Stan sanitarno higieniczny powiatu niŝańskiego za rok 2008.

Transkrypt

1 Stan sanitarno higieniczny powiatu niŝańskiego za rok Powiat NiŜański leŝy w północnej części województwa podkarpackiego. Zajmuje 786 km 2, co stanowi 3,8% powierzchni tegoŝ województwa. Przy 67 tys. mieszkańców, średnia gęstość zaludnienia wynosi 85 osób na km 2. W miastach mieszka 24 tys. ludności powiatu (35% ogółu). W skład powiatu wchodzi 7 gmin: Nisko, Rudnik nad Sanem, Ulanów, Harasiuki, Jarocin, JeŜowe, Krzeszów. Gospodarka powiatu ma charakter rolniczo - produkcyjno - usługowy. W produkcji rolnej dominuje gospodarka indywidualna. Znaczna część gospodarstw rolniczych dysponuje odpowiednią bazą noclegową co w połączeniu z walorami przyrodniczymi i kulowymi w ich otoczeniu daje wiele moŝliwości do dalszego rozwoju bogatej oferty agroturystycznej. Działalność gospodarczą prowadzi około podmiotów z czego ponad 90%, to małe przedsiębiorstwa zatrudniające poniŝej 5 osób. Wśród nich przewaŝają zakłady handlowo - usługowe. Zakłady produkcyjne stanowią 17 %.Na terenie powiatu istnieją dogodne warunki eksploatacji surowców ilastych do produkcji cegły i ceramiki szlachetnej oraz piasku dla potrzeb budownictwa. W większości gmin powiatu niŝańskiego pracują oczyszczalnie ścieków, budowane są sieci wodociągowe i kanalizacyjne, remontowane drogi. 1. Warunki zdrowotne środowiska: W 2008r. nadzorem objęto 14 wodociągów sieciowych oraz 7 wodociągów lokalnych. W wodzie z 6 wodociągów sieciowych stwierdzono przekroczenia parametrów fizykochemicznych tj. barwy, mętności, manganu i Ŝelaza. W wodzie podawanej do sieci z wodociągu sieciowego w Nisku stwierdzono równieŝ przekroczenie dopuszczalnych wartości niklu, a takŝe powtarzające się dwukrotnie zanieczyszczenie bakteriologiczne (bakterie grupy coli). Pozostałe wodociągi sieciowe podawały wodę dobrej jakości. Przeprowadzone kontrole jakości wody z wodociągów lokalnych wykazały przekroczenia parametrów fizykochemicznych w 3 wodociągach. Pod nadzorem PPIS w Nisku znajdują się 2 miejsca zwyczajowo wykorzystywane do kąpieli na rzece Tanew. Podczas trwania sezonu letniego woda w tych kąpieliskach była przydatna do kąpieli. Stan sanitarno-techniczny basenu otwartego nadzorowanego przez PPIS w Nisku oraz jego eksploatacja nie budziły zastrzeŝeń, a woda przez cały sezon odpowiadała wymaganiom. W ewidencji zarejestrowano 80 obiektów uŝyteczności publicznej. Na koniec 2008r. 6 z w/w obiektów oceniono jako złe. Stan sanitarnotechniczny ośrodków wczasowo-turystycznych, hoteli oraz obiektów

2 związanych z obsługą podróŝnych w tym środków transportu do przewozu osób nie budził zastrzeŝeń i został oceniony jako dobry. 2. śywność i śywienie: W obrębie administracyjnym powiatu niŝańskiego w 2008r. działalność prowadziło 557 zakładów Ŝywieniowo Ŝywnościowych. W wyniku przeprowadzonej oceny stanu sanitarno technicznego ocenę niedostateczną uzyskały 3 zakładów, co stanowi 0,5%. W nadzorowanych obiektach przeprowadzono 464 kontrole sanitarne. W wyniku naruszenia wymagań higienicznych wydano 204 decyzje administracyjne nakazujące poprawę stanu sanitarno technicznego. Decyzji wstrzymujących działalność produkcyjną zakładu nie wydawano. W trakcie przeprowadzanych kontroli pobrano do badań laboratoryjnych 168 próbek Ŝywności, zakwestionowano 7 próbek, co stanowi 4,16 %. Stan sanitarno higieniczny obiektów Ŝywnościowo Ŝywieniowych w powiecie niŝańskim w stosunku do 2007 r. uległ poprawie. Problem stanowi przystosowanie zakładów Ŝywnościowo Ŝywieniowych do obowiązujących przepisów prawnych, a w szczególności w obszarze bezpieczeństwa Ŝywności oraz urzędowej kontroli Ŝywności do wymagań U.E. Podczas prowadzonego nadzoru sanitarnego wydawano decyzje na opracowanie i wdroŝenie dobrej praktyki higienicznej lub dobrej praktyki produkcyjnej. Działania te prowadzone są w celu zapewnienia bezpieczeństwa Ŝywności. Pełną odpowiedzialność za jakość i bezpieczeństwo Ŝywności ponosi producent, a kontrole urzędowe prowadzone są w celu weryfikacji zgodności produkcji, przetwórstwa, dystrybucji i jakości Ŝywności z wymogami prawa. Na podstawie ustawy z 22 stycznia 2000 roku o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz.U. Nr 15, poz. 179) utworzono Krajowy System Informowania o Niebezpiecznych Produktach śywnościowych. System ten obejmuje teŝ środki Ŝywienia zwierząt. Do podstawowych elementów krajowego systemu RASFF naleŝą: - Krajowy Punkt Kontaktowy (KPK), do którego składają informacje: PKPK (Podpunkty KPK) oraz organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcja Handlowa; - Podpunkt Krajowego Punktu Kontaktowego (PKPK), do którego składają informacje inspekcje podległe Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Inspekcja Handlowa; - terenowe organy urzędowej kontroli Ŝywności (szczebla wojewódzkiego, powiatowego oraz punkty graniczne) nadzorowane przez Ministra Zdrowia (PIS) oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (IW, IORiN, IJHAR-S); - terenowe organy Inspekcji Handlowej; - jednostki naukowo-badawcze zaangaŝowane w proces oceny ryzyka w ramach Systemu. Pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nisku są ogniwem w/w systemu i biorą czynny udział w przypadku otrzymania informacji.

3 Działanie systemu szybkiego ostrzegania W momencie otrzymania informacji o pojawieniu na podlegającym mu terenie produktu zagraŝającego bezpieczeństwu Ŝywności krajowy punkt kontaktowy powinien: - zidentyfikować produkt, - oszacować zagroŝenie uwzględniając przeprowadzone testy i analizy reprezentatywne dla oceny zagroŝenia bezpieczeństwa Ŝywności, - zebrać dane na temat przeprowadzonych testów, którym był poddany produkt oraz informacje na temat jego pochodzenia. Kraj uczestniczący w systemie jest zobowiązany do natychmiastowego wysłania informacji o zagroŝeniu do centralnego punktu kontrolnego. 3. Środowisko pracy: Zapobieganie i zwalczanie chorób zawodowych Wykonywanie zadań PIS polega na sprawowaniu bieŝącego i zapobiegawczego nadzoru oraz na prowadzeniu działalności zapobiegawczej przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska. Przedmiotem działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie ochrony pracy jest higiena pracy. W zakresie tym PIS sprawuje nadzór nad higienicznymi warunkami pracy w zakładach, który polega na wykrywaniu zagroŝeń zdrowotnych i ocenie warunków środowiska pracy, w oparciu o przeprowadzone pomiary stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia. Zadaniem PIS w zakresie higieny pracy jest wyegzekwowanie od zakładów pracy zgodności warunków zdrowotnych pracy z przepisami prawnymi. Ma to na celu zapobieganie powstawaniu chorób zawodowych i para zawodowych poprzez polepszenie stanu sanitarno-higienicznego pracy. Z analizy naraŝenia zawodowego wynika, Ŝe 222 pracowników w roku 2008 eksponowanych było na jeden lub kilka czynników szkodliwych dla zdrowia w stęŝeniach lub natęŝeniach przekraczających dopuszczalne normatywy higieniczne, co stanowi około 7,5% ogólnej liczby zatrudnionych w skontrolowanych zakładach. NaraŜenie na poszczególne czynniki środowiska pracy to przedstawiało się następująco: 180 pracowników eksponowanych było na ponadnormatywny hałas, 64 pracowników pracowało w ponadnormatywnym zapyleniu, 6 pracowników naraŝonych było na drgania mechaniczne przekraczające normatyw higieniczny, 1 pracownik pracował w niekorzystnym mikroklimacie. W trakcie prowadzonego nadzoru do najczęściej stwierdzanych uchybień naleŝą: - brak oceny ryzyka zawodowego (lub brak uwzględnienia tematyki związanej z naraŝeniem na działanie szkodliwych czynników biologicznych lub chemicznych) w 19 zakładach (21 %), - nieprawidłowości z zakresy stosowania substancji i preparatów niebezpiecznych w 10 zakładach ( 11,1 %), - nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń produkcyjnych

4 i zaplecza socjalnego w 11 zakładach (12,2 %). Szczególne konsekwencje w postaci rozwoju chorób nowotworowych niesie za sobą kontakt z czynnikami rakotwórczymi obecnymi w środowisku pracy. Obowiązujący aktualnie w Polsce wykaz czynników rakotwórczych wprowadzony został rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. Czynniki rakotwórcze (kancerogeny) są to takie czynniki środowiska, które powodują wzrost zapadalności i umieralności na specyficzne choroby nowotworowe w populacji osób naraŝonych w porównaniu z populacją ogólną. Spośród 96 osób pracujących w naraŝeniu na czynniki rakotwórcze najwięcej pracowników eksponowanych było promieniowanie jonizujące (66 pracowników 69 %). W 2008 roku brak aktualnych pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy stwierdzono w 17 zakładach (18,8% skontrolowanych). W 21 zakładach (23,3 %) wartości stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia przekraczały dopuszczalne normatywy higieniczne. Wiele czynników szkodliwych obecnych w środowisku pracy w zaleŝności od rodzaju technologii i zabezpieczeń pracowników bezpośrednio lub pośrednio działa na zdrowie pracujących. Skutkiem pracy w warunkach z przekroczonymi normatywami higienicznymi czynników szkodliwych, kontaktu z czynnikami alergizującymi i zakaźnymi oraz niewłaściwej opieki profilaktycznej są choroby zawodowe. W porównaniu z 2007 rokiem dla 177 pracowników warunki pracy uległy poprawie. W 2008 roku na terenie powiatu nie stwierdzono przypadków chorób zawodowych. 4. Placówki nauczania i wychowania: Pracownicy Higieny Dzieci i MłodzieŜy PSSE w Nisku pełnią nadzór nad placówkami nauczania i wychowania oraz kontrolują warunki środowiska pracy ucznia. Na terenie powiatu niŝańskiego znajduje się 80 placówek nauczania i wychowania, w których przeprowadzono 226 kontroli. Stan sanitarno techniczny we wszystkich placówkach sukcesywnie ulega poprawie. W roku 2008 uzyskano poprawę warunków środowiska pracy ucznia poprzez: - rozbudowę szkoły- II etap 1 placówka - oddanie do uŝytku nowych segmentów dydaktycznych- 2 placówki - oddanie do uŝytku nowych bloków Ŝywienia i rozdzielni posiłków 12 placówek - oddanie do uŝytku kompleksu boisk sportowych 3 placówki W części placówek nastąpiła poprawa warunków sanitarno-technicznych polegająca na modernizacji oraz remoncie niektórych pomieszczeń oraz otoczenia placówek.

5 W ubiegłym roku wydano 12 decyzji administracyjnych nakazujących poprawę stanu sanitarno-technicznego. W dalszym ciągu trwają budowy nowych i modernizacje istniejących placówek nauczania i wychowania. Placówki sukcesywnie nabywają meble szkolne, urządzenia i sprzęt sportowy (z certyfikatem lub atestem), które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa. W coraz większym stopniu obserwuje się kształtowanie wśród dzieci i młodzieŝy prawidłowych zasad higieny oraz zasad zdrowego odŝywiania poprzez spoŝywanie ciepłych posiłków w szkole. W części placówek uczniowie korzystają z wyjazdów na basen, ćwiczeń w siłowni oraz zajęć sportowych pozalekcyjnych. W celu dalszej poprawy warunków sanitarno-technicznych naleŝy dąŝyć do: - podłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej wszystkich placówek, - zwiększenia ilości uczniów korzystających z doŝywiania (ciepłego posiłku), - zapewnienia warunków do utrzymania higieny osobistej uczniów, - wymiany mebli i sprzętu sportowego na posiadające certyfikaty i atesty. 5.Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia: Działalność oświatowo zdrowotna na terenie powiatu niŝańskiego prowadzona jest poprzez realizację programów krajowych, wojewódzkich i lokalnych. Przy wdraŝaniu programów organizowano szkolenia dla róŝnych grup zawodowych. Przy kontynuacji i organizacji nowych interwencji programowych i nieprogramowych organizowane były narady. Tematyka prowadzonych działań dotyczyła: - promocji zdrowego stylu Ŝycia, - profilaktyki chorób układu krąŝenia, - promowania zdrowego Ŝywienia zapobieganie nadwadze i otyłości, - higieny osobistej i higieny jamy ustnej, - profilaktyki chorób zakaźnych HIV/AIDS, - profilaktyki astmy oskrzelowej u dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Oprócz długotrwałych programów prozdrowotnych inicjowano kampanie i akcje prozdrowotne dotyczące obchodów Światowego Dnia Zdrowia, Światowego Dnia bez Tytoniu, Bezpiecznych wakacji, Światowego Dnia AIDS. ZałoŜeniem organizowanej działalności oświatowo-zdrowotnej i promocji zdrowia było działanie na rzecz poprawy czynników determinujących zdrowie oraz zapobieganie chorobom. Przy organizacji przedsięwzięć nawiązano współpracę z: Urzędami Miast i Urzędami Gmin, Starostwem Powiatowym, Komendą Powiatową Policji, NiŜańskim Centrum Kultury Sokół, Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, zakładami nauczania i wychowania, zakładami opieki zdrowotnej, zakładami pracy oraz lokalnymi mediami. Celem głównym organizowanej działalności oświatowo-zdrowotnej było podniesienie poziomu kultury zdrowotnej mieszkańców naszego powiatu, poprzez dostarczanie informacji i wiedzy, zmianę sposobu myślenia o zdrowiu własnym i swoich najbliŝszych.

6 6.Zapobieganie i zwalczanie chorób zakaźnych: Analizując sytuację epidemiologiczną powiatu niŝańskiego za rok 2008 stwierdza się spadek zachorowań w stosunku do roku poprzedniego liczby zatruć pokarmowych o etiologii Salmonella (2008r.-24/2007r.-49). Zachorowania dotyczyły pojedynczych osób w środowiskach domowych. Zbiorowych zatruć pokarmowych których czynnikiem etiologicznym była Salmonella nie rejestrowano. W 2008r. wystąpiło 1 ognisko (4 osoby) wirusowego zakaŝenia jelitowego o nieustalonym czynniku etiologicznym. Tendencję wzrostową zaobserwowano w zakresie zachorowań szerzących się drogą pokarmową t.j. bakteryjnych zakaŝeń jelitowych (27/10) wywołanych przez bakterie Klebsiella pneumoniae, Klebsiella oxytoca, Staphylococcus aureus, enteropatogenne Escherichia coli oraz zachorowań na biegunki u dzieci do lat 2 o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu (103/53). Zmniejszyła się ilość zachorowań na wirusowe zakaŝenia jelitowe wywołane przez rotawirusy i adenowirusy (22/26). W 2008r. wystąpiły pojedyncze zachorowania na: posocznicę(1), bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych(1), owsicę(1), krztusiec(3), szkarlatyna(6), róŝa(4), świnka(5), HIV(1). Zgłoszonych zostało takŝe 100 przypadków pokąsań przez zwierzęta, po których u 20 osób ze wskazań lekarskich podjęto szczepienia przeciwko wściekliźnie t.j. u 19 osób pokąsanych przez nieznane psy i 1 osoby pokąsanej przez tchórza. Wśród zachorowań szerzących się drogą powietrzno-kropelkową w 2008r. dominowała ospa wietrzna (312/213), nie odnotowano natomiast zachorowań na róŝyczkę (0/219). Na porównywalnym z rokiem ubiegłym poziomie kształtował się poziom zachorowań na: boreliozę (18/19), świnkę(5/4), świerzb(13/15), róŝne zatrucia (11/14) oraz wykryto nowych nosicieli wirusów hepatotropowych (8/10). W 2008r. przeprowadzono 407 wywiadów dot. chorób zakaźnych. 7. Zakłady słuŝby zdrowia: Na terenie działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nisku objętych jest nadzorem 146 placówek świadczących usługi medyczne, w tym :1 szpital, 28 przychodni, ośrodków,poradni,2 zakłady rehabilitacji leczniczej,5 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich,39 indywidualnych praktyk lekarzy dentystów,14 indywidualne praktyki pielęgniarek i połoŝnych,1 grupowa praktyka higienistek szkolnych,52 gabinety higieny szkolnej. W 2008r. w w/w obiektach przeprowadzono łącznie 290 kontroli, w tym 60 z zakresu szczepień ochronnych. Wydano 18 decyzji administracyjnych. Stan techniczny niektórych obiektów nie odpowiada aktualnym przepisom. Obiekty te mają opracowane i pozytywnie zaopiniowane programy dostosowawcze.

7 Stan sanitarno-techniczny przewaŝającej liczby placówek ocenia się jako dobry. Procesy dezynfekcji i sterylizacji prowadzone zgodnie z obowiązującymi zasadami. Na 6 podmiotów wydano w 2008r. decyzje dot.prawidłowych warunków magazynowania odpadów medycznych. Placówki są zaopatrywane w wodę z wodociągów własnych i sieciowych. 44 placówki słuŝby zdrowia są zaopatrywane w wodę warunkowo przydatną do spoŝycia ze względu na przekroczenia parametrów fizykochemicznych. W 3 gabinetach higieny szkolnej nadal brak jest bieŝącej wody. Na terenie działalności funkcjonuje 1 szpital. Od 2006r. trwa rozbudowa szpitala związana z dostosowaniem obiektu do wymagań rozporządzenia. W szpitalu na bieŝąco prowadzone są działania w zakresie zapobiegania zakaŝeniom zakładowym. 8. Zapobiegawczy nadzór inwestycyjny: Organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej nadzoruje przestrzeganie wymogów sanitarno-higienicznych w aspekcie ochrony zdrowia i Ŝycia ludzi, na etapie projektowania i realizacji inwestycji, a takŝe uczestniczy w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. W świetle powyŝszego moŝna stwierdzić, Ŝe w naszym powiecie wśród opiniowanych projektów przewaŝają projekty budowy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, a postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w przewaŝającej większości prowadzone jest dla przedsięwzięć dot. budowy i modernizacji dróg. Cieszy fakt, Ŝe realizacja tych inwestycji przyczyni się bezpośrednio do poprawy stanu środowiska, bezpieczeństwa oraz warunków higienicznych i zdrowotnych mieszkańców powiatu. W 2008r. zrealizowano inwestycje zarówno w sektorze publicznym jak i prywatnym, do których organ inspekcji sanitarnej nie wnosił sprzeciwu w dopuszczeniu do ich uŝytkowania. Na szczególną uwagę zasługuje inwestycja,która przy spełnieniu warunków higieniczno-sanitarnych charakteryzowała się wysokim standardem wykończenia i wyposaŝenia wnętrz jak równieŝ była spełnieniem potrzeb i oczekiwań społeczeństwa. Jest to budynek zaadoptowany i zmodernizowany na Warsztaty Terapii Zajęciowej, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, Dom Samotnej Matki, Schronisko dla bezdomnych kobiet w Rudniku. W kategorii sportu i rekreacji oddano do uŝytkowania trzy obiekty tj. - ośrodek rekreacyjno-sportowy Błękitny San w Ulanowie, - budynek przeznaczony na zaplecze rekreacyjno-sportowe w Krzeszowie, - budynek handlowo-usługowy z przeznaczeniem na usługi w zakresie odnowy biologicznej w Nisku przy ul. Tysiąclecia, które zapewnią lokalnemu społeczeństwu aktywność w formie rekreacji ruchowej. W sektorze nauki i oświaty oddano do uŝytkowania w 2008r. budynek Szkoły Podstawowej w JeŜowem Kameralnem i 5 Punktów Wydawania Posiłków w Szkołach Podstawowych Dzięki zapewnionym właściwym

8 warunkom higieniczno-sanitarnym w Punktach Wydawania Posiłków dzieci będą mogły korzystać z bezpiecznego doŝywiania. W kategorii budynków usługowych na wyróŝnienie zasługuje budynek handlowo-usługowy przy ul. Wolności w Nisku z drogerią ROSSMAN, ze względu na wysoki standard wykończenia.