WSTĘP. Z poważaniem Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Gorzowie Wlkp. dr n.med. Jolanta Świderska-Kopacz

Transkrypt

1

2 WSTĘP Służby sanitarne województwa lubuskiego realizowały w 2007r. swoje zadania statutowe, wynikające z ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z zakresu zdrowia publicznego, poprzez ukierunkowany nadzór nad warunkami sanitarno-higienicznymi nadzorowanych obiektów, monitorowanie sytuacji epidemiologicznej i promocję zdrowia. Główne działania koncentrowały się na ochronie zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych oraz zapobieganiu powstawania chorób, w tym zakaźnych i zawodowych. W przedkładanej Ocenie stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej województwa lubuskiego za 2007r. ujęto wskaźniki zapadalności w zakresie chorób zakaźnych oraz wyniki nadzoru sanitarnego prowadzonego przez 11 powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych i Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Gorzowie Wlkp. Zostały w niej również podkreślone negatywne zjawiska sanitarnohigieniczne wymagające podjęcia działań ze strony władz samorządowych, administracyjnych oraz podmiotów gospodarczych, choć z przedstawionych danych wynika, że stan bezpieczeństwa sanitarnego województwa lubuskiego stale poprawia się. Powyższą ocenę stanu sanitarnego przekazuję Przewodniczącemu Sejmiku Wojewódzkiego, Marszałkowi Województwa Lubuskiego i Wojewodzie Lubuskiemu z nadzieją, że materiał ten będzie pomocny w podejmowaniu decyzji na rzecz dalszej poprawy w zakresie zdrowia publicznego w regionie. Tekst raportu mogą Państwo również znaleźć na naszej stronie internetowej: Z poważaniem Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Gorzowie Wlkp. dr n.med. Jolanta Świderska-Kopacz Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 2/186

3 Spis treści Strona WSTĘP... 2 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wprowadzenie Choroby szerzące się drogą pokarmową Zakażenia krwiopochodne Choroba meningokokowa Choroby, przeciw którym prowadzone są szczepienia ochronne Grupa chorób odzwierzęcych Gruźlica Choroby przenoszone drogą płciową Działania związane ze zwalczaniem skutków bioterroryzmu Inne choroby objęte nadzorem epidemiologicznym II. Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców województwa Stan sanitarno-porządkowy miast i terenów wiejskich Zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia Monitoring jakości powietrza atmosferycznego Jakość wody w kąpieliskach i basenach kąpielowych III. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Hotele, motele, pensjonaty, kempingi, domy wycieczkowe, schroniska młodzieżowe, schroniska, pola biwakowe Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie Domy pomocy społecznej Dworce autobusowe Dworce i stacje kolejowe Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej Ustępy publiczne Noclegownie Porty lotnicze Przystanie jednostek pływających, rekreacyjnych i sportowych Przejścia graniczne IV. Stan sanitarny obiektów opieki zdrowotnej Nadzorowane obiekty i działalność kontrolno - represyjna Zakłady opieki zdrowotnej typu zamkniętego Zakłady opieki zdrowotnej typu otwartego Indywidualne i grupowe praktyki lekarskie oraz praktyki pielęgniarskie Żłobki Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 3/186

4 6. Ocena wyników nadzoru sanitarnego nad środowiskiem pracy w obiektach służby zdrowia Działalność oświatowo - zdrowotna w obiektach służby zdrowia V. Stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych Ogólna charakterystyka Zakłady produkcji żywności Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Środki transportu żywności Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością Kosmetyki Jakość zdrowotna środków spożywczych VI. Warunki higieniczno-sanitarne środowiska pracy Wprowadzenie Narażenie w środowisku pracy Czynniki biologiczne w środowisku pracy Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi Choroby zawodowe VII. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowowychowawczych Stan sanitarno-techniczny placówek Warunki pracy ucznia Dożywianie uczniów Opieka medyczna Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego Nadzór nad preparatami chemicznymi i substancjami niebezpiecznymi Warunki wypoczynku i rekreacji VIII. Warunki ochrony przed promieniowaniem jonizującym i niejonizującym Informacje ogólne Ochrona radiacyjna w pracowniach rentgenowskich oraz nadzór nad aparaturą rentgenowską Ochrona przed polami elektromagnetycznymi o częstotliwości w zakresie od 0 Hz 300 GHz Aktywności promieniotwórcze sztuczne i naturalne środowiska i żywności IX. Działalność w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego Uzgodnienia przedsięwzięć w zakresie środowiskowych uwarunkowań Opiniowanie programów dostosowawczych zakładów opieki zdrowotnej Opiniowanie dokumentacji projektowej Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 4/186

5 4. Odstępstwa od warunków technicznych bezpieczeństwa i higieny pracy Odbiory inwestycji X. System Zarządzania Jakością w działalności inspekcyjnej XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia Wprowadzenie Działalność szkoleniowa, wizytacje i kontrole Realizowane programy profilaktyczne Kampanie promujące zdrowie Współpraca z instytucjami i organizacjami pozarządowymi XII. Działalność laboratoryjna Kierunki i zakresy badań Akredytacja Wykonane badania i pomiary XIII. Działalność kontrolno-represyjna XIV. Interwencje XV. Skargi i wnioski Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 5/186

6 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 1. Wprowadzenie Głównym zadaniem pionu epidemiologii Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest zapobieganie powstawaniu chorób zakaźnych. Zakres najistotniejszych realizowanych działań obejmuje między innymi: ciągłe monitorowanie i ocenę sytuacji epidemiologicznej, opracowywanie prognoz epidemiologicznych, wdrażanie stosownego postępowania profilaktycznego i przeciwepidemicznego, realizację zadań związanych z rozpoznaniem i likwidacją skutków zagrożeń biologicznych, nadzór nad planowaniem i wykonywaniem szczepień ochronnych. W związku z ogólnoświatowymi przygotowaniami do zagrożeń związanych z zachorowaniami na grypę ptaków, bądź wystąpieniem pandemii grypy, w 2007 roku w województwie lubuskim kontynuowano zadania zabezpieczające poprzez: monitoring zachorowań na grypę wśród ludzi, nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą w systemie SENTINEL, współpracę z Wydziałem Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego, Centrum Zarządzania Kryzysowego Wojewody Lubuskiego oraz centrami zarządzania kryzysowego szczebla powiatowego, współpracę z Inspekcją Weterynaryjną, rozpowszechnianie treści komunikatów i informacji Głównego Inspektora Sanitarnego wśród pracowników służby zdrowia oraz społeczeństwa, sprawdzanie i doskonalenie łączności w systemie alarmowym, współpracę z mediami (informacje i komunikaty w lokalnej prasie, radiu i telewizji). Niepokojąca sytuacja epidemiologiczna w Polsce w zakresie wzrostu zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową, spowodowała, iż szczególną uwagę zwrócono na właściwe opracowywanie ognisk zachorowań wywołanych dwoinkami Neisseria meningitidis, zgodnie z Zasadami postępowania w przypadku inwazyjnej choroby Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 6/186

7 meningokokowej i innych bakteryjnych zakażeń ośrodkowego układu nerwowego. W celu propagowania właściwych zachowań prozdrowotnych pion epidemiologii wspólnie z pionem promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej współpracował z mediami lokalnymi i ogólnopolskimi, przekazując na bieżąco informacje o zagrożeniach i możliwościach skutecznej profilaktyki. Pod koniec 2007 roku rozpoczęto realizację projektu bliźniaczego z Włochami - PL2006/IB/SO/02 Wzmocnienie Nadzoru Epidemiologicznego nad Chorobami Zakaźnymi w Polsce, stanowiącego kontynuację Projektu Phare 2003/005/ /WR Modernizacja systemu nadzoru epidemiologicznego i kontroli chorób zakaźnych. W 2007r. kontynuowano też działania mające na celu poprawę wykonawstwa szczepień ochronnych ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki preparatami szczepionkowymi. Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych obowiązującym w 2007r. wprowadzono dodatkowo szczepienia przeciwko zakażeniom Haemophilus influenzae typu B wykonywane u dzieci w 1 i 2 roku życia. 2. Choroby szerzące się drogą pokarmową 2.1. Zatrucia pokarmowe W 2007 roku, podobnie jak w 2006 roku, zaznaczyła się tendencja spadkowa w zakresie zatruć pokarmowych. Zarejestrowano 248 zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella (wsp.zap.24,59), to jest o 89 zachorowań mniej aniżeli w 2006 roku, kiedy zanotowano 337 przypadków salmonelloz (wsp. zap. 33,4), co stanowi spadek o 26,41%. Hospitalizowano 174 osoby, co stanowi 70,16% ogólnej liczby zachorowań. Zapadalność w naszym województwie była nieznacznie niższa od zapadalności w Polsce, która wyniosła 30,33 (11701 zach.). Spośród zachorowań zgłoszonych w województwie lubuskim 15 zachorowań zgłoszono jako prawdopodobne; 233 jako potwierdzone. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż stopniowej poprawie ulega diagnostyka zakażeń pokarmowych wywołanych przez inne czynniki zakaźne takie jak pał. E. coli czy Campylobacter sp. Zapadalność na kampylobakteriozę w województwie lubuskim wzrosła z 2,58 w 2006 roku do 2,78 w 2007 roku, podczas gdy w Polsce wynosi odpowiednio 0,4 i 0,5. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 7/186

8 Wykres nr I.1. Zapadalność na zatrucia pokarmowe wywołane pał. Salmonella w woj. lubuskim i w Polsce w latach Zapadalność ,22 43,40 45,78 33,4 24,59 41,44 34,63 41,42 43,19 30,33 0 WOJ. LUBUSKIE POLSKA 2003 ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK W analizowanym okresie na terenie województwa zaznaczyła się również tendencja spadkowa w zakresie zbiorowych zatruć pokarmowych. Wystąpiło 11 ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych, w wyniku których zachorowaniu uległo 139 osób - w tym 7 dzieci do lat 14; hospitalizowano 24 osoby (w 2006r. wystąpiło 20 ognisk, zachorowaniu uległy 262 osoby, w tym 21 dzieci do lat 14; hospitalizowano 46 osób). Wykres nr I.2. Liczba ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych w woj. lubuskim w latach : WOJ. LUBUSKIE ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK W 6 ogniskach obejmujących 57 osób chorych wyizolowano pał. Salmonella enteritidis, w 5 ogniskach obejmujących 82 osoby nie ustalono czynnika etiologicznego. Zachorowania występowały najczęściej po spożyciu potraw z użyciem surowych jaj (np. tatar z mięsa wołowego z dodatkiem surowych jaj, kogel-mogel) oraz ciast nie poddanych obróbce termicznej, do produkcji których użyto surowych nie mytych i nie wyparzanych jaj. Podczas likwidacji wszystkich ognisk podejmowano działania Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 8/186

9 zmierzające do szybkiego ustalenia źródła zakażenia i poprawy stanu sanitarnego, prowadzono również akcje oświatowe. 2.2 Dur brzuszny i paradury Od wielu lat nie notowano na terenie województwa lubuskiego zachorowań na dur brzuszny i dury rzekome, podobnie w 2007r. W Polsce w 2007 roku zarejestrowano 2 zachorowania na dur brzuszny (zap.0,005) i 3 zachorowania na dury rzekome (zap.0,007). Pod nadzorem epidemiologicznym służb sanitarnych na terenie województwa znajdowało się 26 nosicieli duru brzusznego i durów rzekomych A,B,C. W stosunku do 2006 roku liczba ta zmniejszyła się o 1 nosiciela, który został wykreślony z ewidencji na skutek zgonu. 6 Wykres nr I.3. Liczba nosicieli pał. duru i durów rzekomych w rozbiciu na PSSE w 2007r Drezdenko; 1 Gorzów Wlkp.; 3 Krosno; 4 N. Sól; 2 Sulęcin; 2 Świebodzin; 4 Z. Góra; 2 Żagań; 3 Żary; Wirusowe zapalenie wątroby typu A W 2007 roku na terenie województwa nie odnotowano zachorowań na WZW typu A. W roku 2006 zarejestrowano 3 zachorowania (zap. 0.30). W Polsce w analizowanym okresie zarejestrowano 42 zachorowania, (zap.1,10). Osiągnięcie trwałej poprawy sytuacji epidemiologicznej w tym zakresie wymaga przestrzegania zasad higieny przy produkcji i obrocie żywności oraz propagowania szczepień przeciw WZW typu A zatrudnionego w zakładach żywnościowożywieniowych personelu. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 9/186

10 Wykres nr I.4. Zapadalność na WZW typu A w woj. lubuskim i w Polsce w latach ,2 Zapadalność 1 0,8 0,6 0,4 0, ,40 0 0,3 0 WOJ. LUBUSKIE 0,39 0,14 0,29 0,25 POLSKA 1, ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK 2.4 Zatrucie jadem kiełbasianym W lubuskim od 2004 roku nie notuje się zatruć pokarmowych wywołanych toksyną botulinową. W Polsce w 2007r. zatruciu jadem kiełbasianym uległo 48 osób (zap.0,13). 2.5 Zatrucia grzybami W 2007r. zarejestrowano 1 zatrucie grzybami (zap.0,10). W Polsce w tym czasie odnotowano 73 przypadki zatruć grzybami (zap.0,19). Zatrucie wystąpiło u 58-letniego mężczyzny, zamieszkałego w Gorzowie Wlkp. po spożyciu własnoręcznie zebranych, usmażonych grzybów, najprawdopodobniej kani i muchomora sromotnikowego. Zachorowanie zakończone wyzdrowieniem (w 2006r. w województwie lubuskim wystąpiły 3 zatrucia grzybami, a w 2005r. 14 zatruć, w tym 3 zakończone zgonem). 2.6 Czerwonka bakteryjna W analizowanym okresie nie zarejestrowano zachorowań na czerwonkę, w 2006r. na terenie województwa lubuskiego wystąpiło 1 zachorowanie zaimportowane z Egiptu. W Polsce w tym okresie zgłoszono 64 zachorowania (zap.0,17), natomiast w 2006 roku zgłoszono 35 zachorowań (zap.0,09). 3. Zakażenia krwiopochodne Wirusowe zapalenia wątroby typu B i C należą do najważniejszych problemów epidemiologicznych, zarówno w Polsce jak i w województwie lubuskim. Mimo sukcesu Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 10/186

11 jakim było ograniczenie liczby nowych zachorowań na wzw typu B, w związku z wprowadzeniem programu szczepień, liczba osób zakażonych tym wirusem rozwijającym się w przewlekłe postacie choroby jest bardzo duża i stanowi poważny problem zdrowia publicznego w Polsce. 3.1 Wirusowe zapalenie wątroby typu B W 2007 r. w stosunku do analogicznego okresu roku 2006 w woj. lubuskim nastąpił dalszy spadek zachorowań na WZW typu B, ogółem o 3 przypadki, co stanowi 18,75% ogólnej liczby zachorowań. Zanotowano 13 zachorowań na WZW typ B (zap. 1,29). Wszystkich chorych hospitalizowano. Porównawczo w roku 2006 na WZW B zachorowało 16 osób (zap.1,59). W analizowanym okresie w Polsce wystąpiło 1460 zachorowań (zap.3,82). Wykres nr I.5. Zapadalność na WZW typu B w woj. lubuskim i w Polsce w latach Zapadalność ,67 3,67 2,97 1,49 1,29 WOJ. LUBUSKIE 4,51 4,42 4,43 3,86 3,82 POLSKA 2003 ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK Rozkład zapadalności w poszczególnych PSSE województwa lubuskiego obrazuje wykres nr 6. Wykres nr I.6. Zapadalność na WZW typu B w poszczególnych PSSE w 2007r. 6,08 1,99 1,57 0 1,71 0, ,79 0,48 0 Drezdenko Gorzów Wlkp. Krosno Odrz. Międzyrzecz Nowa Sól Słubice Sulęcin Świebodzin Zielona Góra Żagań Żary Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 11/186

12 Wykres nr I.7. Rozkład zachorowań ze względu na środowisko. Wykres nr I.8. Rozkład zachorowań ze względu na płeć. 46,15 53,85 23,08 76,92 miasto wieś mężczyźni kobiety Z zarejestrowanych przypadków 4 zachorowania zakwalifikowano jako postać ostrą (30,77%), 9 zachorowań zakwalifikowano jako postać przewlekłą ( 69,23%). 3.2 Wirusowe zapalenie wątroby typu C W 2007r. zanotowano niewielki wzrost liczby zachorowań na objawowe WZW typu C. Zanotowano 28 zachorowań na WZW typ C (zap.2,78), w stosunku do roku 2006 liczba zachorowań wzrosła o 1 przypadek. 3 zachorowania zakwalifikowano jako ostre (co stanowi 10,72% ogólnej liczby zachorowań), 25 jako przewlekłe (89,28%). W Polsce w 2007 roku zarejestrowano 2749 zachorowań (zap. 7,21), natomiast w 2006 roku zachorowań (zap. 7,72). Wykres nr I.9. Zapadalność na WZW TYPU C w woj. lubuskim i w Polsce w latach Zapadalność ,1 9,71 9,03 2,68 2,78 WOJ. LUBUSKIE 5,59 5,29 7,84 POLSKA 7,72 7, ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 12/186

13 Rozkład zapadalności na WZW typu C w poszczególnych PSSE województwa lubuskiego obrazuje wykres nr I.10. Wykres nr I.10. Zapadalność na WZW TYPU C w poszczególnych PSSE woj. lubuskiego Drezdenko Gorzów Wlkp. Krosno Odrz. Międzyrzecz Nowa Sól Słubice Sulęcin Świebodzin Zielona Góra Żagań Żary Wykres nr I.11. Rozkład zachorowań ze względu na płeć w 2007r. 42,86 57,14 mężczyźni kobiety W 2007r. zarejestrowano 1 zachorowanie na WZW typ B + C (zap. 0,10), czyli tyle samo zachorowań, co w roku poprzednim. W Polsce zgłoszono 60 zachorowań na WZW B + C (zap.0,16). 3.3 Nowo wykryte zakażenia HCV Szczególny niepokój budzi wzrastająca liczba nowo wykrytych zakażeń HCV. Liczba ta w 2007 roku wyniosła 342 (zap. 33,91), co stanowi wzrost o 29,8% w porównaniu z 2006 rokiem, w którym zarejestrowano 240 osób zakażonych (zap.23,78). Rozkład osób zakażonych HCV w PSSE województwa lubuskiego przedstawia wykres nr 12. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 13/186

14 Wykres nr I.12. Rozkład osób zakażonych HCV w PSSE woj. lubuskiego Drezdenko Gorzów Wlkp. Krosno Odrz. Międzyrzecz Nowa Sól Słubice Sulęcin Świebodzin Zielona Góra Żagań Żary Rozkład osób zakażonych HCV w grupach wiekowych przedstawiono na wykresie nr I.13. Wykres nr I.13. Zakażenia wirusem HCV w grupach wiekowych w woj. lubuskim w 2007r pow.70 rozkład zakażeń wg. grup wiekowych Dominowali mężczyźni zakażenia HCV stanowiły u nich 64,6%, u kobiet 35,4%. Przeważały osoby zamieszkałe w mieście 73,9%, w stosunku do osób z wykrytym nosicielstwem HCV pochodzącymi z terenów wiejskich 26,02%. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 14/186

15 Wykres nr I.14. Okoliczności wykonania badania w kierunku nosicielstwa anty HCV pobyt w szpitalu po ekspozycji zawodowej pobyt w zakładzie karnym pobyt w oddziale detoksykacyjnym w ponkcie kwiodawstwa badania kontrolne badania diagnostyczne por. hepat./kontakt z nosicielem Prognozowane ciężkie następstwa dla zdrowia, koszt opieki medycznej oraz leczenia osób chorych i zakażonych WZW typu C, wskazują na pilną potrzebę wdrożenia szeroko zakrojonych programów profilaktyki tej choroby, ze szczególnym uwzględnieniem zapobiegania zakażeniom w zakładach opieki zdrowotnej. 3.4 AIDS zespół nabytego upośledzenia odporności W zakresie zakażeń HIV w 2007r. w Polsce doszło do wzrostu liczby wykrytych przypadków. W kraju zarejestrowano 683 osoby zakażone HIV, w 2006r. takich przypadków zarejestrowano o 96 mniej. Również w województwie lubuskim zanotowano wzrost ilości osób zakażonych. W okresie objętym analizą zarejestrowano 29 zakażeń HIV (zap.2,88), podczas gdy w 2006 roku zarejestrowano 21 (zap.2,08). Wykres nr I.15. Liczba zakażeń HIV na terenie woj. lubuskiego w latach W zakresie zachorowań na AIDS sytuacja epidemiologiczna w kraju wydaje się ustabilizowana. W Polsce w 2007r. odnotowano 164 przypadki AIDS, w 2006r. o 3 więcej. Natomiast na terenie województwa lubuskiego w 2007r. zaznaczyła się wyraźna tendencja wzrostowa - zarejestrowano 8 zachorowań na AIDS (zap. 0,79), w 2006 roku zarejestrowano 1 zachorowanie na AIDS (zap. 0,10). Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 15/186

16 Wykres nr I.16. Zapadalność na AIDS w woj. lubuskim i w Polsce w latach ,8 0,7 Zapadalność 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 0,50 0,40 0,2 0,09 WOJ. LUBUSKIE 0,79 0,32 0,39 0,41 0,44 0,43 POLSKA 2003 ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK Poniższe zestawienie obrazuje dynamikę zachorowań na AIDS w województwie lubuskim. Wykres nr I.17. Liczba zachorowań na AIDS na terenie woj. lubuskiego w latach W 2007r. 5 osób zmarło w przebiegu AIDS, w 2006 roku zgon stwierdzono u 1 osoby. Wykres nr I.18. Liczba zgonów osób chorych na AIDS na terenie woj. lubuskiego w latach Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 16/186

17 Od wdrożenia badań w 1985r. do końca 2007r. na terenie województwa lubuskiego zarejestrowano 413 osób zakażonych HIV, 71 osób chorych na AIDS oraz 41 zgonów osób chorych na AIDS. Natomiast w Polsce w tym samym okresie stwierdzono zakażenie HIV u obywateli polskich, odnotowano 2028 zachorowań na AIDS, 906 osób zmarło. 4. Choroba meningokokowa W 2007 roku odnotowano niewielki spadek liczby zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową na terenie województwa lubuskiego. Zarejestrowano 10 zachorowań (zap.0,99), podczas gdy w 2006 roku wystąpiło 12 zachorowań (zap.1,19). W tym samym okresie w Polsce zaznaczyła się tendencja wzrostowa. Odnotowano 394 (zap.1,03), natomiast w 2006 roku wystąpiły 232 zachorowania (zap.0,60). Wykres nr I.19. Zapadalność na inwazyjną chorobę meningokokową w województwie lubuskim i w Polsce w latach ,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 1,19 0,99 0,54 1,03 0,61 0,4 0,53 0, Woj.. Lubuskie Polska Zachorowania przebiegały pod postacią: zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych - 4 zachorowania (zap.0,40); posocznicy - 6 zachorowań (zap. 0,60). 2 zachorowania zakończyły się zgonem; dotyczyły 14-letniego chłopca - zachorowanie przebiegało pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (z posiewu płynu mózgowo-rdzeniowego wyizolowano Neisseria meningitidis z grupy C) i 45-letniej kobiety zachorowanie przebiegało pod postacią posocznicy (z posiewu krwi wyizolowano Neisseria meningitidis z grupy Y). Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 17/186

18 Wykres nr I.20. Postacie zachorowań na chorobę meningokokową 40% 60% zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych posocznica Neisseria meningitidis z grupy C była przyczyną 60% zachorowań, natomiast pozostałe zachorowania wywołane były przez Neisseria meningitidis z grupy B 30% i Neisseria meningitidis z grupy Y 10%. Szczepionka przeciwko meningokokom jest szczepionką zalecaną. W województwie lubuskim w 2007 roku przeciwko zakażeniom meningokokowym zaszczepiło się łącznie 2155 osób, w tym 2005 osób w przedziale wiekowym od 0 do 19 lat oraz 150 osób powyżej 20 roku życia. 5. Choroby, przeciw którym prowadzone są szczepienia ochronne Corocznie na podstawie badań stanu uodpornienia populacji oraz w zależności od aktualnej sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych w kraju i na świecie ustalany jest Program Szczepień Ochronnych. W 2007 r. w grupie osób objętych Programem Szczepień Ochronnych na terenie województwa lubuskiego nie wystąpiły zachorowania na błonicę, tężec i poliomyelitis. 5.1 OPV - ostre porażenie wiotkie W analizowanym okresie na terenie województwa, podobnie jak w roku 2006, nie odnotowano żadnego przypadku ostrego porażenia wiotkiego (OPV). W Polsce w tym okresie odnotowano 39 przypadków OPV (zap.0,10); w 2006 roku 65 zachorowań (zap.0,17). 5.2 Krztusiec W roku 2007 nastąpił wzrost liczby zachorowań na krztusiec. Zarejestrowano 9 zachorowań (zap. 0,89) przy 4 przypadkach (zap.0,40) w 2006 roku i przy 16 Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 18/186

19 zachorowaniach w 2005r. (zap. 1,59). W Polsce w tym okresie zarejestrowano również wzrost liczby wykrywanych przypadków z 1525 (zap.3,99) w roku 2006 do 1984 (zap.5,20) w 2007 roku. Wykres nr I.21. Zapadalność na krztusiec w woj. lubuskim i w Polsce w latach Zapadalność ,86 1,98 1,59 0,4 0,89 WOJ. LUBUSKIE 5,33 7,74 5,04 3,99 POLSKA 5, ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK 5.3 Różyczka W analizowanym okresie nastąpił spadek liczby zachorowań na różyczkę. Zarejestrowano 170 zachorowań (zap. 16,86), przy zdiagnozowanych w 2006 roku 275 zachorowaniach (zap.27,25) oraz stwierdzonych w 2005 roku 143 (14,17). Nie rejestrowano przypadków zespołu różyczki wrodzonej. Natomiast w Polsce w 2007 roku odnotowano wzrost ilości przypadków zachorowań na różyczkę (zap. 60,02), przy zach. (zap.54,19) stwierdzonych w 2006 roku oraz 7946 zach. (zap. 20,80) w 2005 roku. Wykres nr I.22. Zapadalność na różyczkę w woj. lubuskim i w Polsce w latach Zapadalność ,44 16,65 14,17 27,25 16,86 54,01 60,02 27,72 12,72 20,8 0 WOJ. LUBUSKIE POLSKA 2003 ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 19/186

20 5.4 Świnka nagminne zapalenie przyusznic W 2007 roku odnotowano dalszy spadek zachorowań na świnkę na terenie naszego województwa; zarejestrowano 88 zachorowań (zap. 8,73) przy 171 zachorowaniach (zap.16,94) w 2006 roku. Nikogo nie hospitalizowano. Również w Polsce wystąpiła tendencja spadkowa w tym zakresie 4146 (zap. 10,87), przy zach. (zap.39,64) w 2006 roku oraz zach. (zap. 188,50) w 2005r. Wykres nr I.23. Zapadalność na świnkę w woj. lubuskim i w Polsce w latach ,62 Zapadalność ,62 16,94 24,57 WOJ. LUBUSKIE 8,73 354,05 228,66 188,5 39,58 10,87 POLSKA 2003 ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK Czas od wprowadzenia szczepień przeciwko odrze, śwince i różyczce jest zbyt krótki, aby obserwowaną poprawę wiązać wyłącznie ze szczepieniami. Niemniej jednak w nadchodzących latach należy oczekiwać spadkowej tendencji zapadalności na tę chorobę. 5.5 Odra W 2007 roku nie rejestrowano zachorowań na odrę, podobnie jak w roku 2006 oraz W Polsce w tym okresie zarejestrowano 37 zachorowań na odrę (zap.0,09), w 2006 roku 120 zachorowań (zap.0,31). Tak niskie liczby zachorowań na odrę związane są niewątpliwie ze skutecznym programem szczepień ochronnych (PSO), niemniej wzrastająca liczba uchodźców oraz niekorzystna sytuacja epidemiologiczna w zakresie zachorowań na odrę za wschodnią granicą wskazuje na konieczność poprawy nadzoru i skrupulatnego przestrzegania wymogu laboratoryjnego potwierdzania tej choroby. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 20/186

21 5.6 Ospa wietrzna W grupie chorób wieku dziecięcego na terenie województwa lubuskiego zarejestrowano spadek liczby zarejestrowanych przypadków ospy wietrznej 3580 (zap. 355,01) przy 4491 zachorowaniach (zap. 445,01) w 2006 roku i 4393 zachorowaniach (zap. 435,31) w 2005 roku. W analizowanym okresie 12 osób hospitalizowano. W tym samym okresie w Polsce zarejestrowano wzrost zachorowań odnotowano zachorowań (zap.419,9), podczas gdy w analogicznym okresie 2006 roku wystąpiło zachorowań (zap.370,40). Wykres nr I.24. Zapadalność na ospę wietrzną w woj. lubuskim i w Polsce w latach Zapadalność ,61 355,01 445,01 411,33 284,57 WOJ. LUBUSKIE 386,83 419,9 370,4 387,53 291,99 POLSKA 2003 ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK 5.7 Grypa Najczęściej występującą chorobą zakaźną pozostaje grypa. W 2007 roku w naszym województwie obserwowano znaczny wzrost liczby zachorowań na grypę i zachorowania grypopodobne (zap.1066,32), podczas gdy w roku 2006r. wystąpiło 1222 zachorowań (zap.121,68). Zachorowaniu uległo 3601 dzieci do lat 14, podczas, gdy w 2006 roku zachorowało 309 dzieci. Nie odnotowano zgonów w przebiegu zachorowań. W ramach realizacji programu SENTINEL prowadzone były badania wirusologiczne w kierunku grypy. W 2007 roku przebadano 12 próbek, w tym 6 próbek było dodatnich w czterech wyizolowano wirus RSV (Respiratory Syncytial Virus) i adenowirusy, w jednej próbce RSV. W żadnej próbce nie wyizolowano wirusa grypy. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 21/186

22 Wykres nr I.25. Zapadalność na grypę w woj. lubuskim i w Polsce w latach : Zapadalność , , , , ,7 979, ,41 121,68 WOJ. LUBUSKIE 882,44 659,54 POLSKA 2003 ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK Szczepienia przeciwko grypie należą do szczepień zalecanych, odpłatnych. Problemem jest niski odsetek osób poddających się corocznie szczepieniom przeciw grypie. Szczepienia zmniejszają liczbę zachorowań i tym samym ograniczają skutki zdrowotne i ekonomiczne grypy. W województwie lubuskim w 2007 roku osób zaszczepiło się przeciwko grypie; z tego dzieci w wieku 0-4 lat stanowiły 2% wszystkich osób szczepionych przeciwko grypie, osoby w wieku 5-14 lat - 5,8% osób w stosunku do których podjęto szczepienia p/grypie. Najliczniejszą grupę stanowiły osoby w wieku lata i osoby powyżej 65 roku życia - które stanowią odpowiednio 55,2% i 37% osób, zaszczepionych przeciwko grypie. W związku z pojawieniem się na świecie zachorowań na ptasią grypę i możliwością wystąpienia pandemii grypy, podejmowano działania zgodne z opracowanym planem postępowania w przypadku wystąpienia zachorowań. Nawiązano ścisłą współpracę z Inspekcją Weterynaryjną i innymi służbami odpowiedzialnymi za działania podczas zaistnienia sytuacji kryzysowej. Na terenie województwa prowadzono szczepienia profilaktyczne przeciwko grypie sezonowej, w ostatnich latach doposażono laboratorium WSSE w Gorzowie Wlkp. w sprzęt niezbędny do wykonywania badań w kierunku grypy w celu szybkiego wykrycia potencjalnie niebezpiecznego wirusa. Szczególny problem stanowią przypadki zachorowań i nosicielstwa wirusa H5N1 wśród dzikiego i hodowlanego ptactwa. Zwalczanie zakażeń tą odmianą wirusa wśród ptaków zmniejsza zagrożenie występowania zakażeń wśród ludzi. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 22/186

23 5.8 Niepożądane odczyny poszczepienne Niepożądane odczyny poszczepienne NOP - to zdarzenia lub reakcje następujące po szczepieniu. Reakcje te mają szeroki zakres: od łagodnych (np. niewysoka gorączka, gorsze samopoczucie, miejscowy obrzęk lub zaczerwienienie), aż do bardzo poważnych (takich jak ciężkie powikłania neurologiczne, czy wgłobienie jelit po szczepieniu przeciwko rotawirusom). W związku z powyższym konieczne jest prowadzenie rzetelnej rejestracji niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz badań epidemiologicznych, mających na celu ustalenie związków między szczepieniami, a przypisywanymi im odczynami. Prowadzony nadzór ma na celu wykrycie, ocenę i prowadzenie działań zapobiegających problemom związanym z przyjmowaniem preparatów szczepionkowych. Od roku 2005 w naszym kraju kładzie się duży nacisk na ich zgłaszanie, co odzwierciedliło się w większych niż w latach poprzednich ilościach zgłoszonych NOP. Łącznie w 2007 roku na terenie województwa zgłoszono 32 odczyny poszczepienne. W analogicznym okresie 2006 roku zanotowano 33 NOP. Wykres nr I.26. Liczba NOP w woj. lubuskim w latach WOJ. LUBUSKIE 2003 ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK 6. Grupa chorób odzwierzęcych W 2007 roku na terenie województwa lubuskiego nie notowano zachorowań na włośnicę, tularemię, wąglik, brucelozę, listeriozę. 6.1 Bruceloza Ostatnie zachorowanie na brucelozę przewlekłą (zap. 0,10) zarejestrowano w roku W Polsce w 2007r. zgłoszono 2 nowe zachorowania, w 2006 roku również nie zgłoszono przypadków tej choroby. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 23/186

24 6.2 Szczepienia osób przeciwko wściekliźnie Liczba osób zakwalifikowanych do szczepień przeciwko wściekliźnie wykazuje niewielką tendencję wzrostową w stosunku do 2006 roku. W 2007 roku do szczepienia przeciwko wściekliźnie zakwalifikowano 141 osób (zap. 13,98); w 2006 roku szczepieniom poddano 136 osób (zap.13,47). W analizowanym okresie hospitalizowano 2-letnie dziecko z powodu rozległego uszkodzenia wargi na skutek pokąsania przez nieznanego psa. W Polsce w 2007 roku do szczepień przeciwko wściekliźnie zakwalifikowano 7061 osób (zap.18,52), podczas gdy w 2006 roku w takich osób było 7509 (zap. 19,67). Wykres nr I.27. Zapadalność podjętych szczepień p/ko wściekliżnie w woj. lubuskim i w Polsce w latach : 25 Zapadalność ,71 9,41 9,81 13,47 13,98 19,7 19,8 20,2 19,7 18,5 0 WOJ. LUBUSKIE POLSKA 2003 ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK Szczepienia podejmowano najczęściej z powodu pokąsania przez nieznane psy 98 osób, co stanowi 69,5% ogólnej liczby osób narażonych na zakażenie wścieklizną, nieznane koty 34 osoby (24,1% ogólnej liczby narażonych). Pojedyncze osoby zostały poddane szczepieniu w wyniku pokąsania lub kontaktu ze szczurami, lisami, tchórzofretką i jeżem. 6.3 Borelioza choroba z Lyme Zachorowania na boreliozę na terenie województwa lubuskiego w ciągu ostatnich lat utrzymują się na podobnym poziomie. W 2007 roku zarejestrowano 140 zachorowań Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 24/186

25 (zap.13,88), o 21 więcej niż w roku 2006, w którym odnotowano 119 zachorowań (zap.11,79). 11 osób hospitalizowano. W Polsce w 2007 roku, podobnie jak w 2006 r. zarejestrowano tendencję wzrostową 7723 (zap.20,26) przy 6680 zach. (zap.17,50) zarejestrowanych w roku Wykres nr I.28. Zapadalność na boreliozę w woj. lubuskim i w Polsce w latach Zapadalność ,39 12,98 12,19 11,79 13,78 9, ,35 17,5 20,26 0 WOJ. LUBUSKIE POLSKA 2003 ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK Wykres nr I.29. Rozkład zachorowań ze względu na środowisko Wykres nr I.30. Rozkład zachorowań ze względu na płeć 42% 54% 46% 58% miasto wieś mężczyźni kobiety Na 140 zgłoszonych zachorowań, 18 osób było związanych zawodowo z pracą w lesie, co stanowi 12,9% wszystkich zachorowań. Wszystkie osoby zostały wielokrotnie ukąszone przez kleszcze. W pozostałych przypadkach do ukąszenia przez kleszcze doszło w różnych okolicznościach (spacer po lesie, zbiór grzybów w lesie, praca w ogrodzie, biwakowanie nad jeziorem). 11 osób było hospitalizowanych (7,9% zachorowań). Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 25/186

26 7. Gruźlica W 2007 roku utrzymywała się spadkowa tendencja w zapadalności na gruźlicę, obserwowana w Polsce od kilkunastu lat. W latach zapadalność na gruźlicę zmniejszyła się o 39%. W 2006 roku zarejestrowano w Polsce 8593 zachorowania (zap. 22,5) i było to o 687 przypadków mniej, aniżeli w 2005 roku. Istnieją znaczące różnice tempa spadku zachorowań świadczące o prawdopodobnym braku stabilności w zakresie wykrywania i rejestracji zachorowań. W 2007 r. do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. wpłynęły 82 zgłoszenia o zachorowaniach na gruźlicę ogółem zap. 8,13 tj. o 10 przypadków mniej aniżeli w 2006 roku (92 przypadki - zap. 9,12). Najczęstszą występującą postacią gruźlicy była gruźlica płuc 75 przypadków, stanowiąca 91,46% ogółu nowo zarejestrowanych zachorowań. Wykres nr I.31. Zachorowania na gruźlicę w woj. lubuskim w 2007r. 8,54% 91,46% zachorowania na gruźlicę płuc w 2007 zachorowania na gruźlicę pozapłucną w 2007 Chorych na gruźlicę o postaci pozapłucnej zarejestrowano 7, co stanowi 8,54% wszystkich zachorowań. Wykres nr I.32. Gruźlica pozapłucna 14,3 14,3 71,4 gruźlica opłucnej gruźlica skóry grużlica oskrzeli Wśród przypadków gruźlicy pozapłucnej dominowała gruźlica opłucnej (5 zachorowań - 71,4%). Poza tym wystąpiły po 1 przypadku: gruźlica skóry i gruźlica oskrzeli, co stanowi odpowiednio po 14,3% ogólnej liczby zachorowań na gruźlicę pozapłucną. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 26/186

27 Wykres nr I.33. Zapadalność na gruźlicę wśród mężczyzn i kobiet Wykres nr I.34. Zapadalność na grużlicę w rozbiciu na środowisko 6,74 9,61 6,34 8,82 mężczyźni kobiety miasto wieś W 2007r. 11 osób zmarło z powodu gruźlicy. Zgony dotyczyły osób z gruźlicą układu oddechowego nie określoną (6 osób, co stanowi 54,54% wszystkich zgonów z powodu gruźlicy), z gruźlicą płuc bez wzmiankowania o potwierdzeniu bakteriologicznym lub histologicznym (2 osoby, co stanowi 18,18% wszystkich zgonów z powodu gruźlicy), z gruźlicą układu oddechowego nie określoną, potwierdzoną bakteriologicznie (2 osoby, co stanowi 18,18% wszystkich zgonów z powodu gruźlicy) oraz z gruźlicą płuc, potwierdzoną mikroskopijnym badaniem plwociny, z posiewem lub bez posiewu (1 osoba 9,0% zgonów z powodu gruźlicy). Najwyższą umieralność zarejestrowano wśród ludzi starszych, w wieku 60 lat i więcej 9 zgonów. Zgony w tej grupie wiekowej stanowiły 81,8% ogółu zgonów z powodu gruźlicy. Nie zarejestrowano zgonów wśród dzieci i młodocianych. Zgony z powodu gruźlicy stanowiły 4,7% ogółu zgonów z powodu wszystkich chorób zakaźnych w województwie lubuskim. 8. Choroby przenoszone drogą płciową W 2007 r. w rejestrze Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. odnotowano 26 zachorowań przenoszonych drogą płciową /zap.2,58/ tj. o 10 przypadków mniej aniżeli w 2006 r. (30 zachorowań, zap.3,56 ). Wystąpiło: 14 zachorowań na kiłę /zap.1,39/; 7 zachorowań na rzeżączkę /zap.0,69/; 3 zachorowań na rzęsistkowicę /zap.0,29/; 2 zachorowania na kłykciny kończyste / zap.0,20/. Odnotowano 1 podejrzenie zachorowania na kiłę wczesną (kobieta 28 lat z obszaru PSSE Gorzów) - nie otrzymano ostatecznego rozpoznania. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 27/186

28 Wykres nr I.35. Liczba zachorowań na choroby przenoszone drogą płciową w 2007 roku w woj. lubuskim kiła 14 kłykciny kończyste 2 rzęsistkowica 3 rzeżączka 7 kiła rzeżączka rzęsistkowica kłykciny kończyste 9. Działania związane ze zwalczaniem skutków bioterroryzmu W strukturach Państwowej Inspekcji Sanitarnej obowiązują procedury, które zostały zawarte w opracowanych przez Główny Inspektorat Sanitarny Ujednoliconych zasadach postępowania i współpracy w przypadku zagrożenia niebezpieczną chorobą zakaźną lub bioterroryzmem. W minionym roku zarejestrowano jedno zdarzenie mające znamiona sytuacji zagrożenia bioterrorystycznego. Dnia 11 września 2007 roku do Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze, niezidentyfikowana firma kurierska dostarczyła 3 przesyłki adresowane odpowiednio do dyrektora, z-cy dyrektora i głównej księgowej muzeum. Paczki nie posiadały danych nadawcy. Przesyłki zostały otwarte przez adresatów. Wewnątrz znajdowały się albumy rozwoju cywilizacji tureckiego pisarza. Poza tym nie stwierdzono żadnych niepokojących elementów mogących wskazywać na zagrożenie biologiczne lub chemiczne. Początkowo paczki nie wzbudziły większych obaw, dopiero artykuł opisujący podobne zdarzenie na terenie Torunia spowodował, iż zawiadomiono odpowiednie służby. W związku z zaistniałą sytuacją zabezpieczono miejsce zdarzenia, sprawdzono przesyłki pod względem pirotechnicznym, a następnie po odpowiednim opakowaniu zdeponowano je w siedzibie Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Zielonej Górze, w wyznaczonym do tego celu pomieszczeniu. Ustalono, iż oprócz odbiorców kontakt z przesyłkami miało 5 pracowników muzeum, w związku z tym nadzorem epidemiologicznym objęto 8 osób. Żadna z tych osób nie wykazywała objawów chorobowych. W przesyłkach nie stwierdzono materiału (proszek) mogącego wskazywać na atak biologiczny, w związku z powyższym nie wykonywano badań w tym kierunku. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 28/186

29 Po przeanalizowaniu zdarzenia i dokonaniu wizualnej oceny omawianych albumów oraz wstępnym uzgodnieniu z Dyrektorem Wydziału Zarządzania Kryzysowego Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gorzowie Wlkp., Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Gorzowie Wlkp. zgodnie z procedurą Ujednolicone zasady postępowania i współpracy w przypadku zagrożenia niebezpieczną chorobą zakaźną lub bioterroryzmem wystąpił do Wojewody Lubuskiego z wnioskiem o wyrażenie zgody na utylizację omawianych przesyłek, które zostały zdeponowane w punkcie przyjęć prób niebezpiecznych w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. W dniu 24 października 2007 roku, po wyrażeniu zgody przez Wojewodę Lubuskiego na dokonanie utylizacji omawianych przesyłek, albumy poddano utylizacji w spalarni Samodzielnego Publicznego Szpitala Wojewódzkiego w Gorzowie Wlkp. Jednoznacznie nie można było stwierdzić, czy przesyłki nie stanowiły żadnego niebezpieczeństwa dla osób postronnych, dlatego biorąc pod uwagę względy bezpieczeństwa zdrowotnego została podjęta decyzja o ich utylizacji. Wykres nr I.36. Liczba zdarzeń związanych z zabezpieczeniem rozsypanego proszku w woj. lubuskim w latach WOJ. LUBUSKIE 2001 ROK 2002 ROK 2003 ROK 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK 10. Inne choroby objęte nadzorem epidemiologicznym 10.1 Posocznica W 2007 roku zarejestrowano 232 zachorowania (zap.23,01) na posocznicę, podczas gdy w 2006 roku odnotowano 213 zachorowań (zap.21,10). 73 osoby zmarły, co stanowi 31,5% ogólnej liczby zachorowań (w 2006r. zmarły 92 osoby tj. 43,19% chorych). Zarejestrowano 6 przypadków posocznicy bakteryjnej u noworodków (zap. 0,6/1000 noworodków). Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 29/186

30 Wykres nr I.37. Zapadalność na posocznice w rozbiciu na PSSE w latach Drezdenko Gorzów Wlkp. Krosno Odrz. Międzyrzecz Nowa Sól Słubice Sulęcin Świebodzin Zielona Góra Żagań Żary Etiologia zachorowań na posocznice kształtuje się następująco: posocznica gronkowcowa 73 zachorowania, (zap.7,24); posocznica wywołana przez bakterie Gram (-) 86 zachorowań, (zap.8,53); posocznica paciorkowcowa 1 zachorowanie, (zap.0,10); posocznica meningokokowa 6 zachorowań (zap.0,59); posocznica enterokokowa 2 zachorowania, (zap.0,20); posocznica wywołana przez Streptococcus pneumoniae - 4 zachorowania (zap.0,40); posocznica inna i nieokreślona 60 zachorowań (zap.5,95). Rozkład posocznic ze względu na czynnik etiologiczny w 2007 roku obrazuje poniższe zestawienie: Wykres nr I.38. Zachorowania na posocznicę wg czynnika etiologicznego inna określona i nieokreślona 26% paciorkowcowa 0% enterokokowa 1% meningokokowa 3% Streptococcus pneumoniae 2% gronkowcowa 31% Bakterie G(-) 37% Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 30/186

31 10.2 Szkarlatyna (płonica) Od 2004 roku obserwuje się w województwie lubuskim znaczący wzrost zachorowań na szkarlatynę, chociaż w 2007 roku zarejestrowano nieznaczny spadek zachorowań do 546 (zap. 54,1) przy 577 zachorowaniach (zap.54,17) zgłoszonych w 2006 roku. W 2007 roku w Polsce zgłoszono zachorowań (zap.28,05). Najwięcej zachorowań zgłoszono na terenie działalności PSSE w Gorzowie Wlkp. (powiat ziemski) 88 zachorowań (zap.134,26), PSSE Słubice 46 zachorowań (zap. 104,75) oraz PSSE Zielona Góra (powiat grodzki) 103 zachorowania (zap.87,14). Wykres I.39 obrazuje sytuację epidemiologiczną zachorowań na szkarlatynę w województwie lubuskim w porównaniu z Polską: Wykres nr I.39. Zapadalność na szkarlatynę w woj. lubuskim i w Polsce w latach Zapadalno ść ,2 54,1 22,5 8,2 WOJ. LUBUSKIE 15, ,8 28,05 POLSKA 2004 ROK 2005 ROK 2006 ROK 2007 ROK 10.3 Zatrucia związkami chemicznymi W 2007 roku zarejestrowano 308 zatruć związkami chemicznymi (zap.30,54), w 2006 roku zanotowano 338 zatruć (zap. 33,49). Spośród nich 175 (zap.17,35) stanowiły zatrucia lekami i preparatami farmakologicznymi, 62 (zap.6,15) zatrucia alkoholem, 46 osób uległo zatruciu innymi substancjami zazwyczaj nie stosowanymi w celach leczniczych (zap. 4,56), 1 osoba zatruła się pestycydami (zap. 0,10), 18 osób (zap.1,78) substancjami innymi i nieokreślonymi, 6 osób (zap. 0,59) zachorowało wskutek toksycznego efektu kontaktu z jadowitymi zwierzętami. W województwie lubuskim z powodu zatruć związkami chemicznymi hospitalizowano 234 osoby, 45 osób zmarło Zakażenia zakładowe (szpitalne) ogniska epidemiczne W 2007 roku do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. ze szpitali województwa zgłoszono 9 ognisk epidemicznych, w wyniku których zakażeniu uległo 81 osób. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 31/186

32 W 6 ogniskach nie ustalono czynnika etiologicznego, co stanowi 66,7% ujawnionych ognisk, natomiast czynnikiem etiologicznym 3 ognisk były: 1. pałeczki Serratia marcesens, 2. pał. Pseudomonas MBL(+) 3. oraz rotawirusy. Czas trwania ognisk wynosił od 4 do 40 dni, średnio 9 dni. Przeważały ogniska o nieustalonej etiologii wirusowej, w których zakażenia przebiegały pod postacią nudności, wymiotów, luźnych stolców. Zachorowania miały charakter średnio ciężki, ze względu na to, iż objawy ze strony przewodu pokarmowego dołączyły się do już istniejących często ciężkich schorzeń pacjentów. Niebezpieczne było zakażenie wywołane obecnością bakterii Serratia marcescens. Zachorowania szerzyły się w Oddziale Chirurgii Dziecięcej Szpitala Wojewódzkiego SP ZOZ w Zielonej Górze wśród małych dzieci drogą kontaktową, bądź przez nieprzestrzeganie zasad higieny przez personel oddziału, a przebiegały pod postacią posocznicy, zakażenia skóry i tkanki podskórnej. W miejscu wkłucia wenflonu pojawiły się zaczerwienienie, obrzęk oraz ropna wydzielina. W wyniku zastosowanego reżimu sanitarnego i przeprowadzenia dezynfekcji termicznej, przy użyciu pary wodnej pod ciśnieniem, całego pododdziału oraz podjęciu zdecydowanych działań przeciwepidemicznych udało się po 5 dniach opanować sytuację na oddziale. Drugie poważne i najdłużej trwające zakażenie wystąpiło na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Wojewódzkiego SP ZOZ w Zielonej Górze. Zachorowania przebiegły pod postacią: posocznicy 1 osoba, zakażenia skóry i tkanek miękkich (odleżyny) 1 osoba, zapalenia płuc u 2 osób. Czynnikiem etiologicznym zakażenia były pałeczki Pseudomonas MBL(+). Nie ustalono źródła zakażenia. Zakażenie szerzyło się prawdopodobnie drogą kontaktową. Przeprowadzono badania środowiskowe. Wykonano badania personelu oddziału. Przeprowadzono dezynfekcję parową całego oddziału. Dokonano analizy zużycia środków dezynfekcyjnych w oddziale i zużycia rękawic lateksowych. Wprowadzono wzmożony nadzór nad wykonywaniem procedur pielęgniarskich, medycznych i czystościowych. Po 40 dniach udało się opanować infekcję. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 32/186

33 Podsumowanie 1. Na terenie województwa lubuskiego w 2007r. nie notowano szczególnie niebezpiecznych chorób zakaźnych, tj. durów brzusznych, cholery, malarii, żółtej gorączki i innych wirusowych gorączek krwotocznych, zanotowano spadek liczby zachorowań na salmonellozy zatrucia pokarmowe, w tym również zbiorowych zatruć pokarmowych. Nie zarejestrowano zachorowań na czerwonkę bakteryjną, wirusowe zapalenie wątroby typu A, nie wystąpiły zachorowania na bąblowicę i zatrucia jadem kiełbasianym. 2. W zakresie chorób szerzących się drogą krwi i zakażeń krwiopochodnych obniżeniu uległ współczynnik zapadalności zachorowań na WZW typu B, nieznacznie wzrosła liczba rejestrowanych przypadków zachorowań na WZW typu C, (większość zachorowań obecnie zgłaszanych to zachorowania przewlekłe, w których nie udaje się ustalić potencjalnego źródła zakażenia). Wzrosła liczba osób zakażonych HIV oraz liczba zachorowań na AIDS. 3. Wśród chorób objętych Programem Szczepień Ochronnych nie rejestrowano zachorowań na błonicę, tężec, odrę, poliomyelitis i zachorowań przebiegających pod postacią ostrych porażeń wiotkich. Wzrosła liczba zachorowań na krztusiec, obniżeniu uległa liczba zarejestrowanych przypadków świnki, różyczki i ospy wietrznej, zaobserwowano znaczący wzrost ilości zachorowań na grypę. 4. W zakresie chorób odzwierzęcych nie notowano zachorowań na brucelozę. Zachorowania na boreliozę pozostają na podobnym do 2006r. poziomie, wzrosła liczba osób zakwalifikowanych do szczepień przeciwko wściekliźnie, nie zarejestrowano zachorowań na tasiemczyce. 5. W 2007 roku odnotowano niewielki spadek ilości zachorowań wywołanych dwoinkami Neisseria meningitidis. Zachorowania, które wystąpiły miały charakter zachorowań sporadycznych. 6. Sytuację epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych na terenie województwa lubuskiego w 2007 roku można uznać za stabilną. Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 33/186

34 Tabela nr I.1. Zachorowania oraz zapadalność na choroby zakaźne w woj. lubuskim oraz Polsce w latach WOJ. LUBUSKIE POLSKA 2006 r. 2007r. 2006r. 2007r. JEDNOSTKA CHOROBOWA Zach. Zap. Zach. Zap. Zach. Zap. Zach. Zap. Cholera Dur brzuszny ,00 2 0,0053 Dury rzekome ABC ,00 3 0,0078 Salmonellozy zatrucia pokarmowe Salmonellozy zatrucia pozajelitowe ,39 0, ,59 0, ? 34,01? 11565? 30,29? Czerwonka bakteryjna 1 0, , ,17 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe ogółem - w tym dzieci do lat ,23 96, ,91 159, ? 16,50? 6626? 17,35? Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe: - gronkowcowe - jadem kiełbasianym - Clostridium perfingens - inne określone - nie określone ,57 14, ,35 6, ,39 1,09 0,13 0,01 0,27 8, ,62 1,06 0,12 0,01 0,32 8,1 Lamblioza 23 2, , , ,88 Wirusowe i inne określone , , , ,88 zakażenia jelitowe ogółem - w tym dzieci do lat , ,68 Biegunka i zapalenie żołądkowojelitowe , , , ,57 o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2* Kampylobakterioza 26 2, , , ,5 Tularemia ,00 1 0,003 Wąglik Bruceloza ogółem w tym nowe przypadki ,005 Różyca 7 0,69 - -???? Leptospiroza , ,03 Trąd Listerioza ogółem , ,11 - w tym wrodzona Tężec ogółem , ,04 - w tym noworodków Błonica Krztusiec 4 0,40 8 0, , ,19 Toksokaroza 1 0,10 3 0,30???? Szkarlatyna , , , ,05 Zap. opon mózg. i/lub mózgu - meningokokowe -wywołane przez Haemophillus influenzae, -wywołane przez Streptococcus pneumoniae, - inne bakteryjne, określone i nie określone - wirusowe, określone i nie określone - inne i nie określone Zap. mózgu -poszczepienne ,06 0,80 0,20 0,20 1,39 1,09 0, przenoszone przez kleszcze , ,61 Róża ogółem 76 7, ,23???? Twardziel Gorączka powrotna Choroba z Lyme , , , ,22 Jersinioza pozajelitowa 1 0,10 2 0,20???? Listerioza , ,11 Ostre nagminne porażenie dziecięce Ostre porażenie wiotkie u dzieci (0-14 lat) Choroba Creutzfelda-Jacoba Podostre stwardniające 5,85 0,40-0,50 2,68 2,08 0, ,31 0,40 0,10 0,30 1,79 4,90 1, , , ,59 0,09 0,42 1,71 3,86 1,49 Opracowano w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. 34/186