Informacja. z kontroli samochodowych części zamiennych i przedmiotów wyposażenia podlegających obowiązkowej homologacji.

Transkrypt

1 Informacja z kontroli samochodowych części zamiennych i przedmiotów wyposażenia podlegających obowiązkowej homologacji. Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Poznaniu w IV kwartale 2008r. przeprowadzał kontrole u przedsiębiorców prowadzących produkcję oraz sprzedaż ( hurtową i detaliczną ) części zamiennych i dodatkowego wyposażenia do samochodów osobowych a mianowicie : 1 u przedsiębiorcy ( producenta haków holowniczych ), 1 w filii przedsiębiorcy z poza UE (producenta dodatkowych lusterek wstecznych), 3 w hurtowniach artykułów motoryzacyjnych, 2 w placówkach detalicznych. Celem kontroli było dokonanie oceny rzetelności, prawidłowości i legalności obrotu częściami zamiennymi do samochodów osobowych w aspekcie posiadania na te części obowiązkowej homologacji, a ponadto ocena ich jakości. Kontroli poddano części zamienne : klocki hamulcowe, szczęki hamulcowe, haki holownicze, auto-alarmy, zaczepy kulowe, dodatkowe lusterka montowane na lusterka wsteczne. Kontrolą objęto 35 partii wyrobów o wartości ogółem ,89 zł w tym producentów krajowych, oraz z innych krajów UE (Włochy, Francja, Niemcy, Hiszpania) : 12 partii klocków hamulcowych w tym 7 partii pochodzenia krajowego, 4 partie szczęk hamulcowych ( kraj pochodzenia Niemcy i Włochy ), 12 partii haków holowniczych w tym 7 partii pochodzenia krajowego, 5 partii auto-alarmów w tym 3 partie pochodzenia krajowego, 2 partie lusterek dodatkowych narożnikowych samochodowych zewnętrz.(poch. kraj.). Kontrole u jednego z pow. przedsiębiorców podjęto na wniosek innego Woj. Inspektoratu I.H., w celu sprawdzenia świadectwa homologacji na lusterka, które można dodatkowo zamontować na fabryczne lusterka wsteczne w samochodach osobowych. Kontrolowany przedsiębiorca jest filią producenta lusterek z Chin. Spośród 7 skontrolowanych placówek nieprawidłowości ujawniono w 4 placówkach (57% placówek) i dotyczyły one 14 partii na 35 partii zbadanych, co stanowiło 40% poddanych ocenie części zamiennych i przedmiotów wyposażenia o wartości ogółem 7.496,01 zł.

2 Ustalone nieprawidłowości polegały na: 1. nie oznaczeniu ceną: = 5 partii klocków hamulcowych w sklepie w Rawiczu. 2. braku w oznakowaniu nazwy i adresu przedsiębiorcy wprowadzającego towar na terytorium R.P. : = 2 partie klocków hamulcowych w sklepie w Rawiczu. 3. braku homologacji: = 2 partie lusterek dodatkowych ustalone u przedsiębiorcy w Przeźmierowie. = 2 partie haków holowniczych w sklepie w Pile. 4. bezpodstawnym oznakowaniu znakiem CE: = 3 partii auto-alarmów u dystrybutora w Poznaniu. 5. brak w kartach gwarancyjnych zapisu treści art. 13 ust. 4 ustawy z dnia 27 lipca 2002r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141 poz ze zm.) = 5 partii auto-alarmów u dystrybutora w Poznaniu. Przedmiotowy zakres kontroli A. Legalność prowadzonej działalności w aspekcie: Stwierdzono, że spośród 7 skontrolowanych przedsiębiorców 2 prowadziło działalność na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, a 5 prowadziło działalność w oparciu o wpis do rejestru przedsiębiorców w KRS. Zakres prowadzonej przez przedsiębiorców działalności był zgodny z aktualnym zgłoszeniem. B. Prawidłowość i rzetelność prowadzonej działalności w zakresie: 1. Uwidaczniania i oznaczania towarów ceną Spośród 7 kontrolowanych placówek 4 prowadziły sprzedaż detaliczną a mianowicie: - sklep w Pile, - sklep w Rawiczu, - dystrybutor oddział hurtowni w Poznaniu, 2

3 - dystrybutor w Poznaniu. Nieprawidłowości stwierdzono w 1 placówce detalicznej tj. sklepie w Rawiczu, gdzie brak było uwidocznionych cen towarów wyłożonych w miejscach dostępnych dla konsumentów. W pozostałych 3 kontrolowanych przedsiębiorstwach oferowane do sprzedaży części samochodowe znajdowały się w magazynie. Kupujący uzyskują bieżącą informację o aktualnej ofercie towarów w sprzedaży i ich cenie detalicznej na podstawie prezentowanych, dostępnych dla konsumentów katalogów i zestawień cen detalicznych w aktualnych cennikach. Zatrudnieni w sali handlowej sprzedawcy posiadali szczegółowe wymagane informacje o towarach, w szczególności dotyczące oferowanych w sprzedaży części samochodowych. Natomiast w przypadku przedsiębiorcy z Przeźmierowa oferta handlowa została zamieszczona na stronie internetowej. 2. Prawidłowość oznakowania produktów oferowanych do sprzedaży w świetle przepisów: - art. 20 ustawy z 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007r Nr 155, poz tekst jednolity), - art. 7 i 7a ustawy z 7 października 1999 o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999, ze zm.). Badaniem objęto 35 partii produktów. Nieprawidłowości stwierdzono w odniesieniu do 2 partii klocków hamulcowych i dotyczyły one: - klocków produkcji włoskiej, których dystrybutorem jest przedsiębiorca w Stawigudzie. - klocków produkcji francuskiej, których dystrybutorem jest przedsiębiorca w Opolu. W oznakowaniu tych 2 partii towarów (klocki) oferowanych w sklepie w Rawiczu brak było: nazwy i adresu dystrybutora. Kwestionowane partie wyrobów kontrolowany przedsiębiorca wycofał z oferty sprzedaży. Do dystrybutorów klocków hamulcowych skierowano wystąpienia pokontrolne wnosząc o prawidłowe oznakowanie wyrobów. Pozostałe 33 partie badanych produktów były prawidłowo oznaczone wraz z dołączonymi instrukcjami montażu i użytkowania w języku polskim. 3

4 3. Jakość oferowanych części W toku 7 kontroli badaniami organoleptycznymi objęto 35 partii części samochodowych w asortymencie wymienionym na początku niniejszej informacji. Stwierdzono, że części metalowe były zabezpieczone przed korozją farbą. Nie stwierdzono odprysków farby, śladów korozji, pęknięć czy innych uszkodzeń mechanicznych. Haki holownicze opakowane były w przeźroczystą folię i taśmę klejącą lub opakowania kartonowe. Natomiast klocki i szczęki hamulcowe zapakowane były w zapieczętowane pudełka kartonowe tak skonstruowane, aby było możliwe stwierdzenie przez konsumenta uprzedniego naruszenia fabrycznie zamkniętego opakowania. Auto-alarmy zapakowane były w pudełka kartonowe lub worki foliowe, a dodatkowe lusterka w blistry zabezpieczające przed porysowaniem powłok szklanych. 4. Sposób pakowania okładzin hamulcowych i ich sprzedaży Stwierdzono, że przestrzegane były zasady sprzedaży okładzin hamulcowych w kompletach tzn. na oś, a nie pojedynczo i w takim zestawie oferowane były one do sprzedaży. Na opakowaniach poza nazwą i znakiem producenta oraz podanym numerem katalogowym modelem wyrobu zamieszczono ponadto takie informacje, jak: ilość okładzin w opakowaniu (rysunek wyrobu x szt.), oś na którą przeznaczone są okładziny (rysunek przodu lub tyłu pojazdu), instrukcja obsługi i montażu (rysunek otwartej książki), model pojazdu (rok produkcji), znak homologacji, kraj producenta, kod EAN, i inne. Każde opakowanie zawierało w środku instrukcję montażu ze wskazówkami odnoszącymi się do bezpieczeństwa użytkowania i sposobu montażu okładzin. W treści instrukcji m. in. zaznaczono, że części hamulców należy wymieniać tylko równocześnie dla całej osi oraz parami. 4

5 Każdy element (okładzina i szczęka hamulcowa) oznaczone były znakiem homologacji, datą produkcji, marką i typem okładziny. C. Wymogi dla wprowadzanych do obrotu części zamiennych, które powinny posiadać świadectwo homologacji i być oznakowane znakiem homologacji E lub e W toku kontroli sprawdzono niżej wymieniony asortyment części samochodowych stwierdzając co następuje: 1. Klocki i szczeki hamulcowe: Podczas kontroli w 2 placówkach detalicznych oraz 1 hurtowni zbadano 12 partii klocków hamulcowych i 4 partie szczęk hamulcowych stwierdzając, że były oznaczone znakami homologacyjnymi E zgodnie z załącznikiem nr 2 do Regulaminu nr 90 EKG ONZ Jednolite przepisy homologacji zamiennych zespołów okładzin hamulcowych, zamiennych okładzin hamulców bębnowych do pojazdów o napędzie silnikowym i ich przyczep. Właściciele placówek detalicznych nie posiadali świadectw homologacyjnych, natomiast w hurtowni w Poznaniu przedstawiono kontrolującym świadectwa homologacyjne. 2. Haki holownicze Podczas kontroli w 1 przedsiębiorstwie produkcyjnym oraz 2 detalicznych placówkach handlowych, sprawdzono 12 partii haków holowniczych. Stwierdzono, że w odniesieniu do 10 partii zamieszczone były bezpośrednio na tych produktach znaki homologacyjne w tym na 5 partiach znak homologacji E zgodnie z załącznikiem nr 3 do Regulaminu nr 55 EKG ONZ Jednolite przepisy dotyczące homologacji mechanicznych części sprzęgających pojazdy, zaś na 5 partiach znak homologacji e na zgodność z dyrektywą 94/20/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Europy. W przypadku 2 partii haków holowniczych, których producentem jest przedsiębiorca w Tarnowie produkty nie były oznakowane znakiem homologacji oraz producent nie posiadał świadectwa homologacji. Inspektorat, w skierowanym wystąpieniu pokontrolnym, poinformował producenta o obowiązku uzyskania świadectwa homologacji w odniesieniu do haków holowniczych i oznakowania wyrobów znakiem E. 5

6 Przedsiębiorca w udzielonej odpowiedzi na wystąpienie poinformował, że podjął działania zmierzające do uzyskania świadectwa homologacyjnego i w tym celu przekazuje sukcesywnie do badań przeprowadzanych przez PIMOT w Warszawie produkowane haki. Instytut ten poinformował producenta, że hak holowniczy o numerze katalogowym R-098 przeszedł pozytywne badania, a dokumentacja z wnioskiem o wydanie homologacji znajduje się w Ministerstwie Infrastruktury. Przedsiębiorca wyjaśnił ponadto, że brak jasnych uregulowań prawnych dot. homologacji m.in. zapisu, iż nowe przepisy dotyczą tylko wyrobów nowo wprowadzanych do obrotu, a nie mówią o wyrobach już wyprodukowanych i znajdujących się już w obrocie. 3. Auto-alarmy Podczas kontroli w hurtowni w Poznaniu sprawdzono 5 partii auto-alarmów. Stwierdzono, że wszystkie zbadane partie oznaczone były bezpośrednio na produktach znakami homologacyjnymi w tym: - 4 partie oznaczone były znakiem homologacji E zgodnie z załącznikiem nr 5 do Regulaminu EKG ONZ nr 97 Jednolite przepisy dotyczące homologacji samochodowych systemów alarmowych (VAS) i pojazdów samochodowych w zakresie ich systemów alarmowych (AS). - 1 partia oznakowana była europejskim znakiem e zgodności z dyrektywą 74/61/EEC ze zmianami w dyrektywie nr 95/56/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Europy. Jednocześnie przedsiębiorca przedłożył świadectwa homologacyjne. 4. Lusterka z możliwością zamontowania na fabryczne lusterka wsteczne do samochodów Jeden z Woj. Inspektoratów Inspekcji Handlowej zwrócił się do tut. Inspektoratu z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli u przedsiębiorcy w Przeźmierowie, ze względu na dokonane podczas kontroli u innego przedsiębiorcy ustalenia, odnośnie oferowanego samochodowego lusterka panoramicznego, charakteryzującego się możliwością zamontowania na lusterko wsteczne wewnętrzne, lecz nie posiadającego znaku homologacji. 6

7 Inspektorat przeprowadził w związku z tym kontrole podczas, której nie ustalono występowania w ofercie kwestionowanego wyrobu, jednakże zbadano 2 partie lusterek zewnętrznych mianowicie: - narożnikowe lusterko pola martwego (pojedyncze) z przeznaczeniem do montażu na lusterko wsteczne zewnętrzne art.(-), - narożnikowe lusterko pola martwego (pojedyncze) z przeznaczeniem do montażu na lusterko wsteczne zewnętrzne art. (-). Jak ustalono badane produkty nie posiadały znaków homologacyjnych, również przedsiębiorca potwierdził, że nie dysponuje świadectwem homologacyjnym. W związku z powyższym, Inspektorat pismem z dnia r. wystąpił do Zakładu Homologacji i Badań Pojazdów Instytutu Transportu Samochodowego w Warszawie. D. Inne ustalenia kontroli. 1. Karty gwarancyjne załączane do wyrobów. Spośród 35 zbadanych produktów do 5 z nich (auto-alarmy) dołączane były karty gwarancyjne. W kartach gwarancyjnych brak było następujących danych : - nazwy i adresu gwaranta lub jego przedstawiciela w R.P., - o terytorialnym zasięgu ochrony gwarancyjnej, - że gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową. Kontrolowany przedsiębiorca będący przedstawicielem firmy produkującej auto-alarmy w porozumieniu się z producentem z Litwy, w czasie czynności kontrolnych uzupełnił powyższe dane w formie aneksu do karty gwarancyjnej. Do pozostałych 2 producentów skierowano wystąpienia pokontrolne wnosząc o uzupełnienie kart gwarancyjnych o brakujące sformułowania. 2. Wprowadzanie klientów w błąd poprzez nierzetelne informacje. Podczas kontroli przedsiębiorcy w Poznaniu stwierdzono, że na 3 partiach auto-alarmów poddanych procedurze homologacji przez producenta i oznaczonych wymaganym znakiem homologacji zamieszczone zostały bezpodstawnie według oceny Inspektoratu znaki CE (na auto-alarmach oraz opakowaniach). 7

8 Kontrolowany przedsiębiorca będący przedstawicielem producenta litewskiego w Polsce w przesłanym wyjaśnieniu poinformował, że producent litewski przeprowadził badania w zakresie kompatybilności elektromagnetycznej w Instytucie litewskim i przedłożył kopie wyników przeprowadzonych badań - sprawozdanie z badań nr 79LT/06 z dnia r. oraz deklarację zgodności z normami EN V 1.1., EN V 4.1. i EN 60950:2001. Inspektorat przekaże powyższe ustalenia do Urzędu Komunikacji Elektronicznej jako organu właściwego do kontroli oceny zgodności wyrobów z zasadniczymi wymaganiami na okoliczność oznakowania znakiem CE auto-alarmów. Wykorzystanie ustaleń kontroli. Ustalenia kontroli dały między innymi podstawę do: nałożenia 2 mandatów za popełnienie wykroczeń z art i k.w., postawienia 1 żądania w toku kontroli dotyczącego oznakowania towarów cenami, skierowania 2 wystąpień do dystrybutorów klocków hamulcowych o oznakowanie produktów nazwą i adresem wprowadzającego do obrotu na terenie R.P. oraz 3 wystąpień do producentów auto-alarmów w sprawie uzupełnienia kart gwarancyjnych, skierowanie powiadomienia do Urzędu Komunikacji Elektronicznej w sprawie oznakowania znakiem CE auto-alarmów, zawiadomienia Prokuratury o podejrzeniu popełnieniu przestępstwa z art. 47 b ustawy o systemie oceny zgodności, na okoliczność ustalonych nieprawidłowości w oznakowaniu auto-alarmów. wystąpienie do właściwego miejscowo Inspektoratu Inspekcji Handlowej dotyczące powyższych nieprawidłowości, ustalonych w odniesieniu do oznakowania znakiem CE auto-alarmów. 8

9 P o d s u m o w a n i e Przeprowadzone w IV kwartale 2008r. kontrole w zakresie legalności i rzetelności obrotu częściami zamiennymi do samochodów osobowych w porównaniu z przeprowadzonymi kontrolami w II kwartale roku 2005 wykazały wzrost procentu ujawnionych nieprawidłowości z 29,6 do 40% badanych partii produktów. W dalszym ciągu stwierdzano uchybienia dotyczące prawidłowego oznakowania, braku homologacji wyrobów oraz w zakresie ochrony interesów konsumentów. Stwierdzono również praktyki nieuprawnionego oznakowanie wyrobów znakiem CE. Niezależnie od powyższego należy dostrzec fachowość udzielanych informacji i wyjaśnień konsumentom przez wykwalifikowany personel zarówno w placówkach detalicznych jak i w hurtowniach. W dalszym ciągu wskazane jest monitorowanie i kontrola przedsiębiorców prowadzących produkcję i dystrybucję części samochodowych podlegających obowiązkowej homologacji. 9