Stan zdrowia, problemy i potrzeby zdrowotne pracowników w kontekście struktury wieku i starzenia się

Transkrypt

1 Stan zdrowia, problemy i potrzeby zdrowotne pracowników w kontekście struktury wieku i starzenia się Eliza Goszczyńska Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi

2 Samoocena zdrowia wg wieku (w %) 100,0 90,0 80,0 90,6 85,0 70,0 71,4 60,0 50,0 49,7 40,0 30,0 22,1 36,2 43,9 35,2 20,0 10,0 0,0 7,8 1,6 12,6 2,3 6,5 zdrowie dobre lub b. dobre zdrowie takie sobie, ani dobre ani złe zdrowie złe ub b. złe Źródło: GUS, ,9 20,9

3 Wybrane parametry stanu zdrowia fizycznego wg wieku (w %) Źródło: GUS, 2016

4 Średnia liczba schorzeń przewlekłych przypadająca na 1 osobę chorującą wg wieku 4,5 4 3,5 3,4 3,9 3,4 3 2,5 2 2,1 2,1 2,6 2,2 2,9 1,5 1,5 1,8 1 0,5 0 mężczyźni kobiety Źródło: GUS, 2016

5 Niepełnosprawność wg wieku (w %) Uwzględniono tu niepełnosprawność prawną i/lub biologiczną 25,0 23,5 20,0 18,0 15,0 10,0 9,0 5,0 3,8 4,8 0,0 Źródło: GUS, 2016

6 Zmęczenie wg wieku (w %) lata zmęcznie przynajmniej kilka razy w tygodniu poziom zmęczenia wysoki Źródło: Orkla Health, 2015

7 Wizyty u lekarzy wg wieku (w %) 90,0 Odbywanie wizyt u lekarzy Osoby potrzebujące opieki med. w ciągu ostatnich 12 m-cy doświadczający problemów z korzystaniem z niej 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 77,2 64,9 63,2 63,3 58,2 54,6 50,5 49,3 44,6 42,5 40,4 39,3 35,1 34,2 28,9 Wizyta u lekarza POZ w ciągu ostatnich 6 m-cy Wizyta u lekarza specjalisty w ciągu ostatnich 6 m-cy Wizyta u lekarza dentysty w ciągu ostatnich 12 m-cy 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 19,7 5 24,9 5,9 26,0 7,5 30,6 11, lat 31,4 11,6 Doświadczający opóźnienia w dostępie do opieki zdrowotnej z powodu zbyt długiego okresu oczekiwania na wizytę Osoby, których nie stać na wizytę

8 Sposoby myślenia w sferze zdrowia starszych i młodszych pracowników w Polsce Zmedykalizowany fatalizm pracowników lat Wśród przyczyn biernego stylu postępowania względem zdrowia starsi pracownicy (44-55 lat) częściej niż młodsi (25-35 lat) byli przekonani, że odziedziczyli taki organizm, przy którym ich tryb życia niczego nie zmienia. Starsi częściej uważają, że: zdrowie w naturalny sposób się zużywa w miarę upływu lat (38% wobec 25% młodszych); w przyszłości ich zdrowie się pogorszy (35% wobec 18% młodszych). Osoby starsze częściej upatrywały powodów pogarszania się ich stanu zdrowia w: starzeniu się (51% wobec 26% młodszych) oraz chorobach (21% wobec 12% starszych), nieco rzadziej w stresie (19% wobec 27% młodszych). Jednocześnie starsi częściej niż młodsi wskazywali, że dbałość o zdrowie kojarzy im się z: poddawaniem badaniom (42% wobec 26%) oraz przestrzeganiem zaleceń lekarza (16%, wobec 8%). Źródło: Korzeniowska E., 2004

9 Sposoby myślenia w sferze zdrowia starszych i młodszych pracowników w Polsce (cd.) Do podejmowania zachowań sprzyjających zdrowiu starszych częściej niż młodszych motywuje obawa o niewydolność systemu opieki medycznej, a także przekonanie, że troska o zdrowie może być tańsza niż późniejsze leczenie. Wśród przyczyn biernego stylu postępowania względem zdrowia starsi częściej byli przekonani, że ważniejszy jest dostęp do świadczeń medycznych niż zdrowy styl życia. Idealna, troszcząca się o zdrowie firma nieco częściej zdaniem starszych niż młodszych powinna: stwarzać możliwości leczenia się (odpowiednio 25% i 15%). starać się by praca była mniej stresująca (odpowiednio 39% i 30%). Źródło: Korzeniowska E., 2004

10 Sposoby myślenia w sferze zdrowia starszych i młodszych pracowników w Polsce (cd.) Starsi i młodsi pracownicy różnili się, jeżeli idzie o wskazywane powody pogarszania się zdrowia w przyszłości: Starsi zupełnie lekceważyli wpływ zachowań antyzdrowotnych (tylko 1,5% starszych dostrzegało ich udział) Młodsi wyraźnie częściej dostrzegali udział zachowań antyzdrowotnych (np. 12% wskazywało na złe odżywianie się). Starszym dużo rzadziej dbałość o zdrowie kojarzy się ze sprawnością fizyczną (36% wobec 57% młodszych). Oczekiwanie by idealna, troszcząca się o zdrowie personelu firma organizowała zajęcia sportowe wyrażane było ponad dwa razy rzadziej przez starszych niż młodszych (12% wobec 30%). Dla młodszych było to (ex aequo z działaniami antystresowymi) na I miejscu listy oczekiwań.

11 Rekreacyjna aktywność fizyczna wg wieku Uprawiający w ciągu tygodnia sport, fitness lub inną rekreacyjną aktywność fizyczną wymagającą umiarkowanego wysiłku (w %) Średni czas w minutach uprawiania rekreacyjnej aktywości fizycznej w tygodniu 40,0 35,0 37,2 70,0 60,0 61,7 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 28,5 19,3 13,5 12,2 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 48,1 29,2 21,4 20,7 0,0 0,0

12 Przemieszczanie się w celach transportowych na rowerze wg wieku 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 47,0 40,3 38,8 35,7 36,8 28,3 28,3 28,5 26,1 25,5 Dojeżdżający do różnych miejsc na rowerze (w%) Czas jazdy w minutach w typowym tygodniu

13 Realizacja zaleceń WHO dot. 150 min. /tydzień aktywności fizycznej o umiarkowanym wysiłku fizycznym wg wieku (w %) 35,0 33,3 30,0 25,0 20,0 19,9 15,0 15,7 12,9 10,0 11,6 5,0 0,0

14 Aktywność fizyczna związana z pracą wg wieku (w %) 60,0 50,0 40,0 49,3 39,1 45,3 39,5 47,6 43,4 37,4 37,3 48,5 46,9 praca głównie siedząca lub stojąca 30,0 praca głównie chodząca lub wymagająca umiarkowanego wysiłku fizycznego 20,0 10,0 11,5 15,1 18,9 14,7 praca głównie ciężka lub wymagająca znacznego wysiłku fizycznego 0,0 1,5

15 Palenie tytoniu wg wieku (w %) Palenie tytoniu codzienne i okazjonalne Wypalający 20 lub więcej szt. papierosów/dobę wśród palących codziennie 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 33,7 19,1 35,3 21,5 38,7 25,7 39,3 30,8 31,9 23,2 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 38,6 13,3 54,5 66,2 63,7 57,3 31,7 35,7 34,6 32,3 0,0 0,0 mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety

16 Zmiany rozpowszechnienia palenia tytoniu wg wieku (w %) w latach Procent palaczy w: Proc. zmiana w 2000 r r. latach Ogółem 32,3 24,0-25, lata 28,3 15,5-45, lata 35,6 24,6-30, lata 46,4 27,2-41, lata 37,3 31,8-14, lata 21,7 29,5 35,94 65 lat i więcej 12,4 13,6 9,68 Kobiety 22,7 17,8-21,59 Mężczyźni 43,3 31,1-28,18 Źródło: Diagnoza Społeczna, 2015

17 Picie alkoholu wg wieku (w %) Abstynenci (tj. nie pijący alkoholu w ciągu ostatnich 12 m-cy) Picie alkoholu co najmniej 1 raz/tydzień Źródło: GUS, 2016

18 Picie alkoholu wiążące się z podwyższonym ryzykiem chronicznych problemów zdrowotnych wg wieku (w %) Odsetki wśród ogółu przyznających się do picia alkoholu w ciągu ostatnich 12 m-cy Ani razu w ciągu ostatnich 12 m-cy nie przekroczyli jednorazowo 6 standardowych porcji alkoholu Picie jednorazowo przynajmniej 6 standardowych porcji alkoholu Źródło: GUS, 2016

19 Nadużywanie alkoholu wg wieku (w %) ,32 7,62 7,18 6 6,03 5 4, , do 24 lat lat i więcej Źródło: Diagnoza Społeczna, 2015

20 Brak codziennej konsumpcji owoców i warzyw wg wieku (w %) ,1 46, ,4 43, ,6 42,6 42,9 owoce 41 41,7 41,1 warzywa ,1 35 Źródło: GUS, 2016

21 Wnioski 1. Istnieje potrzeba analizowania w zakładzie pracy potrzeb zdrowotnych zróżnicowanego wiekowo personelu. 2. Na tej podstawie warto wprowadzać działania prozdrowotne dla pracowników. 3. Należy odpowiadać na potrzeby różnych pokoleń pracowników, ale raczej nie organizować oddzielnych programów dla starszego personelu (co mogłoby być odczytane jako próba ich stygmatyzacji). 4. Skoro starsi pracownicy oczekują od zakładu pracy wsparcia w dostępie do usług medycznych i poddawanie się im utożsamiają z dbaniem o zdrowie, to warto rozważyć wdrożenie różnorodnych działań o charakterze medycznym jako jednego z elementów szerszego programu/strategii prozdrowotnej w firmie.

22 Piśmiennictwo Diagnoza Społeczna: Warunki i jakość życia Polaków Raport, Czapiński J., Panek T. (red.), 2015 GUS: Stan zdrowia ludności Polski w 2014 r., Warszawa 2016 Korzeniowska E.: Sposoby myślenia i postępowania w sferze zdrowia starszych pracowników średnich i dużych firm. Med. Pr. 55 (2): ; 2004 Orkla Health: Zmęczenie. Raport z badania. Warszawa, 2015

23 Zapraszamy na: