ALEKSANDRA CICHA RÓŻNE MODELE PREZYDENCJI W RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ W ŚWIETLE ZMIAN

Transkrypt

1 ABSTRAKTY FILIP TERESZKIEWICZ CYPRYJSKA PREZYDENCJA W RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ Artykuł prezentuje podstawowe założenia przewodnictwa w Radzie sprawowanego przez Republikę Cypru w drugiej połowie 2012 r. Autor stara się przedstawić najważniejsze determinanty roli odgrywanej w tym czasie przez Nikozję. W pierwszej kolejności scharakteryzowane zostały najistotniejsze zmiany wprowadzone przez traktat lizboński. Następnie przeanalizowano główne cele cypryjskiej prezydencji, zarówno w kontekście trio, jak i okoliczności politycznych wpływających na Unię w okresie przewodnictwa. Końcowa część poświęcona jest najważniejszym ograniczeniom analizowanej prezydencji. Autor stara się pokazać, przed jakim trudnym zadaniem stanęli cypryjscy politycy, zarówno w kontekście ograniczeń ich państwa, jak i ogromu zadania, jakie im wyznaczono. ALEKSANDRA CICHA RÓŻNE MODELE PREZYDENCJI W RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ W ŚWIETLE ZMIAN INSTYTUCJONALNYCH WPROWADZONYCH PRZEZ TRAKTAT LIZBOŃSKI. PRZYKŁAD REPUBLIKI CZESKIEJ I POLSKI Reforma instytucjonalna dokonana na mocy traktatu lizbońskiego w znacznym stopniu wpłynęła na sposób sprawowania prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Przekazanie części zadań dotychczas jej przypisanych na rzecz stałego Przewodniczącego Rady Europejskiej oraz urzędu Wysokiego Przedstawiciela Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa okroiło ilość obowiązków państw pełniących tę funkcję. Artykuł na przykładzie Republiki Czeskiej i Polski wskazuje różnice w stanie prawnym sprzed i po wprowadzeniu traktatu, a także inne czynniki wpływające na skuteczność prezydencji. MONIKA SZYNOL POLSKA PREZYDENCJA W RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ PODSUMOWANIE Artykuł zawiera analizę wyznaczników sprawowania dobrej prezydencji w odniesieniu do polskiego przewodnictwa. Wymienia się w nim i opisuje sukcesy i porażki Polski w trakcie sprawowanej przez siebie prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Przytoczone zostały również opinie na temat przewodnictwa zarówno te wyrażone przez polityków (polskich i europejskich), jak i przez polskie społeczeństwo. MARTYNA DAMSKA, MARCIN GRZYBOWSKI

2 IMMUNITET JURYSDYKCYJNY PAŃSTWA NA PRZYKŁADZIE REPUBLIKI FEDERALNEJ NIEMIEC W SPRAWACH O ODSZKODOWANIE Z TYTUŁU CZYNÓW NIEDOZWOLONYCH POPEŁNIONYCH W CZASIE WOJNY NA TLE WYBRANEGO ORZECZNICTWA TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI I PAŃSTW UNII EUROPEJSKIEJ Niniejszy artykuł poświęcony został problematyce immunitetu jurysdykcyjnego państwa na przykładzie Republiki Federalnej Niemiec w sprawach o odszkodowanie z tytułu czynów niedozwolonych popełnionych w czasie wojny, w świetle wybranego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i państw członkowskich Unii Europejskiej (UE). Autorzy podejmują próbę charakterystyki instytucji immunitetu państwa oraz wskazania tożsamości i różnic w płaszczyźnie jego zakresu w judykaturze i piśmiennictwie. MICHAŁ SKRZEK RELACJE UNIA EUROPEJSKA CHINY W CZASACH KRYZYSU W obliczu stale wzrastającej pozycji globalnej Chin oraz niepewnej przyszłości Europy w kontekście globalnego kryzysu ekonomicznego, jednym z najważniejszych zagadnień jest kształtująca się pozycja Unii Europejskiej na scenie międzynarodowej. W niniejszym opracowaniu autor postara się odpowiedzieć na pytanie: jak kryzys wpłynął na zmianę we wzajemnym postrzeganiu się obu aktorów, a także jak obie strony wykorzystują wzajemne kontakty dla przezwyciężenia kryzysu? KRZYSZTOF DEREŃ ROLA SŁUŻBY CELNEJ W GOSPODARCE UNII EUROPEJSKIEJ W artykule autor przedstawia wpływ funkcjonowania służby celnej na gospodarkę Unii Europejskiej, a w szczególności na możliwość prowadzenia tak ważnego dla unijnej gospodarki eksportu przez europejskich przedsiębiorców. Przedstawione w artykule ułatwienia w przepisach, informatyzacja służb celnych i zmniejszanie biurokracji znacząco przyczyniają się do zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorców działających na terenie UE. Służba celna ma w ten sposób pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy w Unii Europejskiej. Właściwa polityka kształtowania nowej jakości działania tej formacji jest jednym z elementów budowania konkurencyjności unijnej gospodarki na świecie. JAKUB SAWULSKI UMOWY O PARTNERSTWIE GOSPODARCZYM (EPA) KROK WE WŁAŚCIWYM KIERUNKU W RELACJACH UNII EUROPEJSKIEJ Z GRUPĄ PAŃSTW AKP?

3 Przez kilkadziesiąt lat podstawą partnerstwa Unii Europejskiej i grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) były jednostronne preferencje handlowe udzielane krajom AKP przez UE. Powstanie WTO oraz niezadowalające efekty współpracy spowodowały, że zdecydowano się na wprowadzenie pomiędzy oboma ugrupowaniami Umów o Partnerstwie Gospodarczym (EPA), których głównym założeniem jest powrót do zasady wzajemności w relacjach handlowych. Zmiana ta wywołuje znaczne obawy państw AKP dotyczące ochrony własnego rynku i spadku dochodów z ceł. Artykuł odpowiada na pytanie, czy obawy te są uzasadnione. MONIKA BATOR-BRYŁA OCHRONA INTERESÓW PRAWNYCH PAŃSTW I OBYWATELI W ZWIĄZKU ZE STOSOWANIEM OGRANICZEŃ SWOBODY PRZEPŁYWU OSÓB W UNII EUROPEJSKIEJ NA TLE ORZECZNICTWA EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI Państwa członkowskie Unii Europejskiej (UE) w określonych przypadkach posiadają kompetencje w obszarze decyzyjności w kwestii odmowy prawa wjazdu lub nakazu opuszczenia granic ich terytorium podmiotowi naruszającemu bądź zagrażającemu porządkowi wewnętrznemu państwa. Prawo unijne zawiera enumeratywny katalog restrykcji swobody przepływu osób. W świetle art. 45 ust. 3 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej ograniczenia te uzasadnione są względami porządku, bezpieczeństwa i zdrowia publicznego. Głównym założeniem wprowadzenia tego rodzaju wyjątków od stosowania prawa migracji jest ochrona prawnych interesów państw członkowskich. Jednakże z drugiej strony regulacje UE mają na celu indywidualną ochronę praw jednostki, co odzwierciedla skala orzecznictwa w powyższym zakresie. Korzyści z legislacji są obopólne. Władze krajowe posiadają instrumenty mechanizmu obronnego wobec cudzoziemców zakłócających ład i porządek wewnętrzny, natomiast ci ostatni mogą liczyć na normy prawne i orzecznictwo ETS, ukierunkowane na ochronę ich uprawnień. Jednakże państwa członkowskie zobligowane są do realizacji środków prewencyjnych w ramach wyznaczonych przez prawo UE oraz przy poszanowaniu podstawowych swobód zawartych w TFUE. HALINA KLEPACZ, ELŻBIETA ŻÓŁTOWSKA ŚWIADCZENIA SPOŁECZNE A STOPA BEZROBOCIA W POLSCE WEDŁUG WOJEWÓDZTW W LATACH W artykule przedstawiono analizę poziomu świadczeń pieniężnych (w tym okresowych) i niepieniężnych (w tym na posiłek) pomocy społecznej w Polsce w zależności od dochodów

4 ogółem i dochodów własnych na jednego mieszkańca w województwach oraz od stopy bezrobocia w latach WIESŁAWA GIERAŃCZYK, WIESŁAWA DUŻY ABSOLWENCI KUJAWSKO-POMORSKICH SZKÓŁ WYŻSZYCH KADRY DLA REGIONALNEJ GOSPODARKI? W artykule omówiono system szkolnictwa wyższego w Polsce, zwracając uwagę na zmiany, które nastąpiły od momentu wprowadzenia ustawy pozwalającej na zakładanie wyższych szkół niepublicznych. Analiza ilościowa i strukturalna absolwentów, przeprowadzona na podstawie badań GUS, pozwoliła przejść do zaprezentowania danych dotyczących bezrobocia osób z wykształceniem wyższym. Prezentując sytuację rynku pracy w województwie kujawsko-pomorskim, na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu, zwrócono uwagę, że zawody, których wykonywanie wymaga najwyższego poziomu wykształcenia, są zwykle zawodami o najwyższym wskaźniku nadwyżki. Na tej podstawie wysnuto wnioski, że system kształcenia na poziomie wyższym w Polsce nadal nie jest dostosowany do warunków rynkowych, choć zapisy zawarte w dokumentach strategicznych pozwalają mieć nadzieję na zmianę w tym zakresie. AGNIESZKA JEZIERSKA, MARCIN GÓRSKI STATUS PRAWNY OSÓB TRANSSEKSUALNYCH W ŚWIETLE EUROPEJSKIEGO PRAWA PRAW CZŁOWIEKA W podejściu orzecznictwa europejskiego widoczna jest stała tendencja międzynarodowa nie tylko do rosnącej akceptacji społecznej transseksualistów, ale i do prawnego uznania ich nowej tożsamości seksualnej, będącej rezultatem zabiegu chirurgicznego, co ogranicza margines swobody oceny państw związanych Europejską Konwencją o Ochronie Praw Człowieka w zakresie uregulowania sytuacji osób transseksualnych. W związku z tym na Polsce nadal ciąży niezrealizowany obowiązek uchwalenia przepisów umożliwiających dopuszczalność chirurgicznej zmiany płci biologicznej osób transseksualnych. ELŻBIETA TWARDOWSKA AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNO-EDUKACYJNA OSÓB STARSZYCH Wydłużająca się przeciętna długość życia sprawia, że w perspektywie najbliższych dwudziestu kilku lat nastąpi gwałtowny proces starzenia się ludności. Z badań wynika, iż starzenie się jest w coraz większym stopniu procesem zachodzącym w psychice ludzkiej, niż

5 warunkiem biologicznym. Czynnikiem aktywizującym osoby starsze do działania jest włączanie ich do systemu kształcenia ustawicznego, w celu aktualizacji nabytej wcześniej wiedzy. Ważne jest również aktywne uczestnictwo i zaangażowanie seniorów w działalność społeczną w ramach organizacji pożytku publicznego, Uniwersytetów Trzeciego Wieku (UTW), rad seniora czy wspólnot lokalnych. UTW są jedną z najpopularniejszych w ostatnich latach formą edukacji ludzi starszych, istotnych i potrzebnych z uwagi na zachodzące w świecie zmiany demograficzne i ich konsekwencje 1. Rok 2012 został ogłoszony przez Senat RP Rokiem Uniwersytetów Trzeciego Wieku 2. Zbiega się on z Europejskim Rokiem Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej 2012, którego celem nadrzędnym jest zwiększanie aktywności i samodzielności grupy osób w wieku około 60 lat i starszych. 1 Uniwersytety Trzeciego Wieku, [Online], dostępne: Rok Uniwersytetów Trzeciego Wieku został zainicjowany przez UTW Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.