OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU NOWOSOLSKIEGO W ROKU 2013.

Transkrypt

1 POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA W NOWEJ SOLI 67-1 Nowa Sól, ul. Wojska Polskiego 11 tel. (68) , fax (68) pssenowasol@wsse.gorzow.pl NIP: PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W NOWEJ SOLI OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU NOWOSOLSKIEGO W ROKU 213. LUTY 214 r.

2 Państwowa Inspekcja Sanitarna jest organem powołanym w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed wpływem czynników szkodliwych lub uciążliwych oraz zapobiegania powstawaniu chorób, w tym zakaźnych i zawodowych. Zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U.z 211 r. Nr 212, poz.1263 z późn. zm.) sprawuje nadzór nad warunkami: - higieny środowiska, - higieny pracy w zakładach pracy, - higieny procesów nauczania i wychowania, - higieny wypoczynku i rekreacji, - zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku - higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Nowej Soli realizuje powyższe zadania, sprawując zapobiegawczy i bieżący nadzór sanitarny oraz prowadząc działalność zapobiegawczą i przeciwepidemiczną w zakresie chorób zakaźnych, a także działalność w zakresie promocji zdrowia. Z poważaniem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny Józefa Meissner

3 Spis treści I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych...4 II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą III. Zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia IV. Warunki higieniczno-sanitarne środowiska pracy..49 V. Nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia VI. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych nadzorowanych przez pion higieny dzieci i młodzieży 7 VII. Ocena stanu sanitarnego powiatu nowosolskiego w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego VIII. Działalność w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej IX. Działalność laboratoryjna

4 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Nowej Soli nadzoruje teren powiatu nowosolskiego i wschowskiego. Łączna powierzchnia wynosi 1395 km 2 i obejmuje następujące gminy: Kolsko, Kożuchów, Bytom Odrzański, Nowe Miasteczko, Otyń, Nowa Sól, Siedlisko oraz Wschowa, Sława i Szlichtyngowa. powiat nowosolski powiat wschowski Liczba ludności przedstawia się w następujący sposób: powiat wschowski: 3944 mieszkańców, powiat nowosolski mieszkańców. Działalność organów inspekcji sanitarnej w zakresie zapobiegania powstawaniu chorób zakaźnych oraz ograniczania ich skutków, prowadzona jest głównie poprzez ciągłe monitorowanie sytuacji epidemiologicznej, wdrażanie postępowania przeciwepidemicznego i profilaktycznego, w tym nadzór nad szczepieniami ochronnymi. W ostatnich latach znacząco rozwinięto działalność informacyjno-edukacyjną, mającą na celu pobudzanie aktywności społecznej do działań na rzecz własnego zdrowia. W Polsce od wielu lat obserwuje się spadkową tendencję występowania wielu chorób zakaźnych, jako skutek m.in. realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych. Rejestrowane 4

5 co jakiś czas epidemie dotyczą wyłącznie jednostek wysoce zaraźliwych, przeciwko którym nie prowadzi się obowiązkowej profilaktyki szczepiennej, przede wszystkim grypy. Szczegółowe wielkości zachorowań na choroby zakaźne oraz zapadalność w przeliczeniu na 1. mieszkańców, jakie zarejestrowano w 213 r. w powiecie nowosolskim, w porównaniu z rokiem 212, przedstawiono w tabeli nr 1 załączonej do opracowania. Z uwagi na trwającą weryfikację rejestrów zachorowań za 213 rok, poniższe opracowanie sporządzono w oparciu o dane na dzień 28 stycznia 213 r. I. Zakażenia krwiopochodne. I.1.W roku sprawozdawczym zgłoszono 4 zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B (zap. 4,55)- wszystkie o charakterze przewlekłym. Natomiast w roku porównawczym zgłoszono 8 zachorowań (zap. 9,2) -wszystkie przypadki również o charakterze przewlekłym. Zachorowania wystąpiły u 1 mężczyzny (zap. 2,3 4) i 3 kobiet (zap. 6,65). Stwierdzono zdecydowanie wyższą zapadalność u osób mieszkających w środowisku miejskim (zap. 7,3). Wszystkie zarejestrowane przypadki przewlekłego wzw typu B dotyczyły osób w wieku od lat, nie zaszczepionych przeciwko wzw typu B. Zarejestrowano 1 przypadek ostrego wirusowego zapalenia wątroby typu B. Zachorowanie dotyczyło 36 letniego mężczyzny mieszkającego w mieście. Zaobserwował on u siebie nasilający się kaszel i znaczne osłabienie, a także ból gardła i podwyższoną temperaturę ciała. Lekarz rodzinny zalecił stosowanie antybiotyku. Po trzydniowej kuracji z powodu bólu żołądka, nudności, wymiotów oraz zażółcenia powłok skórnych, pacjent zgłosił się do szpitala w Nowej Soli, skąd natychmiast przewieziono go do Oddziału zakaźnego w Zielonej Górze. W badaniach: ALAT , ASPAT IU/ml Na podstawie analizy epidemiologicznej zgłoszonych zachorowań, ustalono (z dużym prawdopodobieństwem) okoliczności stanowiące szczególne ryzyko infekcją: - duże zabiegi chirurgiczne (szczególnie z utratą krwi) wycięcie wyrostka, operacja szyjki macicy, transfuzja krwi, 5

6 - małe zabiegi chirurgiczne (szycia ran) usuwanie pieprzyków, tatuaże wykonane w warunkach domowych, usuwanie zębów, porody fizjologiczne. Porównanie wskaźników zapadalności na wzw typu B w powiecie nowosolskim, w województwie lubuskim i w Polsce w ostatnim pięcioleciu przedstawiono na wykresie nr 1. Wykres nr 1. Zapadalność na wzw typu B w powiecie nowosolskim, w porównaniu do woj. lubuskiego i Polski w latach , ,78 3,85 5,75 3,7 4,28 5,75 3,36 4,14 3,46 4,1 4,55 2,64 3, powiat Nowa Sól woj.lubuskie Polska Powyższy wykres wskazuje, że zapadalność na WZW B w Polsce w ostatnich kilku latach oscyluje na podobnym poziomie. Zapadalność w powiecie spadła z 9,19 w 212 roku do 4,55 w roku analizowanym. W województwie lubuskim również odnotowano nieznaczny spadek zachorowań. I.2.Wirus zapalenia wątroby typu C. Od 29 roku wszystkie przypadki wzw typu C rejestrowane są wg definicji z 25r. i 29r. Zgodnie z powyższym w powiecie nowosolskim w 213 r. zgłoszono: - 17 przypadków wzw typu C wg definicji z roku 29 zap. 19,35, - 19 zachorowań na wzw typu C wg definicji z 25 r. zap. 21,63 (z objawami klinicznymi wzw). 6

7 Zachorowanie na wzw typu C rozpoznano łącznie u 21 osób, przy czym u 15 osób zarejestrowane jzostały jako zgodne z obiema definicjami, u 2 osób jako przypadki odpowiadające wyłącznie definicji z 29 r. i u 4 osób jako przypadki spełniające tylko wymogi definicji z 25 r. Populację narażoną na zachorowanie stanowili zarówno mężczyźni (21,6) jak i kobiety (24,38). Biorąc pod uwagę środowisko, wyższą zapadalność odnotowano dla mieszkańców miast (28,12), niż osób mieszkających na wsi (12,93). Rozkład liczbowy zachorowań na wzw typu C ze względu na środowisko w 213 roku obrazuje wykres nr 2. Wykres nr 2. Rozkład zachorowań ze względu na środowisko 4 16 miasto w ieś Na podstawie analizy epidemiologicznej zgłoszonych zachorowań, ustalono okoliczności stanowiące szczególne ryzyko infekcji: - transfuzja krwi i preparatów krwiopochodnych przed 1993 r.- osób 4 - transfuzja krwi i preparatów krwiopochodnych po 1993 r. 1 - małe zabiegi chirurgiczne 12 - duże zabiegi chirurgiczne 1 - wykonywanie tatuaży 8 - przyjmowanie dożylnie narkotyków - Sytuację epidemiologiczną wzw typu C wg obu definicji w powiecie nowosolskim, w woj. lubuskim i w Polsce od czasu wdrożenia odrębnej rejestracji przypadków przedstawiono na wykresach nr 5 i 5a. 7

8 Wykres nr 5. Zapadalność na wzw typu C wg def. z 25r. w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce, w latach ,84 21, ,91 5,755,8 11,5 13,77 5,29 14,5 5,52 14,9 1,78 5,83 12,23 6, powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Wykres nr 5a. Zapadalność na wzw typu C wg def. z 29r. w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce, w latach ,27 1,36 5,75 1,36 4,96 5,79 32,19 16,22 5,71 21,84 13,74 5,86 19,35 14, ,83 powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu C w powiecie nowosolskim w 211r. i w 212 r. odbiegała zdecydowanie od wskaźników dla powiatu rejestrowanych w latach 29-21, jak i notowanych w kraju i województwie lubuskim. W ostatnich dwóch latach obserwuje się względną stabilizację zapadalności zarówno w powiecie, województwie jak i w Polsce. 8

9 I.3. Zakażenia wirusem HIV oraz AIDS zespół nabytego upośledzenia odporności. Na terenie powiatu nowosolskiego w roku 213 r. zarejestrowano 3 nowe osoby zakażone HIV (zap. 3,41), przy 4 przypadkach zgłoszonych w roku porównawczym (zap. 4,6). Zakażenie rozpoznano u 3 mężczyzn w wieku W żadnym przypadku nie podano informacji o źródle zakażenia i drogach transmisji. Wyżej opisane zależności przedstawiono na wykresie Nr 6. Wykres nr 6. Zakażenia bezobjawowe HIV w powiecie Nowa Sól, w województwie lubuskim i Polsce w latach (wskaźnik zapadalności na 1 mieszkańców) 6 5,75 5 4, ,45 2,8 2,87 2,482,3 2,3 1,81,89 2 2,67 3,19 1,88 2,88 3,41 2,15 3,12 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Oprócz zakażeń HIV w powiecie nowosolskim w 213 r. nie odnotowano zachorowań na AIDS. 7 Wykres nr 7. Zapadalność na AIDS w powiecie nowosolskim, w woj. lubuskim i Polsce w latach , ,15,79,49 3,45,69,37 2,3 3,27,41 1,58,62 2,3,2,57,51 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska 9

10 Zapadalność na AIDS w powiecie nowosolskim w ciągu ostatnich 6 lat była zawsze wyższa od notowanej w Polsce, a także, z wyjątkiem roku 21, wyższa niż w województwie lubuskim. Najbardziej niekorzystną sytuację zaobserwowano jednak w roku 211, w którym wskaźnik zapadalności dla powiatu Nowa Sól aż 11-krotnie przewyższył zapadalność w Polsce. W roku 212 zapadalność w powiecie była 4-krotnie wyższa niż w kraju i 11-krotnie wyższa niż w województwie lubuskim. W roku sprawozdawczym nie odnotowano nowych zachorowań na AIDS w powiecie i województwie, a zapadalność w kraju była najmniejsza w ciągu ostatnich dwóch latach. Od wdrożenia badań w 1985 r. do 3 listopada 213 r. odnotowano ogółem osób zakażonych wirusem HIV oraz 333 zachorowania na AIDS; 1237chorych zmarło. II. Zachorowania szerzące się drogą pokarmową. II.1. W roku sprawozdawczym w powiecie nowosolskim nastąpił wzrost zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella. Zarejestrowano ogółem 1 zachorowań (zap. 11,38), przy 9 przypadkach salmonellozy (zap. 1,35) zgłoszonych w roku 212. Wszystkich chorych hospitalizowano. Odnotowano 5 zachorowań wśród mieszkańców wsi 16,16 i 5 u osób mieszkających w mieście 8,79. Zaobserwowano istotne różnice w zapadalności ze względu na płeć chorych. Populację bardziej narażoną stanowili mężczyźni, dla których zapadalność wynosiła 21,6, a dla kobiet 2,22. Zachorowania wystąpiły u osób w wieku: 1 do 57 roku życia. Wszystkie zachorowania zgłoszono w oparciu o wynik badania bakteriologicznego, który potwierdził zakażenie pałeczkami Salmonella Enteritidis 9 przypadków, Salmonella Infantis 1 przypadek. Wielkość zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella, wyrażona wskaźnikiem zapadalności w przeliczeniu na 1 mieszkańców przedstawiono na wykresie nr 8. 1

11 Wykres nr 8. Zapadalność na zatrucia pokarmowe wywołane pał. Salmonella w powiecie nowosolskim, w woj. lubuskim i Polsce w latach ,67 2,82 24,6 15,76 11,51 23,19 19,56 18, ,8 13,15 22,7 1,35 11,96 21,46 19,17 13,21 11, powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Sytuacja epidemiologiczna zachorowań na salmonellozy pokarmowe w powiecie nowosolskim, w stosunku do notowanej w Polsce jest dobra. Zapadalność w powiecie jest mniejsza od zapadalności w województwie zarówno w roku bieżącym jak i ubiegłym. W roku sprawozdawczym nie wystąpiło zbiorowe zatrucie pokarmowe. W rejestrze stałych nosicieli duru i paradurów figurują 3 osoby (Salmonella typhi E 1 a) i Salmonella paratyphi B) II.2. Z innych zachorowań potwierdzonych bakteriologicznie zarejestrowano 18 zakażeń jelitowych wywołanych przez bakterie Campylobacter (zap. 2,49) oraz 6 nieżytów żołądkowo-jelitowych o etiologii rotawirusowej (zap. 68,31) II.3. Poza przypadkami zdiagnozowanymi laboratoryjnie, w 213 r. zgłoszono głównie z placówek lecznictwa otwartego, znaczną liczbę zachorowań przebiegających z objawami nieżytu żołądkowo-jelitowego o nieustalonej etiologii. Przypadki te rejestrowano jako nieokreślone wirusowe zakażenia jelitowe (2 zachorowań) oraz biegunki i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu (397 zachorowań, w tym u 81 dzieci do lat 2). Osoby z wirusowym nieokreślonym zakażeniem jelitowym leczono w warunkach ambulatoryjnych, natomiast część chorych z rozpoznaniem biegunki - hospitalizowano (12 osób). 11

12 W opisywanym roku zarejestrowano jeden prawdopodobny przypadek zakażenia jelitowego wywołanego przez biegunkotwórczą E. coli. Zachorowanie dotyczyło 3 miesięcznego chłopca, u którego zaobserwowano takie objawy jak: trwający od kilku tygodni niepokój, wzdęcia oraz luźne stolce. Z kału wyhodowano enteropatogenny szczep E. coli O25. III. Zachorowania, przeciwko którym prowadzone są szczepienia ochronne. W grupie chorób, przeciwko którym stosuje się uodpornienie, w 213 roku - podobnie jak rok wcześniej, nie zgłoszono żadnego zachorowania na błonicę, tężec i odrę. Wyżej wymienione zachorowania nie występowały w powiecie nowosolskim w ostatnich 5 latach. W 213 roku zgłoszono 1 potwierdzony przypadek krztuśca. Dotyczył on 15letniej dziewczyny, u której zaobserwowano długotrwający, suchy krtaniowy nasilający się kaszel, duszność oraz bezdechy. W badaniach: przeciwciała Bordetella pertussis: IgM >1.9, IgA 123, IgG W najbliższym otoczeniu nie zaobserwowano zachorowań z podobnymi objawami. III.1.Nagminne zapalenie przyusznic świnka W 213 roku zgłoszono 6 zachorowań (zap. 6,83). W 212 roku zaobserwowano na terenie powiatu spadek liczby chorych na nagminne zapalenie przyusznic. Zgłoszono 1 przypadek świnki (zap. 1,15), tj. o 9 zachorowań mniej niż w roku 211 (zap.11,49). Wykres nr 1. Zapadalność na świnkę w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce, w latach ,5 9,3 8,5 5,8 9,6 7,7 6,9 12,3 7,2 11,5 1,7 6,8 7,5 7,2 6,8 8,1 6, r ,2 powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska 12

13 Zmniejszająca się liczba chorych na świnkę ma związek z wprowadzeniem obowiązkowych szczepień ochronnych. Od 23 roku obowiązuje dwukrotne uodpornienie dzieci szczepionką skojarzoną zapobiegającą odrze, śwince i różyczce (w 13 miesiącu i 1 rż.). W związku ze szczepieniami prognozuje się dalszy spadek zachorowań na świnkę, jednakże dokładna analiza będzie możliwa dopiero po zaszczepieniu kolejnych roczników dzieci. III.2 Różyczka W 213 r. zarejestrowano 75 przypadków różyczki (w tym 1 osób zaszczepionych 1 kobieta i 9 mężczyzn, w tym jeden szczepiony dwiema dawkami) zapadalność 85,39. Zachorowania w większości wystąpiły na wiosnę. W 212 r. zarejestrowano 9 (w tym 4 szczepionych) przypadków różyczki (zap. 1,35), czyli o 5 przypadków więcej niż w roku porównawczym (zap. 4,6). W województwie lubuskim w 213 r. zgłoszono 2153 zachorowania na różyczkę (21,61), przy 115 przypadkach tej choroby (zap. 11,37) w roku porównawczym. W Polsce zapadalność w 213 roku wyniosła 1,11 była wyższa niż rok wcześniej (16,25). Omówione wyżej zmiany zapadalności przedstawiono na wykresie nr 11. Wykres nr 11. Zapadalność na różyczkę w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach , ,4 1,1 5 18,4 26,8 34,2 19,6 16,3 19,7 11, 25,1 11,4 16,3 4,6 11,21,4, 19,9 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska 13

14 Mimo wzrostu liczby zachorowań na różyczkę w 213 roku sytuację epidemiologicznej w zakresie różyczki można uznać za poprawną - podobnie, jak w przypadku świnki niski poziom zachorowań może mieć związek z powszechnymi szczepieniami ochronnymi. Ponieważ jednak różyczka klinicznie może być mylona z innymi wysypkowymi chorobami wirusowymi, ocena wpływu szczepień na spadek zapadalności wymaga lepszej diagnostyki laboratoryjnej. W 213 r. PSSE uczestniczy w światowym programie eliminacji różyczki koordynowanym przez WHO. Chęć uczestnictwa w tym programie zgłosiła Przychodnia Zatorze w Nowej Soli, z którą uzgodniono sposób pobierania materiałów do badań wirusologicznych w przypadku podejrzenia różyczki. III.3. Ospa wietrzna W 213 roku zarejestrowano 412 przypadków ospy (zap. 469,7), w tym 3 osoby hospitalizowano. Odnotowano 246 przypadków wśród mieszkańców miast (zap. 432,41) i 166 wśród mieszkańców wsi (zap. 536,49). W 212 roku zarejestrowano 498 przypadków ospy (zap. 572,44), przy 857 zachorowaniach (zap. 985,44) w roku 211. Wskaźniki zapadalności na ospę wietrzną zanotowane w powiecie nowosolskim w 213 r. nie odbiegały od notowanych dla woj. lubuskiego (435,41) i Polski (462,92). Sytuację epidemiologiczną zachorowań na ospę wietrzną przedstawiono na wykresie nr 12. Wykres nr 12. Zapadalność na ospę w ietrzną w pow iecie now osolskim, w oj. lubuskim i Polsce w latach ,5 437,4 523,2367,2 335,7 275,1 868,9 717,2 985,4 48,5 616,1 452,3 572,4 574,4 539,7 469,1 435,4 462,9 2 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Wirus ospy należy do bardzo zakaźnych wirusów i powoduje zachorowanie nawet u 9% osób mających kontakt z chorym. Od października 28 r. wprowadzono w Programie 14

15 szczepień ochronnych bezpłatne szczepienia p/ko ospie wietrznej, dla ściśle określonej populacji dzieci (ze wskazań lekarskich) w wieku do lat 12. III.4. Grypa. Grypa, to jednostka odznaczająca się najwyższym wskaźnikiem zapadalności wśród chorób zakaźnych, występujących w Polsce. W zależności od sezonu epidemicznego liczba zachorowań waha się od kilkuset tysięcy do kilku milionów. W 213 roku w powiecie nowosolskim zarejestrowano 5142 chorych na grypę i zachorowania grypopodobne zapadalność 5854,36. Najwięcej zachorowań odnotowano w grupie wiekowej lata osób. W 212 r. w powiecie nowosolskim zarejestrowano 332 chorych na grypę i zachorowania grypopodobne (zap. 381,63), w tym 78 to dzieci do lat 14 (zap. 635,9). Wszystkie przypadki zgłoszone do PSSE w Nowej Soli rozpoznano w oparciu o objawy kliniczne. Zgłoszono jedno zachorowanie wywołane wirusem A(H1N1). Dotyczyło ono 6letniej mieszkanki Nowej Soli. Pacjentka została przyjęta do szpitala na oddział IT z powodu długo trwającego kaszlu, narastającej duszności, wysokiej temperatury ciała oraz utraty świadomości. Pobrano krew i wymazy z nosogardzieli wyizolowano Influenza Virus A (+) A/H1N1 v (+) metodą RTPC. Wskaźniki zapadalności na grypę i zachorowania grypopodobne w powiecie nowosolskim i w Polsce przedstawiono na wykresie nr 13. Wykres nr 13. Zapadalność na grypę w powiecie nowosolskim i w Polsce w latach PSSE w Nowej Soli Polska 15

16 W latach w powiecie nowosolskim zarejestrowano niewielką liczbę zachorowań na grypę i podejrzeń grypy w porównaniu z analizowanym rokiem. Najskuteczniejszym środkiem zapobiegającym zachorowaniom, a przede wszystkim poważnym powikłaniom, są szczepienia ochronne przeciwko grypie. Szczepienia nie są refundowane z budżetu - koszt szczepionki pokrywa pacjent. W 213 r. w powiecie Nowa Sól, przeciwko grypie zaszczepiło się 27 osób. Dla 5 osób w wieku powyżej 65 roku życia szczepionkę sfinansował Urząd Miasta w Nowej Soli. IV. Inwazyjna choroba meningokokowa W 213 roku w powiecie nowosolskim wystąpiły trzy przypadki zapalenia opon mózgowordzeniowych wywołany Neisseria meningitidis. Pierwszy przypadek dotyczył 72letniego mężczyzny, który trafił do szpitala z powodu wysokiej temperatury ciała, osłabienia i wybroczyn na kończynach dolnych. Z pobranej do badania krwi i płynu mózgowordzeniowego wyhodowano Neisseria meningitidis typu B. Drugi przypadek dotyczył 3letniego chłopca. Do szpitala w Nowej Soli trafił z objawami odwodnienia, zaczerwienionym gardłem, osłabieniem oraz opuchniętą powieką. W związku z pogarszającym się stanem ogólnym pobrano do badań krew na posiew i płyn mózgowordzeniowy, które przesłano do KOROUN. Dziecko przewieziono do Kliniki w Poznaniu gdzie, po uzyskaniu potwierdzenia o meningokokach typu C włączono Vankomycynę i Cefatoksym. Ostatni przypadek dotyczył noworodka, który z powodu zaczerwienionego gardła oraz temperatury ciała 39 C przyjęty został do szpitala w Nowej Soli. Po pojawieniu się wysypki drobnogrudkowej pod kolanym prawym pobrano wymaz z gardła, płyn mózgowo- rdzeniowy i krew. Włączono Ceftriakson, Kidofen, Paracetamol, Biodacyne, Kiovin, Edicin, Dexaven. Chłopca przewieziono do Szpitala w Poznaniu, gdzie po otrzymaniu z KOROUN rozpoznano Neisseria meningitidis typ B włączono do leczenia dodatkowo osocze grupy A, masę erytrocytarna oraz Vankomycynę. W ostatnich latach w województwie lubuskim nastąpiła względna stabilizacja choroby inwazyjnej wywołanej przez bakterie Neisseria meningitidis. Podobnie ukształtowała się sytuacja w Polsce, gdzie w 213 r. zanotowano 248 przypadki choroby meningokokowej (zap.,64), przy 241 zachorowaniach (zap.,63) w roku 16

17 poprzednim. W powiecie nowosolskim zaobserwowano wzrost chorób o etiologii meningokokowej z 1,15 do 3,41. Zmiany sytuacji epidemiologicznej w zakresie zachorowań o podłożu meningokokowym w latach w powiecie nowosolskim, województwie lubuskim i w Polsce obrazuje wykres Nr 14. Wykres nr 14. Zapadalność na inwazyjną chorobę meningokokową w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,5 3 2,5 2 1,5 1,5 3,41 2,3 1,15,96 1,15 1,15,69,5,81,5,6,59,76,61,49,64,59 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Działania zapobiegające zachorowaniom meningokokowym, polegają głównie na unikaniu kontaktów ze źródłem zakażenia oraz na szczepieniach ochronnych. V. Grupa chorób odzwierzęcych. V.1. Choroba z Lyme borelioza Borelioza to choroba bakteryjna przenoszona przez kleszcze. W 213 roku zarejestrowano 26 przypadków tej choroby (zap. 29,6), 16 przypadków (zap. 35,47) dotyczyło kobiet, a 1 (zap. 23,4) mężczyzn. W roku porównawczym odnotowano taką samą liczbę przypadków. Wszystkie przypadki przebiegały z objawami charakterystycznymi dla boreliozy, aczkolwiek u niektórych osób znacznie wcześniej od rozpoznania zachorowania. Podstawą zgłoszenia boreliozy były badania serologiczne, potwierdzające zakażenie. Znacznie wyższą zapadalność u osób mieszkających w środowisku wiejskim (zap. 54,94.), niż w mieście (zap. 15,82) 17

18 Wskaźniki zapadalności na boreliozę w powiecie nowosolskim, woj., lubuskim i w Polsce obrazuje wykres nr 15. Wykres nr 15. Zapadalność na boreliozę w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polscew latach ,26 29,18 29,9 28,25 27,6 27,1 19,63 21,44 23,58 23,98 22,9 19,57 12,66 13,79 8,6 29,6 34,24 33,12 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Zapadalność na boreliozę w powiecie nowosolskim oscylowała na poziomie podobnym do roku ubiegłego. W Polsce zachorowania na boreliozę cechował trend wzrostowy, po czym w latach zaobserwowano stabilizację wskaźnika zapadalności i ponowny wzrost w roku analizowanym. V.2. Styczność i narażenie na wściekliznę potrzeba szczepień W analizowanym roku zakwalifikowano do szczepień przeciwko wściekliźnie 6 osób (zap. 6,83). W 212 r. zakwalifikowano do szczepienia przeciwko wściekliźnie 5 osób (zap. 5,75), tj. o 1 mniej niż rok wcześniej (6 osób, zap. 6,9). Decyzję o szczepieniu podjęto po pokąsaniu przez nieznane zwierze: w 5 przypadkach przez nieznanego psa i w dwóch przypadkach przez nieznanego kota. Nikogo nie hospitalizowano. Szczepienia podjęto w związku z brakiem możliwości wykluczenia wścieklizny u zwierzęciasprawcy pokąsania. W 21 pozostałych incydentach pokąsania ludzi, przeprowadzono weterynaryjną przyżyciową obserwację zwierząt, w wyniku której wykluczono wściekliznę. Na terenie województwa w 213 roku potrzebę szczepień przeciwko wściekliźnie uznano 18

19 w stosunku do 13 osób (zap. 12,72), tj. o 19 mniej niż wcześniej. Jeszcze więcej osób kwalifikowano do szczepienia na terenie kraju. W 213 r. w kraju zakwalifikowano do szczepień 7845 osób (zap. 2,36) niewiele mniej niż w roku porównawczym, gdzie uodpornieniu poddano 7999 osoby (zap. 2,76). Częstotliwość szczepień przeciwko wściekliźnie (wyrażoną wskaźnikiem zapadalności), podejmowanych u osób narażonych, zamieszkałych w powiecie nowosolskim, w porównaniu z woj. lubuskim i terenem kraju, przedstawia wykres nr 16. Wykres nr 16. Częstość podejmowanych szczepień p/ko wściekliźnie (jako zapadalność) w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach , ,65 17,91 18,1 14,96 13,49 12,59 12,66 12,38 2,42 2,7 1,97 6,91,98 5,75 12,72 6,83 2,36 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Wykres nr 16. Częstość podejmowanych szczepień p/ko wściekliźnie (jako zapadalność) w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach ,49 17,91 14,96 12,59 18,1 12,66 19,65 2,42 1,97 2,7 12,72 2,36 1 6, ,38 6,91,98 5,75 6,83 28r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska Analiza ostatnich lat wykazała, że w powiecie nowosolskim decyzję o zastosowaniu szczepień przeciwko wściekliźnie podejmowano rzadziej niż w Polsce, a w trzech ostatnichlatach również rzadziej niż w województwie lubuskim. 19

20 VI. Inne jednostki chorobowe podlegające obowiązkowi zgłoszenia i objęte sprawozdaniami VI.1. Legioneloza -choroba legionistów. W 213 roku na terenie powiatu nowosolskiego nie zarejestrowano żadnego przypadku Legionelozy. VI.2. Neuroinfekcje W rejestrze neuroinfekcji w 213 r. umieszczono: - 1 zachorowanie pneumokokowe zapalenie opon mózgowych. Zachorowanie to dotyczyło mężczyzny w wieku 63 lat mieszkającego w Nowej Soli, - 1 zachorowanie zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego, nie określone - dotyczące 7letniego chłopca, u którego wystąpiły objawy: zaburzenia widzenia, równowagi, zamglony wzrok, niewyraźna mowa i zaburzenia świadomości. Dodatkowo chłopiec od około 18 miesięcy dodatkowo jest leczony na padaczkę i nadpobudliwość psychoruchową. VI.3. Płonica (szkarlatyna) W 213 roku zarejestrowano 99 przypadków zachorowań na płonicę (zap. 112,71), w tym jeden przypadek potwierdzony. W 212 r. zarejestrowano 41 przypadków zachorowań na płonicę (zap. 47,13), pięciokrotnie mniejszą zapadalność niż w roku 211, w którym zarejestrowano 26 przypadków zachorowania na płonicę (zap. 236,87). Wszystkie przypadki zachorowań zgłoszone zostały przez lekarzy z placówek lecznictwa otwartego. Rozpoznania płonicy dokonywano na podstawie objawów klinicznych przypadek potwierdzony na podstawie tzw. szybkiego testu szkiełkowego. 2

21 Zachorowania w poszczególnych miesiącach przedstawia poniższa tabelka: Miesiąc Liczba zachorowań Styczeń 5 Luty 6 Marzec 18 Kwiecień 25 Maj 14 Czerwiec 5 Lipiec 2 Sierpień 1 Wrzesień Październik 1 Listopad 5 grudzień 17 Zachorowania na płonicę prawie w równym stopniu dotyczyły mieszkańców miast 57 (zap. 1,19) i wsi - 42 (zap. 135,74). Ze względu na płeć nieco większą zapadalność odnotowano u mężczyzn - 152,14, niż u kobiet - zap. 19,88. W województwie lubuskim w roku sprawozdawczym zarejestrowano 991 przypadki płonicy (zap. 96,94) natomiast w Polsce 2513 chorych (zap. 65,15). Sytuację epidemiologiczną zachorowań na płonicę przedstawiono na wykresie Nr 17 Wykres nr 17. Zapadalność na płonicę w powiecie nowosolskim, woj. lubuskim i w Polsce w latach r powiat Nowa Sól woj. lubuskie Polska 21

22 VI. 4. Róża Róża jest jedną z chorób wywoływanych przez inwazyjne szczepy paciorkowców należących do rodzaju Streptococcus pyogenes. W 213 roku zarejestrowano 21 przypadków róży (zap. 23,91), z czego 14 osób hospitalizowano. W 212 roku zarejestrowano 24 przypadków róży (zap. 27,55), z których 13 hospitalizowano. VII.5. Gruźlica Zwalczanie gruźlicy realizowane jest przez wyodrębniony specjalistyczny pion chorób płuc i gruźlicy we współpracy z podstawową opieką zdrowotną. Lekarze p.o.z., którzy wstępnie rozpoznają gruźlicę u pacjentów, realizują także opiekę środowiskową. Nadzorowanym leczeniem chorych zajmują się poradnie p/gruźlicze, dokąd pacjenci są kierowani przez lekarzy p.o.z. W 213 roku zgłoszono 2 przypadków gruźlicy (zap. 22,77). Zachorowania rozpoznano u 11 mężczyzn (zap. 25,75) i 9 kobiet (zap. 19,95), w przedziale wiekowym od 3 do 8 lat. W mieście mieszkało 16 osób (zap. 28,12), a środowisku wiejskim 4 osoby (zap. 12,93). Rok wcześniej zgłoszono 9 przypadków gruźlicy, w tym 5 w okresie prątkowania. VIII. Ogniska epidemiczne zakażeń zakładowych. W 213 roku nie odnotowano żadnego zakładowego ogniska epidemicznego. IX. Podsumowanie i wnioski 1. W 213 roku w powiecie nowosolskim nie notowano chorób zakaźnych szczególnie niebezpiecznych, w tym określanych jako importowane, wiążące się z wyjazdami zagranicznymi w inne strefy klimatyczne. Nie zgłoszono również przypadków błonicy i odry (zachorowań przeciwko którym prowadzona jest długoletnia powszechna profilaktyka szczepienna). Wystąpił natomiast pojedynczy przypadek zachorowania na krztusiec. 2. O połowę spadła ilość zachorowań na WZW B w powiecie. Spadła zapadalność w całym województwie i w Polsce. 3. Odnotowano jedno zachorowanie WZW B o charakterze ostrym. W Polsce takich przypadków zarejestrowano 88, a w województwie tylko 2 przypadki. 22

23 4. Zapadalność na WZW C według 29 roku utrzymuje się na podobnym poziomie zarówno w powiecie jak i w województwie i kraju. Wzrosła liczba zachorowań. 5. Na terenie powiatu nowosolskiego w roku 213 r. zarejestrowano 3 nowe osoby zakażone HIV (zap. 3,41), przy 4 przypadkach zgłoszonych w roku porównawczym (zap. 4,6). 6. W roku sprawozdawczym nie odnotowano nowych zachorowań na AIDS w powiecie i województwie, a zapadalność w kraju była najmniejsza w ciągu ostatnich dwóch latach. 7. Od wdrożenia badań w 1985 r. do 3 listopada 213 r. odnotowano ogółem osób zakażonych wirusem HIV oraz 333 zachorowania na AIDS; 1237chorych zmarło. 8. W 213 roku zaobserwowano wzrost zachorowań na świnkę w porównaniu z rokiem ubiegłym (stosunek 6:1). Wzrost zachorowań nastąpił w województwie lubuskim, przy znacznym spadku zachorowań w kraju (2436 przypadki). 9. Wzrosła liczba przypadków różyczki. W 213 roku zapadalność wyniosła 85,39, a w roku ubiegłym - 1,35. Tendencję wzrostową zaobserwowano w województwie i kraju. 1. Wskaźniki zapadalności na ospę wietrzną zanotowane w powiecie nowosolskim w 213 r. nie odbiegały od notowanych dla woj. lubuskiego (435,41) i Polski (462,92). 11. Grypa, o jednostka odznaczająca się najwyższym wskaźnikiem zapadalności wśród chorób zakaźnych, występujących w Polsce. W zależności od sezonu epidemicznego liczba zachorowań waha się od kilkuset tysięcy do kilku milionów. W 213 roku w powiecie nowosolskim zarejestrowano 5142 chorych na grypę i zachorowania grypopodobne zapadalność 5854,36. Najwięcej zachorowań odnotowano w grupie wiekowej lata osób. 12. W ostatnich latach w województwie lubuskim nastąpiła względna stabilizacja choroby inwazyjnej wywołanej przez bakterie Neisseria meningitidis. Podobnie ukształtowała się sytuacja w Polsce, gdzie w 213 r. zanotowano 248 przypadki choroby meningokokowej (zap.,64), przy 241 zachorowaniach (zap.,63) w roku poprzednim. W powiecie nowosolskim zaobserwowano wzrost chorób o etiologii meningokokowej z 1,15 do 3, W 213 roku zgłoszono 2 przypadków gruźlicy (zap. 22,77). Zachorowania rozpoznano u 11 mężczyzn (zap. 25,75) i 9 kobiet (zap.19,95). Zwalczanie gruźlicy 23

24 realizowane jest przez wyodrębniony specjalistyczny pion chorób płuc i gruźlicy we współpracy z podstawową opieką zdrowotną. Lekarze p.o.z., którzy wstępnie rozpoznają gruźlicę u pacjentów, realizują także opiekę środowiskową Sytuację epidemiologiczną powiatu nowosolskiego w zakresie chorób zakaźnych ocenia się jako względnie stabilną. Tab.1 Zachorowania i zapadalność na choroby zakaźne (w przeliczeniu na 1. mieszkańców) w 213 roku w porównaniu do roku w powiecie nowosolskim L.p. Jednostka chorobowa 1. Salmonellozy zatrucia pokarmowe - posocznica 2. Inne bakteryjne zakaż. jelit. wywołane przez: - Campylobacter - inne określone - nie określone 3. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 4. Wirusowe zakażenie jelit: - wyw. przez rotawirusy - inne określone - nie określone 5. Wirusowe i inne zakażenia Liczba zachorowań Rok 213 Rok 212 Zapadalność na 1. 11,38-2, , ,31 1,14 227,7 Liczba zachorowań jelitowe u dzieci do l , Zapadalność na 1. 1,35-17,24 1,15 - * 449,94 44,83 1,15 185,6 * 2137,23 6. Biegunka i zapalenie jelitowo-żołądkowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu - ogółem - w tym u dzieci do l , , ,2 7. Płonica , ,13 24

25 8. Legioneloza-choroba legionistów Choroba meningokokowa, inwazyjna - ogółem -zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu - posocznica 1 3 1,14 1, ,15 1,15-1. Choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes, inwazyjna - ogółem - róża ,91 23, ,55 27, Borelioza 26 29, , Styczność i narażenie na wściekliznę/ potrzeba 7 7,97 5 5,75 szczepień 13. Inne wirusowe zapalenie mózgu -inne określone -nie określone Wirus. zapal. opon mózg. - - inne określ. i nieokreślone 2 2,3 15. Ospa wietrzna , , Różyczka 75 85,4 9 1, WZW typu B - ostre 1 1, WZW typu B - przewlekłe 4 4,55 8 9,2 WZW typu C wg definicji przypadku z 29 r , ,84 WZW typu C wg definicji przypadku z 25 r , ,94 inne i nie określone 2 2,3 18. AIDS Zespół nabytego upośledzenia odporności 2 2,3 19. Nowo wykryte zakażenia 25

26 HIV 3 3,41 4 4,6 2. Świnka 6 6,83 1 1, Choroba wywołana przez S. pneumoniae, inwazyjna ogółem - zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu - posocznica 22. Bakteryjne zapal. opon mózg. lub/i mózgu - inne określone - inne nie określone - w innych chorobach objętych MZ Zapalenie opon mózgowych ,14 1,14 inne i nieokreślone Inne wrodzone zakażenia i choroby pasożytnicze - listerioza -kiła wrodzona 25. Grypa i podejrzenia grypy ogółem - u dzieci w wieku -14 lat** , , ,15-1, , ,63 635,9 26. Krztusiec 1 1,14 1 1, OPV , Dur rzekomy ,15 (* w odniesieniu do populacji dzieci w wieku -2 lata w przeliczeniu na 1 (** - w odniesieniu do populacji dzieci w wieku -14 lat w przeliczeniu na 1 26

27 II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą W ewidencji Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej powiatu nowosolskiego w 213r znajdowało się ogółem 151 podmiotów wykonujących działalność leczniczą w tym: 1 stacjonarny oddział szpitalny Medinet Sp. z o.o. Wrocław Oddział Kardiochirurgiczny Nowa Sól ul. Chałubińskiego7, 15 podmiotów wykonujących działalność leczniczą w rodzaju ambulatoryjne świadczenia zdrowotne w tym: 57 przychodni i poradni, 5 zakładów rehabilitacji, 1 pozostałych oraz 79 indywidualnych i specjalistycznych praktyk lekarskich W 213r. oceniono ogółem 6 obiektów, wykonano 77 kontroli, żaden z obiektów z tej grupy nie został oceniony jako niedostateczny pod względem sanitarno-technicznym. Ponadto w 213r. pracownicy Sekcji Epidemiologii dokonali oceny 15 urządzeń sterylizacyjnych. Uzyskano prawidłowe wyniki badań. Sprawowany przez pracowników PSSE nadzór nad w/w obiektami polegał przede wszystkim na ocenie przestrzegania i wdrożenia procedur dotyczących wymagań higienicznosanitarnych określonych dla tych podmiotów, ocenie stanu sanitarno-technicznego oraz dostosowanie tych obiektów do wymogów zawartych w aktualnych przepisach prawnych. Dolnośląskie Centrum Chorób Serca Medinet NZOZ Filia Nowa Sól ul. Chałubińskiego 7 Oddział Kardiochirurgii Oddział kardiochirurgii zlokalizowany jest na 4 piętrze budynku Wielospecjalistycznego Szpitala SP- ZOZ, w związku z czym korzysta ze wszystkich mediów szpitala. Oddział ten korzysta również z zespołu bloku operacyjnego wspólnie z Wielospecjalistycznym Szpitalem. Dla potrzeb oddziału wydzielono część bloku operacyjnego tj. jedną salę operacyjną oraz salę pooperacyjną. 27

28 W omawianym okresie w/w oddział oceniono trzykrotnie. Kontrola wykazała, iż oddział nie jest w pełni dostosowany do wymogów aktualnego rozporządzenia i nie posiada również aktualnego programu dostosowawczego. W związku z czym, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nowej Soli wydał decyzję administracyjną która zawiera wykonanie obowiązków: zorganizowanie w oddziale właściwego pomieszczenia porządkowego, zapewnienia właściwych pojemników do transportu bielizny(wykonano),zapewnienie właściwego przechowywania zasobów i materiałów czystych. Terminy realizacji obowiązków zawartych decyzji wyznaczono na 214r. Ponadto kontrola wykazała, iż stan sanitarno-techniczny oddziału łóżkowego jest dobry. W oddziale opracowano i wdrożono procedury postępowania zapobiegające szerzeniu się zakażeń. Narzędzia i sprzęt wielokrotnego użycia sterylizowane są w centralnej sterylizatorni Wielospecjalistycznego Szpitala SP ZOZ w Nowej Soli /zawarta umowa na świadczone usługi sterylizacyjne/. Centralna Sterylizatornia nadzorowana przez WSSE Gorzów Wlkp. Transport materiałów sterylnych i skażonych między centralną sterylizatornią i oddziałem odbywa się w szczelnych pojemnikach i wózkach. Nie stwierdzono uchybień w zakresie przestrzegania aseptyki i dekontaminacji powierzchni i sprzętu. Stanowiska do mycia rąk personelu wyposażone są w pełne zestawy do higienizacji rąk. -Kontrola nie wykazała uchybień z zakresu przechowywania bielizny czystej i brudnej oraz postępowania z odpadami medycznymi. Sprzątaniem pomieszczeń w oddziale zajmuje się firma TEX- MED. Personel oddziału wyposażony jest w odpowiednią ilość i asortyment środków ochrony osobistej. W omawianym okresie nie odnotowano żadnego ogniska zakażenia szpitalnego. Jednocześnie PPIS w Nowej Soli ocenił działalność Zespołu Kontroli Zakażeń Szpitalnych jako dobrą. -Podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę obiektu szpitala w Nowej Soli, w tym oddziału kardiochirurgicznego Medinet jest własny wodociąg lokalny, oparty na 2 studniach głębinowych eksploatowanych na przemian. W minionym roku wodę z wodociągu lokalnego szpitala przebadano na obecność Legionelli. W badanej próbce nie stwierdzono przekroczenia najwyższej wartości. Wodociąg lokalny Wielospecjalistycznego Szpitala Samodzielnego 28

29 Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Nowej Soli zgodnie z kompetencjami jest nadzorowany przez WSSE w Gorzowie Wielkopolskim. Podmioty wykonujące działalność leczniczą w rodzaju ambulatoryjne świadczenia zdrowotne. W ewidencji PSSE w 213r. na terenie powiatu nowosolskiego znajdowało się ogółem 151 podmiotów wykonujących działalność leczniczą w rodzaju ambulatoryjne świadczenia zdrowotne w tym: 57 przychodni i poradni 5 zakładów rehabilitacji,1 pozostałych oraz 79 indywidualnych i specjalistycznych praktyk lekarskich W omawianym okresie w grupie podmiotów lecznictwa ambulatoryjnego rozpoczęło działalność 5 podmiotów a dwa obiekty zakończyło działalność. W 213 r. pracownicy Sekcji Epidemiologii ocenili 59 obiektów, wykonano ogółem 74 kontrole. Z każdym rokiem ulega poprawie stan techniczny w zakładach lecznictwa otwartego. Po zmianie przepisów w 212r. i ich zliberalizowanie, większość obiektów jest dostosowanych do aktualnych wymogów. Z oceny przeprowadzonej w 213 r. wynika iż w tej grupie podmiotów wykonujących działalność w rodzaju ambulatoryjne świadczenia zdrowotne 134 obiekty są dostosowane a 17 obiektów wymaga dostosowania. Kontrole przeprowadzone w 213r. wykazały, iż stan sanitarno- techniczny większości skontrolowanych obiektów jest dobry, za wyjątkiem 5 obiektów, gdzie na poprawę stanu sanitarno-technicznego PPIS wszczął postępowanie administracyjne; tj: w Nowej Soli (2), Otyniu, Siedlisku i w Bytomiu Odrzańskim. Terminy realizacji obowiązków decyzji wyznaczono na 214r Za nieprzestrzeganie procedur higienicznych w 6 obiektach ambulatoryjnych nałożono mandaty karne (3 w Nowej Soli, 2 w Kożuchowie, 1 w Kolsku) na sumę 11 zł. Kontrola sprawdzająca wykazała, iż stan sanitarno-higieniczny w/w obiektach uległ radykalnej poprawie. 29

30 Wszystkie placówki ambulatoryjne stosują preparaty dezynfekcyjne zarejestrowane i dopuszczone do obrotu. Kontrole nie wykazały uchybień z zakresu doboru preparatów, stosowanych roztworów i sposobu wykonania dezynfekcji przez personel. Wyłącznie w kilku obiektach wydano zalecenia dotyczące zapewnienia właściwego asortymentu preparatów do dezynfekcji powierzchni. Placówki ambulatoryjne wyposażone są w 25 autoklawów parowo- ciśnieniowych, w tym 14 w Przychodniach i 11 w praktykach zawodowych). Pracownicy sekcji EP wykonali badania skuteczności sterylizacji w 15 obiektach i oceniono iż skuteczność sterylizacji jest prawidłowa. Każde urządzenie jest prawidłowo monitorowane w zakresie skuteczności sterylizacji. We wszystkich obiektach wyniki kontroli dokumentowane są w rejestrach i archiwizowane. Postępowanie z bielizną w zakładach opieki zdrowotnej oceniono jako prawidłowe. Problem natomiast stanowi brak na terenie powiatu pralni z barierą higieniczną. Bielizna prana jest głównie w pralniach usługowych. W kontrolowanych zakładach odpady medyczne są zbierane selektywnie w miejscu ich wytwarzania. Odpady medyczne zakaźne usuwane są z gabinetów systematycznie /średnio raz na dobę/ i przechowywane do chwili odbioru w wydzielonych pomieszczeniach. Wyjątek stanowi jeden obiekt w Nowej Soli, gdzie za nieprawidłowe przechowywanie odpadów nałożono mandat karny na kwotę 3 zł.. Głównymi odbiorcami odpadów na terenie powiatu nowosolskiego są przedsiębiorstwa posiadające wymagane zezwolenia tj. Przedsiębiorstwo Gospodarowania Odpadami TEW i RYMED s.c. Dąbie. Placówki służby zdrowia lecznictwa otwartego zlokalizowane w miejscowościach: Nowa Sól, Bytom Odrzański, Kożuchów, Nowe Miasteczko, Niedoradz, Otyń, Kolsko, Konotop, Lubięcin, i Bielawy-zaopatrywane są w wodę z wodociągów publicznych. Jakość wody pod względem bakteriologicznym i fizykochemicznym dostarczana przez ww. wodociągi w minionym roku była dobra. Wyjątek stanowi wodociąg publiczny w Siedlisku, gdzie stwierdzono przekroczenia: żelaza, manganu i mętności, w związku z czym wdrożono postępowanie administracyjne. Decyzja ta jest w trakcie realizacji. 3

31 Wnioski : 1. Medinet sp. z o. o. Oddział Kardiochirurgiczny w Nowej Soli nie przedstawił aktualnego programu dostosowawczego. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nowej Soli wdrożył postępowanie administracyjne. 2. Z oceny przeprowadzonej w 213 r. wynika, iż w grupie podmiotów wykonujących działalność w rodzaju ambulatoryjne świadczenia zdrowotne, 134 obiekty są dostosowane a 17 obiektów wymaga dostosowania. 3. Kontrolowane w 213 roku urządzenia sterylizacyjne oceniono pozytywnie, każdy badany proces sterylizacji jest prawidłowy. 4. Działalność Zespołu Kontroli Zakażeń Zakładowych w NZOZ MEDINET Oddział Kardiochirurgii w Nowej Soli, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny ocenił jako dobrą. 5. W 213 r. za nieprzestrzeganie zasad aseptyki i czystości bieżącej w 6 podmiotach wykonujących działalność leczniczą ambulatoryjną nałożono mandaty karne ( 3 w Nowej Soli, 2 w Kożuchowie, 1 w Kolsku) na sumę 11 zł. 6. Postępowanie z bielizną w podmiotach leczniczych jest prawidłowe, jednakże istotnym problemem jest brak na terenie powiatu właściwej pralni z barierą higieniczną (brak regulacji prawnych). 31

32 III. Zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia Powiat Nowa Sól W skład powiatu nowosolskiego wchodzi 8 gmin w tym jedna gmina miejska Nowa Sól: gmina Nowa Sól, Kolsko, Otyń, Siedlisko, Nowe Miasteczko, Bytom Odrzański i Kożuchów. Ogółem na terenie powiatu nowosolskiego mieszka osób. Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi sprawują organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 21 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (Dz. U. 26 Nr 123 poz. 858 z późn. zm.). Podstawę oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi stanowią wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 27 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 27r., Nr 61, poz. 417 z późn. zm.). W 213 roku z wody wodociągowej korzystało ogółem mieszkańców powiatu nowosolskiego, co stanowi ok. 94% ogółu mieszkańców powiatu. W liczbie tej 3979 osób zaopatrywane jest z wodociągu miejskiego w Nowej Soli tj. ok. 47% ogółu osób korzystających z wody wodociągowej w powiecie. W powiecie nowosolskim nadzorowanych jest 36 wodociągów, w tym 12 wodociągów indywidualnego zaopatrzenia w wodę do spożycia. Wodociągi o produkcji od 1 1 m 3/ wody na dobę (8%). Są to wodociągi zaopatrujące w wodę ludzi zamieszkujących miasta: Nową Sól i Kożuchów. Wodociągi te zaopatrują w wodę do spożycia 4973 osób tj. ok. 61% osób 32

33 korzystających z wody wodociągowej w powiecie. W minionym roku jakość wody produkowanej przez wodociąg publiczny w Nowej Soli odpowiadała wymogom rozporządzenia. Skontrolowano również stację uzdatniania wody oraz studnie stanowiące źródło wody dla wodociągu, kontrola nie wykazała uchybień sanitarno- technicznych. W lipcu 213 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nowej Soli po zapoznaniu się ze sprawozdaniami z badań wody pobranej z sieci wodociągu publicznego w Kożuchowie stwierdzających przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości mętności w wodzie podawanej do sieci, wydał decyzję stwierdzającą warunkową przydatność wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi z terminem realizacji do 3 listopada 213 r. Administrator podjął działania naprawcze na celu zapewnienie odbiorcom wody właściwej jakości. Na podstawie wyników badań wody pobranej w ramach monitoringu wewnętrznego stwierdzono, że wartość mętności wody pobranej z sieci wodociągu publicznego w Kożuchowie uległa obniżeniu, jednakże w dalszym ciągu była wyższa od najwyższej dopuszczalnej wartości. W związku z powyższym kontynuowane były działania naprawcze a admnistrator wystąpił z wnioskiem o przedłużenie terminu wykonania obowiązku do końca 213 r. ( obowiązek został wyegzekwowany w 214 r.). Ponadto w związku z przekroczeniem najwyższej dopuszczalnej wartości parametru fizykochemicznego tj. manganu PPIS w Nowej Soli wszczął postępowanie administracyjne, które po przeprowadzonych działaniach naprawczych i przedstawieniu przez administratora obiektu pozytywnych wyników z badań wody pochodzącej z w/w wodociągu publicznego, zostało umorzone w całości. Kontrola sanitarno- techniczna pomieszczeń, urządzeń stacji uzdatniania wody oraz studni wykazała uchybienia, w związku z powyższym PPIS w Nowej Soli wydał decyzję administracyjną, obowiązki której zostały wyegzekwowane w styczniu 214 r. W skali powiatu, najwyższy odsetek urządzeń do zaopatrzenia ludności w wodę stanowią wodociągi o produkcji <1 m 3 /na dobę. Są to wodociągi głównie zaopatrujące w wodę do spożycia ludzi zamieszkujących mniejsze miejscowości wiejskie. W omawianym okresie woda z tej grupy wodociągów w większości spełniała wymogi określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Wyjątek stanowił jeden wodociąg w Radwanowie gdzie okresowo wystąpiło przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości dla parametru mikrobiologicznego. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nowej Soli zobowiązał administratora do przeprowadzenia zabiegów dezynfekcyjnych 33

34 ujęcia, urządzeń i sieci wodociągowej. Po wykonaniu dezynfekcji uzyskano odpowiednią jakość wody pod względem mikrobiologicznym. Następną grupę stanowią wodociągi o produkcji od 1 1 m 3 / wody na dobę (42%). Na terenie powiatu zaopatrują one ludzi zamieszkujących miasta i większe miejscowości wiejskie. W związku z przekroczeniem najwyższej dopuszczalnej wartości określonej dla parametrów mikrobiologicznych, w 213 roku zakwestionowano dwukrotnie jakość wody z wodociągu w Lasocinie i Stypułowie oraz jednokrotnie jakość wody produkowanej przez wodociąg publiczny w Bytomiu Odrzańskim. W odniesieniu do administratorów powyższych wodociągów prowadzono postępowanie administracyjne: - wodociąg publiczny w Bytomiu Odrzańskim- stwierdzono przekroczenie parametru mikrobiologicznego tj. bakterii grupy coli, w związku z czym PPIS w Nowej Soli wydał ocenę jakości wody, w której stwierdził, że woda nie spełnia wymagań określonych w załączniku nr 1 i nr 3 A do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 27 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz decyzję, stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia przez ludzi z wodociągu publicznego, zaopatrującego część gminy Bytomia Odrzańskiego tj. miejscowości: Wierzbnica, Popowo, Pastuszyn, Bonów, Bodzów, Sobolice i Drogomil. Niezwłocznie wdrożono procedury postępowania na wypadek pogorszenia się jakości wody do spożycia przez ludzi oraz działania naprawcze. Decyzja została wyegzekwowana w całości. - wodociąg publiczny w Stypułowie- we wrześniu 213 r. stwierdzono przekroczenie parametru mikrobiologicznego tj. bakterii grupy coli w związku z czym PPIS w Nowej Soli wydał decyzję stwierdzającą warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi z sieci wodociągu publicznego w Stypułowie. Niezwłocznie wdrożono działania naprawcze wynikające z procedury postępowania na wypadek pogorszenia się jakości wody do spożycia. Działania naprawcze tj. dezynfekcja studni, sieci i ich płukanie nie przyniosły oczekiwanych, rezultatów. PPIS wydał decyzję stwierdzającą brak przydatności wody do spożycia z wodociągu. W związku z powyższym kontynuowano działania naprawcze. W sprawozdaniach z badań z dnia 13 września przedstawionych przez zarządcę wodociągu publicznego nie stwierdzono obecności bakterii, wydano ocenę o przydatności wody do spożycia. W ciągu całego okresu powyższego zdarzenia administrator prowadził działania mające na celu ustalenie potencjalnej przyczyny zanieczyszczenia bakteriologicznego. W listopadzie 213 r. na podstawie przedstawionych przez administratora wodociągu sprawozdań z badań prowadzonych w ramach monitoringu wewnętrznego stwierdzających 34

35 obecność bakterii grupy coli oraz enterokoków, PPIS w Nowej Soli ponownie wydał decyzję o braku przydatności wody do spożycia przez ludzi. Administrator wdrożył działania naprawcze zmierzające do zapewnienia odbiorcom wodę do spożycia dobrej jakości. Na podstawie sprawozdań z badań wody z dnia 9 listopada 213 r., po rozważeniu stopnia zagrożenia dla zdrowia ludzi PPIS w Nowej Soli postanowił zmienić swoją decyzję o braku przydatności wody do spożycia na jej warunkową przydatność - tj. woda może być spożywana po jej uprzednim przegotowaniu. W dalszym ciągu konsekwentnie prowadzono działania naprawcze i monitoring prowadzonych działań naprawczych. W dniu 18 grudnia 213r. na podstawie sprawozdań z badań próbek wody pobranych w dniach 12 i 13 grudnia 213 r. w stałych punktach monitoringowych, PPIS w Nowej Soli stwierdził przydatność wody do spożycia przez ludzi. - wodociąg publiczny w Lasocinie - na podstawie sprawozdań z badań wody pobranej dnia 2 września 213 r. z sieci wodociągu publicznego w Lasocinie stwierdzono, że woda nie spełnia wymagań określonych w załączniku nr 3A do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 27 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi tj. stwierdzono obecność bakterii grupy coli w badanej próbce. W związku z powyższym dnia 4 września 213 r. PPIS w Nowej Soli wydał decyzję stwierdzającą warunkową przydatność wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Administrator niezwłocznie wdrożył działania naprawcze mające na celu zapewnienie odbiorcom wodę o właściwej jakości. Na podstawie sprawozdań z badań z dnia 11 września 213 r. wody pobranej z wodociągu publicznego w Lasocinie PPIS uznał swoją decyzję za wykonaną w całości. Dnia 7 listopada 213r. w badanych próbkach wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi pobranych z sieci wodociągu publicznego w Lasocinie ponownie stwierdzono zanieczyszczenie bakteriologiczne tj. bakterie grupy coli. W związku z powyższym PPIS ponownie wydał decyzję stwierdzającą warunkową przydatność wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, jednocześnie zobowiązując administratora do podjęcia działań mających na celu doprowadzenie do właściwej jakości wody. Na podstawie sprawozdań z badań próbek wody pobranej 14 listopada z sieci w/w wodociągu PPIS w Nowej Soli stwierdził przydatność wody do spożycia pochodzącej z wodociągu publicznego w Lasocinie. Grupę wodociągów o produkcji < 1 m 3/ dobę stanowi 12 wodociągów publicznych zaopatrujących ogółem 618 osób. W tej grupie obiektów w 213 r. kwestionowano wyłącznie jakość wody ze względu na przekroczenie najwyższych dopuszczalnych wartości parametrów fizykochemicznych tj. mętności, żelaza, manganu jonu amonowego. 35

36 W wodzie produkowanej przez wodociąg publiczny w Borowcu (99 odbiorców) stwierdzono przekroczenie najwyższych dopuszczalnych wartości mętności i żelaza. W wyniku działań naprawczych uzyskano poprawę jakości wody co potwierdzono wynikiem zbadanej próbki wody w ramach monitoringu wewnętrznego, wszczęte postępowanie umorzono. W wodzie produkowanej przez wodociągi publiczne w Głuszycy ( 13 odbiorców) i Kierznie (119 odbiorców) stwierdzono przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości mętności. Po przeprowadzeniu działań naprawczych, pobrano i przebadano próbki wody w ramach monitoringu wewnętrznego i uzyskano poprawę jakości wody, wszczęte postępowanie umorzono. W wodzie produkowanej przez wodociąg publiczny w Radocinie (95 odbiorców) stwierdzono przekroczenie najwyższych dopuszczalnych wartości manganu, mętności oraz jonu amonowego. W wyniku działań naprawczych w pobranej próbce wody w ramach monitoringu wewnętrznego stwierdzono poprawę jakości wody, wszczęte postępowanie umorzono. Wykaz miejscowości powiatu nowosolskiego na terenie, których kwestionowano okresowo/przez cały rok jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w 213r. Lp. Grupy wodoci ągów Nazwa wodociągu Zaopatrywa ne miejscowośc i Powiat Gmina Kwestionowan e parametry jakości wody Wyegzekwow ano poprawę jakości wody (tak/nie) I II wod. pub. Borowiec wod. pub. Radocin wod. pub. Kierzno wod. pub. Głuszyca wod. pub. Lasocin wod. pub. Stypułów wod. pub. Siedlisko Borowiec nowosolski Siedlisko mętność, żelazo tak Radocin nowosolski Siedlisko mętność, mangan, jon amonowy Kierzno nowosolski Siedlisko mętność tak Głuszyca nowosolski Kolsko mętność tak Lasocin, Dziadoszyce, Drwalewie, Sokołów, Solniki, Zawada, Bielice, Czciradz, Nieciecz Stypułów, Cisów Siedlisko, Różanówka, nowosolski nowosolski nowosolski Kożuchów Kożuchów Siedlisko bakterie grupy coli, enterokoki bakterie grupy coli, enterokoki mętność, mangan tak tak tak nie 36

37 Lp. Grupy wodoci ągów Nazwa wodociągu Zaopatrywa ne miejscowośc i Powiat Gmina Kwestionowan e parametry jakości wody Wyegzekwow ano poprawę jakości wody (tak/nie) III 1. IV inne podmioty wod. pub. Bytom zodrański wod. pub. Niedoradz wod. pub. Kożuchów indywidual ne ujęcie Masarni w Rejowie Piękne Kąty, Zwierzyniec, Borowiec Wierzbnica, Małaszowice, Popowo, Bonów, Bodzów, Drogomil. Sobolice, Królikowice Niedoradz, Otyń, Modrzyca, Czesław, Ługi, Konradowo, Zakęcie Kożuchów, Słocina, Podbrzezie Górne, Podbrzezie Dolne Rejów nowosolski Bytom Odrzański bakterie grupy coli tak nowosolski Otyń mangan nie nowosolski nowosolski Kożuchów Nowe Miasteczko mangan, mętność zapach tak tak W 213 roku do badań laboratoryjnych z w/w wodociągów łącznie pobrano 168 próbek wody, w tym w 4 próbkach (2%) stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych wartości określonych dla parametrów mikrobiologicznych tj. bakterie gr. Coli, enterokoki Lasocin i Stypułów. Natomiast w 16 próbkach (9,5%) stwierdzono przekroczenia parametrów fizykochemicznych: barwa, mętność, mangan, żelazo i jon amonowy. Po przeprowadzonych działaniach naprawczych uzyskano właściwą jakość wody. Podsumowanie Na podstawie prowadzonego nadzoru nad jakością wody do spożycia produkowanej przez wodociągi zlokalizowane na terenie powiatu nowosolskiego należy stwierdzić, że w 37

38 minionym roku 74% mieszkańców powiatu korzystało z wody spełniającej wymagania zawarte w rozporządzeniu. Ponadto stwierdzono, że w wyniku prowadzonego postępowania administracyjnego 68% odbiorców korzystających z wodociągów produkujących okresowo wodę o jakości nieodpowiadającej wymaganiom rozporządzenia zapewniono wodę dobrej jakości. Jedynie w dalszym ciągu prowadzone jest postępowanie mające na celu wyegzekwowanie obowiązków decyzji w sprawie zapewnienia wody dobrej jakości pod względem fizykochemicznym produkowanej przez wodociągi publiczne w Niedoradzu (Mn) i Siedlisku ( mętność, Mn, Fe). Kąpieliska i miejsca wykorzystywane do kąpieli stan sanitarny i źródła zanieczyszczenia wody. W powiecie nowosolskim w sezonie kąpielowym 213 roku nie zewidencjonowano żadnego kąpieliska. Miejsca wykorzystywane do kąpieli W sezonie kąpielowym objęto nadzorem 4 miejsca wykorzystywane do kąpieli, które zlokalizowane są w: 1. Jodłów Na cyplu - Jezioro Tarnowskie Duże, 2. Jeziorna - Jezioro Jeziorna, 3. Lubiatów OW Sabat - Jezioro Sławskie, 4. Glinianka Nowe Miasteczko - Nowe Miasteczko, ul. Poniatowskiego. W powyższych obiektach w sezonie kąpielowym siedmiokrotnie pobrano wodę do badań laboratoryjnych. Stan sanitarny kontrolowanych w trakcie sezonu plaż nie budził zastrzeżeń. W oparciu o wyniki kontroli oraz przeprowadzone badania laboratoryjne. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej. 1. Szalety publiczne Na terenie powiatu znajduje się 5 szaletów publicznych zlokalizowanych w Nowej Soli (3 obiekty), Kożuchowie i Nowym Miasteczku. Wszystkie nadzorowane ustępy są obiektami stałymi i zostały skontrolowane. Wykonanoc 6 kontroli. Bieżące kontrole obiektów nie wykazały rażących uchybień sanitarnych. W celu poprawy stanu sanitarno- technicznego obiektu w Kożuchowie przy ul. Głogowskiej wydano i wyegzekwowano decyzję administracyjną. W tej grupie obiektów stan sanitarno- 38

39 techniczny szaletu publicznego w Nowym Miasteczku oceniono jako dobry, a pozostałe jako dostateczne. 2. Baseny Na terenie powiatu znajdują się i są nadzorowane przez PSSE 2 baseny kąpielowe, w tym 1 sezonowy odkryty w Bytomiu Odrzańskim oraz całoroczny kryty w Nowej Soli. W 213 roku oba obiekty były eksploatowane i nadzorowane zarówno terenowo jak i laboratoryjnie. Basen kryty w Nowej Soli - kontrolowano w bieżącym roku 9-krotnie, za każdym razem sprawdzono jakość wody z niecki basenu, w tym czterokrotnie pobrano próbki wody do badań laboratoryjnych ( z odpływu i dopływu niecki basenowej- łącznie 8 próbek) Basen kryty w Nowej Soli w miesiącach lipiec, sierpień i grudzień był nieczynny. Wszystkie badania wykazały, że jakość wody pod względem fizykochemicznym nie budziła zastrzeżeń, natomiast w jednej próbce wody pobranych w dniu 2 września 213r. z niecki basenu na dopływie stwierdzono obecność gronkowców koagulazo-dodatnich ( wydano ocenę o braku przydatności wody do kąpieli). W dniu 9 września 213 r. po przeprowadzeniu działań naprawczych ponownie pobrano (na zlecenie) do badań próbki wody; na podstawie sprawozdań z badań z dnia 16 września 213r. uznano, że woda w basenie nadaje się do kąpieli. Obiekt oceniono jako dobry. Basen w Bytomiu Odrzańskim kontrolowany był w okresie letnim 3-krotnie, (3-krotnie pobrano próbki wody z niecki basenu do badań laboratoryjnych przy czym 1 raz przeprowadzono ocenę stany techniczno-sanitarnego obiektu). Basen jest obiektem sezonowym i funkcjonował w okresie wakacyjnym (czerwiec, lipiec, sierpień). Badania wykazały, że jakość wody pod względem fizyko-chemicznym jak i bakteriologicznym nie budziła zastrzeżeń. Stan techniczno-sanitarny obiektu oceniono jako dobry.. 3. Noclegownie W tej grupie obiektów w ewidencji PSSE w Nowej Soli znajduje się Noclegownia przy ul. Wróblewskiego 9, 67-1 Nowa Sól. W 213r. w wyniku kontroli noclegowni stwierdzono uchybienia sanitarno-techniczne. W związku powyższym wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie usunięcia uchybień. Wydanie decyzji administracyjnej mającej na celu poprawę stanu zostało wstrzymane w związku z trwającymi pracami adaptacyjnymi w obiekcie zlokalizowanym w Nowej Soli przy ul. Topolowej. Prace zostały zakończone w grudniu 213r. Obiekt został przeniesiony, a wszczęte postępowanie umorzono w styczniu 214r. Uległ zmianie administrator obiektu i obecnie jest nim Stowarzyszenie Św. Brata 39

40 Alberta przy ul. Muzealnej w Nowej Soli. W budynku zapewniono bieżącą ciepłą i zimną wodę, nieczystości płynne odprowadzane są do kanalizacji miejskiej, zapewniono centralne ogrzewanie. Odpady komunalne gromadzone są w pojemnikach do tego przeznaczonych; kontrola w tym zakresie nie wykazała uchybień. Stan sanitarno-techniczny pojemników na odpady komunalne jest dobry. Okazano umowę na odbiór odpadów komunalnych z firmą TEW Gospodarowanie Odpadami z Nowej Soli. Bielizna pościelowa, koce prane są przez pracowników noclegowni, natomiast bielizna osobista prana jest samodzielnie przez osoby korzystające z obiektu. Osobom korzystającym z noclegowni wydawane są na bieżąco środki czystości. W celu zapewnienia właściwej pomocy osobie chorej wzywane jest Pogotowie Ratunkowe. W przypadku stwierdzenia złego stanu higieny osobistej osób przebywających na terenie noclegowni używane są środki tj. Crotemiton (świerzb), Delacet (wszawica). Na terenie noclegowni prowadzi się żywienie. Osobom korzystającym z noclegowni zapewniono możliwość podgrzania własnej żywności i przygotowania napojów gorących w wydzielonym pomieszczeniu, wyposażonym w kuchenkę gazową i zlewozmywak. Stan sanitarno-techniczny obiektu oceniono jako bardzo dobry. 4. Hotele Na terenie działania PPIS w Nowej Soli w tej grupie znajdują się trzy obiekty: dwa zlokalizowane w Nowej Soli i jeden w miejscowości Jesionka. W minionym roku jedynie obiekt znajdujący się w Jesionce skontrolowano dwukrotnie, pozostałe obiekty skontrolowano jednokrotnie. Stan sanitarno-techniczny Hotelu Odra w Nowej Soli przy ul. Muzealnej 42 oceniono jako dostateczny, obiekt Hotel Złoty Łan w Nowej Soli przy ul. Zielonogórskiej 134 oceniono jako dobry, a Hotel Tanzanit w Jesionce, os. Junior 57 oceniono jako bardzo dobry. We wszystkich obiektach w tej grupie zapewniono właściwe postępowanie z odpadami komunalnymi (zawarto umowy z koncesjonowanymi firmami, zaopatrzono obiekty w wystarczającą ilość pojemników na odpady w dobrym stanie technicznosanitarnym, zapewniono ich właściwą lokalizację i stan techniczny zasieku, zapewniono warunki selektywnej zbiórki odpadów). Zapewniono odrębne magazyny do przechowywania czystej i brudnej bielizny pościelowej. Bielizna pościelowa prana jest przez usługowe zakłady pralnicze. Na stanie stwierdzono dostateczną ilość i asortyment środków myjących i dezynfekujących. 4

41 5. Motele W tej grupie znajduje się Zajazd u Basi w Otyniu. Obiekt został skontrolowany jednokrotnie. Stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i wyposażenia obiektu jest bardzo dobry. Kontrola nie wykazały uchybień sanitarnych. Zapewniono warunki selektywnej zbiórki odpadów, nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarowania odpadami zarówno stałymi jak i płynnymi. Teren wokół obiektu utrzymany jest czysto i estetycznie. Obiekt oceniono jako bardzo dobry. 6. Pensjonaty Na nadzorowanym terenie znajduje się jeden skategoryzowany Pensjonat Korona w Modrzycy, który został skontrolowany. Kontrolą objęto wszystkie pomieszczenia pensjonatów (pokoje noclegowe wraz z węzłami sanitarnymi, pomieszczenia magazynowe, gospodarcze i inne np.; sale konferencyjne, świetlice itp.), wyposażenie w środki myjące i dezynfekujące, sposób postępowania z bielizną pościelową, gospodarowanie odpadami komunalnymi stałymi i płynnymi, stan sanitarny i estetyczny otoczenia obiektów. Stan sanitarno-techniczny Pensjonatu Korona oceniono jako bardzo dobry. 7. Schroniska młodzieżowe, schroniska i pola biwakowe. Na terenie działania PPIS w Nowej Soli zewidencjonowanych w tej grupie są 2 obiekty, oba zlokalizowane na terenach wiejskich. W minionym roku nie skontrolowano obiektu zlokalizowanego w Uściu, ponieważ obiekt przez cały sezon nie funkcjonował, Przeprowadzono 1 kontrolę, która nie wykazała uchybień w zakresie zagospodarowania terenu, gospodarki nieczystościami płynnymi oraz postępowania z odpadami komunalnymi stałymi. Stan sanitarno-techniczny pomieszczeń sanitarnych ( ubikacji) nie budził zastrzeżeń. Zapewniono warunki selektywnej zbiórki odpadów oraz rytmiczny odbiór przez koncesjonowaną firmę. 8. Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie W tej grupie zewidencjonowanych jest 9 obiektów. Są to obiekty całoroczne i sezonowe (ośrodki wypoczynkowe, obiekty noclegowe nieposiadające kategoryzacji). Wszystkie obiekty skontrolowano, wykonując 11 kontroli. 41

42 We wszystkich skontrolowanych obiektach zapewniono właściwe postępowanie z nieczystościami stałymi (tj. zapewniono warunki do selektywnej zbiórki odpadów) i płynnymi, poprzez zapewnienie właściwych warunków gromadzenia nieczystości, jak i ich usuwania (przedłożono umowy na wywóz odpadów z koncesjonowanymi firmami). Nieczystości płynne wywożone są do punktów zrzutu jednej z funkcjonujących oczyszczalni ścieków, a odpady stałe na składowiska odpadów komunalnych. W tej grupie obiektów dokonano następującej oceny: jako bardzo dobre oceniono: Zajazd Kacper w Nowym Miasteczku oraz Żabi Dwór w Radwanowie, jako dobry oceniono Zajazd Nadodrze ul. Sadowa 4, pozostałe obiekty zostały ocenione jako dostateczne. 9. Zakłady fryzjerskie. W minionym roku na terenie powiatu nowosolskiego funkcjonowało 58 zakładów fryzjerskich, skontrolowano 52 obiekty, wykonując 61 kontroli. W 4 zakładach przeprowadzone kontrole wykazały uchybienia sanitarne, za które osoby odpowiedzialne ukarano mandatami karnymi na ogólną kwotę 65 zł. W trakcie przeprowadzania kontroli sanitarnej każdorazowo udzielany jest instruktaż co do sposobu prowadzenia dezynfekcji bieżącej narzędzi fryzjerskich ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania właściwego doboru i stężenia preparatów dezynfekcyjnych. Najczęstsze uchybienia dotyczyły braku środka do bieżącej dezynfekcji narzędzi oraz złego stanu sanitarno-porządkowego pomieszczeń i narzędzi fryzjerskich. Kontrole sprawdzające przeprowadzone w tych obiektach wykazały poprawę stanu sanitarnego. W 213 r. w tej grupie obiektów wydano 4 decyzje administracyjne mające na celu poprawę stanu techniczno-sanitarnego. Obowiązki 1 decyzji zostały wyegzekwowane w całości, termin realizacji pozostałych ustalono na rok 214. Mając na uwadze stan techniczno-sanitarny pomieszczeń, urządzeń, wyposażenia, narzędzi wykorzystywanych w czasie świadczenia usług oraz czystość bieżącą i dostosowanie obiektów do obowiązujących wymogów oraz gospodarowanie nieczystościami stałym i płynnymi dokonano następującej oceny skontrolowanych obiektów: 3 bardzo dobre, 22 jako dobre, a pozostałe obiekty jako dostateczne. 42

43 1. Zakłady kosmetyczne. W ewidencji PSSE w tej grupie obiektów na terenie powiatu znajduje się 21 obiektów. W minionym roku skontrolowano 2 wykonując 2 kontroli. Wydano 1 decyzję administracyjną dotyczącą poprawy stanu sanitarno- technicznego pomieszczeń Gabinetu Kosmetycznego Ania w Nowej Soli- obowiązki wyegzekwowano w całości. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż w tej grupie obiektów nie stwierdzono uchybień sanitarno-higienicznych. W skontrolowanych zakładach zapewniono właściwe warunki do dezynfekcji sprzętu, narzędzi i urządzeń. Ponadto w 7 obiektach do sterylizacji narzędzi kosmetycznych zapewniono autoklaw parowo-ciśnieniowy. We wszystkich skontrolowanych obiektach opracowano i wdrożono procedury higieniczne, zapobiegające zakażeniom w czasie wykonywania zabiegów kosmetycznych naruszających ciągłość tkanki. W tej grupie obiektów 8 oceniono jako bardzo dobre, 9 jako dobre, a pozostałe jako dostateczne. 11. Zakłady odnowy biologicznej. W ewidencji PSSE znajduje się 12 obiektów, w ubiegłym roku skontrolowano 9 z nich, wykonując 9 kontroli. Bieżące kontrole obiektów nie wykazały uchybień sanitarno-higienicznych. We wszystkich zakładach zapewniono środki dezynfekcyjne, właściwie przechowywano i oznakowano przygotowane roztwory robocze. W solariach zapewniono czytelną informację o wykonanych zabiegach dezynfekcyjnych oraz o ewentualnych zagrożeniach wynikających z nadmiernego korzystania z urządzeń opalających. W tej grupie obiektów jako dobre oceniono 7 obiektów, pozostałe jako dostateczne. 12. Inne zakłady, świadczące łącznie więcej niż jedną z wymienionych usług: fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej. W ewidencji PSSE znajdują się 24 obiekty zlokalizowane na terenie powiatu, w minionym roku skontrolowano 23 obiekty, wykonując 26 kontroli. W celu poprawy stanu techniczno-sanitarnego obiektów, wydano 1 decyzję administracyjną merytoryczną dotyczącą poprawy stanu techniczno-sanitarnego obiektów zlokalizowanych w Nowej Soli, ul. Zielonogórska 29. Obowiązki decyzji zostały wyegzekwowane w całości. W tej grupie 3 obiekty oceniono jako bardzo dobre - Gabinet Kosmetyczny Edyta Studio zdrowia i Urody w Nowej Soli ul. Woj. Polskiego 2 a, Atelier Fryzjersko- 43

44 Kosmetyczne, Nowa Sól, ul. Kościuszki 15 oraz Gabinet Kosmetyczny i Salon Urody, Modrzyca ul. Różana 6, 11 obiektów jako dobre, a pozostałe jako dostateczne. 13.Przystanki PKS. W ewidencji PSSE na terenie powiatu nowosolskiego znajdują się dwa przystanki autobusowe - w Nowym Miasteczku i Kożuchowie. Oba przystanki zostały skontrolowane i ocenione jako dostateczne. Kontrole nie wykazały uchybień w zakresie gromadzenia i usuwania nieczystości stałych Wszędzie zapewniono dostateczną ilość kubłów na śmieci w dobrym stanie technicznym, opróżnianych na bieżąco przez administratora obiektu. 14. Przystanie żeglugi śródlądowej W minionym roku skontrolowano jednokrotnie przystań jednostek pływających rekreacyjnych i sportowych zlokalizowaną w Nowej Soli przy Al. Wolności. Na terenie przystani znajdują się obiekty, w których między innymi zlokalizowano bazę noclegową oraz zaplecze sanitarno-higieniczne. Kontrola wykazała, że stan sanitarno-techniczny przystani w Nowej Soli oceniono jako dobry. Kontrola obiektu nie wykazała uchybień sanitarno-higienicznych oraz w zakresie postępowania z odpadami. 15. Tereny rekreacyjne Na nadzorowanym terenie znajduje się 9 obiektów zlokalizowanych na terenie miasta Nowa Sól. Skontrolowano wszystkie obiekty, wykonując 9 kontroli. W czasie kontroli zwracano szczególną uwagę na stan techniczno-sanitarny urządzeń rekreacyjnych dla dzieci, zapewnienie dostatecznej ilości koszy na odpady komunalne oraz właściwej częstotliwości ich opróżniania, utrzymanie terenu obiektu w należytym stanie porządkowym i estetycznym. Osiem skontrolowanych placów zabaw oceniono jako dobre, a Park Krasnala w Nowej Soli jako bardzo dobry. 16. Cmentarze. W ewidencji PSSE znajdują się 34 cmentarze. W minionym roku skontrolowano 15 obiektów, wykonując 15 kontroli. 44

45 W związku ze złym stanem technicznym i nie dostosowaniem do obowiązujących przepisów pomieszczeń domu przedpogrzebowego zlokalizowanego na terenie Cmentarza Komunalnego przy ul. Wandy w Nowej Soli w 211r. wystawiono decyzję administracyjną z terminem realizacji w 212r. Wyegzekwowano część obowiązków decyzji. Na wniosek zobowiązanego przesunięto termin wykonania obowiązku dotyczącego zapewnienia ustępu ogólnodostępnego na terenie cmentarza dla odwiedzających. Termin realizacji ustalono do dnia 31 sierpnia 214 r. Do chwili realizacji obowiązku odwiedzającym zapewniono dostęp do toalety typu TOI-TOI w dobrym stanie sanitarno- higienicznym. Kontrola stanu techniczno-sanitarnego Cmentarza Komunalnego w Przyborowie przeprowadzona przez przedstawicieli PPIS w Nowej Soli wykazała, że kontenery na odpady komunalne na terenie cmentarza są przepełnione a teren wokół zaśmiecony. Za stwierdzony stan osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym w wysokości 1 zł. Kontrola sprawdzająca wykazała poprawę stanu sanitarnego obiektu. W związku ze złym stanem technicznym 1 obiektu wszczęto postępowanie administracyjne dotyczące usunięcia uchybień stwierdzonych na terenie cmentarza komunalnego w Mirocinie Dolnym tj. niekompletnego ogrodzenia. Administrator obiektu podjął niezwłoczne działania, kontrola sprawdzająca wykazała, że uchybienie zostało usunięte w całości, w związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny umorzył wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie. Kontrole bieżące nie wykazały rażących uchybień w zakresie gromadzenia i usuwania nieczystości stałych z terenu obiektów. W tej grupie obiektów 4 oceniono jako dobre, a pozostałe jako dostateczne. 17. Zakłady pogrzebowe. W ewidencji PSSE na terenie powiatu nowosolskiego znajduje się 9 zakładów pogrzebowych. W 213 r. skontrolowano 8 zakładów, wykonując 8 kontroli. Nadzorowane zakłady prowadzą działalność w zakresie: transportu zwłok i szczątków ludzkich oraz organizowania pogrzebów i ekshumacji. W czasie kontroli zwracano szczególną uwagę na spełnienie przez właścicieli zakładów wymogów dotyczących wyposażenia i postępowania w czasie czynności ekshumacyjnych. Kontrolując zakłady nadzorem objęto również samochody specjalistyczne przeznaczone do przewozu zwłok ( 8 karawanów), sposób postępowania z odpadami w tym z niebezpiecznymi, wyposażenie w dostateczną ilość i asortyment stosowanych środków 45

46 dezynfekcyjnych, wyposażenie i stosowanie środków ochrony osobistej. Kontrolowano również dokumentację potwierdzającą sposób postępowania z odpadami, mycia i dezynfekcji środków transportu przeznaczonych do przewozu zwłok, sporządzone i wdrożone procedury higieniczne zapobiegające zakażeniom. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości, samochody są w dobrym stanie techniczno-sanitarnym, trwale oznakowane, posiadające blokady uniemożliwiające przesuwanie się trumny. Nadzorowane obiekty oceniono następująco: 3 jako dostateczne, Zakład Pogrzebowy OMEGA w Nowej Soli, ul. Chałubińskiego 6, jako bardzo dobry, a pozostałe jako dobre. 18. Inne obiekty użyteczności publicznej Apteki Na terenie powiatu Nowa Sól zewidencjonowanych i nadzorowanych jest 3 aptek. W minionym roku skontrolowano 18 obiektów, wykonując 18 kontroli sanitarnotechnicznych. W celu poprawy stanu techniczno-sanitarnego 2 aptek Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał decyzje administracyjne z terminem realizacji w 214r. W czasie kontroli bieżących zwracano szczególną uwagę na stan techniczny obiektu, zachowanie funkcjonalności pomieszczeń zgodne z obowiązującymi wymogami oraz dostępność dla osób niepełnosprawnych w tym poruszających się na wózkach inwalidzkich. Kontrolowano prawidłowość postępowania z odpadami w tym z przeterminowanymi farmaceutykami zarówno powstającymi w aptekach jak i przynoszonych przez klientów. W żadnym ze skontrolowanych obiektów nie stwierdzono nieprawidłowości w powyższej sprawie. Właściciele wszystkich skontrolowanych aptek i punktów aptecznych posiadają umowy z koncesjonowanymi firmami odbierającymi przeterminowane leki. Ponadto gminy miejskie na nadzorowanym terenie zapewniają odrębne pojemniki i ich rytmiczne opróżnianie przez specjalistyczną firmę, do których klienci aptek składają przeterminowane leki przyniesione z domów. Wśród skontrolowanych obiektów 2 oceniono jako dobre, 3 jako bardzo dobre, a pozostałe jako dostateczne. 46

47 Składowiska odpadów Na terenie działania PPIS w Nowej Soli znajdują się 2 Składowiska Odpadów Komunalnych. Oba obiekty zostały skontrolowane, Składowisko w Kiełczu oceniono jako dobre, natomiast obiekt w Kożuchowie jako dostateczny. Targowiska. W ewidencji PSSE znajdują się 2 nadzorowane targowiska, w 213 r. skontrolowano oba obiekty, przeprowadzając 2 kontrole. W minionym roku PSS Społem prowadził działania mające na celu pozyskanie funduszy unijnych na rozbudowę i modernizacje istniejącego w Nowej Soli targowiska miejskiego. Oba nadzorowane obiekty oceniono jako dostateczne. Pralnie i magle W tej grupie obiektów na terenie powiatu nowosolskiego znajdują się 4 obiekty wszystkie zlokalizowane w Nowej Soli. W czasie kontroli (poza pralnią SHOP STAR) nie stwierdzono uchybień w zakresie czystości bieżącej, postępowania z bielizną oraz postępowania z odpadami. W przypadku pralni Usługowej SHOP STAR w Nowej Soli wydano decyzję administracyjną, mającą na celu poprawę stanu techniczno-sanitarnego pomieszczeń przyjęcia i wydania towaru z terminem realizacji do dnia 31 stycznia 214 r. Za stwierdzony zły stan sanitarny ukarano właścicielkę obiektu mandatem karnym w wysokości 15 zł. Kontrola sprawdzająca wykazała usunięcie uchybień sanitarnych w całości, obiekt oceniono jako dostateczny. Kina. W ewidencji PSSE w Nowej Soli znajduje się jedynie Kino Odra zlokalizowane w Nowej Soli. W 213 r. obiekt nie był kontrolowany gdyż jego działalność została zawieszona. Obiekty sportowe. Na terenie działania PPIS w Nowej Soli znajduje się 12 obiektów zewidencjonowanych wg MZ 46. W 213 r. wykreślono z ewidencji Salę Zabaw i Kręgielnię 47

48 w Nowej Soli przy ul. Piłsudskiego 45- obiekt uległ likwidacji. Skontrolowano 9 obiektów wykonując 1 kontroli. Kontrola boiska Orlik w Lubięcinie wykazała uchybienia w zakresie stanu technicznosanitarnego pomieszczeń obiektu. Wydano decyzję administracyjną z terminem na rok 214. Jako bardzo dobre oceniono 2 obiekty, 5 jako dobre a pozostałe jako dostateczne. Areszt Śledczy. W ewidencji obiektów nadzorowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nowej Soli znajduje się areszt śledczy; zlokalizowany w Nowej Soli przy ul. Żeromskiego 2. W minionym roku obiekt nie został skontrolowany. Dom Kultury W 213 r. skontrolowano obiekt przeprowadzając 1 kontrolę sprawdzającą wykonanie obowiązku zawartego w pkt. 3 decyzji administracyjnej znak: 145-ONS-HK-64/Ad/12 z dnia 16 sierpnia 212 r. Kontrola wykazała, iż obowiązek mający na celu doprowadzenie do właściwego stanu techniczno- sanitarnego pomieszczenia piecowego i ciągu komunikacyjnego i pracowni garncarskiej został wykonany w całości. Termin wykonania pozostałych obowiązków PPIS w Nowej Soli przedłużył na wniosek zobowiązanego. Obiekt oceniono jako dostateczny. Kwatery prywatne W ewidencji PPIS w Nowej Soli w tej grupie znajdują się 3 obiekty. W 213 r. wszystkie obiekty skontrolowano, nie stwierdzając uchybień. Jako bardzo dobre oceniono Pokoje Gościnne w Bobrownikach, jako dobre Pokoje Gościnne w Kożuchowie, ul. Polna 19a. 48

49 IV. Warunki higieniczno-sanitarne środowiska pracy Charakterystyka nadzorowanych zakładów pracy W ewidencji powiatu nowosolskiego znajdowało się 27 zakładów, które zatrudniały łącznie 6633 pracowników. W roku 213 skontrolowano 81 zakładów ( 39,13 %), które zatrudniały 3519 osób (ok. 53,5 % ogółu zatrudnionych). Tabela nr 1: Struktura zatrudnienia według branż gospodarki, w skontrolowanych w roku 213 zakładach pracy. Liczba Liczba Branża gospodarki skontrolowan ych zakładów zatrudnionyc h w skontrolowan Liczba kontroli ych zakładach Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w gaz Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych Transport i gospodarka magazynowa Edukacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna RAZEM

50 Najwięcej kontroli przeprowadzono w zakładach przemysłowych, ponieważ ryzyko zawodowe w tych firmach jest najistotniejsze. Działalność kontrolno - represyjna Ogółem przeprowadzono 95 kontroli z zakresu zagrożeń w środowisku i wydano 4 decyzji administracyjnych, które zawierały 11 nakazów zobowiązujących pracodawców do usunięcia stwierdzonych uchybień. Najwięcej nakazów w powyższych decyzjach dotyczyło uchybień w zakresie substancji i preparatów chemicznych oraz przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych. Wykres nr 1: Udział poszczególnych zarządzeń w łącznej liczbie wydanych nakazów przedstawia się następująco:

51 Legenda: 1) Usunięcie uchybień w zakresie substancji i preparatów chemicznych 34 nakazy, 2) Przeprowadzenie badań i pomiarów czynników szkodliwych 19 nakazów, 3) Poprawa stanu sanitarnego pomieszczeń 18 nakazów, 4) W zakresie oceny ryzyka zawodowego 9 nakazów, 5) Dotyczących obniżenia stężeń i natężeń czynników szkodliwych 8 nakazów, 6) Rejestr czynników szkodliwych 4 nakazy, 7) Przeprowadzenie badań okresowych dla pracowników 4 nakazy, 8) W zakresie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy 2 nakazy, 9) Zapewnienie właściwej ilości szafek ubraniowych 2 nakazy, 1) Zapewnienie właściwej odzieży roboczej i obuwia roboczego 2 nakazy, 11) Dobór ochron słuchu 1 nakaz, 12) Inne 7 nakazów. W roku 213 wystawiono 27 decyzji opłatowych na kwotę 1387,81 zł. W celu przymuszenia do wykonania obowiązków nałożonych decyzjami wystawiono 3 upomnienia oraz wystawiono 1 postanowienie o nałożeniu grzywny. Na terenie powiatu nowosolskiego przekroczenie norm higienicznych występuje w 39 zakładach pracy. Ogółem w przekroczeniu norm higienicznych pracuje 728 osób ( niektóre osoby są równocześnie narażone na kilka czynników ). Liczba narażonych na działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy jest znacznie większa nie uwzględnia wszystkich osób eksponowanych na substancje rakotwórcze, z którymi nawet kontakt traktowany jest jako zagrożenie oraz pracujących w kontakcie ze środkami ochrony roślin lub narażonych na czynniki biologiczne. Najwięcej osób narażonych jest w środowisku pracy na działanie ponadnormatywnego hałasu - narażonych na hałas jest 79 osób. 51

52 Ponadto stwierdza się przekroczenie poziomu wibracji narażonych jest 74 osoby, przekroczenie stężenia pyłu - narażonych jest 39 osób oraz przekroczenie stężeń czynników chemicznych narażonych jest 6 osób. Tabela nr 2: Narażenie zawodowe w środowisku pracy w latach Liczba zakładów, w Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach dopuszczalnych norm których Rok stwierdzono czynniki czynniki ogółem pyły przekroczenia chemiczne fizyczne NDS/NDN W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba osób narażonych na czynniki chemiczne oraz na pyły uległa obniżeniu, ponieważ w jednym z zakładów udało się obniżyć do granic normy powyższe narażenie. W roku 213 skontrolowano 22 zakłady, w których występują przekroczenia czynników szkodliwych; w skontrolowanych zakładach narażonych było ogółem 475 osób, w tym 462 osób na hałas, 67 osób na wibrację, 34 osób na ponadnormatywne zapylenie i 2 osoby na czynniki chemiczne. 52

53 Wykres nr 2: Udział poszczególnych czynników w narażeniu zawodowym w zakładach skontrolowanych w roku 213. Liczba osób pracujących w przekroczeniach norm higienicznych W celu zmniejszenia narażenia pracowników na ponadnormatywny hałas i wibrację PPIS w Nowej Soli systematycznie egzekwuje od zakładów pracy opracowanie programu ograniczenia narażenia na hałas lub wibrację, przeprowadzanie okresowych badań audiometrycznych dla pracowników narażonych na ponadnormatywny hałas, przeprowadzanie doboru ochron słuchu odpowiednio do zagrażającego widma hałasu, dopilnowanie stosowania przez pracowników ochron słuchu i rękawic antywibracyjnych, oznakowanie miejsc zagrożenia informacją o występującym przekroczeniu dopuszczalnych normatywów higienicznych oraz znakami nakazującymi stosowanie ochron indywidualnych. 53

54 W roku 213 wydano 3 nakazy dotyczące sporządzenia programu działań organizacyjnotechnicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas lub wibrację oraz 1 nakaz dotyczący doboru ochron słuchu odpowiednio do zagrażającego widma hałasu. Natomiast wyeliminowanie nadmiernego zapylenia oraz przekroczonych stężeń czynników chemicznych było egzekwowane przez zarządzenia ujęte w decyzjach administracyjnych. W roku 213 wydano 5 nakazów dotyczących obniżenia przekroczonych normatywów higienicznych. Nadzór nad czynnikami biologicznymi Narażenie na szkodliwe dla zdrowia czynniki biologiczne występuje w 32 zakładach. W roku 213 skontrolowano w tym zakresie 5 zakładów pracy i przeprowadzono 5 kontroli. W roku 213 podczas kontroli pod kątem narażenia na czynniki biologiczne nie stwierdzono uchybień w tym zakresie. WZÓR ZNAKU OSTRZEGAJĄCEGO 54

55 PRZED ZAGROŻENIEM BIOLOGICZNYM W skontrolowanych zakładach na czynniki biologiczne narażonych było ogółem 46 osób, w tym: 46 osób - narażonych na czynniki zakwalifikowane do 2 grupy zagrożenia; 1 osób - narażonych na czynniki zakwalifikowane do 3 grupa zagrożenia. Nie stwierdzono narażenia na czynniki biologiczne zaklasyfikowane do 4 grupy zagrożenia. Nadzór nad substancjami i mieszaninami chemicznymi W ewidencji PSSE w Nowej Soli znajduje się 2 producentów chemikaliów, 16 dystrybutorów i 89 stosujących substancje i mieszaniny w działalności zawodowej. W roku 213 przeprowadzono 1 kontrolę u producenta chemikaliów naruszenia przepisów w tym zakresie nie stwierdzono. Na terenie powiatu nowosolskiego przeprowadzono 17 kontroli u 15 dystrybutorów substancji i mieszanin chemicznych. Naruszenie przepisów w tym zakresie nie stwierdzono. W roku 213 przeprowadzono kontrole w 34 zakładach pracy stosujących w działalności zawodowej niebezpieczne substancje i mieszaniny chemiczne. Przeprowadzono w tym zakresie 37 kontroli. Uchybienia w tym zakresie stwierdzono w 14 zakładach pracy w wyniku, których stwierdzono: brak szczegółowej oceny ryzyka w związku z narażeniem na niebezpieczne preparaty chemiczne; brak instrukcji bhp przy stosowaniu niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych; brak spisu stosowanych niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych; brak kart charakterystyki; brak znaków ostrzegawczych przed zagrożeniem chemicznym oraz brak znaków nakazujących stosowanie ochron osobistych; brak punktu wodnego umożliwiającego opłukanie ciała i oczu w związku ze stosowaniem żrącej mieszaniny; 55

56 niewłaściwe warunki przechowywania substancji i mieszanin chemicznych; brak środków ochrony indywidualnej; brak dozownika na utwardzacz żywicy; brak w pobliżu stanowisk pracy znaku zakazującego picia napojów i spożywania posiłku w pomieszczeniach pracy, gdzie są stosowane niebezpieczne substancje i mieszaniny chemiczne; błędy w kartach charakterystyki i oznakowaniu opakowań. Usunięcie stwierdzonych uchybień nakazano 7 decyzjami administracyjnymi, ponadto 1 decyzja została wydana w 214 roku. Natomiast w celu usunięcia uchybień w kartach charakterystyki i oznakowaniu opakowań, które stwierdzono w 6 zakładach wystosowano pisma do właściwych terenowo stacji sanitarno-epidemiologicznych. METANOL W związku z doniesieniami medialnymi dotyczącymi zatruć metanolem pracownicy higieny pracy skontrolowali 6 obiektów ( stacje benzynowe, sklepy). Zwracano uwagę na oznakowanie opakowań, ich podobieństwo do opakowań środków spożywczych oraz prawidłowość kart charakterystyki. Ponadto w 2 sklepach pobrano 3 próby produktów zawierających metanol w celu określenia jego procentowej zawartości. W sprawie błędów w kartach charakterystyki wystosowano pisma do właściwych terenowo Stacji. Piktogramy wskazujące rodzaj zagrożenia stwarzanego przez substancje i preparatów chemicznych ( według GHS Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania ) 56

57 Nadzór nad prekursorami narkotyków kategorii 2i 3 W ewidencji PSSE w Nowej Soli znajduje się 1 obiektów zajmujących się dystrybucją prekursorów 2 i 3 kategorii oraz 24 zakłady stosujące prekursory w działalności zawodowej. W roku 213 przeprowadzono 1 kontrolę w zakresie nadzoru nad stosowaniem prekursora narkotycznego w 1 zakładzie pracy. W skontrolowanym zakładzie nie stwierdzono uchybień. Nadzór nad wprowadzaniem do obrotu produktów biobójczych W roku 213 przeprowadzono 3 kontrole w zakresie nadzoru nad produktami biobójczymi w 3 obiektach. Dwie kontrole dotyczyły wprowadzania produktów biobójczych do obrotu, a 1 kontrola w zakresie ich stosowania. We wszystkich skontrolowanych obiektach nie stwierdzono uchybień w zakresie czynników biobójczych. 57

58 Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi w środowisku pracy W ewidencji powiatu nowosolskiego figurują 43 zakłady, w których pracownicy są narażeni lub mają kontakt z czynnikami rakotwórczymi. W roku 213 pod kątem narażenia na czynniki rakotwórcze i mutagenne skontrolowano 6 zakładów pracy, w których w kontakcie pracowało 7 osób ( www - 4 osoby, benzen 3 osoby ), a w narażeniu pracowało 5 osób ( tlenek styrenu 8 osób, pył drewna twardego - 35 osób, benzen 5 osób, azbest 2 osoby ). Przeprowadzono w tym zakresie 6 kontroli, podczas których stwierdzono, że 1 zakład nie wywiązał się z obowiązku sporządzania rocznej informacji o narażeniu na czynniki rakotwórcze. Obowiązek sporządzenia takiej informacji nałożono decyzją administracyjną. WZÓR ZNAKU OSTRZEGAJĄCEGO PRZED ZAGROŻENIEM NA CZYNNIK RAKOTWÓRCZY Choroby zawodowe W roku 213 stwierdzono 3 choroby zawodowe; wydano 2 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Stwierdzono następujące choroby zawodowe: pylica krzemowa - poz przypadek 58

59 niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią - poz przypadek przewlekłe zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej prawej - poz przypadek Obie decyzje negatywne dotyczyły podejrzenia pylicy krzemowej. Wykres nr 3: Liczba chorób zawodowych stwierdzonych w powiecie nowosolskim w latach Liczba chorób zawodowych stwierdzanych w powiecie nowosolskim w ciągu ostatnich 1 lat waha się w granicach od 1 do 6 przypadków. Najczęściej stwierdzane choroby zawodowe w powiecie nowosolskim Wykres nr 4: Struktura stwierdzanych chorób zawodowych w latach Liczba przypadków: ch.narządu głosu choroby zakaźne pylice płuc choroby skóry astma oskrzelowa alergiczny nieżyt nosa uszkodzenie słuchu choroby ukladu ruchu zespół wibracyjny 6 59

60 W ciągu ostatnich 1 lat dominowały choroby narządu głosu i choroby zakaźne. Duży udział miały także pylice płuc i choroby skóry. Choroby narządu głosu Wykres nr 5: Choroby zawodowe narządu głosu stwierdzane w powiecie nowosolskim w latach r. 1991r r. 1993r. 1994r. 1995r. 1996r. 1997r r. 1999r. 2r. 21r. 22r. 23r. 24r r. 26r. 27r. 28r. 29r. 21r. 211r. 212r. Liczba stwierdzanych chorób narządu głosu utrzymuje się w ciągu ostatnich 1 lat na niskim poziomie. W latach stwierdzano nieliczne przypadki ( od do 2 ), co stanowiło 18,9 % stwierdzanych chorób. W poprzednich latach ( ) choroby narządu głosu stanowiły jedno z najczęściej stwierdzanych schorzeń mających etiologię zawodową, stwierdzano od 2 do 17 przypadków, co stanowiło ok. 39 % stwierdzanych chorób zawodowych. 213r. 1 6

61 Choroby zakaźne WZW C bruceloza borelioza 1,9,8,7,6,5,4,3,2,1 24r. 25r. 26r. 27r. 28r. 29r. 21r. 211r. 212r. 213r. Wykres nr 6: Choroby zakaźne stwierdzane w powiecie nowosolskim w latach Od 15 lat nie stwierdza się już zachorowań na WZW typu B co jest spowodowane systematycznymi szczepieniami narażonych pracowników, ostatni przypadek WZW B odnotowano w 1998r. Od 29r. stwierdza się natomiast zachorowania na boreliozę, których nie stwierdzano w latach poprzednich. Pylice płuc Wykres nr 7: Pylice płuc stwierdzane w powiecie nowosolskim w latach , , ,5 24r. 25r. 26r. 27r. 28r. 29r. 21r. 211r. 212r. 213r. 61

62 Pozycja wg wykazu 24 r. 25 r. 26 r. 27 r. 28 r. 29r. 21r. 211r. 212r. 213r. 5 stwierdzonych przypadków dotyczyło pracowników z wieloletnim narażeniem na pył ( 24 lata i więcej ), byli to pracownicy odlewni; 1 przypadek stwierdzono po 14 latach narażenia - na stanowisku spawacza. Tabela nr 3: Choroby zawodowe stwierdzone w powiecie nowosolskim w latach Liczba stwierdzonych chorób Wykaz chorób zawodowych Razem 3 Pylice płuc Astma oskrzelowa Alergiczny nieżyt nosa Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym co najmniej 15 lat Choroby skóry Przewlekłe zapalenie nadkłykcia 21 Obustronny trwały ubytek słuchu Zespół wibracyjny Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa: 1/wirusowe zapalenie wątroby typu C 2/bruceloza 3/borelioza RAZEM Na przestrzeni 1 ostatnich lat największą grupę stanowiły choroby zakaźne i choroby narządu głosu. 62

63 Podsumowanie 1. W porównaniu do lat poprzednich spadła liczba osób narażonych na czynniki chemiczne oraz pyły, ponieważ w jednym z zakładów udało się obniżyć do granic normy powyższe narażenie. Wyeliminowanie nadmiernego zapylenia we wszystkich zakładach jest egzekwowane decyzjami administracyjnymi. 2. Największą liczbę narażonych pracowników stanowią pracujący w warunkach przekroczeń dopuszczalnych norm hałasu. W związku z tym podczas kontroli warunków pracy należy w szczególny sposób uczulać pracodawców na zagrożenia związane z hałasem oraz na konieczność podejmowania działań profilaktycznych w celu zapobiegania chorobom zawodowym narządu słuchu. 3. W związku z często stwierdzanymi nieprawidłowościami dotyczącymi stosowania chemikaliów ( zwłaszcza braku szczegółowej oceny ryzyka zawodowego na czynniki chemiczne ) należy nasilić kontrole po linii przestrzegania obowiązujących przepisów. 4. Podobnie jak w latach poprzednich jednym z częstszych uchybień stwierdzanych podczas kontroli jest brak systematycznego wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, które stanowią podstawę do oceny higienicznych warunków pracy w zakładach objętych nadzorem. 63

64 V. Nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia. Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku sprawuje nadzór nad bezpieczeństwem żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz nadzór nad kosmetykami. W związku z poszerzeniem uprawnień organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej o nadzór nad przestrzeganiem wymagań określonych w przepisach o zawartości niektórych substancji w dymie papierosowym oraz nadzór nad środkami zastępczymi (dopalaczami), w 212r. kontynuowano działalność w tym zakresie. Po likwidacji w roku 21 trzech sklepów ze środkami zastępczymi, brak jest przesłanek świadczących o reaktywacji tego procederu na terenie powiatu nowosolskiego. Na bieżąco podejmowano działania monitorujące obecność w obrocie i wycofywanie z rynku produktów niezgodnych z wymogami prawa żywnościowego, zgłoszonych do Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt (Rapid Alert System for Food and Feed 64

65 RASFF). Zgłoszenia dotyczyły zarówno żywności jak i materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością krajowych, pochodzących z Unii Europejskiej i krajów trzecich. Najczęściej zgłoszenia alarmowe dotyczyły żywności zanieczyszczonej mikrobiologicznie, szkodnikami, skażonej aflatoksynami, naczyń z melaminy i naczyń szklanych lub ceramicznych zdobionych, z których następowała migracja do żywności formaldehydu, kadmu i ołowiu. Nadzorowano również wycofywanie z obrotu suplementów diety, zawierających niedozwolone substancje chemiczne. Stałym elementem nadzoru prowadzonego przez PSSE jest kontrola przestrzegania przepisów sanitarnych przez właścicieli obiektów żywnościowo-żywieniowych. Liczbę obiektów żywnościowo-żywieniowych nadzorowanych przez PSSE w Nowej Soli przedstawiono w tabeli Nr 1. Tabela Nr 1. Liczba obiektów żywnościowo-żywieniowych w powiecie nowosolskim w latach Lp. Rodzaj obiektów Liczba obiektów Kierunek zmian rok 212 Rok 213 Obiekty ogółem Zakłady produkcji żywności Obiekty obrotu żywnością Środki transportu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego 5. Zakłady małej gastronomii Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego Wytwórnie obrotu materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością Miejsca obrotu materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością 9. Obiekty obrotu kosmetykami

66 W 213r. w powiecie nowosolskim w ewidencji pionu żywności, żywienia i przedmiotów użytku znajdowało się 775 obiektów (o 8 więcej niż w roku porównawczym), w których przeprowadzono 446 kontroli sanitarnych (w roku kontroli). Największą grupę obiektów stanowiły sklepy spożywcze. Kontrolą objęto zakłady produkcji i obrotu żywnością, zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego i otwartego (w tym małej gastronomii) oraz miejsca obrotu materiałami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością. Łącznie przeprowadzono kontrolę w 24 obiektach, co stanowi 32,37 % ogółu zarejestrowanych (w 212 r. w 332 obiektach, tj. 41,1%). W większości skontrolowanych obiektów żywności i żywienia zostały wdrożone systemy kontroli wewnętrznej, tzw. zasady dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu analizy zagrożeń i kontroli punktów krytycznych - HACCP (wraz z niezbędną dokumentacją). W celu uzyskania poprawy stanu sanitarno-technicznego wydano 4 decyzji administracyjnych. Za uchybienia sanitarne nałożono 68 mandatów na łączną wartość 17.5 zł (w 212r. 92 mandaty na wartość 23.78zł). Najwięcej mandatów nałożono w sklepach spożywczych i w zakładach małej gastronomi. Nie wydawano decyzji nakazujących przerwanie produkcji lub unieruchomienie zakładu. Najczęściej powtarzające się uchybienia to: brak czystości i porządku pomieszczeń, wprowadzanie do obrotu przeterminowanych środków spożywczych oraz brak segregacji żywności w urządzeniach chłodniczych. Oprócz oceny sanitarnej realizowano także zadania w ramach Krajowego planu pobierania próbek do badania żywności w ramach urzędowej kontroli i monitoringu. Łącznie w 213 roku pobrano 174 próbki żywności, z których 5 zakwestionowano /2 próbki pod względem mikrobiologicznym -ćwiartka tylna z kurczaka oraz podudzie z kurczaka - za obecność salmonelli/, 2 próbki napojów niegazowanych ze względu na zbyt wysoki poziom witaminy C w stosunku do ilości deklarowanej na opakowaniu, oraz 1 próbkę-kubki białe za niejednoznaczne oznakowanie dotyczące rodzaju zastosowanego materiału. W 213 roku pobrano do badania 164 próbek, z których 5 zakwestionowano (2 za niewłaściwą jakość mikrobiologiczną, 2 za nieprawidłowe oznakowanie i jedną za niewłaściwe cechy organoleptyczne).. 66

67 W omawianym roku w powiecie nowosolskim nie odnotowano ogniska zbiorowego zatrucia pokarmowego. W 213 roku skontrolowano zakład produkujący opakowania do żywności, a także 2 miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, z których pobrano 1 próbkę wyrobów kryształowych w kierunku migracji ołowiu i kadmu. Uchybień higienicznych ani sanitarno - technicznych nie stwierdzono. Grupy obiektów, w których stwierdzono uchybienia techniczno-sanitarne i higieniczne. 1.W grupie zakładów produkujących żywność skontrolowano 7 piekarni, przeprowadzając w nich 17 kontroli. Za uchybienia bieżące nałożono 3 mandaty o łącznej wartości 85 zł. (w 212r. nałożono 2 mandaty na wartość 2zł). Na poprawę stanu techniczno-sanitarnego wystawiono 3 decyzje administracyjne. Pobrano 2 próbki żywności do badań laboratoryjnych. Przeprowadzono także 9 kontroli w 4 zakładach ciastkarskich, w wyniku których nałożono 1 mandat o łącznej wartości 1 zł. (w 212 r. 6 mandatów na wartość 11 zł). Na poprawę stanu techniczno-sanitarnego wystawiono 1 decyzję administracyjną. Pobrano do badań mikrobiologicznych 9 próbek ciast z kremem, których nie kwestionowano. W wytwórni wyrobów cukierniczych przeprowadzono 3 kontrole sanitarne. Za sanitarne uchybienia bieżące nałożono mandat w wysokości 15 zł. Celem sunięcia uchybień techniczno-sanitarnych wystawioną jedną decyzję. 2.W ramach nadzoru nad zakładami obrotu żywnością skontrolowano 128 sklepów, przeprowadzając w nich 269 kontroli. Na poprawę stanu techniczno-sanitarnego wystawiono 21 decyzji administracyjnych. Za uchybienia bieżące nałożono 38 mandatów o łącznej wartości zł. W roku 212 nałożono 45 mandatów o wartości 13.5zł. Najczęściej powtarzające się uchybienia to: sprzedaż artykułów spożywczych po dacie minimalnej trwałości i terminie przydatności do spożycia, przechowywanie środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie poza urządzeniami chłodniczymi oraz brak czystości i porządku w pomieszczeniach sklepu w szczególności na zapleczu. 67

68 W ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobrano 137 próbek żywności, z których 5 zakwestionowano. Kwestionowano 5 próbek pobranych z marketów /2 próbki pod względem mikrobiologicznym -ćwiartka tylna z kurczaka oraz podudzie z kurczaka - za obecność salmonelli/, 2 próbki napojów niegazowanych ze względu na zbyt wysoki poziom witaminy C w stosunku do ilości deklarowanej na opakowaniu, oraz 1 próbkę-kubki białe za niejednoznaczne oznakowanie dotyczące rodzaju zastosowanego materiału. W wyniku oceny zgodności 2 sklepy otrzymały ocenę niedostateczną. Pod nadzorem znajdują się 33 kioski, z których na terenie targowiska 5 prowadzi sprzedaż mięsa i wędlin a 1 wprowadza do obrotu inne środki spożywcze. Skontrolowano ogółem 8 takich punktów przeprowadzając w nich 15 kontroli. Na właścicieli tych obiektów nałożono ogółem 6 mandatów o łącznej wartości 21 zł - za przechowywanie produktów nietrwałych mikrobiologicznie poza urządzeniami chłodniczymi (ograniczona powierzchnia kiosków) oraz wprowadzanie do obrotu przeterminowanych artykułów. W skontrolowanych 8 magazynach hurtowych przeprowadzono 12 kontroli nakładając 1 mandat, wystawiając 1 decyzję. 3.W zakładach żywienia zbiorowego otwartego przeprowadzono 52 kontrole, w wyniku których wystawiono 4 decyzje administracyjne na poprawę stanu sanitarno-technicznego. Za brak czystości w pomieszczeniach produkcyjnych oraz brudne urządzenia i sprzęt nałożono 13 mandatów o łącznej wartości 3.45 zł. W roku 212 nałożono 11 mandatów na wartość 39 zł. 4.W zakładach małej gastronomii przeprowadzono 39 kontroli. Za uchybienia natury sanitarnej nałożono 8 mandatów o łącznej wartości 215zł. Najczęściej powtarzające się uchybienia to: brak dostatecznej ilości pojemników na odpadki i zużyte naczynia jednorazowe, brak termometrów w urządzeniach chłodniczych, brak wydzielonego miejsca do przechowywania środków myjących i dezynfekujących oraz brak szafek odzieżowych. 5.W zakładach żywienia zbiorowego typu zamkniętego (stołówki w domach wczasowych, stołówki w szkołach, bursach i internatach, na koloniach, w przedszkolach) przeprowadzono 39 kontroli. Na poprawę stanu technicznego wystawiono 6 decyzji. Za uchybienia bieżące nałożono 4 mandaty w łącznej kwocie 1 zł. 68

69 Podsumowanie Stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych w porównaniu z rokiem ubiegłym utrzymuje się na zbliżonym poziomie. W celu zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, niezbędna jest kontynuacja nadzoru sanitarnego w zakresie: - stanu sanitarno-technicznego obiektów, - skutecznego stosowania przez przedsiębiorców w obiektach żywności i żywienia systemów kontroli wewnętrznej - zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP, - zachowania łańcucha chłodniczego na całej drodze od surowca do gotowego produktu, szczególnie w przypadku środków spożywczych łatwo psujących się, - stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji, - prawidłowego znakowania wyrobów, - właściwego stosowania substancji dodatkowych, - przestrzegania zasad utrzymania higieny osobistej i higieny miejsca pracy, - identyfikowalności surowców i produktów. 69

70 VI. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowowychowawczych nadzorowanych przez pion higieny dzieci i młodzieży 1. Wprowadzenie W roku 213 w ewidencji Higieny Dzieci i Młodzieży znajdowało się 65 stałych placówek oświatowo wychowawczych na terenie powiatu nowosolskiego, w tym : 2 żłobki, 27 przedszkoli, 16 szkół podstawowych, 8 zespołów szkół ogólnokształcących, 6 gimnazjów, 4 świetlice, 1 szkoła muzyczna 1, 1 MOSIR oraz 16 turnusów wypoczynku dzieci i młodzieży. szkoła muzyczna 1 świetlice 4 MOSIR 1 żłobki 2 przedszkola 27 zespoły szkół ólnokształcących 8 szkoły podstawowe 16 gimnazja 6 Działania w zakresie higieny dzieci i młodzieży miały na celu zapewnienie bezpiecznych warunków i odpowiedniego standardu higienicznego do nauki, pobytu i do wypoczynku dzieci i młodzieży w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Inspekcja Sanitarna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad placówkami nauczania, wychowania i wypoczynku koncentrowała się na egzekwowaniu przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne w celu ochrony zdrowia dzieci i młodzieży przed niekorzystnym wpływem czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku szkolnym. W ramach bieżącego nadzoru skontrolowano 33 placówki stałe oraz 5 turnusów wypoczynku dzieci i młodzieży. Przedmiotem przeprowadzonych 54 kontroli była ocena funkcjonalności budynków, stanu technicznego oraz bieżącej czystości i porządku, warunków 7

71 do utrzymania higieny osobistej, higieny procesu nauczania, dostępności infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego, dożywiania i profilaktycznej opieki medycznej. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 23 decyzje administracyjne merytoryczne (w tym 16 decyzji zmieniających termin wykonania obowiązków), 17 decyzji administracyjnych płatniczych. Mandatów nie nakładano. Obowiązki nakładane decyzjami dotyczyły najczęściej: poprawy stanu sanitarno-higienicznego i technicznego ścian, sufitów, podłóg w salach lekcyjnych, salach zabaw, gimnastycznych, szatniach, ciągach komunikacyjnych, sanitariatach, doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-technicznego stolarki okiennej, zamontowania wentylacji grawitacyjnej. 2. Stan sanitarno-techniczny placówek Żłobki i przedszkola W 213r. na terenie powiatu nowosolskiego funkcjonowały 2 żłobki i 27 przedszkoli. W ramach nadzoru nad tymi placówkami przeprowadzono łącznie 14 kontroli sanitarnych. Warunki sanitarno-techniczne i higieniczne żłobków oceniono jak dobre (w tym jeden jako bardzo dobry ponieważ był to żłobek nowo otwarty). Na 12 skontrolowanych przedszkoli w 2 wydano decyzje administracyjne m.in. na poprawę stanu sanitarno-technicznego sanitariatów dzieci, korytarzy komunikacyjnych, sal zabaw. Pozostałe placówki utrzymane były we właściwym stanie sanitarno-higienicznym i technicznym. Przedszkola posiadały wydzielone miejsca do zabawy, wypoczynku, nauki i spożywania posiłków, a zespoły sanitarne wydzielone były dla poszczególnych grup wiekowych. Sale zabaw wyposażone były w meble dostosowane do wzrostu dzieci, właściwie oznakowane, w dobrym stanie technicznym, w większości posiadające certyfikaty. Wydano jedną opinię sanitarną dla innych form wychowania przedszkolnego (opinia pozytywna) oraz dokonano odbioru 2 przedszkoli w budynkach istniejących. Dokonano rozstrzygnięcia 1 wniosku o interwencję w sprawach stanu sanitarnohigienicznego przedszkola. Interwencja w części uzasadniona. Rekontrola wykazała usunięcie uchybień. 71

72 Szkoły W 213 roku w ewidencji znajdowało się 3 szkół na różnych poziomach kształcenia: 16 szkół podstawowych samodzielnych, 6 gimnazjów, 8 zespołów szkół ogólnokształcących. W ramach bieżącego nadzoru przeprowadzono 32 kontrole w 2 placówkach. Wystawiono 5 decyzji administracyjnych w celu wyegzekwowania poprawy warunków higienicznych i zdrowotnych. Decyzje dotyczyły najczęściej doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-technicznego: ścian, sufitów: w salach lekcyjnych, sanitariatach, klatkach schodowych korytarzach komunikacyjnych, salach gimnastycznych wraz z zapleczami (przebieralniach, korytarzach, magazynkach na sprzęt sportowy), podłóg. Podczas bieżących kontroli szkół dokonano również oceny warunków do utrzymania higieny osobistej. Celem tej oceny było sprawdzenie w ilu szkołach zapewnione są właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej, poprzez zapewnienie w nich ciepłej, bieżącej wody przez cały rok szkolny, mydła w dozownikach, papieru toaletowego oraz możliwości osuszania rąk. Wszystkie szkoły w 213r. zapewniały dostęp do bieżącej ciepłej wody. 3. Warunki pracy w ucznia Podczas kontroli oceniano dostosowanie stanowisk pracy uczniów do ich wzrostu, analizowano rozkłady zajęć lekcyjnych oraz badano obciążenie uczniów tornistrami. Zwracano uwagę na oznakowanie mebli szkolnych i przedszkolnych, odpowiednie ich zestawienie i stan techniczny oraz posiadanie przez placówki certyfikatów potwierdzających spełnienie wymogów bezpieczeństwa. W 213 roku w tym zakresie przeprowadzono kontrole w 9 placówkach, oceniając 188 stanowisk pracy uczniów, w tym: w 2 przedszkolach (35 stanowisk), w 4 szkołach podstawowych (55 stanowisk), w 1 gimnazjum (3 stanowisk) oraz w 2 zespołach szkół (68 stanowisk). Nieprawidłowości nie stwierdzono. Na prawidłowy rozwój ucznia wpływa także organizacja procesu nauczania i wychowania w szkołach, zwłaszcza planowanie nauki i wypoczynku. W związku z tym w 213r. ocenie poddano 3 tygodniowych rozkładów lekcji. Stwierdzone nieprawidłowości wynikały z zatrudniania nauczycieli w kilku szkołach równocześnie oraz konieczności dostosowania godzin lekcyjnych do uczniów dojeżdżających. Przeprowadzane corocznie badania w zakresie obciążenia uczniów tornistrami nie wykazują istotnej poprawy. W roku szkolnym 212/213 pomiarem objęto 31 uczniów klas 72

73 I VI wybranych szkół podstawowych. Na podstawie zebranych informacji stwierdzono, że 37,4% uczniów nosiło tornistry/plecaki, których waga przekraczała przyjętą normę tj. 1% masy ciała ucznia. Podczas kontroli zwracano również uwagę na to czy w szkołach istnieje możliwość pozostawienia podręczników i przyborów szkolnych w pomieszczeniach tych placówek. We wszystkich skontrolowanych placówkach taką możliwość zapewniono (w szafkach klasowych, na półkach lub szafkach indywidualnych na korytarzach) 4. Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami Zgodnie z ustawą o systemie oświaty szkoła powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. Na terenie powiatu nowosolskiego spośród 2 placówek skontrolowanych w zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami, gabinety posiadało 14 szkół. W przypadku pozostałych placówek profilaktyczną opiekę zdrowotną zapewniono poza terenem szkoły w zakładach opieki zdrowotnej (5 placówek) oraz wspólnie z inna placówką (szkoła). Pielęgniarki sprawujące opiekę nad uczniami w wielu przypadkach obejmowały opieką więcej niż jedną szkołę,w związku z czym odwiedzały placówki 1-2 razy w tygodniu, a czasem nawet raz na dwa, trzy tygodnie. Wykonywały m.in. testy przesiewowe, prowadziły działalność edukacyjną oraz profilaktykę próchnicy zębów. We wszystkich szkołach nie zapewniono opieki lekarza i stomatologa. Stan sanitarno-higieniczny oraz techniczny skontrolowanych gabinetów nie budził zastrzeżeń. 5. Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego Ważnym czynnikiem warunkującym prawidłowy rozwój i zdrowie ucznia jest jego aktywność fizyczna. W 213r. skontrolowano 2 placówek w zakresie posiadania wystarczających, niewystarczających i braku warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Wystarczające warunki zapewniono w 12 szkołach, w których zajęcia wf prowadzone były na terenie placówki, sporadycznie w innych obiektach sportowych lub w halach sportowych działających przy szkołach i w bliskim ich sąsiedztwie. Brak 73

74 infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego dotyczył 2 szkół, a w 6 placówkach warunki są, ale niewystarczające. Pomimo oddawania do użytku kolejnych sal i boisk sportowych oraz modernizacji istniejących, nie pokrywa to pełnego zapotrzebowania na bazę sportową. Wiele małych szkół wiejskich nie posiada sal gimnastycznych a jedynie boisko szkolne. 7. Warunki wypoczynku i rekreacji W 213 roku według elektronicznej bazy Ministerstwa Edukacji Narodowej zarejestrowanych zostało 12 turnusów wypoczynku dzieci i młodzieży, w tym 3 wypoczynku zimowego i 9 wypoczynku letniego. W ramach nadzoru nad miejscami wypoczynku przeprowadzono 5 kontroli i skontrolowano 5 turnusów, na których wypoczywało 245 dzieci i młodzieży. Ocenie poddano warunki zdrowotne pobytu, stan sanitarno-techniczny pomieszczeń oraz bezpieczeństwo dzieci i młodzieży. Kontrole wykazały, że placówki zostały przygotowane właściwie, a organizatorzy zapewnili bezpieczne oraz higieniczne warunki wypoczynku. Podsumowanie 1. W placówkach oświatowo wychowawczych oraz wypoczynku następuje stopniowa poprawa warunków pobytu w nich dzieci i młodzieży. 2. W placówkach prowadzone są w miarę posiadanych środków finansowych prace remontowe o różnym zakresie. 3. We wszystkich placówkach zapewniono uczniom dostęp do bieżącej ciepłej wody. 4. Poprawie ulegają higieniczne warunki pracy ucznia w zakresie rozkładów zajęć oraz dostosowania stanowiska pracy ucznia. Sukcesywnie wymieniane są meble na nowe posiadające certyfikaty, 5. Warunki sanitarno-higieniczne w placówkach wypoczynku dzieci i młodzieży nie budziły zastrzeżeń. Na koloniach i obozach zapewniono odpowiednie warunki zakwaterowania, utrzymania higieny osobistej oraz prowadzonego żywienia. 74

75 VII. Ocena stanu sanitarnego powiatu nowosolskiego w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego I. Zakres wykonywanych zadań Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny w ramach swojej działalności wykonuje zadania pod kątem spełnienia warunków higienicznych i zdrowotnych na etapie planowania, projektowania, realizacji i dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych. II. Wykonane zadania 1. Uzgodnienia w zakresie planowania przestrzennego oraz strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Opinie dot. uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko opracowywanej dla studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Wydano 2 uzgodnienia dot. terenów m. in. pod zabudowę mieszkaniową, usługową, produkcyjną wraz z działalnością gospodarczą Opinie dot. projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz uzgodnienia i opinie dot. miejscowych planów zagospodarowania Wydano 2 uzgodnienia w postaci pisma, dot. terenów m. in. pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną i jednorodzinną, usługową, oświaty, działalności produkcyjnej, infrastruktury technicznej, komunikacji Opinie co do konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko Wydano 46 opinii w postaci pisma. W tym 5 opinii o konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko z określeniem zakresu raportu. Opinie dotyczyły głównie przedsięwzięć typu: 75

76 - obiekty przemysłowe (np. zakład przetwórstwa spożywczego, farma fotowoltaiczna, zakład produkcyjny - rozbudowa zakładu produkcji przekładni napędowych, - obiekty usługowe np. serwis opon samochodowych, elektrownie fotowoltaiczne, rozbudowa Szpitala - obiekty gospodarki odpadami - np. instalacja do stabilizacji odpadów w systemie zamkniętym (wysypisko odpadów), punkty selektywnej zbiórki odpadów, zbieranie i magazynowanie odpadów z przemysłu gumowego i zużytych opon. - obiekty liniowe - sieci wod-kan, budowa obwodnicy, budowa drogi dojazdowej do terenów inwestycyjnych - przebudowa i remont istn. oczyszczalni ścieków - kopalnie kruszywa 1.4. Uzgodnienia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko Wydano 5 uzgodnień pismem. Uzgodnienia dotyczyły przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których raport o oddziaływaniu na środowisko jest obligatoryjny, albo może być wymagany. Uzgodnienia obejmowały inwestycje takie jak m.in. zakłady produkcyjne - fotowoltaika, obiekty hodowli zwierząt - rozbudowa fermy trzody chlewnej, rozbudowa tuczarni trzody chlewnej, kurnik dla kur niosek, ferma drobiu. W trakcie wydawania opinii analizowano głównie ustalenia w aspekcie minimalizacji zagrożeń dla terenów zabudowy mieszkaniowej, obiektów ochrony zdrowia, placówek oświatowych i pomocy społecznej poprzez zapewnienie prawidłowej gospodarki wodnościekowej i odpadami, w tym zaopatrzenie ludności w wodę z sieci wodociągowej i odprowadzenie ścieków do oczyszczalni). Rozpatrywano wpływ na warunki higieniczne i zdrowotne ludności zamierzeń na terenach o przeznaczeniu pod działalność o charakterze uciążliwym, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony przed skażeniem powietrza atmosferycznego, pogorszeniem klimatu akustycznego, ochrony ujęć wody. 2. Opiniowanie dokumentacji projektowej Wydano 3 uzgodnienia projektu w postaci pisma - m.in. centralna oczyszczalnia ścieków i centralna przepompownia ścieków w Nowej Soli 76

77 Analizowano rozwiązania projektowe pod kątem zgodności w aspekcie wymogów sanitarno-higienicznych z wymogami określonymi w obowiązujących aktach prawnych. W trakcie uzgadniania projektów budowlanych i technologicznych kontrolowano w przyjętych rozwiązaniach projektowych spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych zapewniających właściwe warunki sanitarno- higieniczne. Analizowano dokumentację pod kątem zapewnienia prawidłowego układu funkcjonalnego pomieszczeń i ciągów technologicznych, organizacji stanowisk pracy, wentylacji pomieszczeń, wykończenia ścian, posadzek i in., instalacji wodno-ściekowej. 3. Udział w dopuszczeniu obiektów budowlanych do użytkowania W trakcie realizacji inwestycji przeprowadzono 2 kontrole: świetlica wiejska i oczyszczalnia ścieków. W trakcie kontroli wniesiono uwagi przewidziane do uwzględnienia przed uruchomieniem obiektów. W ramach odbiorów dokonywano 2 kontroli zrealizowanych obiektów wraz z infrastrukturą pod względem zgodności ich realizacji z projektem budowlanym oraz wymogami sanitarnymi określonymi w obowiązujących przepisach prawa. Wydano 2 opinii w formie pisma dot. dopuszczenia do użytkowania obiektu budowlanego Opinie dotyczyły obiektów: - żywności i żywienia - budynek handlowo-usługowy, rozbudowa zakładu przetwórstwa spożywczego, - służbą zdrowia - poradnia terapii poznawczo-behawioralnej - oświaty - przedszkole - inne obiekty użyteczności publicznej - budynek handlowy(biedronka), hala magazynowa, warsztat diagnostyczno-mechaniczny samochodowy, budynek usługowo-mieszkalny, sala wiejska, pomieszczenie zbiorników z impregnatem, stacje paliw, budynki remizy OSP, gminny kompleks ratownictwa pożarowego. W powyższym zestawieniu ujęto również 8 kontroli (sklep spożywczo-przemysłowy, żłobek, przedszkole publiczne, stanowisko mięsno-wędliniarskie, zakład kosmetyczny, noclegownia), w następstwie których nie sporządzono opinii (współudział w oględzinach przeprowadzanych przez służby nadzoru bieżącego). Kontrole przeprowadzane z nadzorem bieżącym dotyczyły obiektów, w których roboty adaptacyjne były prowadzone w zakresie nie wymagającym pozwolenia na budowę. 77

78 Obejmowały obiekty głównie z zakresu żywności i żywienia, służby zdrowia, oświaty, usługowe III. Współpraca z organami administracji i innymi inspekcjami Zgodnie z zaleceniami kontynuowana jest ścisła współpraca z organami administracji samorządowej w trakcie opiniowania projektów studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i dokumentacji przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W okresie sprawozdawczym prowadzona była współpraca ze służbami Inspekcji Weterynaryjnej polegająca na współuczestnictwie w odbiorach obiektów podlegających nadzorowi bieżącemu. Współpraca nadzoru zapobiegawczego z organami PIP oraz PSP, WIOŚ, RDOŚ na szczeblu inspektora powiatowego występuje sporadycznie. W roku 27r. nawiązano współpracę z Oddziałem Rejonowym Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin. W roku ubiegłym nie występowały obiekty wymagające wspólnych kontroli. 78

79 VIII. Działalność w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej Państwowa Inspekcja Sanitarna koordynuje, prowadzi, nadzoruje i organizuje działalność oświatowo- zdrowotną w celu kształtowania postaw oraz zachowań zdrowotnych, a w szczególności: - pobudza aktywność społeczną na rzecz własnego zdrowia, - inicjuje i wytycza kierunki przedsięwzięć mających zaznajomić społeczeństwo z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, z zasadami higieny i racjonalnego żywienia, - udziela porad i informacji w zakresie zapobiegania i eliminowania negatywnego wpływu czynników i zjawisk fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi, - ocenia działalność oświatowo- zdrowotną prowadzoną przez placówki oświatowowychowawcze oraz środki masowego przekazu, zakłady opieki zdrowotnej, inne zakłady, instytucje i organizacje oraz udziela im pomocy w prowadzeniu tej działalności. Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Nowej Soli koordynuje krajowe, wojewódzkie i lokalne interwencje programowe i nieprogramowe, kierowane do placówek nauczania i wychowania i zakładów opieki zdrowotnej. Realizuje działania z zakresu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia w tych placówkach na mocy Ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity z 211r. Dz. U. Nr 212, poz z późniejszymi zmianami). W 213r. kierunki podejmowanych działań wynikały z wytycznych Głównego Inspektoratu Sanitarnego, założeń Narodowego Programu Zdrowia na lata , ogólnopolskich programów polityki zdrowotnej, oraz z sytuacji epidemiologicznej i potrzeb zdrowotnych mieszkańców. W roku 213 dotyczyły: - zapobiegania nowotworom, - profilaktyki nadwagi i otyłości, - profilaktyki uzależnień, szczególnie ograniczenia zdrowotnych następstw palenia tytoniu, - promocji zdrowia kobiet i dzieci, - profilaktyki chorób zakaźnych, - profilaktyki grypy, - profilaktyki zakażeń HCV. 79

80 DZIAŁALNOŚĆ SZKOLENIOWA, WIZYTACJE W celu skutecznej realizacji zadań określonych w poszczególnych programach, pracownicy pionu promocji zdrowia monitorowali wdrażane interwencje oraz prowadzili działalność edukacyjną poprzez organizację szkoleń i narad. Działalność szkoleniowa obejmowała zagadnienia merytoryczne związane z realizowanymi programami: zagadnienia prawidłowego odżywiania i aktywności fizycznej, profilaktyka zakażeń HIV, profilaktyka chorób nowotworowych. Tematyka dopasowywana była do specyfiki grupy odbiorczej, do której kierowane były działania edukacyjne. Adresatami byli koordynatorzy szkolni programów edukacyjnych ( nauczyciele, pedagodzy szkolni oraz pielęgniarki w środowiskach nauczania i wychowania), przedstawiciele samorządów lokalnych, personel medyczny, uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, dzieci uczęszczające do przedszkoli oraz szkół podstawowych. Ogółem w 213 roku przeprowadzono: - 8 narad - 12 szkoleń. Pion promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej nadzorował działalność 5 placówek oświatowo- wychowawczych, 8 zakładów opieki zdrowotnej, 2 placówek letniego wypoczynku. W nadzorowanych jednostkach przeprowadzono ogółem 34 wizytacje. Wizytacje stanowiły ważny element monitorowania interwencji programowych. Obejmowały ocenę sposobu wdrożenia realizowanych programów, analizę podejmowanych działań oraz ich efekty. W czasie wizytacji dokonywana była także diagnoza potrzeb zdrowotnych środowiska, inaugurowane były kolejne edycje programów oraz przekazywane materiały edukacyjne do realizacji poszczególnych programów edukacyjnych. REALIZOWANE PROGRAMY PROFILAKTYCZNE Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV Celem programu jest zapobieganie zakażeniom wirusem HIV oraz kształtowanie właściwych postaw wobec żyjących z HIV i chorych na AIDS. 8

81 W 213 roku działania edukacyjne realizowane były poprzez: - edukację młodzieży- organizacja szkoleń o charakterze warsztatowym dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych; - dystrybucję materiałów oświatowo- zdrowotnych do szkół oraz w trakcie trwania innych imprez zdrowotnych. W 213 r. program realizowało 6 szkół ( 2%). W ramach programu nagłaśniano także Dzień Pamięci o Osobach Zmarłych na AIDS. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu W 213r. kontynuowano realizację krajowego Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata Głównym celem programu jest zmniejszenie zachorowań, inwalidztwa i zgonów wynikających z palenia tytoniu w Polsce poprzez zmniejszenie ekspozycji na dym tytoniowy (bierne i aktywne palenie). Realizacja tego celu odbywała się poprzez organizację wielu działań edukacyjnointerwencyjnych i szkoleniowych w ramach: - obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu (31 maj)- organizacja punktu edukacyjnego przy współudziale dzieci z PP nr 6 w Nowej Soli oraz Światowego Dnia Rzucania Palenia (17.11)- szkolenia dla młodzieży ponadgimnazjalnej; - krajowego programu edukacji antytytoniowej dla dzieci przedszkolnych- Czyste powietrze wokół nas ; - krajowego programu edukacji antytytoniowej dla dzieci z klas I-III szkoły podstawowej- Nie pal przy mnie, proszę ; - krajowego programu edukacji antytytoniowej dla uczniów szkół gimnazjalnych Znajdź właściwe rozwiązanie ; 81

82 Działaniami objęto: dzieci, młodzież i rodziców; nauczycieli, pedagogów, pielęgniarki szkolne; społeczność lokalną, w tym palaczy i osoby pragnące rzucić palenie. Prowadzono działania edukacyjne we współpracy z dyrektorami placówek nauczania i wychowania, pedagogami szkolnymi oraz pielęgniarkami środowiska nauczania i wychowania mające na celu ograniczenie ekspozycji na dym tytoniowy oraz promowanie zdrowego stylu życia wolnego od dymu tytoniowego: - Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Elektryk, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nitki i Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Spożywczak w Nowej Soli- zorganizowano punkty informacyjno-edukacyjne z zakresu profilaktyki tytoniowej dla uczniów i nauczycieli W ramach tegorocznej majowej kampanii antytytoniowej zorganizowano punkt edukacyjno - informacyjny w centrum Nowej Soli. W jego przygotowaniu udział wzięło 8 dzieci z PP nr 6 w Nowej Soli. Mieszkańcom miasta oferowano porady w zakresie rzucania palenia i zdrowego stylu życia. Rozpowszechniono podczas happeningu - około 1 ulotek nt. szkodliwości palenia tytoniu. 82

83 Na terenie powiatu kontynuowano realizację przedszkolnej edukacji antytytoniowej Czyste powietrze wokół nas. Metodyka programu dostosowana jest do możliwości rozwojowych dzieci, a formy pracy z dziećmi sprawiają, że zajęcia są atrakcyjne. W wyniku prowadzonych działań programowych dzieci mogą usystematyzować swoją wiedzę na temat szkodliwości dymu tytoniowego. Programem realizowało 12 przedszkoli w powiecie. Program Znajdź właściwe rozwiązanie oraz Nie pal przy mnie, proszę Szkoły realizujące programy zostały przygotowane do jego wykonania podczas szkolenia dla koordynatorów szkolnych programu. Program został zrealizowany według scenariuszy zajęć warsztatowych. Program jest bardzo dobrze odbierany przez dzieci, a także rodziców. Projekt ODŚWIEŻAMY NASZE MIASTA. TOB3CIT Głównym celem projektu jest ochrona zdrowia ludności poprzez: - upowszechnianie wiedzy o istniejącym prawie; - podnoszenie świadomości na temat wpływu dymu tytoniowego na zdrowie człowieka; - egzekucję obowiązującego zakazu palenia. - organizacja imprez, których celem będzie zwiększenie świadomości społecznej w zakresie regulacji prawnych ograniczających palenie w miejscach publicznych, a także skutków zdrowotnych biernego i czynnego palenia; - dystrybucja jednolitego oznakowania informującego o zakazie palenia; - nagłaśnianie założeń projektu i popularyzowanie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych; - monitoring przestrzegania ustawy. W ramach projektu: Przeprowadzono kampanię informacyjną Miejsce pracy bez papierosa, przy współudziale pionu Higieny Pracy, który w ramach kontroli dystrybuował pakiety edukacyjne do zakładów pracy w powiecie. Edukacją objęto ponad 1 osób. 83

84 Materiały informacyjno edukacyjne wykorzystywane w realizacji TOB3CIT Zasięg programu: - W ramach programu Czyste powietrze wokół nas edukacją antytytoniową objęto 5 odbiorców (dzieci 5-cio i 6-cio letnie) oraz ich rodziców (ok.4); - w ramach programu Nie pal przy mnie proszę, skierowanego do dzieci klas I-III szkół podstawowych edukacja objęto ok. 1osób ( dzieci i rodzice) ze szkół podstawowych; - w ramach programu Znajdź właściwe rozwiązanie skierowanego do dzieci starszych klas szkół podstawowych i gimnazjów, edukacja objęto ponad 4 uczniów. Ogólnie w 213 roku działaniami edukacyjnymi w ramach Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu objęto około 1 osób. Program edukacyjny Trzymaj Formę! Program jest realizowany od 26 roku. Adresowany jest do uczniów starszych klas szkół podstawowych oraz gimnazjum, a także ich rodziców i opiekunów. Edukacja prowadzona podczas realizacji tego programu ma na celu: 84

85 - pogłębienie wiedzy w zakresie znaczenia zbilansowanej diety i aktywności fizycznej dla organizmu człowieka; - dostarczanie wiedzy i umiejętności korzystania z informacji zamieszczonych na opakowaniach; - kształtowanie postaw i zachowań związanych z prawidłowym żywieniem, odpowiednią jakością zdrowotną żywności i aktywnością fizyczną. Realizacja programu w szkołach odbywała się metodą projektu przy wykorzystaniu różnorodnych form pracy, m.in. organizowano konkursy plastyczne, przygotowywano potrawy promujące zasady zdrowego odżywiania, podejmowano współpracę z kierownikami i ajentami stołówek szkolnych, sklepików, organizowano zajęcia pozalekcyjne o charakterze rekreacyjno sportowym np. nauka pływania, angażowano rodziców i opiekunów w realizacji działań. Wzmocnieniem działań edukacyjnych było zorganizowanie w Publicznym Gimnazjum nr 2 w Nowej Soli II Powiatowego Turnieju Trzymaj Formę!. Impreza była uwieńczeniem działań prowadzonych przez szkoły podstawowe oraz gimnazja w powiecie nowosolskim, w ramach programu Trzymaj Formę.Uczestnicy wzięli udział w konkurencjach sportowych. Reprezentacje uczniowskie przystąpiły również do testu wiedzy, z zakresu zdrowej żywności. Zwyciężyła grupa uczniów z Zespołu Szkół w Niedoradzu. Na terenie powiatu nowosolskiego: 85

86 - program realizowało 1 szkół w tym: 7 gimnazjów, co stanowi 7% szkól tego typu w powiecie, - działaniami edukacyjnymi objęto około 15 uczniów. Wojewódzki Program Profilaktyki Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy Głównym celem programu jest zmniejszenie liczby zachorowań na raka piersi i raka szyjki macicy poprzez propagowanie profilaktyki wśród kobiet, ze szczególnym uwzględnieniem dziewcząt ze szkół ponadgimnazjalnych. Realizacja programu opierała się na współpracy z Wojewódzkim Ośrodkiem Koordynującym Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy w Gorzowie Wlkp. i Zielonej Górze. W 213 roku działaniami o charakterze szkoleniowym, połączonymi z nauką samobadania piersi na fantomie objęto dziewczęta szkół ponadgimnazjalnych, pedagogów szkolnych (około 3 osób). Działania edukacyjne były także kierowane do ogółu społeczności lokalnej poprzez informacje prasowe oraz internetowe. Szacunkowa liczba odbiorców to około 9 osób. Zagadnienia z zakresu profilaktyki nowotworów szyjki macicy i raka piersi realizowały 3 szkoły ponadgimnazjalne. 86

87 Program edukacyjny Moje Dziecko Idzie do Szkoły Głównym celem programu jest kształtowanie prawidłowych nawyków zdrowotnych u dzieci rozpoczynających edukację szkolną oraz podniesienie poziomu wiedzy rodziców i opiekunów dzieci na temat wybranych elementów zdrowego stylu życia. Programem objęto 2 szkół podstawowych. Program jest realizowany przez nauczycieli wychowania wczesnoszkolnego, przy współudziale z pielęgniarkami środowiska szkolnego. Lokalny Program Profilaktyki Zakażeń HCV Głównym celem programu jest wczesne wykrywanie zakażonych i ich skuteczne leczenie oraz zapobieganie nowym zakażeniom wirusem HCV. 87

88 Istotnym elementem realizacji założonego celu jest uświadamianie potencjalnych chorych o specyfice wirusa HCV, metodach jego wykrywalności, świadomego testowania w kierunku HCV oraz propagowanie zdrowego stylu życia. Oczekiwanym efektem jest pogłębienie wiedzy i świadomości na temat profilaktyki zakażeń HCV między innymi wśród personelu medycznego i poprawa procedur medycznych w zakresie prewencji HCV. W 213 roku program był kontynuowany we współpracy ze Starostwem Powiatowym w Nowej Soli, które przeznaczyło 2 zł na badania przesiewowe, w celu wykrycia wirusa HCV. Odbiorcami programu byli pacjenci pozostałych zakładów opieki zdrowotnej, które dotychczas nie brały udziału w programie (8). Badaniami objęto ok. 82 osoby. Wynik dodatni wykazano u 17 osób. dla osób powyżej 65 roku życia Lokalny Program Profilaktyki Grypy- Szczepienia profilaktyczne Głównym celem programu jest zwiększenie skuteczności zapobiegania zachorowaniom na grypę w środowiskach należących do tzw. grup ryzyka. W 213 roku Urząd Miasta w Nowej Soli przeznaczył 9 zł na zakup szczepionek przeciwko grypie. Szczepionki były przeznaczone dla mieszkańców miasta Nowa Sól, w wieku powyżej 65 roku życia. Szczepienia odbywały się w Punkcie Szczepień Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Nowej Soli. Koszt kwalifikacji lekarskiej, odpadów medycznych pokryła Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Nowej Soli. Szczepienia odbywały się od września do listopada. Uodporniono przeciwko grypie 5 osób. 88

89 Siedziba PSSE mieszkańcy oczekujący na szczepienie REALIZOWANE INTERWENCJE NIEPROGRAMOWE Kampania edukacyjna Bezpieczne i zdrowe ferie / wakacje Zasadniczym celem kampanii było dostarczenie wiedzy z zakresu szeroko pojętego zdrowego stylu życia oraz higieny bezpieczeństwa i wypoczynku uczestnikom i organizatorom zorganizowanych form wypoczynku zimowego oraz letniego. W ramach akcji zimowej zorganizowano: spotkania profilaktyczne w Bibliotece Miejskiej w Nowej Soli oraz Nowosolskim Domu Kultury. W ramach spotkań odbył się konkurs wiedzy dotyczący zdrowego stylu życia dla dzieci uczęszczających do biblioteki. 89

90 Rok Korczakowski W związku z ogłoszeniem roku 212 Rokiem Janusza Korczaka Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Nowej Soli kontynuowała działania związane z tym wydarzeniem, również w roku 213. W ramach tej interwencji zorganizowano pogadanki dla dzieci w Prywatnym Przedszkolu Mali Odkrywcy w Nowej Soli, poświęcone zdrowiu, tj, higienie osobistej, higienie żywienia, profilaktyce zdrowia. Edukacją objęto 6 dzieci. Podsumowanie W ciągu całego roku pracownicy Promocji Zdrowia prowadzili pogadanki, spotkania profilaktyczne w szkołach, przedszkolach, związane z tematyką, wynikającą z aktualnych problemów zdrowotnych w podległych placówkach- dopalacze, wszawica, profilaktyka nadwagi i otyłości 9