Monitoring Branżowy. Analizy Sektorowe. Sklepy monopolowe w Polsce (PKD 47.25) 11 września Departament Analiz Ekonomicznych.

Transkrypt

1 Analizy Sektorowe Sklepy monopolowe w Polsce (PKD 47.25) Trendy bieżące W 1h19 przychody osiągnięte przez sklepy monopolowe zatrudniające więcej niż 9 osób zmniejszyły się o 6,2% r/r. Ograniczenie kosztów o 7,3% r/r, większe niż spadek przychodów, przyczyniło się do poprawy wyniku finansowego i zwiększenia rentowności. Wydatki na napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe stanowią 2,5% wydatków ogółu gospodarstw domowych. Głównym miejscem zakupu wyrobów alkoholowych są sklepy małoformatowe, silną konkurencją są dyskonty oraz supermarkety. W 218 liczba sklepów monopolowych zmalała o 112 sztuk r/r, do 539. Ceny alkoholu w Polsce są poziomie 86% średniej unijnej. W butelce wódki o wartości 2 zł, aż 11,41 zł (57%) stanowi wartość akcyzy; w przypadku półlitrowego piwa o mocy 5,5% akcyza wynosi,48 zł przy cenie 3 zł. Dane GUS wskazują na stabilizację spożycia wódki na poziomie 3,3 l na mieszkańca; spożycie piwa rośnie, przekraczając l na osobę w września 219 Departament Analiz Ekonomicznych analizy.sektorowe@pkobp.pl Zespół Analiz Sektorowych Anna Senderowicz tel. (22) Lokalizacja sprzedaży wyrobów alkoholowych (wg wartości sprzedaży) Perspektywy W krótkiej perspektywie spodziewana jest stabilizacja wyników sklepów monopolowych na niskim poziomie rentowności. Korzystna sytuacja na rynku pracy i rosnące zarobki sprzyjać będą większym zakupom napojów alkoholowych. Silna konkurencja na rynku placówek oferujących alkohol, wyższa akcyza z początkiem 22, spodziewany wzrost kosztów funkcjonowania sklepów z tytułu wyższych cen energii i wzrostu kosztów pracy oraz ograniczenia w promowaniu alkoholi odbiją się negatywnie na przewidywanych wynikach branży. Zakaz handlu w niedziele, rozszerzony w 22 do wszystkich niedziel (z wyjątkami), z jednej strony ogranicza sprzedaż detaliczną, z drugiej powoduje, że konsumenci spędzają więcej czasu w towarzystwie, co sprzyjać może konsumpcji napojów alkoholowych. Ponadto zakaz nie obejmuje małych, tradycyjnych sklepów, które przeważają w handlu alkoholem. dyskonty 2,% źródło: Nielsen małe sklepy 17,5% średnie sklepy spożywcze 22,6% supermarkety 11,4% duże sklepy spożywcze 9,9% sklepy winnocukiernicze 8,5% hip ermarkety 7,2% stacje benzynowe 2,9% PKD Sprzedaż detaliczna napojów alkoholowych i bezalkoholowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach 1h17 1h18 1h19 Liczba jednostek gospodarczych ogółem w tym udział jednostek rentownych 79% 72% 72% NP Wynik finansowy netto (zysk netto) 8, 1,4 5,5 NPM (ROS) Stopa rentowności sprzedaży netto 2,3,4 1,7 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 8,8 1,7 6,3 ROA Stopa rentowności aktywów 5,6,8 4, CR Wskaźnik płynności bieżącej 1,61 1,5 1,55 QR Wskaźnik podwyższonej płynności,73,72,75 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów w dniach CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności w dniach PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań w dniach DR (WZA) Współczynnik długu,36,51,37 WP (WPMK) Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym 1,51 1,3 1,38 I/DE Nakłady inwestycyjne / amortyzacja,4,3 1,9 Spożycie wybranych alkoholi w Polsce (w litrach na osobę) wódki, likiery, inne napoje spirytusowe w przeliczeniu na % alkoholu / 217 (%) 2,5 3,2 3,2 3,2 3,3 3,3, wina i miody pitne 8,6 6,9 6,3 5,9 6,2 6, -3,2 piwo otrzymywane ze słodu (o objętości mocy alkoholu,5% i więcej) 8,7 9,2 99,1 99,5 98,5,5 2, źródło: baza danych PONT Info. GOSPODARKA, Grupa A Jednostki średnie i duże (pracujących >9 osób)

2 Przychody i koszty ogółem 4 % mln zł h17 1h18 1h19 GS Przychody (L) TC Koszty (L) Wskaźnik kosztów (P) źródło: PONT Info. GOSPODARKA, Grupa A Jednostki średnie i duże (pracujących >9 osób) Rentowność (w %) 1h17 2,3 1h18,4 1h19 1,7 1h17 8,8 1h18 1,7 1h19 6,3 5 1 NPM (ROS) Stopa rentowności sprzedaży netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego Sytuacja ekonomiczno-finansowa klasy PKD W 1h19 przychody osiągnięte przez sklepy monopolowe zatrudniające więcej niż 9 osób zmniejszyły się o 6,2% r/r. Ograniczenie kosztów o 7,3% r/r, większe niż spadek przychodów, przyczyniło się do poprawy wyniku finansowego brutto o 183,3% r/r i wyniku netto o 282,6% r/r. Rentowność sprzedaży netto, pomimo wzrostu o 1,3 pp (z,4% w 1h18 do 1,7% w 1h19), pozostała na relatywnie niskim poziomie (wobec ROS=2,4% w dziale 47). Widoczne jest silne zróżnicowanie decylowe rentowności w branży: decyl 1=-8,2%, decyl 5=1,%, decyl 9=7,7%). Przyczyną niskich marż jest silna konkurencja na rynku alkoholi ze strony ogólnospożywczych sklepów małoformatowych oraz niewyspecjalizowanych prowadzących sprzedaż alkoholu obok towarów spożywczych (dyskonty, supermarkety). Płynność finansowa bieżąca kształtowała się na korzystnym poziomie (1,55 wobec 1,5 w 1h18), płynność szybka nie osiągnęła akceptowalnego poziomu (,75 wobec,72 w 1h18). Zobowiązania krótkoterminowe spadły o 23% r/r, a zobowiązania długoterminowe zmniejszyły się o 77% r/r. W 1h19 wskaźnik rotacji zapasów w dniach skrócił się o 7 dni, do 39 dni; wskaźniki rotacji zobowiązań i rotacji należności nie zmieniły się w ciągu roku (odpowiednio 3 dni i 12 dni). W 1h19 nakłady inwestycyjne zwiększyły się ponad pięciokrotnie r/r, co było związane m.in. z modernizacją sklepów. źródło: PONT Info. GOSPODARKA, Grupa A Jednostki średnie i duże (pracujących >9 osób) Płynność finansowa 1h17 1h18 1h19 1h17 1h18 1h19, 1, 2, QR Wskaźnik podwyższonej płynności CR Wskaźnik płynności bieżącej źródło: PONT Info. GOSPODARKA, Grupa A Jednostki średnie i duże (pracujących >9 osób) W kolejnych kwartałach spodziewana jest stabilizacja wyników sklepów monopolowych na niskim poziomie rentowności. Czynnikami wspierającymi przychody będą: - korzystna sytuacja na rynku pracy i rosnące zarobki, - wysokie odczyty koniunktury konsumenckiej zapowiadające rosnącą skłonność do zakupów, - utrzymujący się popyt konsumentów na droższe wyroby alkoholowe premium. Negatywnie na wyniki sklepów sprzedających alkohol będą wpływać: - silna konkurencja na rynku, - dalsze ograniczenie handlu w niedziele, - wzrost akcyzy na wyroby alkoholowe; - podniesienie w 22 płacy minimalnej do 26 zł, co dla niewielkich sklepów, funkcjonujących na niskich marżach, będzie oznaczało znaczny wzrost kosztów pracy. strona 2/9

3 Struktura przeciętnych miesięcznych wydatków na 1 osobę w gospodarstwie domowym w 218 kieszonkowe wydatki 1,5% pozostałe 4,2% restauracje i hotele 5,% pozostałe towary i usługi 6,1% rekreacja i kultura 6,5% edukacja 1,% łączność 4,% transport 1,5% żywność i napoje bezalkohol. 24,8% zdrowie 5,% napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe 2,5% odzież i obuwie 4,9% użytkowanie mieszkania i nośniki energii 18,3% wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego 5,7% Otoczenie makroekonomiczne sprzyja branży handlowej Wydatki na napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe stanowią 2,5% wydatków ogółu gospodarstw domowych. Większej sprzedaży w sklepach monopolowych sprzyja wzrost dochodów ludności będący efektem dobrej sytuację na rynku pracy oraz rosnących dochodów do dyspozycji. Dynamika przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw wyraźnie odbiła w lipcu 19 (7,4% r/r vs 5,3% r/r w czerwcu 19), pozytywnie wpływając na konsumpcję prywatną. Wskaźniki koniunktury konsumenckiej 1 % bieżący wskażnik ufności konsumenckiej -15 wyprzedzający wskażnik ufności konsumenckiej prognoza na 12 m-cy: oszczędzanie pieniędzy -2 sty 17 kwi 17 lip 17 paź 17 sty 18 kwi 18 lip 18 paź 18 sty 19 kwi 19 lip 19 Dobre nastroje konsumentów W sierpniu 19 nastroje konsumenckie były nieco słabsze niż w lipcu 19, jednak bardziej korzystne niż w sierpniu 18, co ilustruje wzrost r/r bieżącego i wyprzedzającego wskaźnika ufności konsumenckiej. Dobra sytuacja na rynku pracy oraz perspektywy nowych świadczeń socjalnych wyraźnie poprawiły ocenę konsumentów w zakresie oczekiwanej sytuacji finansowej gospodarstwa domowego, co może wskazywać na utrzymanie silnego popytu konsumpcyjnego (w 219 dynamika może sięgać 5% r/r vs 4,5% r/r w 218). Gdzie kupujemy alkohol? małe sklepy 17,5% dyskonty 2,% średnie sklepy spożywcze 22,6% źródło: Nielsen; wg wartości sprzedaży sup ermarkety 11,4% duże sklepy spożywcze 9,9% sklepy winnocukiernicze 8,5% hip ermarkety 7,2% stacje benzynowe 2,9% Sklepy małoformatowe dominują w sprzedaży alkoholi Głównym miejscem zakupu wyrobów alkoholowych, wskazywanym przez 6% kupujących alkohol, są sklepy małoformatowe o powierzchni do 3 m kw. obejmujące małe sklepy spożywcze do 4 m kw. (17,5% kupujących alkohol), średnie sklepy spożywcze 41- m kw. (22,6%), duże sklepy spożywcze 11-3 m kw. (9,9%) oraz specjalistyczne sklepy alkoholowe (8,5%). Silną konkurencją dla sklepów monopolowych są dyskonty (2% kupujących) oraz supermarkety (11,4%); po wprowadzeniu zakazu handlu w niedziele rośnie znaczenie stacji benzynowych w sprzedaży detalicznej alkoholi. Jak wynika z danych CMR, w sklepach małoformatowych wszelkiego rodzaju trunki odpowiadają za 1/4 obrotów; piwo, wódka, whisky i inne napoje alkoholowe pojawiają się na co trzecim paragonie. Najważniejszą kategorią alkoholi w sklepach małoformatowych pozostaje piwo, które w chłodniejszej części roku odpowiada za połowę obrotów tą kategorią, a w najcieplejszych miesiącach za ponad 6%. Inne ważne kategorie dla tego formatu to wódki czyste i smakowe, a w mniejszym stopniu także whisky i wino stołowe. strona 3/9

4 Struktura sprzedaży detalicznej (w cenach bieżących) meble, rtv, agd 9% tekstylia, odzież, obuwie 6% farmac., kosmetyki, sprzęt ortoped. 7% prasa, książki, pozostała sprzedaż w wyspec. sklepach 5% pozostałe 11% pozostała sprzedaż detaliczna w niewyspec. sklepach 12% pojazdy samochodowe, motocykle, części 1% żywność, napoje i wyroby tytoniowe 25% paliwa stałe, ciekłe i gazowe 16% Dynamika i struktura sprzedaży detalicznej W 1h19 sprzedaż detaliczna ogółem (w cenach stałych) zrealizowana przez przedsiębiorstwa ogółem (łącznie z przedsiębiorstwami o liczbie pracujących do 9 osób) była wyższa o 6,2% r/r. Sprzedaż w wyspecjalizowanych sklepach z żywnością, napojami i wyrobami tytoniowymi zwiększyła się o 1,5% r/r, natomiast pozostała sprzedaż w niewyspecjalizowanych sklepach (sklepy wielkoformatowe) wzrosła o 9,7% r/r. Miesięczna sprzedaż detaliczna (w cenach stałych) %; r/r sprzedaż w sklepach małoformatowych pozostała sprzedaż w niewyspecjalizowanych sklepach sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych -15 sty 17 kwi 17 lip 17 paź 17 sty 18 kwi 18 lip 18 paź 18 sty 19 kwi 19 lip 19 ; sklepy małoformatowe obejmują: małe sklepy spożywcze do 4 m kw, średnie sklepy spożywcze 41- m kw, duże sklepy spożywcze 11-3 m kw oraz specjalistyczne sklepy alkoholowe Liczba sklepów w Polsce Zmiana 218/217 (szt.) Sklepy ogółem w tym: ogólnospożywcze owocowo-warzywne mięsne rybne piekarniczo-ciastkarskie z napojami alkoholowymi drogerie z wyrobami włókienniczymi z wyrobami odzieżowymi z obuwiem i wyrobami skórzanymi -268 z meblami i sprzętem oświetleniowym -244 sprzęt IT i radiowo telewizyjny -154 księgarnie motoryzacyjne pozostałe sklepy źródło: Bisnode 11,4 6,2 2,3 W lipcu 19 sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych wzrosła o 2,3% r/r, natomiast sprzedaż w hipermarketach, supermarketach i dyskontach (klasyfikowana jako pozostała sprzedaż prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach) zwiększyła się o 11,4% r/r. Sprzedaż w sklepach małoformatowych o powierzchni do 3 m kw. była w lipcu 19 o 6,2% większa niż w lipcu 18. Dane te wskazują, że konsumenci w większym stopniu realizowali zakupy w sklepach wielkopowierzchniowych kosztem wyspecjalizowanych sklepów. Liczba sklepów maleje Według danych firmy Bisnode w 218 liczba sklepów monopolowych zmalała o 112 sztuk r/r, do 539. Spadek liczby specjalistycznych sklepów monopolowych wynika z rozwoju nowoczesnych kanałów dystrybucji - dyskontów czy supermarketów proximity (sklepy osiedlowe), które obok żywności i napojów bezalkoholowych prowadzą sprzedaż piwa, wódki i wina, często oferując konkurencyjne ceny tych wyrobów. W bazie REGON liczba podmiotów zarejestrowanych w klasie PKD Sprzedaż detaliczna napojów alkoholowych i bezalkoholowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach na koniec czerwca 19 sięgała 4362, z czego 98% stanowiły firmy mikro deklarujące liczbę pracujących od do 9 osób. Przy zakładaniu sklepu monopolowego ważna jest specyfika przyszłych klientów. Jeśli właściciel sklepu chce sprzedawać wyroby alkoholowe z wyższej półki, to najlepszym miejscem na funkcjonowanie są centra handlowe oraz główne ulice miast, natomiast jeśli asortyment sklepu ma składać się w większości z tańszych marek alkoholu, to dobrym miejscem będą osiedla mieszkaniowe. strona 4/9

5 dolnośląskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie wielkopolskie kujawskopomorskie warmińskomazurskie zachodniopomorskie Liczba sklepów monopolowych zarejestrowanych w REGON na koniec czerwca'19 szt Roczna produkcja wódki (w tys. hl) 15 tys. hl wielkość produkcji (lewa oś) zmiana r/r (prawa oś) r/r; % 1 Największą szansę w wygraniu rywalizacji z marketami mają sklepy monopolowe całodobowe, co wiąże się z zatrudnieniem dodatkowego pracownika. Obroty w działającym 24 godziny na dobę obiekcie potrafią zwiększyć się o 2%. Są również wyższe przed świętami oraz w dni wolne od pracy. Podstawowym elementem niezbędnym do otwarcia sklepu monopolowego jest otrzymanie pozwolenia na prowadzenie sprzedaży detalicznej napojów alkoholowych, czyli koncesji na alkohol wydawanej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Gminy ustalają liczbę punktów sprzedaży alkoholu na swoim terenie, a więc i limity zezwoleń oraz zasady usytuowania stałych miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Nowelizacja ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, która weszła w życie w marcu 218, nadała gminom uprawnienie do zakazania sprzedaży alkoholu pomiędzy 22. a 6.. Dla sklepów alkoholowych czynnych całą dobę tego rodzaju ograniczenia mogą decydować o być albo nie być na rynku. Z danych PARPA wynika, że na wprowadzenie zakazu zdecydowało się tylko 7% gmin. Według ankiety przeprowadzonej przez Polski Instytut Handlu w 36 miastach powyżej tys. mieszkańców, tylko w 8 wprowadzono ograniczenia godzinowe sprzedaży alkoholu Roczna produkcja piwa (w mln hl) 45 wielkość produkcji (lewa oś) mln hl zmiana r/r (prawa oś) r/r; % Produkcja wódki i piwa w Polsce Polska jest czołowym producentem wyrobów alkoholowych w UE pierwsze miejsce w produkcji wódki, trzecie miejsce w przypadku piwa. Produkcja jest kierowana głównie na rynek krajowy. Udział przychodów z eksportu w przychodach ogółem wytwórców napojów spirytusowych wynosi 8%, a browarów 14%. Produkcja wódki w okresie styczeń-lipiec 19 wyniosła 557 tys. hektolitrów (+8,1% r/r). Rynek jest zdominowany przez CEDC (38,6% wartości rynku), Stock Polska (22,8%), Marie Brizard (9,6%) oraz Wyborowa (7,6%). Produkcja piwa w ciągu siedmiu miesięcy 219 wyniosła 24,9 mln hektolitrów (-,7% r/r). Najwięksi producenci piwa w Polsce to: Kompania Piwowarska (japońska grupa Asahi; 35,4% rynku), Grupa Żywiec (grupa Heineken; 29,3%) oraz Carlsberg Polska (grupa Carlsberg; 17,6%). Produkcja wina owocowego w okresie styczeń-lipiec 19 zmniejszyła się o,3% r/r, do 365 tys. hektolitrów. W 218 produkcja wina osiągnęła poziom 717 tys. hektolitrów. strona 5/9

6 Finland Ireland Sweden Greece United Kingdom Estonia Denmark Malta Latvia Belgium Cyprus Portugal Austria Croatia Netherlands EU - 28 Italy France Lithuania Luxembourg Slovenia Slovakia Germany Poland Spain Czechia Hungary Bulgaria Romania sty 16 kwi 16 lip 16 paź 16 sty 17 kwi 17 lip 17 paź 17 sty 18 kwi 18 lip 18 paź 18 sty 19 kwi 19 lip 19 Struktura produkcji sprzedanej alkoholi w 218 wg wartości Produkcja sprzedana alkoholi w Polsce napoje spirytusowe 43,% wyroby winiarskie 3,1% 15 piwo napoje spirytusowe wyroby winiarskie mld zł 12,9 12, 12,4 12, 11,2 11,1 11,5 1,9 1 9, 8,2 8,6 8,7 9, 9,1 9,1 8, piwo 53,9% 5,7,8,7,7,7,7,5,5 Zmiana cen detalicznych towarów i usług konsumpcyjnych 6 %; r/r ogółem żywność 4,6 4 napoje alkoholowe 2, 2,7 2 1,6 1,3, Zmiany cen żywności i napojów alkoholowych Inflacja CPI wyraźnie rośnie (2,4% r/r w 2q19 vs 1,2% r/r w 1q19). W lipcu 19 nastąpiło dalsze przyspieszenie do 2,9% r/r, najwyższego poziomu od października 212. Przyspieszenie inflacji to głównie efekt wzrostu cen żywności. Ceny napojów alkoholowych zwiększyły się w lipcu 19 o 1,7% r/r. 1, %; r/r ogółem żywność napoje alkoholowe 7,5 7,3 Kolejne kwartały przyniosą dalszy wzrost cen w Polsce; napoje alkoholowe prawdopodobnie nieco zdrożeją po podwyżce akcyzy o 3% z początkiem 22. 5, 2,5, -2,5 2,9 1,7 Podatki stanowią 3/4 ceny wódki. W butelce wódki o wartości 2 zł, aż 11,41 zł (57%) stanowi wartość samej akcyzy, 3,74 zł podatek VAT (18%). W przypadku półlitrowego piwa o mocy 5,5% akcyza wynosi,48 zł przy średniej cenie 3 zł. Ceny wyrobów alkoholowych w krajach UE-28 (EU-28 = ) 2 % 15 Poziom cen detalicznych napojów alkoholowych w UE Ceny alkoholu w Polsce są poziomie 86% średniej unijnej 1. 5 Alkohol kupimy taniej w pięciu innych krajach UE - w Hiszpanii, Czechach, na Węgrzech, a także w najtańszych pod tym względem Bułgarii oraz Rumunii. Poniżej unijnej średniej uplasowały się także ceny alkoholu na Słowacji, w Słowenii, w Luksemburgu, na Litwie i we Francji. źródło: Eurostat, dane za Dane Eurostat strona 6/9

7 Udział podatków pośrednich w cenie detalicznej wybranych napojów alkoholowych % akcyza cena bazowa VAT źródło: IERiGŻ wódka Bols Whisky piwo Żywiec wino krajowe popularne wino importowane gronowe czerwone wytrawne cydr lubelski Spożycie alkoholi w Polsce (w litrach % alkoholu na osobę) ,8,7 5,2 5,5 3,2 3,,7 5,4,8,8,7,7,7 5,4 5,5 5,5 5,4 5,5 3,6 3,2 3,2 3,2 3,3 3, * ; *prognoza IERiGŻ wino i miody pitne piwo napoje spirytusowe Spożycie wybranych alkoholi w Polsce (w litrach na osobę) wódki, likiery, inne napoje spirytusowe w przeliczeniu na % alkoholu / 217 (%) 2,5 3,2 3,2 3,2 3,3 3,3, wina i miody pitne 8,6 6,9 6,3 5,9 6,2 6, -3,2 piwo otrzymywane ze słodu (o objętości mocy alkoholu,5% i więcej) 8,7 9,2 99,1 99,5 98,5,5 2, W 22 wzrost akcyzy na wyroby alkoholowe Wyższa sprzedaż wyrobów alkoholowych zwiększa dochody budżetu państwa z tytułu akcyzy. W 218 akcyza na wyroby spirytusowe, wina i piwa przyniosła 11,78 mld zł, przy czym dochody od alkoholu etylowego wzrosły o,3% r/r (7,84 mld zł), piwa o 2,9% r/r (3,55 mld zł), wina i napojów fermentowanych o 1,3% r/r (,39 mld zł). W projekcie ustawy budżetowej na 22 zaplanowano 3- proc. indeksację na wyroby akcyzowe będące używkami, w tym wyroby alkoholowe. Ostatnia podwyżka akcyzy na wyroby spirytusowe miała miejsce w 214. Po podwyżce akcyzy na alkohole mocne o 15% wpływy do budżetu w 214 zmniejszyły się o 2% r/r, sprzedaż spadła o prawie 7,5% r/r, a produkcja o 24% r/r. Branża spirytusowa domaga się zmian w regulacji akcyzy, tak by była ona naliczania proporcjonalnie do zawartości alkoholu w napoju, a nie w zależności od jego rodzaju. Zrównanie akcyzy na piwa z alkoholami wysokoprocentowymi skutkowałoby m.in. znacznym wzrostem cen piwa i nie jest przewidywane przez rząd. Z uwagi na silną konkurencję na rynku alkoholi, ceny nie zmienią się znacząco. Przewiduje się wzrost ceny butelki wódki o 1 zł. Ewentualna wyższa podwyżka mogłaby zwiększyć przemyt i nielegalną produkcję. Według raportu WHO opublikowanego we wrześniu 19 Europa ma najwyższy na świecie wskaźnik spożycia czystego alkoholu w przeliczeniu na jednego mieszkańca (wśród osób powyżej 15 roku życia) rekordzistami są Litwini (15 l rocznie), przed Czechami (14,4 l) i Niemcami (13,4 l). Polska z 11,6 l na osobę zajmuje 12 miejsce w Europie 2. Dane GUS wskazują na stabilizację spożycia wódki w Polsce na poziomie 3,3 l na mieszkańca. Spożycie piwa rośnie, przekraczając l na osobę w 218 (wobec 98,5 w 217). Konsumpcja wina i miodów pitnych zmniejszyła się do 6 l na osobę (wobec 6,2 l w 217). Firma badawcza Nielsen szacuje, że napoje alkoholowe odpowiadają za 1/5 rynku FMCG. W ciągu ostatnich 12 miesięcy Polacy wydali na alkohol ponad 35 mld zł. Rynek alkoholi jest zdominowany przez jasne piwo i wódkę, jednak ostatni rok uwidocznił nowe trendy: rosnącą popularność piwa bezalkoholowego (wzrost sprzedaży o 77% r/r) i win musujących (hiszpańska cava i włoski prosecco). Wzrost popytu na wódkę (głównie premium) oraz whisky wiązał się z poprawą sytuacji dochodowej gospodarstw domowych przy stabilnych cenach mocnego alkoholu. 2 Raport WHO, wrzesień'19 strona 7/9

8 Wartość sprzedaży detalicznej alkoholi w Polsce w ciągu 12. m-cy I-XII 218 VI V 219 Rodzaj wartość wartość r/r [%] [mld zł] [mld zł] r/r [%] piwo 16, ,97 7 wódki 11, ,88 5 whisky 2,3 11 2,47 14 wino stołowe 2,16 7 2,13 6 wino musujące,41 9,44 18 brandy,29-1,3 4 wermuty,19-4,22-2 likiery mleczne,18 3,22 16 rum,1 1,12 47 wino deserowe,11 12,12 13 gin,1 11,11 2 cydr,7-16,6 8 gotowe drinki,6 7,6-23 tequila,2,2 6 źródło: Nielsen Tendencje w handlu wyrobami alkoholowymi Liderem sprzedaży w Polsce jest piwo. Wartość rynku szacowana jest na ok. 17 mld zł. Większej sprzedaży sprzyja silny wzrost sprzedaży piw bezalkoholowych, piw smakowych i radlerów oraz piwnych specjalności (porter, weizen). Piwa bezalkoholowe szybko uzupełniają elektrolity oraz makro- i mikroelementy, mają niską kaloryczność, dlatego są cenione przez osoby prowadzące aktywny, zdrowy tryb życia. Sprzedaż piwa jest silnie skorelowana z pogodą w ciepłych wakacyjnych miesiącach potrafi być o ponad połowę wyższa, niż w okresie zimowym. Rynek wódki jest oceniany na niemal 12 mld zł. Dominującym trendem jest odwrót od produktów economy na rzecz wódek premium (tzw. premiumizacja) oraz rosnąca popularność wódek smakowych w butelkach o pojemnościach 2 ml i mniejszych. Trzecią największą kategorią alkoholową pod względem sprzedaży (ok. 2,5 mld zł) jest whisky. Oferta jest stale rozszerzana od whisky 12 i 18-letnich, po whisky smakowe i produkowane w krajach azjatyckich. Na rynku win coraz bardziej widoczny jest wzrost segmentu premium (wina z Bułgarii, czy Węgier tracą udziały na rzecz wyrobów z Chile, Australii i RPA) oraz rosnący popyt na wina musujące (prosecco i cava), wina aromatyzowane (alkohole z aromatami truskawek, brzoskwini lub czarnej porzeczki produkowane głównie przez firmy Jantoń, Bartex i Ambra) oraz wina bezalkoholowe (light). Wielkość obrotów w handlu wyrobami alkoholowymi jest zależna od aktualnych trendów w konsumpcji alkoholi. Wraz z poprawą sytuacji dochodowej gospodarstw domowych zmieniają się upodobania nabywców w kierunku wzrostu znaczenia segmentu premium (droższe wódki i whisky). Konsumenci są ciekawi nowych smaków i wariantów napojów alkoholowych, w tym produktów o niższej zawartości alkoholu (piwa smakowe, wina musujące i aromatyzowane), co jest zbieżne ze zdrowszym stylem życia. Silnym trendem na rynku, obserwowanym od kilku lat, są małe opakowania alkoholi, pozwalające np. na próbowanie różnych smaków wódki, czy whisky. Większa orientacja na polskie, tradycyjne wyroby przejawia się w coraz szerszej ofercie piw kraftowych produkowanych przez rzemieślnicze browary oraz w pojawieniu się na półkach sklepowych kraftowych alkoholi mocnych. Perspektywy Sytuacja sklepów monopolowych w krótkiej perspektywie pozostanie stabilna. Poziom rentowności będzie nadal niski, pomimo korzystnej sytuacji na rynku pracy i rosnących zarobków, które sprzyjać będą większym zakupom napojów alkoholowych. Utrzymujący się popyt konsumentów na droższe wyroby alkoholowe premium może wpływać na uzyskanie wyższych przychodów. Silna konkurencja na rynku placówek oferujących alkohol, wzrost akcyzy z początkiem 22, spodziewany wzrost kosztów funkcjonowania sklepów z tytułu wyższych cen energii i wzrostu kosztów pracy, ograniczenia w promowaniu alkoholi odbiją się negatywnie na przewidywanych wynikach branży. Zakaz handlu w niedziele z jednej strony ogranicza sprzedaż detaliczną, z drugiej powoduje, że konsumenci mają więcej wolnego czasu i mogą go zagospodarować na spędzenie w towarzystwie, co sprzyja konsumpcji. Zakaz nie obejmuje małych, tradycyjnych sklepów, które przeważają w handlu alkoholem. strona 8/9

9 Departament Analiz Ekonomicznych PKO Bank Polski SA ul. Puławska 15, Warszawa t: (22) f: (22) DAE@pkobp.pl Główny Ekonomista, Dyrektor Departamentu Piotr Bujak piotr.bujak@pkobp.pl (22) Zespół Analiz Sektorowych analizy.sektorowe@pkobp.pl (22) dr Agnieszka Grabowiecka-Łaszek agnieszka.grabowiecka-laszek@pkobp.pl (22) dr Mariusz Dziwulski mariusz.dziwulski@pkobp.pl (22) Michał Koleśnikow michal.kolesnikow@pkobp.pl (22) Piotr Krzysztofik piotr.krzysztofik@pkobp.pl (22) Wojciech Matysiak wojciech.matysiak@pkobp.pl (22) Katarzyna Piętka-Kosińska katarzyna.pietka-kosinska@pkobp.pl (22) Filip Romanowski filip.romanowski@pkobp.pl (22) Anna Senderowicz anna.senderowicz@pkobp.pl (22) Zespół Analiz Makroekonomicznych analizy.makro@pkobp.pl (22) Marta Petka-Zagajewska marta.petka-zagajewska@pkobp.pl (22) dr Marcin Czaplicki, CFA marcin.czaplicki@pkobp.pl (22) Urszula Kryńska urszula.krynska@pkobp.pl (22) dr Michał Rot michal.rot@pkobp.pl (22) Zespół Analiz Nieruchomości Marcin Morawiecki marcin.morawiecki@pkobp.pl (22) Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał ( Materiał ) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 217/565 z dnia 25 kwietnia 216 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 214/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul. Puławska 15, Warszawa, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego numer KRS 26438, NIP: , REGON: ; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 zł. strona 9/9