Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu tomaszowskiego w roku 2006.

Transkrypt

1 Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu tomaszowskiego w roku Tomaszów Mazowiecki, marzec

2 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Tomaszowie Mazowieckim Podstawowym zadaniem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego (PPIS) w Tomaszowie Mazowieckim jest działalność nadzorowa. Polega ona na kontroli i czuwaniu, czy spełniane są wymagania obowiązujących przepisów w zakresie utrzymywania poŝądanych norm zdrowotnych. Utrzymanie tych norm na oczekiwanym, najwyŝszym poziomie nie byłoby moŝliwe bez profesjonalnej, stale rozwijającej się kadry pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Tomaszowie Mazowieckim, korzystającej z najnowszych osiągnięć naukowych i technicznych. Pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Tomaszowie Mazowieckim doskonalili metody nadzoru i kontroli poprzez wykonywanie swoich zadań w systemie zarządzania jakością. Sprawowany skuteczny nadzór nad warunkami higieny środowiska zamieszkania, higieny środowiska pracy, higieny nauczania i wychowania, higieny wypoczynku i rekreacji, nad warunkami zdrowotnymi Ŝywności, Ŝywienia i przedmiotów uŝytku, a takŝe warunkami higieniczno-sanitarnymi w miejscach udzielania świadczeń zdrowotnych - zapewnia społeczeństwu powiatu tomaszowskiego dobrą ochronę zdrowia. Do innych waŝnych zadań PPIS naleŝy równieŝ osiąganie celów profilaktycznych, mających za zadanie identyfikację zagroŝeń bezpieczeństwa zdrowotnego, przy jednoczesnym i skutecznym przeciwdziałaniu powstawania tych zagroŝeń, oraz prowadzenie intensywnej działalności oświatowo-zdrowotnej kształtującej odpowiednie postawy i zachowania zdrowotne. 2

3 EPIDEMIOLOGIA Sekcja Epidemiologii nadzorowała 234 obiekty. Przeprowadzono w nich 275 kontroli, w tym 174 kompleksowe. Wydano 7 decyzji administracyjnych z powodu stanu technicznego. Decyzje dotyczyły Szpitala Rejonowego SP ZOZ, który jest co prawda największym obiektem ochrony zdrowia w powiecie. Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej. Nadzorowi podlegały placówki lecznictwa zamkniętego, otwartego oraz prywatne gabinety lekarskie. Skontrolowano 95,3% nadzorowanych obiektów. Pozostałe 4,7% stanowiły placówki zlikwidowane w trakcie roku. Szpital Rejonowy SP ZOZ w Tomaszowie Maz. zmuszony do daleko idących oszczędności spowodowanych duŝym zadłuŝeniem wykonał tylko część obowiązków nałoŝonych decyzjami administracyjnymi. Naprawiono dach i zlikwidowano zacieki w pomieszczeniach oddziału laryngologii, wymieniono piony wodno-kanalizacyjne, odnowiono toalety pacjentów w oddziale obserwacyjno-zakaźnym i psychiatrycznym, przeprowadzono generalny remont poradni rehabilitacyjnej, wyremontowano kuchenkę oddziałową, sanitariaty, dyŝurkę pielęgniarek, kącik telewizyjny oraz część sal chorych oddziału rehabilitacyjnego. W zakładzie anatomii patologicznej odnowiono pomieszczenie chłodni z przyległym korytarzem. Poprawie uległ stan techniczny oddziału neurologiczno-udarowego, w którym wydzielono 2-łóŜkową salę chorych wymagających intensywnego nadzoru lekarsko-pielęgniarskiego. Najbardziej palącą sprawą jest przeniesienie oddziału intensywnej terapii do pomieszczeń docelowych (oddział pracuje tymczasowo w pomieszczeniach po ginekologii). Pilnego remontu wymaga równieŝ laboratorium szpitalne. Szpital zaopatruje się w wodę zimną w 30% z sieci miejskiej, w 70% z własnej studni głębinowej. Do badania pobrano, zgodnie z harmonogramem, 2 próby wody. Wyniki badań mieściły się w normach. Dezynfekcja szpitalna prowadzona była na bieŝąco z doborem prawidłowych preparatów dezynfekcyjnych i ich stęŝeń. Komora dezynfekcyjna działała prawidłowo. Sterylizację wykonywano w 10 autoklawach i 2 sterylizatorach na tlenek etylenu rozmieszczonych głównie na blokach operacyjnych. Brak centralnej sterylizatorni jest mankamentem szpitala. Gospodarka odpadami prowadzona była prawidłowo. Badania czystości mikrobiologicznej odpowiednich powierzchni szpital wykonywał we własnym zakresie. Pracownicy PSSE pobrali 9 prób środowiskowych. Wykazane nieprawidłowości poddane zostały wspólnej analizie z komórką epidemiologii szpitalnej i usunięte. 3

4 Usługi medyczne w ramach lecznictwa otwartego świadczone były w ponad 90% przez niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej. Stan techniczny i higieniczny placówek był dobry i systematycznie poprawiał się. Wykonano wiele prac remontowych lub przeniesiono praktykę lekarską do nowych, lepiej wyposaŝonych obiektów. Gospodarka odpadami była zgodna z wymaganiami. Zaopatrzenie w sprzęt jednorazowego uŝytku, środki dezynfekcyjne i środki czystości było prawidłowe. Wszystkie gabinety indywidualnych praktyk lekarskich spełniały wymogi jakim powinny odpowiadać pomieszczenia, urządzenia i sprzęt medyczny określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. Nr 20, poz. 254). Stan sanitarny i porządkowy tych placówek był dobry. Analiza zachorowań na choroby zakaźne. Zarejestrowano 1014 przypadków chorób zakaźnych. W porównaniu z rokiem ubiegłym nastąpił spadek spowodowany brakiem zgłoszeń zachorowań na grypę, mniejszą liczbą przypadków świnki o 714 ze względu na jej okresowość występowania, płonicy o 36. Tabela 1. Wybrane choroby zakaźne w latach Jednostka chorobowa Pokąsania przez psy Zatrucia Salmonellą WZW A (pokarmowe) WZW B i C Dur brzuszny i czerwonka Krztusiec Płonica RóŜa Zapalenie opon mózgowych Ospa wietrzna RóŜyczka Odra Świnka Borelioza Tasiemczyca Mononukleoza Świerzb Razem

5 W porównaniu z 2005r. nastąpił wzrost zachorowań na ospę wietrzną o 131 przypadków, co jest wynikiem okresowego nasilania się (co 2-3 lata) występowania tej choroby. Zwiększona liczba przypadków boreliozy moŝe być wynikiem pojawienia się w lasach powiatu tomaszowskiego większej ilości zakaŝonych kleszczy. Zarejestrowane w PSSE przypadki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych nie były wywołane przez Neisseria meningitidis. Liczba zachorowań na WZW B i C od 2001r. pozostaje mniej więcej na tym samym poziomie. Od 1998r. nie notuje się zachorowań na WZW typu A. W grupie chorób zakaźnych wieku dziecięcego, przeciwko którym prowadzi się systematyczne szczepienia ochronne, utrzymuje się dobra sytuacja epidemiologiczna. Nie stwierdzono zachorowań na błonicę, poliomyelitis, odrę i tęŝec. Prowadzone szczepienia ochronne przeciwko róŝyczce i WZWB skutkują niską liczbą zachorowań na te choroby. W 2006r. wystąpiły 2 ogniska zbiorowych zatruć pokarmowych: 5 osobowe (domowe, rodzinne) spowodowane pałeczkami Salmonella Enteritidis oraz 12-osobowe w szpitalu rejonowym. Postępowanie pracowników PSSE zgodne z procedurami w Państwowej Inspekcji Sanitarnej doprowadziło do zlikwidowania ognisk zagroŝenia. Ponadto wystąpiło groźne, 3- osobowe, rodzinne zatrucie zebranymi w lesie grzybami. Mimo spadku liczby pokąsań przez psy, naleŝy stwierdzić, Ŝe zapobieganie pogryzieniom przez bezpańskie oraz nieprawidłowo wyprowadzane psy stanowi od wielu lat powaŝny i na razie nierozwiązywalny problem dla samorządów oraz słuŝb weterynaryjnych. Wykonanie szczepień ochronnych. Dzięki stałemu nadzorowi podległe roczniki zaszczepiono w 98%. Pozostałe 2% to dzieci z przeciwwskazaniami zdrowotnymi okresowymi lub stałymi. Świadczeniodawcy przeprowadzali zalecane przez Ministerstwo Zdrowia szczepienia przeciwko grypie. 5

6 HIGIENA KOMUNALNA Stan sanitarny obiektów uŝyteczności publicznej, basenów i kąpielisk. W 2006r. nadzorem sanitarnym objęto 420 obiektów uŝyteczności publicznej (218 z nich znajdowało się w mieście i 202 na wsiach). Nieodpowiedni stan sanitarny stwierdzono w 1,9 % wszystkich skontrolowanych obiektów, co w porównaniu do lat ubiegłych wskazuje na znaczną poprawę (Tabela 2). Fakt ten potwierdza takŝe spadek nałoŝonych mandatów w poszczególnych latach, pomimo wzrostu z roku na rok liczby obiektów obejmowanych nadzorem (Tabela 3). Tabela 2. Odsetek obiektów uŝyteczności publicznej o nieodpowiednim stanie sanitarnym w latach Lata Liczba obiektów Zły stan sanitarny (%) , , ,9 Najwięcej uchybień sanitarnych stwierdzono w zakładach fryzjerskich i fryzjersko kosmetycznych. Tabela 3. Ilość i kwota nałoŝonych mandatów za nieodpowiedni stan sanitarny obiektów uŝyteczności publicznej w latach Lata Ilość mandatów Kwota (zł) Tabela 4. Ilość wydanych decyzji administracyjnych na dostosowanie do wymagań prawnych w latach Lata Ilość decyzji W trakcie trwania roku 2006 na terenie powiatu tomaszowskiego czynne były 2 baseny kąpielowe całoroczne i 3 sezonowe. Wodę z tych basenów badano 2 razy w miesiącu i spełniała ona normy sanitarne. W sezonie turystycznym nadzorem sanitarnym objętych było 5 kąpielisk: w Tomaszowie Maz., ul. PCK na rzece Pilicy, a takŝe na Zalewie Sulejowskim w Borkach i w Smardzewicach oraz 2 miejsca zwyczajowo wykorzystywane do kąpieli na Zalewie Sulejowskim w miejscowościach Tresta i Karolinów. Przed sezonem turystycznym woda we wszystkich 6

7 kąpieliskach została zbadana - spełniała normy sanitarne. Natomiast począwszy od miesiąca lipca, do końca sezonu turystycznego, wszystkie kąpieliska zostały unieruchomione z powodu masowego zakwitu glonów. Jakość wody do spoŝycia. W 2006r. skontrolowano 47 wodociągów sieciowych, w tym 5 w mieście i 42 na wsi. Woda w 44 wodociągach sieciowych spełniała wymagania określone w Dyrektywie Rady Unii Europejskiej 98/83/EC z dnia r. Woda w 3 wodociągach na wsi: 1. Spała z powodu przekroczeń norm mętności i manganu, 2. Tarnowska Wola z powodu przekroczeń norm Ŝelaza i manganu oraz 3. Sadykierz z powodu przekroczeń norm manganu - nie odpowiadała obowiązującym normom. Do wodociągów tych wydano decyzje administracyjne zmuszające do poprawy jakości wody. Tabela 5. Ilość decyzji wydanych w latach na poprawę jakości wody do spoŝycia Lata Ilość wodociągów sieciowych Ilość decyzji W 2006 roku z wody produkowanej przez wodociągi sieciowe odpowiadającej normom sanitarnym korzystało około 98,4% odbiorców. Liczba mieszkańców powiatu tomaszowskiego korzystających z wody spełniającej zmieniające się i coraz bardziej rygorystyczne normy sanitarne z kaŝdym rokiem ulega zwiększeniu. Tabela 6. Procentowa liczba mieszkańców powiatu tomaszowskiego korzystających z wody spełniającej normy sanitarne w latach Lata % mieszkańców korzystających z wody odpowiadającej normom , , ,4 W Tomaszowie Maz. czynna jest 1 studnia publiczna w dobrym stanie technicznym, z dobrą oceną sanitarną wody. Z wody pobieranej z tej studni korzysta około 60 osób. 7

8 Ochrona powietrza atmosferycznego. W ramach monitoringu jakości powietrza atmosferycznego w Tomaszowie Maz. nie stwierdzono przekroczeń zawartości S0 2 i N0 2. Odnotowano natomiast w okresie sezonu grzewczego przekroczenia 24-godzinnej normy stęŝenia pyłu zawieszonego. Jak wynika z tabeli 7, z kaŝdym rokiem zanieczyszczenie to ulega zwiększeniu. Tabela 7. Ilość przekroczeń 24-godzinnej normy stęŝenia pyłu zawieszonego w sezonie grzewczym w latach Lata Ilość przekroczeń W obiektach hotelarskich, wczasowo-turystycznych i agroturystyce nie stwierdzono istotnych nieprawidłowości. Imprezy masowe organizowane na terenie powiatu tomaszowskiego pod względem sanitarnym przygotowane były naleŝycie. Potwierdzają to protokoły z kontroli wykonanych w trakcie trwania tych imprez. Niepokojącym jest fakt, Ŝe gminy powiatu tomaszowskiego nie realizowały przepisu art. 4 ust. 2 p. 8 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008) dotyczącego wyznaczania obszarów podlegających obowiązkowej deratyzacji i terminów jej przeprowadzania, chociaŝ w regulaminach utrzymania czystości i porządku kaŝdej z gmin zapis taki istnieje. 8

9 HIGIENA PRACY W roku 2006 sekcja higieny pracy obejmowała nadzorem bieŝącym 217 zakładów pracy zatrudniających 9144 osób. Liczba podmiotów gospodarczych w ewidencji PSSE zwiększyła się w stosunku do 2005r. o 3 zakłady, natomiast liczba zatrudnionych zmniejszyła się o 56. Większość nadzorowanych przedsiębiorstw stanowią zakłady zatrudniające do 100 pracowników - 88%. W grupie tej przewaŝają z kolei podmioty zatrudniające od kilku do 20 osób, co stanowi 75% wszystkich przedsiębiorstw w kategorii do 100 zatrudnionych. Przeprowadzono 98 kontroli w 79 zakładach. Intensywność sprawowanego nadzoru uzaleŝniono od oceny poziomu ryzyka zawodowego w zakładach pracy biorąc pod uwagę następujące kryteria: występowanie substancji i preparatów niebezpiecznych, występowanie czynników szkodliwych i uciąŝliwych na stanowiskach pracy, występowanie przekroczeń najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń (NDS) i natęŝeń (NDN) czynników szkodliwych, stosowanie prekursorów narkotyków grupy 2 i 3, występowania czynników rakotwórczych. W celu poprawy warunków pracy wydano 34 decyzje administracyjne. Rozszerzono nadzór o zakłady pracy, w których pracownicy naraŝeni są na działanie czynników biologicznych. Prowadzone postępowanie administracyjne dotyczące warunków pracy w zakładach zmniejsza liczbę osób pracujących w przekroczeniach NDS i NDN oraz poprawia warunki sanitarne. W 2006r. wpłynęło 27 zgłoszeń o podejrzenie choroby zawodowej. Przeprowadzono 70 postępowań administracyjnych w sprawie chorób zawodowych. Wydano 70 decyzji administracyjnych, w tym 8 o stwierdzeniu choroby zawodowej. 9

10 HIGIENA DZIECI I MŁODZIEśY W 2006r. nadzorem objętych było 138 obiektów (97 placówki stałe i 41 placówki sezonowe). Skontrolowano 100% obiektów. Przeprowadzono 254 kontroli. Powodów do karania mandatowego nie stwierdzono. Wydano 9 decyzji administracyjnych. Wszystkie placówki zaopatrywane były w wodę z wodociągów sieciowych. Ścieki odprowadzane były prawidłowo, nieczystości stałe składowane i usuwane prawidłowo. DoŜywianie w postaci obiadów prowadzone było w 36 szkołach i korzystało z niego 4810 uczniów (26%), doŝywianie II śniadaniami w 11 szkołach i korzystało z niego 418 uczniów (2%). Przeprowadzono pomiary dostosowania mebli do wzrostu w 6 szkołach podstawowych dotyczące 252 uczniów, w 56 przypadkach stwierdzono nieprawidłowości. Dyrektorzy placówek zobowiązani zostali do wyposaŝenia szkół w odpowiednie meble posiadające certyfikaty oraz spełniające normy PN-ISO Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego uległy poprawie. Powstały 3 nowe sale gimnastyczne oraz boiska sportowe. W 4 szkołach podstawowych nie było sal gimnastycznych. W celu poprawy stanu technicznego istniejących sal gimnastycznych wydano 3 decyzje administracyjne, które zostały wykonane. Opieka lekarska i pielęgniarska zapewniona była w sposób zgodny z obowiązującym prawem we wszystkich typach szkół. Wszystkie placówki sezonowe wypoczynku dzieci i młodzieŝy funkcjonowały bez większych zastrzeŝeń. Ich liczba w porównaniu do 2005r. wzrosła o ok. 30%. 10

11 HIGIENA śywności, śywienia I PRZEDMIOTÓW UśYTKU W roku 2006 pod nadzorem PSSE w powiecie tomaszowskim znajdowały się 1444 obiekty, z których skontrolowano 947. Przeprowadzono w nich 1718 kontroli. Na podstawie odpowiedniego arkusza oceny stanu sanitarnego oceniono 823 zakłady, 822 z nich było zgodne z wymaganiami. Wydano 237 decyzji administracyjnych, w tym 3 decyzje czasowego unieruchomienia, przerwania produkcji oraz zakazu sprzedaŝy środków spoŝywczych. NałoŜono 134 mandaty karne na sumę zł. Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był zgodnie z jednolitymi procedurami urzędowej kontroli Ŝywności oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z Ŝywnością. W związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej nastąpiło dostosowanie polskiego prawa Ŝywnościowego do przepisów wspólnotowych, w tym takŝe w zakresie wymagań higieniczno-sanitarnych dla obiektów produkcji i obrotu Ŝywnością. Zgodnie z nowymi przepisami to przedsiębiorcy branŝy spoŝywczej zobowiązani są do zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu Ŝywności poprzez wdroŝenie i stosowanie zasad dobrej praktyki higienicznej GHP, dobrej praktyki produkcyjnej GMP oraz wprowadzenie systemu HACCP. Odsetek obiektów o niedostatecznym stanie technicznym w latach Rodzaj obiektów Zakłady zboŝowo-młynarskie 33,33% 0,00% 0,00% Kioski 10,06% 1,28% 0,00% Magazyny hurtowe 6,25% 0,00% 0,00% Zakłady garmaŝeryjne 0,00% 0,00% 0,00% Zakłady małej gastronomii 13,10% 2,16% 0,00% Zakłady Ŝywienia zbiorowego zamknięte 13,19% 2,20% 0,95% Zakłady Ŝywienia zbiorowego otwarte 10,60% 2,04% 0,00% Sklepy spoŝywcze 4,11% 0,58% 0,00% Poprawie uległ stan techniczny wszystkich obiektów Ŝywnościowo-Ŝywieniowych. Bardzo wyraźnie poprawił się stan techniczny zakładów Ŝywienia zbiorowego otwartego, zakładów małej gastronomii i kiosków spoŝywczych. Mimo funkcjonowania obiektów starych ich stan sanitarno techniczny poprawiał się dzięki systematycznym i konsekwentnym działaniom prowadzonym przez Państwową Inspekcję Sanitarną. 11

12 Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości dotyczące procedur. brak opracowania procedur i instrukcji dobrej praktyki higienicznej (GHP) i produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP, brak prawidłowych warunków mycia Ŝywności oraz naczyń stołowych, nieprawidłowe prowadzenie procesów technologicznych, nieprawidłowe przechowywanie artykułów Ŝywnościowych, brak segregacji Ŝywności w urządzeniach chłodniczych, przeterminowane surowce, brak odłoŝonych prób pokarmowych, brak zachowanej bieŝącej czystości pomieszczeń i urządzeń. Jakość zdrowotna środków spoŝywczych. W roku 2006 przeprowadzono badania laboratoryjne krajowych środków spoŝywczych produkowanych w nadzorowanych zakładach oraz znajdujących się w obrocie w obiektach zlokalizowanych na terenie powiatu: zbadano 258 próbek - tylko w 1 przypadku wynik był nieprawidłowy, pod względem parametrów mikrobiologicznych zbadano 198 próbek i teŝ uzyskano 1 zły wynik, pod względem parametrów chemicznych zbadano 67 próbek - nie było złych wyników. Oceniono 183 próbki środków spoŝywczych krajowych pod względem znakowania. Aktualnym przepisom dotyczącym znakowania środków spoŝywczych odpowiadały wszystkie. Podsumowanie dotyczące Ŝywności, Ŝywienia i obiektów z tym związanych. Stan sanitarno-techniczny obiektów Ŝywności i Ŝywienia stale poprawia się. WiąŜe się to bezpośrednio z egzekwowaniem podłączania bieŝącej wody, modernizacji obiektów a takŝe stosowania zasad GHP/GMP. Monitoring temperatur (element HACCP) wpłynął na poprawę jakości zdrowotnej środków spoŝywczych np. przetworów mlecznych, mleka, lodów oraz mięsa i przetworów mięsnych. Znacznej poprawie uległ stan techniczny stołówek szkolnych i przedszkolnych. W wyniku podejmowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego działań wyegzekwowano w nich wdroŝenie zasad dobrej praktyki produkcyjnej i dobrej praktyki higienicznej, poprawę stanu powierzchni wykorzystywanych w procesie produkcji oraz zapewnienie odpowiednich urządzeń, sprzętu i innych składników wyposaŝenia. TakŜe obiekty innych grup prowadziły modernizacje, rozbudowę i dostosowywanie się do aktualnych wymogów sanitarno-technicznych. 12

13 Jednym z podstawowych zadań PIS w 2006r. było egzekwowanie wdraŝania obowiązujących systemów jakości GHP/GMP oraz HACCP. W tym celu opornym przedsiębiorcom lub kierownikom wydano 139 decyzji administracyjnych. Najlepiej przedstawia się stan wdroŝenia systemów jakości w zakładach produkcyjnych oraz obiektach Ŝywienia zamkniętego i Ŝywienia otwartego. Istnieje ustawowy obowiązek zatwierdzania przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego wszystkich obiektów Ŝywnościowo-Ŝywieniowych działających w powiecie w celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego Ŝywności. Szczególna uwaga w nadzorze w 2007r. będzie związana z: zapewnieniem łańcucha chłodniczego na całej drodze od surowca do gotowego produktu wydawanego konsumentom, wdraŝaniem i stosowaniem zasad systemów GHP/GMP oraz HACCP, dostosowaniem obiektów do aktualnych wymagań sanitarno-technicznych w celu poprawy funkcjonalności. 13

14 OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA Realizowano działania programowe i pozaprogramowe w placówkach przedszkolnych, szkolno wychowawczych i słuŝby zdrowia oraz zadania wynikające z celów wytyczonych przez Narodowy Program Zdrowia. W ramach tych zadań realizowano następujące programy: 1. Radony Uśmiech, Radosna Przyszłość program dotyczący próchnicy zębów u dzieci. Realizowany w 36 szkołach. 2.,,RóŜowa WstąŜeczka dotycząca profilaktyki raka piersi. Program realizowany był we wszystkich szkołach ponad gimnazjalnych. 3.,,Pierwotna Profilaktyka Wad Cewy Nerwowej dotycząca zapobieganiu wadom wrodzonym u noworodków. Program ten realizowany był w szkołach ponad gimnazjalnych oraz w poradniach K w NZOZ-ach. 4.,,Stres pod kontrolą. Celem programu było zwiększenie umiejętności radzenia sobie ze stresem w sytuacjach trudnych. Materiałami edukacyjnymi były płyty CD, plakaty oraz ulotki dla rodziców i uczniów. 5.,,Przedszkolny Program Profilaktyki WZW typu A. Program ten realizowany był w siedmiu przedszkolach. 6. Program edukacyjny - Trzymaj formę!": Program w ramach realizacji strategii WHO dot. diety, aktywności fizycznej i zdrowia. Cel programu "Trzymaj formę!" jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieŝy szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu Ŝycia i zbilansowanej diety. Działania akcyjne promujące zdrowe zachowania obejmowały tematykę antynikotynową, propagowanie profilaktyki HIV i AIDS, działania informacyjne we wszystkich grupach wiekowych (dzieci, młodzieŝ, dorośli i osoby starsze) akcentujące znaczenie aktywności fizycznej w zapobieganiu schorzeniom układu krąŝenia. Na uwagę zasługuje fakt dobrze układającej się współpracy przy realizacji programów z wieloma organizacjami, zakładami pracy, prasą i telewizją lokalną oraz władzami lokalnymi. W związku z realizacją w/w programów zorganizowano 6 konkursów z nagrodami dla dzieci i młodzieŝy. 14

15 Wybrane efekty działania w roku 2006: 1. Utrzymywano i doskonalono wdroŝony system zarządzania jakością w nadzorze sanitarnym PSSE. 2. Prowadzono konsekwentny nadzór nad wdraŝaniem i stosowaniem zasad GHP/GMP oraz HACCP w celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego Ŝywności. 3. Zwiększono ilość zakładów objętych nadzorem PSSE. 4. Na skutek prowadzenia postępowań administracyjnych zmniejszono liczbę stanowisk pracy z przekroczeniami NDS i NDN oraz doprowadzono do poprawy warunków sanitarnych w zakładach pracy. 5. Doprowadzono do zmniejszenia liczby placówek oświatowo wychowawczych o niedostatecznym stanie technicznym. 6. Zmniejszono zagroŝenie związane z przechowywaniem w szkołach przeterminowanych związków chemicznych przez wymuszenie ich utylizacji. 7. Spowodowano poprawę stanu technicznego wszystkich nadzorowanych obiektów uŝyteczności publicznej oraz Ŝywnościowo-Ŝywieniowych. 8. Doprowadzono do poprawy zgłaszalności przez lekarzy przypadków chorób zakaźnych co powoduje moŝliwość ich lepszego monitorowania. 9. Spowodowano wzrost wykonawstwa szczepień ochronnych obowiązkowych i zalecanych. 10. Zrealizowano wszystkie zaplanowane programy edukacyjne i działania akcyjne promujące zdrowy tryb Ŝycia adresowane do młodzieŝy szkolnej oraz do ogółu społeczeństwa. 15