Struktura zakładów zynościowych w powiecie żagańskim, woj. lubuskim w latach 2011 i 2010

Transkrypt

1 V. STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCIOWO - ŻYWIENIOWYCH W powiecie żagańskim, w ewidencji sekcji higieny żywności, żywienia i przedmiotów użytku Państwowej Inspekcji Sanitarnej w roku 2011 znajdowało się 731 obiektów (w 2010 roku 727), w tym: 689 zakładów żywieniowo żywnościowych; 24 zakłady dotyczące materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością; 18 obiektów obrotu kosmetykami. Struktura zakładów zynościowych w powiecie żagańskim, woj. lubuskim w latach 2011 i liczba obiektów r. 2010r. 1 zakłady żywieniowo-żywnościowe, 2 zakłady dotyczące materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością Spośród ogólnej liczby najliczniejszą grupę stanowiły: sklepy spożywcze 313, zakłady żywienia zbiorowego otwarte (restauracje, bary) 155, inne obiekty obrotu żywnością 67 zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego (stołówki szkolne, przedszkolne) 53, środki transportu żywności 11, obiekty produkcji i obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością 24, hurtownie spożywcze 15, obiekty obrotu kosmetykami 18, piekarnie 13, ciastkarnie 9, kioski spożywcze 4, inne wytwórnie żywności - 13 automaty do lodów 6, Z ww. liczby obiektów skontrolowano 459, tj. 62,8% (w roku , tj.63,5%), przeprowadzając w nich 1062 kontrole (w roku kontroli), w wyniku których wydano 163 decyzji administracyjnych, w tym: 72 nakazujące usunięcie uchybień z zakresu stanu technicznego; 19 decyzji zmieniających termin wykonania nałożonych obowiązków w zakresie poprawy stanu technicznego obiektów; 65 decyzji zatwierdzających zakłady obrotu, produkcji i transportu żywności; 2 stwierdzające wygaśnięcie decyzji; 31

2 5 decyzji o wykreśleniu obiektu z rejestru zakładów. Na osoby nie przestrzegające przepisów sanitarnych nałożono 106 mandatów karnych, na kwotę zł. Średnia wartość mandatu wynosiła 176,00 zł, (w roku ,00 zł); Do badań laboratoryjnych pobrano ; próbki żywności zakwestionowano 2 próbki. - 5 próbek materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością zakwestionowano 2, - 9 próbek w obiektach obrotu kosmetykami próbek nie kwestionowano. Tabela nr 1 Działalność kontrolno-represyjna w roku 2010 i 2011 Działalność kontrolno represyjna 2010r. 2011r. Liczba kontroli % skontrolowanych obiektów 63,5% 62,8% Liczba wydanych decyzji adm Liczba nałożonych mandatów Próbki żywności pobrane do badań Próbki żywności kwestionowane 2 4 Nadzorowane obiekty poddano również kontrolom kompleksowym, na sformalizowanych arkuszach oceny stanu sanitarnego. W ten sposób oceniono 287 obiektów, w tym 39 zakładów oceniono jako niezgodne z wymaganiami, co przedstawia się następująco: sklepy spożywcze 30 obiektów, zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego 9 zakładów. Najczęściej występujące uchybienia: sklepy spożywcze: - w sprzedaży środki spożywcze przeterminowane i zepsute, - niewłaściwe przechowywanie żywności (przerwanie łańcucha chłodniczego ), - samowolne zamrażanie żywności. W porównaniu latami ubiegłymi, wyjątkowo w 2011r. wykazano w tej grupie obiektów znaczną ilość przypadków stwierdzenia w obrocie żywności przeterminowanej, zepsutej. Stwierdza się również częste przypadki samowolnego zamrażania żywności świeżej, dotyczyło to drobiu, elementów drobiowych oraz mięsa świeżego. 32

3 zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego: - nieprawidłowy stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń, sprzętu i urządzeń - wprowadzanie do produkcji środków spożywczych po terminie przydatności do spożycia, - nieaktualne orzeczenia lekarskie do celów sanitarno epidemiologicznych osób zatrudnionych przy produkcji. W zakładach tych stwierdza się nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa żywności, zatrudnianie personelu z nieaktualnymi kartami zdrowia do celów sanitarno epidemiologicznych. Właściciele z beztroską podchodzą do właściwego przechowywania surowców i produktów gotowych. Jednak od kilku lat stan sanitarny tej grupy obiektów systematycznie ulega niewielkiej poprawie. zakłady produkcji żywności (piekarnie, ciastkarnie): - brak bieżącej realizacji zadań wynikających w zakresu GHP/GMP, - palenie tytoniu na terenie pomieszczeń piekarni, - dokonywanie obróbki warzyw brudnych w nieprzystosowanych pomieszczeniach. Stan sanitarno techniczny piekarni i ciastkarni w porównaniu z rokiem ubiegłym ulega nieznacznej poprawie odnotowano ją również w sferze stanu technicznego zakładów. Przy realizacji zadań z zakresu nadzoru nad obiektami żywnościowo-żywieniowymi współpracowano z innymi instytucjami oraz jednostkami kontrolnymi, a zwłaszcza z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Żaganiu, Państwową Inspekcją Farmaceutyczną oraz z Komendą Powiatowej Policji w Żaganiu. 1. CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH GRUP OBIEKTÓW 1.1. Zakłady produkcji żywności: Wytwórnia lodów W ewidencji ujęto 1 wytwórnię lodów. Obiekt został oceniony na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego - zgodny z wymaganiami. Przeprowadzono 1 kontrolę. Nie stwierdzono uchybień w zakresie stanu technicznego oraz bieżącego stanu sanitarno-higienicznego. Do badań mikrobiologicznych pobrano 1 próbkę lodów nie kwestionowano. Automaty do lodów Pod nadzorem znajdowało się 6 automatów do lodów, skontrolowano 4, w tym 4 oceniono na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego - zgodne z wymaganiami. Nie stwierdzono nieprawidłowości z zakresu bieżącego stanu sanitarno-higienicznego, stanu technicznego. W ramach urzędowej kontroli żywności do badań mikrobiologicznych pobrano 2 próbki lodów ich jakości zdrowotnej nie kwestionowano. Nałożono 1 mandat karny na kwotę 200,00zł. za brak bieżącej realizacji zadań wynikających z Zasad Dobrych Praktyk: Higienicznej i Produkcyjnej 33

4 Piekarnie Pod nadzorem znajdowało się 13 piekarni; skontrolowano wszystkie. Przeprowadzono w nich 25 kontroli. Wydano 9 decyzji administracyjnych. Za stwierdzone nieprawidłowości nałożono 2 mandaty karne na kwotę 300,00zł. Do badań laboratoryjnych pobrano 1 próbkę substancji dodatkowej dodawanej do żywności - próbki nie kwestionowano. Porównaniu z rokiem ubiegłym stan techniczny i sanitarny piekarni uległ nieznacznej poprawie. Większość zakładów posiada opracowane i wdrożone zasady systemu HACCP. Ciastkarnie W ewidencji ujęto 9 ciastkarni, skontrolowano 7. Jeden zakład zawiesił swoja działalność w 2010r., jeden - wytwórnia paluszków w Szprotawie zakończyła działalność w połowie 2011r. Ogółem w ciastkarniach przeprowadzono 15 kontroli w tym 1 interwencyjną. Na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego oceniono 7 obiektów zgodne z wymaganiami. Wydano 7 decyzji administracyjnych nakazujących poprawę stanu technicznego obiektów. Za stwierdzone nieprawidłowości nałożono 1 mandat karny, o wartości 500,00 zł. W ramach urzędowej kontroli żywności pobrano do badań mikrobiologicznych 9 próbek żywności ich jakości nie kwestionowano. Większość przedsiębiorców z tej grupy zakładów opracowała i wdrożyła zasady systemu HACCP. Stan sanitarny ciastkarni w porównaniu z rokiem ubiegłym uległ nieznacznej poprawie. Poprawę odnotowano jednak w sferze stanu technicznego zakładów. Zakłady garmażeryjne W powiecie żagańskim działalność prowadzą 2 wytwórnie wyrobów garmażeryjnych. Skontrolowano wszystkie, przeprowadzając w nich 4 kontrole. Obiekty oceniono na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego jako zgodne z wymaganiami. W ramach urzędowej kontroli żywności do badań mikrobiologicznych pobrano 3 próbki wyrobów garmażeryjnych ich jakości nie kwestionowano. Jeden z zakładów zakończył swoją działalność z dniem r. W roku sprawozdawczym nie stwierdzono nieprawidłowości w kontrolowanych obiektach, ich stan techniczno- sanitarny uległ poprawie w stosunku do lat ubiegłych. Zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego W ewidencji ujęto 2 młyny, które zostały skontrolowane, przeprowadzono w nich 2 kontrole. Na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego oceniono 2 obiekty jako zgodne z wymaganiami Bieżący stan sanitarno-higieniczny zakładów od kilku lat kształtuje się na tym samym poziomie, nie stwierdza się na terenie obiektów nieprawidłowości w tym zakresie. Inne wytwórnie żywności Ewidencją objęto 13 zakładów, w tym 5 podmiotów zajmujących się uprawą owoców i warzyw. Skontrolowano 7, w tym: - 3 zajmujące się wstępną obróbką cebuli, - 2 przygotowalnie wstępne drobiu, 34

5 - 2 zakłady konfekcjonujące środki spożywcze, - natomiast 1 zakład zajmujący się obróbką cebuli został zlikwidowany. Przy pomocy arkusza oceny stanu sanitarnego oceniono 5 obiektów zgodne z wymaganiami. Wydano 3 decyzje w celu poprawy stanu technicznego. Nałożono 2 mandaty karne na kwotę 700,00zł. Najczęściej występujące uchybienia w w/w zakładach: - nieprawidłowy stan techniczny pomieszczeń, - brak orzeczeń lekarskich do celów sanitarno epidemiologicznych, - brak bieżącej wody ciepłej przy umywalkach do mycia rąk, brak warunków do mycia drobnego sprzętu pomocniczego Obiekty obrotu handlowego żywnością W roku 2011 skontrolowano 206 obiektów, spośród 332 prowadzących działalność w zakresie obrotu środkami spożywczymi na terenie powiatu żagańskiego, tj.: hurtownie, sklepy spożywcze, kioski spożywcze. Fot. Polo Market w Żaganiu Ogółem przeprowadzono w nich 596 kontroli, w wyniku których 30 obiektów oceniono jako niezgodne z wymaganiami. Pomimo, że stan sanitarny tej grupy obiektów na przestrzeni kilku lat utrzymuje się na podobnym poziomie, to najczęściej stwierdzanymi uchybieniami były: nieprawidłowy stan techniczny pomieszczeń, niewłaściwe przechowywanie żywności (przerwanie łańcucha chłodniczego ), niewłaściwy stan sanitarno higieniczny pomieszczeń, sprzętu i urządzeń, w sprzedaży żywność po upływie terminów przydatności do spożycia. Za stwierdzone wykroczenia nałożono 64 mandaty karne na kwotę zł; Ogółem wydano 82 decyzje administracyjne; Do badań laboratoryjnych pobrano 116 próbek żywności - zakwestionowano 2. W trakcie przeprowadzanych kontroli sanitarnych wycofano z obrotu 239 partii żywności ze względu na : - przekroczony termin przydatności do spożycia bądź datę minimalnej trwałości bądź jej zepsucie, w tym 41 partii samowolnie zamrożonego mięsa świeżego i 9 partii lodów Opracowano w Po wiato we j Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Żaganiu 35

6 zdeformowanych poprzez przerwanie łańcucha chłodniczego oraz 10 partii materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością będących przedmiotami powiadomienia w systemie RASFF, - w zakresie obecności w obrocie żywności GMO oraz żywności napromienianej przeprowadzono 2 kontrole. Pomimo, że w porównaniu z rokiem 2011 nieznacznie zmniejszyła się liczba nałożonych mandatów karnych za wykroczenia z zakresu bezpieczeństwa żywności, jak również zmniejszyła się liczba obiektów niezgodnych z wymaganiami, to jednak stan sanitarny obiektów obrotu żywnością na przestrzeni lat utrzymuje się na podobnym poziomie Zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego W roku na terenie powiatu żagańskiego działało 155 zakładów żywienia zbiorowego typu otwartego, w tym 92 punkty małej gastronomii. Skontrolowano 95 placówek, przeprowadzając w nich 161 kontroli. Kontrolom kompleksowym poddano 63 zakłady, z czego 9 oceniono jako niezgodne z wymaganiami. Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami w 2011 roku były: - wprowadzenie do produkcji środków spożywczych po terminie przydatności do spożycia, - brak orzeczeń lekarskich do celów sanitarno epidemiologicznych, - niewłaściwe przechowywanie surowców i półproduktów. za stwierdzone wykroczenia nałożono 25 mandatów karnych na kwotę zł, w celu poprawy stanu technicznego obiektów wydano 36 decyzji administracyjnych. Od kilku lat stan sanitarny obiektów tej grupy nieznacznie lecz ulega poprawie. Zakłady te, podobnie jak w latach ubiegłych charakteryzują się znaczna częstotliwością przypadków stwierdzania nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa żywności. W 2011r zwiększyła się liczba zakładów niezgodnych z wymaganiami, nałożono większą ilość mandatów oraz zwiększyła się ilość przypadków nieprawidłowego stanu technicznego w obiektach Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego W roku 2011 pod nadzorem znajdowały się 53 obiekty prowadzące żywienie zbiorowe typu zamkniętego. Skontrolowano 50, przeprowadzono 70 kontroli. Na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego oceniono 49 obiektów zgodne z wymaganiami. W roku 2011 nałożono 1 mandat karny o wartości 100,00zł. Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami w tej grupie obiektów były: - niewłaściwy stan techniczny pomieszczeń, - nieprawidłowa funkcjonalność pomieszczeń. Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego stanowiły od lat grupę obiektów o najlepszym stanie sanitarnym. Podczas przeprowadzonych kontroli, dokonano 27 teoretycznych ocen jadłospisów pod względem właściwego doboru produktów z poszczególnych grup żywieniowych, doboru 36

7 kolorystycznego i smakowego posiłków. Zwracano uwagę na uwzględnianie w jadłospisach sezonowych dodatków owocowo - warzywnych Środki transportu żywności W roku 2011 skontrolowano 11 środków transportu żywności. Przeprowadzono 11 kontroli. Wydano 3 decyzje zatwierdzające środki transportu żywności. Stan techniczno sanitarny kontrolowanych środków transportu żywności nie budził zastrzeżeń. 2. JAKOŚĆ ZDROWOTNA ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH W 2011 roku, do badań laboratoryjnych pobrano 147 próbek żywności. Zakwestionowano 4 próbki żywności. W obiektach obrotu żywnością i żywienia zbiorowego, skontrolowano 1906 partii środków spożywczych pod względem terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości. Wycofano ze sprzedaży 239 partii środków spożywczych po upływie daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia. Sprawdzono oznakowanie, skład, sposób prezentacji 106 partii środków spożywczych: 46 partii środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego (preparaty przeznaczone do żywienia małych dzieci), 45 partii suplementów diety i 15 partii żywności wzbogaconej. W przypadkach zgłoszeń alarmowych lub informacyjnych w systemie wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności RASFF - przesyłane są informacje do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp., dotyczące ewentualnej obecności w obrocie środków spożywczych zgłoszonych w tym systemie. W zakresie obecności w obrocie żywności GMO oraz żywności napromienianej przeprowadzono 2 kontrole. 3. NADZÓR NAD MATERIAŁAMI I WYROBAMI PRZEZNACZONYMI DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ I KOSMETYKAMI. W roku 2011 ewidencją objęto 2 wytwórnie wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością - produkcja opakowań szklanych w Iłowej i w Wymiarkach. W wyniku przeprowadzonych kontroli, nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie produkcji, znakowania i przechowywania opakowań do żywności. Ponadto pod nadzorem znajdowały się 22 miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, z czego skontrolowano 15, w których przeprowadzono 28 kontroli. Laboratoryjnie oceniono 6 asortymentów wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, jakość dwóch z nich została zakwestionowana ze względu na brak oznakowania w języku polskim. Podczas przeprowadzonych kontroli oceniono pod względem oznakowania oceniono 34 asortymenty wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. W roku 2011 w ewidencji znajdowało się 18 obiektów obrotu kosmetykami. Skontrolowano 13, przeprowadzono w nich 42 kontrole. Dokonano 18 ocen zgodności oznakowań opakowań 37

8 jednostkowych kosmetyków z wymaganiami zawartymi w obowiązujących przepisach prawnych. Skontrolowano 10 partii past do zębów pod względem zawartości fluoru, z uwzględnieniem wymaganych ostrzeżeń w przypadku ich użycia przez dzieci. Ponadto skontrolowano 52 partie kosmetyków znajdujące się w obrocie pod względem zachowania terminów trwałości. W ramach urzędowej kontroli nad kosmetykami, przesyłane są informacje do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp. dotyczące obecności w obrocie kosmetyków umieszczonych w systemie RAPEX, z powodu nie zgłoszenia ich do Krajowego Systemu Informowania o Kosmetykach lub niezgodności parametrów mikrobiologicznych względnie fizyko-chemicznych z obowiązującymi przepisami prawnymi. Posumowanie i wnioski W zakresie zatruć pokarmowych sytuacja epidemiologiczna dla powiatu żagańskiego polepszyła się w stosunku do roku Odnotowano 1 zatrucie pokarmowe w m. Przylaski, gdzie źródłem zatrucia były wyroby z dziczyzny zakażone włośniem. W stosunku do roku 2010 zwiększyła się ilość przeprowadzonych kontroli do 1046 (w roku ) oraz liczba osób ukaranych mandatami karnymi 106 (w roku ), zmalała jednak średnia wartość mandatu w zł, w roku zł. W porównaniu z rokiem 2010 stan sanitarno-higieniczny obiektów żywnościowo- żywieniowych na terenie powiatu żagańskiego nie uległ znacznym zmianom, jednak odnotować należy poprawę stanu technicznego obiektów. W dalszym ciągu stwierdza się znaczną liczbę przypadków wprowadzania do obrotu żywności po upływie terminu przydatności do spożycia świadczy o tym fakt wzrostu liczby zakładów zdyskwalifikowanych. Stwierdzano również wprowadzanie do obrotu handlowego żywności samowolnie zamrażanej przez handlowców, wcześniej przyjętej do sprzedaży jako mięso i drób świeży. W kontrolowanych zakładach zajmujących się produkcją i obrotem środków spożywczych odnotowano brak prawidłowości systematyczności w zapisach w dokumentacji operacyjnej dotyczącej utrzymania w tych zakładach instrukcji GHP/GMP oraz systemu HACCP. Fot. Punkt małej gastronomii KEBAB w Żaganiu Opracowano w Po wiato we j Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Żaganiu 38