salon tycz ne, wy jaz dy in te gra cyj ne oraz nie stan dar do we, do pa - so wa ne do in dy wi du al nych po trzeb klien ta. Na szym za mia rem jest do - tar cie do jak naj szer szej gru - py klien tów in dy wi du al nych i biur po dró ży, któ re chce my za chę cić do sprze da ży na szej ofer ty. Wie le biur pod ję ło już z na mi współ pra cę, ale za - mie rza my roz sze rzyć sieć sprze da ży. Dzię ki pre zen ta - No we kie run ki w biu rze Olimp Tra vel Organizator rozpoczyna sprzedaż w zimowej Szwajcarii i Austrii Biu ro po dró ży Olimp Tra vel przy go to wa ło no wy ka ta log z ofer tą zi mo wą dla nar cia rzy, któ - ry zo sta nie ofi cjal nie za pre zen - to wa ny na tar gach To ur Sa lon. Z no wo ści po ja wi ły się w nim przede wszyst kim dwa kie run ki, któ rych do tąd to spe cja li zu ją ce się we wy jaz dach do Włoch biu - ro nie sprze da wa ło Szwaj ca ria i Au stria. Roz sze rzo na zo sta ła tak że ofer ta wło ska, w któ rej no - wo ścią są ośrod ki Bar do nec chia, Ce sa na i Mon te Ci mo ne. Waż - ne są rów nież ce ny, któ re w sto - sun ku do ro ku ubie głe go są niż sze o zł mó wi cji na szej fir my na tar gach To ur Sa lon ma my za miar za ist nieć w świa do mo ści klien tów ja ko spe cja li ści w za kre sie wy jaz dów do Ma - ro ka mó wi Ewa Przy sta no - wicz, kie row nik biu ra Ma ro ko Tra vel. Biu ro pla nu je tak że przy - bli żać klien tom kli mat, sma - ki i za pa chy Ma ro ka po przez sprze daż pro duk tów ma ro - kań skich w Pol sce. JM Ro bert Ochwat, pre zes biu ra. W su mie w ofer cie znaj du je się w tym ro ku po nad 40 ho te li, a w każ dym gru py z Olimp Tra vel li czą osób od grud - nia do kwiet nia. Ob słu gu je my za rów no klien tów in dy wi du al - nych, dla któ rych przy go to wa li - śmy bo ga tą ofer tę na gro dzo ną go dłem Li der Ryn ku, oraz Eu ro Le ader Naj lep sza fir ma w Pol - sce w za kre sie or ga ni za cji wy - jaz dów nar ciar skich w Al py i Do lo mi ty wło skie, jak i gru py zor ga ni zo wa ne od kil ku na stu do na wet kil ku set osób do da je Ro bert Ochwat. JM Toursalon 2009 Tak było rok temu Żywiołowi 2Uro 3Na 4 Stoisko i spontaniczni Włosi dali przykład, jak się dobrze bawić da pięk nych Sło wa czek z ze spo - łu G -Strinx rzu ca ła na ko la na targach można było spotkać uczestników programu You Can Dance Wiadomości Turystycznych było areną ożywionych dyskusji branżowych 2 Alpetour pączkuje Licz ba re gio nów, w któ - rych fir ma Al pe to ur ofe ru je w tym se zo nie wy po czy nek na nar tach, uro sła z 5 do 14. W ka ta lo - gu, przy by ło wie le no wych ośrod ków w Au strii (m.in. re gio ny Stu bai i Zit ter tal) oraz Wło szech (m.in. w Val di Fas sa, Val di Fiem me, Pa ga nel la). Za czę li śmy se zon już w paź dzier ni ku i bę dzie trwał aż do ma ja mó wi Krzysz tof Kaw ka, Al pe to ur Pol ska. JM Alpetour potwierdza: majówka na nartach została przyjęta bardzo ciepło przez Polaków. Przez Pragę taniej na Cypr Cy pryj ska Or ga ni za cja Tu ry stycz na przy go to wa ła cie ka wy pro gram skie ro wa ny do pra cow ni ków biur po dró ży. Od li sto pa da do mar ca bę dą oni mo gli sko - rzy stać z ty go dnio wych po by tów na Cy prze w ce nie zł. Ofer ta, któ rej pre mie ra od bę dzie się na To ur Sa lo nie, obej mu je prze lot li nia mi Czech Air - li nes z mię dzy lą do wa niem w Pra dze, po byt w ho te lu i je den po si łek. Je den pa kiet jest prze zna czo ny dla dwóch osób. Jest to ofer ta pro wa dzo na przez nas. Pra cow nik biu ra po dró ży bę dzie mógł so bie wy brać do wol ny ho tel z przed sta wio nej przez nas li sty mó wi Ma rze na Olej nik, dy rek tor COT w Pol sce. JM Cy pryj ska Or ga ni za cja Tu ry stycz na, paw. 5, sto isko 15 Wiel ko pol ska. Wiel ka hi sto ria, wiel ka przy go da Pro jek tem za rzą dza biu ro Wiel ko pol skiej Or ga ni za cji Tu ry stycz nej. To no we ha sło pro mo cyj ne wo je wódz twa wiel ko pol skie go. Zo sta ło ono za pre zen to wa ne wraz z od świe żo nym lo go tu ry - stycz nym 14 paź dzier ni ka w Cen trum Pra so wym Mię dzy - na ro do wych Tar gów Po znań - skich. To część pro jek tu pt. Kom plek so wa pro mo cja wio dą cych pro duk tów tu ry - stycz nych Wiel ko pol ski re ali zo wa ne go w ra mach Wiel - ko pol skie go Re gio nal ne go Pro gra mu Ope ra cyj ne go na la - ta JM

7 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 codziennie 1 7 Tu ry sty ka przy gra nicz na się roz pę dza Codziennie 1 TOUR SALON 2010 Pierw sze go dnia tar gów To ur Sa lon Nie miec ka Cen tra la Tu ry sty ki (DZT) za pre zen tu je ofer tę tu ry sty ki przy gra nicz nej i moż li wo ści współ pra cy pol - sko -nie miec kiej w jej ra mach. DZT od daw na współ pra cu je z Pol ską Or ga ni za cją Tu ry stycz - ną w za kre sie wspie ra nia roz - wo ju i pro mo cji tu ry sty ki na te re nach le żą cych po obu stro - nach gra ni cy pol sko -nie miec - kiej. Nie daw no obie or gani za cje pod pi sa ły umo wę, któ - rej efek tem ma być zin ten sy fi - ko wa nie współ pra cy re gio nów przy gra nicz nych i wzmoc nie - nie po zy tyw ne go wi ze run ku tych te re nów. Oka zją do wza - jem ne go po zna nia się przy - szłych part ne rów biz ne sowych i do przed sta wie nia ofert ma ją być warsz ta ty pol sko - -nie miec kie, któ re od bę dą się w przy szłym ro ku. O do kład - nym ter mi nie, miej scu i for mie te go przed się wzię cia po in for - mu je my w trak cie pre zen ta cji mó wi Aga ta Płoń ska, z biu ra DZT w Pol sce. JM 20 paź dzier ni ka 2010 Paw. 6A, sala 2, godz Krótko Autobusy z siecią Od te go se zo nu biu ro po dró ży FunC lub wpro - wa dza re zer wa cję miej sc w au to ka rze. Do dat ko wo w au to bu sach zo sta ły za - mon to wa ne urzą dze nia, któ re umoż li wią bez prze - wo do wy do stęp do in ter - ne tu. Za sto so wa na tech no lo gia udo stęp nia usłu gi tak że w miej scach o ogra ni czo nym za się gu sie ci ko mór ko wych in for mu je Mag da Iwa - now ska z FunC lub. JM Krótko Integracja w świecie dziecięcych marzeń Wio ska in diań ska po ło - żo na w Jó ze fo wie w wo je wódz twie wiel - ko pol skim to cie ka wy pro dukt tu ry stycz ny, któ ry mo że sta no wić ele ment ofer ty fir mo we - go spo tka nia in te gra cyj - ne go. W sce ne rii dzikiego zachodu moż na zor ga ni zo wać cie ka wą im pre zę z za ba wa mi, któ re po zwo lą się po czuć jak praw dzi wy Sie dzą cy Ba wół lub Rą czy Je leń. Na tar gach To ur Sa lon możemy za po znać się ze szcze gó ła mi in diań skiej ofer ty.

8 8 codziennie 1 WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE Zasmakuj Sławy Sława położona jest nad brzegami dużego i czarującego Jeziora Sławskiego, którego brzegi zasnute mgłą wydają się nie mieć końca Gmina, znajduje się na pograniczu Dolnego Śląska i Wielkopolski. Prawdziwym skarbem Sławy jest przyroda i jej walory turystyczne. W czerwcu ubiegłego roku podczas Powitania Lata, Telewizja Gorzów Wlk., nadała Gminie Sława honorowy tytuł Stolicy Lata 2009 Województwa Lubuskiego. Osoby lubiące sporty wodne i atrakcje związane z wodą nie będą się nudzić. W większości ośrodków wypoczynkowych znajdują się wypożyczalnie sprzętu pływającego, a zainteresowani poznaniem tajników żeglarstwa mogą wsiąść udział w weekendowym kursie żeglarstwa. Prócz osób, które mają wiatr w żaglach, wędkarze również znajdą coś dla siebie. Wszystkie wody obwodu objęte są strefą ciszy dlatego też, można miło spędzić czas i choć przez chwilę poczuć prawdziwy oddech przyrody Turystów którzy nie przepadają za wodą, zapraszamy do wzięcia udziału w wycieczce rowerowej lub pieszej po czystych i jakże pięknych okolicach! Na terenie gminy znajduje się m.in.: szlak zielony, żółty oraz dwie ścieżki przyrodniczo-leśne. Niedaleko Sławy (w Lubiatowie) znajduje się również ścieżka konna Szlak Konny Dwóch Pętli oraz rancho dla osób chcących spędzić wczasy w siodle. Sława to miejsce gdzie dziewicza przyroda, bogata tradycja i nowoczesna baza turystyczna splotły się w jedno, tworząc idealne miejsce zarówno do uprawiania sportów wodnych, jak i całorocznego wypoczynku. Ważniejsze imprezy, które odbywały się w sezonie letnim: Ogólnopolski Festiwal Bluesowy Las, Woda&Blues Ogólnopolska Olimpiada Młodzieży w Sportach Letnich (żeglarstwo, triathlon) LUBUSKIE 2010 Papieski spływ kajakowy Regaty o Puchar Ziem Zachodnich zaliczane do Pucharu Polski w klasie Omega Dni Morza Powitanie Lata w Sławie z TV Gorzów Wlkp. Zlot Garbatych Bolidów Summer Rock Festival (wystąpił: HUNTER) Bluesobiegi Sławskie Sławska Noc Reggae ( wystąpił: m.in. JAMAL) Lato Bez Granic (wystapił: R. Janowski, Gwiazda Wieczoru LADY PANK) Regaty Australijskie. Urząd Miejski Sława, ul. H. Pobożnego 10, Sława, Tel , Faks , slawa@slawa.pl,

9 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 codziennie 1 9 Agroturystyka niewykorzystany atut! Kwa te ry Sto wa rzy sze nia Agro tu ry stycz ne go Żubr to dru gie do my, bu do wa ne z my ślą o dzie ciach czy odzie dzi czo ne po ro dzi cach, cza sem trak to wa ne ja ko in we sty cja. Za pew nia ją go ściom peł ną pry wat - ność. Wspól ny sa lon, ta ras czy ła zien ka (jest ich na ogół mniej niż sy pial ni) nie bę dą krę pu ją ce dla więk szej ro dzi ny czy gro na przy ja ciół. Gdy upodo ba nia go ści i go spo da rzy (a każ dy z nich to in dy wi - du al ność) oka żą się zgod ne, po byt zy - sku je pa sjo nu ją cą opra wę. Ro man Woł ko wyc ki swo ją kwa te rę Nad Sta wa mi w Bia ło wie ży prze zna cza dla mi ło śni ków przy ro dy. Sam nie gdyś po lo wał - w my śliw skim sa lo nie wi szą wy pcha ne tro fea. W sta wach plu ska ją ry by, któ re go ście mo gą so bie sa mo dziel - nie zła pać na węd kę, a po tem spo żyć w ob szer nej al ta nie. W oko li cy znaj du je się też kwa te ra Bo ra -Zdrój w Lew ko wie No wym. Jej wła ści cie le pań stwo Ko - złow scy w czę ści po se sji za aran żo wa li ka wa łek pusz czy, w sto do le urzą dzi li skan sen et no gra ficz ny, ale dom dla tu ry - stów ma wszyst kie wy go dy. Pod czas pik ni ku, przy re gio nal nych sma ko ły - kach, wy stę pu je ze spół Na rew czan ki z re per tu arem lu do wych przy śpie wek i in sce ni za cją ob rzę du za ślu bin. Z ko lei w po bli skiej kwa te rze Pod Gru szą w Gra bow cu ni cze go nie trze ba in sce ni zo wać. Pa ni Ni na Le oniuk mó wi tu tej szą gwa rą, a wy naj mu je dom swo - ich ro dzi ców, z tra dy cyj nym pie cem, świę tym ką tem, mo ni dłem, ręcz nej ro - bo ty chod ni ka mi i ko sza mi. Bę dąc w Bia ło wie ży war to też od wie - dzić Za ci sze An ny w Haj du kowsz czyź - nie. To ob szer ny dom pod la sem z ta ra sem, sa lo nem, anek sem ku chen - nym, kil ko ma sy pial nia mi i dwo ma ła - zien ka mi. Na po sił ki wę dru je się do sta re go do mu. O zmierz chu go spo darz Agroturystyka to mocna strona krajowej turystyki wie zie na am bo nę: moż na ob ser wo wać dzi ki wy cho dzą ce na żer. Nie spo sób omi nąć go spo dar stwa Eu - ge niu sza Woł ko wyc kie go (kwa te ra Bu - kwi ca w Za błot czyź nie),któ ry swo im go ściom po ka zu je gdzie ro śnie bu kwi ca i jak spo rzą dzić z niej bar dzo zdro wą na - lew kę. To pre zes Bia ło wie skie go Sto wa - rzy sze nia Agro tu ry stycz ne go Żubr ( bia lo wie za.pl), do któ re go na - le żą go ścin ne pusz czań skie do my. LOK Krótko O komercjalizacji produktu Jed nym z waż niej szych wy da - rzeń tar gów To ur Sa lon bę dzie Okrą gły Stół Bran ży Tu ry stycz nej or ga ni zo wa ne przez PIT, POT i MTP spo tka nie po świę co ne te - ma ty ce ko mer cja li za cji pro duk tu tu ry stycz ne go. Zda niem Jó ze fa Ra taj skie go, wi ce pre ze sa PIT, po - ję cie pro dukt tu ry stycz ny jest nad uży wa ne bez świa do mo ści, co ono tak na praw dę ozna cza. Pro - ble mem zwłasz cza pol skich biur po dró ży jest to, że na ich sto - iskach na tar gach bra ku je go to - wych ofert tu ry stycz nych z ce na mi, a od wie dza ją cy je klien ci nie rzad ko są od sy ła ni na stro ny in ter ne to we. Jak to zmie nić? O tym wła śnie bę dą dys ku to wać przed sta wi cie le bran ży. Spo tka nie jest za mknię te dla me diów i pu blicz no ści. JM 21 paź dzier ni ka 2010 Paw. 14A, sala Duża, godz Eurostar inwestuje miliony w szybsze pociągi Fir ma ogło si ła, że za mie rza prze zna czyć 700 mln fun tów na od no wie nie swo jej flo ty oraz za kup no wych po cią gów, któ re skró ci ły by czas po dró ży na tra sie Lon dyn Pa ryż. Re ali za cja in we sty cji, któ ra zo sta nie sfi nan so wa na ze środ ków ban ko wych oraz wła - snych ope ra to ra, ru szy w przy szłym ro ku i prze wi du je za kup no wych skła dów oraz po now ną aran ża cję po cią gów, któ rej do ko na wło ska fir ma Pi nin fa ri na. Po cią gi Eu ro star bę dą mo gły jeź dzić po to rach przy sto so - wa nych do roz wi ja nia wy so - kiej pręd ko ści, co umoż li wi fir mie włą cze nie do siat ki roz - kła dów jaz dy po łą czeń bez prze sia dek na róż nych tra sach eu ro pej skich. Skła dy bę dą dys po no wa ły miej sca mi dla 900 pa sa że rów i ich ba ga ży, co ozna cza zwięk sze nie po jem - no ści o jed ną pią tą w sto sun - ku do te raź niej szo ści. Z uwa - gi na fakt, że po cią gi Eu ro star roz wi ną pręd kość do 200 mil/godz. (pra wie 322 km/godz.), prze jazd na tra sie Lon dyn Pa ryż mo że skró cić się o dwie go dzi ny, na od cin - ku Lon dyn Am ster dam bę - dzie trwał po ni żej czte rech go dzin, a ze sto li cy Wiel kiej Bry ta nii do Ge ne wy po dróż ni bę dą je chać oko ło pię ciu go - dzin. MG 322km/godz dzięki takiej prędkości prze jazd na tra sie Lon dyn Pa ryż mo że skró cić się o dwie go dzi ny.

10 10 codziennie 1 WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE Regionalna wieża Babel Czy pol skie re gio ny ma ją wła sny wi ze ru nek, czy tel ne gra ni ce, zde fi nio wa ną toż sa mość? Od po wiedź Ste fa na Brat kow - skie go, in te lek tu ali sty i dzia ła - cza spo łecz ne go, dzien ni ka rza i pi sa rza (au tor ksią żek m.in. Naj krót szej hi sto rii Pol ski, Po dró ży do no wej prze szło ści, sce na riu sza se ria lu Naj dłuż sza woj na no wo cze snej Eu ro py ), ho no ro we go pre ze sa Sto wa rzy - sze nia Dzien ni ka rzy Pol skich, a ostat nio lau re ata na gro dy Zie- mi, wie lu mo że roz cza ro wać. W Pol sce nie wy kształ ci ły się re gio ny o sil nej toż sa mo ści. Na sza hi sto ria wie lo krot nie zmie nia ła ich gra ni ce, po wo jen - ne po dzia ły ad mi ni stra cyj ne nie uwzględ nia ły tra dy cji. W in - nych eu ro pej skich kra jach cią - żą ce ku so bie księ stwa czy hrab stwa zjed no czy ły się sto - sun ko wo póź no (np. nie miec ka Rze sza to twór XIX -wiecz ny), gdy każ da z tych kra in mia ła już za so bą od ręb ną hi sto rię, ugrun to wa ną oby cza jo wość, wła sny do ro bek kul tu ral ny. Kró le stwo Pol ski ja ko jed no li ty twór pań stwo wy po wsta ło wcze śnie, dzię ki wo jow ni cze - mu ple mie niu Lę dzian co po sta ram się udo wod nić w książ ce, któ rą obec nie pi szę któ re zdo mi no wa ło in ne ple - mio na. Roz bi cie feu dal ne nie przy wró ci ło tra dy cyj nych struk tur. Rzecz po spo li ta szla - chec ka by ła wie lo na ro do wa, więc zróż ni co wa na na in nym po zio mie. Za bor cy usta na wia li gra ni ce na rze kach, wo kół któ rych nie gdyś re gio nal ne wspól no ty bu do wa ły swój byt, prze ci na jąc na pół re gio ny o w mia rę jed no li tej kul tu rze lu do - wej. Resz ty po mie sza nia i za - plą ta nia do peł ni ła po wo jen na zmia na gra nic oraz ma so we prze sie dle nia i mi gra cje. Chy ba więc nie na le ży pod - kre ślać na si łę spe cy fi ki re gio nu. Wo je wódz two ma zo - wiec kie obej mu je wszak część Pod la sia i Zie mię Ra dom ską, utra ci ło zaś choć by rdzen nie ma zo wiec ką Zie mię Raw ską - na rzecz woj. łódz kie go. War to jed nak sza nu jąc re lik ty re gio nal nej od ręb no ści (np. w lu do wej kul tu rze), włą czać je w pro duk ty tu ry stycz ne. Bę dzie to i praw dzi we i atrak - cyj ne. Jak pro po no wa na przez Urząd Mar szał kow ski Wo je - wódz twa Ma zo wiec kie go Pre zen ta cja Kur piów. Gad ki kur piow skie, ka ba ret i pio sen ki. (śro da, czwar tek, pią tek, so bo ta, godz , pa wi lon 5, sce na). region War to sza nu jąc re lik ty re gio - nal nej od ręb no ści (np. w lu - do wej kul tu rze), włą czać je w pro duk ty tu ry stycz ne. Krótko Sky Club i Ter ra Ma re wspól nie za pre zen tu ją no we ka ta lo gi Biu ro po dró ży Sky Club prze pro wa dzi ło ba da nie, z któ re go wy ni ka, że jest ono naj czę ściej po le ca nym klien - tom or ga ni za to rem wy jaz - dów ty pu all in c lu si ve. Tą in for ma cją, jak rów nież no - wo ścia mi w ofer cie na la to 2011, biu ro po dzie li się z go - ść mi tar go wy mi pod czas kon fe ren cji or ga ni zo wa nej wspól nie z fir mą Ter ra Ma - re. W ka ta lo gu Sky Club po - ja wi ły się no we kie run ki wy spy Fu er te ven tu ra, Djer - ba, Kos i Ibi za oraz w hisz - pań ska An da lu zja. Na szych klien tów na pew no za in te re su je in for ma cja, że ma my już gwa ran cję ubez - pie cze nio wą na rok 2011 do da je Alek san dra Pa nuś, kie row nik dzia łu agen cyj ne - go Sky Club. JM Pre zen ta cja ofer ty na la to Or ga ni za tor: Sky Club, Ter ra Ma re Paw. 14 B, sa la na 1. pię trze Węgry nie w Schengen Wła dze lot ni cze Re pu bli ki Wę gier skiej zmie ni ły re gu la - cje praw ne do ty czą ce od pra - wy pa sa że rów po dró żu ją cych tran zy tem do oraz z Bu da pesz tu. Obec nie pod le - ga ją oni ta kim sa mym za sa - dom jak przy wy lo cie do kra jów stre fy Non -Schen gen. Po przej ściu od pra wy bi le to - wo -ba ga żo wej oraz kon tro li bez pie czeń stwa pa sa że ro wie po dró żu ją cy z War sza wy do sto li cy Wę gier bę dą mu sie li przejść przez kon tro lę do ku - men tów pro wa dzo ną przez Straż Gra nicz ną. Wy lot z bu - da pesz tań skie go lot ni ska do państw stre fy Schen gen rów nież wią że się z ko niecz - no ścią od by cia kon tro li do ku - men tów. MG

11 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 codziennie 1 11 Centra it powalczą na nowych zasadach Nagroda POT dla najlepszej placówki informacji turystycznej pomaga budować jej markę i promować miasta. Pierw sze go dnia tar gów To ur Sa lon Pol ska Or ga ni za cja Tu ry stycz na ogło si wy ni ki VI edy cji kon kur su na naj lep sze cen trum in for ma cji tu ry stycz - nej. W tym ro ku zo sta ły nie co zmie nio ne za sa dy do kon kur - su mo gły się zgło sić je dy nie te cen tra, któ re prze szły już pro - ces cer ty fi ka cji. Na gro dy zo sta - ną przy zna ne w czte rech ka te - go riach: czte ro -, trzy -, dwui jed no gwiazd ko we cen trum it. W każ dej z nich zo sta ną na - gro dzo ne trzy miej sca. Cer ty - fi ka cję wpro wa dzi li śmy w ubie głym ro ku i nie wszyst kie re gio ny jesz cze zdą ży ły ją prze - pro wa dzić. Nie chcie li śmy jed - nak prze ry wać kon kur su mó wi Ja cek Idzi kow ski, spe cja - li sta z De par ta men tu No wych Tech no lo gii w POT. Jed nym z ubie gło rocz nych lau re atów by ła In for ma cja Tu ry stycz na w Szklar skiej Po - rę bie, któ ra zwy cię ży ła w ka te - go rii miej sco wo ści do 20 tys. miesz kań ców. W opi nii lo kal - nej spo łecz no ści in for ma cja tu ry stycz na czę sto jest po strze - ga na ja ko in sty tu cja, któ ra nie przy no si re al nych do cho dów, dla te go ta ka na gro da przy czy - nia się do bu do wa nia jej pre sti - żu i pod kre śla jej zna cze nie dla funk cjo no wa nia miej sco wo ści tu ry stycz nych mó wi Gra ży na Bie der man, kie row nik it w Szklar skiej Po rę bie. JM 20 paź dzier ni ka 2010 Paw. 5, scena, godz Krótko Na Litwę na narty Park Li no wy One w Dru skien ni kach gwa ran tu je du że sko ki ad re na li ny. Spo - rych emo cji do świad cza się choć by pod czas zjaz du na li - nie na dru gi brzeg Nie mna. Od grud nia w tym ku ror cie zjeż dżać bę dzie moż na tak że na nar tach. Zo sta nie tu bo - wiem otwar ta ca ło rocz na kry ta tra sa nar ciar ska dłuż - sza niż w Du ba ju.o tych i wie lu in nych atrak cjach kra - ju bli skie go nam hi sto rycz nie i geo gra ficz nie, a wciąż za - ska ku ją ce go swą ma gią i po - my sła mi na spę dza nie wol ne go cza su, moż na prze - czy tać w Pla ner 2011: Li - twa przy go to wa nym przez re dak cję Wia do mo ści. konferencja prasowa 21 paź dzier ni ka 2010 Paw. 6A, salka 2, godz Przewodniki audio coraz lepsze Fir ma VOX Pol ska, do - staw ca au dio prze wod ni ków, za pre zen tu je na swo im sto - isku sprzęt od bie ra ją cy na no wych, ame ry kań skich czę sto tli wo ściach po dzie lo - nych na ka na ły. Ta ki sprzęt się trud niej roz re gu lo wu je mó wi Agniesz ka Czyż -Mań - kow ska, wła ści ciel ka fir my. Au dio prze wod ni ka mi co raz czę ściej in te re su ją się du że biu ra po dró ży VOX Po - land no tu je ostat nio wzrost licz by za mó wień od biur or - ga ni zu ją cych tu ry sty kę na ska lę ma so wą. JM Paw. 6A, stoisko 135 Mazury, Cud Natury zaprasza!!! Centrum Promocji i Informacji Turystycznej ul. Wyzwolenia 2, Giżycko, tel , tel./fax infogizycko@post.pl Warmia i Mazury regionem zjednoczonej Europy. Projekt dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata

12 12 codziennie 1 WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE

13 ZABEZPIECZENIA KURSOWE Na półmetku wszyscy tracą Hedging miał zabezpieczyć klientów przed wahaniami kursowymi strona II TRANSPORT Google wchodzi do branży. Koncern chce kupić spółkę ITA Software, dostarczającą rozwiązania informatyczne m.in. dla dystrybutorów biletów lotniczych. Kwota transakcji oscyluje wokół 1 mld. dol. Google nie ukrywa, że planuje więcej inwestycji w branży turystycznej. RS PRZEPISY Górskie prawo ostrzejsze. Do Sejmu wpłynął projekt Ustawy o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich. Przepis wprowadza m.in. odpowiedzialność karną za jazdę na nartach w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środków odurzających. JT LOTNICTWO Średnio 2,4 miliona dolarów traci linia lotnicza na skutek oszustw i wyłudzeń. Z raportu przygotowanego przez Deloitte wynika, że największa część strat jest spowodowana przestępstwami związanymi z korzystaniem z kart kredytowych. 35 proc. linii lotniczych oceniło, że wzrosła liczba takich przestępstw. KT DESTYNACJE Ceny wiz do Kenii wzrosną. Od 1 stycznia 2011 r. opłata wizowa wyniesie 50 dolarów od osoby. W kwietniu 2009 r. kenijski rząd zadecydował o obniżce tej stawki o połowę, by zachęcić podróżnych z zagranicy do odwiedzania tego afrykańskiego kraju. MG REGIONY Pomorskie przeznacza 5 mln na kampanię. We wrześniu ogłoszono hasło turystycznej kampanii województwa pomorskiego: Pomorskie. Nabierz kolorów, a jej głównym celem jest zachęcanie do odwiedzania regionu o każdej porze roku. Finał zaplanowany jest na wiosnę 2011 r. JM WT DZIÂ PORADNIA Wszystko o ubezpieczeniach dla wyjeżdżających we współpracy z Europäische Reiseversicherung AG Oddział w Polsce (Europejskie) strona III-VI praktyczne porady Gwarancje w nowej odsłonie. Przepisy regulujące ubezpieczenia biur podróży nie zmieniły się w sposób znaczący, ale powinniśmy liczyć się z tym, że odmienna może być ich interpretacja. strona VIII Odszkodowania dla pasażerów statków. Parlament Europejski przyjął rozporządzenie w sprawie praw pasażerów podróżujących drogą morską i po wodach śródlądowych, które zacznie obowiązywać za dwa lata. strona VIII INDEX ISSN października 2010 PISMO BRAN OWE PRACOWNIKÓW TURYSTYKI WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE Minister zadowolony z ustawy Jest prokonsumencka i ma uregulować rynek. Klienci poczują się bezpieczniej, uczciwi touroperatorzy rozwiną skrzydła twierdzi Katarzyna Sobierajska strona II Touroperatorzy Podstawowe strategiczne bł dy przyczynà upadku biura podró y Strategia uêmierciła Orbis Travel Drastyczne zmniejszenie liczby portów i kierunków, bezmyêlne powielanie zagranicznej strategii i wprowadzenie obcych touroperatorów do sieci własnej to główne bł dy, które doprowadziły polskie biuro do upadku. To, e Orbis jest skazany na pora k cz Êç touroperatorów przewidywała od dawna. Ja typowałem wiosn. Troch za du o im dałem, ale pewnie pociàgn liby do tego czasu, gdyby nie chmury pyłu i inne katastrofy mówi były dyrektor Centrum Turystyki Wyjazdowej Orbisu Jarosław Mojzych. Zdaniem Grzegorza Pràdzyƒskiego upadek firmy zaczàł si ju na poczàtku 2007 r. Wprowadzono wtedy nieprzemyêlanà centralizacj wszystkich jednostek firmy. Przekształcono oddziały w punkty sprzeda y zarzàdzane z centrali w Warszawie. KT WT WIĘCEJ CZYTAJ w branżowym dwutygodniku Wiadomości Turystyczne Rynek Bran a oczekuje przej ç na rynku turystycznym Rainbow na zakupach Grzegorz Prądzyński: Na radzie nadzorczej i zarządzie spółki spoczywa moralna i etyczna odpowiedzialność za upadłość 90-letniej firmy Touroperator b dzie kupował. NieoficjalnaIna informacja poprawiła samopoczucie akcjonariuszom i zasiała w bran y ziarno niepokoju. Zinformacji, które trafiły do mediów, wynika, e operator poszukuje firm o przychodach na poziomie mln zł. To kryterium spełniajà mi dzy innymi: Alfa Star, Ecco Holiday, Sun&Fun czy Oasis Tours. Po uwzgl dnieniu przej ç grupa Rainbow ma mieç w przyszłym roku 770 mln zł zysku ze sprzeda y brutto, 570 mln zł przychodów i 12 mln zł zysku netto. Grzegorz Baszczyƒski nie chciał mówiç o szczegółach. Owszem, prowadzimy równolegle rozmowy z dwoma podmiotami, ale nie wiadomo, czy zakoƒczà si one sukcesem, a jeêli nawet, to dopiero pod koniec tego roku tłumaczy. MKK Thomas Cook Firma przedstawia plany na najbli sze dwa lata 2011 rokiem niskich cen Thomas Cook przygotowała plan awaryjny na wypadek przyszłorocznej niestabilnej sytuacji walutowej. Tegoroczna oferta nie sprzedała si dobrze, a gigant odnotował a 5- procentowy spadek sprzeda y. W katalogu na lato 2011 ceny sà zatem ni sze w stosunku do propozycji na lato Jest to wynik polityki zabezpieczania ryzyka kursowego. Wobec niestabilnej sytuacji Cook woli spuêciç z tonu i obni yç ceny. Co wi cej, firma ma te plan na 2012 r. Koncern w swojej letniej ofercie na rok 2011 ma ju pakiety na londyƒskà olmpiad. GJ NOWE PRAWO WYDANIE SPECJALNE TOUR SALON 2010 Wiadomości Turystyczne Zobacz o czym piszemy co 2 tygodnie Branżowi prenumeratorzy Wiadomości Turystycznych wiedzą, co dzieje się w turystyce. Druk prenumeraty str. 9

14 II BIURA WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE Finanse Pomysły na zabezpieczenia przed wahaniami kursowymi tylko w cz Êci zdały egzamin Na półmetku wszyscy tracà Hedging miał byç lekiem na całe zło. W tym roku z rewolucyjnym pomysłem na zabezpieczenie swojej ekspozycji walutowej wyszło TUI. I wyszło... jak Zabłocki na mydle. W maju TUI szumnie ogłaszało swój nowy sposób na zabezpieczenie przed szybujàcymi cenami euro i dolara. Hedging miał byç dla firmy wybawieniem po trudnym zeszłym roku. Wtedy touroperator podawał ceny w euro, ale ze wzgl du na słabà złotówk okazały si one dla Polaków za wysokie. Marek Andryszak, prezes TUI mówi: ZawarliÊmy z bankiem umow hedgingowà, która zabezpieczała nas i naszych klientów przed ryzykiem wahaƒ kursowych i ewentualnà koniecznoêcià wprowadzenia dopłat, co zrobiło kilku wiodàcych touroperatorów w zwiàzku z umacniajàcà si złotówkà tłumaczy. Dzi ki tym działaniom złoty jest przeliczany na euro i dolara po kursach z jesieni 2009 r., czyli czasu, kiedy przygotowane były kalkulacje wycieczek na lato. Wówczas euro kosztowało 4,20 zł, a dolar 2,80 zł. Jak informujà przedstawiciele TUI, wartoêç umowy z bankiem opiewa na 100 mln dol. i ma zabezpieczaç 100 proc. kosztów ponoszonych przez firm w tym sezonie. Pomysł nie taki zły, ale operacja mogła byç przeprowadzona lepiej, komentujà działania TUI analitycy walutowi. Biuro, które zabezpieczyło swoje zobowiàzania odpowiednio po kursach 4,20 oraz 2,80, musi obecnie dopłacaç do swojej oferty europejskich wczasów mówi Tomasz Szecówka z departamentu doradztwa Domu Maklerskiego TMS Brokers. Jedynie w okresie pierwszych wyjazdów, kiedy kurs euro/złoty osiàgał tegoroczne maksima w okolicy 4,23 zł za jedno euro, takie zabezpieczenie mogło byç efektywne. JednoczeÊnie poziom 2,80 na parze dolar/złoty był jednym z ni szych we wspomnianym na poczàtku okresie (wrzesieƒ 2009 lipiec 2010) i zabezpieczenie zakupu dolarów po takiej cenie było bardzo dobrym posuni ciem. Choç najprawdopodobniej przypadkowym dodaje Szecówka. Zdaniem ekspertów podstawowym bł dem TUI było skorzystanie z hedgingu o charakterze pasywnym. Jego podstawowà wadà jest brak mo liwoêci wykorzystania zachodzàcych na rynku, korzystnych dla firmy, zmian poziomów kursów. MKK Ustawa o usługach Biznes turystyczny bez wi kszych problemów funkcjonuje pod rzàdami nowego prawa Minister zadowolony z nowej ustawy Jest prokonsumencka i ma uregulowaç rynek. Klienci poczujà si bezpieczniej, uczciwi touroperatorzy rozwinà skrzydła. Ustawa o usługach turystycznych, zdaniem ministerialnych urz dników, rozwià e wiele problemów bran y. MusieliÊmy dostosowaç si do prawa unijnego tłumaczyła wiceminister Katarzyna Sobierajska. Po pierwsze, w zakresie zabezpieczeƒ dla turystów, jak równie w zakresie swobodnego prowadzenia przedsi biorstwa dodała wiceminister. Jak zaznaczyła, ustawa umo liwi działanie na terenie Polski wszystkim firmom z krajów UE bez koniecznoêci tworzenia przedstawicielstw, co ma poszerzyç ofert dost pnà dla turystów. Urz dnicy pytani o to, jak nowelizacja wpłynie na sytuacj biznesu turystycznego, wzruszali ramionami. Nie mamy jeszcze adnych wyliczeƒ mówił minister Adam Giersz. O ile zwi kszà si zabezpieczenia, dowiemy si z rozporzàdzenia przygotowywanego przez Ministerstwo Finansów. JesteÊmy zainteresowani tym, eby na rynku działały podmioty dobrze prosperujàce i wypłacalne tłumaczył Giersz. Na konkrety przedsi biorcy b dà musieli poczekaç jeszcze kilka miesi cy. MKK WT WIĘCEJ CZYTAJ w branżowym dwutygodniku Wiadomości Turystyczne HOTEL STAR-DADAJ RESORT&SPA, to malowniczo położony hotel wśród lasów, na półwyspie jeziora Dadaj, 30 km od Olsztyna, jadąc w kierunku Mrągowa. To doskonałe miejsce do wypoczynku, organizacji szkoleń i konferencji, bankietów, jubileuszy, przyjęć weselnych i imprez okolicznościowych. Do dyspozycji gości mamy: 250 miejsc noclegowych, 4 sale konferencyjne, Grill, Chatę Warmińską Zaplecze rekreacyjne: basen kryty, hala sportowa, sauna, solarium, bilard, kręgle, korty tenisowe, sprzęt wodny: łódki, żaglówki, kajaki. Dysponujemy nowocześnie wyposażonymi gabinetami przeznaczonymi do rehabilitacji ortopedycznej. Oferujemy usługi fizjoterapeutyczne w zakresie chorób i urazów narządu ruchu. Program rehabilitacji dostosowany jest do indywidualnych potrzeb pacjenta. Zapraszamy również do naszych gabinetów SPA. To miejsce, które w miłej atmosferze pomoże zadbać o dobre samopoczucie i młodzieńczy wygląd, zachęcając do inspirującej podróży w głąb siebie. Zapraszamy Państwa do skorzystania z szerokiej gamy zabiegów na twarz i ciało renomowanej niemieckiej firmy kosmetycznej BIODROGA. Hotel Star-Dadaj Resort&Spa Dadaj k. Ramsowa, Barczewo woj. warm.- mazurskie tel.: , tel./fax: star-dadaj@wp.pl, spa@star-dadaj.pl

15 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 Przygotowano we współpracy z Europejskie PORADNIA PORADNIA ubezpieczenia podró ne Co mo esz ku piç za 30 zło tych? Kupując polisę, sprawdź na co wystarczą gwarantowane nią sumy ubezpieczenia. stro na IV Gdy byê mu siał z re zy gno waç Każ dy, kto re zer wu je wa ka cje z du żym wy prze dze niem, po wi nien za in we sto wać w ubez pie cze nie od kosz tów re zy gna cji z po dró ży. stro na V Wybór ubezpieczenia Na ubezpieczeniu turystycznym nie warto oszcz dzaç Zagwarantuj sobie beztroskie wakacje Wybierz polisę, kierując się faktycznymi potrzebami, a nie tylko ceną pakietu. stro na VI Rozszerz zakres swojej polisy Ubezpieczenie turystyczne jest jednà ze składowych imprezy turystycznej. Oznacza to, e nawet jeêli nie b dziesz pami tał o jego wykupieniu, na wakacjach i tak b dziesz ubezpieczony. Jednak warto zadbaç o swoje bezpieczeƒstwo i na wszelki wypadek dopytaç pracownika biura podró- y, co obejmuje twoja polisa i na jakà kwot została wystawiona. Marzena German Bez wzgl du na to, czy jedziesz na wakacje z rodzinà, czy bierzesz udział w wyjeêdzie słu bowym zorganizowanym przez biuro podró y, twój pakiet turystyczny musi zawieraç ubezpieczenie. Club&Travel specjalizuje si w organizacji wyjazdów motywacyjnych, z wydarzeniem o charakterze sportowym jako motywem przewodnim. To nie klienci, ale nasi pracownicy pami tajà o ubezpieczeniu uczestników grup oraz klientów indywidualnych, i to nie tylko z uwagi na nakaz ustawowy. Zale y nam bowiem, aby klienci czuli si podczas wyjazdu bezpiecznie mówi Barbara Dziedzic, dyrektor generalny Club & Travel. Rodzaj i zakres polisy uzale niony jest od celu wyjazdu i destynacji. Z reguły touroperatorzy włàczajà w swoje propozycje najbardziej podstawowy wariant polisy, a to dlatego, e chcà ograniczyç koszty samej imprezy turystycznej. Oczywi- Êcie majà oni mo liwoêç zaproponowania klientowi zwi kszenia sum gwarancyjnych i zakresu polisy, niestety nie ka dy pracownik biura podró y pami ta, by zaoferowaç turyêcie dodatkowe warianty. Nie zawsze wynika to z braku ch ci, czy lenistwa, niektórzy uwa ajà za doêç kr pujàce wypytywanie klienta o szczegóły zwiàzane z jego stanem zdrowia, czy sposobem sp dzania urlopu. JeÊli wi c cierpisz na choroby przewlekłe, sam poproê o doubezpieczenie na wypadek nasilenia si dolegliwoêci, jeêli wiesz, e b dziesz uprawiał na wakacjach sporty, koniecznie poszerz swój pakiet o dodatkowy wariant. Sprawà najwa niejszà sà oczywiêcie wysokie sumy ubezpieczenia oraz tzw assistance, czyli pomoc w przypadku koniecznoêci skorzystania z polisy. Suma ubezpieczenia musi byç na tyle du a, aby pokryç koszty nawet powa nego wypadku, a assistance powinno działaç natychmiastowo zauwa a Dziedzic. Od czego si ubezpieczaç Oczywistym jest, e jadàc na wakacje, chcemy mieç pewnoêç, e w razie zatrucia pokarmowego lub przezi bienia, b dziemy mogli bez martwienia si o finanse, skorzystaç z porady lekarza i wykupiç odpowiednie leki. Co jednak, gdy ulegniemy wypadkowi w czasie wycieczki fakultatywnej typu rafting po rzekach? Taka propozycja sp dzenia urlopu cz sto pojawia si w przypadku wyjazdów do Turcji, a turyêci korzystajà z niej coraz ch tniej. Niestety rafting nale y do grupy sportów ryzykownych, dlatego, by móc w razie koniecznoêci skorzystaç z polisy ubezpieczeniowej, trzeba poszerzyç jà o odpowiedni wariant. Gdy z kolei wybieramy si na narty, pami tajmy, e nierzadko dochodzi do zderzeƒ dwóch osób, w wyniku których obie sà poszkodowane. JeÊli to ty b dziesz sprawcà takiego zdarzenia, mo esz zostaç pociàgni ty do odpowiedzialnoêci. Ubezpieczyciele przygotowani sà i na takà opcj, dlatego oferujà polisy od odpowiedzialno- Êci cywilnej. Ile to kosztuje? Choç na polisie widniejà zawrotne sumy si gajàce dziesiàtek tysi cy euro, rzeczywisty koszt ubezpieczenia nie jest wysoki. Zazwyczaj wystawiamy polisy z najwy szà sumà ubezpieczenia. Cena składki jest i tak doêç niska, a Êwi ty spokój na wyjeêdzie trudny do wyceny, po prostu bezcenny zauwa a dyrektor generalny Club & Travel. Europäische Reiseversicherung AG Oddział w Polsce (Europejskie) oferuje ubezpieczenia w cenie ju od 8,70 zł za trzydniowy pobyt w jednym z krajów europejskich w wariancie podstawowym i 28,80 zł w najwy szym. W stosunku do całkowitej ceny wyjazdu, kwota ta zupełnie nie wpływa na ostateczne koszty urlopu. Faktem jest, e wolimy nie myêleç o ewentualnych nieszcz - Êciach, które mogà nas spotkaç Uprawianie sportu, nawet przypadkowe należy uwzględnić przy wyborze polisy na wakacjach, niestety wypadki si zdarzajà, a wtedy jeêli nie posiadamy odpowiedniej polisy, cały koszt leczenia spadnie na nas ostrzega Beata Kalitowska, dyrektor Europäische Reiseversicherung AG Oddział w Polsce. Jak to si załatwia Wykupienie polisy jest dziê bardzo proste. Klient nie ma potrzeby wypełniania skomplikowanych druków, ani podawania szczegółów ze swojego ycia. Wa ne jest, by wspomniał tylko o takich kwestiach, jak ewentualne wyst powanie chorób przewlekłych, bez koniecznoêci ich wymieniania, oraz o zamiarze uprawiania sportów. Wystawianie polisy ubezpieczeniowej nast puje poprzez system rezerwacyjny i jest nie tylko szybkie i sprawne, ale tak e pozwala uniknàç czasochłonnych i niejednokrotnie kłopotliwych pytaƒ do klienta o daty urodzenia, czy adres zamieszkania mówi Barbara Dziedzic. Do wystawienia polisy wystarczà tylko imi i nazwisko widniejàce np. na bilecie lotniczym lub innych dokumentach podró y. Cała operacja trwa przysłowiowà sekund, co w dzisiejszych czasach jest niezwykle cenne i wa ne dodaje dyrektor generalny Club&Travel. Wybór odpowiedniej polisy ubezpieczeniowej to jedna z tych formalnoêci, jakich musimy dokonaç wybierajàc si na wakacje. Na szcz Êcie wybór wariantów i łatwoêç ich zakupu jest na tyle du a, e aden turysta nie powinien mieç problemów z doborem opcji odpowiedniej.

16 Przygotowano we współpracy z Europejskie IV PORADNIA WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE Ceny Kupujàc polis sprawdê na co wystarczà gwarantowane nià sumy ubezpieczenia Co mo esz kupiç za 30 złotych? Ubez pie czy ciel gwa ran tu je, e w ra zie wy pad ku, za cho ro wa - nia, za gu bie nia lub znisz cze nia ba ga u, b dziesz mógł li czyç na wy pła t od szko do wa nia lub po - kry cie kosz tów le cze nia. Choç su my gwa ran cyj ne na po li sie wy da jà si prze ci t ne mu tu ry - Êcie bar dzo wy so kie, war to do - wie dzieç si, na co w rze czy wi - sto Êci wy star czà. Ma rze na Ger man Nie ste ty wie lu z nas nie ma Êwia do mo Êci wy so ko Êci rze czy wi stych kosz tów le - cze nia i trans por tu me dycz ne - go. Sko ro le karz roz ma wia z na mi tyl ko 15 mi nut, dla cze go ubez pie czy ciel twier dzi, e mu siał za pła ciç za na szà wi zy t kil ka set eu ro? Dzie je si tak, po nie wa na ca łoêç kon sul ta cji skła da si nie tyl ko roz mo wa z dok to rem, ale cz sto do dat ko - we ba da nia, do wy ko na nia któ rych nie zb d ny jest dro gi sprz t i od czyn ni ki me dycz ne. Po dob nie jest z trans por tem. Prze jazd z Fran cji do Pol ski mo e kosz to waç nas kil ka set zło tych, je Êli po je dzie my wła - snym sa mo cho dem, al bo tra fi - my na do brà pro mo cj w ta - nich li niach lot ni czych. War to jed nak uêwia do miç so bie fakt, e gdy w wy ni ku wy pad ku b - dzie my mu sie li zo staç prze - trans por to wa ni do do mu w po - zy cji le à cej, li nie lot ni cze mo - gà od mó wiç przy j cia nas na po kład. Nie ste ty ta ka sy tu acja ma miej sce bar dzo cz sto, a wte dy nie po zo sta je nam nic in ne go, jak wró ciç spe cja li - stycz nà ka ret kà lub am bu lan - sem lot ni czym. Koszt wy na j - cia te go ostat nie go to kwo ta rz du ki lu na stu ty si cy eu ro. Wy ku pu jàc pa kiet ubez pie - cze nio wy mu sisz za tem zwró - ciç uwa g na kil ka aspek tów. Wa na jest su ma, któ rà mo na b dzie wy ko rzy staç w przy - pad ku ko niecz no Êci pod da nia si le cze niu, pa mi taj jed nak, e obej mu je ona nie tyl ko usłu gi stric te me dycz ne, ta kie jak po ra da le kar ska, wy ko na - nie ba daƒ lub za bie gów, ale tak e trans port. Je Êli b dzie za ni ska, mo e wy star czyç na kon sul ta cj le kar skà, ale ju PRZYKŁADOWE WARIANTY UBEZPIECZEŃ Rodzaj pakietu: TIP TIP PLUS TOP Przykładowa składka nie na spe cja li stycz nà dia gno - sty k, czy na po wrót do Pol ski. Nie tyl ko su ma Za zwy czaj tu ry Êci zwra ca jà uwa g na wy so koêç sum gwa - ran cyj nych, za po mi na jàc o spraw dze niu za kre su od po wie - dzial no Êci ubez pie czy cie la. Pod sta wo we pa kie ty (np. w for mie pre zen to wa nych po ni - ej) sà od po wied nie dla osób sp dza jà cych wa ka cje tra dy cyj - nie. Je Êli jed nak w zwiàz ku z upra wia niem spor tów doj dzie do wy pad ku, cza sem po po - szko do wa ne go mu si wy ru szyç eki pa ra tow ni cza ze spe cja li - stycz nym sprz tem. Szcze gól - nie kszo tow ne sà ope ra cje z u y ciem Êmi głow ca (np. w gó - rach, przy zbo cze niu z wy ty czo - nej tra sy nar ciar skiej). Na ta kà oko licz noêç war to mieç wy ku - pio ne ubez pie cze nie od kosz - tów ra tow nic twa. W przy pad ku zi mo wych wy jaz dów na stok, nie rzad ko do cho dzi do upad - ków, któ re wy ma ga jà nie tyl ko tra dy cyj ne go le cze nia, ale tak - e re ha bi li ta cji. Nar cia rze i snow bo ar dzi Êci z pew no Êcià 8,7 zł za 3 dni (Europa); 12 zł za 3 dni (Świat); 9,6 zł za 3 dni (Świat ze zniżką studencką) chcie li by za bez pie czyç rów nie swój sprz t. Nie któ rzy ubez - pie czy cie le gwa ran tu jà w ra - mach as si stan ce zwrot kosz tów po nie sio nych w zwiàz ku z wy - po y cze niem sprz tu nar ciar - skie go lub za ku pem kar ne tu. By za pew niç so bie ta kà ochro - n, war to wy ku piç do dat ko wà opcj, ja kà jest pa kiet Ski. Ob ni skład k Ist nie je kil ka spo so bów na ob ni e nie skład ki ubez pie cze - nia tu ry stycz ne go. Je Êli po dró - u jesz z dzieç mi, mo esz wy - ku piç pa kiet ro dzin ny, któ re go koszt b dzie ni szy ni w przy - pad ku za ku pie nia ka dej po li - sy osob no. W ra mach ro dzi - ny po dró o waç mo gà mak sy - mal nie dwie oso by do ro słe i czwo ro dzie ci do 18 ro ku y cia. Po kre wieƒ stwo oraz płeç nie ma jà przy tym zna cze nia. Je Êli wy bie rasz si na wa ka cje z przy ja ciół mi, mo e cie sko rzy - staç z opcji ubez piecz nia gru - po we go. Wa run kiem jest uczest nic two w wy jeê dzie przy - naj mniej dzie si ciu osób. Zni ka, ja kà otrzy ma cie, wy - 17,4 zł za 3 dni (Europa); 21,3 zł za 3 dni (Świat); 17,1 zł za 3 dni (Świat ze zniżką studencką) no si 10 proc. Mniej sze staw ki ubez pie cze nio we obo wià zu jà tak e stu den tów i po dró nych do 18 ro ku y cia. Nie któ re to - wa rzy stwa ubez pie cze nio we wpro wa dzi ły zwy ki za wiek. Je Êli ukoƒ czy łeê np. 65 lat, mo - e oka zaç si, e b dziesz mu - siał do pła ciç w zwiàz ku z wy - szym ry zy kiem za cho ro wa nia lub wy pad ku. Na szcz Êcie ist - nie jà fir my, u któ rych ta ko we zwy ki przy krót ko ter mi no - wych ubez pie cze niach tu ry - stycz nych nie obo wià zu jà. War to wi c po szu kaç part ne ra, któ ry nie wy ma ga uisz cze nia wy szych kwot w zwiàz ku z wie kiem. Bar dzo ko rzyst nym fi nan so wo jest ubez pie cze nie rocz ne, wy ku py wa ne na do - wol nà licz b po dró y w cià gu jed ne go ro ku po ca łym Êwie - cie, przy czym czas trwa nia ka dej z nich nie mo e prze - kra czaç 40 dni. Koszt ta kie go ubez pie cze nia to 256 zł za pa - kiet ba sic i 384 zł za pa kiet com plex. Mo na do nie go do - dat ko wo wy ku piç ubez pie cze - nie kosz tów re zy gna cji z po - dró y. 28,8 zł za 3 dni (Europa); 35,4 zł za 3 dni (Świat); 28,5 zł za 3 dni (Świat ze zniżką studencką) kosz ty le cze nia i trans por tu 20 tys. euro 40 tys. euro 60 tys. euro na stęp stwa nie szczę śli - wych wy pad ków: trwały uszczerbek 40 tys. zł 20 tys. zł 28 tys. zł na zdrowiu śmierć 10 tys. zł 14 tys. zł 20 tys. zł bagaż 800 zł 1200 zł 2 tys. zł opóźnienie dostarczenia bagażu zakres odpowiedzialności w ramach assistance odpowiedzialność cywilna pomoc medyczna, gwarancja pokrycia kosztów leczenia, organizacja transportu, organizacja transportu zwłok lub pogrzebu za granicą 600 zł 600 zł pomoc medyczna, gwarancja pokrycia kosztów leczenia, organizacja transportu, organizacja transportu zwłok lub pogrzebu za granicą, organizacja transportu i zakwaterowania osoby towarzyszącej, dostarczenie leków, pomoc w przypadku kradzieży środków płatniczych, pomoc w przyypadku opóźnienia środka transportu o co najmniej 6 h, zmiana rezerwacji lotu po moc me dycz na, gwa ran cja po kry cia kosz tów le cze nia, or ga ni za cja trans por tu, or ga ni za cja trans por tu zwłok lub po grze bu za gra ni cą, or ga - ni za cja trans por tu i za kwa te ro wa nia oso by to - wa rzy szą cej, or ga ni za cja trans por tu i za kwa te - ro wa nia oso by we zwa nej do to wa rzy sze nia, or - ga ni za cja trans por tu po wrot ne go dzie ci, or ga ni - za cja i trans port człon ków ro dzi ny do kra ju za - miesz ka nia w przy pad ku śmier ci Ubez pie czo ne - go, do star cze nie le ków, po moc w przy pad ku kra dzie ży środ ków płat ni czych, za stęp stwo kie - row cy, po moc praw na, po moc w przy pad ku opóź nie nia środ ka trans por tu o co naj mniej 6 h, zmia na re zer wa cji lo tu, koszty ratownictwa brak 100 tys. euro 100 tys. euro Źródło: Europäische Reiseversicherung AG Oddział w Polsce (Europejskie) Musisz wiedzieć Sporty wysokiego ryzyka B dàc na wa ka cjach, mo e my na wet nie byç Êwia do mi fak - tu, e wła Ênie zde cy do wa li Êmy si na upra wia nie spor tu wy so - kie go ry zy ka. Do tej grupy ubez pie czy cie le zaliczajà nur ko wa nie z u y ciem apa ra tów od de cho wych, ki te sur - fing (oba po pu lar ne w Egip cie), ra fting lub in ne spor ty upra wia ne na rze kach gór skich (np. w Tur - cji), wspi nacz ka skał ko wa i wy so - ko gór ska (np. w Al pach lub Do - lo mi tach), sztu ki wal ki i wszel kie - go ro dza ju spor ty obron ne, my - Êli stwo, jaz da kon na, jaz da na qu - adach, jaz da na nar tach wod nych i sku te rach wod nych, jaz da na nar tach zjaz do wych łàcz nie z ama tor skim upra wia niem nar - ciar stwa, a tak e spor ty, w któ - rych wy ko rzy sty wa ne sà po jaz dy prze zna czo ne do po ru sza nia si po Ênie gu lub lo dzie. MG

17 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 Przygotowano we współpracy z Europejskie PORADNIA V Rezygnacje Towarzystwa Ubezpieczeniowe oferujà polisy na wypadek rezygnacji lub przerwania uczestnictwa w imprezie turystycznej GdybyÊ musiał z rezygnowaç z wakacji Ka dy, kto re zer wu je wa ka cje z du ym wy prze dze niem, np. w opcji wcze sna re zer wa cja, po - wi nien za in we sto waç w ubez - pie cze nie od kosz tów re zy gna cji z po dró y. Za nie wiel kà do pła tà mo na ku piç spo kój i pew noêç, e w ra zie nie prze wi dzia ne go wy pad ku lo so we go, pie nià dze prze zna czo ne na upra gnio ne wa - ka cj, zo sta nà zwró co ne. Katarzyna Hofman Na ryn ku ist nie jà dwa ro - dza je ubez pie czeƒ zwià - za nych z od wo ła niem uczest nic twa w im pre zie tu ry - stycz nej. Pierw szy z nich ma za sto so wa nie w przy pad ku re - zy gna cji z wy jaz du, dru gi w mo men cie, gdy zmu szo ny był - byê do prze rwa nia swo je go urlo pu. Oczy wi Êcie nie ozna - cza to, e mo esz od wo łaç wy - ciecz k lub wró ciç z niej wcze - Êniej, po nie wa na gle stra cisz na nià ocho t. Ochro nà ubez - pie cze nio wà ob j te sà kon - kret ne sy tu acje, na któ re nie masz wpły wu, a któ re wy ma ga - jà two jej obec no Êci w do mu. Re zy gna cja przed roz po cz - ciem urlo pu Sy tu acja mi, któ re upraw nia - jà ci do sko rzy sta nia z ubez - pie cze nia od kosz tów re zy gna - cji z wa ka cji, sà cho ro ba two ja, współ uczest ni ka wy jaz du lub wa sze go bli skie go krew ne go. Ubez pie cze nie to ma szcze gól - ne zna cze nie dla ro dzin po dró - u jà cych z ma ły mi dzieç mi, któ - re mo gà prze cie za cho ro waç z dnia na dzieƒ. Ubez pie czy ciel od da ci pie nià dze tak e w przy - pad ku, gdy byê np. zo stał okra - dzio ny na co najm niej 30 dni przed pla no wa nym roz po cz - ciem po dró y, a na sku tek te go zda rze nia mu siał byê zo staç w do mu z po wo du ko niecz no Êci udzia łu w czyn no Êciach ad mi ni - stra cyj no -sà do wych. Na zwrot pie ni dzy za wa ka cje mo esz li - czyç tak e, gdy byê zo stał zwol - nio ny z pra cy al bo do stał po sa - d z wy zna czo nym dniem sta - wie nia si w no wym miej scu na okres przy pa da jà cy na czas two ich wa ka cji. Ta ostat nia sy - tu acja ma jed nak za sto so wa nie tyl ko wte dy, je Êli by łeê wcze - Êniej za re je stro wa ny w Urz - dzie Pra cy ja ko oso ba bez ro - bot na. Wszyst kie opi sa ne przy - pad ki od no szà si nie tyl ko do cie bie, ale tak e do współ - uczest ni ków two je go wy jaz du. De cy du jàc si na ubez pie cze - nie od kosz tów re zy gna cji z uczest nic twa w im pre zie tu ry - stycz nej, mu sisz jed nak pa mi - taç, by za wrzeç jà w dniu re zer - wa cji w przy pad ku wy jaz dów za czy na jà cych si w okre sie krót szym ni 30 dni lub w ter - mi nie trzech dni od pod pi sa nia zgło sze nia w im pre zie tu ry - stycz nej, je Êli wy ku pu jesz jà na dłu ej ni 30 dni przed roz po - cz ciem. Ochro nà ubez pie cze - nio wà ob j ty jest nie tyl ko pa - kiet tu ry stycz ny, czy li zor ga ni - zo wa na wy ciecz ka ku pio na w biu rze po dró y, ale tak e re zer - wa cja ho te lu, apar ta men tu, bi - le tów lot ni czych, au to ka ro wych i pro mo wych. Pa mi taj, e w przy pad ku re zy gna cji z apar ta - men tu, ochro nà ubez pie cze - nio wà ob j te sà wy łàcz nie kosz - ty anu lo wa nia ca łej re zer wa cji, co w prak ty ce ozna cza, e je Êli je dziesz na wa ka cje z gru pà przy ja ciół, a jed ne mu z was przy da rzy si nie szcz Êcie, by móc uru cho miç po li s ubez pie - cze nio wà, wszy scy mu si cie zre - zy gno waç z po by tu. Prze rwa nie urlo pu Ist nie je jesz cze je den wa - riant ubez pie cze nia, na któ ry war to zwró ciç uwa g, a mia no - wi cie po li sa od prze rwa nia po - dró y. Jej przed mio tem sà nie - zb d ne i udo ku men to wa ne kosz ty trans por tu po wrot ne go, jak rów nie nie wy ko rzy sta - nych, a opła co nych Êwiad czeƒ. Na le à do nich m.in. za kwa te - ro wa nie, wy y wie nie i wy ciecz - ki. Sy tu acja mi upraw nia jà cy mi do sko rzy sta nia z te go ty pu po - li sy sà Êmierç, na głe za cho ro - wa nie lub nie szcz Êli wy wy pa - dek naj bli sze go krew ne go ubez pie czo ne go lub współ - uczest ni ka wy jaz du, szko da w mie niu po wsta ła w wy ni ku zda - rze nia lo so we go lub b dà ca na - st p stwem prze st p stwa np. kra dzie y z wła ma niem, ale tyl - ko wte dy, gdy spo wo do wa ła ko niecz noêç do ko na nia czyn - no Êci praw nych i ad mi ni stra - cyj nych oraz bez wzgl d nej obec no Êci ubez pie czo ne go lub współ uczest ni ka po dró y. Ubez pie cze nie od prze rwa nia po dró y mo na wy ku piç łàcz - nie z po li sà od kosz tów re zy - gna cji z wa ka cji. Nie ist nie jà kwo to we staw ki okre Êla jà ce koszt opi sa nych po - lis. Ich ce n ob li cza si na pod - sta wie ce ny sa mej wy ciecz ki. W przy pad ku ubez pie cze nia od re zy gna cji sta no wi ona rów no - war toêç 3 proc., w opcji re zy - gna cji i prze rwa nia po by tu jest to 4,5 proc. pier wot nej ce ny wa - ka cji. Praktyki ubezpieczycieli Ubezpieczenie nie zwalnia ci z odpowiedzialnoêci za nieostro ne post powanie Rób tak, aby uniknàç reklamacji To wa rzy stwa Ubez pie cze nio we pre cy zyj nie okre Êla jà, w ja kich przy pad kach mo gà od stà piç od wy pła ty od szko do wa nia. War to prze czy taç do kład nie wa run ki ubez pie cze nia, by uêwia do miç so bie, kie dy i w ja ki spo sób wy - st po waç o zwrot kosz tów. Katarzyna Hofman Fakt za war cia po li sy ubez pie - cze nio wej nie ozna cza, e mo esz za po mnieç o wszyst - kich za sa dach ostro no Êci, ja - kie obo wià zu jà ci w cza sie wa ka cji. Je Êli wy bie rasz si w od le głe re jo ny Êwia ta, sprawdê, czy nie zo sta ły wpi sa - ne na li st kra jów woj ny i pod - wy szo ne go ry zy ka. Je Êli mi - mo za gro e nia na dal chcesz je od wie dziç, fakt ten mu sisz zgło siç ka do ra zo wo przed wy jaz dem i uzy skaç od ubez - pie czy cie la po twier dze nie ochro ny. Li st ta kich paƒstw mo na zna leêç na stro nach in - te ren to wych to wa rzystw ubez - pie cze nio wych. Ubez pie cze nie zdro wot ne Mo e si zda rzyç, e b dàc na wa ka cjach, b dziesz mu siał sko rzy staç z po mo cy le kar - skiej. Cza sem przy pa dłoêç jest na ty le po wa na, e wy ma ga dłu sze go le cze nia, a stan cho - re go nie po zwa la na prze wie - zie nie go do kra ju. By wa i tak, e trans port jest mo li wy. Je Êli w ta kiej sy tu acji, mi mo po zy - tyw nych opi nii me dycz nych, cho ry od mó wi po wro tu do Pol - ski, ubez pie czy ciel nie po kry je kosz tów le cze nia za gra ni cà. Za zwy czaj z od po wie dzial no - Êci wy łà czo ne jest le cze nie sto - ma to lo gicz ne, o ile nie wy ni ka - ło z ko niecz no Êci udzie le nia na tych mia sto wej po mo cy le - kar skiej, za bie gi sta łe, jak np. dia li zy, któ rym cho ry pod da - wa ny był w spo sób cià gły jesz - cze przed wy jaz dem, a tak e na pra wa oku la rów i pro tez. Je - Êli wi c w cza sie urlo pu po psu - jà ci si oku la ry, za cze kaj z ich na pra wà lub za ku pem no wych do przy jaz du do Pol ski. Wy ku - pu jàc ubez pie cze nie od re zy - gna cji z po dró y mu sisz byç Êwia do my fak tu, e gdy nie b - dziesz mógł wziàç w niej udzia - łu z po wo du na si le nia si cho - ro by prze wle kłej, na któ rà le - czysz si przy naj mniej od ro ku, gwa rant po li sy nie ma obo - wiàz ku zre fun do wa nia po nie - sio nych kosz tów. W ra zie nie - dy spo zy cji zdro wot nej, w wy ni - ku któ rej po nio słeê kosz ty, mu sisz za dbaç o po sia da nie ory gi na łów wszyst kich ra chun - ków. Za zwy czaj roz li cze nia mi dzy pla ców kà me dycz nà a to wa rzy stwem ubez pie cze nio - wym na st pu jà w for mie bez - go tów ko wej, cza sem sam mu - sisz za pła ciç za po ra d le kar - skà lub me dy ka men ty. W ta - kim przy pad ku pie nià dze zo - sta nà ci zwró co ne po po wro cie do kra ju po przed sta wie niu od po wied nich do ku men tów. Brak ory gi na łów ra chun ków mo e spo wo do waç od mo w wy pła ty od szko do wa nia. Chroƒ ba ga Na wet je Êli ubez pie czysz ba - ga na wy so kà su m, nie zna czy to, e nie mu sisz o nie go dbaç. Pod le ga on ochro nie ubez pie - cze nio wej w mo men cie, gdy doj - dzie do nie prze wi dzia ne go zda - rze nia, a nie gdy stra cisz go z po - wo du nie uwa gi. Je Êli zo sta niesz okra dzio ny lub doj dzie do wy - pad ku, mo esz li czyç na wy pła t od szko do wa nia. Gdy jed nak po - zo sta wisz baga w nie strze o - nym miej scu i zo sta nie on skra - dzio ny, od po wie dzial noêç le y po two jej stro nie. Za sa da ta ty - czy si tak e po zo sta wie nia ba - ga u w sa mo cho dzie np. na czas zwie dza nia trwa jà ce go dłu ej ni dwie go dzi ny. Gdy by do szło do wła ma nia do au ta no cà (mi - dzy 22 a 6 ra no), w wy ni ku któ - re go zgi n ły by two je rze czy, ubez pie czy ciel od da ci pie nià - dze. Od tej za sa dy wy jà tek sta - no wià ak ce so ria sa mo cho do we oraz wy po sa e nie przy czep kem pin go wych. Nie któ re przed - mio ty nie sà ob j te od po wie - dzial no Êcià w ra mach ubez pie - cze nia tu ry stycz ne go, jak np. te - le fon ko mór ko wy oraz lap top. Mu sisz pa mi taç te, e to wa - rzy stwo ubez pie cze nio we okre - Êla jà za zwy czaj udział wła sny w od po wie dzial no Êci, czy li kwo t o ja kà po mniej sza jà wy pła co ne od szko do wa nie. Wy ku pie nie po li sy ubez pie - cze nio wej to spo sób na za pew - nie nie so bie spo ko ju w cza sie za gra nicz nych wa ka cji, ale jej po sia da ne nie zwal nia z ra cjo - nal ne go za cho wa nia i prze strze - ga nia pod sta wo wych za sad bez - pie czeƒ stwa. Ubez pie czy ciel ma nas chro niç na wy pa dek nie - prze wi dzia ne go zda rze nia, jed - nak nie po no si od po wie dzial - noêç za sy tu acje wy ni ka jà ce z na szej nie ostro no Êci.

18 Przygotowano we współpracy z Europejskie VI PORADNIA WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE Za py taj eks per ta Be ata Ka li - tow ska, dy - rek tor To wa - rzy stwa Ubez pie cze - nio we go Eu ro pej - skie Ja ka jest opty mal na kwo ta ubez pie cze nia? Ab so lut ne mi ni mum to 10 tys. eu ro, któ re jed nak w po - waż niej szych przy pad kach mo że nie wy star czyć na po - kry cie wszyst kich kosz tów le - cze nia i re pa tria cji. Staw ki za usłu gi me dycz ne za le żą od kra ju po by tu. Dro go jest np. w USA. Gdy je ste śmy da le ko od do mu i zaj dzie po trze ba prze wie zie nia nas po wietrz - nym am bu lan sem w po zy cji le żą cej do Pol ski, za pła ci my za to w przy pad ku Wysp Ka - na ryj skich ok. 20 tys. eu ro. Istot ny jest też cel po dró ży. Je śli wy bie ra my się na nar ty, pa mię taj my, że le cze nie pro - ste go zła ma nia to koszt ok. 5 tys. eu ro. W przy pad ku ope - ra cji kwo ta ta mo że zwięk - szyć się do 10 tys. eu ro. Ja dąc do kra jów Unii Eu ro - pej skiej mo że my sko rzy stać z Eu ro pej skiej Kar ty Ubez - pie cze nia Zdro wot ne go (EKUZ). Po co więc się do - dat ko wo ubez pie czać? EKUZ obej mu je usłu gi me dycz - ne świad czo ne je dy nie przez pań stwo wą służ bę zdro wia, i to na ta kich sa mych za sa dach, ja kie obo wią zu ją miesz kań ców da ne go kra ju. W przy pad ku Fran cji cho ry mu si sam po kryć koszt po by tu w szpi ta lu w wy - so ko ści 30 proc., w Gre cji sa - mo dziel nie pła ci się za usłu gi pie lę gniar skie. Czy cho ry mu si sa mo dziel nie pła cić za usłu gi me dycz ne? Je śli tu ry sta ko rzy sta z pla có - wek wska za nych przez nas rozliczenia są z re gu ły bez go - tów ko we. W przy pad ku, gdy za cho ro wa nie ob ję te jest ochro ną, roz li cze nie kosz tów le cze nia szpi tal ne go na stę pu je za wsze mię dzy ubez pie czy cie - lem a pla ców ką me dycz ną. Wybór polisy Dodatkowe ubezpieczenie turystyczne to dobra inwestycja w udane wakacje Zagwarantuj sobie beztroskie wakacje SKON SUL TUJ SI Z PRO FE SJO NAL NYM DO RAD CÑ w kwe stii od po wied nie go wa rian tu ubez pie cze nia tu ry stycz ne go To uro pe ra to rzy ofe ru jà w ra mach pa kie tów tu ry stycz nych ubez pie - cze nie obej mu jà ce zwrot kosz - tów w przy pad ku ko niecz no Êci pod j cia le cze nia, czy za gu bie nia ba ga u. W ce n wy ciecz ki wli - czo ny jest za zwy czaj je go wa - riant pod sta wo wy, dla te go re zer - wu jàc wa ka cje prze ana li zuj, czy pro po no wa ny za kres od po wie - dzial no Êci na pew no b dzie dla cie bie wy star cza jà cy. Ma rze na Ger man Wy bór od po wied nie go wa rian tu po li sy ubez - pie cze nio wej po wi nien za le eç od two ich fak tycz nych po trzeb zwià za nych z cha rak te - rem wy jaz du. Po pierw sze mu - sisz za de cy do waç, czy chcesz wy ku piç ubez pie cze nie in dy wi - du al ne od po wied nie w przy - pad ku pry wat nych wy jaz dów na wa ka cje sa me mu lub z ro dzi nà, czy biz ne so we naj lep sze dla osób po dró u jà cych po Êwie cie w ce lach słu bo wych. Ko lej nym py ta niem, na któ re trze ba so bie od po wie dzieç, to czas, na ja ki ma byç za war ta po li sa. Bez wzgl du na czas obo wià zy wa - nia po li sy, za sta nów si nad za - kre sem od po wie dzial no Êci, ja ki obej mu je. Nie war to ogra ni - czaç si do pod sta wo we go wa - rian tu, po nie wa gwa ran to wa - na nim kwo ta kosz tów le cze nia mo e si oka zaç nie wy star cza - jà ca w przy pad ku cho ro by wy - kra cza jà cej po za zwy kłe prze - zi bie nie czy za tru cie po kar - mo we. Szcze gól nà uwa g na ro dzaj po li sy po win ny zwró ciç oso by cier pià ce na do le gli wo Êci prze wle kle, któ re mu szà pa - mi taç, e pod sta wo we ubez - pie cze nie nie obej mu je kosz - tów le cze nia w ra zie na si le nia cho ro by, na któ rà cier pià i le - czà si od daw na. Z ko lei ko - bie ta w cià y ob j ta jest stan - dar do wy mi wa run ka mi ubez - pie cze nia do 32 ty go dnia, ale tyl ko pod wa run kiem, e nie za - ist nia ły prze ciw wska za nia do od by cia po dró y. Gdy by do szło do po ro du za gra ni cà po 32 ty - go dniu cià y, je go kosz ty nie WY BIERZ PO LI S, kie ru jàc si fak tycz - ny mi po trze ba mi, a nie ce nà pa kietu zo sta nà po kry te przez ubez pie - czy cie la. Trze ba zwró ciç uwa g na fakt, e nie któ rzy ubez pie - czy cie le wy klu cza jà po wi kła nia zwià za ne z cià à, bàdê ogra ni - cza jà swo jà od po wie dzial noêç do mak sy mal nie 150 eu ro, co star cza za zwy czaj na tyl ko jed - nà wi zy t u le ka rza. 1Je Êli za mie rzasz upra wiaç spor ty, wy kup spe cjal nà po li s O ile wy pad ki zwià za ne z tra - dy cyj nym sp dza niem wa ka cji (wy łà cza jà ce ry zy kow ne za cho - wa nie i upra wia nie spor tów eks - tre mal nych i ry zy kow nych) sà ob j te stan dar do wà po li sà, o ty - le te wy ni ka jà ce z upra wia nia spor tów, wy ma ga jà do dat ko - wych gwa ran cji. Je Êli wi c na wa ka cjach za mie rzasz spraw - dziç si ja ko e glarz, sur fer, czy nar ciarz, pa mi taj, byê po in for - mo wał o tym biu ro po dró y, w któ rym ku pu jesz po li s. W ta - kim wy pad ku roz sze rzy ono za - kres ubez pie cze nia kosz tów le - cze nia, trans por tu i re pa tria cji oraz na st pstw nie szcz Êli wych wy pad ków po wsta łych wsku tek ama tor skie go upra wia nia nar - ciar stwa, spor tów wy so kie go ry - zy ka, eks tre mal nych oraz wy - czy no wych. Do kład ny opis wy - mie nio nych ty pów znaj dziesz w wa run kach ubez pie cze nia. Co praw da ce na ta kie go pa kie tu jest wy sza, ale w rze czy wi sto Êci nie rów na si wca le du ym wy - dat kom. Pa kiet pod sta wo wy wraz z opcjà nar ciar skà (ama - tor skà) kosz tu je przy kła do wo w przy pad ku pi cio dnio wych po - by tów na te re nie Eu ro py 41,5 zł, w przy pad ku pa kie tu Sport na le y li czyç si z do pła tà rz du 26 zł za 5 dni, je Êli za mie rzasz upra wiaç spor ty eks ter mal ne za ka dy dzieƒ po by tu do pła cisz je dy nie 8,7 zł, a w przy pad ku spor tów wy czy no wych je dy nie 2,90 zł dzien nie. 2Nie za po mi naj o ba ga u Fir my ubez pie cze nio we ofe - ru jà nie tyl ko po li sy dla cie bie i two jej ro dzi ny, od po wia da jà tak e za szko dy po wsta łe w wa - szym ba ga u w trak cie po dró y po za gra ni ca mi kra ju za miesz - ka nia. Ochro nie pod le ga jà w ta kim przy pad ku rze czy nie - zb d ne w po dró y, jak rów nie pre zen ty i pa miàt ki, za rów no spa ko wa ne do tor by pod r cz - nej, jak i do ba ga u głów ne go, np. nada wa ne go w przy pad ku po dró y lot ni czych lub au to ka - ro wych. Je Êli za tem zo stał byê okra dzio ny w cza sie po dró y, Êro dek trans por tu, któ rym si po ru szasz, uległ by wy pad ko wi, do szło by do po a ru, po ja wi ły by si ry zy ka eks tre mal ne (hu ra - gan, po wódê, ude rze nie pio ru - na, upa dek stat ku po wietrz ne - go, grad, deszcz na wal ny, za la - nie oraz trz sie nie zie mi), za - cho ro wał byê na gle lub uległ nie szcz Êli we mu wy pad ko wi, w wy ni ku któ re go nie mógł byê sa - mo dziel nie pil no waç swo ich rze czy, ubez pie czy ciel przej mie ochro n nad ba ga em i od po - wie za ewen tu al ne szko dy wy ni - kłe z wy mie nio nych przy czyn. W roz sze rzo nym wa rian cie ubez pie cze nia mo esz li czyç na mak sy mal nie 600 zł na za kup nie zb d nych w po dró y przed - mio tów oso bi ste go u yt ku w przy pad ku opóê nie nia w do - star cze niu ba ga u, gdy po le ci on omył ko wo w in ny re jon Êwia ta, w wy ni ku cze go zo sta - nie ci do star czo ny co naj mniej 6 go dzin póê niej. Pie nià dze zo - sta nà ci zwró co ne wy łàcz nie na pod sta wie przed ło o nych ory - gi na łów ra chun ków. Ist nie je kil ka wy łà czeƒ od od po wie - dzial no Êci ubez pie czy cie la. Je - Êli sprz t fo to gra ficz ny, au dio - -vi deo oraz bi u te ria znaj du jà si w tor bie pod r cz nej, mu sisz mieç jà ca ły czas przy so bie. W in nym przy pad ku za ich utra t lub znisz cze nia fir ma ubez pie - cze nio wa nie od po wia da. 3Do sto suj ubez pie cze nie do kra ju, do któ re go wy bie - rasz si na wa ka cje Ka dy pol ski tu ry sta po dró - u jà cy po kra jach Unii Eu ro - KORZYSTAJ Z USŁUG WIARYGODNEGO PARTNERA, który pomo e ci w razie koniecznoêci pej skiej mo e sko rzy staç z Eu - ro pej skiej Kar ty Ubez pie cze - nia Zdro wot ne go (EKUZ). Pa mie taj jed nak, e nie gwa - ran tu je ona bez płat nej po mo - cy we wszyst kich na głych wy - pad kach. Po dró u jà cy z EKUZ ma jà pra wo do le cze - nia za gra ni cà na ta kich sa - mych wa run kach, co oby wa te - le kra ju, w któ rym prze by wa. Kar ta upraw nia ci za tem do ko rzy sta nia z pla có wek me - dycz nych, któ re dzia ła jà w ra - mach po wszech nej słu by zdro wia. Ozna cza to, e NFZ zwró ci ci tyl ko cz Êç kosz tów po nie sio nych za udzie lo ne Êwiad cze nia me dycz ne, resz t b dziesz mu siał po kryç z wła - snej kie sze ni. War to za tem od ra zu wy ku piç ubez pie cze nie, któ re uchro ni ci od ko niecz - no Êci po no sze nia wy dat ków na le ka rzy. W za le no Êci od te go, czy za mie rzasz sp dziç wa ka cje w Eu ro pie, czy po za Sta rym Kon ty nen tem, za pła - cisz in nà staw k za swo jà po li - s. Ró ni ce w ce nie wy ni ka jà z od mien nych sta wek za usłu gi Êwiad czo ne w kra ju po by tu. Ja dàc do Fran cji czy Szwaj ca - rii war to wy braç wy szà kwo t ubez pie cze nia ni w przy pad - ku wa ka cji sp dza nych w Cze - chach lub we Wło szech. Przy - kła do wy koszt trans por tu ka - ret kà z Fran cji wy no si ok eu ro, na to miast am bu - lan sem lot ni czym ok. 15 tys. eu ro. Wy bie ra jàc si na za gra - nicz ne wo ja e, za dbaj nie tyl - ko o do bry stan dard ho te lu, ale przede wszyst kim o od po - wied ni wa riant ubez pie cze nia dla cie bie i ro dzi ny. Po li sa za - gwa ran tu je ci nie tyl ko prze j - cie od po wie dzial no Êci fi nan - so wej w ra zie nie ko rzyst nych wy da rzeƒ, ale przede wszyst - kim za pew ni bez tro ski wy po - czy nek, na ja ki cze ka łeê przez ca ły rok. WT WIĘ CEJ CZY TAJ w branżowym dwutygodniku Wia do mo ści Tu ry stycz ne

19 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 REGIONY VII Analiza Przedstawiciele regionalnych organizacji chcà zmiany zasad działania Finansowy m tlik w ROT-ach Do cho dy sà nie sta bil ne i nie ja sno okre Êlo - ne. Trud ne do wy gra nia prze tar gi, za le ne od do brej wo li urz dów do ta cje czy zu peł - ny brak do st p nych pro duk tów fi nan so - wych to tyl ko nie któ re pro ble my, z któ ry - mi zma ga si dzi siej sza ROT. Na wet ołó wek trze ba za ma wiaç prze tar go wo mó wi To masz Ma - zu rek z ROT -u wo je wódz twa łódz - kie go. Od kie dy znie sio no kwo ty po ni - ej prze tar go we, czy li mniej sze ni 14 tys. eu ro, zdo by wa nie fun du szy na pod - sta wo we rze czy to mud na i znie ch ca - jà ca wal ka do da je. Po ru sza tym sa mym je den z wa niej szych pro ble mów spo - wol nia jà cych pra c oêrod ków. Usta wa o za mó wie niach pu blicz nych na rzu ca ROT -om ofi cjal ny i zło o ny pro ces zdo - by wa nia Êrod ków do dzia ła nia. W przy - pad ku dro gich i cy klicz nych ak cji, jak na przy kład tar gi tu ry stycz ne, ta kie roz wià - za nie jest zro zu mia łe, ale oêrod ki mu szà tak e fi nan so waç dzia łal noêç bie à cà oraz wy da rze nia trud ne do za pla no wa - nia. Jak do wo je wódz twa przy je d a jà to uro pe ra to rzy, to trud no to wie dzieç z rocz nym wy prze dze niem. Trud no wi c zdo byç Êrod ki na ich god ne przy j cie skar y si To masz Ma zu rek. e by to mo gło dzia łaç spraw nie, urzàd mar szał - kow ski mu siał by mieç w bu d e cie 1,5 mln zł na nie prze wi dzia ne ak cje pro - mo cyj ne do da je. Skom pli ko wa ne pro ce du ry, ja kie na rzu ca for ma prze tar - gu, utrud nia jà co dzien ne funk cjo no wa - nie ROT -ów. Ni gdy nie uda ło nam si jesz cze po zy skaç ta kie go bu d e tu, o ja ki pro si li Êmy mó wi An na Zie leƒ z OROT -u. Wia do mo, du o or ga ni za - cji sta je do kon kur su, wi c ni gdy nie star cza Êrod ków dla wszyst kich do da je. Fakt, e w ce lu po zy ska nia Êrod ków na pro mo cj trze ba wziàç udział w prze tar - gu, nie sprzy ja tak e kre atyw no Êci. Na wet je e li ROT wpad nie na ory gi nal ny po - mysł na przy cià gni cie tu ry stów, to nie ma pew no Êci, dla którego b dzie mógł go zre ali zo waç. Prze targ mo na prze cie bar dzo ła two prze graç, zwłasz cza e klu - czo wà ro l za zwy czaj od gry wa ce na. KT WT WIĘ CEJ CZY TAJ w branżowym dwutygodniku Wia - do mo ści Tu ry stycz ne Marketing W Polsce produkt dla rodzin z dzieçmi to wcià nowoêç Mały turysta na wag złota W Êwie cie kon sump cji dzie ci sà szy jà, któ - ra ste ru je wy bo ra mi gło wy, czy li do ro słych. Jak twier dzà ba da cze, dzie ci ma jà naj - wi k szy wpływ na de cy zje za ku po we ro dzi ców w przy pad ku ar ty ku łów na le à - cych do ka te go rii must ha ve, czy li po zy - cjo no wa nych ja ko mod ne i atrak cyj ne. Do tej gru py po win ny wi c na le eç rów - nie wa ka cje czy wy ciecz ki. Zda je my so bie spra w, e ma lu chy sà o wie le bar - dziej wy ma ga jà cymi tu ry stami ni do ro - Êli. Gdy coê im si nie po do ba lub ich nu - dzi, nie oba wiajà si te go wprost wy ra ziç twier dzi Bar ba ra Sa la mon -Szym pruch ze Âlà skiej Or ga ni za cji Tu ry stycz nej. ÂOT sta wia wła Ênie pierw sze kro ki w dzie dzi nie mar ke tin gu dzie ci ce go wy da ła nie daw no przewodnik Âlà skie z dziec kiem. Twór cy po sta wi li so bie za cel, aby ksià ecz ka by ła in te re su jà ca nie tyl ko gra ficz nie, ale te me ry to rycz nie. Przedstawiciele Âlàskiego li czà na to, e dzie ci wy cià gnà swo ich ro dzi ców na wy - ciecz k. W koƒ cu to one sà cz sto si łà na p do wà ro dzin nych wy jaz dów. MKK

20 VIII PRAWO W TURYSTYCE WYDANIE SPECJALNE Tour Salon 2010 WIADOMOŚCI TURYSTYCZNE Ustawa o usługach Sprawdê, jak wyglàdajà zabezpieczenia po nowelizacji Gwarancje w nowej odsłonie No we prze pi sy prze wi du jà, e to uro pe ra tor po wi nien za pew - niç klien tom na wy pa dek swo - jej nie wy pła cal no Êci po kry cie kosz tów ich po wro tu z im pre zy tu ry stycz nej do miej sca wy jaz - du lub pla no wa ne go po wro tu. Jo an na Torbé Mu si tak e za pew niç im zwrot wpłat wnie sio - nych ty tu łem za pła ty w wy pad ku, gdy z przy czyn do ty - czà cych or ga ni za to ra tu ry sty ki, po Êred ni ka tu ry stycz ne go lub osób, któ re dzia ła jà w ich imie - niu, im pre za nie zo sta nie zre - ali zo wa na. Je Êli ta ka sy tu acja do ty czyç b dzie tyl ko cz Êci wy - jaz du, wów czas klien ci mu szà mieç tak e za pew nio ny zwrot wpłat wnie sio nych ty tu łem za - pła ty ty le, e nie w ca ło Êci, a w wy so ko Êci od po wia da jà cej cz - Êci im pre zy tu ry stycz nej, któ ra nie zo sta nie zre ali zo wa na. Tak na praw d prze pis nie zmie nia si w spo sób zna czà cy, ale po win ni Êmy li czyç si z tym, e od mien na mo e byç je go in - ter pre ta cja. Do tych czas pod no - szo no, e re gu la cje do ty czà ce za bez pie czeƒ dla biur po dró y by ły nie zgod ne z pra wem obo - wià zu jà cym w UE. Zgod nie bo - wiem z dy rek ty wà 90/314, któ ra do ty czy zor ga ni zo wa nych po - dró y i wy cie czek, or ga ni za tor czy sprze daw ca mu si za pew niç ta ki do wód za bez pie cze nia, któ ry w przy pad ku je go nie wy - pła cal no Êci umo li wi po kry cie zwro tu wnie sio nych wpłat lub po kry cie kosz tów po wro tu do kra ju. Eu ro pej ski Try bu nał Spra wie dli wo Êci kon se kwent - nie in ter pre tu je ten prze pis, stwier dza jàc, e cho dzi o peł ne za spo ko je nie rosz czeƒ tu ry - stów. Aby do sto so waç na sze pra wo do pra wa UE, w pierw - Ro dza je za bez pie czeń Ter min zło że nia do ku - men tów mar szał ko wi wo je wódz twa po twier - dza ją cych po sia da nie za bez pie cze nia Wy so kość za bez pie cze nia Kie dy nie trze ba po sia - dać za bez pie cze nia szej wer sji pro jek tu umiesz czo - no sfor mu ło wa nie mó wià ce o tym, e cho dzi o zwrot w peł nej wy so ko Êci. Tym cza sem w trak - cie prac nad pro jek tem usta wy wy kre Êlo no z nie go te sło wa. Nie mniej jed nak na le y li czyç si z tym, e tak wła Ênie prze pi - sy b dà in ter pre to wa ne, a gwa - ran cje pój dà w gó r. Nie tyl ko gwa ran cja i umo wa ubez pie cze nio wa Tak jak do tej po ry za bez pie - cze nie b dzie na st po waç przez za war cie umo wy gwa ran - cji ban ko wej lub ubez pie cze - nio wej, lub te umo wy ubez pie - cze nia na rzecz klien tów. Po ja - wi si jed nak jesz cze jed na for - ma za bez pie cze nia ja kà, sà ra - chun ki po wier ni cze. B dà one prze zna czo ne jed nak tyl ko dla ZMIANY W GWARANCJACH UBEZPIECZENIOWYCH TAK BYŁO TAK JEST To uro pe ra tor mo że za wrzeć: umo wę gwa ran cji ban ko wej lub ubez pie cze nio - wej al bo umo wę ubez pie cze nia na rzecz klien tów. Przed upły wem ter mi nu obo wią zy wa nia umo wy po przed niej. Wy so kość su my gwa ran cji ban ko wej wy no si dla or ga ni za to rów tu ry sty ki 6 proc. rocz nych przy cho dów z ty tu łu wy - ko ny wa nej dzia łal no ści. Obo wią zek po sia da nia gwa ran cji lub umo wy ubez pie cze nia do ty czy ca łe go okre su wy ko ny wa nia dzia łal no ści. tych przed si bior ców, któ rzy wy ko nu jà usłu gi tu ry stycz ne wy łàcz nie na te re nie kra ju. Ci, któ rzy zde cy du jà si sko rzy staç z tej for my za bez pie cze nia, mu - szà zło yç mar szał ko wi wo je - wódz twa oêwiad cze nie o przyj - mo wa niu wpłat na ra chu nek po wier ni czy. Jest to for mu ła in - te re su jà ca, ale w prak ty ce mo e oka zaç si, e ko rzyst niej sze dla biur b dzie po zo sta nie przy tra dy cyj nych for mach za bez - pie cze nia. Ra chun ki po wier ni - cze po wo du jà bo wiem, e opła - ty za wcze Êniej sze re zer wa cje np. prze woê ni ka czy w ho te lu to uro pe ra tor b dzie mu siał re - gu lo waç z wła snych Êrod ków. Utwo rze nie ra chun ku po wier - ni cze go ozna cza, e Êrod ki na nim zgro ma dzo ne nie mo gà byç za j te w po st po wa niu eg - To uro pe ra tor mo że oprócz do tych cza so - wych form za bez pie czeń przyj mo wać wpła ty klien tów wy łącz nie na ra chu nek po wier ni czy, je że li wy ko nu je usłu gi tu - ry stycz ne wy łącz nie na te re nie kra ju. Nie póź niej niż 14 dni przed upły wem ter mi nu obo wią zy wa nia umo wy po - przed niej. Nie wia do mo jesz cze, ja ka bę dzie mi ni - mal na wy so kość za bez pie cze nia. Mo że - my się jed nak spo dzie wać, że bę dzie ona wyż sza niż do tych czas. Przed się bior cy za prze sta ją cy dzia łal no - ści go spo dar czej są zwol nie ni z te go obo wiąz ku, je że li za wia do mią mar szał ka wo je wódz twa o za prze sta niu dzia łal no - ści or ga ni za to ra tu ry sty ki lub po śred ni - ka tu ry stycz ne go. Zwol nie ni z te go obo wiąz ku są przed się - bior cy w okre sie za wie sze nia przez nich wy ko ny wa nia dzia łal no ści or ga ni za to ra tu ry sty ki lub po śred ni ka tu ry stycz ne go. ze ku cyj nym, sà wy łà czo ne z ma sy upa dło Êcio wej i nie wcho - dzà do spad ku w ra zie Êmier ci po sia da cza ra chun ku. Po sia da nie ubez pie cze nia mu - sisz przed sta wiç wcze Êniej Tak jak do tych czas przed si - bior ca ma obo wià zek po sia da - nia gwa ran cji lub umo wy ubez - pie cze nia przez ca ły okres pro - wa dzo nej dzia łal no Êci. Or ga ni - za to rzy tu ry sty ki i po Êred ni cy tu ry stycz ni mu szà przed kła daç mar szał ko wi wo je wódz twa do - ku men ty po twier dza jà ce za war - cie ko lej nych umów gwa ran cji lub ubez pie cze nia. Na stà piła tu jed nak bar dzo istot na zmia na. Do tych czas sto sow ne do ku - men ty trze ba by ło zło yç przed upły wem obo wià zy wa nia umo - wy po przed niej. Prze pi sy nie wska zy wa ły za tem ja kie goê kon kret ne go ter mi nu do przed - sta wie nia do ku men tów. To si jed nak zmie niło. To uro pe ra tor b dzie mu siał skła daç mar szał - ko wi wo je wódz twa ory gi na ły lub po twier dzo ne przez pod - mio ty, któ re je pod pi sa ły, od pi - sy ko lej nych umów, nie póê niej ni 14 dni przed upły wem ter - mi nu obo wià zy wa nia umo wy po przed niej. War to te za zna czyç, e nie wszy scy or ga ni za to rzy tu ry sty ki mu szà po sia daç za bez pie cze - nia. Zwol nie ni z te go obo wiàz - ku sà przed si bior cy za prze sta - jà cy dzia łal no Êci go spo dar czej, je e li za wia do mià o tym mar - szał ka wo je wódz twa. Po dob nie b dzie z ty mi or ga ni za to ra mi, któ rzy na pod sta wie no wych prze pi sów za wie szà wy ko ny wa - nie dzia łal no Êci. No we prze pi sy dla za gra nicz - nych to uro pe ra to rów No we li za cja prze wi du je, e je Êli usłu gi tu ry sty ki Êwiad czy przed si bior ca za gra nicz ny, któ ry po sia da sie dzi b na te ry - to rium paƒ stwa człon kow skie - go Unii Eu ro pej skiej, paƒ stwa człon kow skie go Eu ro pej skie go Po ro zu mie nia o Wol nym Han - dlu (EFTA) stro ny umo wy o Eu ro pej skim Ob sza rze Go spo - dar czym lub Kon fe de ra cji Szwaj car skiej, wów czas wy star - czy, e b dzie on po sia dał za - bez pie cze nie fi nan so we w for - mie, któ ra jest uzna wa na w paƒ stwie je go sie dzi by, pod wa run kiem e b dzie ono rów - ne lub wy sze od mi ni mal nych pol skich za bez pie czeƒ. W prze - ciw nym ra zie przed si bio rà ca b dzie mu siał przed sta wiç do dat ko wà gwa ran cj ban ko wà lub ubez pie cze nio wà wy rów nu - jà cà wy so koêç do pol skich ure - gu lo waƒ. Unia Europejska Jest ju zapowiedê poszerzenia praw pasa erów Za opóênienie statku b dzie mo na otrzymaç odszkodowania? Par la ment Eu ro pej ski przy jàł roz - po rzà dze nie w spra wie praw pa - sa e rów po dró u jà cych dro gà mor skà i po wo dach Êród là do - wych, któ re za cznie obo wià zy - waç za dwa la ta. Prze pi sy roz po rzà dze nia prze - wi du jà ochro n praw pa sa - e rów po dró u jà cych w ob r bie UE dro gà wod nà na po dob nych za sa dach, jak chro nio ne sà pra - wa tu ry stów po dró u jà cych trans por tem po wietrz nym i ko - le jo wym. Przepisy b dà gwa - ran to wały zwrot kosz tów lub trans por tu al ter na tyw ne go w przy pad ku od wo ła nia usłu gi trans por to wej lub opóê nie nia wy pły ni cia prze kra cza jà ce go 90 mi nut. Po nad to pa sa e ro wie b dà mie li pra wo do wła Êci wej po mo cy (np. za pew nie nia prze - kà ski, po sił ku, na po jów oraz w ra zie po trze by noc le gu do trzech no cy w ce nie do 80 eu ro za noc) w przy pad ku od wo ła nia usłu gi trans por to wej lub opóê - nie nia wy pły ni cia prze kra cza - jà ce go 90 mi nut. Co wi cej, klienci b dà tak e mo gli za à - daç re kom pen sa ty pie ni nej w wy so ko Êci od 25 proc. do 50 proc. war to Êci bi le tu w przy pad - ku opóê nie nia do pły ni cia lub od wo ła nia rej su. Prze pi sy roz - po rzà dze nia b dà te za ka zy - wa ły dys kry mi na cji osób nie peł - no spraw nych oraz osób o ogra - ni czo nej zdol no Êci ru cho wej, za gwa ran tu jà rów nie szcze gól - nà bez płat nà po moc dla tych osób za rów no w ter mi na lach por to wych, jak i na po kła dzie stat ku. Po nad to oso by nie peł - no spraw ne b dà mo gły si do - ma gaç re kom pen sa ty fi nan so - wej za utra t lub znisz cze nie ich urzà dzeƒ umo li wia jà cych po - ru sza nie si. Roz po rzà dze nie na ło y tak e na prze woê ni ków obo wià zek usta no wie nia me - cha ni zmów roz pa try wa nia skarg i za a leƒ, któ re b dà do - st p ne dla pa sa e rów. WT WIĘ CEJ CZY TAJ w branżowym dwutygodniku Wia do mo ści Tu ry stycz ne

Rozwiązywanie umów o pracę

Rozwiązywanie umów o pracę Ryszard Sadlik Rozwiązywanie umów o pracę instruktaż, wzory, przykłady Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2012 Wstęp...7 Rozdział I Wy po wie dze nie umo wy o pra cę za war tej na

Bardziej szczegółowo

PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU

PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU PRAWO SPÓŁDZIELCZE I MIESZKANIOWE... Część 6, rozdział 1, punkt 4.1, str. 1 6.1.4. PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU 6.1.4.1. Usta no wie nie od ręb nej wła sno ści Z człon kiem spół dziel ni ubie ga ją

Bardziej szczegółowo

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy!

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! KLUCZODPOWIEDZIDOZADAŃZAMKNIĘTYCH zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Poprawna odpowiedź D B A D C D D C B C C B D B B C B

Bardziej szczegółowo

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy!

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! KLUCZODPOWIEDZIDOZADAŃZAMKNIĘTYCH zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Poprawna odpowiedź D B A D C D D C B C C B D B B C B

Bardziej szczegółowo

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE 5. Pro mie nio wa nie elek tro ma gne tycz ne (PEM) nie jo ni - zu ją ce wy stę pu je w po sta ci na tu ral nej (źró dła mi są Zie - mia, Słoń ce, zja wi ska at mos fe rycz ne) oraz sztucz nej (zwią za

Bardziej szczegółowo

Rewolucja dziewczyn na informatyce

Rewolucja dziewczyn na informatyce Rewolucja dziewczyn na informatyce Wro ku aka de mic kim 2017/18 od no to wa no w Pol sce naj więk szy w hi sto rii przy rost licz by stu den tek kie run ków in for ma tycz nych o 1179 w ska li kra ju

Bardziej szczegółowo

przekrój prostokàtny

przekrój prostokàtny Szcze gól ne miej sce w wen ty la cji me cha nicz nej znaj du je wen ty - la cja o prze kro ju pro sto kąt nym. Co raz czę ściej sto so wa na i co raz czę ściej po szu ki wa na przez wy ko naw ców. Naj

Bardziej szczegółowo

W I L K A P R Z E W A G A P R Z E Z J A K O Ś Ć Master Key

W I L K A P R Z E W A G A P R Z E Z J A K O Ś Ć Master Key Master Key Zalety i korzyści Ochro na praw na klu cze sys te mo we pro du ko wa ne są wy łącz nie w fir mie WIL KA. Ponad to WIL KA chro ni je przed nie upraw nio ną pro duk cją, umiesz - cza jąc na nich

Bardziej szczegółowo

Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa

Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa Zasady bezpieczeństwa WAŻNE Przed użyciem piły należy uważnie przeczytać instrukcję obsługi, dołączoną do urządzenia. 1. Pi łę na le ży moc no trzy mać obiema rę ka mi.

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE WSTĘP...9 ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI...11

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE WSTĘP...9 ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI...11 SPIS TRE ŚCI WSTĘP.....................................................9 ROZ DZIAŁ I ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI.......................11 1. TEO RIE OR GA NI ZA CJI A NA UKI O ZAR ZĄ

Bardziej szczegółowo

I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE:

I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE: 44 Scenariusz 10 I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE: Te ma ty ka lek cji do ty czy pod r cz ni ka Wie dza o spo e czeƒ stwie, cz Êç I. Pod

Bardziej szczegółowo

Montaż okna połaciowego

Montaż okna połaciowego Montaż okna połaciowego L Okna do pod da szy do star czają na pod da sze pra wie 40% świa tła wię cej niż okna o tej sa mej po wierzch ni za mon to wa ne pio no wo. Wy bór okna za le ży od: po wierzch

Bardziej szczegółowo

Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów

Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów Wojciech Świątek Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów Praktyczne wskazówki dla specjalistów ds. ochrony środowiska Ochrona środowiska VERLAG DASHÖFER www.dashofer.pl Wydawnictwo VERLAG DASHOFER Sp.

Bardziej szczegółowo

Opakowania na materiały niebezpieczne

Opakowania na materiały niebezpieczne Założyciel firmy Georg Utz 1916 1988 Opakowania na materiały 208 GGVS Opakowania na materiały 209 Opakowania na materiały Cer ty fi ko wa ne po jem ni ki Utz jest pro du cen tem sze ro kiej ga my opa ko

Bardziej szczegółowo

Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni?

Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni? 2 Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni? biuletyn informacyjny dotyczący ochrony praw pracowników USTA WA z dnia 19 grud nia 2008 r. o po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w pod mio tach o szcze

Bardziej szczegółowo

1. Zdecydowane masowanie wzdłuż ramienia: 2. Zdecydowane uciskanie całego ramienia: od nad garst ka w kie run ku ra mie nia

1. Zdecydowane masowanie wzdłuż ramienia: 2. Zdecydowane uciskanie całego ramienia: od nad garst ka w kie run ku ra mie nia masazyk_layout 1 10/9/13 2:29 PM Page 1 Ćwi cze nie Spo sób wy ko na nia Ma su je te ra peu ta lub sa mo dziec ko ko lej no każ dą rę kę od od ra mie nia w kie run ku dło ni po stro nie ze wnętrz nej ra

Bardziej szczegółowo

Gwarantowana Renta Kapitałowa. Ogólne warunki ubezpieczenia

Gwarantowana Renta Kapitałowa. Ogólne warunki ubezpieczenia Gwarantowana Renta Kapitałowa Ogólne warunki ubezpieczenia OGÓL NE WA RUN KI UBEZ PIE CZE NIA GWARANTOWANEJ RENTY KAPITAŁOWEJ GRK/R/4/2007 1. DE FI NI CJE Ile kroć w ni niej szych ogól nych wa run kach

Bardziej szczegółowo

Wilno: magia historii

Wilno: magia historii Wilno: magia historii Są miejsca magiczne na ziemi, ale drugiego takiego jak Wilno nie ma JAROSŁAW DUMANOWSKI Wil no by ło i jest mia stem ma gicz - nym, nie zwy kle waż nym dla wszyst kich za miesz ku

Bardziej szczegółowo

Wpro wa dze nie dzie ci w tym wie ku

Wpro wa dze nie dzie ci w tym wie ku DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI Europejski Dzień Wiosny Eu ro pej ski Dzień Wio sny w Szko le Pod sta wo wej nr 59 im. Ja na Ma tej ki w kla sach na ucza nia zin te gro wa ne go za ini cjo wa li na uczy cie

Bardziej szczegółowo

Pra co wi te la ta. Zo bacz cie Pań stwo i oceń cie sa mi. Pro jek ty zre ali zo wa ne lub w trak cie re ali za cji

Pra co wi te la ta. Zo bacz cie Pań stwo i oceń cie sa mi. Pro jek ty zre ali zo wa ne lub w trak cie re ali za cji czwartek, 14 sierpnia 2014 Z życia Gminy 3 Pra co wi te la ta W cią gu mi ja ją cej ka den cji (2010 2014) wój ta Zbi gnie wa Grzy ba i rad nych Gmi ny dzię ki wspar ciu środ ków ze wnętrz nych uda ło

Bardziej szczegółowo

FASADY FOTOWOLTAICZNE

FASADY FOTOWOLTAICZNE JANUSZ MARCHWIŃSKI FASADY FOTOWOLTAICZNE TECHNOLOGIA PV W ARCHITEKTURZE WARSZAWA 2012 SPIS TREŚCI WSTĘP...........................................................7 1. Przedmiot, uzasadnienie i cel pracy....................................7

Bardziej szczegółowo

o przetargach nieograniczonych na sprzedaż zespołów składników majątku Stoczni Gdynia SA

o przetargach nieograniczonych na sprzedaż zespołów składników majątku Stoczni Gdynia SA w po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w STOCZ NI GDYNIA S.A., pro wa dzo nym na pod sta wie prze pi sów usta wy z dnia 19 grud nia 2008 r. o po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w pod mio tach o szcze gól

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież

Bardziej szczegółowo

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ Msza święta Liturgia eucharystyczna # Modlitwa nad darami " # # K. Pa - nie, nasz Bo - że, niech ta O - fia - ra, któ - rą skła - da - my...... Przez Chry - stu - sa, Pa - na na - sze - go. lub... Któ

Bardziej szczegółowo

2.1. Identyfikacja Interesariuszy. G4 25a

2.1. Identyfikacja Interesariuszy. G4 25a 16 17 2.1. Identyfikacja Interesariuszy Gru py In te re sa riu szy zo sta y wy bra ne w opar ciu o ana li z dzia al - no Êci ope ra cyj nej Gru py Ban ku Mil len nium. W wy ni ku pro ce su ma - po wa nia

Bardziej szczegółowo

Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji

Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji Zajęcia zgodne z niniejszym konspektem przeprowadzono z uczniami klasy I gimnazjum podczas Klubu Młodego Odkrywcy DawBas, działającego przy Zespole Szkół w Górsku.

Bardziej szczegółowo

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ Msza święta Liturgia eucharystyczna K. Pa - nie, nasz Bo - że, niech ta O - fia - ra, któ - rą skła - da - my...... Przez Chry - stu - sa, Pa - na na - sze - go. Modlitwa nad darami... Któ - ry ży - e

Bardziej szczegółowo

Nie pod le głość Li twy w 1990 r. sta ła się

Nie pod le głość Li twy w 1990 r. sta ła się ZE ŚWIATA Wspieranie rozwoju dziecka na Litwie Na świe cie za uwa ża się wy raź ną ten den cję do wspie ra nia roz wo ju dziec ka. Uza leż nio ne jest to jed nak od tra dy cji edu ka cyj nych, kul tu ro

Bardziej szczegółowo

250 pytań rekrutacyjnych

250 pytań rekrutacyjnych 250 pytań rekrutacyjnych które pomogą Ci zatrudnić właściwych ludzi 250 pytań rekrutacyjnych, które pomogą Ci zatrudnić właściwych ludzi Autorzy Katarzyna Chudzińska dyrektor zarządzający zasobami ludzkimi

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenie Ryzyka Śmierci lub Kalectwa wskutek Nieszczęśliwego Wypadku. Ogólne Warunki Ubezpieczenia Umowy Dodatkowej do Ubezpieczeń Uniwersalnych

Ubezpieczenie Ryzyka Śmierci lub Kalectwa wskutek Nieszczęśliwego Wypadku. Ogólne Warunki Ubezpieczenia Umowy Dodatkowej do Ubezpieczeń Uniwersalnych Ubezpieczenie Ryzyka Śmierci lub Kalectwa wskutek Nieszczęśliwego Wypadku Ogólne Warunki Ubezpieczenia Umowy Dodatkowej do Ubezpieczeń Uniwersalnych Ogólne Warunki Ubezpieczenia Ryzyka Śmierci lub Kalectwa

Bardziej szczegółowo

Fotografia kliniczna w kosmetologii i medycynie estetycznej

Fotografia kliniczna w kosmetologii i medycynie estetycznej aparatura i technika Dr n. farm. Sławomir Wilczyński Katedra i Zakład Biofizyki Wydziału Farmaceutycznego z OML w Sosnowcu, SUM w Katowicach Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. fiz. Barbara Pilawa

Bardziej szczegółowo

Ogólne warunki umowy dodatkowej do ubezpieczeń uniwersalnych. Ubezpieczenie Składki

Ogólne warunki umowy dodatkowej do ubezpieczeń uniwersalnych. Ubezpieczenie Składki Ogólne warunki umowy dodatkowej do ubezpieczeń uniwersalnych Ubezpieczenie Składki OGÓL NE WA RUN KI UBEZ PIE CZE NIA SKŁAD KI US/J/3/2007 Ni niej sze ogól ne wa run ki ubez pie cze nia sto su je się wy

Bardziej szczegółowo

Konstrukcja szkieletowa

Konstrukcja szkieletowa Obudowa wanny Obudowę wanny mocuje się na konstrukcji szkieletowej zbudowanej z listewek o grubości 40 x 40 mm, rozstawionej wzdłuż boków wanny i przymocowanej do ściany. NARZĘDZIA poziomnica wyrzynarka

Bardziej szczegółowo

Metoda projekt w. badawczych. Po szu ku j¹c no wych spo so b w za in te re so -

Metoda projekt w. badawczych. Po szu ku j¹c no wych spo so b w za in te re so - Metoda projekt w badawczych Me to da pro jek t w jest spo so bem wspie ra nia ak tyw ne go za an ga o wa nia i ce lo we go ucze nia siê oraz roz wo ju in te lek tu al ne go, a dla nie kt rych na uczy cie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Geografia Poziom podstawowy

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Geografia Poziom podstawowy KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Geografia Poziom podstawowy Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do we po praw ne od.

Bardziej szczegółowo

Jaki podatek. zapłaci twórca? podatki. prawo. Twór ca i ar ty sta wy ko naw ca w pra wie au tor skim

Jaki podatek. zapłaci twórca? podatki. prawo. Twór ca i ar ty sta wy ko naw ca w pra wie au tor skim Jaki podatek zapłaci twórca? Zbliża się czas rozliczenia z fiskusem. Wielu twórcom rozliczenia podatkowe mogą nastręczać trudności, zwłaszcza, gdy prowadzą kilka rodzajów działalności, albo osiągają przychody

Bardziej szczegółowo

Skąd się bie rze si ła drę czy cie li?

Skąd się bie rze si ła drę czy cie li? Skąd się bie rze si ła drę czy cie li? Drę czy ciel nie jest ani ta ki zły, ani ta ki sil ny, na ja kie go wy glą da. Sam, bez po mo cy dzie ci, drę czy ciel jest ni kim. q Si ła drę czy cie la bie rze

Bardziej szczegółowo

Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach

Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach BAR BA RA WOY NA ROW SKA, MA RIA SO KO OW SKA, MAG DA LE NA WOY NA ROW SKA -SO DAN Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach W nowej podstawie programowej kszta³cenia

Bardziej szczegółowo

Pierw sze in no wa cyj ne wdro że nie sys te mu EPC/RFID na pol skim ryn ku

Pierw sze in no wa cyj ne wdro że nie sys te mu EPC/RFID na pol skim ryn ku Mi chał Gra bia, Grze gorz So ko łow ski, Piotr Ho łu bo wicz In sty tut Lo gi sty ki i Ma ga zy no wa nia GS1 Polska Pierw sze in no wa cyj ne wdro że nie sys te mu EPC/RFID na pol skim ryn ku Śle dząc

Bardziej szczegółowo

Ścianka z płyt gip so wo- -kar to no wych na rusz cie aluminiowym

Ścianka z płyt gip so wo- -kar to no wych na rusz cie aluminiowym Ścianka z płyt gip so wo- -kar to no wych na rusz cie aluminiowym szpachelka (15 cm) NARZĘDZIA piła długa linijka drobnoziarnisty papier ścierny nóż z wymiennym ostrzem kuweta na zaprawę kuweta na klej

Bardziej szczegółowo

Opis tech nicz ny. Prze zna cze nie

Opis tech nicz ny. Prze zna cze nie Nie jed no krot nie chęć po sia da nia ko min ka w dom ku let ni sko wym wy mu sza zna le zie nie ta kie go roz wią za nia, aby by ło spraw ne i bez piecz - ne, a jak to uczy nić je śli w samym dom ku

Bardziej szczegółowo

Wy daw ca - GREMI MEDIA Sp. z o.o. z sie dzi bą w War sza wie przy ul. Pro sta 51, płat nik VAT za re je stro wa ny

Wy daw ca - GREMI MEDIA Sp. z o.o. z sie dzi bą w War sza wie przy ul. Pro sta 51, płat nik VAT za re je stro wa ny Ogól ne za sa dy za miesz cza nia ogło szeń wy mia ro wych i re klam w Par kie cie i je go do dat kach oraz wkład ko wa nia I. PO STA NO WIE NIA OGÓL NE 1 Ile kroć w ni niej szych za sa dach ogól nych

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do we po praw ne od po wie dzi.

Bardziej szczegółowo

Terminy określone w ogólnych warunkach umowy podstawowej stosuje się odpowiednio w niniejszych ogólnych warunkach ubezpieczenia.

Terminy określone w ogólnych warunkach umowy podstawowej stosuje się odpowiednio w niniejszych ogólnych warunkach ubezpieczenia. Ogólne warunki dodatkowego ubezpieczenia na wypadek śmierci lub trwałego i całkowitego inwalidztwa w wyniku nieszczęśliwego wypadku Niniejsze ogólne warunki ubezpieczenia na wypadek śmierci lub trwałego

Bardziej szczegółowo

Część I NOWE SPOJRZENIE NA OKRES DORASTANIA

Część I NOWE SPOJRZENIE NA OKRES DORASTANIA Część I NOWE SPOJRZENIE NA OKRES DORASTANIA Rozdział 1 Lu dzie uwa ża ją, że... In na książ ka dla na sto lat ków Więk szość lu dzi uwa ża, że nie je ste ście w sta nie zro zu mieć te go, co przed sta

Bardziej szczegółowo

War sza wa 2015 PUBLIKACJA DYSTRYBUOWANA BEZPŁATNIE

War sza wa 2015 PUBLIKACJA DYSTRYBUOWANA BEZPŁATNIE Pu bli ka cja po wsta ła w ra mach pro jek tu re ali zo wa ne go z do fi nan so wa niem NFOŚiGW w ra mach pro gra mu prio ry te to we go Edu ka cja eko lo gicz na Lider projektu: Wyż sza Szko ła Eko lo

Bardziej szczegółowo

w umowach dotyczących

w umowach dotyczących Niezbędne postanowienia w umowach dotyczących utworów audiowizualnych Produkcja utworu audiowizualnego wymaga nie tylko sporych nakładów finansowych i organizacyjnych, ale również współpracy wielu podmiotów

Bardziej szczegółowo

Konstruowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych

Konstruowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych Konstruowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych BE ATA DZIE WIĘC KA Głów nym za da niem wy cho waw czo dy - dak tycz nym re ali zo wa nym przez pla - ców ki przed szkol ne jest stwo rze

Bardziej szczegółowo

Układanie paneli z PCV

Układanie paneli z PCV Układanie paneli z PCV Wybór paneli 1. Panele z PVC są produktem gotowym do użytku. Można kłaść je we wszystkich rodzajach pomieszczeń. Szczególnie dobrze sprawdzają się w pomieszczeniach wilgotnych (łazienki,

Bardziej szczegółowo

Świat współczesny. 1 wy mie nia głów ne kie run ki pol skiej. z sąsia da mi i pań stwa mi Unii Eu ro - wymienia zadania am ba sa d i kon -

Świat współczesny. 1 wy mie nia głów ne kie run ki pol skiej. z sąsia da mi i pań stwa mi Unii Eu ro - wymienia zadania am ba sa d i kon - 1 Plan wy ni ko wy Pol ska we współ - cze snym świe cie NA TO od zim nej woj ny do współ - ist nie nia In te gra cja eu ro - pej ska Pol ska w sys te - mie po li tycz nym i go spo dar czym Świat współczesny

Bardziej szczegółowo

STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE

STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE Statut Zwi zku Kynologicznego w Polsce 2/ 1 STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE Roz dzia³ I Po sta no wie nia og l ne 1 Sto wa rzy sze nie no si na zw Zwi zek Ky no lo gicz ny w Pol sceµ zwa ny

Bardziej szczegółowo

dr To masz To kar ski er go no mia pra cy z lap to pem

dr To masz To kar ski er go no mia pra cy z lap to pem dr To masz To kar ski er go no mia pra cy z lap to pem War sza wa 2010 Pro jekt okład ki Do ro ta Za jąc Zdję cie na okład ce Wojciech Sternak Opra co wa nie re dak cyj ne Iza bel la Skrzecz Re dak cja

Bardziej szczegółowo

Sztuka i komputer. Fotografia opracowana w kom pu te ro wym pro gra mie gra ficz nym.

Sztuka i komputer. Fotografia opracowana w kom pu te ro wym pro gra mie gra ficz nym. Sztuka i komputer Jak już wie cie, za po mo cą kom pu te ro wych pro gra mów gra ficz nych moż na wy ko ny wać róż ne dzie ła pla stycz ne, czy li two rzyć gra fi kę kom pu te ro wą. Ta ki ob raz moż na

Bardziej szczegółowo

Na uczy ciel jest oso bą wspo ma ga ją cą,

Na uczy ciel jest oso bą wspo ma ga ją cą, DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI Ratujmy kasztanowce Metoda projektu Istota metody projektów polega na tym, że grupa osób uczących się samodzielnie inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcia, a następnie

Bardziej szczegółowo

ul-czaspracy_kampoznaj-wzn-zus2011: :34 Strona 1

ul-czaspracy_kampoznaj-wzn-zus2011: :34 Strona 1 ul-czaspracy_kampoznaj-wzn-zus2011:02 2011-09-05 11:34 Strona 1 ul-czaspracy_kampoznaj-wzn-zus2011:02 2011-09-05 11:34 Strona 2 Przydatne pojęcia Czas pra cy to czas, w któ rym po zo sta jesz w dys - pozycji

Bardziej szczegółowo

StReFA UmIeJętnoścI CHCEMY OSIĄGNĄĆ K2!

StReFA UmIeJętnoścI CHCEMY OSIĄGNĄĆ K2! O szkolnictwie dualnym i Programie K2 (Kariera i Kompetencje) rozmawiano podczas Konferencji z udziałem minister Joanny Kluzik-Rostkowskiej CHCEMY OSIĄGNĄĆ K2! KatowicKa specjalna strefa ekonomiczna wraz

Bardziej szczegółowo

1. PRZEWODNIK. 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów PRZEWODNIK.

1. PRZEWODNIK. 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów PRZEWODNIK. PRZEWODNIK Rozdzia³ 1, str. 1 SKUTECZNE ZARZ DZANIE SPÓ DZIELNI MIESZKANIOW Spis treœci 1. PRZEWODNIK 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów

Bardziej szczegółowo

www.nie bo na zie mi.pl

www.nie bo na zie mi.pl Nie bo Na Zie mi www.nie bo na zie mi.pl Kon rad Mi lew ski Wszel kie pra wa za strze żo ne. Nie au to ry zo wa ne roz po wszech nia nie ca ło ści lub frag men tu ni niej szej pu bli ka cji w ja kiej kol

Bardziej szczegółowo

RAPORT. Kobiety w IT i TECH. womenintechsummit.pl

RAPORT. Kobiety w IT i TECH. womenintechsummit.pl RAPORT Kobiety w IT i TECH 2018 RAPORT Kobiety w IT i TECH 2018 Na świe cie trwa ci cha re wo lu cja: zmie nia się ro la ko biet w no wych tech no lo giach. Ich wpływ, do tych czas nie wiel ki, za czy

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Miejsce na naklejk z kodem ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Instrukcja dla zdajàcego POZIOM PODSTAWOWY Czas pracy 120 minut 1. Spraw dê, czy ar kusz eg za mi na cyj ny za wie ra 11 stron (zadania

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Chemia Poziom podstawowy

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Chemia Poziom podstawowy Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z PERNEM Chemia Poziom podstawowy Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież uznać od po wie dzi

Bardziej szczegółowo

JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe

JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach działania

Bardziej szczegółowo

Przywracanie PAMIĘCI. GRAFIKI Franciszka Kurzeji 2X17. godz Katowice, ul. Wincentego Pola 38 16/12/81 PAMIĘTAMY

Przywracanie PAMIĘCI. GRAFIKI Franciszka Kurzeji 2X17. godz Katowice, ul. Wincentego Pola 38 16/12/81 PAMIĘTAMY Przywracanie PAMIĘCI GRAFIKI Franciszka Kurzeji 2X17 godz. 17.00 Katowice, ul. Wincentego Pola 38 16/12/81 PAMIĘTAMY Opracowanie Karol Chwastek Prace ze zbiorów Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI Miejsce na identyfikację szkoły ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I LISTOPAD 2010 Instrukcja dla zdającego Czas pracy 120 minut 1. Sprawdź, czy ar kusz eg za mi

Bardziej szczegółowo

Rozdział 4. Blokada nadgarstka PODSTAWY WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA ŚRODKI OSTROŻNOŚCI

Rozdział 4. Blokada nadgarstka PODSTAWY WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA ŚRODKI OSTROŻNOŚCI Rozdział Blokada nadgarstka PODSTAWY Blo ka da nad garst ka po le ga na znie czu le niu trzech ner wów: pro mie nio we go, po środ ko we go oraz łok cio we go. 1. Nerw łok cio wy ma ga łąz kę czu cio wą

Bardziej szczegółowo

Medyczny laser CO2. C jaki aparat jest optymalny dla lekarza medycyny estetycznej/dermatologa?

Medyczny laser CO2. C jaki aparat jest optymalny dla lekarza medycyny estetycznej/dermatologa? 1 3aparatura i technika Dr n. farm. S 0 0awomir Wilczy Ґski Katedra i Zak 0 0ad Podstawowych Nauk Biomedycznych, Wydzia 0 0 Farmaceutyczny z OML w Sosnowcu 0 1l 0 2skiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Bardziej szczegółowo

Otwar cie 1. Zna cze nie Otwar cie 1 ma na stę pu ją ce zna cze nia:

Otwar cie 1. Zna cze nie Otwar cie 1 ma na stę pu ją ce zna cze nia: 20 Wspólny Język 2010 Wspólny J zyk 2010 Standard Otwar cie Zna cze nie Otwar cie ma na stę pu ją ce zna cze nia: A) 5 kar w si le 12 17, B) układ 4441 z czwór ką ka ro w si le 12 17, C) układ 4 ka ra,

Bardziej szczegółowo

Układanie wykładzin podłogowych

Układanie wykładzin podłogowych Układanie wykładzin podłogowych Sposoby układania Sposób układania Układanie swobodne Zastosowanie Zalety Wady W małych pomieszczeniach, tam gdzie wystarcza jeden arkusz lub rzadko odwiedzanych Szybkie

Bardziej szczegółowo

3. Pro po zy cje ćwi czeń z za kre su edu ka cji zdro wot no ru cho wej

3. Pro po zy cje ćwi czeń z za kre su edu ka cji zdro wot no ru cho wej 3. Pro po zy cje ćwi czeń z za kre su edu ka cji zdro wot no ru cho wej Te mat: Ćwi cze nia na to rze prze szkód wrot ki, ro we ry, kół ka hu la - ho op, słup ki, ła wecz ki, rów no waż nia Zbiór ka na

Bardziej szczegółowo

u j e d n o l i co ny te kst u staw y

u j e d n o l i co ny te kst u staw y CIT NOWE PRAWO 2012 u j e d n o l i co ny te kst u staw y Czwartek nr 302 (9118) 29 grudnia 2011 TOMASZ WAWER Czwartek G 2 CIT 2012 29 grudnia 2011 rp.pl/prawo Ujednolicony tekst ustawy o podatku dochodowym

Bardziej szczegółowo

Re no wa cje bez wy ko po we prze wo dów in fra struk tu ry

Re no wa cje bez wy ko po we prze wo dów in fra struk tu ry Tomasz LATAWIEC członek SIDiR Re no wa cje bez wy ko po we prze wo dów in fra struk tu ry pod ziem nej miesz czą się w sze ro ko ro zu mia nej dzie - dzi nie in ży nie rii sa ni tar nej i ochro nie śro

Bardziej szczegółowo

Aspek ty or ga ni za cyj no -tech no lo gicz ne wy bra nych sys te mów kom ple ta cji

Aspek ty or ga ni za cyj no -tech no lo gicz ne wy bra nych sys te mów kom ple ta cji Mi ro sław No wak, Ja cek Za jąc In sty tut Lo gi sty ki i Ma ga zy no wa nia Aspek ty or ga ni za cyj no -tech no lo gicz ne wy bra nych sys te mów kom ple ta cji Wy daj ność sys te mów dys try bu cji

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Geografia Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Geografia Poziom rozszerzony KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Geografia Poziom rozszerzony Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do we po praw ne

Bardziej szczegółowo

1 3Przyj 0 1cie FOT. MAT. PRASOWE CUKIERNIA KACZMARCZYK. 58 magazyn wesele

1 3Przyj 0 1cie FOT. MAT. PRASOWE CUKIERNIA KACZMARCZYK. 58 magazyn wesele 1 3Przyj 0 1cie W E S E L N E 58 magazyn wesele 1 3 Tortowy zawr t g 0 0owy C o fantazjach w 0 2wiecie s 0 0odko 0 2ci C u kier ni czy 0 2wiat roz wi ja si 0 1 w b 0 0y ska wicz - nym tem pie, ofe ru j

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież

Bardziej szczegółowo

Kontrola inbredu. hodowla NEGATYWNE SKUTKI INBREDU DEPRESJA INBREDOWA

Kontrola inbredu. hodowla NEGATYWNE SKUTKI INBREDU DEPRESJA INBREDOWA hodowla Ka mil Siat ka Ma zo wiec kie Cen trum Ho dow li i Roz ro du Zwie rząt Sp. z o.o. w Ło wi czu Kontrola inbredu Terminem inbred, chów wsobny albo kojarzenie krewniacze określa się kojarzenia spokrewnionych

Bardziej szczegółowo

In struk cja dla ucznia

In struk cja dla ucznia Imi i nazwisko ucznia.................................................................. Wype nia nauczyciel Klasa.................. SPRAWDZIAN KOMPETENCJI DRUGOKLASISTY Z OPERONEM 2010 Czas pracy: 2 razy

Bardziej szczegółowo

Ro la trans por tu ko le jo we go w ryn ku prze wo zu sa mo cho dów

Ro la trans por tu ko le jo we go w ryn ku prze wo zu sa mo cho dów Mi ro sław An to no wicz, Hen ryk Zie la skie wicz Ro la trans por tu ko le jo we go w ryn ku prze wo zu sa mo cho dów Bran ża au to mo ti ve wy ko rzy stu je no wo cze sne roz wią za nia lo gi stycz ne,

Bardziej szczegółowo

Bez pie czeń stwo w łań cu chu do staw

Bez pie czeń stwo w łań cu chu do staw Bo gu sław Śliw czyń ski In sty tut Lo gi sty ki i Ma ga zy no wa nia Wyż sza Szko ła Lo gi sty ki Bez piecz ne łań cu chy do staw Po czu cie bez pie czeń stwa jest jed ną z pod sta wo wych war to ści

Bardziej szczegółowo

blue-ab Skuteczna komunikacja w każdym wymiarze

blue-ab Skuteczna komunikacja w każdym wymiarze Skuteczna komunikacja w każdym wymiarze Strategie komunikacji Stra te gie ko mu ni ka cji to pro jek ty, któ rych ce lem jest spój na, m¹ dra ko mu ni ka cja o dzia ła niach fir my czy or ga ni za cji.

Bardziej szczegółowo

Okre ślić cel ho dow la ny dla wła sne go sta da

Okre ślić cel ho dow la ny dla wła sne go sta da postęp hodowlany Ka mil Siat ka Ma zo wiec kie Cen trum Ho dow li i Roz ro du Zwie rząt Sp. z o.o. w Ło wi czu Okre ślić cel ho dow la ny dla wła sne go sta da Ho dow la to skom pli ko wa ny, dłu go trwa

Bardziej szczegółowo

W p r o w a d z e n i e. do sprawozdania finansowego

W p r o w a d z e n i e. do sprawozdania finansowego Monitor Polski B Nr 994 969 09 SPRAWOZDANIE FINANSOWE 07 SZPITAL WOJSKOWY Z PRZYCHODNI SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAK AD OPIEKI ZDROWOTNEJ 78-600 Wa³cz, ul. Ko³obrzeska 44 tel. 67 50-8-09; fax 50-8-0 REGON

Bardziej szczegółowo

Debiuty na GPW zapowiadały na przyszły rok m.in. spółki grupy PKP i Jastrzębska Spółka Węglowa.

Debiuty na GPW zapowiadały na przyszły rok m.in. spółki grupy PKP i Jastrzębska Spółka Węglowa. Debiuty na GPW zapowiadały na przyszły rok m.in. spółki grupy PKP i Jastrzębska Spółka Węglowa. Po 11 debiutach giełdowych w mijającym roku przyszły rok na warszawskiej giełdzie zapowiada się równie dobrze,

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej. Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2010

Rada Unii Europejskiej. Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2010 Rada Unii Europejskiej Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2010 1 Autorzy: Aleksander Parzych, Aureliusz Wlaź Projekt graficzny serii: Techna Studio www.techna.pl Zdjęcia na okładce i w tekście: The Audiovisual

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp ZANIM SIĘ ZAPRZYJAŹNISZ DZIESIĘĆ CECH PRAWDZIWEJ PRZYJAŹNI... 18

Spis treści. Wstęp ZANIM SIĘ ZAPRZYJAŹNISZ DZIESIĘĆ CECH PRAWDZIWEJ PRZYJAŹNI... 18 Spis treści Wstęp.................................................................... 7 Po co nam przyjaźnie?.................................................... 7 Kim jestem? Moje wewnętrzne JA....................................

Bardziej szczegółowo

Regulamin prowadzenia rachunków bankowych dla Klientów indywidualnych w Allianz Bank Polska S.A.

Regulamin prowadzenia rachunków bankowych dla Klientów indywidualnych w Allianz Bank Polska S.A. Regulamin prowadzenia rachunków bankowych dla Klientów indywidualnych w Allianz Bank Polska S.A. Roz dział 1 In for ma cje ogól ne 1. Po sta no wie nia ogól ne 1. Re gu la min pro wa dze nia ra chun ków

Bardziej szczegółowo

Elżbieta Judasz. Prawo pra cy. pierwsze kroki

Elżbieta Judasz. Prawo pra cy. pierwsze kroki Elżbieta Judasz Prawo pra cy pierwsze kroki War sza wa 2012 Aktualizacja Katarzyna Piecyk Pro jekt okład ki www.jsphoto.eu Opra co wa nie re dak cyj ne Izabella Skrzecz Opra co wa nie ty po gra ficz ne

Bardziej szczegółowo

OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w

OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w I. DEKLARACJA WYDAWCY II. OKREعLENIA Ago ra SA, wy daw ca Ga ze ty Wy bor czej wiad czy kom plek so wà usùu gو Ne kro lo gi, po le ga jà cà na za miesz cza niu ne

Bardziej szczegółowo

NA SASKIEJ KĘPIE. Niewielki, lecz funkcjonalny salon został konsekwentnie urządzony w stonowanej kolorystyce z ożywczymi akcentami limonki

NA SASKIEJ KĘPIE. Niewielki, lecz funkcjonalny salon został konsekwentnie urządzony w stonowanej kolorystyce z ożywczymi akcentami limonki APARTAMENT NA SASKIEJ KĘPIE t e k s t i s t y l i z a c j a : J o a n n a W o y d a / M i ó d M a l i n a S t u d i o, z d j ę c i a : Ł u k a s z K o z y r a / M i ó d M a l i n a S t u d i o, p r o j

Bardziej szczegółowo

Budowa i zasada działania. Budowa. instrukcja obsługi grupy pompowej. powrót GW 1/2. zasilanie GW 1/2

Budowa i zasada działania. Budowa. instrukcja obsługi grupy pompowej. powrót GW 1/2. zasilanie GW 1/2 instrukcja obsługi grupy pompowej Rys. 1. Budowa grupy pompowej powrót 2 3 GW 1/2 6 7 1 zasilanie 4 GW 1/2 1. zawór termostatyczny ZT 2. zawór regulacyjny ZR 3. zawór odcinający G1" belki zasilającej 4.

Bardziej szczegółowo

Walizki. Walizki i pojemniki zamykane

Walizki. Walizki i pojemniki zamykane Założyciel firmy Georg Utz 1916 1988 Pod kluczem 62 i pojemniki zamykane 63 Systemy zamknięć Po jem ni ki RA KO moż na za my kać za po mo cą po kry - wy z za wia sa mi. Je że li do te go na dłuż szym bo

Bardziej szczegółowo

Koncepcje i strategie logistyczne

Koncepcje i strategie logistyczne Alek san dra Koź lak Uni wer sy tet Gdań ski Trans port w lo gi sty ce a lo gi sty ka w trans por cie W kla sycz nym uję ciu za leż no ści mię - dzy trans por tem a lo gi sty ką pod kre śla się ro lę trans

Bardziej szczegółowo

Rzeczpospolita Polska Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Europejska inicjatywa obywatelska

Rzeczpospolita Polska Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Europejska inicjatywa obywatelska Rzeczpospolita Polska Ministerstwo Spraw Zagranicznych Europejska inicjatywa obywatelska Publikacja opracowana na zlecenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych przez Instytut Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego

Bardziej szczegółowo

Niezbędnik finansowy. Bezpieczne oszczędzanie na wymarzony cel. Produkty oszczędnościowe

Niezbędnik finansowy. Bezpieczne oszczędzanie na wymarzony cel. Produkty oszczędnościowe Niezbędnik finansowy Bezpieczne oszczędzanie na wymarzony cel Produkty oszczędnościowe Pro duk ty ofe ro wa ne przez ban ki są two rzo ne z my ślą o klien tach i ich po - trze bach. Planując co miesiąc

Bardziej szczegółowo

3. Propozycje ćwiczeń z zakresu edukacji zdrowotno-ruchowej

3. Propozycje ćwiczeń z zakresu edukacji zdrowotno-ruchowej 3. Propozycje ćwiczeń z zakresu edukacji zdrowotno-ruchowej Te mat: Pod sta wo we ćwiczenia gimnastyczne Zbiór ka, przy wi ta nie, po da nie te ma tu i celów zajęć. Za po znanie dzieci z za sa da mi bez

Bardziej szczegółowo

Projekt okładki: Beata Kulesza-Damaziak Fotografie: Norbert Piwowarczyk Opracowanie ilustracji: Karandasz Korekta: Alicja Chylińska

Projekt okładki: Beata Kulesza-Damaziak Fotografie: Norbert Piwowarczyk Opracowanie ilustracji: Karandasz Korekta: Alicja Chylińska Projekt okładki: Beata Kulesza-Damaziak Fotografie: Norbert Piwowarczyk Opracowanie ilustracji: Karandasz Korekta: Alicja Chylińska Co py ri ght Do ro ta Dziam ska 2005 Co py ri ght Wy daw nic two BIS

Bardziej szczegółowo

Glo ba li za cja utoż sa mia na jest czę sto

Glo ba li za cja utoż sa mia na jest czę sto Pro ce sy glo ba li za cyj ne wpol sce *) Zróż ni co wa nie prze strzen ne Ce lem opra co wa nia jest pre zen ta cja zmian zróż ni co wa nia re gio nal ne go pro ce sów glo ba li za cyj nych w Pol sce.

Bardziej szczegółowo