Kaźmierczak U.¹, Strojek K.¹, Radzimińska A.¹, Dzierżanowski M.², Bułatowicz I.¹, Kolanowska A.¹, Zukow W.³
|
|
- Patryk Bogusław Laskowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Kaźmierczak U., Strojek K., Radzimińska A., Dzierżanowski M., Bułatowicz I., Kolanowska A., Zukow W. Ocena satysfakcji życiowej i sprawności fizycznej uczestników zajęć w Domu Dziennego Pobytu Senior = Evaluation of the life satisfaction and physical fitness participants of classes at home Daily stay "Senior". Journal of Health Sciences. 2014;4(12): ISSN / X DOI: / The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item ( ). The Author (s) 2014; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Radom University in Radom, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License ( which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License ( which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. Conflict of interest: None declared. Received: Revised Accepted: Ocena satysfakcji życiowej i sprawności fizycznej uczestników zajęć w Domu Dziennego Pobytu Senior Evaluation of the life satisfaction and physical fitness participants of classes at home Daily stay "Senior" Kaźmierczak U.¹, Strojek K.¹, Radzimińska A.¹, Dzierżanowski M.², Bułatowicz I.¹, Kolanowska A.¹, Zukow W.³ 1 Zakład Kinezyterapii i Masażu Leczniczego UMK CM w Toruniu, Katedra Fizjoterapii CM UMK w Toruniu, Polska 2 Zakład Terapii Manualnej UMK CM w Toruniu, Katedra Fizjoterapii CM UMK w Toruniu, Polska 3 Wydział Kultury Fizycznej, Zdrowia i Turystyki, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Polska Słowa kluczowe: osoby starsze, sprawność fizyczna, satysfakcja życiowa, pomyślne starzenie się. Keywords: older people, psychical efficiency, life satisfaction, well aging. Streszczenie W ostatnich latach w Polsce obserwuje się systematyczne zwiększanie odsetka osób starszych w społeczeństwie. Powinno być to impulsem do dogłębnego poznania tego etapu życia. Szczególnie niepokojący jest bierny tryb życia seniorów, dlatego istotne jest podkreślenie prozdrowotnej roli aktywności fizycznej. Może się ona przyczynić nie tylko do zmniejszenia otyłości i chorób będących jej skutkiem, ale także otworzyć osoby starsze na nowe zadania, co jest warunkiem poprawy ich samopoczucia i zwiększenia satysfakcji z życia. Celem podjętych badań była ocena sprawności fizycznej oraz satysfakcji życiowej wśród seniorów uczestniczących w zajęciach w Domu Dziennego Pobytu Senior. Badaniem objęto 30 osób powyżej 65 roku życia. Do oceny sprawności fizycznej wyliczono wartość wskaźnika BMI, w celu oceny ryzyka wystąpienia otyłości. Przeprowadzono również test Wstań i idź oceniający sprawność fizyczną oraz ryzyko upadków. Badając satysfakcję życiową posłużono się Skalą Satysfakcji z Życia, sprawdzono również ryzyko wystąpienia depresji przy użyciu Geriatrycznej Skali Depresji. Wyniki badania wskazują na wysoką sprawność fizyczną wśród badanej grupy. Aż 83% przebadanych według testu TUG zachowuje swobodną mobilność, jedynie u 3% stwierdzono mobilność zmienną ze zwiększonym ryzykiem upadków. Tak wysokiej sprawności fizycznej nie potwierdza wartość wskaźnika BMI, który u 48% badanych wskazuje na nadwagę. U 24% osób starszych mieścił się on w normie, pozostali seniorzy mieli otyłość I (21%) i II (7%) stopnia. Wyniki SWLS wskazują wśród tej grupy na wysoką satysfakcję z życia, którą wykazano u 54% uczestników zajęć w DDP. Pozostałe osoby podzieliły się na pół (po 23% badanych) osiągając wyniki przeciętne oraz niskie. W przypadku oceny samopoczucia zauważamy korelację z występowaniem depresji. Wraz z wzrostem satysfakcji zmniejszało się ryzyko depresji, którego nie stwierdzono u 73% seniorów. U 27% badanych możemy podejrzewać ryzyko depresji (u 20% jest to depresja umiarkowana, a u 3% badanych depresja ciężka). Ocena korelacji pomiędzy pozostałymi parametrami nie wskazała na znaczące zależności. Należałoby w przyszłości poszerzyć badania o porównanie z innymi grupami seniorów lub powiększenie grupy badawczej. Summary In recent years Poland has witnessed a systematic increase of percentage of older people in the community. This should be an impulse for thorough cognition this stage of life. Especially worrying is the passive lifestyle of seniors, it is important to highlight the role of pro-healthy psychical activity. It may cause a reduction of obesity and diseases which are the result of obesity. It can also push older people for new challenges, which is a condition for improving their comfort and increasing life satisfaction. The purpose of the study was to evaluate the psychical fitness and life satisfaction of Senior daycare center activity participants. The survey involved 30 people aged over 65 years. Body Mass Index was calculated to evaluate the psychical fitness. The Timed up & go test (TUG), which rates psychical efficiency and the risk of falls, was also performed. The satisfaction with life scale (SWLS) was used to survey the life satisfaction. The risk of depression was also checked with the use of Geriatric Depression Scale (GDS). The results of the study show a high level of psychical fitness in the test group. As many as 83% of respondents retains, according to the TUG test. Only 3% had variable mobility with an increased risk of falls. Body Mass Index does not confirm such psychical fitness. Overweight has been shown with 48% of respondents. 24% of old people had 223
2 index in normal range. The other seniors had the first (21%) and the second stage of obesity (7%). The satisfaction with life scale results show high level of life satisfaction, 54% of activity participants in daycare center had. The rest of the test group was divided into two groups with average and low scores (23% of respondents each). We also noticed a correlation between SWLD and GDS. Life satisfaction growth decreased the depression risk, which was not found with 73% of seniors. With 27% of responders we can suspect the risk of depression (including 20% of mild depression and 3% of severe depression). Correlation between other measured parameters did not indicate a significant relationship. In the future the study should be expanded for comparison with other groups of seniors or the research group should be larger. Wstęp Rozwój cywilizacyjny sprawił, że ludzie żyją obecnie nawet 30 lat dłużej, niż na początku XX wieku. Niesie to za sobą poważne wyzwania dla społeczeństw we wszystkich sferach życia. Obecnie w Polsce obserwujemy zwiększające się zainteresowanie ze strony różnych gałęzi nauki tematyką osób starszych. Jest to związane z procesem zmian struktury demograficznej społeczeństwa, który przebiega w Polsce podobnie jak w większości wysoko rozwiniętych państw Europy. Jednym z najistotniejszych procesów demograficznych jest starzenie się populacji, o którym według polskich demografów możemy mówić kiedy osoby powyżej 60 roku życia stanowią 12% społeczeństwa. Zgodnie z klasyfikacją ONZ potrzebne jest 7% społeczeństwa powyżej 65 roku życia aby uznać, że społeczeństwo przekroczyło próg starości demograficznej. W Polsce taki stan został osiągnięty w latach sześćdziesiątych [1]. Granica wieku od którego rozpoczyna się starość jest kwestią sporną- 65 rok życia został zaproponowany przez ONZ i jest akceptowany w Wielkiej Brytanii oraz Stanach Zjednoczonych, za europejską granicę uznaje się 60 rok życia [2]. Starość jest nieuchronnym i złożonym procesem, jednak pozostaje najmniej poznanym etapem życia człowieka, przebiegającym na wielu płaszczyznach. W ostatnich latach ze względu na rosnąca populację osób starszych pojawiają się wielostronne analizy tego procesu, odwołujące się do interdyscyplinarnych badań [3]. Zainteresowanie tą tematyką wzrosło dopiero w ostatnich dekadach XX wieku, kiedy to przeciętne trwanie życia zaczęło się znacznie wydłużać. Sytuacja taka jest konsekwencją długotrwałych przemian w zakresie składowych ruchu naturalnego. W ciągu ostatnich dwóch i pół wieku nastąpiła diametralna zmiana w zakresie proporcji pomiędzy rozrodczością i umieralnością. Zmiany te zostały ujęte w teorii przejścia demograficznego [4]. Proces starzenia się populacji stawia nowe wyzwania przed wieloma gałęziami nauki, takimi jak: biologia, medycyna, farmakologia, ekonomia, demografia, antropologia, socjologia czy pedagogika. Polska w tym temacie może czerpać z doświadczeń krajów Europy Zachodniej, gdzie procesy starzenia się ludności zaczęły pojawiać się nieco wcześniej [5]. Najważniejszych konsekwencji możemy dopatrywać się w sferze ekonomii, relacjach międzypokoleniowych, relacjach rodzinnych oraz opiece zdrowotnej. Starość w kontekście przebiegu całego życia człowieka jest jego ostatnim etapem, który należy rozpatrywać w różnych wymiarach: biologicznym, psychologicznym oraz społecznym. W kontekście biologicznym można ten okres wiązać ze stopniowym spadkiem sprawności, pogarszaniem funkcji narządów oraz układów. Dochodzi w nim do osłabienia i upośledzenia funkcjonowania organizmu, powodującego niemożność dopasowania się do zmiennych warunków środowiska zewnętrznego i wewnętrznego [6]. Starzenie się jest natomiast procesem naturalnym i nieodwracalnym, jednak przebiegającym w różny sposób, w odmiennym tempie i odbieralnym indywidualnie przez każdego człowieka. Wyróżniamy starzenie się fizjologiczne oraz patologiczne. Pierwsze jest określane jako proces naturalny i pierwotny, uwarunkowany budową ciała i czynnikami życiowymi. 224
3 Starzenie wtórne, czyli patologiczne jest konsekwencją chorób nabytych, trybu życia oraz działania czynników środowiskowych. W obu przypadkach zaś należy brać pod uwagę działanie czynników genetycznych [7]. W aspekcie przemian na poziomie biologicznym następuje zmiana w funkcjonowaniu całego organizmu. Przyjmuje się, że te procesy rozpoczynają się już pomiędzy 30 a 40 rokiem życia i stopniowo postępują. Z wiekiem obserwujemy stopniowe obniżanie sił fizycznych i psychicznych, prowadzące do zmniejszenia wydolności poszczególnych układów oraz narządów. Z wiekiem spada również zdolność utrzymania homeostazy, prowadząc do łatwiejszego występowania procesów chorobowych [8]. U seniorów pojawiają się typowe choroby, często występujące wspólnie i przebiegające w sposób przewlekły, nazywane wielkimi zespołami geriatrycznymi. Wśród najważniejszych możemy wymienić: cukrzycę, Powyższe choroby są wynikiem zmian w poszczególnych układach, charakterystycznych dla osób starszych. Wraz z wiekiem występują fizjologiczne zmiany w układach, które wpływają również na tolerancje wysiłku fizycznego, najważniejsze z nich dotyczą: układu krążenia, oddechowego, nerwowego oraz układu ruchu [9]. Wśród najważniejszych konsekwencji braku aktywności fizycznej możemy wymienić: trzymałości, -naczyniowych,, W Polsce mimo licznych badań mówiących o roli aktywności fizycznej w każdym wieku, według danych ogólnopolskich jedynie około 7% seniorów deklaruje regularną aktywność fizyczną. Jednak aż 50% osób w grupie wiekowej powyżej 60 roku życia odczuwa potrzebę ruchu [10]. Małe jest zainteresowanie tematyką prozdrowotnej roli aktywności fizycznej wśród instytucji odpowiedzialnych za opiekę społeczną, geriatryczną czy urzędów na szczeblu lokalnym jak i rządowym. W ostatnich latach tą problematykę podjęły najważniejsze światowe organizację, między innymi Unia Europejska, ONZ oraz WHO. Zaznaczają one w swoich programach rolę aktywności fizycznej jako środka zapewniającego zdrowie oraz niezależność na długie lata, jak również podkreślają znaczenie sprawności fizycznej umożliwiającej pomyślne starzenie się [11]. Mała aktywność fizyczna jest uwarunkowana wieloczynnikowo zależnie przede wszystkim od osobowości jednostki, jak również: płci, miejsca zamieszkania, przynależności do grupy społecznej czy aktualnej sytuacji życiowej [9]. Wymienić możemy różne bariery wpływające na ograniczenie uczestnictwa w aktywności fizycznej, do najważniejszych należą: mu, wynikająca z samego procesu starzenia się organizmu, 225
4 poziomu wykształcenia, uniemożliwiają ćwiczenia, jest to związane z zamieszkiwaniem na wsi, konsekwencją niskiego starszych ćwiczeń, często ych prób podejmowania aktywności fizycznej, zorganizowanych zajęciach - zła promocja ze strony jednostek organizujących tego typu aktywności. czasu spowodowany opieką nad wnukami, współmałżonkiem lub związany z podejmowaniem pracy dodatkowej, który przez seniorów jest postrzegany za osobę zaufaną [11]. Funkcjonowanie osób starszych nie jest związane jedynie ze zmianami fizjologicznym, ale również przemianami dokonującymi się w sferze społecznej i psychologicznej. Jest to okres związany z refleksją nad życiem, bilans jakiego dokonuje się w tym okresie ściśle wiąże się z odczuwaniem satysfakcji życiowej. Cel pracy Celem pracy było zbadanie poziomu sprawności fizycznej oraz satysfakcji życiowej osób starszych biorących udział w zajęciach w ramach działalności Domu Dziennego Pobytu Senior. Materiał i metodyka badań Badanie przeprowadzono wśród 30 uczestników zajęć w Domu Dziennego Pobytu Senior, w tym: 27 kobiet oraz 3 mężczyzn. Najstarszym i najmłodszym uczestnikiem badania były kobiety w wieku 92 lat oraz 61 lat. Średnia wieku wśród przebadanych osób wyniosła 75,5 lat. Metodyka badań 1. Ocena sprawności fizycznej. - Test Wstań i idź, [12, 13]. - Wskaźnik BMI. Wskaźnik BMI, inaczej wskaźnik masy ciała daje nam informację o stanie odżywienia, ryzyku wystąpienia niedożywienia lub otyłości, co może mieć wpływ na stopień sprawności fizycznej osób starszych [14,15] 2. Ocena satysfakcji życiowej - Geriatryczna Skala Depresji [16] - Skala Satysfakcji z Życia[17]. Wyniki i ich omówienie Wyniki testu Wstań i idź Średni czas wykonania testu przez osoby badane wyniósł 8,2 sekundy. Wyniki testu znalazły się w zakresie między 5,2 sekundy a 20 sekund. Wynika z tego, iż przeciętną osobę badaną możemy ocenić jako sprawną fizycznie, u której nie występuje ryzyko upadków. Procentowe wyniki w oparciu o interpretację testu ryc
5 Ryc. 1. Procentowy udział uczestników badania testu Wstań i idź 24 osoby, co stanowi 83 % przebadanych osób uzyskały czas wykonania testu poniżej 10 sekund, oznacza to, że mają oni swobodną mobilność i nie występuje u nich ryzyko upadków, 4 badanych uzyskało czas pomiędzy 10 a 19 sekund świadczący o tym, iż są w większości niezależni, jedynie 1 osoba wykonała test w czasie pomiędzy 20 a 29 sekund co może świadczyć o mobilności zmiennej, żadna z badanych osób nie wykonała testu w czasie wyższym niż 29 sekund, co świadczyłoby o upośledzonej mobilności. Wartość wskaźnika masy ciała Średnia wartość wskaźnika BMI w badanej grupie wyniosła 28,52. Zakres wyników wśród uczestników znalazł się w zakresie pomiędzy 20,49 a 43,57. Wyniki te świadczą, iż przeciętna osoba badana miała nadwagę, zaś 24% spośród nich znalazło się w zakresie normy. Z interpretacji możemy wnioskować, iż: Żadna z badanych osób nie uzyskała wyniku niższego niż 18,5 co oznacza, że nie znajdują się w grupie osób zagrożonych niedożywieniem. 7 osób ( 24 % ) znalazło się w zakresie normy uzyskując wynik pomiędzy 18,5 a 24,9. Najwięcej, bo 14 osób, co stanowiło 48 % badanych według wyliczenia wskaźnika BMI ma nadwagę. Osoby te uzyskały wyniki w zakresie pomiędzy 25 a 29,9. Ocena nastroju badanych według Geriatrycznej Skali Depresji Średni wynik uzyskany przez osoby badane wyniósł 3,7 punktów. Zakres wyników mieści się w przedziale od 0 do 11 punktów. Wśród przebadanych podopiecznych Domu Dziennego Pobytu znalazły się 3 osoby, które w Geriatrycznej Skali depresji nie otrzymały żadnego z punktów depresyjnych. Najwięcej bo 7 osób uzyskało jedynie 1 punkt, następnie 5 osób 3 punkty. Ryc. 2. Procentowy udział uczestników badania wyników GDS 227
6 Wyniki GDS wskazują, że prawie ¾ przebadanych osób ( 22 osoby ) nie cierpi na depresję. Osoby te uzyskały wyniki w przedziale od 0 do 5 punktów depresyjnych. U 7 osób, co stanowi 23 % przebadanych wyniki wskazują na depresję umiarkowaną, osoby te otrzymały od 6 do 10 punktów. Jedynie 1 osoba otrzymała na podstawie Geriatrycznej Skali Depresji 11 punktów. Możemy u niej podejrzewać ciężką depresję. Ocena satysfakcji życiowej. Oceny tego parametru dokonano za pomocą Skali Satysfakcji z Życia. Średni wynik w tej skali wśród uczestników wyniósł 23 punkty. Najwyższym wynikiem wśród przebadanych były 32 punkty, które otrzymała jedna osoba, również jeden z seniorów uzyskał 31 punktów, dwie osoby zaś 30 punktów. Najniższym wynikiem było uzyskanie 6 punktów przez jednego z uczestników badania, 2 osoby zdobyły jedynie 9 punktów. Najczęściej pojawiającym się wynikiem było 27 oraz 28 punktów uzyskanych przez 4 osoby. Z tych danych wynika, że przeciętna osoba spośród przebadanych seniorów uzyskała wynik w Skali Satysfakcji z Życia interpretowany jako przeciętny. Ryc. 3. Procentowy rozkład uczestników badań Skali Satysfakcji z Życia Wyniki skali według interpretacji klasyfikowano jako wysokie, przeciętne lub niskie. 54 % procent badanych ( 16 osób ) uzyskało wynik w zakresie od 24 do 35 punktów, który był oceniany jako wynik wysoki w Skali Satysfakcji z Życia. Wyniki przeciętne, mieszczące się w zakresie od 18 do 23 punktów uzyskało 7 osób co stanowiło 23 % badanych. Wyniki 23 % badanych zaklasyfikowano jako przeciętne. Te 7 osób uzyskało wynik niższy niż 18 punktów w Skali Satysfakcji z Życia. Tab. I. Zależność pomiędzy zmiennymi na podstawie współczynnika korelacji linowej Pearsona Satysfakcja Depresja Wstań i idź BMI Satysfakcja x -0,91 0,16 0,03 Depresja -0,43 x 0,21-0,12 Wstań i idź 0,15 0,40 x -0,04 BMI 0,05-0,44-0,08 X Wartość współczynnika wskazuje na korelację słabą, za którą przyjmuje się wartości w zakresie: dla korelacji ujemnej - od 0,5 do 0 oraz dla korelacji dodatniej - od 0 do 0,5. Jedynym przypadkiem wystąpienia korelacji wysokiej było porównanie wyniku z Skali Satysfakcji z Życia z Geriatryczną Skalą Depresji. Im większa ilość punktów w SWLS, a 228
7 więc wyższa satysfakcja, tym mniej punktów depresyjnych zdobywali badani w GDS ( mniejsze ryzyko depresji ). Mamy w tym przypadku do czynienia z korelacją ujemną, której wartość wyniosła -0,91. Odwrotnie zaś, jeśli rósł wynik punktowy GDS ( większe ryzyko depresji ) malał w SWLS ( niższa satysfakcja ). Słabą korelację, jednak znaczącą możemy zauważyć w dwóch przypadkach: Przy porównaniu wyniku testu TUG z GDS. W tym przypadku wartość wskaźnika korelacji wyniósł 0,40. Kiedy rósł wynik testu Wstań i idź rosła ilość punktów w Geriatrycznej Skali Depresji. A więc osoby które wykonały TUG w dłuższym czasie (co może świadczyć o niższej sprawności fizycznej ) otrzymały więcej punktów geriatrycznych w GDS. Drugim przypadkiem jest zależność pomiędzy wskaźnikiem masy ciała a wynikiem Geriatrycznej Skali Depresji. Mamy tu do czynienia z korelacją ujemną, której wartość wyniosła -0,44. Osoby z wyższym BMI otrzymały mniej punktów w GDS, mają więc mniejsze ryzyko depresji. Dyskusja Planując opiekę nad osobami starszymi należy brać pod uwagę nie tylko długość życia, ale również zapewnienie odpowiedniej jego jakości. W wielu badaniach udowodniono znaczenie aktywności fizycznej jako środka pomagającego zachować zdrowie, zarówno fizyczne jak i psychiczne na długie lata [ 3 ]. Badania dowodzą, że Polacy są mało sprawnym społeczeństwem w porównaniu ze społeczeństwami Europy Zachodniej. Większość mieszkańców naszego kraju prowadzi siedzący tryb życia, dotyczy to wszystkich grup wiekowych. Zgodnie z danymi literaturowymi w Polsce mniej niż 10 % osób starszych wykonuje regularną aktywność ruchową [ 18 ]. Prowadzi to do ograniczenia sprawności fizycznej i występowania niesprawności, która według dostępnych danych dotyczy połowy osób powyżej 65 roku życia ( 78 % osób powyżej 80 r.ż. ). Niepokojące są dane mówiące o tym, że 29 % seniorów porusza się jedynie w okolicy swojego domu, oraz fakty iż 8 % osób starszych na stałe przebywa w łóżku [ 19 ]. W badaniach nad sprawnością fizyczną osób starszych znacznie lepsze wyniki otrzymywali seniorzy uczestniczący w zorganizowanych programach aktywności fizycznej. Najpopularniejsze spośród nich w naszym kraju odbywają się w ramach Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Badania przeprowadzone wśród tej grupy seniorów wykazały wysoki poziom sprawności fizycznej [ 6,21 ]. Wyniki uzyskane, wśród seniorów uczęszczających na zajęcia w DDP również świadczą o znacznie wyższej, niż przeciętna sprawności fizycznej. U 83 % badanych stwierdzono swobodną mobilność. Złe wyniki testu Wstań i idź, świadczące o znacznej niesprawności badanie wykazało jedynie u 17 % seniorów, z czego u 14 % było to częściowe ograniczenie mobilności. Przeprowadzony test jest również narzędziem oceniającym ryzyko upadków, które są najczęstszą przyczyną urazów wśród osób starszych [ 22 ]. Według danych statystycznych problem ten dotyka około 30 % osób powyżej 65 roku życia ( oraz 50 % populacji powyżej 80 roku życia ) [ 23,24 ]. Wyniki badania świadczą o mniejszym niż przeciętne ryzyku upadków wśród uczestników zajęć w DDP. Problem ten dotyczył 14 % badanych, z czego duże ryzyko upadków wykazano u jedynie 3 % seniorów. Od kilkudziesięciu lat obserwujemy również zwiększone występowanie nadwagi oraz otyłości we wszystkich grupach wiekowych, w takim stopniu który sprawił, że stała się ona chorobą cywilizacyjną. Problem ten dotyczy osób powyżej 65 roku życia, co jest związane ze zmianami metabolicznymi zachodzącymi z wiekiem [ 25 ]. Występowanie otyłości w znacznym stopniu przyczynia się do ograniczania sprawności fizycznej, a także wypływa negatywnie na samoocenę. Według danych literaturowych problem otyłości wzrasta wraz z wiekiem i dotyczy szacunkowo 35 % osób powyżej 60 roku życia, zaś nadwaga około 229
8 40 % tej populacji. Z racji na dużą skalę występowania tego zjawiska uznawane jest za jeden z najważniejszych problemów zdrowotnych dotyczących wysoko rozwiniętych państw [ 26 ]. W grupie badanych uczestników zajęć w DDP wykazano mniejszą skalę tego problemu. Wyniki badania świadczą o otyłości u 28 % badanych. Zgodnie z wyliczeniem wskaźnika masy ciała u prawie połowy seniorów uczestniczących w zajęciach w DDP wyniki wskazały na występowanie nadwagi. Obok fizycznych stanów chorobowych pojawiających się wraz z wiekiem równie poważne są te dotyczące sfery psychicznej. Depresja jako jedno z najważniejszych zaburzeń psychicznych wśród osób powyżej 65 roku życia dotyczy 30 % tej populacji. Częstość depresji ciężkiej szacuje się zaś na około 5% [ 27 ]. Bardzo ważny jest jednak fakt, iż rokowania w tej chorobie nie pogarszają się wraz z wiekiem. Aktywność fizyczna przyczynia się do zmniejszenia lęku, napięcia psychicznego oraz zapobiegania i obniżania poziomu depresji. Wśród seniorów uczęszczających na zajęcia ruchowe oraz angażujących się w życie społeczne w ramach zajęć w DDP Senior potwierdzają się doświadczenia autorów, mianowicie w tej grupie występowanie depresji było niższe niż przeciętnie. Badanie wykazało depresję u 27 % badanych, z czego u 23 % była to postać umiarkowana choroby. Według autorów stworzenie optymalnego, nazywanego też w literaturze pomyślnym starzeniem się jest możliwe między innymi dzięki odczuwaniu satysfakcji z życia. Zgodnie z danymi literaturowymi najwyższy jej poziom człowiek osiąga do 50 roku życia. Okres starości związany jest natomiast z niższym poziomem satysfakcji z życia, wg badań właśnie po 65 roku życia dochodzi do stopniowego jej obniżania [ 28 ]. Przeprowadzone badanie wśród seniorów z DDP wykazało wysokie wyniki w SWLS. Wyniki świadczące o wysokiej satysfakcji z życia otrzymała ponad połowa badanych seniorów. Wśród uczestników zajęć w DDP wykazano korelację pomiędzy poziomem sprawności fizycznej a samopoczuciem seniorów. Osoby z wyższym poziomem sprawności miały mniejsze ryzyko depresji oraz wyższą satysfakcję z życia. Wnioski Sprawność fizyczna w analizowanej grupie wykazała wysoki poziom, jedynie u co piątej osoby zauważono ograniczenie sprawności fizycznej, jednak występuje ono w niewielkim stopniu. Satysfakcja życiowa obniża się wraz z wiekiem, w badanej grupie u ponad połowy seniorów wyniki SWLS wskazują na jej wysoki poziom. Depresja, która jest jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych wieku podeszłego nie dotyka w dużym stopniu grupy badawczej. Można przypuszczać, iż zarówno wysoka sprawność fizyczna, jak również dobre samopoczucie jest związane z uczestnictwem w zajęciach w DDP. Działania realizowane w jego ramach są czynnikiem aktywizującym, pozwalają zachować dobre zdrowie, a także wpływają na sferę emocjonalną i psychiczną osób starszych. Piśmiennictwo 1. Kulik T., Janiszewska M., Pioróg E., Pocian A, Stefanowicz A., Żołnierczuk-Kieliszek D., Pacian J., Sytuacja zdrowotna osób starszych w Polsce i innych krajach europejskich, Medycyna ogólna i nauki o Zdrowiu 2011; 2: Kozdroń E., Leś A., Aktywność ruchowa w procesie pomyślnego starzenia się, Postępy rehabilitacyjne. 2010; 1: Grzanka-Tykwińska A., Kędziora-Kornatowska K., Znaczenie wybranych form aktywności w życiu osób w podeszłym wieku, Gerontologia Polska. 2010; 1:
9 4. Szukalski P., Proces starzenia się ludności przyczyny, etapy, konsekwencje [w:] Geriatria z elementami gerontologii ogólnej, T. Grodzki, J. Kocemba, A. Skalska ( red. ), Gdańsk. 2007; Baranowska A., Starzenie się społeczeństwa i związane z tym konsekwencje perspektywa socjologiczna [w:] Społeczny wymiar życia i aktywności osób starszych, A. Baranowska, E Kościńska, K. Wasilewska-Ostrowska ( red. ), Toruń. 2013; Janosik E., Kułagowska E., Aktywność zawodowa osób starszych w dobie starzenia się społeczeństwa, Medycyna środowiskowa. 2009; 2: Szmaus-Jackowska A., Troska o siebie osób w starszym wieku, Bydgoszcz. 2011; Nowicka A., Starość jako faza życia człowieka [ w: ] Wybrane problemy osób starszych, A. Nowicka ( red. ), Kraków. 2006; Szczerbińska K., Starzenie się jako proces fizjologiczny [ w: ] Jak promować zdrowy styl życia i zmieniać zdrowotne zachowania osób starszych, K. Szczerbińska, E. Wilczek- Rużyczka ( red. ), Kraków. 2010; Borowicz A. M., Aktywność fizyczna jako niezbędny element pozytywnego starzenia się [ w: ] Pozytywna starość, K. Wieczorkowska-Tobis, D. Talarska ( red. ), Poznań. 2010; Osiński W., Gerokinezjologia. Nauka i praktyka aktywności fizycznej w wieku starszym, Warszawa. 2013; Szot P., Golec J., Szczygieł E., Przegląd wybranych testów funkcjonalnych stosowanych w ocenie ryzyka upadków osób starszych, Gerontologia Polska. 2008; 16: Brunader R., Leah Retke J., Zawroty głowy, omdlenia i upadki u osób w starszym wieku [ w: ] Geriatria, T. Rosenthal, B. Naughton, M. Williams ( red. ), Lublin Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B., Normy żywienia człowieka : podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych, Warszawa; 2008; Jarosz M., Białkowska M., Praktyczny podręcznik dietetyki, Warszawa. 2010; Hill R.D., Pozytywne starzenie się. Młodzi duchem w jesieni życia, Warszawa. 2010; 11-19, Juczyński Z., Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia, Warszawa. 2009; Kościńska E., Edukacja zdrowotna seniorów i osób przewlekle chorych, Bydgoszcz. 2010; Skalska A., Ograniczenie sprawności funkcjonalnej osób w podeszłym wieku, Zdrowie Publiczne i Zarządzanie. 2011; 1: Morgulec-Adamowicz N., Rutkowska I., Rekowski W., Kosmol A., Bednarczuk G., Aktywność fizyczna osób starszych w Uniwersytetach Trzeciego Wieku w Polsce, Postępy Rehabilitacji. 2010; 1: Zdrodowska A., Wieszomirska I., Niemierzycka A., Czajkowska A., Magiera A., Słoń M., Sprawność fizyczna kobiet po 60 roku życia uczestniczących w zajęciach Uniwersytetu Trzeciego Wieku. 2012; 3: Borzym A., Upadki osób w podeszłym wieku przyczyny, konsekwencje i zapobieganie, Psychogeriatria Polska. 2009; 2: Wojszel Z., Bień B., Przydatek M., Wielkie problemy geriatryczne: upadki, Medycyna Rodzinna. 2001; 13: Szpringer M., Wybraniec-Lewicka B., Czerwiak G., Michalska M., Krawczyńska J., Upadki i urazy wieku geriatrycznego, Studia Medyczne. 2008; 9: Chabros E., Charzewska J., Wajszczyk B., Chwojnowska Z., Otyłość a styl życia kobiet w starszym wieku, Postępy Nauk Medycznych. 2011; 9: Kotwas M., Mazurek A., Wrońska A., Kmieć Z, patogeneza i leczenie otyłości u osób w podeszłym wieku, Forum Medycyny Rodzinnej. 2008; 6:
10 27. Nowak A.; Wieczorek S., Aktywność fizyczna osób w podeszłym wieku, Rehabilitacja w praktyce., 2010; 4: Halicka M., Satysfakcja życiowa ludzi starszych. Studium teoretyczno-empiryczne, Białystok Kozak-Szkopek E., Galus K., Wpływ rehabilitacji ruchowej na sprawność psychofizyczną osób w podeszłym wieku, Gerontologia Polska. 2009; 2:
STRUKTURA DEMOGRAFICZNA GMINY BIAŁE BŁOTA W LATACH Demographic structure of Białe Błota municipality in the years
Barwińska Sylwia, Jóźwiak Patrycja. Struktura demograficzna gminy Białe Błota w latach 1988-2013 = Demographic structure of Białe Błota municipality in the years 1988-2013. Journal of Health Sciences.
Bardziej szczegółowoAnaliza porównawcza poziomu rozwoju cech motorycznych uczniów klasy sportowej z klasą ogólną w Szkole Podstawowej nr 18 w Toruniu
Klimczyk Mariusz, Słoma Piotr. Analiza porównawcza poziomu rozwoju cech motorycznych uczniów klasy sportowej z klasą ogólną w Szkole Podstawowej nr 18 w Toruniu = Comparative analysis of the level of development
Bardziej szczegółowoOpodatkowanie sportowców
Szwajdler Paweł, Klimczyk Mariusz, Klimczyk Agata. Opodatkowanie sportowców = Taxation of Sportsmen. Journal of Health Sciences. 2014;04(04):011-016. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. The journal has had 5 points
Bardziej szczegółowoPsychospołeczne aspekty wieku podeszłego Pielęgniarstwo
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie Instytut Pielęgniarstwa Nazwa modułu (przedmiotu) Kierunek studiów Profil kształcenia Poziom studiów Forma studiów Semestr studiów Tryb zaliczenia przedmiotu Formy
Bardziej szczegółowoWiesław Fidecki Starzenie się społeczeństwa wyzwaniem dla opieki pielęgniarskiej. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 28,
Wiesław Fidecki Starzenie się społeczeństwa wyzwaniem dla opieki pielęgniarskiej Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 28, 167-170 2007 Starzenie Się Społeczeństwa Wyzwaniem Dla Opieki Pielęgniarskiej
Bardziej szczegółowoNAPŁYW LUDNOŚCI NA TEREN GMINY BIAŁE BŁOTA W LATACH Inflow of population into Białe Błota municipality in the years
Barwińska Sylwia, Jóźwiak Patrycja. Napływ ludności na teren gminy Białe Błota w latach 1988-2013 = Inflow of population into Białe Błota municipality in the years 1988-2013. Journal of Health Sciences.
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoWspieranie sportu przez organy władzy publicznej według ustawy o sporcie
Klimczyk Agata, Klimczyk Mariusz, Szwajdler Paweł. Wspieranie sportu przez organy władzy publicznej według ustawy o sporcie = Promoting sport by the government and self-government in Poland. Journal of
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoTurystyka młodzieży szkolnej. Tourism of school children
Dąbrowska Aneta, Batyk Iwona, Kujawski Marian. Turystyka młodzieży szkolnej = Tourism of school children. Journal of Health Sciences. 2014;04(03):097-104. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. The journal has had
Bardziej szczegółowoAktywność fizyczna osób z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C
Kowalska Marta Estera, Kalinowski Paweł, Bojakowska Urszula. Aktywność fizyczna osób z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C = Physical activity of people with chronic hepatitis C. Journal of
Bardziej szczegółowoPROBLEM NADWAGI I OTYŁOŚCI W POLSCE WŚRÓD OSÓB DOROSŁYCH - DANE EPIDEMIOLOGICZNE -
PROBLEM NADWAGI I OTYŁOŚCI W POLSCE WŚRÓD OSÓB DOROSŁYCH - DANE EPIDEMIOLOGICZNE - Wg raportu GUS Stan zdrowia ludności w 2009 r. Otyłość jest chorobą przewlekłą spowodowaną nadmierną podażą energii zawartej
Bardziej szczegółowoEpidemiologia wirusowego zapalenia wątroby typy C w Polsce w latach
Kowalska Marta Estera, Kalinowski Paweł, Bojakowska Urszula, Zdolska Wioleta. Epidemiologia wirusowego zapalenia wątroby typy C w Polsce w latach 2010-2014 = Epidemiology of hepatitis C in Poland in 2010-2014.
Bardziej szczegółowoMotywacja jako czynnik uprawiania sportu wśród studentów Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Kotecka Klaudia, Cieślicka Mirosława, Zukow Walery. Motywacja jako czynnik uprawiania sportu wśród studentów Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy = Motivation as a factor in sports among the
Bardziej szczegółowoPorównanie obciążeń treningowych w dwuletnim makrocyklu szkoleniowym w biegach krótkich
Journal of Health Sciences. 2013; 3 (10): 253-260 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683. TheAuthor (s) 2013; This article
Bardziej szczegółowo[3ZSKME/KII] Podstawy geriatrii
1. Ogólne informacje o module [3ZSKME/KII] Podstawy geriatrii Nazwa modułu PODSTAWY GERIATRII Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr
Bardziej szczegółowoSZACOWANIE PRĘDKOŚCI POJAZDÓW NA PODSTAWIE OBRAZU Z KAMERY ESTIMATING VEHICLE SPEED BASED ON IMAGE FROM CAMERA
Rajs Arkadiusz, Goździewska-Nowicka Agnieszka, Banaszak-Piechowska Agnieszka, Gospodarczyk Jacek. Szacowanie prędkości pojazdów na podstawie obrazu z kamery = Estimating vehicle speed based on image from
Bardziej szczegółowoRozwój cech morfologicznych i sprawności fizycznej 10-11 letnich dzieci ze wsi i z miasta ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Tucholi i w Legbądzie
Klimczyk Mariusz, Krygowski Dariusz. Rozwój cech morfologicznych i sprawności fizycznej 1-11 letnich dzieci ze wsi i z miasta ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Tucholi i w Legbądzie = Development of morphological
Bardziej szczegółowoPlan studiów II stopnia kierunek Fizjoterapia specjalność: Fizjoterapia w geriatrii. I rok. 15 tyg ECTS. Grupa treści humanistycznych
Przedmiot W Ćw Egz W Ćw Egz W Ćw Egz W Ćw Egz Historia rehabilitacji 15 0,5 0,5 Filozofia człowieka 15 0,5 0,5 Bioetyka 15 0,5 0,5 Socjologia niepełnosprawności i rehabilitacji Ogółem godzin Plan studiów
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia
Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 12/2012 Rektora PWSZ w Koninie z dnia 28 lutego 2012 w sprawie ustalenia wzoru sylabusa PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA
Bardziej szczegółowoNazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia. Efekty kształcenia dla modułu kształcenia. kształcenia Wiedza M2_W06 K_W06
Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu Wydział wychowania fizycznego Katedra Teorii i Metodyki Wychowania Fizycznego Zakład Specjalnej Edukacji Fizycznej Specjalność Funkcjonalny
Bardziej szczegółowoConflict of interest: None declared. Received: Revised: Accepted:
Mirosław Więcław, Roczna i wieloletnia zmienność częstości występowania mas powietrza w Bydgoszczy. Annual and long-term variability of frequency of air masses in Bydgoszcz. JOURNAL OF HEALTH SCIENCES.
Bardziej szczegółowoNazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia. Efekty kształcenia dla modułu kształcenia. kształcenia Wiedza M2_W06 K_W06
Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu Wydział wychowania fizycznego Katedra Teorii i Metodyki Wychowania Fizycznego Zakład Specjalnej Edukacji Fizycznej Specjalność Funkcjonalny
Bardziej szczegółowoChoroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych
Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych 23 lutego, przypada obchodzony po raz szósty, ogólnopolski
Bardziej szczegółowoMaria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu Pomorski Uniwersytet Medyczny Szczecin ZESPÓŁ SŁABOŚCI I JEGO WPŁYW NA ROKOWANIE CHOREGO
Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu Pomorski Uniwersytet Medyczny Szczecin ZESPÓŁ SŁABOŚCI I JEGO WPŁYW NA ROKOWANIE CHOREGO Zespół słabości: definicja Charakteryzuje się spadkiem odporności na ostry
Bardziej szczegółowoUWARUNKOWANIA SPOŁECZNE ABSENCJI WYBORCZEJ POLAKÓW W PIERWSZYCH DZIESIĘCIU LATACH DEMOKRACJI
Barwińska Sylwia. Uwarunkowania społeczne absencji wyborczej polaków w pierwszych dziesięciu latach demokracji = Social conditions of election absenteeism by Poles in the first ten years of democracy.
Bardziej szczegółowoNazwa jednostki prowadzącej moduł. Efekty kształcenia dla modułu kształcenia. kształcenia Wiedza M2_W06 K_W06. Umiejętności U1 U2 K_U05 K_U14
Nazwa Wydziału Wydział wychowania fizycznego Nazwa jednostki prowadzącej moduł Katedra Teorii i Metodyki Wychowania Fizycznego Zakład Specjalnej Edukacji Fizycznej Nazwa modułu Podstawy gerontologii (specjalizacja
Bardziej szczegółowoConflict of interest: None declared. Received: Revised: Accepted:
Kazimierz Harłoziński, Gabriela Barwińska-Szczutkowska, Problem bezrobocia w Bydgoszczy w latach 2005-, Problems of unemployment in Bydgoszcz in years 2005 -. Journal of Health Sciences. 2013;3(14), 248-260.
Bardziej szczegółowoPlan studiów II stopnia kierunek Fizjoterapia specjalność: Fizjoterapia w geriatrii_ stacjonarne, , II stopień I rok
Ogółem godzin Wykłady Ćwiczenia Plan studiów II stopnia kierunek Fizjoterapia specjalność: Fizjoterapia w geriatrii_ stacjonarne, 19.05.2015, 17.05.2016 II stopień I rok II rok Przedmiot I sem II sem III
Bardziej szczegółowoPatient safety when practicing a physiotherapist. Bezpieczeństwo pacjenta przy wykonywaniu zawodu fizjoterapeuty
Mikos Marcin, Curyło Mateusz, Juszczyk Grzegorz, Czerw Aleksandra. Patient safety when practicing a physiotherapist. Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(7):500-504. eissn 2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.835573
Bardziej szczegółowoGdańsk, Program pilotażowy. dr Agnieszka Wojtecka dr Marek Jankowski. gdansk.pl
Gdańsk, 30.09.2016 Program pilotażowy dr Agnieszka Wojtecka dr Marek Jankowski gdansk.pl Ośrodek Promocji Zdrowia Przesłanki Wzrost w gdańskiej populacji odsetek osób w wieku emerytalnym (rewolucja demograficzna)
Bardziej szczegółowoW zdrowym ciele zdrowy duch
W zdrowym ciele zdrowy duch "Ruch może zastąpić niemal każdy lek, ale żaden lek nie zastąpi ruchu Wojciech Oczko-nadworny lekarz Stefana Batorego Można wyróżnić aktywność fizyczną podejmowaną: w czasie
Bardziej szczegółowoPreferences outgoing students of the University of the Third Age in Wabrzezno
Zielińska Maria Eliza, Barwińska-Szczutkowska Gabriela, Barwińska Sylwia. Preferences outgoing students of the University of the Third Age in Wabrzezno. Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(10):894-899.
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis przedmiotu zamówienia
Załącznik nr 7 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Typ szkolenia Tematyka Ilość słuchaczy Termin rozpoczęcia Studia podyplomowe Dietetyka 2 osoby Luty 2014 rok Studia podyplomowe Geriatria i
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 317 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 317 SECTIO D 2005 Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie Academy of Physical Education, Krakow URSZULA MIĄZEK, MARIA
Bardziej szczegółowoCałościowa Ocena Geriatryczna. Comprehensive Geriatric Assessment
Nazwa (w języku polskim oraz angielskim) Całościowa Ocena Geriatryczna Comprehensive Geriatric Assessment Jednostka oferująca Katedra i Klinika Geriatrii przedmiot Jednostka, dla której Wydział Lekarski,
Bardziej szczegółowoSYLABUS I II III IV X V VI 1 2 3 4 5 6 7 8 X 9 10 11 12. ..., w tym:... - wykłady, 10 - seminaria, 20 ćwiczenia,... fakultety
Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Lekarski I Lekarski Jednolite studia magisterskie Stacjonarne Polski SYLABUS Geriatria Rodzaj przedmiotu
Bardziej szczegółowoWiedza i zachowania zdrowotne mieszkańców Lubelszczyzny a zmienne demograficzno-społeczne.
Michał Nowakowski Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny Instytut Socjologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Luiza Nowakowska Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny Katedra Nauk Humanistycznych Wydziału
Bardziej szczegółowowww.stat.gov.pl/bydgosz
W niniejszym opracowaniu zaprezentowano informacje o ludności faktycznie zamieszkałej według grup wieku w powiatach, miastach na prawach powiatu oraz całym województwie w 2012 r. w odniesieniu do 2005
Bardziej szczegółowoASPEKTY DEMOGRAFICZNE I ZDROWOTNE W GERIATRII. Maria Kołomecka Pracownia Gerontologii UM w Łodzi
ASPEKTY DEMOGRAFICZNE I ZDROWOTNE W GERIATRII Maria Kołomecka Pracownia Gerontologii UM w Łodzi Jedna z cech gatunkowych człowieka, zapisana w kodzie genetycznym ( maximum life span), zakłada możliwość
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 177/2014 z dnia 4 sierpnia 2014 r. o projekcie programu Program aktywności ruchowej 60+ miasta Sieradz Po zapoznaniu
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Wstęp Choroby nowotworowe są poważnym problemem współczesnych społeczeństw. Rozpoznawanie trudności w funkcjonowaniu psychosomatycznym pacjentów jest konieczne do świadczenia
Bardziej szczegółowoEfektywność systemu ochrony zdrowia w Polsce Effectiveness of the health care system in Poland
Bogdan Magdalena, Drop Bartłomiej, Barańska Agnieszka, Firlej Ewelina, Bartczak Krzysztof, Janiszewska Mariola. Effectiveness of the health care system in Poland. Journal of Education, Health and Sport.
Bardziej szczegółowoStarzenie się jako proces demograficzny
Starzenie się jako proces demograficzny P R O C E S S T A R Z E N I A S I Ę Definicja Kirkwooda Starzenie się jest postępującym i uogólnionym uszkodzeniem funkcji organizmu, które prowadzi do utraty adaptacyjnej
Bardziej szczegółowoZastosowanie Nordic Walking w turnusie rehabilitacyjnym osób po usunięciu krtani
Hamerlińska Latecka Agnieszka. Zastosowanie Nordic Walking w turnusie rehabilitacyjnym osób po usunięciu krtani = Use of Nordic Walking in a rehabilitation of the people after total laryngectomy. Journal
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów. Fizjoterapia Studia I stopnia Stacjonarne
SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjoterapia kliniczna w geriatrii Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii, Katedra Rehabilitacji Kod przedmiotu Studia Kierunek studiów Poziom
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Pielęgniarstwo Kod kierunku: 12.6 Specjalność: - 1. PRZEDMIOT NAZWA
Bardziej szczegółowoII sem ECTS. Psychologia kliniczna i psychoterapia ,5 1,5
Ogółem godzin Wykłady Ćwiczenia Plan studiów II stopnia kierunek Fizjoterapia specjalność: Fizjoterapia w chorobach cywilizacyjnych _ stacjonarne 15.07.2014, korekta RW 19.05.2015 II stopień I rok II rok
Bardziej szczegółowoTomasz Kosmalski, Filip Wypych, Mirosława Cieślicka, Walery Zukow
Kosmalski Tomasz, Wypych Filip, Cieślicka Mirosława, Zukow Walery. Ocena somatyki i sprawności fizycznej uczniów szkoły podstawowej nr 2 w Szubinie = Somatic and physical fitness evaluation of Primary
Bardziej szczegółowoStreszczenie. Abstract
Strojek Katarzyna, Witkowska Agnieszka, Radzimińska Agnieszka, Kaźmierczak Urszula, Piekorz Zuzanna, Bułatowicz Irena, Goch Aleksander, Zukow Walery. Analiza przyczyn i konsekwencji upadków u chorych z
Bardziej szczegółowoCzy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć?
Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć? Beata Cywińska-Durczak SAPL.PCH.18.10.1754 NAFLD (non-alkoholic fatty liver disease)
Bardziej szczegółowoŚwiadomość osób starszych na temat roli Nordic Walking w profilaktyce chorób przewlekłych
Kościńska Elżbieta. Świadomość osób starszych na temat roli Nordic Walking w profilaktyce chorób przewlekłych = Awareness of the elderly about the role of Nordic Walking in the prophylaxis of chronic diseases.
Bardziej szczegółowoII stopień. Plan studiów II stopnia kierunek Fizjoterapia specjalność: Fizjoterapia w chorobach cywilizacyjnych _ niestacjonarne
W Ćw Egz W Ćw Egz W Ćw Egz W Ćw Egz Historia rehabilitacji 15 15 15 0,5 0,5 Filozofia człowieka 15 15 15 0,5 0,5 Bioetyka 15 15 15 0,5 0,5 Socjologia niepełnosprawności i rehabilitacji Plan studiów II
Bardziej szczegółowoKoncepcja Społeczeństwa wychowującego i ciągłej edukacji w realiach współczesnej szkoły
Rogozińska Arleta Magdalena, Karwowska Małgorzata, Rybicka Justyna, Klimczyk Mariusz. Koncepcja Społeczeństwa wychowującego i ciągłej edukacji w realiach współczesnej szkoły = The idea of upbringing society
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoOtwarty konkurs ofert
29/06/2011 ogłaszany jest zwyczajowo w I kwartale danego roku. Ogłoszenie o konkursie zawierające wszelkie szczegóły i warunki uczestnictwa w nim, publikowane jest na naszej stronie w zakładce Konkursy
Bardziej szczegółowoNadwaga a poziom gibkości dzieci szkolnych raport z badań. Obesity and the level of flexibility in primary school pupils a research report
Piekorz Zuzanna, Lewandowski Andrzej, Goch Aleksander, Radzimińska Agnieszka, Strojek Katarzyna, Bułatowicz Irena, Siedlaczek Marcin, Zukow Walery. Nadwaga a poziom gibkości dzieci szkolnych raport z badań
Bardziej szczegółowoZaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV STRESZCZENIE
Autor: Tytuł: Promotor: lek. Anna Zielińska Zaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV dr hab. Anita Bryńska STRESZCZENIE WSTĘP: W
Bardziej szczegółowoJustyna Gierczak. SKN Ochrony Środowiska, Sekcja Higieny pracy Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Gierczak Justyna. Porównanie oceny obciążenia statycznego przedstawicieli handlowych różnych firm = Comparison evaluation of static load of sales representatives from different companies. Journal of Education,
Bardziej szczegółowoZdrowotne uwarunkowania niepełnosprawności osób starszych. Health determinants of disability in the elderly
Beck Oliwia, Łakomski Mateusz, Kędziora Kornatowska Kornelia, Radzimińska Agnieszka, Weber-Rajek Magdalena, Żukow Walery. Zdrowotne uwarunkowania niepełnosprawności osób starszych = Health determinants
Bardziej szczegółowoZWYCZAJE ŻYWIENIOWE WŚRÓD MŁODZIEŻY. Eating habits among young people
Journal of Health Sciences (J Health Sci) 2012; (2)5: 7 13 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. List B item 667. Open Access Open Journal
Bardziej szczegółowoRole Domów Pomocy Społecznej w starzejącym się społeczeństwie. Grzegorz Grygiel
Role Domów Pomocy Społecznej w starzejącym się społeczeństwie Grzegorz Grygiel Starzenie się populacji, wyrażające się wzrostem odsetka ludzi starych w całej populacji, jest jednym z najważniejszych procesów
Bardziej szczegółowoPaulina Jarecka 1, Tadeusz Fąk, Teresa Skrzypczyk 2
Jarecka Paulina, Fąk Tadeusz, Skrzypczyk Teresa. Nordic walking jako forma aktywności fizycznej w opinii mieszkańców Poznania = Nordic walking as a form of physical activity in the opinion of the residents
Bardziej szczegółowoPoziom wiedzy pacjentów oddziałów pulmonologicznych na temat czynników ryzyka chorób układu oddechowego
Dejneka Justyna, Bartoszek Agnieszka, Rząca Marcin. Poziom wiedzy pacjentów oddziałów pulmonologicznych na temat czynników ryzyka chorób układu oddechowego = The level of knowledge of patients of pulmonary
Bardziej szczegółowoSpecjalność wybrana: Geriatria. Selected specialty: Geriatrics. Katedra i Klinika Geriatrii. Wydział Lekarski, VIr E. NAUKI KLINICZNE NIEZABIEGOWE
Nazwa przedmiotu (w języku polskim oraz angielskim) Jednostka oferująca przedmiot Jednostka, dla której przedmiot jest oferowany Kod przedmiotu Kod ERASMUS Liczba punktów ECTS Sposób zaliczenia Język wykładowy
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 016/017-018/019 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne / Niestacjonarne
Bardziej szczegółowoGeriatryczna Skala Oceny Depresji a sytuacja materialna i rodzinna osób starszych. Wstępne wyniki projektu PolSenior
Aleksandra Szybalska Katarzyna Broczek Warszawski Uniwersytet Medyczny Malwina Wawrzyniak Warszawski Uniwersytet Medyczny Małgorzata Mossakowska Geriatryczna Skala Oceny Depresji a sytuacja materialna
Bardziej szczegółowoProgram studiów podyplomowych
Cel studiów podyplomowych: Program studiów podyplomowych Ogólna charakterystyka studiów podyplomowych Wydział prowadzący studia podyplomowe: Wydział Nauk o Zdrowiu Nazwa studiów podyplomowych: Studia podyplomowe
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2018/ /23 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 2018/19 2022/23 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień
Bardziej szczegółowoStarość nie jest pojęciem jednoznacznym. Różnie można określać początek tego okresu zarówno w życiu jednostek, jak i całych zbiorowości.
Starość nie jest pojęciem jednoznacznym. Różnie można określać początek tego okresu zarówno w życiu jednostek, jak i całych zbiorowości. W demografii starość jednostek dzieli się na: młodszy wiek poprodukcyjny
Bardziej szczegółowoSłowa kluczowe: rak piersi, zachowania zdrowotne, profilaktyka Key words: brest cancer, health behaviors, prophylaxis
Bojakowska Urszula, Kalinowski Paweł, Kowalska Marta Estera. Ocena wybranych zachowań zdrowotnych przez i po zdiagnozowaniu choroby wśród kobiet z nowotworem piersi w oparciu o Inwentarz Zachowań Zdrowotnych
Bardziej szczegółowoTrening zdrowotny - opis przedmiotu
Trening zdrowotny - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Trening zdrowotny Kod przedmiotu 16.1-WL-WF-TZ Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Wychowanie fizyczne Profil praktyczny
Bardziej szczegółowoKinga Janik-Koncewicz
Kinga Janik-Koncewicz miażdżyca choroby układu krążenia cukrzyca typu 2 nadciśnienie choroby układu kostnego nowotwory Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około 7-41% nowotworów jest spowodowanych
Bardziej szczegółowoWPŁYW ZAPROPONOWANEJ METODYKI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO NA STAN FUNKCJONALNY STUDENTÓW
Journal of Health Sciences. 2013; 3 (9): 417-426 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683. TheAuthor (s) 2013; This article
Bardziej szczegółowo= 2015;5(1):151-162. ISSN 2391-8306. DOI:
Lisiak Dorota, Napierała Marek, Pezala Małgorzata, Zukow Walery. Znaczenie aktywności fizycznej dla człowieka w samoocenie uczestników zajęć w klubie Maximus w Bydgoszczy = The importance of physical activity
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Pielęgniarstwo Kod kierunku: 12.6 Specjalność: pielęgniarstwo 1. PRZEDMIOT
Bardziej szczegółowoStreszczenie mgr Agnieszka Kotwica
Streszczenie mgr Agnieszka Kotwica Słowa kluczowe: rehabilitacja uzdrowiskowa, dysfunkcje narządu ruchu, ból, jakość życia Zdrowie na podstawie definicji prezentowanej, przez WHO oznacza całkowity brak
Bardziej szczegółowoE. NAUKI KLINICZNE NIEZABIEGOWE
Nazwa przedmiotu (w języku polskim oraz angielskim) Geriatria Geriatrics Jednostka oferująca Katedra i Klinika Geriatrii przedmiot Jednostka, dla której Wydział Lekarski, IX/X semestr, V rok przedmiot
Bardziej szczegółowodr hab. Katarzyna Rajs, prof. nadzw. Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy ul. Słowackiego 7, Bydgoszcz,
Rajs Arkadiusz, Rajs Katarzyna. Ograniczenia ekstrakcji częstotliwości podstawowej dźwięku ortepianu w oparciu o analizę cepstrum = Limit the extraction o undamental requency sound o the piano based on
Bardziej szczegółowoZachowania zdrowotne studentów Fizjoterapii Health behaviors of students of Physiotherapy
Baumgart Mariusz, Weber-Rajek Magdalena, Radzimińska Agnieszka, Goch Aleksander, Zukow Walery. Zachowania zdrowotne studentów Fizjoterapii = Health behaviors of students of Physiotherapy. Journal of Education,
Bardziej szczegółowoWesół Krzysztof, Cieślicka Mirosława, Zukow Walery. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Wesół Krzysztof, Cieślicka Mirosława, Zukow Walery. Ocena sprawności specjalnej piłkarzy nożnych Ośrodka Szkolenia Sportowego Młodzieży w Bydgoszczy = Evaluation of the special efficiency foot players
Bardziej szczegółowoGwiździel Diana, Mirosława Cieślicka, Walery Zukow. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Gwiździel Diana, Cieślicka Mirosława, Zukow Walery. Wytrzymałość biegowa i pływacka studentów UKW Bydgoszcz = Speeding and swimming endurance of students UKW Bydgoszcz. Journal of Education, Health and
Bardziej szczegółowoMarcin Skrok, Alicja Nowicka, Tomasz Miklusz
Marcin Skrok, Alicja Nowicka, Tomasz Miklusz Realizacja zajęć z zakresu pierwszej pomocy podczas kursów prawa jazdy, wśród osób egzaminowanych w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w Bydgoszczy Przegląd
Bardziej szczegółowoPodstawy geriatrii - opis przedmiotu
Podstawy geriatrii - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Podstawy geriatrii Kod przedmiotu 12.9-WF-PG Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Wychowanie fizyczne Profil praktyczny
Bardziej szczegółowoWydział Nauk o Zdrowiu KATOWICE
Wydział Nauk o Zdrowiu 6.12.2014 KATOWICE syndrome - zespół słabości, zespół wątłości, zespół kruchości, zespół wyczerpania rezerw. Zespół geriatryczny, charakteryzujący się zmniejszeniem rezerw i odporności
Bardziej szczegółowoJakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska
Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu VII Zjazd PTNefD, Łódź 2015 1 Jakość życia
Bardziej szczegółowoPoddawanie się badaniom profilaktycznym przez osoby z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C
Kowalska Marta Estera, Kalinowski Paweł, Bojakowska Urszula. Poddawanie się badaniom profilaktycznym przez osoby z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C = Submission to preventive examinations
Bardziej szczegółowoPRZYPORZĄDKOWANIE ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTÓW DO ODPOWIEDNICH GRUP WYDZIAŁ: NAUK O ZDROWIU AWF W POZNANIU KIERUNEK: FIZJOTERAPIA
Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 35/2019 Rektora z dnia 9 sierpnia 2019 r. PRZYPORZĄDKOWANIE ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTÓW DO ODPOWIEDNICH GRUP WYDZIAŁ: NAUK O ZDROWIU AWF W POZNANIU KIERUNEK: FIZJOTERAPIA LP.
Bardziej szczegółowoStan zdrowia, problemy i potrzeby zdrowotne pracowników w kontekście struktury wieku i starzenia się
Stan zdrowia, problemy i potrzeby zdrowotne pracowników w kontekście struktury wieku i starzenia się Eliza Goszczyńska Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy Instytut Medycyny Pracy im. prof.
Bardziej szczegółowoPROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO
PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA 214-25 DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Niniejsza informacja została opracowana na podstawie prognozy ludności na lata 214 25 dla województw (w podziale na część miejską
Bardziej szczegółowoZróżnicowane programy aktywizujące a sprawność funkcjonalna kobiet w wieku 60+
Prusik Katarzyna, Ossowski Zbigniew, Bielawa Łukasz, Wiech Monika, Kortas Jakub, Konieczna Seweryna, Prusik Krzysztof. Zróżnicowane programy aktywizujące a sprawność funkcjonalna kobiet w wieku 60+ = Diverse
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu
Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to
Bardziej szczegółowoaforementioned device she also has to estimate the time when the patients need the infusion to be replaced and/or disconnected. Meanwhile, however, she must cope with many other tasks. If the department
Bardziej szczegółowoKORELACJE CECH SOMATYCZNYCH I ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH 16- LETNICH BYDGOSKICH GIMNAZJALISTÓW
Napierała Marek, Szark-Eckardt Mirosława, Zukow Walery. Korelacje cech somatycznych i zdolności motorycznych 16-letnich bydgoskich gimnazjalistów = Correlations of somatic features and motor skills 16-year-old
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 318 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 318 SECTIO D 2005 Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie Academy of Physical Education, Krakow URSZULA MIĄZEK, MIROSŁAW
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 016/017-018/019 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne / Niestacjonarne
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Gerontologiczne Podstawy Rekreacji i Turystyki
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Gerontologiczne Podstawy Rekreacji i Turystyki 2. KIERUNEK: Turystyka i Rekreacja 3. POZIOM STUDIÓW: I stopień 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II rok/iiisemestr 5. LICZBA
Bardziej szczegółowoCharakterystyka morfologiczna i funkcjonujący model aktywności fizycznej na przykładzie studentów Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
Nowak Aleksandra, Adrian Jacek. Charakterystyka morfologiczna i funkcjonujący model aktywności fizycznej na przykładzie studentów Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu = The morphological characteristic
Bardziej szczegółowo