Energia na oszczędzanie

Transkrypt

1 Energia na oszczędzanie Autorzy: Adam Olszewski, Mieczysław Wrocławski - Energa-Operator SA ("Energia Elektryczna" - listopad 2015) Tytułowa Energia na oszczędzanie to projekt wykorzystujący behawioralne metody wpływania na zachowania klientów w zakresie użytkowania energii elektrycznej. Już na półmetku pokazał, że zwiększanie świadomości odbiorców przynosi efekt w postaci zmniejszenia zużycia energii. Projekty innowacyjne realizowane są w celu poszukania elastyczności systemu dystrybucyjnego. Wraz z rozwojem technologii, zwłaszcza IT, coraz bardziej powszechnego wytwarzania energii w źródłach rozproszonych lokowanych w systemach, zadaniem wszystkich operatorów systemów dystrybucyjnych na świecie jest budowa nowych usług systemowych i regulacyjnych, by zapewnić efektywność wytwarzania energii i jej użytkowania. Żeby sprostać tym wymaganiom, niezbędne są rozwiązania z obszaru smart grid, które są wdrażane na sieci. Ponadto, instalując liczniki AMI, mamy obowiązek podjąć działania zmierzające do redukcji zużycia energii elektrycznej w gospodarstwach domowych objętych zasięgiem wdrożenia. Głównym celem projektu Energia na oszczędzanie jest weryfikacja skuteczności wpływu narzędzi aktywizacyjnych, tj. spersonalizowanych raportów energetycznych oraz dedykowanej platformy www, na średnie zmniejszenie zużycia energii w grupie badanej względem grupy kontrolnej. Ocenie podlega wpływ raportów papierowych na stopień korzystania z platformy internetowej oraz zachowania użytkowników po zalogowaniu do serwisu (liczba wizyt, najchętniej wykorzystywane funkcjonalności i podstrony). Badaniem objęto 3 lokalizacje, a w nich po 300 odbiorców w grupach o podobnym profilu użytkowania energii: - Drawsko Pomorskie reprezentujące obszar wiejski, - Malbork reprezentujący małe miasto, -Gdynia reprezentująca miasto średniej wielkości. W tych lokalizacjach dobrano grupy kontrolne o podobnym profilu zużycia do grupy badanej. Dla każdego gospodarstwa domowego dobierano,,metodą bliźniaków indywidualną grupę kontrolną od 10 do 100 gospodarstw domowych.,,bliźniaki są dobierane na podstawie profilu oraz wysokości zużycia energii elektrycznej.

2 Podjęto edukację ekologiczną, powiązaną z innymi działaniami, przekładającymi się na redukcję zużycia energii elektrycznej, a dzięki temu na pojawienie się korzyści finansowych w gospodarstwach domowych. Koncepcja przeprowadzenia badania oparta jest o następującą metodykę: - Informacja poprzez dostarczenie wartościowej informacji dotyczącej zużycia energii dajemy odbiorcy punkt odniesienia ułatwiający ocenę jego efektywności energetycznej. - Motywacja odbiorca, który pozyskał już niezbędne informacje ma możliwość porównania swoich wyników w czasie oraz skonfrontowania ich z innymi odbiorcami. Dzięki temu budowany jest element rywalizacji powodujący u odbiorcy potrzebę zmiany. - Wiedza gdy odbiorca ma już motywację do zmiany, dostarcza mu się niezbędnej wiedzy, odpowiadającej na pytanie: Jak to zrobić?. W tym celu wykorzystywany jest mechanizm kierowania spersonalizowanych wskazówek uwzględniających zachowanie odbiorcy. - Reakcja dzięki dostarczeniu informacji, zbudowaniu motywacji oraz podzieleniu się niezbędną wiedzą z odbiorcą wyzwalana jest oczekiwana reakcja, tj. wzrost efektywności energetycznej odbiorcy i ograniczenie zapotrzebowania grupy odbiorców na energię elektryczną w szczycie, bądź przesunięcie użytkowania energii w godzinach pozaszczytowych lub weekend. Raport energetyczny dostarczany jest odbiorcom co miesiąc tradycyjną pocztą w formie drukowanej. W raporcie odbiorcy znajdują wyłącznie najważniejsze informacje, mające w prosty sposób pomóc w zarządzaniu efektywnością energetyczną gospodarstwa domowego. Na zawartość raportu składają się przejrzyste i łatwe w interpretacji wykresy zużycia energii, wykresy porównawcze oraz wskazówki oszczędnościowe. Kolejność informacji nie jest przypadkowa. Ma budować zainteresowanie odbiorcy gospodarowaniem energią. Interaktywna platforma www umożliwia odbiorcom pogłębienie wiedzy na temat historycznego zużycia. Proste wzornictwo i rozbudowany system porównań pozwala na łatwe śledzenie zużycia oraz stanowi bazę wiedzy do poprawy efektywności energetycznej gospodarstwa domowego. Dotychczas każdy kolejny raport wykazuje dalszą redukcję zużycia energii elektrycznej wśród klientów uczestniczących w badaniu, czyli nie został jeszcze wyczerpany potencjał do energooszczędności. Istotne byłoby więc określenie, po którym cyklu rozliczeniowym gospodarstwa domowe przestaną redukować zużycie, co pozwoliłoby wyznaczyć optymalny okres raportowania. Już na półmetku osiągnięto dobre rezultaty. Oszczędności, jakie uzyskali klienci, przestawiają: tabela i rysunek 2.

3 Rys.1 Raport energetyczny Rys 2. Wykres przedstawiający procentowe zmniejszenie zużycia energii w stosunku do grupy kontrolnej. Tabela określająca procentowe zmniejszenie zużycia energii w stosunku do grupy kontrolnej Redukcja w Drawsko Malbork Gdynia Ogółem poszczególnych miesiącach Pomorskie Cykl I Maj -3,71% -9,86% -1,50% -5,09% Cykl II Czerwiec -7,39% -4,52% -3,29% -4,96% Cykl III Lipiec -8,34% -8,39% -4,90% -7,21% Cykl IV Sierpień -6,43% -9,09% -2,57% -6,12%

4 Dla OSD ważny jest dobowy, jak i tygodniowy rozkład oszczędności oraz odpowiedź na pytanie, czy zmniejszenie zużycia energii następuje w godzinach największego obciążenia systemu, czy w innych. Przykładowy dobowy rozkład procentowego zmniejszenia zużycia energii w stosunku do grupy kontrolnej przedstawia rysunek 3. Rys 3. Procentowa redukcja zużycia energii elektrycznej w sierpniu (dni robocze) W miesiącach letnich w godzinach południowych redukcja obciążenia była na poziomie średniej dobowej, tj. 5-7%, i to było zjawiskiem pożądanym. Najmniejsza redukcja nastąpiła w godzinach wieczornych. Takie zachowania należy zbadać w okresie jesienno-zimowym, kiedy interesuje nas redukcja właśnie w tej części doby. Istotne jest też sprawdzenie, jak korzystanie z energii zostało przeniesione na weekend, ale to zostanie zbadane na zakończenie projektu. Badana jest również aktywność odbiorców, poprzez monitorowanie wejść na dedykowaną stronę internetową. Najwięcej nowych użytkowników odnotowano w pierwszych miesiącach funkcjonowania platformy, jednak zauważalny przyrost nowych użytkowników występuje każdorazowo po kolejnych cyklach raportowania. Najlepszy efekt uzyskano po dołożeniu do trzeciego raportu dodatkowej wkładki aktywizującej, informującej o uruchomieniu internetowej platformy www. Aktywność na półmetku osiągnęła poziom 3%. Czy to już jest nasycenie? A może z biegiem czasu klienci polubią tę platformę, co ułatwi przekazywanie informacji pozwalających na bardziej efektywne korzystanie z energii? Badanie objęło okres późnej wiosny i lata. Nie przebadano jeszcze jesieni i zimy, kiedy szczyt zużycia przypada na godziny wieczorne.

5 Oddziaływanie na gospodarstwa domowe może być cennym uzupełnieniem mechanizmów służących przesuwaniu obciążenia u odbiorców komercyjnych. Może stworzyć możliwość wygenerowania dodatkowego strumienia przychodów dla Energa-Operator SA, poprzez świadczenie usług redukcji zapotrzebowania firmie typu agregator albo bezpośrednio na potrzeby operatora systemu przesyłowego. Z tego względu ważne jest podniesienie efektywności kosztowej raportów kierowanych do gospodarstw domowych, co można osiągnąć poprzez segmentację odbiorców, czyli wyróżnienie tych ich podgrup, które szczególnie silnie reagują na bodźce informacyjne. Wówczas efektywne kosztowo działanie będzie oparte na intensywnej kampanii w segmencie wrażliwym, zamiast na powszechnej kampanii skierowanej do ogółu odbiorców. W projektach takich jak: Test kaliski czy Energia na oszczędzanie klienci uczą się racjonalnego korzystania z energii elektrycznej, poprzez pokazanie im korzyści, w tym tych najważniejszych finansowych, a przy tym badana jest elastyczność po stronie popytowej. W projekcie kaliskim szukano odpowiedzi popytu na nowe taryfy i programy redukcyjne. Uzyskano odpowiedź na poziomie 5-15% (w zależności od grupy) w programach taryfowych i do 30% w grupie programów redukcyjnych. Dalszym etapem prac jest poszukiwanie odpowiedzi popytu na bodźce przekazywane w postaci przesyłanych odbiorcom spersonalizowanych, cyklicznych raportów o zużyciu energii, co realizowane jest w projekcie Energia na oszczędzanie. Po 4 cyklach osiągnięto dobry wynik, bo 6,12% oszczędności dla całej grupy. Dla przykładu, w USA uzyskano wynik na poziomie 3,5%. Tego typu projekty pozwalają budować wizerunek nowoczesnego OSD, podnosić efektywność operacyjną, ale także tworzyć nową jakość współpracy z klientami, czego oczekuje od nas rynek i regulator.