STAN SANITARNY województwa świętokrzyskiego 2007

Transkrypt

1 Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Kielcach STAN SANITARNY województwa świętokrzyskiego 2007 B i b l i o t e k a m o n i t o r i n g u s a n i t a r n e g o K i e l c e

2 I. OCENA ZAGROŻENIA EPIDEMIOLOGICZNEGO Marzena Haponiuk W 2007 roku działalność pionu przeciwepidemicznego Państwowej Inspekcji Sanitarnej woj. świętokrzyskiego była skoncentrowana na: monitorowaniu sytuacji epidemiologicznej w celu identyfikacji zagrożeń związanych z możliwością wystąpienia niebezpiecznych chorób zakaźnych, w tym np. inwazyjnej choroby meningokokowej, pandemii grypy, nadzorze nad placówkami ochrony zdrowia w celu poprawy ich stanu sanitarno-higienicznego i zmniejszenia zagrożenia szerzenia się zakażeń zakładowych, nadzorze nad realizacją Programu Szczepień Ochronnych, ze szczególnym uwzględnieniem nadzoru nad środowiskami opornymi, w celu utrzymania dobrego poziomu wykonawstwa szczepień. 1. Działania w sytuacjach kryzysowych W 2007 roku na terenie województwa świętokrzyskiego nie zarejestrowano przypadków zawleczenia szczególnie niebezpiecznych chorób zakaźnych, jak również nie wystąpiły powodzie ani inne duże zdarzenia katastroficzne. W grudniu 2007 r. zidentyfikowano ognisko inwazyjnej choroby meningokokowej na terenie powiatu ostrowieckiego i gminy Tarłów (w powiecie opatowskim). W celu ograniczenia zachorowań podjęto decyzję o przeprowadzeniu akcji obowiązkowych, finansowanych przez Ministra Zdrowia, szczepień ochronnych przeciw meningokokom serogrupy C. Do obowiązkowego uodpornienia wskazano młodzież z roczników Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej kontynuowały działania związane z możliwością wystąpienia sytuacji zagrożenia wirusem ptasiej grypy H5N1, zgodne z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego, we współpracy z Inspekcją Weterynaryjną. 2. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie rejestrowanych chorób zakaźnych 2.1. Wybrane jednostki chorobowe, dla których zanotowano nieko- rzystną (na tle Polski) sytuację epidemiologiczną w województwie świętokrzyskim w 2007 roku Wirusowe zapalenie wątroby typu C zarejestrowano 174 przypadki wzw C ogółem, w tym 3 postaci ostre (w 2006 roku zarejestrowano 207 przypadków, w tym 6 ostrych). Współczynnik zapadalności (a raczej wykrywalności, ponieważ 98% to przypadki przewlekłe) na WZW C w woje- 9

3 wództwie świętokrzyskim wyniósł 13,6/100 tys. (w 2006 r. - 16,17/100 tys.), a w Polsce 7,21/100 tys. W woj. świętokrzyskim, najwyższy współczynnik rejestracji przypadków wzw C określono na terenie PSSE: Starachowice (23,39/100 tys.), Kielce (21,43/100 tys. - dla terenu miasta i powiatu Kielce), Skarżysko - Kam. (18,88/100 tys.). Pod względem wykrywania przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C, województwo świętokrzyskie w dalszym ciągu utrzymuje się na pierwszym miejscu wśród województw w Polsce, z najwyższym współczynnikiem zapadalności na 100 tysięcy mieszkańców. 20 Wykres 1: WZW typ C ogółem, w woj. świętokrzyskim i w Polsce (liczba przypadków na 100 tys. mieszkańców) r. 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. 2007r. 10 POLSKA WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE Gruźlica (dane tymczasowe) W 2007 roku w woj. świętokrzyskim zarejestrowano 394 przypadki nowych zachorowań na gruźlicę (w 2006 r ). Zapadalność w województwie świętokrzyskim wyniosła 30,84/100 tys. mieszkańców (w 2006 r. - 32,30/100 tys.). Pomimo, że w porównaniu do lat poprzednich obserwujemy niewielki spadek liczby zarejestrowanych, nowych przypadków, to jednak od lat utrzymuje się niekorzystna sytuacja epidemiologiczna gruźlicy w woj. świętokrzyskim na tle Polski (zapadalność w Polsce w 2006 r. - 22,5/100 tys.). Glistnica W 2007 r. w województwie świętokrzyskim zarejestrowano 803 przypadki glistnicy (w 2006 r przypadków). Współczynnik zapadalności wyniósł 62,74/100 tys. mieszkańców (w 2006 r. -71,34/100 tys.). Najwyższą zapadalność zarejestrowano na terenie powiatów: buskiego (260,47/100 tys.), włoszczowskiego (248,25/100 tys.) i staszowskiego (139,27/100 tys.). Świerzb W 2007 r. w województwie świętokrzyskim zarejestrowano 874 przypadki świerzbu (w 2006 r przypadki). Współczynnik zapadalności wyniósł 68,29/100 tys. mieszkańców (w 2006 r. - 75,32/100 tys.), a w Polsce 30,07/100 tys. Najwyższą zapadalność zarejestrowano na terenie powiatów: starachowickiego (142,11/100 tys.), kieleckiego (125,22/100 tys.) i staszowskiego ( 87,89/100 tys.). Należy podkreślić, że niewątpliwy wpływ na ocenę sytuacji epidemiologicznej województwa na tle kraju ma stosunkowo wysoki poziom zgłaszalności chorób zakaźnych w województwie świętokrzyskim.

4 2.2. Choroby zakaźne wieku dziecięcego Ospa wietrzna zarejestrowano 6505 zachorowań (w 2006 r przypadki). Zapadalność w województwie świętokrzyskim wyniosła 508,27/100 tys. (w 2006 r ,46/100 tys.), a w Polsce - 419,9/100 tys. Różyczka zarejestrowano 2419 przypadków zachorowań (w 2006 r przypadków). wyniosła 189,01/100 tys. mieszkańców (w 2006 r. - 70,71/100 tys.), a w Polsce 60,03/100 tys. Rok 2007 był okresem spodziewanego wzrostu zachorowań na różyczkę. Nagminne zapalenie przyusznic (świnka) zarejestrowano 1019 zachorowań (w 2006 r zachorowań). wyniosła 79,62/100 tys. (w 2006 r. 196,27/100 tys.), a w Polsce 10,87/100 tys. mieszkańców. Krztusiec zarejestrowano 31 przypadków krztuśca (w 2006 r przypadki). wyniosła 2,42/100 tys. (w 2006 r. 2,66/100 tys.), a w Polsce 5,20/100 tys. mieszkańców. Największą zapadalność zanotowano w grupie wiekowej lat. Od 2003 r. obserwujemy stały spadek liczby zachorowań na krztusiec. Na poprawę sytuacji epidemiologicznej miało wpływ wprowadzenie dawki przypominającej szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (komponent bezkomórkowy) w 6 roku życia. Biegunki u dzieci do lat 2 (A04; A08; A09) Bakteryjne zakażenia jelitowe u dzie- ci do lat 2 zarejestrowano 93 przypadki (w 2006 r przypadki). Współczynnik zapadalności wyniósł 275,08/100 tys. dzieci w tej grupie wiekowej (w 2006 r ,82), a w Polsce 263,92/100 tys. dzieci do lat 2. Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 zarejestrowano 359 przypadków (w 2006 r. 436). Współczynnik zapadalności wyniósł 1061,88/100 tys. dzieci w tej grupie wiekowej (w 2006 r ,64/100 tys.), a w Polsce 937,13/100 tys. dzieci w tej grupie wiekowej. Biegunka i zapalenie żołądkowo- jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2 zarejestrowano 579 przypadków (w 2006 r przypadków). Współczynnik zapadalności wyniósł 1712,61/100 tys. dzieci w tej grupie wiekowej (w 2006 r ,14/ 100 tys.), a w Polsce 811,94/100 tys. dzieci w tej grupie wiekowej Sytuacja epidemiologiczna w zakre- sie innych, wybranych jednostek chorobowych w województwie świę- tokrzyskim w 2007 roku. Inwazyjna choroba meningokokowa zarejestrowano 8 przypadków inwazyjnej choroby meningokokowej (w 2006 roku - 1 przypadek). Współczynnik zapadalności wyniósł 0,62/100 tys. mieszkańców, a w Polsce 1,03/100 tys. 11

5 Wykres 2: Inwazyjna choroba meningokokowa w woj. świętokrzyskim i w Polsce (liczba przypadków na 100 tys. mieszkańców) 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0, r. 2006r. 2007r. POLSKA WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE W woj. świętokrzyskim zachorowania wystąpiły na terenie powiatów: kieleckiego - 2 przypadki, miasta Kielce - 1 przypadek, opatowskiego - 1 przypadek, ostrowieckiego - 3 przypadki oraz staszowskiego - 1 przypadek. 5 przypadków zachorowań spowodowanych było przez Neisseria meningitidis serogrupy C, 2 przypadki przez bakterie serogrupy B i 1 przypadek, dla którego określono serogrupę Y. Na terenie powiatu ostrowieckiego i gminy Tarłów w powiecie opatowskim, po analizie 4 zarejestrowanych przypadków, zidentyfikowano ognisko inwazyjnej choroby meningokokowej oraz podjęto działania zmierzające do ograniczenia liczby zachorowań. Wirusowe zapalenie wątroby typu B zarejestrowano łącznie 65 przypadków WZW B, w tym 11 postaci ostrych (w 2006 r przypadków, w tym 14 postaci ostrych). Zapadalność na WZW B ogółem w woj. świętokrzyskim wyniosła 5,08/100 tys., a w Polsce 3,83/100 tys. W 2007 roku, pomimo stałego, niewielkiego spadku zachorowań, woj. świętokrzyskie znalazło się na 5 miejscu pod względem najwyższej zapadalności na 12 wzw B ogółem w Polsce, po województwach: łódzkim (7,3/100 tys.), opolskim (6,5/100 tys.), lubelskim (5,3/100 tys.) i wielkopolskim (5,3/100 tys.). Borelioza zarejestrowano 136 przypadków boreliozy (w 2006 r. 164). wyniosła 10,63/100 tys. (w 2006 r. 12,81/100 tys.), a w Polsce 20,26/ 100 tys. Najwyższą zapadalność zarejestrowano na terenie powiatów: koneckiego 24,98/100 tys. i skarżyskiego 15,05/100 tys. Salmonelozy zatrucia pokarmowe zarejestrowano 338 zachorowań (w 2006 r. 552). wyniosła 26,41/100 tys. (w 2006 r. - 43,13/100 tys.), a w Polsce 30,33/ 100 tys. Zbiorowe zatrucia/zakażenia pokarmo- we zarejestrowano 13 ognisk zbiorowych zatruć/zakażeń pokarmowych (w 2006 roku 11 ognisk). Liczba cho-

6 rych w ogniskach wahała się od 2 do 30 osób. Sześć ognisk (~ 46%) wystąpiło w mieszkaniach prywatnych, 4 ogniska związane były z pobytem w szpitalu lub sanatorium, 2 ogniska dotyczyły zorganizowanego wypoczynku zbiorowego, 1 zatrucie wystąpiło po spożyciu środka ochrony roślin. W trakcie badań ustalono, iż w siedmiu ogniskach czynnikiem etiologicznym była Salmonella Enteritidis, w jednym ognisku - norowirus, jedno ognisko spowodowane było zatruciem pestycydami, a w czterech pozostałych ogniskach nie ustalono czynnika etiologicznego. Zatrucia lekami, preparatami farmakolo- gicznymi, substancjami biologicznymi zarejestrowano 326 przypadków zatruć lekami, preparatami farmakologicznymi, substancjami biologicznymi (w 2006 r przypadków). Zapadalność wynosiła 25,47/100 tys. mieszkańców (w 2006 r. 41,33/100 tys.), a w Polsce 12,22/ 100 tys. W woj. świętokrzyskim obserwuje się systematyczny spadek liczby tych zatruć. Zakażenia HIV i zachorowania na AIDS (według danych NIZP PZH na r.) W 2007 roku na terenie województwa świętokrzyskiego zarejestrowano 1 nowy przypadek zakażenia HIV (w 2006 r. 9 przypadków), 3 przypadki zachorowań na AIDS (w 2006 r. 2 przypadki), oraz 1 zgon chorego z powodu AIDS (w 2006 r. - 1 zgon). Posocznica bakteryjna noworodka zarejestrowano 8 przypadków posocznicy bakteryjnej noworodka (w 2006 r. - 7 przypadków) Zakażenia zakładowe We wszystkich placówkach opieki zdrowotnej udzielających całodobowych lub całodziennych świadczeń działają Zespoły i Komitety Kontroli Zakażeń Zakładowych. We wszystkich zakładach prowadzone są indywidualne karty rejestracji zakażenia zakładowego oraz rejestracji drobnoustroju alarmowego. W 2007 r. w placówkach opieki zdrowotnej udzielających całodobowych lub całodziennych świadczeń woj. świętokrzyskiego włączono do rejestrów łącznie 1997 kart zakażenia zakładowego (w 2006 r ) oraz 3152 karty drobnoustroju alarmowego (w 2006 r ). W 2007 r. Zespoły Kontroli Zakażeń Zakładowych opracowały i przesłały do Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych woj. świętokrzyskiego 13 raportów wstępnych o podejrzeniu ogniska epidemicznego, z tego potwierdzono 10 ognisk oraz przesłano raporty końcowe z czynności podejmowanych w celu wygaszenia ogniska. 3. Realizacja programu szczepień ochronnych Na terenie woj. świętokrzyskiego w 2007 roku szczepieniom w ramach realizacji Programu Szczepień Ochronnych podlegała populacja dzieci i młodzieży do lat 19. Szczepienia dzieci i młodzieży wykonywane były na terenie województwa świętokrzyskiego w 506 punktach szczepień, w których pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej przeprowadzili 476 kontroli. Podczas 40 kontroli (8,4%) stwierdzono uchybienia, które w większości dotyczyły braku pojedynczych szczepień lub braku opracowania procedur 13

7 dotyczących zachowania łańcucha zimna w przypadku awarii. Szczepienia wykonują pielęgniarki i położne, które ukończyły kurs immunoprofilaktyki. W przyjętym okresie sprawozdawczym (IV kw r. III kw r.), na terenie woj. świętokrzyskiego zidentyfikowano 73 środowiska oporne (nie wypełniające obowiązku poddania się szczepieniom), z 86 dziećmi. W wyniku działań podjętych przez PIS, szczepienia uzupełniono u 54 dzieci (63%). W 2007 roku na terenie woj. świętokrzyskiego zarejestrowano 23 niepożądane odczyny poszczepienne. Wykonawstwo szczepień w województwie świętokrzyskim w 2007 roku należy ocenić jako generalnie dobre. Tabela 1: Wykonawstwo szczepień zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych w rocznikach podlegających szczepieniom w 2007 roku, w wojewódz- twie świętokrzyskim Szczepienie Rocznik Wykonawstwo w woje- wództwie w 2006 r. Analogiczne wy- konawstwo w 2007 r. 14 BCG 2007 Szczepienie p/ wzw B DTP (p/błonica, tężec, krztusiec) p/odra, świnka, różyczka p/poliomyelitis DTaP + p/ poliomyelitis Odra / Odra Świnka Różyczka (10 rok życia) Td p/błonica, tężec ( 14 rok życia) Td p/błonica, tężec (19 rok życia) (14 r. życia) szczepienie noworodkowe szczepienie podstawowe szczepienie podstawowe szczepienie I przypominające 99,92% 99,8 % 93,35% 91,64% 99,95 % 99,89% 99,75 % 99,91% 99,78 % 99,84% 61,7 % 61,08% 99,62 % 99,09 % 88,52 % 86,37 % 98,23 % 99,48 % 61,7 % 61,08 % 99,62 % 99,09 % 93,65 % 89,33 % 1998 rewakcynacja 98,93% 90,05% szczepienie II przypominające szczepienie III przypominające 98,77 % 95,82 % 96,58% 92,46%

8 Tabela 2: Wybrane choroby zakaźne i zatrucia w województwie świętokrzyskim w 2006 i 2007 r. Zachorowania i zapadalność na 100 tys. mieszkańców Zapadalność Jednostka chorobowa Liczba zachorowań na 100 tys. mieszkań- ców Salmonelozy zatrucia pokarmowe ,13 26,41 zakażenia pozajelitowe 5 6 0,39 0,47 Lamblioza ,39 7,19 Bruceloza - 1-0,08 Różyca 4 3 0,31 0,23 Tężec - 1-0,08 Zgorzel gazowa 2-0,16 - Płonica ,85 17,89 Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i /lub mózgu, określone i nieokreślone* Wirusowe zapalenie opon mózgowych określone i nie określone Wirusowe zapalenie mózgu przenoszone przez kleszcze (A84) ,96 2, ,35 5, ,55 0,08 ogółem - 3-0,23 Choroba wywołana zapalenie opon i/lub mózgu - 3-0,23 przez Haemophilus influenzae posocznica - 1-0,08 typ B zapalenie nagłośni (inwazyjna) inna określona i nie określona ogółem 8 4 0,63 0,31 Choroba wywołana zapalenie opon i/lub mózgu 4 3 0,31 0,23 przez Streptococcus posocznica 1 2 0,08 0,16 pneumoniae zapalenie płuc 3-0,23 - (inwazyjna) inna określona i nie określona ogółem 1 8 0,08 0,63 zapalenie opon mózgowych 1 6 0,08 0,47 Choroba meningokokowa zapalenie mózgu posocznica 1 8 0,08 0,63 inna określona i nie określo- na Posocznice ,19 8,94 Róża ogółem ,89 16,96 Wirusowe typu A typu B ,46 5,05 zapa- typu C ,17 13,60 lenie wątroby typu B + C 1 2 0,08 0,16 inne i nieokreślone 1 2 0,08 0,16 Mononukleoza zakaźna ,77 8,05 Toksoplazmoza - ogółem ,48 1,33 Toksokaroza ,20 4,53 Tasiemczyca - razem 5 2 0,39 0,16 Grypa ogółem ,41 404,6 * - w tym wierszu nie ujęto zapaleń opon mózgowych i /lub mózgu w przebiegu inwazyjnej choroby meningokokowej, choroby wywołanej przez Haemophilus influenzae czy Streptococcus pneumoniae 15