OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU NOWOSOLSKIEGO W ROKU 2010.

Transkrypt

1 OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU NOWOSOLSKIEGO W ROKU 21. LUTY 211 r. 1

2 Państwowa Inspekcja Sanitarna jest organem powołanym w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed wpływem czynników szkodliwych lub uciążliwych oraz zapobiegania powstawaniu chorób, w tym zakaźnych i zawodowych. Zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U.z 26 r. Nr 122, poz.851 z późn. zm.) sprawuje nadzór nad warunkami: - higieny środowiska, - higieny pracy w zakładach pracy, - higieny procesów nauczania i wychowania, - higieny wypoczynku i rekreacji, - zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku - higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Nowej Soli realizuje powyższe zadania, sprawując zapobiegawczy i bieżący nadzór sanitarny oraz prowadząc działalność zapobiegawczą i przeciwepidemiczną w zakresie chorób zakaźnych, a także działalność w zakresie promocji zdrowia. Przekazując Państwu poniższe opracowanie wyrażam nadzieję, że będzie ono źródłem informacji, pomocnych w podejmowaniu działań, skutkujących dalszą poprawą w zakresie zdrowia publicznego w powiecie. Z poważaniem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny Maria Małgorzata Szablowska 2

3 SPIS TREŚCI strona I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych...4 II. Stan sanitarno higieniczny obiektów opieki zdrowotnej.23 III Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców powiatu III.1. Stan sanitarny obiektów wodnych..27 III.2. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej...36 IV. Stan sanitarno- higieniczny obiektów żywnościowo - żywieniowych.. 46 V. Warunki higieniczno sanitarne środowiska pracy..5 VI. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo - wychowawczych 61 VII. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia 64 VIII. Działalność w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego 76 IX. Działalność laboratoryjna 77 Przygotowano w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nowej Soli przez zespół autorski: Rozdział I - Józefa Meissner Rozdział II - Elżbieta Raszczuk, Ewa Kociołek Rozdział III - Krzysztof Karpiński, Mariola Galusińska Rozdział IV - Jerzy Korytkowski Rozdział V - Irena Bogacz, Elżbieta Małolepsza, Izabela Grządko Rozdział VI - Renata Berczuk, Iwona Marciniszyn Rozdział VII - Mariola Poźniak Rozdział VIII - Joanna Kwaśna Rozdział IX - Ilona Dobkiewicz 3

4 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Nowej Soli nadzoruje teren powiatów nowosolskiego i wschowskiego, obejmujących 1 gmin o łącznej powierzchni km 2, zamieszkały przez osób. W powiecie nowosolskim na obszarze 771 km 2 mieszka osób (8,6%ludności województwa), co wskazuje na wysoką gęstość zaludnienia obszaru (113 osób/km 2 ). W miastach mieszka 65,3% ludności, co czyni powiat najbardziej zurbanizowanym w województwie. Działalność organów inspekcji sanitarnej w zakresie zapobiegania powstawaniu chorób zakaźnych oraz ograniczania ich skutków, prowadzona jest głównie poprzez ciągłe monitorowanie sytuacji epidemiologicznej, wdrażanie postępowania przeciwepidemicznego i profilaktycznego, w tym nadzór nad szczepieniami ochronnymi. W ostatnich latach znacząco rozwinięto działalność informacyjno-edukacyjną, między innymi poprzez wdrażanie programów edukacyjnych realizowanych wspólnie z lokalnymi samorządami, placówkami oświatowymi, medycznymi, stowarzyszeniami oraz mediami. Programy edukacyjne krajowe i lokalne uczą przejmowania odpowiedzialności za własne zdrowie, poprzez utrwalanie w społeczeństwie zachowań prozdrowotnych. Podstawę do oceny zagrożenia chorami zakaźnymi oraz podejmowania działań przeciwepidemicznych, stanowią informacje o zachorowaniach w powiatach oraz sytuacja epidemiologiczna w kraju i na świecie. W sierpniu 21 roku Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła przejście z 6. fazy pandemii grypy wywołanej wirusem A/H1N1/v w okres post-pandemiczny. W fazie postpandemicznej, w sezonie epidemicznym grypy mogą występować ogniska o różnym poziomie aktywności wirusa A/H1N1/v, jednak nie powinny się one pojawiać poza sezonem. Od szeregu lat odnotowuje się w Polsce spadkową tendencję występowania wielu chorób zakaźnych, a niektóre z nich już nie występują (porażenie dziecięce, błonica) lub występują bardzo rzadko (np. odra). Rozszerzenie zakresu obowiązkowych szczepień ochronnych spowodowało wyraźny spadek zapadalności na świnkę i różyczkę. Nadal jednak poważny problem epidemiologiczny stanowią wirusowe zapalenia wątroby. Mimo spadku liczby nowo wykrytych zachorowań skumulowana liczba osób zakażonych wirusami wzw B oraz wzw C jest duża i jest przyczyną wysokiej chorobowości. Sytuacja epidemiologiczna w powiatach nadzorowanych przez PSSE w Nowej Soli kształtuje się podobnie jak w Polsce. Szczegółowe wielkości zachorowań na choroby zakaźne oraz zapadalność w przeliczeniu na 1. mieszkańców, w porównaniu z rokiem 29 przedstawiono w tabeli załączonej do opracowania. Z uwagi na trwającą weryfikację rejestrów zachorowań za 21 rok, poniższe opracowanie sporządzono w oparciu o dane na dzień 24. stycznia 21 roku. I. Zakażenia szerzące się drogą krwi. I.1.W roku sprawozdawczym zgłoszono 5 zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B (zap.5,75), w tym 1 przypadek o ostrym przebiegu. W 29r. nie było w powiecie nowosolskim tego typu zachorowań. Pomimo, że w roku 21 w całym kraju odnotowano wzrost zachorowań na wzw typu B, to jednak w powiecie nowosolskim wskaźnik zapadalności zmienił się istotnie w stosunku do notowanych w ostatnim pięcioleciu. Niepokojący jest zwłaszcza fakt odnotowania ostrego przypadku zachorowania. 4

5 Wielkości zachorowań na wzw typu B (wyrażone wskaźnikiem zapadalności) w powiecie nowosolskim w województwie lubuskim i w Polsce w ostatnim pięcioleciu przedstawiono na wykresie nr 1. Wykres nr 1. Zapadalność na wzw typu B w powiecie nowosolskim, w porównaniu do woj. lubuskiego i Polski w latach ,75 4,42 4,28 3,83 3,85 3,48 3,7 1,78 1,59 1,15 1,15 1,39 1, powiat Nowa Sól woj.lubuskie Polska Zachorowania wystąpiły u 4 mężczyzn (zap.9,52) i 1 kobiety (zap.2,23). Stwierdzono nieco wyższą zapadalność na wzw typu B u osób żyjących w środowisku wiejskim (zap.6,64) niż w mieście (zap.5,28). Wszystkie zarejestrowane przypadki przewlekłego wzw typu B dotyczyły mężczyzn w wieku produkcyjnym od 4 do 59 lat, nie zaszczepionych przeciwko wzw typu B. W tej grupie było 2 krwiodawców, u których w latach 199 i 1991 ujawniono we krwi bezobjawową obecność antygenu HBs. W jednym przypadku czynnikiem sprzyjającym rozwojowi zachorowania był alkoholizm i związane z nim dwukrotne toksyczne zapalenie wątroby. Przypadek ostrego zachorowania zgłoszono u 31-letniej kobiety, również nieuodpornionej przeciwko wzw. Chora poddawana była systematycznym badaniom diagnostycznym, w tym inwazyjnym. Czynnikiem sprzyjającym zakażeniu wirusem HBV, mogła być zmniejszona odporność chorej, spowodowana chorobą przewlekłą. I.2. W 21r. zwiększyła się liczba zachorowań wywołanych wirusem zapalenia wątroby typu C. Od 29 roku wszystkie przypadki wzw typu C rejestrowane są wg definicji z 25r. i 29r. Zgodnie z powyższym w 21 r. w powiecie nowosolskim zgłoszono : - 9 przypadków wzw typu C wg definicji z roku 29 (zapadalność 1,36) -1 przypadków wzw typu C wg definicji z 25 r. (zap.11,5), w których u chorego wystąpiły objawy kliniczne wzw. Zachorowanie na wzw typu C rozpoznano u 11 osób, przy czym zachorowanie u 8 osób zarejestrowano jako zgodne z obiema definicjami, u 2 osób jako przypadki spełniające tylko wymogi definicji z 25r. i u 1 osoby jako przypadek odpowiadający wyłącznie definicji z 29r. 5

6 W porównawczym roku 29 zarejestrowano: - 9 przypadków wzw typu C wg definicji z roku 29 (zapadalność1,36) - 6 przypadków wzw typu C wg definicji z 25 r. (zap.6,91), w którym u chorego wystąpiły objawy kliniczne wzw. Łącznie według obu definicji zachorowanie na wzw typu C rozpoznano u 9 osób. Populację wyraźnie bardziej narażoną na zachorowanie stanowili mężczyźni 9 przypadków (zap.21,42) niż kobiety 2 przyp. (zap. 4,46). Podobnie kształtowała się zapadalność na wzw typu C ze względu na środowisko, która dla mieszkańców miast (15,85) była zdecydowanie wyższa niż osób mieszkających na wsi (6,64). Rozkład liczbowy zachorowań na wzw typu C ze względu na płeć i środowisko w 21 roku obrazują wykresy nr 2 i nr 3: Wykres nr 2.Rozkład zachorowań ze względu na płeć Wykres nr 3.Rozkład zachorowań ze względu na środowisko kobiety mężczyźni 9 miasto wieś Rozkład zachorowań ze względu na wiek chorych (przedstawiony na wykresie Nr 4) wskazuje natomiast, że szczególnie narażoną populacją za wzw typu C były osoby w przedziale wiekowym lat. Wykres nr 4. Liczba chorych na wzw typu C w grupach wiekowych w powiecie nowosolskim w 21r. 3,5 3 2,5 2 1,5 1, i więcej Z wywiadów epidemiologicznych wynika, że zakażenie wirusem wzw typu C mogło mieć związek się z: - z zabiegami operacyjnymi, którym poddawani byli chorzy w różnym czasie przed wystąpieniem wzw 5 osób - z zabiegami endoskopowymi 4 osoby; - wykonaniem tatuażu w nieprofesjonalnych warunkach 1 osoba. 6

7 Większość z chorych leczyła zęby w różnych w gabinetach stomatologicznych. W grupie chorych były również 3 osoby obciążone chorobami sprzyjającymi zakażeniu: - 1 chory poddawany kuracji antyretrowirusowej, - 1 osoba po chemioterapii, - 1 osoba z hemofilią. Sytuację epidemiologiczną wzw typu C wg definicji z 25r. w powiecie nowosolskim, w woj. lubuskim i w Polsce na przestrzeni ostatnich pięciu lat przedstawiono na wykresie Nr 5. Wykres nr 5. Zapadalność na wzw typu C wg def. z 25r. w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce, w latach ,77 11,5 7,69 7,21 6,91 5,76 5,755,8 4,6 4,71 5,9 2,68 2,78 3,17 1, powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Sytuację epidemiologiczną wzw typu C wg definicji z 29r. w powiecie nowosolskim, w woj. lubuskim i w Polsce w latach przedstawiono na wykresie Nr 5a. Wykres nr 5a. Zapadalność na wzw typu C wg def. z 29r.w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce, w latach ,36 5,75 4,96 1,36 13,27 5, powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Podobnie jak w przypadku wzw typu B, zapadalność na HCV w powiecie nowosolskim w 21r. odbiegała zdecydowanie niekorzystnie zarówno od wskaźników dla powiatu rejestrowanych w ostatnim pięcioleciu, jak i poziomu notowanego w kraju i województwie lubuskim. 7

8 I.3. Zakażenia wirusem HIV odporności. oraz AIDS zespół nabytego upośledzenia Na terenie powiatu nowosolskiego w roku 21r. zarejestrowano 3 nowe osoby zakażone HIV (zap.3,45), tj. najwięcej w ostatnim pięcioleciu. W latach rejestrowano corocznie po 2 nowe zakażenia HIV (zap.1,58), a w 26r. nie było takich przypadków. Zakażenie rozpoznano u 2 mężczyzn (26 i 35 lat) oraz u 39 letniej kobiety mieszkających w mieście. W jednym przypadku czynnikiem ryzyka było przyjmowaniem narkotyków drogą dożylną, w pozostałych natomiast brak jest informacji o drogach transmisji zakażenia. W województwie lubuskim w omawianym okresie obserwowano systematyczny, aczkolwiek powolny wzrost zapadalności HIV. W Polsce liczba rejestrowanych przypadków HIV wzrastała do 28r., po czym odnotowano spadek liczby nowych zakażeń. Wyżej opisane zależności przedstawiono na wykresie Nr 6. Wykres nr 6. Zakażenia bezobjawowe HIV w powiecie Nowa Sól, w województwie lubuskim i Polsce w latach (wskaźnik zapadalności na 1 mieszkańców) 3,5 3 2,5 2 1,5 1,5 3,45 2,8 2,87 2,38 2,48 2,8 2,3 2,3 2,3 1,82 1,81 1,94 1,57,89 26r. 27r. 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Oprócz zakażeń HIV w powiecie nowosolskim w 21r. zarejestrowano również 2 zachorowania na AIDS (zap.2,3), tj. o jedno mniej niż w roku 29 (zap.3,45). Obaj chorzy to mężczyźni w wieku 3 i 4 lat, z których jeden mieszkał w mieście. W Polsce do 28r obserwowana była powolna tendencja wzrostowa zachorowań, po czym nastąpił niewielki spadek liczby chorych. Niemniej jednak nie wystąpiły istotne różnice w wielkości wskaźników zapadalności, które w ostatnim pięcioleciu oscylowały w granicach,37-,49. W województwie lubuskim wskaźniki zapadalności na HIV w omawianym okresie były wyższe niż notowane w Polsce. 8

9 Wykres nr 7. Zapadalność na AIDS w powiecie nowosolskim, w woj. lubuskim i Polsce w latach ,5 3 2,5 2 1,5 1,5,43,1 1,15,79,45 1,15,79,49 3,45,69,37 2,3 3,27 26r. 27r. 28r ,4 powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Zapadalność na AIDS w powiecie nowosolskim w ciągu ostatnich 4 lat była wyższa od notowanej w województwie lubuskim i Polsce, przy czym najbardziej niekorzystną sytuację zaobserwowano w roku 29 i 21. Od wdrożenia badań w 1985 r. do 3 listopada 21 r. stwierdzono zakażenie HIV u obywateli Polski, wśród których było co najmniej zakażonych w związku z używaniem narkotyków. Ogółem odnotowano zachorowań na AIDS; 1.49 chorych zmarło. II. Zachorowania szerzące się drogą pokarmową. II.1. W 21 roku w powiecie nowosolskim nastąpił wzrost zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella. Zarejestrowano ogółem 17 zachorowań (zap.19,57), przy 1 przypadkach salmonellozy (zap. 11,51) zgłoszonych w roku 29. Hospitalizowano 16 osób, tj. 94% wszystkich chorych. Zachorowania przebiegały indywidualnie; nie wystąpiło ognisko zbiorowego zatrucia. Zdecydowanie wyższą zapadalność na salmonellozy odnotowano wśród mieszkańców wsi 29,88 (9 chorych), niż osób mieszkających w mieście 14,1 (8 chorych). Zaobserwowano także istotne różnice w zapadalności ze względu na płeć chorych. Populację bardziej narażoną stanowili mężczyźni, tj. salmonellozę rozpoznano u 1 mężczyzn (zap.23,8) i 7 kobiet (zap.15,6). Zachorowania dotyczyły głównie małych dzieci w wieku poniżej 5 lat - 52% ogółu przypadków (ze szczególnie wysoką zapadalnością wśród dzieci do lat 2-36 w przeliczeniu na 1.) oraz osób dorosłych - powyżej 44 lat (41,2%). Poza tym zanotowano 2 zachorowania u dzieci czteroletnich (11,7%) i tylko jeden przypadek w grupie wiekowej lat (5,8%). Wszystkie zachorowania rozpoznano w oparciu o wynik badania bakteriologicznego. Czynnikiem etiologicznym 1 zachorowań były pałeczki Salmonella Enteritidis (58,8%), w 2 przypadkach - S. Jeruzalem, a pozostałych pałeczki salmonella należące do serotypów: S. Virchow S. Djugu, S. Agona, S. Saint Paul, S. Kentucky. W 29r. 1% zachorowań wywołały S. Enteritidis. Wielkość zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella, wyrażona wskaźnikiem zapadalności w przeliczeniu na 1 mieszkańców, w ostatnich pięciu latach przedstawia wykres nr 8. 9

10 Wykres nr 8. Zapadalność na zatrucia pokarmowe wywołane pał. Salmonella w powiecie nowosolskim, w woj. lubuskim i Polsce w latach ,2 33,4 34,63 32,2 3,33 24,59 24,6 23,19 2,82 19,56 18,62 15,76 12,67 11, powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska 25 Na przestrzeni ostatnich pięciu lat tylko raz (w 27 roku) wskaźnik zapadalności na salmonellozy pokarmowe powiecie nowosolskim był wyższy od wskaźników notowanych w województwie lubuskim i w Polsce. W 21r. zapadalność w powiecie nieznacznie przekroczyła poziom w województwie, w dalszym ciągu jednak była niższa od notowanej w kraju. Wielkość zachorowań na salmonellozy determinowana jest głównie przez ogniska zatruć zbiorowych, których W 21r. na terenie powiatu nie było. W ostatnich latach dominowały małe, kilkuosobowe ogniska, najczęściej tzw. rodzinne. W ciągu ostatnich pięciu lat na terenie powiatu nowosolskiego zarejestrowano 3 ogniska (w 26, 27 i 29r.) z łączną liczbą 17 chorych, w tym 4 dzieci do lat 14. W rejestrze stałych nosicieli duru i paradurów figurują te same 2 osoby (Salmonella typhi E 1 a) i Salmonella paratyphi B). II.2. Z innych zachorowań przebiegających z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, na uwagę zasługują zakażenia wywołane przez bakterie Campylobacter. W Polsce kampylobakterioza jako odrębna jednostka chorobowa podlega zgłaszaniu od roku 22, niemniej jednak diagnostyka tych zakażeń nie należy do rutynowych. Zapadalność na kampylobakteriozy w powiecie nowosolskim w porównaniu do wskaźników kształtujących się w województwie lubuskim i Polsce przedstawia tabela nr 2. Tabela nr 2. Zapadalność na kampylobakteriozy w powiecie nowosolskim, w woj. lubuskim i w Polsce w latach Rok Powiat Nowa Sól Woj. lubuskie Polska 2 6 liczba zachorowa ń zapadalnoś ć liczba zachorowa ń zapadalnoś ć liczba zachorowa ń 24 27, ,58 155,4 zapadalnoś ć 1

11 , ,78 193, , ,63 271, , ,66 361, , ,37 371,97 Udział pałeczek Salmonella, rotawirusów i bakterii Campylobacter w zachorowaniach i zakażeniach pokarmowych w ciągu ostatnich pięciu lat przedstawia wykres nr 9 Wykres Nr 9. Wielkość zatruć i zakażeń pokarmowych wywołanych przez pałeczki Salmonella, Campylobacter i rotawirusy na terenie powiatu Nowa Sól w latach 25-29, wyrażona w % 1% 8% 6% 4% 2% % 37,7 36,6 58,7 55,38 59,8 5,7 29,3 56, ,69 31,25 34,15 22,2 16,92 8,9 25r. 26r. 27r. 28r. 29 pałeczki Salmonella Campylobacter Rotawirusy Od roku 26. w etiologii zatruć i zakażeń pokarmowych corocznie zmniejsza się udział pałeczek Salmonella, na rzecz rotawirusów, stanowiących najczęstszą przyczynę nieżytów jelitowych. Wskutek wdrożonej diagnostyki, wzrasta również odsetek zachorowań wywołanych przez bakterie z rodzaju Campylobacter. Jedną z form zapobiegania zakażeniom rotawirusowym są szczepienia ochronne, ujęte w Programie Szczepień Ochronnych jako zalecane (nie refundowane), które można zastosować jedynie u dzieci do szóstego miesiąca życia. W 21r. na terenie powiatu nowosolskiego uodporniono przeciwko rotawirusom 1 dzieci, a rok wcześniej 122. II.3.Poza przypadkami salmonellozy, kampylobakteriozy i zachorowań wywołanych przez rotawirusy, diagnozowanymi laboratoryjnie w trakcie pobytu chorych w szpitalu, w 21r. zgłoszono (głównie z placówek lecznictwa otwartego) znaczną liczbę zachorowań, przebiegających z objawami nieżytu żołądkowo-jelitowego o nieustalonej etiologii. Przypadki te rejestrowano jako nieokreślone wirusowe zakażenia jelitowe (112 zachorowania) oraz biegunki i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu (254 zachorowania, w tym 6 u dzieci do lat 2). 11

12 W tej grupie zachorowań laboratoryjnie rozpoznano tylko 3 przypadki zakażenia jelit wywołane przez Clostridium difficile wszystkie u hospitalizowanych osób dorosłych. Odsetek poszczególnych zachorowań szerzących się drogą pokarmową, zarejestrowanych w powiecie nowosolskim w 21 roku, przedstawiono na wykresie nr1. Wykres nr 1. Rozkład zachorowań szerzących się drogą pokarmową, zarejestrowanych w powiecie Nowa Sól w 21r., wyrażony w % 3,7% 4,5% 11,3%,8% 55,% 24,7% Salmonella Campylobacter rotawirusy inne bakt. zakaż. jelit. inne wirusowe zakaż.jelit biegunki Z analizy zachorowań szerzących się drogą pokarmową wynika, że tylko w 2% przypadków Został określony laboratoryjnie czynnik chorobotwórczy. II.4. Inne zatrucia i zachorowania szerzące się drogą pokarmową. W 21 roku na terenie powiatu nowosolskiego nie notowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A, dur brzuszny i dury rzekome, czerwonkę, ani też zatruć wywołanych enterotoksyną gronkowcową i jadem kiełbasianym. W latach wcześniejszych rejestrowano tego typu zachorowania, zawsze jako przypadki pojedyncze, nie stwarzające zagrożenia epidemiologicznego. Ostatnio zgłoszony przypadek wzw typu A zarejestrowano w roku 24, bez ustalenia źródła zakażenia. Zachorowanie na czerwonkę bakteryjną zanotowano natomiast w roku 28 (zap.1,15), które było zarazem jedynym przypadkiem czerwonki w całym woj. lubuskim. W Polsce corocznie odnotowywanych jest kilkadziesiąt przypadków czerwonki; w roku 21 wykryto 24 zachorowania (zap.,6), rok wcześniej 3 (zap.,8). W roku 28 odnotowano także zatrucie toksyną botulinową u 1 osoby (zap.1,15), spożywającej pasztet własnego wyrobu. W województwie lubuskim takich zatruć nie notowano od 24r. 12

13 W Polsce co roku dochodzi do zatruć jadem kiełbasianym, najczęściej po spożyciu potraw mięsnych przygotowywanych w domu. W 21r. zarejestrowano 3 przypadków botulizmu (zap.,8), w 29r (zap.,8), przy 46 zatruciach w roku 28 (zap.,12). W 21 roku w powiecie nowosolskim nie było również przypadków zatrucia grzybami. Ostatnio zarejestrowane 2 takie ogniska wystąpiły w 25 roku. W województwie lubuskim natomiast, w 21r. odnotowano 9 przypadków zatrucia grzybami (zap.,89) a w całym kraju 92 (zap.,24). W PSSE w Nowej Soli zatrudnionych jest 2 grzyboznawców, którzy w sezonie owocowania grzybów udzielają porad w zakresie rozróżniania poszczególnych gatunków. W 21r. w trakcie festynu plenerowego zorganizowano ekspozycję świeżych owocników grzybów, połączoną z edukacją społeczeństwa. III. Zachorowania, przeciwko którym prowadzone są szczepienia ochronne. W grupie chorób, przeciwko którym stosuje się uodpornienie, w 21 roku - podobnie jak rok wcześniej, nie zgłoszono żadnego zachorowania na błonicę, tężec, krztusiec, poliomyelitis i odrę. III.1.Nagminne zapalenie przyusznic świnka W 21 roku w powiecie nowosolskim utrzymana została tendencja spadkowa zachorowań na nagminne zapalenie przyusznic, obserwowana od roku 25. Zarejestrowano 6 zachorowań na świnkę (zap.6,91), przy 5 przypadkach (zap. 5,75) zgłoszonych rok wcześniej. Żadnego z chorych nie hospitalizowano. Wszyscy chorzy -w wieku od 3 do 14 lat, wcześniej otrzymali 1 dawkę szczepionki. W województwie lubuskim liczba chorych na świnkę nieco się zwiększyła; odnotowano 124 zachorowania (zap.12,28), przy 97 przypadkach świnki (zap.9,61) w 29r. W Polsce zapadalność na świnkę uległa nieznacznemu spadkowi (w 21r.-zap.7,2; w 29r.- zap.7,74). Wykres nr 11. Zapadalność na świnkę w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce, w latach ,6 21,9 16,9 11,5 8,7 1,9 11,5 9,3 9,6 12,3 8,5 7,7 6,9 5,8 26r. 27r. 28r ,2 powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska 13

14 W ostatnich latach na terenie Polski spadła zapadalność na świnkę. Nie występują również tak wyraźne okresowe zwyżki zachorowań, obserwowane co 3-4 lata. Ma to związek z wprowadzeniem pod koniec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku szczepień ochronnych przeciwko śwince, które od końca 23 roku są obowiązkowe. Od 25 roku obowiązuje dwukrotne szczepienie dzieci w wieku miesięcy i w 1 roku życia, szczepionką skojarzoną zapobiegającą odrze, śwince i różyczce. III.2 Różyczka W 21r. nie było w powiecie nowosolskim zachorowań na różyczkę. Rok wcześniej zgłoszono 17 przypadków tej choroby (zap.19,57). Wzrost zachorowań odnotowano natomiast w województwie lubuskim, w którym w 21r. zgłoszono 21 przypadków różyczki (zap.19,91), przy 164 zachorowaniach (zap.16,25) w roku 29. W Polsce natomiast obserwowana jest tendencja spadkowa różyczki. W roku sprawozdawczym zarejestrowano 4197 zachorowań (zap. 11,), przy 7586 przypadkach (zap. 19,88) w roku poprzednim. Poprawa sytuacji epidemiologicznej w zakresie różyczki, ma niewątpliwie związek z powszechnymi szczepieniami ochronnymi, wprowadzonymi w 23r. Potwierdzenie wpływu szczepień na spadek zapadalności utrudnia jednak słaba diagnostyka zgłaszanych zachorowań. Istotą szczepień jest przede wszystkim zapobieganie przypadkom różyczki wrodzonej. Wykres nr 12. Zapadalność na różyczkę w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,2 6, ,2 27,3 26,8 19,6 19,9 16,9 18,4 19,7 13,8 1,4 16,3, 26r. 27r. 28r ,.. powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska III.3. Ospa wietrzna Ospa wietrzna należy do najbardziej zaraźliwych chorób wieku dziecięcego, występujących z nasileniem co 2-3 lata. Rok 21 w powiecie nowosolskim zaznaczył się epidemiczny wzrost zachorowań. Zarejestrowano 755 przypadków ospy (zap.868,91), tj. o ponad 5% więcej niż w roku 29 (38 zachorowań; zap.437,37). Jedną osobę hospitalizowano. 14

15 W województwie lubuskim w 21r. zarejestrowano 7274 chorych na ospę wietrzną (zap.717,21), z których 23 wymagały hospitalizacji, a w całym kraju osoby (zap.48,49). W poprzednim roku wielkości te kształtowały się odpowiednio: 5279 zachorowań (zap. 523,21) w woj. lubuskim i chorych (zap. 367,24) w Polsce. Sytuację epidemiologiczną zachorowań na ospę wietrzną przedstawiono na wykresie Nr Wykres nr 13. Zapadalność na ospę wietrzną w terenie nadzorowanym przez PSSE w Nowej Soli, woj. lubuskim i Polsce w latach ,1 445, 37,4 573,9 355, 419,9 462,5 275,1 335,7 437,4 523,2 367,2 868,9 26r. 27r. 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska 717,2 48,5 Wirus ospy należy do bardzo zakaźnych wirusów i powoduje zachorowanie nawet u 9% osób mających kontakt z chorym. Od października 28r. wprowadzono bezpłatne szczepienia p/ko ospie wietrznej u dzieci do ukończenia 12 roku życia: z upośledzeniem odporności o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby; z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji; dzieci zakażonych HIV; przed leczeniem immunosupresyjnym lub chemioterapia; oraz dla dzieci do ukończenia 12 roku życia, które nie chorowały na ospę wietrzna, a przebywają wśród wyżej wymienionych osób. Dla pozostałej populacji dzieci szczepienia przeciwko ospie wietrznej są odpłatne. III.4. Grypa Grypa to jednostka, odznaczająca się najwyższym wskaźnikiem zapadalności wśród chorób zakaźnych, występujących w Polsce. W zależności od sezonu epidemicznego liczba zachorowań waha się od kilkuset tysięcy do kilku milionów. W 21r. w powiecie nowosolskim zarejestrowano tylko 396 przypadków grypy i podejrzenia grypy (zap. 455,75), w tym 218 u osób w wieku -14 lat (zap.1522,7). W roku porównawczym zgłoszono 9164 zachorowania (zap.7285,3), w tym 3764 u dzieci do lat 14 (zap.26445,2). Najwyższą zapadalnością na grypę i zachorowania grypopodobne na przestrzeni ostatnich pięciu lat zanotowano w powiecie nowosolskim w roku 29. Wskaźnik zapadalności był wówczas prawie dwukrotnie wyższy od notowanego w woj. lubuskim i ponad 2,5-krotnie wyższy niż w Polsce. Wielkość zachorowań na grypę w latach przedstawiono na wykresie nr

16 Wykres nr 14. Zapadalność na grypę w powiecie nowosolskim, w woj. lubuskim i w Polsce w latach r. 27r. 28r PSSE w Nowej Soli woj. lubuskie Polska Wszystkie przypadki zgłoszone do PSSE w Nowej Soli rozpoznano w oparciu o objawy kliniczne. W 29 roku na podstawie badań laboratoryjnych, potwierdzono zachorowanie wywołane wirusem A(H1N1) u 4 osób, w tym u jednego dziecka do lat 2. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca szczepienia ochronne przeciwko grypie, jako najskuteczniejszy środek nie tylko zapobiegający zachorowaniom ale również poważnym powikłaniom. W 21r. w powiecie Nowa Sól, przeciwko grypie zaszczepiło się 295 osób (3,3% populacji powiatu), a rok wcześniej 499 osób (5,7 %). IV. Choroba meningokokowa W 21r. w powiecie nowosolskim rozpoznano 1 zachorowanie (zap.1,15) przebiegające pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, wywołane przez bakterie Neisseria meningitidis typu B. W okresie bezpośrednio poprzedzającym wystąpienie objawów, chory (3-letni mężczyzna, mieszkaniec wsi) uczestniczył w masowej imprezie sportowej w odległej części kraju. Osoby z najbliższego otoczenia chorego zostały poddane chemioprofilaktyce. Rok wcześniej zarejestrowano 2 tego rodzaju zachorowania, (zap.2,3), zakwalifikowane jako zapalenie opon mózgowych i jednocześnie posocznica, wywołane przez meningokoki serotypu C. W ostatnich latach w województwie lubuskim następował systematyczny spadek zachorowań, przy czym w 21r. i rok wcześniej zarejestrowano tę samą liczbę przypadków (po 5) choroby inwazyjnej wywołanej przez bakterie Neisseria meningitidis (zap.,5). Podobnie kształtowała się sytuacja w Polsce. W roku 21 zgłoszono ogółem 222 zachorowania wywołane przez Neisseria meningitidis (zap.58), przy 296 przypadkach (zap.,78) w roku poprzednim. Pomimo, że w powiecie nowosolskim również spada zapadalność na choroby o etiologii meningokokowej, to sytuacja epidemiologiczna na tle kraju i województwa lubuskiego przedstawia się niekorzystnie. 16

17 Zmiany sytuacji epidemiologicznej w zakresie zachorowań o podłożu meningokokowym w latach obrazuje wykres Nr 14. Wykres nr 15. Zapadalność na inwazyjną chorobę meningokokową w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,5 3,46 3 2,5 2,3 2 1,5 1,5 1,15 1,19,99 1,3,96 1,15,81,61,69,5,5,58 26r. 27r. 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Działania zapobiegające zachorowaniom meningokokowym, polegają głównie na unikaniu kontaktów ze źródłem zakażenia oraz na szczepieniach ochronnych. W 21r. szczepieniom zalecanym przeciwko meningokokom poddały się 62 osoby tj. mniej niż rok wcześniej - 86 osób i znacznie mniej niż w roku osób. V. Zachorowania na choroby odzwierzęce. V.1. Bruceloza W 21r., nie rejestrowano w powiecie nowosolskim zachorowań na brucelozę. Ostatni pojedynczy przypadek brucelozy przewlekłej, zgłoszony w 24 roku, był jednocześnie ostatnim zachorowaniem na brucelozę zarejestrowanym w województwie lubuskim. W Polsce w 21r. również nie zanotowano tego rodzaju przypadków, przy 3 zachorowaniach (zap.,1) w roku 29. V.2. Choroba z Lyme borelioza Borelioza to choroba bakteryjna przenoszona przez kleszcze. W 21 roku w powiecie nowosolskim chorobę z Lyme rozpoznano u 11 osób (zap.12,66), tj. o 6 przypadków mniej niż rok wcześniej (17 zachorowań, zap. 19,57). Wszystkie przypadki przebiegały z objawami charakterystycznymi dla boreliozy, choć o różnym stopniu nasilenia. Zakażenia potwierdzone zostały badaniami serologicznymi. Zdecydowanie wyższą zapadalność zanotowano u kobiet (zap.17,8) niż mężczyzn (zap.7,1) oraz u osób mieszkających w środowisku wiejskim (zap.19,9) niż w miastach (zap.1,57). Wśród chorych 3 osoby miały zawodową styczność ze środowiskiem leśnym; u jednej z nich uznano boreliozę jako chorobę zawodową. Pozostałe przypadki boreliozy dotyczyły osób nie pracujących zawodowo, głównie emerytów i rencistów. 17

18 Wykres nr 16. Zapadalność na boreliozę w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polscew latach , ,79 17,5 1,4 13,88 2,26 21,44 19,63 28,25 27,6 19,57 12,66 23, ,46 8,6 26r. 27r. 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Zapadalność na boreliozę w powiecie nowosolskim odnotowana w 21r. jest znacznie mniejsza niż w województwie lubuskim i w Polsce. Prawdopodobnie część przypadków boreliozy nie jest diagnozowana i w związku z tym rejestrowana. W Polsce do roku 29 obserwowano tendencję wzrostową zachorowań, po czym w minionym roku zarejestrowano spadek liczby przypadków boreliozy. W woj. lubuskim natomiast utrzymał się systematyczny wzrost zapadalności. W roku 21 zgłoszono 356 zachorowań (zap.35,26), przy 285 przypadkach (zap.28,25), rok wcześniej. V.3. Wścieklizna. W 21r. zakwalifikowano do szczepienia przeciwko wściekliźnie 9 osób (zap.1,36), tj. o 4 mniej niż rok wcześniej (13 osób, zap.14,96). Decyzję o szczepieniu podjęto po pokąsaniu 5 osób przez nieznanego psa (55 % ogółu przypadków) a 4 pozostałych - przez nieznanego kota. Nikogo nie hospitalizowano, jak również nie było potrzeby podania surowicy odpornościowej. Na terenie województwa w 21 roku potrzebę szczepień przeciwko wściekliźnie uznano w stosunku do 125 osób (zap.12,38), a w 29 roku -127 narażonych (zap12,59.). Jeszcze więcej osób kwalifikowano do szczepienia na terenie kraju. W roku 21 uodpornieniu poddano 7497 osób narażonych (19,65), a rok wcześniej osób (zap.18,2). Częstotliwość szczepień przeciwko wściekliźnie (wyrażoną wskaźnikiem zapadalności), podejmowanych u osób narażonych, zamieszkałych w powiecie nowosolskim, w porównaniu z woj. lubuskim i terenem kraju, przedstawia wykres nr

19 Wykres nr 17. Częstość podejmowanych szczepień p/ko wściekliźnie (jako zapadalność) w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,65 19,7 18,5 2 17,91 18,1 15 9, ,47 9,21 13,98 6,91 13,49 14,96 12,59 12,66 12,38 26r. 27r. 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Analiza ostatnich pięciu lat wykazała, że w powiecie nowosolskim decyzję o zastosowaniu szczepień przeciwko wściekliźnie podejmowano rzadziej niż w Polsce, a w niektórych latach również rzadziej niż w województwie lubuskim. Od połowy lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku w badaniach wykonywanych w laboratoriach inspekcji weterynaryjnej, nie stwierdzono wirusów wścieklizny u zwierząt bytujących na terenie powiatu nowosolskiego. Wyjątek stanowi pojedynczy przypadek z 21 roku, w którym potwierdzono wściekliznę u nietoperza, znalezionego przez dzieci na jednym z nowosolskich osiedli mieszkaniowych. W Polsce obserwowany jest systematyczny spadek zachorowań na wściekliznę u zwierząt, wynikający z realizacji doustnych szczepień zwierząt dzikich. VI. Inne jednostki chorobowe. VI.1. Salmonelloza pozajelitowa W 21r. na terenie powiatu nowosolskiego zarejestrowano 1 przypadek posocznicy wywołanej pałeczkami Salmonella Enteritidis, zakończony zgonem. Chora, tj. 55-letnia mieszkanka wsi, w okresie poprzedzającym wystąpienie posocznicy była kilkakrotnie hospitalizowana z powodu astmy i innych chorób przewlekłych. Nie zaobserwowano u niej natomiast zaburzeń ze strony układu pokarmowego. VI.2. Neuroinfekcje W rejestrze neuroinfekcji w 21r. umieszczono 3 zachorowania, tj. 2 przypadki ropnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, i jeden wirusowego zapalenia opon mózgowych. Zachorowania o etiologii bakteryjnej rozpoznano u 55-letniej kobiety i 58-letniego mężczyzny. Chorych po wstępnej diagnostyce w SPZOZ w Nowej Soli, przekazano do oddziału zakaźnego w Zielonej Górze. W jednym przypadku w płynie mózgowo-rdzeniowym wykryto obecność pałeczek Proteus mirabilis, natomiast w drugim zachorowaniu nie wykryto czynnika etiologicznego. W tym samym oddziale zakaźnym hospitalizowano 15-letnią dziewczynkę, z nieokreślonym wirusowym zapaleniem opon mózgowych. W okresie poprzedzającym zachorowanie, dziewczynka leczyła się z powodu infekcji dróg oddechowych i zapalenia gardła. W roku 29 w powiecie nowosolskim nie zanotowano tego rodzaju zachorowań. 19

20 VI.3. Płonica (szkarlatyna) W 21r odnotowano 3,5 krotny spadek zapadalności w stosunku do roku poprzedniego. Z placówek lekarzy rodzinnych zgłoszono 38 zachorowań (zap.43,74), przy 115 przypadkach (zap.132,36) w roku 29. Chorych leczono w warunkach ambulatoryjnych. Wszystkie przypadki zachorowania zgłoszono wyłącznie na podstawie objawów klinicznych. Okresem wzmożonych zachorowań była wiosna i zima; od stycznia do kwietnia oraz w listopadzie i grudniu zgłoszono łącznie 29 przypadków płonicy, tj.76 % ogółu zarejestrowanych. Biorąc pod uwagę środowisko, częściej chorowały osoby mieszkające w mieście (zap.49,3) niż mieszkańcy wsi (zap.33,2). Ze względu na płeć nieco częściej płonicę rejestrowano u kobiet (zap.46,8) niż mężczyzn (zap.4,46). Udział dzieci i młodzieży do lat 15, w ogólnej liczbie przypadków płonicy zgłoszonych w 21 roku wynosił 95% i był porównywalny z odsetkiem notowanym w poprzednich latach. W województwie lubuskim w roku sprawozdawczym zarejestrowano 379 przypadków płonicy (zap.37,53), przy 361 zachorowaniach (zap. 35,78) w roku 29. W Polsce w 21r. zapadalność na płonicę w stosunku do roku poprzedniego prawie nie zmieniła się. Zarejestrowano chorych na płonicę (zap. 36,47), przy przypadkach (zap.36,61) w roku 29. Sytuację epidemiologiczną zachorowań na płonicę przedstawiono na wykresie Nr 18 Wykres nr 18. Zapadalność na płonicę w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,4 57,2 27,8 33,4 54,1 36,6 28,1 3,2 29, 132,3 35,8 36,3 43,7 37,5 36,5 26r. 27r. 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska VI.4. Gruźlica Zwalczanie gruźlicy realizowane jest przez wyodrębniony specjalistyczny pion chorób płuc i gruźlicy we współpracy z podstawową opieką zdrowotną. Lekarze p.o.z., którzy wstępnie rozpoznają gruźlicę u pacjentów, realizują także opiekę środowiskową. Nadzorowanym leczeniem chorych zajmują się poradnie p/gruźlicze, dokąd pacjenci są kierowani przez lekarzy p.o.z. 2

21 W 21r. wpłynęło do PSSE 18 zgłoszeń zachorowania na gruźlicę, w tym 13 przypadków gruźlicy płuc w okresie prątkowania (gruźlica czynna). Zachorowania rozpoznano u 13 mężczyzn i 5 kobiet. Zarejestrowano 2 zgony. Rok wcześniej zgłoszono 23 przypadki gruźlicy, w tym 2 w okresie prątkowania (17 nowych zachorowań i 3 u osób z odnowioną gruźlicą). VI. 5. Róża Róża jest jedną z chorób wywoływanych przez inwazyjne szczepy paciorkowców należących do rodzaju Streptococcus pyogenes. W 21r zgłoszono 13 przypadków róży, w tym tylko jedno zachorowanie potwierdzone badaniem bakteriologicznym. Pozostałe przypadki róży zgłoszono na podstawie objawów klinicznych. Wśród chorych było 8 mężczyzn (zap.19) i 5 kobiet (zap.11,1). Częściej rejestrowano zachorowania wśród mieszkańców wsi (zap.23,2) niż miast (zap.1,6). Wszyscy chorzy to osoby dorosłe w wieku od 34 do 7 lat. VIII. Podsumowanie i wnioski Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych w powiecie nowosolskim w 21r. charakteryzowała się wzrostem liczby zatruć wywołanych pałeczkami Salmonella, a także biegunek i wirusowych zakażeń jelitowych o nieustalonej etiologii. Jednocześnie odnotowano spadek zachorowań wywołanych przez Campylobacter i rotawirusy, co może świadczyć o pogorszeniu się diagnostyki w tej grupie zachorowań. Niekorzystnie przedstawiała się także sytuacja w zakresie wirusowych zapaleń wątroby szerzących się drogą krwi. Zarejestrowano 5 przypadków wzw typu B, z zapadalnością wyższą niż w województwie lubuskim i w Polsce, przy braku tych zachorowań w roku 29. Ponadto jedno z zachorowań miało przebieg ostry. Pogorszeniu uległy również wskaźniki zapadalności na wzw typu C, przekraczając zarówno poziom notowany w Polsce, jak i wielkości rejestrowane w powiecie w poprzednich latach. Zjawiskiem wysoce niekorzystnym był także wzrost liczby nowych zakażeń wirusem HIV. W związku z nasiloną rejestracją w całej Polsce zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C, w bieżącym roku wdrożony zostanie pilotażowy program profilaktyki zakażeń HCV Stop HCV - pod patronatem Głównego Inspektora Sanitarnego. Tab.2 Zachorowania i zapadalność na choroby zakaźne w 21 roku w porównaniu do roku 29 - w powiecie nowosolskim Jednostka chorobowa 1. Salmonelozy zatrucia pok. -posocznica Liczba zachorowań 17 1 Rok 21 Rok 29 Zapadalność Liczba na 1. zachorowań 19,56 1, Zapadalność na 1. 11,51-21

22 2. Inne bakteryjne zakaż. jelit. wywołane przez: - Campylobacter - inne określone 3. Inne bakteryjne zakażenia 21 4 jelitowe u dzieci do lat Wirusowe zakażenie jelit: - wywołane przez rotawirusy 52 - inne określone 2 - nie określone Wirusowe i inne zakażenia jelitowe u dzieci do l Biegunka i zapalenie jelitowo-żołądkowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu - ogółem w tym u dzieci do l ,17 4, ,28 4,6 * 874, ,4 58,7 2,3 128, ,12-14,96 * 2366, ,4 292,32 386, ,2 153,5 7. Listerioza ,15 8. Płonica 38 43, ,36 9. Choroba meningokokowa, inwazyjna - ogółem -zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu - posocznica 1. Choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes, inwazyjna - ogółem - róża 1 1-1,15 1, ,3 2,3 2, ,96 14, ,3 2,3 11. Borelioza 11 12, , Ostre porażenie wiotkie u dzieci w wieku -14 lat , Styczność i narażenie na wściekliznę/ potrzeba szczepień 9 1, , Wirus. zapal. opon mózg. inne określ. i nieokreślone 1 1, Ospa wietrzna , , Różyczka , WZW typu B - ostre 1 1, WZW typu B - przewlekłe 4 4,6 - - WZW typu C wg definicji przypadku z 29r. 9 1,36 9 1,36 WZW typu C wg definicji przypadku z 25r. 1 11,51 6 6, AIDS Zespół nabytego upośledzenia odporności 2 2,3 3 3, Nowo wykryte zakażenia HIV 3 3,45 2 2,3 2. Świnka 6 6,91 5 5,75 22

23 21. Choroba wywołana przez S. pneumoniae, inwazyjna og ,15 -zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu , Bakteryjne zapal. opon mózg. lub/i mózgu - inne określone - inne nie określone 23. Grypa i podejrzenia grypy ogółem - u dzieci w wieku -14 lat 24. Grypa potwierdzona badaniem ogółem - u dzieci w wieku -14 lat 25. Grypa wywołana nowym wirusem A(H1N1) ogółem - u dzieci w wieku -14 lat ,15 1,15 455,75 **1522, (* w odniesieniu do populacji dzieci w wieku -2 lata w przeliczeniu na 1 (** - w odniesieniu do populacji dzieci w wieku -14 lat w przeliczeniu na , ,2 12,66,7 4,6,7 II. Stan sanitarno-techniczny obiektów opieki zdrowotnej. Na terenie powiatu nowosolskiego funkcjonują 142 zakłady opieki zdrowotnej, w tym: 1 szpital: Dolnośląskie Centrum Chorób Serca NZOZ MEDINET Filia Nowa Sól, 65 obiektów lecznictwa otwartego /przychodnie, poradnie, zakłady rehabilitacji, i inne/, 76 indywidualnych i specjalistycznych praktyk lekarskich. W 21 roku w w/w obiektach w zakresie Epidemiologii wykonano ogółem 67 kontroli w tym: 1 kontrolę Oddziału Kardiochirurgicznego NZOZ Medinet, 56 kontroli zakładów lecznictwa otwartego, 1 kontroli gabinetów indywidualnych i specjalistycznych praktyk lekarskich. Sprawowany przez pracowników PSSE nadzór nad w/w obiektami polegał przede wszystkim na ocenie przestrzegania przepisów dotyczących wymagań higieniczno-sanitarnych i technicznych określonych dla tych obiektów. W celu poprawy stanu sanitarno-technicznego placówek służby zdrowia PPIS wydał 5 decyzji administracyjnych-merytorycznych /1 w Oddziale Kardiochirurgii NZOZ Medinet, w Nowej Soli, 4 w przychodniach, poradniach, ambulatoriach/ i 11decyzji opłatowych. Za nieprzestrzeganie zasad procedur higienicznych nałożono 1 mandaty karny w NZOZ Poradni Medycyny Pracy w Nowej Soli, na kwotę 15zł. Ponadto w 21 r. pracownicy Sekcji Epidemiologii dokonali oceny 18 urządzeń sterylizacyjnych. Uzyskano wszystkie prawidłowe wyniki badań. 23

24 Dolnośląskie Centrum Chorób Serca Medinet NZOZ filia Nowa Sól Oddział Kardiochirurgii zlokalizowany jest w budynku Wielospecjalistycznego Szpitala SPZOZ. Dla potrzeb oddziału wydzielono część bloku operacyjnego tj. jedną salę operacyjną, salę pooperacyjną oraz oddział łóżkowy. W 21r. skontrolowano oddział łóżkowy. Na zły stan sanitarno-techniczny oddziału PPIS wydał decyzję administracyjną, która dotyczyła doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-higienicznego zakurzone i zniszczone ściany we wszystkich pokojach łóżkowych oraz sufit w gabinecie zabiegowym i punkcie pielęgniarskim. Termin wykonania w/w obowiązków wyznaczono do dnia 3. czerwca 211r. PPIS w Nowej Soli ocenia jednocześnie dobrą działalność Zespołu Kontroli Zakażeń Zakładowych w tym oddziale. W oddziale opracowano i wdrożono procedury postępowania zapobiegające szerzeniu się zakażeń. Stan sanitarno-higieniczny oddziału nie budził zastrzeżeń. Stanowiska do antyseptyki rąk personelu wyposażone są w pełne zestawy do higienizacji rąk. W związku z tym, że zakład funkcjonuje w obiekcie szpitala korzysta ze wszystkich mediów. W minionym roku pobrano i przekazano do badania wodę pobraną w oddziale na obecność Legionelli. Badanie nie wykazało w badanych próbkach obecności bakterii. NZOZ MEDINET posiada umowę na świadczenie usług sterylizacyjnych, pralniczych oraz odbiór odpadów z Wielospecjalistycznym Szpitalem SP- ZOZ w Nowej Soli. Sprzątaniem pomieszczeń w oddziale zajmuje się firma TEX- MED. Kontrola nie wykazała uchybień z zakresu przechowywania bielizny czystej i brudnej oraz postępowania z odpadami medycznymi. Personel oddziału wyposażony jest w odpowiednią ilość i asortyment środków ochrony osobistej. Jednocześnie kontrola oddziału łóżkowego wykazała kilka niezgodności z wymogami aktualnego rozporządzenia. Zakład posiada program dostosowawczy pozytywnie zaopiniowany przez PWIS w Gorzowie Wlkp. Zakłady lecznictwa otwartego W ewidencji PSSE powiatu nowosolskiego w 21 r. znajdowało się ogółem 65 obiektów typu otwartego. W omawianym okresie pracownicy Sekcji Epidemiologii wykonali ogółem 47 kontroli sanitarnych oraz 11 kontroli skuteczności sterylizacji. Większość placówek lecznictwa otwartego w powiecie nowosolskim nadal wymaga dostosowania do obowiązujących przepisów. Najczęściej stwierdzone rozbieżności między stanem technicznym istniejących zakładów lecznictwa otwartego a wymogami zawartymi w aktualnym rozporządzeniu to: budynki nie są przystosowane dla potrzeb osób niepełnosprawnych, 24

25 brak dodatkowych pomieszczeń zapewniających właściwą funkcję, w szczególności pomieszczeń na potrzeby sterylizacji, brak właściwie zorganizowanego zaplecza /brak wydzielonych pomieszczeń gospodarczych/, brak właściwych grzejników co, przy umywalkach brak jest właściwej baterii uruchomianej bez kontaktu z dłonią. W 21 roku 15 obiektów oceniono bardzo dobrze są to obiekty w pełni dostosowane do obowiązujących wymogów. Natomiast na uchybienia sanitarno-techniczne w pozostałych obiektach wystawiono 4 decyzje administracyjne tj; NZOZ Zatorze s.c., NZOZ Przychodnia Rodzinna w Siedlisku, NZOZ Praktyka Lekarza Rodzinnego M. Szalewska w Kolsku, NZOZ EN-MED w Kożuchowie. Za nieprzestrzeganie procedur higienicznych nałożono 1 mandat karny na kwotę 15 zł w jednym z NZOZ w Nowej Soli. Ponadto kontrole wykazały, iż stan sanitarno-higieniczny w powyższych zakładach ulega ciągłej poprawie. Wszystkie placówki lecznictwa otwartego stosują preparaty dezynfekcyjne o odpowiednim zakresie i spektrum działania, zarejestrowane i dopuszczone do obrotu. We wszystkich kontrolowanych obiektach do dezynfekcji narzędzi stosuje się odpowiednio oznakowane pojemniki. Kontrole nie wykazały uchybień z zakresu doboru preparatów, stosowanych roztworów i sposobu wykonania dezynfekcji przez personel. Wyłącznie w dwóch obiektach wydano zalecenia dotyczące zapewnienia właściwego asortymentu preparatów do dezynfekcji powierzchni. Przychodnie i ambulatorium wyposażone są w 14 autoklawów parowo-ciśnieniowych. Kilka obiektów posiada umowę na usługi sterylizacyjne z Wojewódzkim Szpitalem w Zielonej Górze. Placówki te sterylizują w Centralnej Sterylizatorni wyłącznie drobny sprzęt medyczny. Pracownicy sekcji EP skontrolowali 9 urządzeń sterylizacyjnych, uzyskano prawidłowe wyniki badań. Każde urządzenie jest monitorowane w zakresie skuteczności sterylizacji tj: każdy proces kontrolowany jest wskaźnikami chemicznymi, testami biologicznymi kontrolowany jest średnio jeden proces w miesiącu. We wszystkich zakładach wyniki kontroli dokumentowane są w rejestrze. Ponadto kontrole nie wykazały uchybień w zakresie przestrzegania zasad aseptyki. Postępowanie z bielizną w zakładach opieki zdrowotnej oceniono jako prawidłowe. Problem natomiast stanowi brak na nadzorowanym terenie pralni z barierą higieniczną. Bielizna prana jest głównie w pralniach usługowych /bez bariery higienicznej/, w kilku przypadkach oddawana jest do pralni przyszpitalnej /obiekty SPZOZ/. W kontrolowanych zakładach odpady medyczne są zbierane selektywnie w miejscu ich wytwarzania. W kilku przypadkach wydano zalecenia dotyczące uaktualnienia procedur postępowania z odpadami. Ponadto w trakcie kontroli pracownicy sekcji poinformowali właścicieli zakładów o obowiązującym aktualnie rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 3. lipca 21 r., w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi. Odpady medyczne zakaźne usuwane są z gabinetów systematycznie /średnio raz na dobę/ i przechowywane w wydzielonych pomieszczeniach do chwili ich odbioru. Wyjątek stanowi jeden zakład, gdzie m. innymi za nieterminowe oddawanie odpadów nałożono mandat karny. Głównymi odbiorcami odpadów są przedsiębiorstwa posiadające wymagane zezwolenia tj. Przedsiębiorstwo Gospodarowania Odpadami TEW, z terenu powiatu nowosolskiego oraz RYMED s.c. Dąbie - z terenu powiatu wschowskiego i nowosolskiego. Indywidualne i Specjalistyczne Praktyki Lekarskie 25

26 Na terenie powiatu nowosolskiego w 21 r. funkcjonuje ogółem 75 Indywidualnych i Specjalistycznych Praktyk Lekarskich. W analizowanym okresie pracownicy Sekcji Epidemiologii ocenili 25 indywidualnych i specjalistycznych praktyk lekarskich. W 21 roku objęto nadzorem 2 nowo otwarte indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie tj; 1. Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska Agata Kłósek Bytom Odrzański ul. Sadowa Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska Irena Nowak Nowa Sól ul. Kuśnierska 5. Stan techniczny kontrolowanych praktyk oceniono jako dobry. Ponadto PPIS w Nowej Soli na wniosek właścicieli prolongował termin realizacji 2-ch decyzji wydanych w 29 r., w specjalistycznych gabinetach. W/w decyzje dotyczyły zapewnienia właściwej powierzchni gabinetów badań lekarskich oraz właściwej wentylacji. Na wniosek właścicieli PPIS prolongował termin realizacji do końca czerwca 211 r. W ocenianych praktykach nie stwierdzono uchybień z zakresu czystości bieżącej i przestrzegania zasad aseptyki. Ponadto na właścicieli gabinetów wydano 9 zaleceń, które dotyczyły głównie uaktualnienia procedur higienicznych /szczególnie procedury postępowania z odpadami medycznymi/. Kontrole nie wykazały uchybień w zakresie dekontaminacji sprzętu medycznego, doboru preparatów, stosowanych roztworów i sposobu wykonania dezynfekcji. Wyjątek stanowi jedna praktyka stomatologiczna gdzie wydano zalecenia dotyczące zapewnienia właściwego asortymentu preparatów do dezynfekcji układów ssących. Wszystkie oceniane praktyki stosują preparaty zarejestrowane i dopuszczone do obrotu o odpowiednim zakresie i spektrum działania. We wszystkich gabinetach do dezynfekcji narzędzi stosuje się właściwe prawidłowo oznakowane pojemniki. Gabinety Indywidualnych i Specjalistycznych Praktyk Lekarskich wyposażone są w 26 autoklawów parowo-ciśnieniowych. W omawianym okresie oceniono 9 urządzeń sterylizacyjnych i uzyskano wszystkie wyniki prawidłowe. Kontrola chemiczna procesów sterylizacji prowadzona jest systematycznie tj. badany jest każdy proces, kontrola biologiczna średnio raz w miesiącu. Wyjątek stanowią dwie praktyki gdzie na niesystematyczną kontrolę biologiczną wydano zalecenia. Właściciele kontrolowanych praktyk prowadzoną dokumentację procesów sterylizacyjnych w formie rejestrów, w których dokumentowany jest każdy proces z uwzględnieniem parametrów fizycznych, wyników kontroli chemicznej i biologicznej. Każdy z gabinetów stosuje prawidłowe opakowania sterylizacyjne. W ocenianych gabinetach przestrzegane są zasady prawidłowego przechowywania pakietów sterylnych. Nie stwierdzono uchybień w zakresie postępowania zarówno z bielizną czystą jak i brudną. Każda z kontrolowanych praktyk posiada wydzielone miejsce do przechowywania bielizny czystej i brudnej. Stosowana jest głównie bielizna jednorazowa /fartuchy, prześcieradła itp./, która po zużyciu traktowana jest jako odpad medyczny. Wyłącznie fartuchy ochronne prane są we własnym zakresie. We wszystkich omawianych praktykach kontrole nie wykazały uchybień z zakresu gromadzenia i usuwania odpadów medycznych. Każdy z ocenianych wytwórców składał informację o wytwarzanych odpadach w danym starostwie. 26

27 Odpady medyczne odbierane są przez Specjalistyczne Firmy tj. w powiecie nowosolskim głównie przez firmę TEW z Nowej Soli i przez firmę RYMED z Dębna. Nieczystości stałe z poszczególnych praktyk wywożone są przez Przedsiębiorstwa Gospodarowania Odpadami, natomiast nieczystości płynne usuwane są do kanalizacji. W/w praktyki zaopatrywane są w wodę z wodociągów publicznych. Wnioski 1.Bieżący stan sanitarno higieniczny obiektów ocenianych w 21 r., nie uległ istotnej zmianie w stosunku do roku poprzedniego. Większość obiektów utrzymanych jest w dobrym stanie sanitarnym i ulega ciągłej poprawie. 2.Kontrolowane w 21 roku urządzenia sterylizacyjne oceniono pozytywnie. Każdy badany proces sterylizacji był skuteczny. 3.Korzystne zmiany odnotowano w zakresie dostosowania zakładów opieki zdrowotnej lecznictwa otwartego do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 1 listopada 26r.W powiecie nowosolskim całkowicie dostosowano 15 obiektów. 4.Stan sanitarno-techniczny ocenianych indywidualnych i specjalistycznych praktyk lekarskich jest dobry i z roku na rok ulega znaczącej poprawie. 5.Wszystkie oceniane placówki stosują preparaty dezynfekcyjne zarejestrowane i dopuszczone do obrotu o odpowiednim zakresie i spektrum działania. 6.W omawianym okresie nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie dekontaminacji sprzętu i narzędzi oraz przestrzegania zasad aseptyki. 7.Postępowanie z bielizną w służbie zdrowia jest prawidłowe, jedynym problemem jest brak właściwej pralni z barierą higieniczną na terenie powiatu nowosolskiego. III Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców powiatu W skład powiatu nowosolskiego wchodzi 8 gmin: Nowa Sól-gmina, Nowa Sól-miasto, Kolsko, Otyń, Siedlisko, Nowe Miasteczko, Bytom Odrzański oraz Kożuchów. III.1.Stan sanitarny obiektów wodnych Przy opracowaniu niniejszej oceny wykorzystano wyniki badań wykonanych w ramach prowadzonego zintegrowanego nadzoru sanitarnego nad jakością wody oraz nad 27

28 obiektami służącymi do zaopatrzenia ludności w wodę, kąpieliskami i basenami kąpielowymi. Wykorzystano również materiały przekazane przez inne instytucje i placówki naukowobadawcze, a także wyniki badań wykonanych przez właścicieli lub administratorów wodociągów publicznych wykonanych w ramach prowadzonej kontroli wewnętrznej jakości wody. Głównym celem prowadzonego nadzoru sanitarnego jest zapewnienie konsumentom i użytkownikom wody o odpowiedniej jakości. W minionym roku jakość wody z nadzorowanych wodociągów kontrolowano z częstotliwością i w zakresie określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29. marca 27 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 27r., Nr 61, poz. 417; z późn. zm.). Ww. rozporządzenie określa między innymi wymagania dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, w tym wymagania bakteriologiczne, fizykochemiczne, organoleptyczne, sposób oceny przydatności wody, minimalną częstotliwość badań wody i miejsca pobierania próbek wody do badań, zakres badania wody, sposób informowania konsumentów o jakości wody itd. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29. marca 27r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia precyzuje szczegółowo zasady i zakres prowadzenia kontroli jakości wody przez przedsiębiorstwa wodociągowe. W celu przybliżenia zapisów w nim w minionym roku na bieżąco kontaktowano się z właścicielami i administratorami wszystkich wodociągów publicznych, funkcjonujących na nadzorowanym terenie. Ponadto PPIS zatwierdził proponowane harmonogramy kontroli wewnętrznej (odrębnie dla każdego wodociągu). Działania realizowane przez Inspekcję Sanitarną oraz przedsiębiorstwa wodociągowe są niezbędne do ochrony zdrowia ludzkiego przed działaniem czynników szkodliwych. Liczbę ludności korzystającej z wodociągów nadzorowanych przez PPIS w Nowej Soli zestawiono w Tabeli nr 1: Lp. Powiat Liczba ludności ogółem Liczba wodociągów Ludność korzystająca z wody o kontrolowanej jakości Ludność korzystająca z wody o niekontrolowanej jakości liczba % liczba % 1. Nowa Sól , ,9 Z powyższego zestawienia wynika, że w 21 r. funkcjonowało 4 wodociągów nadzorowanych przez PPIS w Nowej Soli. Z końcem 21 roku wykreślono z ewidencji wodociąg lokalny ALPO w Niedoradzu obiekt zlikwidowano oraz przekazano do nadzoru WSSE w Gorzowie Wlkp. wodociąg lokalny WS SPZOZ w Nowej Soli. 28

29 Stopień zwodociągowania powiatu jest bardzo wysoki ok. 95, % - na mieszkańców powiatu aż korzysta z wody o kontrolowanej jakości. W porównaniu do roku poprzedniego stopień zwodociągowania nieznacznie wzrósł. Od początku 21 roku w ramach prowadzonego monitoringu kontrolnego w badanych próbkach wody określano: parametry fizyczne (barwę, mętność, ph, przewodność właściwą, zapach, smak), chemiczne (jon amonowy, azotany, azotyny, mangan, żelazo) oraz wskaźniki bakteriologiczne (liczbę bakterii grupy coli w 1ml, liczbę bakterii grupy coli typu kałowego w 1ml, liczbę paciorkowców kałowych), natomiast w ramach monitoringu przeglądowego oznaczano we wszystkich próbkach: arsen, chrom, kadm, ołów, miedź, nikiel, fluorki, bor, twardość, magnez, wapń, liczbę bakterii hodowanych na agarze w temp. 22 C/72 h, liczbę bakterii hodowanych na agarze w temp. 36 C/48 h. Jednakże w związku ze zmianami wprowadzonymi z dniem 2. kwietnia 21 roku zmieniono zakres badań. W ramach monitoringu kontrolnego określano: parametry fizyczne (barwę, mętność, ph, przewodność właściwą, zapach, smak), chemiczne (jon amonowy) oraz wskaźniki bakteriologiczne (liczbę bakterii grupy coli w 1ml, liczbę bakterii grupy coli typu kałowego w 1ml); natomiast w ramach monitoringu przeglądowego określano: parametry fizyczne (barwę, mętność, ph, przewodność właściwą, zapach, smak), chemiczne (jon amonowy, azotany, azotyny, mangan, żelazo, arsen, chrom, kadm, ołów, miedź, nikiel, fluorki, bor, twardość, magnez, wapń) oraz wskaźniki bakteriologiczne (liczbę bakterii grupy coli w 1ml, liczbę bakterii grupy coli typu kałowego w 1ml, liczbę paciorkowców kałowych, liczbę mikroorganizmów hodowanych na agarze w temp. 22 C/72 h). Ponadto, w części próbek, wykonywano następujące oznaczenia: antymon, bor, benzo(a)piren, cyjanki, rtęć, selen, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych oraz pestycydów. W powiecie nowosolskim w wodę z wodociągów zaopatrywanych jest osób. Z tego osoby korzystają z wody o jakości odpowiadającej obowiązującym przepisom, natomiast tylko 1392 osoby jest zaopatrywanych w wodę o parametrach jakościowych niezgodnych z wymogami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Dokładne dane liczbowe zestawiono w Tabeli nr 2. 29

30 Tabela Nr 2.Zaopatrzenie w wodę mieszkańców powiatu nowosolskiego Lp. Gmina Liczba ludności w gminie Liczba ludności korzystającej z nadzorowanych wodociągów Ludność korzystającej z wody o niekwestionowanej jakości liczba % % ludności gminy korzystającej z wody będącej pod nadzorem PPIS POWIAT NOWA SÓL 1. Bytom , Odrzański 2. Kolsko , 79,4 3. Kożuchów ,9 89, 4. Nowa Sól ,2 (miasto + wieś) 5. Nowe ,1 1, Miasteczko 6. Otyń , 7. Siedlisko , 81,9 Razem powiat: ,1 92,2

31 Z powyższej tabeli wynika, że w każdej gminie ludność (w większości) korzysta z wody o niekwestionowanej jakości. Liczba ludności korzystającej z wody o parametrach zgodnych z wymogami obowiązujących przepisów w porównaniu do roku poprzedniego znacznie wzrosła. Obecnie tylko 4 wodociągi w powiecie nowosolskim produkują wodę niewłaściwej jakości. Są to: - wodociąg lokalny Przychodni w Bielawach (4 stałych odbiorców); - wodociąg lokalny Fermy Drobiu w Tatarce (17 stałych odbiorców); - wodociąg publiczny w Rejowie (22 stałych odbiorców); - wodociąg publiczny w Stypułowie (1151 stałych odbiorców). Największy odsetek ludności, korzystającej z wody nadzorowanej przez organy PIS, jest w gminie miejskiej Nowa Sól, Bytom Odrzański, Kolsko, Siedlisko i Otyń. Szczególną uwagę należy zwrócić na sytuację w gminach: - Siedlisko - wszystkie wodociągi publiczne produkowały wodę dobrej jakości; jedyny wodociąg produkujący wodę o zawyżonych parametrach fizyko chemicznych to wodociąg lokalny Przychodni w Bielawach, gdzie prowadzone jest postępowanie egzekucyjne; należy zaznaczyć, że pod koniec roku zakończono budowę nowej stacji uzdatniania wody oraz sieci wodociągowej w miejscowości Bielawy z początkiem roku 211 cała inwestycja zostanie oddana do użytku; - Kożuchów - znaczny wzrost liczby mieszkańców zaopatrywanych w wodę o dobrej jakości; w trakcie 21 roku uzyskano poprawę jakości wody pochodzącej z wodociągów publicznych w: Mirocinie Średnim, Książu Śląskim i Kożuchowie. Wodociąg publiczny w Nowej Soli W latach ubiegłych jakość wody produkowanej przez wodociąg publiczny w Nowej Soli nie budziła zastrzeżeń. W II połowie 21 r. ze względu na prowadzone prace związane z wymiana sieci wodociągowej oraz modernizacją stacji uzdatniania wody (inwestycje z Funduszu Spójności) wystąpiły zakłócenia w dostawie wody spełniającej wymagania rozporządzenia szczególnie wskaźników organoleptycznych (mętność i barwa wody). W związku z powyższym administrator wodociągu nasilił kontrolę wewnętrzną jakości wody poprzez zwiększenie częstotliwości badań oraz liczby pobieranych próbek wody (w SUW, z punktów sieci wodociągowej oraz wody surowej ze studni). Wszystkie sprawozdania z badań są na bieżąco przekazywane PPIS w Nowej Soli. Nie oceniano stanu technicznego urządzeń i obiektów, ponieważ Zakład Produkcji Wody nr 2 został zlikwidowany, natomiast w Zakładzie Produkcji Wody nr 1 prowadzony jest w dalszym ciągu remont kapitalny całego obiektu. Na zdjęciu: prace remontowe na ZPW nr 1 w Nowej Soli.

32 Poprawiła się jakość wody (pod względem fizykochemicznym) produkowanej przez wodociągi publiczne w: Kierznie, Radocinie, Dębiance, Książu Śląskim, Bytomiu Odrzańskim, Siedlisku oraz wodociąg lokalny OW Sabat w Lubiatowie. W gminie Kożuchów - mimo znacznej poprawy sytuacji w odniesieniu do roku poprzedniego, 1151 osób nadal korzysta z wody o niewłaściwych parametrach fizyko chemicznym, dostarczanej przez wodociąg publiczny w Stypułowie. Jest to jedyny wodociąg w tej gminie, który na koniec 21 roku produkował wodę o parametrach nie spełniających wymogów rozporządzenia. Dokładne dane liczbowe przedstawiono w Tabeli nr 3 32

33 Lp. Gmina Liczba ludności w gminie 1. Bytom Odrzański Liczba ludności korzystaj ą- cej z wodociąg ów Ludność korzystająca z wody o kwestionowanej jakości liczba % mę tno ść POWIAT NOWA SÓL Wskaźniki jakości wody nie odpowiadające normatywom bar wa ph am oni ak az ota ny Fe M n ba kte rio log ia Miejscowości na terenie których kwestionowano jakość wody Kolsko 3. Kożuchów 4. Nowa Sól 5. Nowe Miasteczko 6. Otyń 7. Siedlisko , Tatarka , Stypułów , Rejów , Bielawy Razem: ,

34 Z przytoczonych danych widać wyraźne, że tylko 1392 osoby korzystają z wody niewłaściwej jakości pod względem fizyko - chemicznym. o Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że nie istnieje istotne ryzyko zdrowotne związane z nieodpowiednią jakością wody produkowanej przez nadzorowane wodociągi, gdyż: - wszystkie nadzorowane wodociągi na terenie powiatu (publiczne i lokalne) produkują wodę dobrą pod względem bakteriologicznym; - niemal 1, % ludności korzysta z wody o kontrolowanej jakości i jest zaopatrywanych w wodę o parametrach jakościowych zgodnych z wymogami zawartymi w obowiązującym rozporządzeniu; Potwierdzenie powyższych wniosków stanowi fakt, że w 21 r. na terenie nadzorowanym przez PPIS w Nowej Soli nie stwierdzono przypadków chorób i zatruć wodozależnych o potwierdzonej etiologii. Kąpieliska Nadzór nad kąpieliskami i jakość wody w kąpieliskach w 21 r. (stan na dzień 15. września 21 roku). Rodzaj kąpielisk Kąpieliska ogółem Liczba kąpielisk według ewidencj i Liczba kąpielisk, w których jakość wody odpowiada wymaganiom (ogółem) Liczba kąpielisk, w których jakość wody nie odpowiada wymaganiom ogółem pod względem skontrolowanych fizykochemicznym biologicznym w tym: zorganizowane raportowane do UE 1 zorganizowane nieraportowane do UE wykorzystywane tradycyjnie nieraportowane do UE 34

35 Wykaz nadzorowanych kąpielisk w 21 r.(stan na dzień 15. września 21 r.) L p. Nazwa kąpieliska Rodzaj zbiorni ka wodne go i jego nazwa Miejs cowość 1. Koserz Staw Nowa Sól 2. Glinianka, przy ul. Poniatowsk iego 3. Glinianka, przy ul. Elektrycz nej OW Sabat Pole namiotow e Jodłów glinian ka glinian ka Jezioro Sławsk ie Jezioro Tarno wskie Duże Nowe Miast eczko Kożuc hów Lubia tów Jodłó w Gmin a Nowa Sól Nowe Miaste czko Kożuc hów Kolsk o Nowa Sól Właści ciel kąpieli ska (pełna nazwa i adres) Prezyd ent Miasta 67-1 Nowa Sól Burmis trz Miasta i Gminy Nowe Miaste czko Burmis trz Miasta i Gminy Kożuc hów Skarb Państw a Skarb Państw a Zarządca kąpielisk a (pełna nazwa i adres) P. Sławomir Kisły ul. Piotra Skargi 1/4, 67-1 Nowa Sól Burmistr z Miasta i Gminy ul. Rynek Nowe Miastecz ko KOKiS ul. Klasztorn a Kożuchó w OW Sabat, Lubiatów Wójt Gminy Nowa Sól Rodzaj kąpieliska* zorganizowan e raportowane do UE wykorzystyw ane tradycyjnie wykorzystyw ane tradycyjnie wykorzystyw ane trdycyjnie wykorzystyw ane tradycyjnie Ocena jakości wody (odpowiada/n ieodpowiada wymaganiom rozporządzen ia MZ z dnia r.) na podst. kontroli i badań lab. przepr. w 21 r. nie badano odpowiada odpowiada odpowiada odpowiada Ewentualne źródła, które mogą powodować zanieczyszcze nie w kąpielisku. kąpielisko zamknięte z powodu podniesienia wód gruntowych oraz występowanie m miejscowych podstopień związanych z powodzią. brak świadomości ekologicznej użytkowników kąpieliska brak świadomości ekologicznej użytkowników kąpieliska brak świadomości ekologicznej użytkowników kąpieliska brak świadomości ekologicznej użytkowników kąpieliska, brak infrastruktury koniecznej dla użytkowników kąpieliska 35

36 W roku 21 r. w kąpielisko zlokalizowane na terenie Nowej Soli - Koserz - nie było kontrolowane, ponieważ zostało zamknięte do odwołania z powodu podniesienia wód gruntowych oraz występowania miejscowych podstopień związanych z powodzią. W trakcie przeprowadzanych kontroli ośrodków wypoczynkowych kontrolowano zagospodarowanie plaż, w tym stan sanitarno-techniczny urządzeń sanitarnych i pomostów, zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz wyposażenie w pojemniki do gromadzenia nieczystości stałych. Przy gliniance w Kożuchowie - kąpielisko wykorzystywane tradycyjnie brak jest plaży. Osobom kąpiącym się zapewniono możliwość korzystania z sanitariatów ogólnodostępnych lub toalet przenośnych typu TOI TOI, a także z sanitariatów zlokalizowanych na terenie ośrodków wypoczynkowych, przy których znajdują się kąpieliska. W trakcie czynności kontrolnych zwracano szczególną uwagę na właściwą gospodarkę odpadami płynnymi i stałymi, właściwe oznakowanie stref kąpielowych, zapewnienie czytelnego regulaminu w nadzorowanych kąpieliskach, a także zaopatrzenie w apteczkę pierwszej pomocy w kąpieliskach gdzie zatrudnieni byli ratownicy. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej. 1. Szalety publiczne Na terenie powiatu znajduje się 5 szaletów publicznych wszystkie skontrolowano, wykonując 5 kontroli. Mając na uwadze poprawę stanu sanitarno-technicznego oraz wyposażenia szaletu publicznego w Nowej Soli przy ul. Towarowej (teren dworca PKP) PPIS w Nowej Soli wszczął postępowanie administracyjne; w wyniku kontroli sprawdzającej stwierdzono usunięcie uchybień w całości obiekt oceniono jako dostateczny. Bieżące kontrole pozostałych obiektów nie wykazały istotnych uchybień sanitarnych. Szalety publiczne w Nowej Soli przy Pl. Wyzwolenia i ul. Dąbrowskiego, w Nowym Miasteczku przy ul. Rynek oraz w Kożuchowie, ul. Głogowska oceniono jako dostateczne. Wszystkie wymienione nadzorowane ustępy są obiektami stałymi. W ocenie uwzględniono następujące kryteria: stan techniczno-sanitarny pomieszczeń, zaopatrzenie w środki myjące, dezynfekujące i dezodorujące, zapewnienie dostatecznej ilości papieru toaletowego oraz zestawów do higienizacji rąk, wyposażenie apteczki pierwszej pomocy, gospodarowanie odpadami stałymi i płynnymi. 2. Baseny Na terenie powiatu znajdują się i są nadzorowane przez PSSE 2 baseny kąpielowe, w tym 1 sezonowy odkryty w Bytomiu Odrzańskim oraz całoroczny kryty w Nowej Soli przy Gimnazjum nr 2. W 21 roku wszystkie obiekty były eksploatowane i nadzorowane. Basen kryty w Nowej Soli - kontrolowano w bieżącym roku 1-krotnie, za każdym razem sprawdzono jakość wody z niecki basenu. Badania wykazały, że jakość wody pod względem fizyko-chemicznym nie budziła zastrzeżeń. natomiast w próbkach wody pobranej dnia r. stwierdzono obecność gronkowców koagulazo-dodatnich na odpływie z niecki basenu. W dniu r. ponownie pobrano do badań próbki wody; na podstawie sprawozdań z badań NR-Ol-121,122/21 uznano, że woda w basenie nadaje się do kąpieli. W miesiącach lipcu i sierpniu obiekt był nieczynny z powodu remontu szkoły. Dezynfekcja wody w dalszym ciągu odbywa się przy użyciu automatycznego dozowania

37 podchlorynu sodu chlorogranulatu, który zawiera 68% aktywnego chloru SACHOTOKLAR, preparat wytrącający cząsteczki powodujące zmętnienie wody. Do regulowania ph w wodzie stosowany jest preparat ph-minus, a do zwalczania grzybów i bakterii używany jest specjalny środek ALFUBIA. Obiekt oceniono jako dobry. Basen w Bytomiu Odrzańskim kontrolowany był w okresie letnim 3-krotnie, (3-krotnie pobrano próbki wody z niecki basenu do badań laboratoryjnych, w tym raz skontrolowano stan techniczno-sanitarny obiektu). Zarówno jakość wody z niecki basenu, jak i stan techniczno-sanitarny obiektu nie budził zastrzeżeń. Istniejące kabiny przebieralni i sanitariatów utrzymane są w dobrym stanie techniczno-sanitarnym. Na terenie otwartym przy niecce basenu zapewniono prysznice. Stan techniczno-sanitarny obiektu oceniono jako dobry. Basen jest obiektem sezonowym i funkcjonował w okresie wakacyjnym (czerwiec, lipiec, sierpień). 3. Domy Pomocy Społecznej Wykreślono z ewidencji Dom Pomocy Społecznej w Kożuchowie przy ul. Szprotawskiej 19 zgodnie z kompetencjami z dniem r. został on przekazany pod nadzór Lubuskiemu Państwowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Gorzowie Wlkp. 4. Noclegownie W 21 roku zewidencjonowano w tej grupie obiektów noclegownię zlokalizowaną w Nowej Soli przy ul. Staszica 2, której zarządcą jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowej Soli. Wykonano jedną kontrolę obiektu; stan sanitarno-techniczny oceniono jako dostateczny. 5. Hotele Na terenie działania PPIS w Nowej Soli w tej grupie znajdują się trzy obiekty: Hotel Odra w Nowej przy ul. Muzealnej 42, oceniony jako dostateczny, Zajazd Złoty Łan w Nowej Soli przy ul. Nowosolskiej, oceniony jako dobry oraz Hotel Tanzanit zlokalizowany w Jesionce, oceniony jako bardzo dobry. Wszystkie obiekty zostały skontrolowane, wykonano łącznie 3 kontrole. We wszystkich obiektach zapewniono właściwe postępowanie z odpadami komunalnymi. Zawarto umowy z koncesjonowanymi firmami, zaopatrzono obiekty w wystarczająca ilość pojemników na odpady w dobrym stanie techniczno-sanitarnym, zapewniono właściwą lokalizację i stan techniczny zasieków na kubły na śmieci. Zdjęcie: Hotel Tanzanit, Jesionka, oś. Juniorów. 37

38 6. Motele W tej grupie obiektów znajduje się Zajazd u Basi w Otyniu, który w 29 r. został przekwalifikowany w związku z uzyskaniem kategoryzacji, spełniając wymagania dla moteli. Obiekt został skontrolowany, przeprowadzono 1 kontrolę, która nie wykazała uchybień w związku z czym oceniono go jako dobry. 7. Kempingi W 21 r. na nadzorowanym terenie znajduje się kemping Mały raj zlokalizowany w Stypułowie; obiekt został poddany dwukrotnie kontoli sanitarnej raz przed sezonem letnim, raz w trakcie sezonu letniego; oceniony jako dobry. 8. Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie W tej grupie zewidencjonowanych jest 11 obiektów, które w 21 r. poddano 27 kontrolom. Są to stałe i sezonowe ośrodki wypoczynkowe, obiekty noclegowe nie posiadające kategoryzacji oraz pola namiotowe. W czasie przeprowadzonych kontroli w niektórych obiektach wydano zalecenia. Dotyczyły one najczęściej odmalowania obiektów, doposażenia, wymiany lub naprawy zniszczonych sprzętów, będących wyposażeniem pomieszczeń stanowiących bazę noclegową, niewłaściwej gospodarki odpadami stałymi i ogólnego złego stanu sanitarnego pomieszczeń. Zalecenia wyegzekwowano w całości uzyskując poprawę stanu techniczno-sanitarnego obiektów. Za zły stan sanitarny i brak czystości bieżącej w Hotelu Solan w Nowej Soli ukarano osobę odpowiedzialną mandatem karnym w wysokości 15 zł. W wyniku wszczętego postępowania administracyjnego (decyzja administracyjna) uległ radykalnej poprawie zarówno stan techniczny jak i sanitarny tego obiektu. Przeprowadzono kapitalny remont wszystkich pomieszczeń oraz wymieniono zniszczone i wyeksploatowane wyposażenie pokoi noclegowych. We wszystkich obiektach zapewniono odrębne magazyny do przechowywania czystej i brudnej bielizny pościelowej. Pranie bielizny odbywa się w usługowych zakładach pralniczych. Z własnej pralni korzysta jedynie OW Józefów w Józefowie. W tej grupie obiektów dokonano następującej oceny: jako bardzo dobre oceniono: 1. Pensjonat Korona w Modrzycy 38

39 jako dobre oceniono: 1. Hotel Polonia w Nowej Soli przy ul. Wrocławskiej 14, 2. Pole namiotowe w Uściu, 3. OW Sabat w Lubiatowie, 4. Hotel Solan ul. Matejki 25 w Nowej Soli, 5. Zajazd Nadodrze ul. Sadowa 4 w Bytomiu Odrzańskim. Pozostałe skontrolowane obiekty zostały ocenione jako dostateczne. 9. Zakłady fryzjerskie Na terenie powiatu znajduje się 56 zakładów fryzjerskich, które w 21r. poddano 61 kontrolom. W jednym przypadku stwierdzono uchybienia sanitarne brak czystości bieżącej narzędzi, sprzętu oraz pomieszczeń. Wszczęto postępowanie administracyjne, mające na celu usunięcie uchybień. Osobę odpowiedzialną za powyższy stan ukarano mandatem karnym. Dotyczyło to następującego obiektu: 1. Zakład Fryzjerski, Nowa Sól, ul. Zjednoczenia 28 1zł. Kontrola sprawdzająca usunięcia uchybień przeprowadzona w tym obiekcie wykazała poprawę jego stanu sanitarnego. W trakcie przeprowadzania kontroli sanitarnej każdorazowo prowadzony jest instruktaż, co do sposobu prowadzenia dezynfekcji bieżącej narzędzi fryzjerskich ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania właściwego doboru i stężenia preparatów dezynfekcyjnych. Mając na uwadze stan techniczno-sanitarny pomieszczeń, urządzeń, wyposażenia, narzędzi wykorzystywanych w czasie świadczenia usług oraz czystość bieżącą i dostosowanie obiektów do obowiązujących wymogów i gospodarowanie nieczystościami stałymi i płynnymi dokonano oceny skontrolowanych obiektów. Jako bardzo dobre oceniono: 1. Zakład Fryzjerski Alicja ul. Wojska Polskiego 14/2 w Nowej Soli, 2. Zakład Fryzjerski przy ul. Kamiennej 33 w Nowej Soli, 3. Zakład Fryzjerski Chantal przy ul. Topolowej 34, w Rudnie, 4. Zakład Fryzjerski Viola przy ul. Legnickiej 19 w Kożuchowie. Zewidencjono nowe zakłady: 1. Zakład Fryzjerski przy ul. Szerokiej 15 w Nowej Soli, 2. Zakład fryzjerski przy ul. Wyspiańskiego 13 w Nowej Soli, 3. Zakład fryzjerski przy ul. Moniuszki 1 w Nowej Soli, 4. Zakład Fryzjerski Twój Styl przy ul. Muzealnej 1 w Nowej Soli, 5. Zakład Fryzjerski przy ul. Garncarska 6 w Nowym Miasteczku, 6. Zakład fryzjerski przy ul. Słowackiego 6/2 w Nowym Miasteczku, 7. Salon Fryzjerski przy ul. Kaszubskiej w Nowej Soli (zmiana świadczonych usług), 8. Zakład fryzjerski przy ul. Piastowskiej w Kolsku, 9. Zakład Fryzjerski przy ul. Topolowej w Rudnie. Wykreślono z ewidencji: 1. Zakład Fryzjerski przy ul. Wojska Polskiego 26 w Nowej Soli, 2. Zakład Fryzjerski przy ul. Szarych Szeregów Nowej Soli, 3. Zakład Fryzjerski przy ul. Akacjowej 2 w Bytomiu Odrzańskim, 4. Zakład fryzjerski przy ul. Kraszewskiego w Kożuchowie. W bieżącym roku żaden z nadzorowanych obiektów nie był oceniony jako zdecydowanie zły. Stan techniczny wszystkich skontrolowanych zakładów oceniono jako zgodny z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 24r. w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz.U. Nr 31, poz.273). 1. Zakłady kosmetyczne 39

40 W powiecie znajduje się 2 zakładów kosmetycznych; wykonano 2 kontroli. Wydano i wyegzekwowano obowiązki decyzji administracyjnej merytorycznej, mającą na celu poprawę stanu techniczno-sanitarnego obiektu. Dotyczyło to Gabinetu Kosmetycznego Margrit w Nowym Miasteczku przy ul. Słowackiego 6/2 (zły stan techniczno-sanitarny ścian w pomieszczeniu zaplecza obiektu). Decyzję wyegzekwowano w 21 r. W przypadkach, kiedy stwierdzono uchybienia sanitarne: brak środka dezynfekcyjnego, brak czystości bieżącej sprzętu i pomieszczeń; za powyższe uchybienia osobę odpowiedzialna ukarano mandatem karnym. Dotyczyło to obiektu: 1. Gabinet Kosmetyczny w Nowej Soli, ul. Wrocławska 2 15 zł. Ponowne kontrole przeprowadzone w wymienionych obiektach wykazały poprawę stanu sanitarnego zakładu. W pozostałych skontrolowanych zakładach zapewniono właściwe warunki do dezynfekcji sprzętu, narzędzi i urządzeń. Najczęściej stosowanymi środkami dezynfekcyjnymi są: Lysoformin 3, Aldesan E, Aerodesin 2, Ultradesmit, Aldevir oraz Helipur. Jako bardzo dobre oceniono: Salon Kosmetyki Estetycznej Beauty Line, Nowa Sól, ul. Szeroka 15, Gabinet Kosmetyczny, Kożuchów, ul. Legnicka 19, Gabinet Kosmetyczny, Nowa Sól, ul. Kamienna; Pracownia Urody Nowa Sól, ul. 1 Maja 24b/1. Jako dobre oceniono: Gabinet Kosmetyczny Finezja, Nowa Sól, ul. Wojska Polskiego 2; Gabinet Kosmetyczny Tola, Nowa Sól, ul. Szeroka 15; Salon Kosmetyczny, Kożuchów, ul. Rynek 18; Gabinet Kosmetyczny Evelin, Nowa Sól, ul. Wrocławska 5; Gabinet Kosmetyczny Flower, Bytom Odrz., ul. Mickiewicza; Gabinet Kosmetyczny GO-JA, Nowa Sól, ul. Wróblewskiego 4; Gabinet Podologiczno-Kosmetyczny, Nowa Sól, ul. Szeroka 15; Gabinet Kosmetyczny Beauty, Nowa Sól, ul. Piłsudskiego 1B; Gabinet Kosmetyczny, Nowa Sól, ul. Graniczna 11. Pozostałych w tej grupie obiektów stan techniczno-sanitarny oceniono jako dostateczny. Zewidencjonowano nowe zakłady: Gabinet Kosmetyczny przy ul. Szerokiej 16 w Nowej Soli, Gabinet Kosmetyczny Flower przy ul. Mickiewicza w Bytomiu Odrzańskim, Atelier Urody przy ul. Kaszubskiej w Nowej Soli, Gabinet Kosmetyczno-Podologiczny przy ul. Szerokiej 15a w Nowej Soli, Gabinet Kosmetyczny przy ul. Granicznej 11 w Nowej Soli (zmiana zakresu świadczonych usług), Gabinet Kosmetyczny Margrit przy ul. Słowackiego 6/2 w Nowym Miasteczku (zmiana zakresu świadczonych usług), Gabinet Kosmetyczny Visage przy ul. Kraszewskiego w Kożuchowie (zmiana zakresu świadczonych usług). Wykreślono z ewidencji: Gabinet Kosmetyczny przy ul. Piłsudskiego 1a w Nowej Soli, Gabinet Kosmetyczny Monika przy ul. Wojska Polskiego w Nowej Soli, Gabinet Kosmetyczny przy ul. Kościelnej 15 w Kożuchowie, Gabinet Kosmetyczny Elegant w Kożuchowie. Wszystkie skontrolowane zakłady w tej grupie obiektów oceniono jako zgodne z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 24r. w sprawie szczegółowych wymagań 4

41 jakimi powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz.U. Nr 31, poz.273). 11. Zakłady odnowy biologicznej W ewidencji PSSE znajduje się 15 obiektów, wszystkie zlokalizowane są w mieście. Każdy z obiektów poddano kontroli sanitarnej wykonując łącznie 15 kontroli. W celu poprawy stanu techniczno-sanitarnego w Solarium PW Alba w Kożuchowie, Plac Jedności Robotniczej PPIS wystawił i wyegzekwował w całości obowiązki decyzji administracyjnej, nakazującej doprowadzenie do właściwego stanu techniczno-sanitarnego ścian oraz wentylacji mechanicznej łóżka solaryjnego. Wszystkie skontrolowane zakłady w tej grupie obiektów oceniono jako zgodne z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 24r. w sprawie szczegółowych wymagań jakimi powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz.U. Nr 31, poz.273). Należy zwrócić uwagę na fakt, iż w tej grupie obiektów nie stwierdzono uchybień sanitarno-higienicznych. We wszystkich zakładach zapewniono środki do dezynfekcji, właściwie przygotowane i oznakowane, zapewniono również czytelną i informację o wykonanych zabiegach dezynfekcyjnych oraz o ewentualnych szkodliwościach, wynikających z nadmiernego korzystania z urządzeń opalających. W tej grupie obiektów jako bardzo dobre pod względem techniczno sanitarnym oceniono: 1. Solarium Ergo, Nowa Sól, ul. Wrocławska 15, 2. Solarium Miami-Sun, Nowa Sól, ul. Witosa 12/2, 3. Solarium Nemo, Nowa Sól, ul. Grota Roweckiego. Jako dobre pod względem techniczno sanitarnym oceniono: 1. Gabinet Odnowy Biologicznej, Nowa Sól, ul. Wojska Polskiego 66, 2. Solarium Nicole, Nowa Sól, ul. Szeroka 15a, 3. Solarium Majorka, Nowa Sól, ul. 1 Maja, 4. Solarium PW Alba, Kożuchów, Pl. Jedności 2, 5. Solarium Nemo, Nowa Sól, ul. Szeroka 15f, 6. Solarium Inferno, Nowa Sól, ul. Moniuszki. Żadnego obiektu nie oceniono jako zły, natomiast pozostałe oceniono jako dostateczne. 12. Inne zakłady, świadczące łącznie więcej niż jedną z wymienionych usług: fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej. W ewidencji PSSE znajdują się 7 obiektów, w minionym roku skontrolowano wszystkie; nie wydawano decyzji administracyjnych merytorycznych, jedynie decyzje opłatowe w konsekwencji przeprowadzonych odbiorów nowouruchamianych obiektów. Wszystkie skontrolowane zakłady oceniono jako zgodne z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 24r. w sprawie szczegółowych wymagań jakimi powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz.U. Nr 31, poz.273). W tej grupie obiektów jako bardzo dobre oceniono: 1. Salon Fryzjersko-Kosmetyczny, Nowa Sól, ul. św. Barbary; 2. Salon Bella Donna, Nowa Sól, ul. Zjednoczenia 38; 3. Gabinet Pielęgnacji Dłoni i Stóp, Nowa Sól, ul. 1 Maja 18; 4. Studio Zdrowia i Urody, Nowa Sól, oś. Konstytucji 3 Maja; 5. Zakład Fryzjersko-Kosmetyczny Sistars, Nowe Miasteczko, ul. Głogowska; 6. Salon Odnowy Biologicznej Magnolia, Bytom Odrzański, ul. Kożuchowska; 7. Gabinet Kosmetyczny, Nowa Sól, ul. Zielonogórska

42 13. Dworce PKS W 21 r. skontrolowano nadzorowany dworzec w Nowej Soli przy Oceny dokonano biorąc pod uwagę: czystość i estetykę dworców i przystanków; czystość bieżąca pomieszczeń; stan sanitarno-higieniczny toalet; gospodarkę odpadami stałymi i płynnymi. Stan techniczno-sanitarny obiektu oceniono jako dostateczny. ul. Zjednoczenia. 14. Przystanki PKS W ewidencji PSSE na terenie powiatu nowosolskiego znajdują się dwa przystanki autobusowe - w Nowym Miasteczku i Kożuchowie. Oba przystanki zostały skontrolowane i ocenione jako dostateczne. 15.Dworce i stacje kolejowe Według ewidencji, na nadzorowanym terenie znajdują się obiekty zlokalizowane w mieście. W trakcie kontroli szczególną uwagę zwracano na stan techniczno-sanitarny pomieszczeń poczekalni, perony oraz gospodarkę odpadami stałymi i płynnymi. PKP w Bytomiu Odrzańskim przeprowadzona kontrola wykazała, że stan sanitarnotechniczny obiektu jest dobry. PKP w Nowej Soli w wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że stan technicznosanitarny poczekalni oraz peronów jest dobry. Skontrolowano również przejście podziemne łączące oba funkcjonujące perony2c kontrola wykazała zły stan techniczny i w związku z powyższym PPIS wszczął postępowanie administracyjne. Wydano decyzję administracyjną, nakazującą usunięcie uchybień z terminem wykonania na r. Obiekt oceniono jako dostateczny. 16. Przystanie żeglugi śródlądowej Zdjęcie: Przystań Kajakowa, Nowa Sól Na nadzorowanym terenie znajduje się przystań żeglugi śródlądowej wykorzystywana rekreacyjnie. Jest ona zlokalizowana w Nowej Soli na rzece Odra (kanał portowy). Kontrola przeprowadzona w przystani w Nowej Soli stwierdziła zły stan techniczny pomieszczeń sanitarno-higenicznych i szatni. Wydano decyzję administracyjną, mającą na celu usunięcie 42

43 stwierdzonych uchybień a następnie decyzję zmieniającą termin wykonania obowiązków na dzień r. na wniosek zobowiązanego. Obiekt oceniono jako dostateczny. Zdjęcie: Pomnik Powodzianina na nabrzeżu portowym - Nowa Sól 17. Tereny rekreacyjne Na nadzorowanym terenie znajduje się 13 obiektów, wszystkie na terenie miasta Nowa Sól. Skontrolowano 7 obiektów wykonując 7 kontroli; pozostałe 5 zostały wyłączone z użytku publicznego w 21 r. ze względu na budowę zbiorników retencyjnych. Przeprowadzając kontrolę szczególną uwagę zwracano na stan techniczno-sanitarny urządzeń rekreacyjnych dla dzieci, odpowiednią ilość koszy na odpady komunalne oraz częstotliwość ich opróżniania. Wszystkie skontrolowane place zabaw oceniono jako dobre. Zdjęcie: Park Krasnala, Nowa Sól. 18. Cmentarze W ewidencji PSSE znajduje się 34 cmentarzy. W związku ze złym stanem sanitarnym 3 obiektów wystawiono decyzje administracyjne, dotyczyło to Cmentarza Komunalnego w Kożuchowie, ul. Zielona oraz Cmentarza Komunalnego w Nowym Miasteczku, ul. Szosa Bytomska w obu wyegzekwowano obowiązki decyzji, tzn. odmalowano pomieszczenia 43

44 sanitariatów w domu przedpogrzebowym. Kontrole przeprowadzone na Cmentarzu Komunalnym w Nowej Soli, ul. Wandy wykazały zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń w domach przedpogrzebowych termin wykonania obowiązków decyzji administracyjnych ustalono do r. W tej grupie obiektów 2 oceniono jako bardzo dobre: Cmentarz Parafialny w Przyborowie oraz w Rudnie, a wszystkie pozostałe jako dobre. 19. Zakłady pogrzebowe W ewidencji PSSE na terenie powiatu nowosolskiego znajduje się 8 zakładów pogrzebowych. Skontrolowano Zakład Pogrzebowy w Nowej Soli, ul. Pocztowa 7 przeprowadzono kontrolę dwóch środków transportu do przewozu zwłok kontrole wykonano na wniosek przedsiębiorcy w celu wydania opinii sanitarnych. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości, oba samochody są w bardzo dobrym stanie techniczno-sanitarnym, trwale oznakowane, posiadające blokady uniemożliwiające przesuwanie się trumny. Skontrolowano również sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi i stwierdzono, że jest on prawidłowy. Mała ilość skontrolowanych w 21 r. zakładów w tej grupie obiektów jest wynikiem tego, iż nie były one ujęte w harmonogramie planu pracy na 21r. 2. Inne obiekty użyteczności publicznej a) Składowiska odpadów Na terenie działania PPIS w Nowej Soli znajdują się 2 zewidencjonowane i nadzorowane składowiska odpadów: Składowisko Odpadów Komunalnych w Kiełczu i Składowisko Odpadów Komunalnych w Kożuchowie. W minionym roku skontrolowano wszystkie obiekty, wykonując 2 kontrole. Składowisko Odpadów w Kiełczu oceniono jako dobre, a w Kożuchowie jako dostateczne. b) Targowiska W ewidencji PSSE znajdują się 2 targowiska: w Nowej Soli przy ul. Królowej Jadwigi oraz w Kożuchowie przy ul. Kolorowej; wszystkie skontrolowano. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami na terenie targowiska w Nowej Soli ukarano osobę odpowiedzialną mandatem w wysokości 5 zł. Wszczęto również postępowanie w związku ze stwierdzonymi uchybieniami technicznymi w pomieszczeniu sanitariatów dla użytkowników targowiska. Kontrola sprawdzająca wykazała, że zarówno uchybienia techniczne jak i sanitarne zostały usunięte w całości. Oba obiekty oceniono jako dostateczne. c) Pralnie i magle W ewidencji PSSE znajdują się 3 obiekty, skontrolowano wszystkie. W odniesieniu do Pralni Chemicznej i Wodnej na os. Konstytucji 3 Maja w Nowej Soli wydano i wyegzekwowano decyzję administracyjną mającą na celu poprawę stanu techniczno-sanitarnego obiektu, który oceniono jako dobry. Stan techniczno-sanitarny Zakładu Pralniczego Kaskada w Nowej Soli, ul. Gimnazjalna 7, oceniono jako bardzo dobry, a Magla przy ul. Pocztowej 3 w Nowej Soli jako dostateczny. 44

45 Zdjęcie: Sala usługowa Pralni Kaskada w Nowej Soli d) Kina W ewidencji PSSE w Nowej Soli znajduje się jedyne kino zlokalizowane w Nowej Soli. W minionym roku PPIS na wniosek zobowiązanego zmienił termin wykonania obowiązku decyzji administracyjnej, mającej na celu poprawę stanu technicznego sali kinowej do końca 21 r. decyzję wystawiono w 28 r. e) Obiekty sportowe Na terenie działania PPIS w Nowej Soli znajduje się 11 obiektów. Trzy obiekty oceniono jako dobre: Stadion Miejski przy ul. 1-go Maja 26 w Nowej Soli, Hala Sportowa MOSiR przy ul. Św. Barbary 2 w Nowej Soli, Hala Sportowa przy ul. Botanicznej w Nowej Soli, a pozostałe jako dostateczne. g) Kwatery prywatne W ewidencji PPIS w Nowej Soli znajdują się 3 obiekty: Pokoje gościnne w Nowym Miasteczku, Pokoje gościnne w Bobrowniach, Pokoje gościnne przy ul. 19a w Kożuchowie. Skontrolowano obiekty w 21 r. Stan techniczno-sanitarny tych obiektów oceniono jako dobry. 45

46 IV. Stan sanitarno-higieniczny obiektów żywnościowo-żywieniowych Praca sekcji w 21r. opierała się na kontynuowaniu nadzoru nad obiektami produkcji, obrotu, zakładami żywienia, zakładami produkującymi i wprowadzającymi do obrotu materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością oraz nad kosmetykami. W 21r. w powiecie nowosolskim w ewidencji pionu higieny żywności, żywienia i przedmiotów użytku znajdowało się 737 obiektów ( w 29r ). Liczba obiektów wzrosła o 25. Tabela Nr 1. Zmiany w liczbie obiektów w latach Lp. Rodzaj obiektów Liczba obiektów Kierunek zmian rok 29 Rok 21 Obiekty ogółem Zakłady produkcji żywności Obiekty obrotu żywnością Środki transportu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego 5. Zakłady małej gastronomii Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego Wytwórnie obrotu materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu 2 2 z żywnością 8. Miejsca obrotu materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z 8 8 żywnością 9. Obiekty obrotu kosmetykami

47 Z wymienionej liczby obiektów w 21r. skontrolowano 296 tj. 4,% ( w 29 r-29 tj.- 4,7,%). Ogółem przeprowadzono 58 kontroli (w 29r.-587). Liczba skontrolowanych zakładów wzrosła i zmalała liczba kontroli. W celu poprawy stanu techniczno-sanitarnego wydano 81 decyzji administracyjnych ( w 29r. -32).Wzrosła liczba decyzji. Na osoby winne nałożono 92 mandaty na wartość 2195zł (w 29r.-76 mandaty na wartość 277zł). Wzrosła liczba i wartość mandatów. Oprócz oceny sanitarnej realizowano także zadania w ramach Krajowego planu pobierania próbek do badania żywności w ramach urzędowej kontroli i monitoringu. Ogółem pobrano do badań w ramach urzędowej kontroli i monitoringu 185 próbek, z czego 5 próbek kwestionowano /4 pod względem mikrobiologicznym,1 za niewłaściwe znakowanie/ W roku 29 pobrano 257 próbek. Próbek nie kwestionowano. W ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt (RASFF) nadzorowano procedurę wycofywania z rynku tych produktów, które uznano za niebezpieczne. Wzorem lat ubiegłych współpracowano z Inspekcją Weterynaryjną, Inspekcją Handlową, Policją i Strażą Miejską. Grupy obiektów, w których stwierdzono uchybienia techniczno-sanitarne i higieniczne. Zakłady produkcji żywności. Automaty do lodów Według ewidencji znajdowało się 5 automatów z czego 4 obiekty skontrolowano, przeprowadzając w nich 5 kontroli. Ogółem pobrano 2 próbki lodów. Próbek nie kwestionowano. Piekarnie Pod nadzorem znajdowało się 11 piekarni z czego 8 skontrolowano, przeprowadzając w nich 13 kontroli i rekontroli. Za uchybienia bieżące nałożono 4 mandaty na wartość 7zł (w 29r. nałożono 4 mandatów na wartość 3zł). W 5 obiektach przeprowadzono ocenę zgodności, otrzymały ocenę pozytywną Ciastkarnie Według ewidencji znajdowało się 6 obiektów z czego 5 skontrolowano przeprowadzając w nich 11 kontroli i rekontroli Nałożono 4 mandaty na wartość 8zł. W 29r. były 3 mandaty na wartość 8zł. Ogółem pobrano 18 próbek ciast z kremem do badań mikrobiologicznych. Wyrobów ciastkarskich nie kwestionowano. Ocenę zgodności przeprowadzano w 3 obiektach, które uzyskały ocenę pozytywną.we wszystkich zakładach wdrożone są zasady GHP/GMP w 4 obiektach system HACCP. Przetwórnie owocowo-warzywne Pod nadzorem znajdowały się 2 obiekty, z których 1 skontrolowano przeprowadzając w nim 1 kontrolę. W zakładzie wdrożone są zasady GHP/GMP i system HACCP. W jednym zakładzie nie przeprowadzono kontroli, gdyż nie prowadzona była sezonowa działalność produkcyjna. 47

48 Wytwórnie napojów bezalkoholowych i rozlewnie piwa Według ewidencji znajdował się 1 obiektów.obiekt nie był kontrolowany. W zakładzie wdrożone są zasady GHP/GMP oraz system HACCP. Zakłady garmażeryjne Pod nadzorem znajdował się jeden zakład, który zaprzestał prowadzenia działalności produkcyjnej wiosną 21r. W obiekcie wdrożone były zasady GHP oraz system HACCP. Zakłady obrotu żywnością Sklepy spożywcze Według ewidencji znajdowało się 42 zakłady z czego 13 skontrolowano, przeprowadzając w nich 31 kontroli i rekontroli Na poprawę stanu techniczno-sanitarnego wystawiono 35 decyzji administracyjnych. Za uchybienia bieżące nałożono 49 mandatów na wartość 175zł. W roku 29 nałożono 4 mandatów na wartość 942zł. Zwiększyła się liczba mandatów i ich wartość. W ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobrano 146 próbek z czego 5 kwestionowano. Najczęściej powtarzające się uchybienia to: sprzedaż artykułów spożywczych po dacie minimalnej trwałości i terminie przydatności do spożycia, przechowywanie środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie poza urządzeniami chłodniczymi oraz brak czystości i porządku w pomieszczeniach sklepu w szczególności na zapleczu. Kioski spożywcze Pod nadzorem znajdują się 33 kioski z czego 5 prowadzi sprzedaż mięsa i wędlin na targowisku i 9 wprowadza do obrotu inne środki spożywcze na terenie targowiska. Skontrolowano ogółem 12 punktów przeprowadzając w nich 27 kontroli. Ogółem nałożono 1 mandatów na wartość 255zł.za sprzedaż produktów nietrwałych mikrobiologicznie poza urządzeniami chłodniczymi oraz wprowadzanie do obrotu przeterminowanych artykułów. Magazyny hurtowe Według ewidencji znajdowało się 8 obiektów z czego 7 skontrolowano przeprowadzając w nich 15 kontroli i rekontroli. W ramach urzędowej kontroli do badań pobrano 13 próbek. Sklasyfikowano 1 obiekt, które otrzymał ocenę zgodną. Zakłady żywienia zbiorowego otwarte Według ewidencji znajdowało się 26 obiektów z czego 22 skontrolowano przeprowadzając w nich 34 kontrole i rekontrole. Ogółem wystawiono 9 decyzji administracyjnych. Za brak czystości w pomieszczeniach produkcyjnych oraz brudne urządzenia i sprzęt nałożono 6 mandatów na wartość 31zł. W roku 29 nałożono 6 mandatów na wartość 21zł. Wartość mandatów wzrosła. Sklasyfikowano 7 obiektów, wszystkie otrzymały ocenę zgodną. Zakłady małej gastronomii 48

49 Pod nadzorem znajdowało się 8 obiektów. Są to smażalnie, zakłady typu fast-food, pijalnie piwa. Skontrolowano 28 zakładów, przeprowadzając w nich 42 kontrole. Na poprawę stanu techniczno-sanitarnego wystawiono 6 decyzji. Za uchybienia natury sanitarnej nałożono 4 mandaty na wartość 8zł. Najczęściej powtarzające się uchybienia to: brak dostatecznej ilości pojemników na odpadki i zużyte naczynia jednorazowe, brak termometrów w urządzeniach chłodniczych, brak wydzielonego miejsca do przechowywania środków myjących i dezynfekujących, brak szafek odzieżowych. Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego Pod nadzorem znajdowało się 47 zakładów. Są to stołówki w domach wczasowych, stołówki w szkołach, bursach i internatach, na koloniach, w przedszkolach, w domach dziecka. Skontrolowano 2 zakładów przeprowadzając w nich 39 kontroli. Na poprawę stanu technicznego wystawiono15 decyzji (9 na stołówkach szkolnych, 5 w przedszkolach, 1 -bloki żywienia w szpitalach). Za uchybienia bieżące nałożono 6 mandatów w wysokości 115zł. Środki transportu żywności Skontrolowano 29 środków transportu żywności. Wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, wytwórnie kosmetyków oraz miejsca obrotu nimi. Pod nadzorem znajdowały się 2 zakłady, które produkuję opakowania do żywności. Przeprowadzono w nich 1 kontrolę. Nie występują zakłady produkujące i konfekcjonujące kosmetyki. Skontrolowano 4 miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością. Przeprowadzono 4 kontrole. Skontrolowano 8 obiektów obrotu kosmetykami przeprowadzając w nich 15 kontroli i rekontroli. Podsumowanie: 1. Stan techniczno-sanitarny pomieszczeń oraz wyposażenia zakładów żywnościowożywieniowych ulega ciągłej systematycznej poprawie. 2. Jakość zdrowotna środków spożywczych znajdujących się na rynku w ostatnich latach utrzymuje się na podobnym poziomie. W latach zakwestionowano łącznie 12 próbek żywności, w tym 6 pod względem mikrobiologicznym. W roku 26 i 29 nie było próbek kwestionowanych, natomiast roku ubiegłym negatywne wyniki badań uzyskało 5 próbek, w tym 1 pod względem mikrobiologicznym. 3. W większości obiektów wdrożone są i przestrzegane zasady dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej. Nadal występują problemy dotyczące wdrażania bądź dokumentowania systemu HACCP. 49

50 V. Warunki higieniczno-sanitarne środowiska pracy Charakterystyka nadzorowanych zakładów pracy W ewidencji powiatu nowosolskiego znajdowało się 214 zakładów, które zatrudniały łącznie 5957 pracowników. W roku 21 skontrolowano 81 zakładów ( 37,85 %), które zatrudniały 43 osoby ( 67,2 % ogółu zatrudnionych ). Tabela. Struktura zatrudnienia według branż gospodarki, w skontrolowanych w roku 21 zakładach pracy. Branża gospodarki Liczba skontrolowanych zakładów Liczba zatrudnionych w skontrolowanych zakładach Liczba kontroli Rolnictwo Leśnictwo Przemysł Handel Edukacja Służba Zdrowia Inne RAZEM Na terenie powiatu nowosolskiego 755 osób narażonych było na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia przekraczających dopuszczalne normy. Liczba narażonych na działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy jest znacznie większa nie uwzględnia wszystkich osób eksponowanych na substancje rakotwórcze, z którymi nawet kontakt traktowany jest jako zagrożenie oraz pracujących w kontakcie ze środkami ochrony roślin lub narażonych na czynniki biologiczne. Działalność kontrolno represyjna W wyniku działalności interwencyjnej służb sanitarnych w wielu zakładach pracy zmniejszono narażenie na działanie czynników szkodliwych, poprawiono stan sanitarny obiektów. W roku 21 skontrolowano 81 zakładów powiatu nowosolskiego. Ogółem przeprowadzono 126 kontroli z zakresu zagrożeń w środowisku i wydano 59 decyzji administracyjnych, które zawierały 191 nakazów zobowiązujących pracodawców do usunięcia stwierdzonych uchybień. Najwięcej nakazów w powyższych decyzjach dotyczyło usunięcia uchybień w zakresie substancji i preparatów chemicznych, poprawy stanu sanitarnego obiektów oraz przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych. 5

51 Udział poszczególnych zarządzeń w łącznej liczbie wydanych nakazów przedstawia się następująco: Legenda: 1. Usunięcie uchybień w zakresie substancji i preparatów chemicznych 5 nakazów, 2. Poprawa stanu sanitarnego obiektów 42 nakazy, 3. Przeprowadzenie badań i pomiarów czynników szkodliwych 4 nakazów, 4. W zakresie oceny ryzyka zawodowego 16 nakazów, 5. W zakresie produktów biobójczych 12 nakazów, 6. Dobór ochron słuchu 9 nakazów, 7. Zapewnienie właściwego oświetlenia 8 nakazów, 8. W zakresie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym 7 nakazów, 9. W zakresie czynników biologicznych 6 nakazów, 1. W zakresie opracowania programu ograniczenia narażenia na hałas lub wibrację 6 nakazów, 11. Rejestr czynników szkodliwych 5 nakazów, 12. Dotyczących obniżenia stężeń i natężeń czynników szkodliwych 4 nakazy, 13. Zapewnienie właściwej wentylacji 4 nakazy, 14. Znaków nakazujących stosowanie ochron słuchu 4 nakazy, 15. Zapewnienie właściwej ilości szafek ubraniowych 4 nakazy, 16. Zapewnienie właściwej odzieży roboczej 3 nakazy, 17. Przeprowadzenie badań okresowych dla pracowników 3 nakazy. W wyniku tych działań w 36 zakładach poprawiono warunki pracy poprzez malowanie hal produkcyjnych i zapleczy higieniczno-sanitarnych, wymianę armatury sanitarnej w zapleczach higieniczno-sanitarnych, założenie i prowadzenie rejestru czynników szkodliwych, dokonanie oceny ryzyka zawodowego stwarzanego przez substancje chemiczne i czynniki biologiczne oraz dokonanie oceny ryzyka na hałas i wibrację, sporządzenie rejestru prac i rejestru pracowników narażonych na szkodliwe czynniki biologiczne, opracowanie procedur bezpiecznego postępowania z czynnikami biologicznymi, przeprowadzenie pomiarów czynników szkodliwych w środowisku pracy, zapewnienie właściwej odzieży i 51

52 obuwia roboczego, sporządzenie spisu substancji niebezpiecznych, sporządzenie instrukcji bhp przy ich stosowaniu, oznakowanie stanowisk pracy znakami ostrzegawczymi oraz znakami nakazującymi stosowanie ochron osobistych, zapewnienie punktu wodnego z możliwością opłukania oczu i całego ciała, sporządzenie programu działań organizacyjno technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas. Ponadto w 2 zakładach obniżono do granic normy stężenia szkodliwych czynników w środowisku pracy - warunki pracy poprawiono dla 41 pracowników. Na terenie powiatu nowosolskiego przekroczenia czynników szkodliwych występują w 38 zakładach - w przekroczeniach norm higienicznych pracuje 755 pracowników ( niektóre osoby są równocześnie narażone na kilka czynników ). Najwięcej osób narażonych było w środowisku pracy na działanie ponadnormatywnego hałasu - narażonych na hałas było 754 osoby. Ponadto stwierdzono przekroczenie stężeń czynników chemicznych narażonych było 21 osób oraz poziomu wibracji miejscowej w przekroczeniu dopuszczalnych parametrów pracowało 13 osób. W roku 21 skontrolowano 18 zakładów, w których występują przekroczenia czynników szkodliwych; wystawiono 1 decyzję administracyjną dotyczącą obniżenia przekroczonych normatywów higienicznych czynników szkodliwych, która zawierała 2 nakazy. Udział poszczególnych czynników w narażeniu zawodowym przedstawia się następująco: hałas chemiczne wibracja W celu ograniczenia narażenia pracowników na ponadnormatywny hałas PPIS w Nowej Soli systematycznie egzekwuje od zakładów pracy opracowanie programu ograniczenia narażenia na hałas, przeprowadzanie okresowych badań audiometrycznych dla pracowników narażonych na ponadnormatywny hałas, przeprowadzanie doboru ochron słuchu odpowiednio da zagrażającego widma hałasu, dopilnowanie stosowania przez pracowników ochron słuchu, oznakowanie miejsc zagrożenia informacją o występującym przekroczeniu dopuszczalnych normatywów higienicznych oraz znakami nakazującymi stosowanie ochron słuchu. 52

53 Natomiast wyeliminowanie nadmiernego zapylenia oraz przekroczonych stężeń czynników chemicznych było egzekwowane przez zarządzenia ujęte w decyzjach administracyjnych / obniżenie zapylenia na stanowiskach pracy, zamontowanie wentylacji miejscowej itp. /. Do zasadniczych przedsięwzięć w roku 21 należało m.in.: Prowadzenie nadzoru nad warunkami pracy i wypełnianiem przez pracodawców obowiązków, wynikających z oceny ryzyka zawodowego pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych w archiwach. Przeprowadzono w tym zakresie 4 kontrole i wystawiono 2 decyzje administracyjne w których nakazano m. innymi: a) przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego pod kątem narażenia na czynniki biologiczne, b) oznakowanie miejsc zagrożenia znakami ostrzegającymi przed zagrożeniem biologicznym, c) opracowanie procedur bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, d) przeprowadzenie szkolenia w zakresie narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne, e) zapewnienie właściwej wentylacji w pomieszczeniu archiwisty, f) przeprowadzenie pomiarów natężenia oświetlenia na stanowiskach pracy. Powyższe obowiązki zostały wykonane w całości z wyjątkiem zapewnienia właściwej wentylacji w pomieszczeniu archiwisty. Nadzór nad warunkami pracy w pływalniach krytych w zakresie zagrożeń chemicznych Przeprowadzono w tym zakresie 1 kontrolę, podczas której stwierdzono następujące nieprawidłowości: a) brak szczegółowej oceny ryzyka zawodowego na czynniki chemiczne, b) brak pomiarów stężeń czynników chemicznych i natężenia hałasu na stanowisku ratownika, c) brak rejestru czynników szkodliwych, d) brak spisu stosowanych substancji i preparatów, e) brak prawidłowych instrukcji bhp uwzględniających informacje z kart charakterystyki, f) brak procedur działania na wypadek awarii lub wypadku spowodowanego czynnikiem chemicznym. 53

54 Usunięcie powyższych uchybień nakazano decyzją administracyjną. Nadzór nad wprowadzaniem do obrotu produktów biobójczych Skontrolowano w tym zakresie 3 dystrybutorów, u których przeprowadzono 6 kontroli. Uchybienia dotyczyły: a) wprowadzania do obrotu produktów biobójczych bez wymaganego zezwolenia, b) wprowadzania do obrotu produktów biobójczych niewłaściwie oznakowanych. We wszystkich skontrolowanych podmiotach wycofano z obrotu łącznie 4 rodzaje produktów biobójczych - obowiązek egzekwowano 3 decyzjami administracyjnymi. Nadzór nad wprowadzaniem do obrotu prekursorów narkotycznych kategorii 2 i 3 W roku 21 skontrolowano 3 dystrybutorów prekursorów narkotycznych i przeprowadzono w tym zakresie 4 kontrole. Prekursory narkotyczne 2 i 3 kategorii wprowadza do obrotu 1 dystrybutor, 2 pozostali wprowadzają do obrotu prekursory narkotyczne tylko 3 kategorii. W dystrybucji znajdują się następujące prekursory: a) kategorii 2 nadmanganian potasu, b) kategorii 3 aceton w postaci czystej i w mieszaninach, toluen w mieszaninach, kwas chlorowodorowy i kwas siarkowy. W obrocie znajdują się prekursory narkotyczne pochodzące tylko od polskich producentów. Uchybień w zakresie dystrybucji prekursorów narkotycznych nie stwierdzono. Ponadto w 21 roku Higiena Pracy wspólnie z innymi działami Stacji uczestniczyła w akcjach dopalacze Na terenie powiatu nowosolskiego znajdowały się 3 sklepy z dopalaczami. Na podstawie decyzji GIS z dnia 2 października 21r. wszystkie sklepy zostały zamknięte, ze wszystkich sklepów pobrano próbki do badań laboratoryjnych, a pozostały asortyment przekazano do depozytu. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi W roku 21 przeprowadzono 1 kontrolę w zakładzie produkującym preparat chemiczny oraz 19 kontroli w 12 zakładach zajmujących się dystrybucją substancji i preparatów chemicznych. Uchybienia dotyczyły między innymi: nie poinformowania Inspektora ds. Substancji i Preparatów Chemicznych w Łodzi o zmianie wielkości opakowań preparatu w 1 zakładzie, błędów w kartach charakterystyk w 4 zakładach, nieprawidłowego oznakowania w 5 zakładach, nie uwzględnienia w ocenie ryzyka zawodowego narażenia na czynniki chemiczne w 1 zakładzie, braku oznakowania stanowisk pracy symbolami zagrożenia w 1 zakładzie. 54

55 Na usunięcie powyższych uchybień wydano 8 decyzji administracyjnych oraz wystosowano 2 pisma do właściwych stacji sanitarno - epidemiologicznych. Na terenie powiatu skontrolowano 29 zakładów stosujących w działalności zawodowej niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne. Przeprowadzono w tym zakresie 38 kontroli i wydano 12 decyzji administracyjnych na usunięcie stwierdzonych uchybień. W trakcie przeprowadzanych kontroli stwierdzono: - niezgodne z prawem oznakowanie opakowań - u 4 stosujących, - karty charakterystyki niezgodne z prawem u 3 stosujących, Łącznie oceniono 14 kart charakterystyki, z czego 6 było niezgodnych z prawem. Oceniono także 14 opakowań, z czego błędy w oznakowaniu opakowań stwierdzono w 5 opakowaniach. Uchybienia w zakresie niebezpiecznych substancji i preparatów u podmiotów stosujących dotyczyły: nieaktualnych lub wadliwych kart charakterystyki; braku kart charakterystyki; niewłaściwych oznakowań opakowań substancji i preparatów niebezpiecznych; braku oceny i udokumentowania ryzyka zawodowego stwarzanego przez stosowane w zakładach czynniki chemiczne; braku instrukcji bhp/stanowiskowych uwzględniających informacje zawarte w kartach charakterystyki przy stosowaniu preparatów i substancji chemicznych; braku spisu stosowanych substancji i preparatów chemicznych; braku procedur działania na wypadek awarii lub wypadku spowodowanego czynnikiem chemicznym; niewłaściwie oznakowanego pojemnika do przechowywania preparatu; braku oznakowania stanowisk pracy symbolami zagrożenia; braku punktu wodnego z urządzeniem do płukania oczu w miejscu stosowania żrących środków chemicznych; niewłaściwego magazynowania substancji i preparatów chemicznych; braku odpowiednich środków ochrony indywidualnej. O niewłaściwie oznakowanych pojemnikach i nieprawidłowych kartach charakterystyki informowano pisemnie właściwe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne, łącznie wystosowano w tych sprawach 7 pism. C- Produkt żrący T Produkt toksyczny Xn Produkt szkodliwy N Produkt niebezpieczny dla środowiska Fotografia. Przykładowe znaki ostrzegawcze dotyczące substancji i preparatów chemicznych (piktogramy). 55

56 Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi w środowisku pracy W roku 21 pod kątem narażenia na czynniki rakotwórcze i mutagenne skontrolowano 7 zakładów pracy, w których narażonych było łącznie 28 pracowników. WZÓR ZNAKU OSTRZEGAJĄCEGO PRZED ZAGROŻENIEM NA CZYNNIK RAKOTWÓRCZY W 21r. wystawiono 6 decyzji administracyjnych dotyczących czynników rakotwórczych i mutagennych obowiązki zawarte w tych decyzjach dotyczyły: sporządzenia rocznej informacji o substancjach, preparatach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, sporządzenia rejestru prac i pracowników, umieszczenia znaku ostrzegawczego o tym narażeniu, wykonania pomiarów stężeń czynników rakotwórczych. Nadzór nad czynnikami biologicznymi W zakresie czynników biologicznych przeprowadzono w 21 roku ogółem 16 kontroli w 12 zakładach pracy. Wydano 5 decyzji administracyjnych, w których nakazano m. innymi: a) przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego pod kątem narażenia na czynniki biologiczne, b) sporządzenie rejestru prac narażających pracowników na działanie szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do 3 lub 4 grupy zagrożenia, c) sporządzenie rejestru pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych zakwalifikowanych do 3 lub 4 grupy zagrożenia, d) oznakowanie miejsc zagrożenia znakami ostrzegającymi przed zagrożeniem biologicznym, e) opracowanie procedur bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi. WZÓR ZNAKU OSTRZEGAJĄCEGO PRZED ZAGROŻENIEM BIOLOGICZNYM (zamieszczony poniżej) 56

57 W skontrolowanych zakładach łącznie narażonych na szkodliwe czynniki biologiczne było 143 osoby, w tym na czynniki należące do 2 grupy narażenia 143 osoby i do 3 grupy narażenia Choroby zawodowe w powiecie nowosolskim W roku 21 stwierdzono 3 choroby zawodowe ( bez zmian od roku 28 ); wydano 1 decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Stwierdzono następujące choroby zawodowe: astma oskrzelowa - poz. 6 alergiczny nieżyt nosa - poz. 12 borelioza - poz Decyzja negatywna dotyczyła podejrzenia zespołu wibracyjnego. Wykres: Liczba chorób zawodowych stwierdzonych w powiecie nowosolskim w latach r. 1992r 1994r. 1996r. 1998r. 2r. 22r. 24r. 26r. 28r. 21r. Liczba chorób zawodowych stwierdzanych w powiecie nowosolskim od 1995r. systematycznie maleje. Jest to wynikiem prowadzonych działań profilaktycznych z jednej strony oraz wzrostem świadomości pracowników z drugiej. Najczęściej stwierdzane choroby zawodowe w powiecie nowosolskim Strukturę stwierdzanych chorób zawodowych w latach przedstawia poniższy wykres. 57

58 Pozycja wg wykazu 23 r. 24 r. 25 r. 26 r. 27 r. 28 r. 29r. 21r Liczba przypadków: 124 ch.narządu głosu uszkodzenie słuchu choroby zakaźne pylica płuc alergia skóry zapalenie nadkłykcia astma oskrzelowa wibracja inne W ciągu ostatnich 2 lat dominowały choroby narządu głosu i zawodowe uszkodzenie słuchu. Tabela. Choroby zawodowe stwierdzone w powiecie nowosolskim w latach Wykaz chorób zawodowych Liczba stwierdzonych chorób Razem 3 Pylice płuc Astma oskrzelowa Alergiczny nieżyt nosa Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym co najmniej 15 lat 18 Choroby skóry Obustronny trwały ubytek 1 1 słuchu 26 Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa: 1/wirusowe zapalenie wątroby typu C 2/bruceloza 3/borelioza 1 1 RAZEM Wykres: Procentowy udział poszczególnych jednostek chorobowych w stosunku do ogólnej liczby stwierdzonych chorób zawodowych w latach

59 12,9% 25,81% 12,9% 9,68% ch. zakaźne ch. narządu głosu ch.skóry ubytek słuchu pylice płuc astma oskrzelowa alergiczny nieżyt nosa 3,23% 12,9% 22,58% Na przestrzeni 8 ostatnich lat największą grupę stanowiły choroby zakaźne i choroby narządu głosu, natomiast zawodowe uszkodzenie słuchu stanowiło już tylko niewiele ponad 3% stwierdzanych chorób zawodowych. Najczęściej stwierdzane choroby zawodowe w powiecie nowosolskim Choroby narządu głosu Wykres: Choroby zawodowe narządu głosu stwierdzane w powiecie nowosolskim w latach r. 1991r. 1992r. 1993r. 1994r. 1995r. 1996r. 1997r. 1998r. 1999r. 2r. 21r. 22r. 23r. 24r. 25r. 26r. 27r. 28r. 29r. 21r. 59

60 Choroby narządu głosu przez wiele lat stanowiły jedno z najczęściej stwierdzanych schorzeń mających etiologię zawodową. Liczba chorób zawodowych narządu głosu bardzo maleje: w latach stanowiły one ok. 39 % stwierdzanych chorób zawodowych, w latach stanowiły 22,58 %, a w ciągu ostatnich 3 lat nie stwierdzono żadnego przypadku. Choroby zakaźne i pasożytnicze Wykres: Choroby zakaźne stwierdzane w powiecie nowosolskim w latach toksoplazmoza WZW B WZW C WZW nieokreślonego typu bruceloza borelioza r. 1992r. 1994r. 1996r. 1998r. 2r. 22r. 24r. 26r. 28r. 21r. Najwięcej chorób zakaźnych stwierdzono w latach 1995 (9 przypadków) i 1996 (1 przypadków ), w pozostałych latach liczba ta wahała się w granicach - 4 przypadków. Od ok. 1 lat nie stwierdza się już zachorowań na WZW B co jest spowodowane systematycznymi szczepieniami narażonych pracowników. Od 2 lat stwierdza się natomiast zachorowania na boreliozę, których nie stwierdzano w latach poprzednich. Podsumowanie 1.Liczba osób pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych w porównaniu do roku 29 zwiększyła się, co nie wynika z pogorszenia warunków pracy, lecz zmian w sposobie sporządzania sprawozdania. W 21r. w sprawozdaniu ujęto wszystkie zakłady, w których występuje narażenie, natomiast rok wcześniej tylko obiekty skontrolowane w roku sprawozdawczym. Nadal najwięcej osób narażonych jest na działanie ponadnormatywnego hałasu. Zaobserwowano natomiast znacznie mniejszą liczbę osób narażonych na czynniki chemiczne w stosunku do 29r. poprawiono skuteczność wentylacji przy stanowiskach pracy. 2.Stwierdzono poprawę świadomości pracodawców w zakresie stanu bhp: prawie wszyscy posiadają już ogólne oceny ryzyka zawodowego, większość z nich posiada także szczegółowe oceny uwzględniające narażenie na czynniki biologiczne. W wielu zakładach nie opracowano jeszcze szczegółowej oceny ryzyka zawodowego na czynniki chemiczne oraz na hałas i drgania mechaniczne. 3.Zaobserwowano znaczną poprawę świadomości pracowników w stosowaniu środków ochrony indywidualnej. 6

61 4.Wyraźnie zmniejszyła się liczba chorób zawodowych narządu głosu: w latach stanowiły one ok. 39 % stwierdzanych chorób zawodowych, w latach stanowiły ok. 23 %, a w ciągu ostatnich 3 lat nie stwierdzono żadnego przypadku. Od ponad 1 lat nie stwierdza się już zachorowań na WZW B co jest spowodowane systematycznymi szczepieniami narażonych pracowników. Od 2 lat stwierdza się natomiast zachorowania na boreliozę, których nie notowano w latach poprzednich. VI. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo - wychowawczych W roku 21 w ewidencji Higieny Dzieci i Młodzieży znajdowało się 59 placówek oświatowo wychowawczych na terenie powiatu nowosolskiego, w tym : 1 żłobek, 22 przedszkola, 19 szkół podstawowych, 6 zespołów szkół ogólnokształcących, 6 gimnazjów, 3 świetlice, 1 szkoła muzyczna, 1 MOSIR oraz 4 placówki wypoczynku i rekreacji. Nadzorem objęto 33 placówki stałe nauczania i wychowania oraz 4 placówki wypoczynku i rekreacji, w których przeprowadzono ogółem 57 kontroli. świetlice 3 szkoły muzyczne 1 MOSIR 1 żłobek 1 gimnazja 6 przedszkola 22 s zespoły szkół ogólnokształcących 6 szkoły podstawowe 19 W wyniku przeprowadzonych kontroli w 21r.: wydano 1 decyzji administracyjnych na poprawę stanu sanitarno-technicznego, wydano 13 decyzji prolongujących termin wykonania obowiązków, nałożono 1 mandat karny na kwotę 3złotych, dokonano rozstrzygnięć 6 wniosków o interwencję w sprawach stanu sanitarnohigienicznego placówek oświatowo-wychowawczych, 2 z nich uznano za uzasadnione, a 4 oceniono jako bezzasadne. Prowadzono kontrole problemowe polegające na: ważeniu tornistrów (plecaków) wśród uczniów szkół podstawowych, pomiarach natężenia oświetlenia elektrycznego w pomieszczeniach szkół, monitoringu oceny przydatności wydawnictw opracowanych przez Instytut Żywności i Żywienia w codziennej pracy pracowników odpowiedzialnych za żywienie uczniów w szkołach. Ponadto dokonano oceny higieny procesu nauczania w szkołach podstawowych według Poradnika do oceny higieny procesu nauczania - uczenia się w szkole podstawowej 61

62 przygotowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych MEN we współpracy z Departamentem Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia GIS. 1. Stan sanitarno-techniczny placówek Żłobki i przedszkola W 21r. na terenie powiatu nowosolskiego funkcjonował 1 żłobek i 22 przedszkola. W ramach nadzoru nad tymi placówkami przeprowadzono łącznie 7 kontroli sanitarnych. Warunki sanitarno-techniczne i higieniczne żłobka oceniono jak dobre. Spośród 6 skontrolowanych przedszkoli w jednym stwierdzono niewłaściwy stan techniczny urządzeń na placu zabaw. W związku z tym wydano decyzję administracyjną na doprowadzenie do właściwego stanu technicznego tych urządzeń. Pozostałe placówki utrzymane były we właściwym stanie sanitarno-higienicznym i technicznym. Przedszkola posiadały wydzielone miejsca do zabawy, wypoczynku, nauki i spożywania posiłków, a zespoły sanitarne wydzielone były dla poszczególnych grup wiekowych. Sale zabaw wyposażone były w: meble dostosowane do wzrostu dzieci, właściwie oznakowane, w dobrym stanie technicznym, sprzęt RTV, komputery. Zabawki dziecięce nieuszkodzone, czyste, oznakowane symbolem (CE). Szkoły W 21 roku w ewidencji znajdowało się 31 szkół na różnych poziomach kształcenia: 19 szkół podstawowych, 6 gimnazjów, 6 zespołów szkół ogólnokształcących. W ramach bieżącego nadzoru przeprowadzono 45 kontroli w 25 placówkach. Wystawiono 1 decyzji administracyjnych w celu wyegzekwowania poprawy warunków higienicznych i zdrowotnych. Decyzje dotyczyły najczęściej doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-technicznego: ścian, sufitów: w salach lekcyjnych, sanitariatach, klatkach schodowych korytarzach komunikacyjnych, salach gimnastycznych wraz z zapleczami (przebieralniach, korytarzach, magazynkach na sprzęt sportowy), podłóg, stolarki okiennej i drzwiowej. W czasie kontroli sanitarnej w gimnazjum stwierdzono brak czystości bieżącej w pomieszczeniach sali gimnastycznej. Na dyrektora szkoły nałożono mandat karny w wysokości 3 złotych. Przeprowadzona rekontrola wykazała usunięcie uchybień. W jednej placówce (gimnazjum) przeprowadzono remont generalny budynku oraz otoczenia, co znacząco poprawiło warunki pobytu uczniów w tej placówce. 2. Warunki pracy w placówkach oświatowo-wychowawczych Na warunki pracy ucznia w szkołach istotny wpływ mają takie czynniki jak: właściwe oświetlenie, plan lekcji ułożony zgodnie z zasadami higieny, dostosowanie stolików i ławek do wzrostu przedszkolaków/uczniów, prawidłowe obciążenie uczniów tornistrami/plecakami. Pomiary wagi plecaków/tornistrów przeprowadzono w wybranych losowo klasach I-VI szkół podstawowych wśród 459 uczniów. Na podstawie zebranych informacji stwierdzono, że 33,8% uczniów nosiło tornistry/plecaki, których waga przekraczała przyjętą normę tj. 1% masy ciała ucznia. Na prawidłowy rozwój ucznia wpływa także organizacja procesu nauczania i wychowania w szkołach, zwłaszcza planowanie nauki i wypoczynku. W związku z tym w 21r. ocenie poddano 25 tygodniowych rozkładów lekcji w 3 placówkach. Nieprawidłowości nie stwierdzono. 62

63 Innym ważnym elementem środowiska szkolnego wpływającym na rozwój młodego człowieka jest prawidłowo dobrane do wzrostu ucznia/przedszkolaka stanowisko pracy. Ocenę dostosowania mebli do wzrostu ucznia/przedszkolaka przeprowadzono w 5 oddziałach w 5 placówkach i nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie. Stan techniczny mebli nie budził zastrzeżeń. 3. Dożywianie uczniów Właściwe żywienie jest jednym z warunków prawidłowego rozwoju fizycznego i umysłowego dziecka. Spośród 25 skontrolowanych w roku 21 placówek, ciepłe posiłki wydawało ogółem 1 szkół dla 435 uczniów, w tym 1 szkoła wyłącznie posiłki jednodaniowe dla 23 uczniów. Śniadań nie zorganizowała żadna ze skontrolowanych placówek, natomiast ciepły napój dostępny był w 1 szkole dla 61 uczniów. Ponadto niektóre szkoły nadal uczestniczyły w akcji Owoce, warzywa w szkole oraz Szklanka mleka. 4. Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami Na terenie powiatu nowosolskiego spośród 25 placówek skontrolowanych w zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami, gabinety posiadało 17 szkół. W przypadku pozostałych placówek profilaktyczną opiekę zdrowotną zapewniono w pomieszczeniach zastępczych na terenie szkoły, w zakładach opieki zdrowotnej lub w gabinetach innych placówek. Pielęgniarki sprawujące opiekę nad uczniami w wielu przypadkach obejmowały opieką więcej niż jedną szkołę, w związku z czym odwiedzały placówki 1-2 razy w tygodniu. Wykonywały m.in. testy przesiewowe, prowadziły działalność edukacyjną oraz profilaktykę próchnicy zębów. W żadnej ze szkół nie zapewniono opieki lekarza i stomatologa. Stan sanitarno-higieniczny skontrolowanych gabinetów nie budził zastrzeżeń. W 2 placówkach nie spełniono właściwych warunków technicznych (powierzchnia poniżej 12m 2, zastrzeżenia techniczne w zakresie ścian, sufitu oraz podłogi). 5. Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego Ważnym czynnikiem warunkującym prawidłowy rozwój i zdrowie ucznia jest jego aktywność fizyczna. W 21r. skontrolowano 25 placówek w zakresie warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Wystarczające warunki zapewniono w 23 szkołach, w których zajęcia w.f. prowadzone były na terenie placówki, sporadycznie w innych obiektach sportowych lub w halach sportowych działających przy szkołach i w bliskim ich sąsiedztwie. W pozostałych szkołach zajęcia prowadzone były na korytarzach i holach lub poza placówką nauczania. Ocenie poddano także stan posiadanego sprzętu i urządzeń sportowych. Podczas kontroli stwierdzono że 22 placówki posiadały certyfikaty na urządzenia i sprzęt sportowy. Stan techniczny sprzętu i wyposażenia nie budził zastrzeżeń. 6. Nadzór nad preparatami chemicznymi i substancjami niebezpiecznymi W 21 roku spośród 9 skontrolowanych pod tym względem szkół (gimnazjów i zespołów szkół ogólnokształcących), tylko jedno gimnazjum posiadało substancje i preparaty chemiczne- wszystkie z aktualnym terminem ważności, zaopatrzone w karty charakterystyki, właściwie oznakowane i przechowywane w prawidłowy sposób. Sporządzono także aktualny spis preparatów i substancji wykorzystywanych w pracowni chemicznej. W pozostałych placówkach szkolnych, po utylizacji odczynników przeterminowanych, zrezygnowano z zakupu nowych preparatów. W wyniku systematycznie prowadzonych kontroli zmniejszyła się ilość posiadanych przez szkoły przeterminowanych substancji i preparatów chemicznych. 63

64 7. Warunki wypoczynku i rekreacji Na terenie powiatu nowosolskiego w 21r. wypoczynek letni i zimowy zorganizowano w 7 placówkach dla 397 dzieci i młodzieży. W trakcie wypoczynku na koloniach i obozach przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych. W placówkach wypoczynku letniego zapewniono opiekę medyczną na miejscu (pielęgniarka całodobowo) bądź w pobliskiej przychodni (na zasadzie umowy). W nagłych przypadkach korzystano z pomocy pogotowia ratunkowego. W placówkach wypoczynku zlokalizowanych w miejscu zamieszkania, nie zapewniono uczestnikom opieki medycznej. Wyniki przeprowadzonych kontroli wykazały właściwie przygotowanie obiektów do wypoczynku dzieci. Nie stwierdzono również zaniedbań sanitarno-higienicznych w obiektach w trakcie trwania turnusów wypoczynkowych. Podsumowanie W placówkach oświatowo wychowawczych oraz wypoczynku następuje stopniowa poprawa warunków pobytu w nich dzieci i młodzieży: prowadzone są prace remontowe o różnym zakresie sukcesywnie wymienione jest stare umeblowanie na nowe - posiadające certyfikaty, wzrasta świadomość organizatorów wypoczynku dzieci i młodzieży w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków na obozach i koloniach. Niestety, nadal istniejącym problemem jest brak opieki medycznej (pielęgniarki) w przedszkolach. Natomiast w szkołach (szczególnie filiach i małych szkołach wiejskich) nie posiadających gabinetów profilaktycznej opieki medycznej, pielęgniarka jest jeden raz do dwóch razy w tygodniu. We wszystkich placówkach brak jest opieki lekarza i stomatologa. Dożywianie prowadzone jest głównie w szkołach podstawowych w formie obiadów jedno i dwudaniowych. W przeważającej liczbie posiłki są opłacane przez opiekę społeczną. W szkołach nie organizowano śniadań i tylko w nielicznych wydawano ciepłe napoje. Część szkół podstawowych uczestniczyło w akcji Owoce, warzywa w szkole oraz Szklanka mleka. Przeprowadzone w 21r. pomiary wagi plecaków/tornistrów w szkołach podstawowych, wykazały nadmierne obciążenie u 34% uczniów. VII. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia Działalność Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej koncentrowała się przede wszystkim na inicjowaniu, organizowaniu, koordynowaniu oraz nadzorowaniu działalności oświatowo zdrowotnej w celu kształtowania postaw i zachowań zdrowotnych. Odbywało się to poprzez: wytyczanie kierunków przedsięwzięć prozdrowotnych zmierzających do zapoznania społeczeństwa z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, propagowanie zasad promocji zdrowia w celu podniesienia indywidualnego poziomu zdrowia, jak i zdrowia społeczeństwa, udzielanie porad i informacji w zakresie zapobiegania i eliminowania czynników szkodliwych dla zdrowia, organizowanie szkoleń związanych z promocją zdrowia i profilaktyką, upowszechnianie zasad zdrowego stylu życia poprzez lokalne środki przekazu, ocenę działalności oświatowo zdrowotnej prowadzonej przez szkoły i inne placówki oświatowo wychowawcze, zakłady opieki zdrowotnej, zakłady pracy i inne instytucje oraz udzielanie pomocy w prowadzeniu tej działalności. 64

65 Kierunki podejmowanych działań wynikały z wytycznych Głównego Inspektoratu Sanitarnego, założeń Narodowego Programu Zdrowia na lata , ogólnopolskich programów polityki zdrowotnej, oraz z sytuacji epidemiologicznej i potrzeb zdrowotnych mieszkańców. W roku 21 działania dotyczyły: zapobieganiu nowotworom, profilaktyki nadwagi i otyłości, profilaktyki uzależnień, szczególnie ograniczenia zdrowotnych następstw palenia tytoniu, profilaktyki chorób zakaźnych. W ramach realizacji tych zadań współpracowano z samorządami lokalnymi, zakładami opieki zdrowotnej, placówkami oświatowo-wychowawczymi. 1. Działalność szkoleniowa, wizytacje Działalność szkoleniowa obejmowała zagadnienia merytoryczne związane z realizowanymi programami: zagadnienia prawidłowego odżywiania i aktywności fizycznej, profilaktyki uzależnień, szczególnie ograniczenia zdrowotnych następstw palenia tytoniu, profilaktyki chorób zakaźnych. Adresatami byli koordynatorzy szkolni programów edukacyjnych ( nauczyciele, pedagodzy szkolni oraz pielęgniarki w środowiskach nauczania i wychowania), przedstawiciele samorządów lokalnych, personel medyczny, uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Ogółem w 21 roku przeprowadzono: - 28 narad - 4 szkolenia - 17 wizytacji w nadzorowanych placówkach 2. Realizowane programy profilaktyczne W 21 roku pion promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej powiatowym następujące programy ogólnopolskie: wdrażał na poziomie Program Edukacyjny Trzymaj Formę! Program adresowany do uczniów szkół gimnazjalnych oraz uczniów klas V i VI szkół podstawowych. Cel programu: edukacja w zakresie kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. Obserwowano bardzo duże zaangażowanie koordynatorów oraz ogromne zainteresowanie programem wśród młodzieży i rodziców. Realizacja programu w szkołach odbywała się metodą projektu przy wykorzystaniu różnorodnych form, m.in. wykładów, pogadanek, zajęć praktycznych, ćwiczeń, organizowano konkursy plastyczne, przygotowywano własne ulotki i plakaty na temat zasad zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej, organizowano wycieczki piesze i rowerowe, przygotowywano potrawy promujące zasady zdrowego odżywiania. PSSE udzieliła: - poradnictwa metodycznego i instruktaży koordynatorom programu; - przeprowadziła narady inauguracyjne; - podjęła współpracę z kierownikami i ajentami stołówek szkolnych, sklepików; 65

66 - pozyskała środki od lokalnych zakładów pracy, instytucji, samorządów lokalnych i prywatnych darczyńców na potrzeby realizacji programu. Szkoły realizujące program otrzymały materiały informacyjno-edukacyjne dla uczniów i nauczycieli: poradniki, broszury, plakaty, płyty CD. Materiały edukacyjne do Programu Trzymaj Formę Wzmocnieniem działań edukacyjnych było zorganizowanie imprezy prozdrowotnej l Marszobieg Nordic Walking. Chęć popularyzacji tego nowego sportu, zdrowa rywalizacja oraz ruch na świeżym powietrzu były głównym założeniem tej imprezy. W imprezie uczestniczyli: Dyrektor Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (organizator imprezy), Starosta Powiatu Nowosolskiego, Wiceprzewodniczący Zarządu Rady Powiatu Nowosolskiego, zastępca Komendy Powiatowej Straży Pożarnej w Nowej Soli, dziennikarze lokalnej prasy: Gazeta Lubuska, Gazeta Regionalna, Tygodnik Krąg. Partnerem w realizacji przedsięwzięcia był Urząd Miejski w Nowej Soli, który przeznaczył środki na nagrody dla uczestników imprezy. W Marszobiegu Nordic Walking wzięły udział cztery nowosolskie szkoły, realizujące program Trzymaj Formę!. Każdy z uczestników został wyposażony w kijki do uprawiania Nordic Walking. 66

67 Przed startem odbył się instruktaż oraz rozgrzewka z instruktorami; panią Grażyną Wyczałkowską i panem Tomaszem Biel. Wydarzenie to udowodniło, że młodzież entuzjastycznie odbiera tego typu akcje i zabawy, poprzez które nabywa umiejętności zgodne z założeniami programu Trzymaj Formę!. 67

68 W roku szkolnym 29/21 program realizowało 15 szkół, w tym 1 szkół gimnazjalnych, co stanowi 7 % szkół tego typu w powiecie nowosolskim. Działaniami edukacyjnymi objęto ok.2 uczniów oraz 375 rodziców. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu W 21 roku Państwowa Inspekcja Sanitarna na terenie całego kraju kontynuowała realizację krajowego Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw palenia Tytoniu w Polsce na lata , Głównym celem programu jest zmniejszenie zachorowań i zgonów wynikających z palenia tytoniu poprzez zmniejszenie ekspozycji na dym tytoniowy ( aktywne i bierne palenie). Zadania ujęte w programie koncentrowały się przede wszystkim na zmianie klimatu społecznego oraz zachowań w stosunku do palenia tytoniu. Realizacja tych zadań odbywała się poprzez organizację wielu działań edukacyjno-interwencyjnych i szkoleniowych w ramach: 1) obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu (31maja) oraz Światowego Dnia Rzucania Palenia Tytoniu(trzeci czwartek listopada); 2) kampanii społecznej Płeć a tytoń ; 3) krajowych programów: - edukacji antytytoniowej dla dzieci przedszkolnych i ich rodziców Czyste powietrze wokół nas ; - edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I-III szkół podstawowych Nie pal przy mnie proszę ; - edukacji antytytoniowej dla uczniów szkół gimnazjalnych Znajdź właściwe rozwiązanie. Działaniami edukacyjnymi objęto następujące grupy odbiorców: - dzieci, młodzież i ich rodziców, - nauczycieli, pedagogów i pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania, - pacjentów i pracowników zakładów opieki zdrowotnej, - palaczy oraz osoby planujące zerwać z nałogiem. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Nowej Soli w ramach programu zorganizowała: -szkolenie dla dyrektorów przedszkoli: koordynatorów przedszkolnej edukacji antytytoniowej Czyste powietrze wokół nas ; -spotkania robocze i narady z pedagogami szkół ponadgimnazjalnych, w celu zaangażowania młodzieży w kampanie społeczne o tematyce antytytoniowej, -dystrybucję plakatów o tematyce antytytoniowej do zakładów pracy, -nawiązano współpracę z pełnomocnikiem ds. rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii Urzędu Miejskiego w Nowej Soli, który przekazał środki na organizacje kampanii antytytoniowej, -utworzono punkty edukacyjno informacyjne na terenie szkół ponadgimnazjalnych z udziałem młodzieży i nauczycieli. Działaniami wzmacniającymi realizację programu były konkursy i imprezy na poziomie wojewódzkim i powiatowym: -konkurs wojewódzki na najpełniejszą realizację założeń programu przedszkolnej edukacji 68

69 antytytoniowej, w którym Przedszkole nr 11 w Nowej Soli zajęło I miejsce, -etap powiatowy wojewódzkiego konkursu plastycznego dla rodziców W świecie bez tytoniu żyje się lepiej, -festyn rodzinny dla rodziców i dzieci z przedszkoli (zorganizowanie stoiska informacyjno edukacyjnego dla rodziców Proszę przy mnie nie pal, -zorganizowano wystawę prac plastycznych W świecie bez tytoniu żyje się lepiej, w Oddziale Dziecięcym Nowosolskiego Szpitala, Inicjatywy podejmowane przez szkoły: - impreza prozdrowotna z okazji Dnia Dziecka Żyj Zdrowo ; - piosenki, wiersze, prezentacje, skecze i inscenizacje (Szkoła Podstawowa nr 6 w Nowej Soli; ok.1 uczniowie klas I-III ), - spotkania warsztatowe z młodzieżą w ramach godzin wychowawczych - zapoznanie z nową ustawą antynikotynową w Polsce(Środowiskowy Hufiec Pracy w N. Soli). W 21 roku działaniami edukacyjnymi w ramach programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu objęto ogółem 12 osób, w tym 4 dzieci przedszkolnych. Na zdjęciu: Quiz wiedzy o Tytoniu w Środowiskowym Hufcu Pracy w Nowej Soli Na zdjęciu: Zajęcia warsztatowe z przedszkolakami Na zdjęciach: festyn rodzinny nowosolskich przedszkoli 69

70 Działania edukacyjne dotyczące profilaktyki antytytoniowej wspomagane były również na terenie całego powiatu poprzez organizowane corocznie kampanie antytytoniowe (kampanie zostały omówione w dalszej części opracowania). Program Ograniczania Zakażeń HIV i Zapobiegania AIDS Zadania w zakresie profilaktyki HIV/AIDS realizowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną wynikają ze szczegółowych zapisów harmonogramu realizacji Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania zakażeniom HIV na lata Celem programu jest zapobieganie zakażeniom wirusem HIV oraz kształtowanie właściwych postaw wobec żyjących z HIV i chorych na AIDS. W ramach programu przeprowadzono medialną kampanię społeczną Wiedza ratuje życie. Przekazano materiały edukacyjne do szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, w których w ramach obchodów Światowego Dnia AIDS utworzono punkty informacyjno-edukacyjne. Działaniom tym towarzyszyły. Spotkania wykłady, prelekcje, wizualne, gazetki tematyczne i wystawy plakatów, treści kampanii przekazywano do lokalnej prasy: Gazeta Regionalna. W 21 roku program realizowało 5 szkół w ponadgimnazjalnych. Ogółem działaniami profilaktycznymi w zakresie HIV/AIDS objęto ok.8 osób. Wojewódzki Program Moje dziecko idzie do szkoły Celem Programu jest podniesienie poziomu wiedzy rodziców i opiekunów na temat wybranych elementów zdrowego stylu życia, uświadomienie rodzicom i opiekunom ich roli w kształtowaniu prawidłowych nawyków prozdrowotnych, przekonanie ich o słuszności podejmowanych działań profilaktycznych w domu i środowisku szkolnym oraz zainteresowanie zdrowiem własnych dzieci i czynnikami wpływającymi na jego zachowanie. W roku bieżącym do programu zaproszono 7 szkół podstawowych: - przeprowadzono narady dotyczące inauguracji programu z dyrektorami szkół podstawowych oraz pielęgniarkami środowiska nauczania i wychowania. W ramach edukacji dzieci przedszkolnych i klas pierwszych rozpoczynających naukę: - przeprowadzono spotkania z rodzicami (w ramach zebrań szkolnych); rozdysponowano materiały informacyjno- edukacyjne ( wydano 45 pakietów edukacyjnych w szkołach i 784 w przedszkolach). Program jest bardzo dobrze odbierany przez dyrektorów i personel przedszkoli, popularnością cieszy się u rodziców i dzieci. W programie wzięło udział 7 szkół podstawowych i 15 przedszkoli w powiecie. 7

71 Edukacją objęto: - 45 siedmiolatków - uczniów klas pierwszych szkół podstawowych, sześciolatków - w przedszkolach. Na zdjęciu: spotkanie z rodzicami klas pierwszych SP nr 6w N. Soli Wojewódzki Program Profilaktyki Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy Program jest kontynuacją realizowanego w latach ubiegłych ogólnopolskiego programu Różowa wstążeczka. Głównym celem programu było zmniejszenie liczby zachorowań na raka piersi oraz raka szyjki macicy poprzez propagowanie profilaktyki pierwotnej wśród ogółu kobiet, ze szczególnym uwzględnieniem dziewcząt ze szkół ponadgimnazjalnych. W 21 roku działania edukacyjne skierowano do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych, nauczycieli, kobiet- mieszkanek powiatu oraz pacjentek zakładów opieki zdrowotnej. W szkołach program realizowany był w formie: wykładów, pogadanek, rozmów indywidualnych, instruktaży oraz ćwiczeń na fantomie. W realizacji tego programu wykorzystywano fantom do nauki samobadania piersi. W programie wzięło udział: - 6 szkół ponadgimnazjalnych, co stanowi 6 % szkół tego typu w powiecie, - 3 zakłady opieki zdrowotnej zaangażowane we wdrażanie i realizację programu. Ogółem działaniami edukacyjnymi objęto ok.5 uczniów w tym: 8 chłopców. Edukacją i informacją w czasie imprez plenerowych objęto 6 osób. 71

72 Lokalny Program Zapobiegania Chorobom Zakaźnym: Profilaktyka zakażeń meningokokowych i grypy - bezpłatne szczepienia profilaktyczne wychowanków Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Nowej Soli Celem szczegółowym tegorocznej edycji programu było podniesienie odporności wybranej populacji poprzez przeprowadzenie bezpłatnych szczepień profilaktycznych przeciwko meningokokom i grypie. Grupą docelową byli wychowankowie (7-24 lat) Specjalnego Ośrodka Szkolno- Wychowawczego w Nowej Soli. W ramach nawiązanej współpracy z samorządami lokalnymi Starostwo Powiatowe w Nowej Soli przekazało środki na szczepienia profilaktyczne dla 17 osób. Zorganizowano spotkania z rodzicami. Szczepienia przeprowadzili lekarze rodzinni sprawujący opiekę medyczną nad wychowankami SOSW, w okresie jesień-zima 21 roku. W programie uczestniczyło 2 placówek opieki zdrowotnej. Łącznie objęto działaniami 157 wychowanków oraz ich rodziców w tym: - 17 uodporniono przeciw zakażeniom meningokokowym i grypie. Program bezpłatnych szczepień cieszył się ogromnym zainteresowaniem ze strony rodziców, dyrekcji i personelu SOSW. Wstępny projekt zakładał uodpornienie 157 osób (wszystkich wychowanków), jednakże ze względów zdrowotnych nie wszyscy mogli zostać zaszczepieni. Realizacja zadań w zakresie promocji zdrowia odbywała się również poprzez udział i organizacje następujących kampanii prozdrowotnych. Akcje antytytoniowe Działania antytytoniowe realizowane były w ramach obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu (31 maja) oraz corocznej akcji Rzuć palenie razem z nami (trzeci czwartek listopada). W 21 roku odbywały się pod hasłem Płeć a tytoń. Na terenie powiatu nowosolskiego kampanie antytytoniowe organizowane były przy szerokiej współpracy lokalnej i środowiskowej. Nawiązano dodatkowo współpracę z Poradnią Terapii Antynikotynowej - organizacja stoiska dla mieszkańców Rzuć palenie razem z nami. Podobnie jak w latach ubiegłych, w organizowane akcje aktywnie włączyły się szkoły, centra handlowe. 72

73 PSSE w czasie kampanii utworzyła punkty informacyjno-edukacyjne, w których mieszkańcy mogli skorzystać z porad jak rzucić palenie oraz wykonać bezpłatne badania: wyznaczenie wskaźnika BMI, pomiar tlenku węgla w wydychanym powietrzu. Ogółem w punktach z porad i badań skorzystało 3 osób. Informacje na temat kampanii zostały rozpropagowane w lokalnych mediach, plakaty informacyjne zostały rozwieszone w markecie Kaufland. Ogółem informacją i edukacją objęto ok.12 osób, w tym 14 osób powyżej 2 roku życia. Na zdjęciach: punkt informacyjno edukacyjny zorganizowany przez uczniów Na zdjęciu: Market Kaufland -stoisko informacyjne edukacyjne obsługiwane przez pracownika PSSE. Obchody Światowego Dnia Serca. Impreza plenerowa Po raz drugi w Nowej Soli odbyły się obchody Światowego Dnia Serca. Celem tej imprezy było upowszechnienie podstawowej wiedzy o schorzeniach serca i naczyń oraz o możliwościach leczenia i profilaktyki. Obchody 73

74 tego święta odbyły się w nowosolskim centrum rekreacyjnym miasta - Górce Harcerskiej i miały wymiar wojewódzki. Organizatorem przedsięwzięcia był nowosolski szpital. Pracownicy Inspekcji Sanitarnej zachęcali do działań sprzyjających zdrowiu, zdrowego sposobu odżywiania się i niepalenia tytoniu. W zakresie profilaktyki nadwagi i otyłości udzielano porad i informacji, wykonywano bezpłatne pomiary tkanki tłuszczowej oraz wskaźnika BMI. Propagowano tematykę związaną ze zdrowiem kobiet dotyczącą chorób nowotworowych. Chętnym oferowano naukę samobadania piersi na fantomie. Dodatkową atrakcją naszego stoiska była wystawa połączona z prezentacją i rozpoznawaniem grzybów jadalnych - zainteresowanym udzielano porad, instruktaży. Stoisko cieszyło się olbrzymim zainteresowaniem. Łącznie z badań profilaktycznych oferowanych w stoisku promocji zdrowia skorzystało 6 osób. Rozpowszechniono ok. 2 ulotek informacyjno edukacyjnych. Na zdjęciach: stoisko Inspekcji Sanitarnej Społeczna kampania przeciwko dopalaczom Spotkania Profilaktyczno- Edukacyjne w szkołach Pracownicy Inspekcji Sanitarnej przeprowadzili kampanię informacyjno-edukacyjną na temat zagrożeń zdrowotnych związanych z zażywaniem dopalaczy. W ramach kampanii odbyły się spotkania profilaktyczne, w których uczestniczyli uczniowie szkół gimnazjalnych, szkół ponadgimnazjalnych oraz kadra pedagogiczna. Tematem spotkań było przede wszystkim motywowanie i aktywizowanie młodzieży w chronieniu się przed szkodami zdrowotnymi wynikającymi z zażywania środków psychoaktywnych. Zachęcano i promowano wśród młodzieży strony informacyjne akcji W przedsięwzięciu wykorzystano prezentację multimedialną Dopalacze mogą cię wypalić opracowaną przez pracowników Inspekcji Sanitarnej oraz ulotki informacyjne z Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Działania towarzyszące: prezentacje multimedialne, prelekcje, instruktaże, - przeprowadzono szkolenie dla pielęgniarek środowiska nauczania i wychowania szkół ponadgimnazjalnych i gimnazjalnych z powiatów nowosolskiego i wschowskiego. W przedsięwzięciu objęto informacją i edukacją ok.12 uczniów ze szkół nowosolskich. 74