Warta. Problemy gospodarki wodnej

Transkrypt

1 Warta Problemy gospodarki wodnej

2

3 Region wodny Warty Powierzchnia : 54,5 tys. km (ok. 17,4% obszaru Polski) Położenie : długość geograficzna: E; E szerokość geograficzna: N; N

4 Region wodny Warty Źródło: Kromołów, Wyż. Krakowsko -Częstochowska (woj. śląskie) Ujście: Odra (Kostrzyń nad Odrą) Długość rzeki: 808 km Średni roczny przepływ:195 m³/s Powierzchnia dorzecza: km² Największe miasta: Poznań, Konin, Częstochowa, Gorzów Wlkp.

5 Region wodny Warty Spadki: - w górnym biegu 1,02-0,80 - w środkowym biegu 0,60-0,43 - w dolnym biegu 0,27-0,13 Rzeka Warta znajduje się w ciągu trzech dróg wodnych: 1. Wisła - Odra o długości 226,1 km (294,3 km z dolną Wartą) 2. Warta żeglowna od połączenia z drogą wodną Warta Kanał Bydgoski do ujścia do rz. Odry o długości 406,6 km 3. Warta - Kanał Bydgoski długości 146,6 km

6

7 Region wodny Warty Region Wodny Warty obejmuje: 90% woj. wielkopolskiego, 50% woj. łódzkiego, 38% woj. lubuskiego, 27% woj. zachodniopomorskiego, 24% kujawsko pomorskiego, 22% woj. śląskiego, 8,76% woj. opolskiego, 4,60% woj. pomorskiego.

8 Region wodny Warty

9 Region wodny Warty Region Wodny Warty, część: północno zachodnia, rozległe kompleksy leśne, porozdzielane obszarami rolniczymi, środkowa, typowo rolnicza z niewielkim mozaikowym udziałem lasów, południowa - rolniczo-leśną. UŻYTKOWANIE TERENU: Grunty orne - ok. 60% Tereny leśne - ok. 33% Użytki zielone ok. 5% Obsz. zurbanizowane ok. 2%

10 Region wodny Warty W Regionie Wodnym Warty obszary parków narodowych, krajobrazowych i rezerwatów zajmują ok. 11,5% powierzchni. Razem z terenami chronionymi programem NATURA 2000 daje to 22% powierzchni regionu wodnego.

11 Region wodny Warty Rys. Rodzaje ekosystemów zależnych od wód Rys. Udział mokradeł w pow. zlewni

12 Region wodny Warty Rys. Jeziorność zlewni bilansowych Rys. Retencja jeziorna w regionie wodnym

13 Region wodny Warty DROGI WODNE (RZGW Poznań): Rzeka Noteć górna o dł. 62,1 km Rzeka Noteć dolna o dł. 187,2 km: Rzeka Warta o dł. 406,6 km Kanał Bydgoski o dł. 24,1 km Kanał Górnonotecki o dł. 25,0 km Kanał Ślesiński o dł. 32,0 km Jezioro Gopło o dł. 27,5 km Łączna długość śródlądowych dróg wodnych w RZGW w Poznaniu wynosi 764,5 km.

14 Główni użytkownicy wód Wydobycie soli z okolic Inowrocławia i Kłodawy Wydobycie wegla brunatnego Bełchatów, Konin, Turek Zżuty wód chłodniczych do rzek Zrzuty poprodukcyjne: gorzelnictwo, ubojnie, przetwórstwo mięsa, przemysł ziemniaczany.

15 Zmiany klimatyczne Globalna średnia roczna temperatura rośnie Średnia wysokość opadów w Poznaniu maleje mm mm

16

17 Zmiany hydrologiczne Stany wód z biegiem czasu maleją Od roku 1947 na Warcie nie został przekroczony stan 700 cm (wodowskaz Poznań)

18

19

20 Zasoby wodne m /M/rok Jedne z najmniejszych w Polsce

21

22 Zmiany hydrologiczne Częstotliwość występowania susz hydrologicznych w sferze I horyzontu wód podziemnych: 6-10 przypadków na połowie obszaru zlewni

23

24 Długotrwałe niżówki letnie Rzeki są zasilane wodą z dwóch źródeł: spływ powierzchniowy z opadów atmosferycznych i roztopów z dopływu do koryta rzeki wód podziemnych

25 Długotrwałe niżówki letnie Są one spowodowane: obniżaniem się poziomu wód gruntowych wskutek wyczerpywania się zasobów wodnych zlewni, długotrwałym brakiem opadów atmosferycznych, dużym parowaniem i wysokimi temperaturami.

26 Długotrwałe niżówki letnie Powodują: Zaburzenia w funkcjonowaniu ekosystemów Spowalniają wzrost drzew Brak zalewania mokradeł i torfowisk

27 Pobór wody W RZGW Poznań (2006) Pobór wód powierzchniowych 1793,1 hm3 Pobór wód podziemnych 540,7 hm3

28

29 Pobór wody Duży pobór skoncentrowany na niewielkich obszarach Nieprzestrzeganie pozwoleń Brak kontroli

30 Stan jakości rzek Grupa lub wskaźnik zanieczyszczenia % oznaczeń w klasie jakości: I II wskaźniki tlenowe 26 25,8 30,5 14 wskaźniki biogenne 35, 27, ,1 7,7 wskaźniki zasolenia zawiesina ogólna 86,5 8,0 3,9 1,0 0,6 chlorofil "a" 63,9 17,4 9,4 6,1 3,2 liczba bakterii coli kałow. 1, , III IV V 3,7 26, 36, 24,

31 Klasy jakości wód Ocena jakości wód w badanych profilach Ocena jakości wód w zlewniach bilansowych

32 Stan sanitacji W województwie Wielkopolskim: Ogółem gospodarstw w gminach wiejskich: (2002) Połączeń z kanalizacją do budynków mieszkalnych: (2006) 22,7%

33 Ścieki spuszczane do wód W RZGW Poznań(2006) 358,2 hm3 Czyli 16% całości spuszczanych ścieków w Polsce

34

35 Nawożenie organiczne W województwie wielkopolskim w latach średnio zużyto: 54,2 kg N/ha w nawozach organicznych gnojówka gnojowica, obornik) Najwięcej w Polsce

36 Nawożenie mineralne Wielkopolskie 70,6 kg N/ha Łódzkie 75,1 kg N/ha Lubuskie 62,2 kg N/ha Średnio w Polsce 57,8 kg N/ha ( )

37

38 Gospodarstwa ekologiczne Wielkopolskie 264 Łódzkie 218 Lubuskie 256 Ogółem w Polsce 9187 (2006) 8% wszystkich

39 Budowle hydrotechniczne Ponad 140 budowli hydrotechnicznych na ciekach: Brda, Droga wodna Wisła Odra, Górna Skanalizowana Noteć, Kanał Ślesiński, Prosna, Warta, Drawa, Gwda, Piława, Czernica

40

41 Budowle hydrotechniczne Zmieniają warunki hydromorfologiczne Zmieniają warunki siedliskowe Utrudniają migrację ryb Blokują korytarze ekologiczne wzdłuż cieków

42

43

44 Wpływ zbiornika jeziorsko na tereny poniżej piętrzenia Zaburza naturalny reżim wód Latem odsłaniają się brzegi co zmniejsza ilość bentosu i skład taksonomiczny Ustabilizowany przepływ wpływa na nienaturalny rozwój roślin zanurzonych Pod koniec lata spuszczanie wody powoduje transport materii dna wraz z organizmami w niej żyjącymi i zasypywanie roślin

45

46 Podstawowe problemy 1. Susze, duży pobór wody i długotrwałe niżówki 2. Niedostateczna sanitacja terenów wiejskich, oraz spływ biogenów z terenów rolniczych 3. Modyfikacja, przegradzanie koryt rzecznych

47 Podejmowane działania Międzynarodowy plan gospodarowania wodami dorzecza odry Podobnie zidentyfikowane problemy Sposoby rozwiązania problemów zbyt ogólnikowe Plany działania RZGW Poznań Rozsądne, bo bardziej szczegółowe Nie widzą problemów związanych z modyfikacjami cieków

48 Dolina Konińsko - Pyzderska

49 Proponowane działania Walka z nadmiernym efektem cieplarnianym Retencja glebowa Mała retencja Większe użycie odnawialnych i niekończących się zasobów wód podziemnych

50 Proponowane działania Rezygnacja z eksploatacji wód podziemnych zasilających cieki Kontrola nielegalnych ujęć wody Systemy oszczędzania wody w zakładach przemysłowych

51 Proponowane działania Wdrażanie produkcji ekologicznej i integrowanej, programów rolnośrodowiskowe Naturalne bariery przemieszczania się biogenów Wdrażanie KDPR

52 Proponowane działania Rozbudowa sieci kanalizacyjnej Przydomowe oczyszczalnie ścieków Walka z nielegalnym zrzutem ścieków

53 Proponowane działania Zmiana polityki gospodarowania wodą zbiornika Jeziorsko Ewidencja, przebudowa przepławek Udrożnienie dolin rzecznych, korytarzy ekologicznych Renaturyzacja kanałów

54 Proponowane działania Wdrażanie nowych sposobów retencji, walki przeciwpowodziowej Renaturyzacja torfowisk Wdrażanie rozsądnych sposobów ochrony przyrody