KOMISJA EUROPEJSKA DG ds. Konkurencji. Bruksela, dnia K(2010)9586 wersja ostateczna

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA DG ds. Konkurencji Bruksela, dnia K(2010)9586 wersja ostateczna Dotyczy: Pomocy państwa N 24/2009 Polska pomoc na restrukturyzację Krakowskich Zakładów Garbarskich S.A. Szanowny Panie Ministrze! 1 PROCEDURA (1) Pismem z dnia 15 stycznia 2009 r. Polska zgłosiła plan restrukturyzacji spółki Krakowskie Zakłady Garbarskie S.A (zwanej dalej KZG lub spółką ). Pismem z dnia 26 lutego 2009 r. Komisja zwróciła się do władz polskich o dodatkowe informacje. W dniu 12 maja 2009 r. Polska przekazała dalsze informacje dotyczące planu restrukturyzacji. Następnie zwrócono się o dodatkowe informacje pismami z dnia 3 lipca 2009 r., 24 września 2009 r., 23 grudnia 2009 r., 28 kwietnia 2010 r. oraz 17 września 2010 r. Polska odpowiedziała na wezwanie pismami z dnia 31 sierpnia 2009 r., 26 października 2009 r., 2 marca 2010 r., 20 lipca 2010 r. oraz 16 listopada 2010 r. i przedstawiła aktualne dane liczbowe oraz informacje na temat nowych elementów planu restrukturyzacji w celu przeprowadzenia ich oceny przez Komisję. 2 OPIS 2.1. Przedmiotowe przedsiębiorstwo (2) KZG powstała przed II Wojną Światową. Siedziba spółki znajduje się w Krakowie, województwie małopolskim, które stanowi obszar objęty pomocą na mocy art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE. Spółka specjalizuje się w garbowaniu chromowym skór bydlęcych do produkcji obuwia. Oferuje produkty w różnych wykończeniach i grubościach 1, 1 Oferta spółki obejmuje: aniliny, nappy, nabuck, buffalo, crazy horse, gracja i finezja. Ofertę uzupełniają skóry do produkcji galanterii skórzanej (torebek, plecaków, teczek, pasków itp.), podszewki kozie, świńskie i owcze, skóry wodo- i żaroodporne oraz odzież. Jego Ekscelencja Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha Warszawa POLSKA Commission européenne, B-1049 Bruxelles/Europese Commissie, B-1049 Brussel Belgium Telephone: (0)

2 w szerokiej gamie kolorystycznej, przeznaczone na potrzeby przemysłu obuwniczego. Spółka produkuje również skóry bydlęce o różnych wykończeniach, jakościach oraz kolorach jak i również wyroby skórzane dla przemysłu samochodowego oraz tapicerki według wymagań klientów, a także świadczy usługi przemysłowe w zakresie garbowania i wykańczania skór. (3) W 2006 r. wielkość sprzedaży produkcji spółki na rynku krajowym wyniosła blisko [ ] * m 2, natomiast na rynkach zagranicznych około [ ]* m 2. Eksport stanowił [ ]* % sprzedaży spółki w 2006 r. Udział spółki w krajowym rynku skór obuwiowych szacuje się obecnie na ok. [1-5]* %. Udział spółki w rynku UE 2 jest znikomy: w 2006 r. wyniósł on [ ]*%. (4) W 1997 r. państwowa Agencja Rozwoju Przemysłu (zwana dalej ARP ) nabyła 79,59 % akcji spółki. W dniu 28 listopada 2006 r. akcje spółki zostały sprzedane w drodze otwartego przetargu przedsiębiorstwu Glanzbut Sp. z o.o. (zwanemu dalej Glanzbut lub spółką dominującą ). Ponadto 9,42 % akcji KZG należy do osoby prywatnej, [ ]* (zwanej dalej akcjonariuszem prywatnym ), a 7,38 % do pracowników. Pozostałe udziały są rozproszone. (5) Glanzbut to przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją obuwia skórzanego, które zatrudniało około 85 pracowników w 2009 r. (liczba pracowników wyrażona w rocznych jednostkach pracy). Udziały w spółce należą do trzech osób fizycznych. Nie posiada ona udziałów ani akcji w innych przedsiębiorstwach. [ ]*. W 2008 r. wartość sprzedaży skór do Glanzbutu wyniosła [ ]*mln PLN (co odpowiadało [ ]*% przychodów ze sprzedaży produkcji). Wymiana handlowa pomiędzy spółką dominującą a KZG odbywa się na zasadach rynkowych. (6) Jeśli chodzi o sytuację finansową Glanzbutu, na koniec 2005 r. spółka wypracowała zysk w wysokości 1,2 mln PLN, który na koniec 2006 r. spadł do wysokości 0,8 mln PLN (na koniec 2008 r. malejący zysk spółki wyniósł zaledwie 0,019 mln PLN). W 2007 r. roczne przychody Glanzbutu wyniosły 15,6 mln PLN, podczas gdy przychody KZG wyniosły 24,6 mln PLN. (7) Zgodnie z art. 2 załącznika do komunikatu Komisji z dnia 6 maja 2003 r. dotyczącego definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw 3 ( komunikat w sprawie MŚP z 2003 r. ), MŚP to przedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 250 osób (liczba pracowników wyrażona w rocznych jednostkach pracy), których roczny obrót nie przekracza 50 mln EUR lub których bilans roczny nie przekracza 43 mln EUR. W związku z tym Komisja zauważa, że obrót KZG w latach nie przekroczył 50 mln, a roczny skonsolidowany bilans roczny (KZG i Glanzbut) nie przekroczył 43 mln EUR. Niemniej jednak spółka KZG nie spełnia wymogu określonego w komunikacie w sprawie MŚP z 2003 r., które pozwoliłoby uznać ją za średnie przedsiębiorstwo, ponieważ liczba rocznych jednostek pracy obliczona dla grupy zgodnie z art. 5 komunikatu w sprawie MŚP z 2003 r. przekracza 250, co * 2 3 Informacje poufne Udział w rynku odpowiada produkcji wielkości [ ]*m 2 oraz sprzedaży wartości PLN (tj EUR, wg kursu wymiany z 8 grudnia 2010 r.). Zalecenie Komisji z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, Dz.U. L 124 z , s

3 ilustruje tabela poniżej. W związku z tym zgodnie z komunikatem w sprawie MŚP z 2003 r. KZG należy uznać za duże przedsiębiorstwo. Tabela: Liczba pracowników wyrażona w rocznych jednostkach pracy (AWU) Spółka Zatrudnienie wyrażone w AWU Krakowskie Zakłady 293,4 266,5 247,0 205,1 Garbarskie S.A. Glanzbut Sp. z o.o. 82,3 86,4 90,2 84,6 OGÓŁEM 375,7 352,9 337,2 289, Restrukturyzacja Plan restrukturyzacji (8) Według planu restrukturyzacji trudności spółki można przypisać czynnikom zewnętrznym i wewnętrznym. W latach polski przemysł garbarski nadal borykał się z poważnymi problemami wywołanymi pojawieniem się w Europie pryszczycy. Import skór surowych, który stanowił główne źródło dostaw dla przemysłu garbarskiego, został zablokowany. W konsekwencji nastąpił wzrost popytu na polskie skóry surowe, który doprowadził do wzrostu cen polskiego surowca. Przede wszystkim, co opisano w planie restrukturyzacyjnym, w 2006 r. koszty produkcji KZG (dostaw i usług) wzrosły o 15 %, podczas gdy obrót spadł z 29,9 mln PLN w 2005 r. do 23,5 mln PLN w 2006 r. W 2007 r. obrót wyniósł 26,6 mln PLN, w 2008 r. 23,9 mln PLN, a w 2009 r. 22,6 mln PLN. (9) W 2006 r. zobowiązania KZG wzrosły o 14 % w stosunku do 2005 r., przy jednoczesnym niewielkim spadku kosztów odsetek z 3,9 mln PLN (2005 r.) do 3,5 mln PLN (2006 r.). W latach zadłużenie spółki wzrosło o 6,8 %, podczas gdy koszty odsetek spadły z 3,8 mln PLN (2007 r.) do 1,9 mln PLN (2009 r.). (10) Przepływy środków pieniężnych zmalały z 0,6 mln PLN (2005 r.) do 0,4 mln PLN (2006 r.). Pomiędzy 2007 i 2009 r. wzrosły z około PLN do PLN. (11) Spółka wykazała stratę netto zarówno w 2006 r., jak i w 2005 r. W 2007 r. spółka wykazała stratę netto w wysokości 2,9 mln PLN. W 2007 r. zysk operacyjny wyniósł 0,7 mln PLN, w 2008 r. 1,3 mln PLN, a w 2009 r. 4 mln PLN. Począwszy od 2008 r. spółka zaczęła wykazywać zysk netto, który w 2009 r. osiągnął poziom 2,2 mln PLN. Należy jednocześnie dodać, że w latach spółka wykazywała ujemny kapitał własny. Niemniej jednak dzięki poprawie ogólnych wyników finansowych spółki od 2007 do 2009 r. udało się go zmniejszyć o 7 %. (12) Aby pokonać trudności finansowe, w 2007 r. spółka rozpoczęła prace nad planem restrukturyzacji, który ukończono we wrześniu 2007 r. Plan ten obejmuje okres wrzesień 2007 grudzień Władze polskie zauważają, że z uwagi na bardzo ograniczone środki wdrożone do końca 2007 r. za początek planu restrukturyzacji można przyjąć 2008 r. Rzeczywiście w 2007 r. jedyny wprowadzony środek restrukturyzacyjny polegał na redukcji ogólnego zatrudnienia oraz rozpoczęciu umarzania części zaległych zobowiązań cywilnoprawnych, które ma się zakończyć w 3

4 2011 r. Ponadto władze polskie wyjaśniły, że wykonanie planu restrukturyzacyjnego w krótszym czasie jest niemożliwe, również dlatego, że kryzys gospodarczy nie oszczędził sektora przemysłowego, w ramach którego spółka prowadzi działalność Środki restrukturyzacyjne (13) Zgłoszony plan restrukturyzacji (dalej plan ) obejmuje szereg środków, które można przyporządkować następującym kategoriom: (i) restrukturyzacja majątkowa, (ii) restrukturyzacja finansowa oraz (iii) usprawnienie procesów produkcyjnych i ogólnego zarządzania. (14) W ramach restrukturyzacji majątkowej spółka planuje sprzedać nieruchomości 4 oraz 4 maszyny garbarskie 5, a także wynająć pomieszczenia biurowe, magazynowe i grunt. (15) W ramach restrukturyzacji finansowej spółka stara się o umorzenie oraz rozłożenie na raty zobowiązań publicznoprawnych. Dokona również spłaty części zaległych zobowiązań. (16) W celu zmniejszenia kosztów produkcji spółka zamierza [ ]* (co powinno przynieść oszczędności w wysokości [ ]* mln PLN rocznie). Ponadto KZG zamierza [ ]*. Ponadto KZG wprowadziła usprawnienia w zakresie zarządzania kosztami poprzez [ ]*. Spółka planuje również [ ]*. Spółka ma również w planach stopniową redukcję zatrudnienia o 13 % do poziomu 255 pracowników 6. Generalnie KZG zakłada oszczędności w zakresie kosztów operacyjnych w wysokości [ ]*mln PLN rocznie. (17) W celu wsparcia procesu restrukturyzacji główny akcjonariusz KZG, Glanzbut, zgodził się na zamianę wierzytelności w wysokości [ ]*PLN na kapitał (i przeprowadził tę operację). Ponadto Glanzbut dokapitalizował spółkę kwotą [ ]*PLN, aby umożliwić spłatę części zaległych zobowiązań. Udostępnił również spółce KZG kwotę [ ]*PLN w postaci pożyczki od akcjonariusza w celu zwiększenia kapitału obrotowego oraz spłaty części zaległych zobowiązań. Pożyczki udzielił spółce również akcjonariusz prywatny (zob. pkt (4)), przekazując jej [ ]*PLN. Ponadto KZG planuje w perspektywie średnioterminowej emisję nowych akcji o wartości [ ]*PLN. Władze polskie poinformowały Komisję, że dwie pożyczki finansowe w wysokości [ ]*PLN oraz [ ]*PLN (udzielone przez spółkę dominującą i akcjonariusza prywatnego) zostały udzielone w 2008 r. (18) Władze polskie poinformowały również Komisję, że podczas restrukturyzacji spółka wdrożyła dodatkowe środki w celu ograniczenia negatywnych skutków kryzysu gospodarczo-finansowego: przede wszystkim, aby odzyskać rentowność, spółka obniżyła w dalszym stopniu koszty produkcji. Władze polskie potwierdziły, że dzięki wdrożeniu wspomnianych środków restrukturyzacyjnych spółce udało się obniżyć koszty czynników produkcji, głównie surowca, które, po kosztach energii, stanowią najbardziej znaczącą grupę w ogólnej strukturze kosztów. Faktycznie, jak Nieruchomość to działka o powierzchni m 2 z budynkiem biurowym o powierzchni m 2 przy ulicy Półłanki w Krakowie. Są to: agregat do szlifowania i odpylania Bergi, strugarka hydrauliczna Flamar, suszarnia ramowa Poletto oraz prasa przelotowa Mostardini. W porównaniu z 294 pracownikami w 2006 r. 4

5 wspomniano powyżej, w latach przepływy środków pieniężnych spółki wzrosły ze PLN do PLN. (19) Nastąpiła również znaczna poprawa rentowności sprzedaży, która wzrosła z [ ]*% w 2007 r. do [ ]*% w 2008 r., osiągając [ ]*% w 2009 r. Rentowność aktywów (ROA) przyjęła wartość dodatnią: w 2007 r. wynosiła ona [ ]*%, w 2008 r. wyniosła zaś [ ]*%, by w 2009 r. przyjąć wartość [ ]*%. Ponadto KZG konsekwentnie stosuje środki zabezpieczające w celu ograniczenia potencjalnych strat z tytułu wahań kursowych i podjęła kroki w celu zróżnicowania bazy klientów i ograniczenia ryzyka niewykonania zobowiązań ze strony swych głównych klientów. Komisja zauważa, że spółka spłaca swoje zobowiązania finansowe w terminie i udało się jej już spłacić część zaległych zobowiązań 7. (20) Wreszcie, niezależnie od bieżących wskaźników finansowych, władze polskie potwierdzają, że obecne pozytywne sygnały z rynku powinny wspomóc osiągnięcie celów zakładanych w planie restrukturyzacji, co umożliwi zapewnienie długoterminowej rentowności spółki. Pomimo kryzysu gospodarczego i jego skutków dla spółki, od drugiej połowy 2008 r. do końca 2009 r., władze polskie wyraziły przekonanie, że popyt krajowy na obuwie skórzane (stanowiące najważniejszy segment rynku z punktu widzenia spółki, zob. pkt (3) będzie się utrzymywał 8. Władze polskie argumentowały, że ogólna sytuacja w przemyśle skórzanym już się stabilizuje i jest coraz lepsza. W odniesieniu do KZG wdrożenie planów restrukturyzacji wydaje się przynosić pewne efekty: na koniec 2008 r. spółka wykazała skromny zysk, który w 2009 r. wyniósł 2,2 PLN Koszty restrukturyzacji (21) Przewidziane w planie całkowite koszty restrukturyzacji wynoszą 63,64 mln PLN. (22) W odniesieniu do zmniejszenia kosztów produkcji spółka planuje zainwestować kwotę [ ]* mln PLN w modernizację zakładu produkcyjnego. (23) Całkowite koszty restrukturyzacji finansowej obejmują: (i) rozliczenie (umorzenie i rozłożenie na raty) zobowiązań publicznoprawnych w wysokości [ ]*mln PLN, (ii) koszty rozłożenia na raty odnośnych zobowiązań publicznoprawnych w wysokości [ ]*mln PLN, (iii) spłatę pożyczki udzielonej przez ARP w wysokości [ ]*mln PLN 9, (iv) spłatę odsetek od pożyczki udzielonej przez akcjonariuszy w wysokości [ ]*mln PLN oraz (v) spłatę zaległych zobowiązań w wysokości [ ]*mln PLN. (24) W planie przewidziano też koszty w wysokości [ ]*mln PLN na potrzeby usprawnienia procesu produkcji i ogólnego zarządzania Do dnia 30 września 2010 r. spółka spłaciła w sumie [ ]*mln PLN zaległych zobowiązań. Na polskim rynku obuwniczym rocznie sprzedaje się około 100 mln par obuwia. Pożyczki tej udzielono spółce w dniu 27 lutego 1998 r. a termin jej spłaty został przedłużony w 2000 r. Ani w 1997, ani w 2000 r. spółka KZG nie była przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji. Rok 1997 KZG zamknęła z zyskiem netto w wysokości 1,3 mln PLN, a jej sprzedaż wyniosła 55,3 mln PLN (dla porównania: w 2006 r. wartość ta wyniosła PLN). W 2000 r. KZG wykazała zysk netto w wysokości 0,5 mln PLN a wartość jej sprzedaży osiągnęła 29 mln PLN. Pożyczki udzielono na warunkach rynkowych i zapewniono odpowiednie jej zabezpieczenie. 5

6 Finansowanie restrukturyzacji (25) Zgodnie ze zgłoszonym planem restrukturyzacja zostanie sfinansowana z pomocy państwa w wysokości 16,21 mln PLN. Władze polskie twierdzą, że pomoc państwa obejmuje (i) 8,07 mln PLN z tytułu umorzenia zobowiązań publicznoprawnych oraz (ii) że element pomocy państwa z tytułu rozłożeniu na raty zobowiązań publicznoprawnych w kwocie 22,7 mln PLN 10 wynosi 8,14 mln PLN. Jeśli chodzi o element pomocy państwa wynikający z rozłożenia na raty zobowiązań, władze polskie przedstawiły obliczenia wg zmienionej metodologii, zgodnie z którymi jeśli zobowiązania publicznoprawne zostaną rozłożone na raty począwszy od marca 2010 r oraz jeśli zastosowana zostanie referencyjna stopa procentowa w wysokości 4,49% powiększona o 1000 punktów bazowych 11 to element pomocy wyniesie 8,14 mln PLN. (26) W planie zaproponowano środki z wkładu własnego w wysokości [ ]*mln PLN. Planowany wkład własny obejmuje: (i) dokapitalizowanie przez spółkę dominującą w wysokości [ ]*mln PLN, (ii) konwersję wierzytelności przysługujących spółce dominującej na kapitał w wysokości [ ]*PLN (zamiana długu na kapitał własny), (iii) pożyczkę udzieloną przez spółkę dominującą w wysokości [ ]*PLN oraz (iv) pożyczkę udzieloną przez akcjonariusza prywatnego w wysokości [ ]*PLN. (27) Ponadto w planie przewidziano również umorzenie części zobowiązań prywatnych wartych [ ]*PLN. Władze polskie poinformowały Komisję, że wynegocjowano z wierzycielami prywatnymi umorzenie zobowiązań w wysokości [ ]*PLN 12 i umorzono już zobowiązania w kwocie [ ]*PLN. (28) W ramach wkładu własnego w planie przewidziano również sprzedaż majątku w kwocie [ ]*mln PLN, na którą składają się przychód ze sprzedaży nieruchomości w wysokości [ ]*mln PLN oraz przychód ze sprzedaży 4 maszyn w wysokości [ ]*mln PLN (zob. pkt (33)). Władze polskie stwierdziły, że uzyskano już [ ]*mln PLN ze sprzedaży dwóch maszyn. Jeśli chodzi o nieruchomości, władze polskie oczekują, że cena jej sprzedaży wyniesie [ ]*mln PLN. Szacunki opierają się na wartości podobnej transakcji, tj. średniej cenie nieruchomości usytuowanej w tej samej części Krakowa. (29) W ramach wkładu własnego w planie proponuje się również dochody z najmu długoterminowego w okresie restrukturyzacji, określone na [ ]*mln PLN. Władze polskie wyjaśniły, że długoterminowe umowy najmu zostały już zawarte i przynoszą dochody Zobowiązania te obejmują zobowiązania wobec Małopolskiego Urzędu Skarbowego, Urzędu Miasta Krakowa oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na koniec 2009 r. Komunikat Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych, Dz.U. C 14 z 19 stycznia 2008 r., s. 6. W odpowiedzi z dnia 26 października 2009 r. władze polskie poinformowały Komisję, że wynegocjowano umorzenie zobowiązań publicznoprawnych z [ ]*wierzycielami prywatnymi. 6

7 (30) Wreszcie spółka planuje emisję akcji w wysokości [ ]*mln PLN. Władze polskie wyjaśniły, że akcje te zostaną sprzedane inwestorom prywatnym. Stwierdziły również, że do tej pory nie otrzymały żadnych wiążących zobowiązań ze strony jakichkolwiek inwestorów prywatnych i że nie proponują tego środka jako wkładu własnego, uznając go ostatecznie za źródło finansowania Środki wyrównawcze (31) Spółka proponuje tylko jeden środek wyrównawczy zmniejszenie miesięcznych zdolności produkcyjnych ze [ ]*m 2 do [ ]*m 2, tj. o [ ]*m 2 rocznie, co oznacza ograniczenie ogólnych zdolności produkcyjnych przedsiębiorstwa o 6 %. Na czas realizacji planu spółka zobowiązała się do konsekwentnego ograniczenia miesięcznej produkcji do [ ]*m 2. Ograniczenie to będzie dotyczyło głównego segmentu produkcji przedsiębiorstwa, tj. produkcji skór typu wet-blue i crust. (32) Władze polskie stwierdziły, że spółka odsprzeda odnośne maszyny. W przypadku braku zainteresowania ofertą sprzedaży, maszyny zostaną zdemontowane i wykorzystane jako części zamienne do pozostałych maszyn tego typu znajdujących się w ciągu technologicznym. W ten sposób, zdaniem władz polskich, ponowny montaż tych maszyn będzie niemożliwy i nie będzie można obejść planowanych środków wyrównawczych. (33) Komisja zauważa, że środki wyrównawcze zostały już częściowo wdrożone: sprzedano dwie z czterech maszyn 13. (34) Według władz polskich niemożliwe jest wprowadzenie bardziej rygorystycznego środka wyrównawczego, ponieważ jeszcze większe ograniczenie zdolności produkcyjnych stanowiłoby zagrożenie dla rentowności przedsiębiorstwa. 3 OCENA POMOCY PAŃSTWA 3.1 Istnienie pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE (35) Artykuł 107 ust. 1 TFUE stanowi, że wszelka pomoc udzielona w jakiejkolwiek formie przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów oraz która wpływa na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym. 13 Agregat do szlifowania i odpylania Bergi oraz strugarkę hydrauliczną Flamar. 7

8 (36) Zgłoszony środek opiera się na zasobach państwowych: zobowiązania wobec szeregu organów publicznych są umarzane lub też spłata ich rozkładana jest na raty. Przynoszą one beneficjentowi w kontekście jego restrukturyzacji korzyść, jakiej nie uzyskałby na rynku prywatnym. Ponadto, ze względu na fakt, że KZG jest przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji, można założyć, że spółka ta nie pozyskałaby podobnego finansowania na rynku. W związku z tym istnieje prawdopodobieństwo, że ze względu na swój charakter wspomniane środki zakłócą konkurencję. (37) Ponieważ istnieje konkurencja i wymiana handlowa pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie garbowania skór, produkcji wyrobów skórzanych dla przemysłu motoryzacyjnego oraz świadczenia usług przemysłowych w zakresie garbowania i wykańczania skór, wszelka pomoc przyznana KZG nie tylko zakłóca konkurencję na rynku, lecz wpływa również na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi. (38) Należy zatem uznać zgłoszony środek pomocy za pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. (39) Komisja uznaje, iż element pomocy zawarty w umorzeniach zobowiązań publicznoprawnych jest równy sumie umorzonych zobowiązań. W przypadku przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji element pomocy zawarty w zobowiązaniach, które maja zostać spłacone na raty może, zgodnie z obowiązującą praktyką 14, być równy każdej sumie aż do nominalnej wartości długu rozpisanego na raty. Zatem element pomocy może w tym przypadku być równy 30,8 mln PLN. 3.2 Zgodność planu restrukturyzacji z wytycznymi Wyłączenia na podstawie art. 107 ust. 2 i 3 TFUE (40) W niniejszej sprawie nie mają zastosowania wyłączenia, o których mowa w art. 107 ust. 2 TFUE. Z uwagi na to, że podstawowym celem pomocy jest przywrócenie długoterminowej rentowności przedsiębiorstwu znajdującemu się w trudnej sytuacji, spośród odstępstw przewidzianych w art. 107 ust. 3 TFUE można zastosować jedynie odstępstwo określone w art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, które zezwala na pomoc państwa przeznaczoną na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych, jeżeli nie zmienia ona warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. Z tego względu pomoc można uznać za zgodną ze wspólnym rynkiem na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE jedynie jeśli zachowano warunki zawarte w wytycznych w sprawie pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji 15 (zwanych dalej wytycznymi ) Sprawa C 30/98 Pomoc na restrukturyzację dla spółki Wildauer Kubelwelle Weberei und Veredlung z dnia 13 czerwca 2000, para 24 oraz sprawa C 43/2007 (ex N 64/2007) i C 44/05 (ex NN 79/05, ex N 439/04) Pomoc na restrukturyzację dla spółki Huta Stalowa Wola S.A. z dnia 10 Marca 2009 decyzje Komisji, które również stwierdzają, iż w przypadku przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji element pomocy zawarty w środkach pomocy może być równy każdej sumie aż do nominalnej wartości długu rozpisanego na raty. Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, Dz.U. C 244 z 2004 r., s. 2, oraz komunikat Komisji dotyczący przedłużenia okresu 8

9 Przedsiębiorstwo w trudnej sytuacji (41) Z pkt 12 lit. a) oraz z pkt 14 wytycznych wynika, że jedynie przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji kwalifikują się do przyznania pomocy na restrukturyzację. (42) Zgodnie z pkt 9 wytycznych za przedsiębiorstwo znajdujące się trudnej sytuacji uznaje się przedsiębiorstwo, które nie jest w stanie odzyskać dobrej kondycji przy pomocy zasobów własnych ani poprzez uzyskanie niezbędnych środków od akcjonariuszy lub ze źródeł rynkowych, i które bez interwencji władz publicznych prawie na pewno zniknie z rynku. (43) Zgodnie z pkt 10 wytycznych przedsiębiorstwo uznaje się za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji w następujących okolicznościach: a) w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli ponad połowa jej kapitału założycielskiego została utracona, w tym ponad jedna czwarta tego kapitału w okresie poprzedzających 12 miesięcy; b) w przypadku spółki, której przynajmniej niektórzy członkowie są w sposób nieograniczony odpowiedzialni za długi spółki, jeżeli ponad połowa jej kapitału według sprawozdania finansowego została utracona, w tym ponad jedna czwarta w okresie poprzedzających 12 miesięcy; c) niezależnie od rodzaju spółki, jeżeli spełnia ona kryteria w prawie krajowym w zakresie podlegania zbiorowej procedurze upadłościowej. (44) Z pkt 10 lit. a) wytycznych wynika, że przedsiębiorstwo, które utraciło znaczną część kapitału, bez wsparcia zewnętrznego z pewnością zaprzestanie działalności w perspektywie krótko- lub średnioterminowej. W swojej dotychczasowej praktyce decyzyjnej 16 Komisja postanawiała, że w przypadku, gdy spółka wykazuje ujemny kapitał własny, założenie, że znajduje się w trudnej sytuacji, jest tym bardziej zasadne. W niedawnym orzeczeniu w sprawie grupy Biria 17 Sąd potwierdził, że znaczne obniżenie kapitału jest rzeczywiście oznaką trudności oraz że Komisja słusznie uznała spółkę wykazującą ujemny kapitał własny za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji. (45) Komisja zauważa, że w latach KZG wykazywała ujemny kapitał własny i że można ją uznać za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji w świetle pkt 10 lit. a) wytycznych. (46) Komisja zauważa też, że KZG nie jest nowopowstałym przedsiębiorstwem w rozumieniu pkt 12 wytycznych Grupa kapitałowa ważności Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, Dz.U. C 156 z 2009 r., s. 3. C 38/2007 Arbel Fauvet Rail. T-102/07 Freistaat Sachsen przeciwko Komisji oraz T 120/07 MB Immobilien i MB System przeciwko Komisji. 9

10 (47) Zgodnie z pkt 13 wytycznych przedsiębiorstwo należące do większej grupy kapitałowej nie kwalifikuje się w normalnych warunkach do pomocy na restrukturyzację, z wyjątkiem sytuacji, w której można wykazać, że trudności przedsiębiorstwa wynikają z jego indywidualnej sytuacji i nie są wynikiem arbitralnego rozłożenia kosztów w ramach grupy oraz że te trudności są zbyt poważne, by mogły zostać pokonane przez samą grupę. (48) Komisja odnotowuje, że KSG jest częścią grupy kapitałowej. Niemniej jednak władze polskie uważają, że przyczyny trudności finansowych KZG mają charakter wewnętrzny i nie wynikają z arbitralnego rozłożenia kosztów w ramach grupy. (49) Z informacji przedstawionych przez władze polskie wynika, że ARP nie utrzymywała stosunków handlowych z KZG w okresie, kiedy posiadała jej akcje. Glanzbut utrzymuje stosunki handlowe z KZG (zob pkt (5)) na warunkach rynkowych: ceny sprzedaży w ramach grupy są rzeczywiście takie same jak ceny dla pozostałych klientów krajowych. (50) Jeśli chodzi o trudności finansowe spółki, władze polskie twierdzą, że są one zbyt poważne, aby grupa, tj. spółka dominująca i akcjonariusz prywatny, mogła im zaradzić samodzielnie. W tym kontekście należy uwzględnić, że po pierwsze Glanzbut jest przedsiębiorstwem zatrudniającym około 85 pracowników (liczba pracowników wyrażona w rocznych jednostkach pracy), a udziały w spółce należą do trzech osób fizycznych. Po drugie, Komisja zauważa, że ani obrót Glanzbutu, ani osiągany zysk (zob. pkt (6)) nie pozwalają mu przekazać spółce wystarczających środków finansowych na jej restrukturyzację. Po trzecie, należy również zauważyć, że zarówno spółka dominująca, jak i akcjonariusz prywatny dokapitalizowują już spółkę (zob. wyjaśnienia w pkt (26)). Można zatem uznać, że Glanzbut i jego udziałowcy prywatni, poza rzeczywistym wkładem w restrukturyzację, nie posiadają wystarczających zasobów, aby uporać się ze skomplikowaną sytuacją finansową i trudnościami KZG. (51) W oparciu o powyższe wyjaśnienia można przyjąć, że warunki określone w pkt 9 i nast. w związku z pkt 72 i nast. wytycznych zostały spełnione Zasada jednorazowej pomocy ( pierwszy i ostatni raz ) (52) Zgodnie z pkt 73 wytycznych, jeżeli dane przedsiębiorstwo otrzymało już w przeszłości pomoc na ratowanie lub restrukturyzację, w tym jakąkolwiek pomoc niezgłoszoną, i jeśli minęło mniej niż 10 lat od momentu udzielenia pomocy na ratowanie lub od końca okresu restrukturyzacji lub od wstrzymania wdrażania planu restrukturyzacji (licząc od wydarzenia, które nastąpiło jako ostatnie) ( przedmiotowy okres ), Komisja nie zezwala na udzielenie dalszej pomocy na ratowanie lub restrukturyzację. (53) Władze polskie potwierdziły, że w przedmiotowym okresie spółka nie otrzymała żadnej pomocy na ratowanie lub restrukturyzację. (54) Komisja stwierdza zatem, że zasada jednorazowej pomocy, określona w pkt 72 i nast. wytycznych, została spełniona. 10

11 (55) Reasumując, Komisja uznaje, że spółkę można uznać za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji i że kwalifikuje się ona do pomocy na restrukturyzację Przywrócenie rentowności (56) Aby środek mógł zostać uznany za zgodny z rynkiem wewnętrznym na podstawie pkt wytycznych, plan restrukturyzacji musi zawierać szczegółową analizę problemów, które doprowadziły do wystąpienia trudności oraz określać środki, które w rozsądnych ramach czasowych przywrócą przedsiębiorstwu długoterminową rentowność i dobrą kondycję finansową. Plan taki musi opierać się na realistycznych założeniach co do przyszłych warunków działania. (57) Komisja zauważa, że środki w zakresie restrukturyzacji finansowej (zob. pkt (15)) przeznaczone są na ułatwienie spłaty zadłużenia spółki przy ograniczeniu pomocy do niezbędnego minimum. Ponadto środkom towarzyszy restrukturyzacja majątkowa prowadząca to oszczędności, redukcji kosztów oraz usprawnienia procesu produkcji i ogólnego zarządzania (zob. pkt (16)), co ma pozytywny wpływ na rentowność spółki. Aby osiągnąć założone w planie cele, spółka nadal będzie oferować produkty wysokiej jakości oraz innowacyjne rozwiązania, dzięki wprowadzeniu nowych technologii i modnych wyrobów, kładąc jednocześnie nacisk na utrzymanie optymalnego stosunku ceny do jakości. (58) Komisja zauważa, że spółka wprowadziła środki mające na celu zminimalizowane wpływu kryzysu gospodarczego, które to środki wpłynęły korzystnie na osiągnięcie pozytywnych wyników w zakresie rentowności spółki i jej aktywów (zob. pkt (18)(19)). Komisja zauważa również, że spółka konsekwentnie stosuje środki zabezpieczające w celu ograniczenia potencjalnych strat z tytułu wahań kursowych i podjęła znaczne wysiłki w celu zróżnicowania bazy klientów i ograniczenia ryzyka niewykonania zobowiązań ze strony swych głównych klientów w czasie kryzysu gospodarczego. (59) W oparciu o dodatkowe środki restrukturyzacyjne, oszczędności, prognozy popytu na krajowym rynku obuwia skórzanego (zob. pkt (20)) oraz pozytywne wyniki osiągnięte od początku wdrażania planu restrukturyzacji, Komisja uważa, że wdrożenie zaproponowanych środków może przywrócić długoterminową rentowność spółki. (60) Komisja odnotowuje również, że przygotowany we wrześniu 2007 r. plan obejmuje lata Kwestię, czy okres objęty planem restrukturyzacji jest możliwie najkrótszy, należy rozważyć, uwzględniając trudności spółki, charakter rynku, w ramach którego prowadzi ona działalność, oraz sytuację, na tym rynku. Władze polskie stwierdziły, że plan obejmuje de facto okres pięciu lat. W tym kontekście Komisja odnotowuje, że do końca 2007 r. (zob. pkt (12)) spółka wdrożyła bardzo ograniczone środki restrukturyzacyjne, a mianowicie w 2007 r. zaczęła spłacać zaległe zobowiązania prywatne. Niemniej jednak, uwzględniając dostosowania w planie wprowadzone na skutek kryzysu gospodarczego, sytuację w sektorze, w ramach którego spółka prowadzi działalność oraz charakter jej działalności (zob. pkt (2)), długość planu w danych warunkach można uznać za rozsądną i plan za tak krótki, jak to możliwe, aby przywrócić długoterminową rentowność spółki. 11

12 (61) W oparciu o powyższe wyjaśnienia Komisja uważa, że planowane środki restrukturyzacyjne są w stanie przywrócić długoterminową rentowność spółki w rozsądnych ramach czasowych. (62) W związku z tym Komisja uważa, że pełna realizacja zaproponowanego planu pozwoli na przywrócenie długoterminowej rentowności spółki i w związku z tym jest on zgodny z pkt 34 i nast. wytycznych Ograniczenie pomocy do niezbędnego minimum, wkład własny (63) Zgodnie z postanowieniami zawartymi w pkt wytycznych pomoc musi być ograniczona do niezbędnego minimum kosztów restrukturyzacji niezbędnych do jej przeprowadzenia, a od beneficjentów pomocy oczekuje się znaczącego wkładu w proces restrukturyzacji ze środków własnych lub zewnętrznych, prywatnych źródeł finansowania. Ponieważ wkład własny należy oceniać w odniesieniu do kosztów restrukturyzacji, w celu oceny właściwego poziomu wkładu własnego Komisja nie musi określać ilościowo dokładnej kwoty pomocy. (64) W wytycznych wyraźnie określono, że w finansowaniu restrukturyzacji znaczny wkład musi pochodzić ze środków własnych, w tym ze sprzedaży aktywów, które nie są niezbędne do dalszego istnienia przedsiębiorstwa, lub z zewnętrznych źródeł finansowania pozyskanego na warunkach rynkowych. (65) Zgodnie z pkt 43 wytycznych wkład własny musi być realny, tzn. rzeczywisty, wykluczający wszystkie przyszłe spodziewane zyski, takie jak przepływ środków pieniężnych. Komisja uważa, że dochody z długoterminowej umowy najmu, które są już zapewnione, mogą zostać zaliczone na poczet rzeczywistego wkładu w restrukturyzację, w okresie odpowiadającym długości planu restrukturyzacji 18. (66) Na tej podstawie Komisja może zaakceptować wkład własny spółki pochodzący z wynajmu nieruchomości (zob. pkt (29)). Kwota wkładu odpowiada sumie przychodów z tytułu umów najmu 19 w wysokości [ ]*PLN w czasie trwania planu. Władze polskie potwierdziły, że podpisane umowy najmu zostały zawarte przynajmniej na czas realizacji planu lub dłużej. (67) Jeśli chodzi o sprzedaż aktywów (zob. pkt (28)), w planie oszacowano, że mogą one przynieść wpływy w wysokości [ ]*PLN. Ponieważ nie sprzedano jeszcze wszystkich aktywów (wszystkich 4 maszyn), przeprowadzona niedawno ocena niezależnego biegłego może stanowić element, który należy wziąć pod uwagę, aby stwierdzić, czy osiągnięcie wskazanego dochodu jest prawdopodobne, a zatem czy proponowany wkład własny jest realny i rzeczywisty. W opinii niezależnego biegłego szacowana cena sprzedaży aktywów w postaci maszyn wynosi [ ]*PLN. A zatem to właśnie tę kwotę ([ ]*PLN) Komisja przyjmuje jako kolejną część wkładu własnego beneficjenta. W odniesieniu do sprzedaży nieruchomości w kwocie [ ]*mln PLN Decyzja Komisji w sprawie N 488/2009 pomoc na restrukturyzację dla POLFY z dnia 15 grudnia 2009 r. oraz decyzja Komisji w sprawie C 52/06 (ex NN 73/06 oraz N 340/06) pomoc na restrukturyzację odlewni Śrem z dnia 10 grudnia 2008 r. Władze polskie poinformowały Komisję, że spółka wynajęła już powierzchnię wielkości [ ]*m 2. 12

13 Komisja uważa że wartość wkładu własnego oszacowana na podstawie podobnej transakcji dotyczącej nieruchomości położonej w tej samej części miasta można uznać za kwotę rzeczywistego wkładu w restrukturyzację. (68) W odniesieniu do kwoty wkładu własnego pochodzącej z umorzenia zaległych zobowiązań cywilnoprawnych Komisja zauważa, że dotychczas wynegocjowano umorzenie zobowiązań na rzecz inwestorów prywatnych w wysokości [ ]*mln PLN oraz umorzono zobowiązania w wysokości [ ]*PLN (zob. pkt (27)). Niemniej jednak, z uwagi na fakt, że umorzenie zobowiązań nie zapewnia spółce żadnych realnych i rzeczywistych środków finansowych, Komisja nie może uznać tej kwoty za część wkładu własnego w restrukturyzację. (69) Ponadto Komisja zauważa, że władze polskie wykazały, że wkład własny w kwocie [ ]*PLN dotyczący środków określonych w pkt (26) jest realny i rzeczywisty, z wyjątkiem zamiany długu w wysokości [ ]*PLN na kapitał własny oraz dokapitalizowania spółki kwotą [ ]*PLN, ponieważ oba te środki nie zapewniają spółce realnych i rzeczywistych funduszy. Komisja zauważa również, że obie umowy dotyczące finansowania (ze spółką dominującą oraz akcjonariuszem prywatnym) zostały zawarte w 2008 r. (70) Niemniej jednak w odniesieniu do emisji akcji dla inwestorów prywatnych (zob. pkt (30)), Komisja uważa, że nie można jej uznać za wkład własny zgodnie z pkt 43 wytycznych 20, ponieważ środek ten nie został dotychczas wdrożony i brak wiążącego zobowiązania ze strony spółki i władz polskich co do jego realizacji (nie stanowi on zatem realnego wkładu). Ponadto skutki emisji są wysoce niepewne (środek nie stanowi zatem rzeczywistego wkładu). (71) Na tej podstawie Komisja odnotowuje, że mimo iż w świetle wytycznych niektórych ze zgłoszonych środków nie można uznać za wkład własny, wkład własny wspomniany w pkt. (66)(67)(69) wynosi 32,51 mln PLN (blisko 51 % kosztów restrukturyzacji) i przekracza wymagany w wytycznych pułap 50 % kosztów restrukturyzacji. (72) Zgodnie z pkt 44 wytycznych w przypadku dużych przedsiębiorstw Komisja zazwyczaj uznaje wkład własny na poziomie przynajmniej 50 % kosztów restrukturyzacji za wystarczający. (73) W związku z tym Komisja uważa zatem, że spełnione zostały warunki określone w pkt 43 i nast. wytycznych Unikanie nadmiernego zakłócania konkurencji (74) Zgodnie z pkt wytycznych należy przyjąć środki w możliwie największym stopniu łagodzące potencjalne negatywne skutki pomocy dla konkurentów. Pomoc nie 20 Sprawa C 6/2007 (ex N 588/06), planowana pomoc Polski na rzecz Techmatrans z dnia 28 czerwca 2007 r., wynika z pkt

14 powinna nadmiernie zakłócać konkurencji. Oznacza to zazwyczaj ograniczenie obecności przedsiębiorstwa na rynkach jego działalności po zakończeniu okresu restrukturyzacji. Obowiązkowe ograniczenie lub zmniejszenie obecności przedsiębiorstwa na właściwym rynku jest jednym z czynników kompensujących konkurentom skutki udzielenia pomocy. (75) Środki wyrównawcze powinny być proporcjonalne do zakłócenia, jakie wywołała pomoc na rynku oraz do względnej pozycji przedsiębiorstwa na rynku lub rynkach. Ponadto zgodnie z pkt 7 wytycznych Komisja zwróci się o podjęcie środków wyrównawczych minimalizujących wpływ pomocy na konkurentów. (76) Komisja odnotowuje, że mimo iż KZG jest dużym przedsiębiorstwem, obecność spółki na polskim rynku jest bardzo ograniczona, zaś na rynku UE znikoma (zob. pkt (3)). W tym kontekście Komisja zauważa, że planowany środek wyrównawczy zakłada ograniczenie zdolności produkcyjnych o [ ]*m 2 rocznie (zob. pkt. (31)(32)), co odpowiada 13-krotnej wielkości eksportu beneficjenta w UE w 2006 r. (77) Komisja uznaje zatem, że środek wyrównawczy jest proporcjonalny do zakłóceń konkurencji spowodowanych pomocą państwa. (78) W związku z tym zaproponowany środek wyrównawczy jest zgodny z pkt wytycznych. 4 DECYZJA (79) Komisja uznaje zgłoszoną pomoc na restrukturyzację Krakowskich Zakładów Garbarskich za zgodną z rynkiem wewnętrznym w myśl postanowień art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE w oparciu o wytyczne w sprawie pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji. 14

15 W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na publikację pełnej treści niniejszego pisma w języku oryginału na stronie internetowej Wniosek taki wraz z informacjami, o których mowa powyżej, należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: European Commission Directorate-General for Competition State Aid Greffe B-1049 Brussels Faks: Z wyrazami szacunku, W imieniu Komisji Joaquín ALMUNIA Wiceprzewodniczący 15