Sławomir Kozerski Stosunek cnót do uczuć w filozofii św. Tomasza z Akwinu, na przykładzie cnoty męstwa

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Sławomir Kozerski Stosunek cnót do uczuć w filozofii św. Tomasza z Akwinu, na przykładzie cnoty męstwa"

Robert Murawski
5 lat temu
Przeglądów:

1 Sławomir Kozerski Stosunek cnót do uczuć w filozofii św. Tomasza z Akwinu, na przykładzie cnoty męstwa CB Richard Ellis Page 1

2 Charakterystyka uczuć Poznanie zmysłowe: Pożądanie zmysłowe Poznanie zmysłowe Do powstania uczucia konieczne jest poznanie zmysłowe, gdyż nie można pragnąć czegoś, czego wcześniej nie poznało się jako dobre Pożądanie zmysłowe: Uczucia są reakcją pożądania zmysłowego na to, co ujmowane przez poznanie zmysłowe jako dobre lub złe dla podmiotu poznającego Dążenie Poznany Byt Dążenie: Uczucia dążą do tego, aby osiągnąć poznane dobro lub uniknąć zła CB Richard Ellis Page 2

3 Podział uczuć Uczucia władzy pożądliwej Uczucia władzy gniewliwej miłość nadzieja nienawiść rozpacz pożądliwość bojaźń wstręt odwaga przyjemność gniew uczucie bólu CB Richard Ellis Page 3

Charakterystyka sprawności Sprawność to dyspozycja, dzięki której ktoś lub coś

władzy, która uzdalnia tę władzę do jakiegoś działania.

4 Charakterystyka sprawności Sprawność to dyspozycja, dzięki której ktoś lub coś jest dobrze lub źle przysposobiony w stosunku do siebie lub w stosunku do innego bytu. Św. Tomasz z Akwinu Można powiedzieć, że sprawność jest pewną przypadłością danej władzy, która uzdalnia tę władzę do jakiegoś działania. Jeśli wykonujemy jakąś czynność, to władza, do której ta czynność należy, przyzwyczaja się do danego działania. Usprawnienie zatem pozostaje w danej władzy. CB Richard Ellis Page 4

5 Sprawności i cnoty Sprawności kierują władze ku jakiemuś działaniu Cnoty doskonalą władze w dobru Cnoty są to sprawności skłaniające nas w sposób stały do spełniania czynów dobrych E. Gilson CB Richard Ellis Page 5

6 Podział cnót Cnoty moralne Cnoty intelektualne Cnoty kardynalne Roztropność Sprawiedliwość Umiarkowanie Męstwo Umiarkowanie i męstwo w sposób szczególny odnoszą się do uczuć CB Richard Ellis Page 6

7 Umiarkowanie i męstwo Umiarkowanie jest cnotą, która pozwala nam ujarzmić poruszenia władzy pożądliwej. Męstwo uzdalnia nas do znoszenia trudów i należytego zachowania wobec niebezpieczeństw, co związane jest z poruszeniami władzy gniewliwej. CB Richard Ellis Page 7

8 Podział uczuć Rozum Wola Moralność Siła pożądliwa Siła gniewliwa Tak więc dusza włada ciałem władzą despotyczną, gdyż członki ciała w niczym nie mogą oprzed się rozkazowi duszy; ręka, noga i każdy członek, który może byd poruszany ruchem dobrowolnym - rusza się natychmiast na pożądanie duszy. Zaś myśl czy rozum władają siłami gniewliwą i pożądliwą władzą polityczną, gdyż pożądanie zmysłowe ma coś swojego i dlatego może się sprzeciwid rozkazowi rozumu. Św. Tomasz z Akwinu CB Richard Ellis Page 8

Męstwo Kierowane rozumem Męstwo Męstwo jest to

niebezpieczeństwom i znoszenie cierpień. Św.

Znoszenie cierpień Akt natarcia Akt wytrzymywania

trudności przez poskromienie bojaźni, lecz także

9 Męstwo Kierowane rozumem Męstwo Męstwo jest to świadome i rozważne stawianie czoła niebezpieczeństwom i znoszenie cierpień. Św. Tomasz z Akwinu Stawianie czoła niebezpieczeństwom Znoszenie cierpień Akt natarcia Akt wytrzymywania Trzeba nie tylko niezachwianie wytrzymywać nacisk trudności przez poskromienie bojaźni, lecz także trzeba w nie uderzać i to w sposób zdyscyplinowany CB Richard Ellis Page 9 Św. Tomasz z Akwinu

10 Męstwo i uczucia Akt natarcia Odwaga Akt wytrzymywania Bojaźń Zadaniem cnoty męstwa jest podtrzymywad wolę ludzką w kierowaniu się rozumem, pomimo obawy przed złem fizycznym. Otóż to dobro trzeba mocno zabezpieczad przed każdym możliwym złem, bo żadne dobro fizyczne nie dorównuje swą wartością dobru moralnemu Św. Tomasz z Akwinu CB Richard Ellis Page 10

11 Męstwo i uczucia ROZUM Nadzieja Gniew Rozpacz Bojaźń Odwaga CB Richard Ellis Page 11

12 Bojaźliwość Konsekwencje braku męstwa Bezbojaźliwość Zbytnia śmiałość Zarozumiałość Ambicja Próżność Małoduszność Małostkowość Rozrzutność Niewytrwałość Upór Zadaniem cnót moralnych jest utrzymad miarę rozumu w materii, której dana cnota dotyczy, dlatego wszelka wada wprowadzająca nie umiar w materii jednej z cnót moralnych jest przeciwieostwem tej cnoty, jako nie umiar wobec umiaru. Św. Tomasz z Akwinu CB Richard Ellis Page 12

13 CB Richard Ellis Page 13 Dziękuję za uwagę.

Podobne dokumenty

PROBLEMATYKA WOLI JAKO INTELEKTUALNEJ WŁADZY DĄŻENIOWEJ W TEKSTACH ŚW. TOMASZA Z AKWINU

PROBLEMATYKA WOLI JAKO INTELEKTUALNEJ WŁADZY DĄŻENIOWEJ W TEKSTACH ŚW. TOMASZA Z AKWINU Appetitus intellectivus Określenie woli jako pożądania intelektualnego wskazuje na ścisłą zależność woli od intelektu.