Diagnoza rynku edukacji IT i Założenia systemu podwyższania kwalifikacji IT mieszkańców Małopolski

Transkrypt

1 Diagnoza rynku edukacji IT i Założenia systemu podwyższania kwalifikacji IT mieszkańców Małopolski 1 Projekt Podwyższanie kwalifikacji mieszkańców Małopolski w zakresie IT współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Dokument System podwyższania kwalifikacji IT mieszkańców Małopolski, opracowany przez firmę InfoStrategia Krzysztof Heller i Andrzej Szczerba Sp. J., stanowi część drugą projektu Podwyższanie kwalifikacji mieszkańców Małopolski w zakresie IT. Opracowanie opiera się na informacjach zamieszczonych w dokumencie pn. Diagnoza rynku edukacji IT mieszkańców Małopolski (część pierwsza projektu), danych zastanych oraz zrealizowanych badaniach własnych. 2

3 Przyjęte założenia Etapy budowy modelu funkcjonalnego systemu podwyższania kwalifikacji IT: identyfikacja systemu rzeczywistego oraz elementów otoczenia gospodarczego regionu, mających pośredni lub bezpośredni wpływ na przewidywany model, wskazanie celów i założeń funkcjonowania modelu w kontekście najbardziej prawdopodobnego scenariusza rozwoju regionu, wyodrębnienie elementów systemu oraz elementów otoczenia (bliższego i dalszego), przyjęcie najważniejszych cech i atrybutów (mierników, wskaźników) poszczególnych składników systemu, 3

4 Przyjęte założenia Etapy budowy modelu funkcjonalnego systemu podwyższania kwalifikacji IT: zbadanie relacji istniejących oraz relacji pożądanych w kontekście celów systemu i przyjętego scenariusza rozwoju, opis działań niezbędnych do wdrożenia systemu, wskazanie możliwych źródeł finansowania oraz kierunków dalszego doskonalenia systemu, opracowanie harmonogramu wdrożenia założeń systemu, opis monitorowania wdrażania założeń systemu, kontroli jakości i pomiaru wskaźników efektywności działania systemu. 4

5 Przyjęte założenia Badane grupy mieszkańców: obywatele posługujący się IT w życiu codziennym mieszkańcy województwa małopolskiego, pracownicy niezwiązani z branżą IT, z podziałem na: korzystających z oprogramowania biurowego, korzystających z oprogramowania specjalistycznego (np. księgowi, projektanci), pracownicy branży IT (tworzący infrastrukturę IT), kadra szkoląca IT: nauczyciele akademiccy, nauczyciele w szkołach, trenerzy prowadzący kursy i szkolenia. 5

6 Analiza SWOT Aby podsumować sytuację w zakresie stanu obecnego i możliwości rozwoju Małopolski, ze szczególnym uwzględnieniem kwalifikacji IT mieszkańców, oraz wskazać zagrożenia, jakie mogą negatywnie wpływać na ten rozwój, przygotowano zestawienie mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń. Zestawienie to pomogło w wyznaczaniu kierunków zmian oraz rekomendacji działań, mających na celu podwyższanie kwalifikacji IT mieszkańców województwa małopolskiego. 6

7 Zestawienie mocnych stron Małopolski 1. Bogata oferta edukacyjna na poziomie szkolnictwa podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, w tym dla osób dorosłych. 2. Duży potencjał pod względem oferowanych możliwości kształcenia na poziomie szkolnictwa wyższego w tym na kierunkach związanych z informatyką. 3. Systematyczny wzrost liczby absolwentów kierunków i specjalności informatycznych. 4. Bogata oferta szkoleń informatycznych. 5. Systematyczny wzrost liczby mieszkańców Małopolski posiadających dostęp do komputera i Internetu oraz korzystających z e-usług. 7

8 Zestawienie mocnych stron Małopolski 6. Wzrost stopnia wykorzystania narzędzi ICT w przedsiębiorstwach. 7. Liczne projekty w kierunku rozwoju społeczeństwa informacyjnego, realizowane z wykorzystaniem środków UE. 8. Rozwój e-usług i możliwości wykorzystania komputera i Internetu do załatwiania codziennych spraw (zarówno przez przedsiębiorców, jak i zwykłych obywateli). 9. Wysoka atrakcyjność inwestycyjna oraz turystyczna województwa małopolskiego. 10.Wzrost liczby podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w sektorze ICT (wg REGON). 8

9 Zestawienie słabych stron Małopolski 1. Znaczny odsetek mieszkańców Małopolski (ok. 24%) posiada wykształcenie gimnazjalne i poniżej. 2. Niewystarczający stan wyposażenia szkół placówek oświatowych w infrastrukturę IT (pomimo stopniowej poprawy). 3. Bardzo zróżnicowany stan techniczny pracowni komputerowych w szkołach, przy czym sprzęt w wielu przypadkach nie odpowiada współczesnym standardom i nie bywa utrzymany w dobrym stanie technicznym. 4. Część szkół nie ma zapewnionej stałej opieki serwisowej sprzętu komputerowego (lub naprawy sprzętu dokonywane są ze znacznym opóźnieniem) i aktualizacji posiadanego oprogramowania. 9

10 Zestawienie słabych stron Małopolski 5. Większość szkół (zwłaszcza wiejskich) nie dysponuje komputerami mobilnymi i wideoprojektorami, które mogłyby być wykorzystywane podczas zajęć z przedmiotów nieinformatycznych. 6. Wiele szkół nie jest wyposażonych w odpowiednie oprogramowanie edukacyjne. 7. Nauczyciele rzadko wykorzystują narzędzia IT w nauczaniu przedmiotów nieinformatycznych. 8. Zróżnicowany poziom kompetencji informatycznych nauczycieli, przy czym część nauczycieli nie posiada wystarczającej wiedzy i umiejętności, zwłaszcza w grupie osób starszych stażem. 9. Zróżnicowanie stopnia zaawansowania umiejętności posługiwania się IT między mieszkańcami. 10

11 Zestawienie słabych stron Małopolski 10.Mały odsetek osób korzystających z komputera i Internetu (oraz posiadających kompetencje informatyczne) w grupie wiekowej 50+, a w szczególności w grupie emerytów. 11.Niezadowalające wyniki nauczania matematyki, odstające od wyników nauczania innych przedmiotów, co przysparza trudności w kształceniu technicznym na wyższych poziomach. 12.Małe zainteresowanie zdawaniem informatyki na egzaminie maturalnym. 13.Słaby przepływ informacji (m.in. o zapotrzebowaniu na kwalifikacje i na temat kwalifikacji zatrudnionych absolwentów szkół i uczelni) pomiędzy szkołami i uczelniami a rynkiem pracy. 11

12 Zestawienie szans płynących z otoczenia 1. Zmiany w polskim systemie szkolnictwa, zwłaszcza od 1 września Zmiany w kierunku podniesienia jakości kształcenia zawodowego, zarówno na poziomie centralnym, jak i w samej Małopolsce. 3. Inicjatywy podejmowane na rzecz upowszechniania kształcenia ustawicznego. 4. Wprowadzenie obowiązku stworzenia i doskonalenia uczelnianego systemu zapewniania jakości kształcenia, monitorowania losów absolwentów w celu dostosowania oferty dydaktycznej do potrzeb rynku pracy. 12

13 Zestawienie szans płynących z otoczenia 5. Dużo szersza autonomia uczelni w kształtowaniu programów nauczania oraz tworzeniu nowych kierunków studiów. 6. Silne ukierunkowanie na rozwój kompetencji informatycznych i innowacji w strategicznych dokumentach UE, krajowych i regionalnych. 7. Realizacja projektów informatycznych w zakresie e-government przez instytucje rządowe i samorządowe na terenie całej Polski. 8. Przewidywany dalszy rozwój rynku ICT oraz wzrost zapotrzebowania na specjalistów ICT. 9. Rozwój nowych technologii w dziedzinie ICT. 10.Rosnąca dostępność oprogramowania dydaktycznego i materiałów multimedialnych dla szkół. 13

14 Zestawienie zagrożeń płynących z otoczenia 1. Brak motywacji i odczuwania potrzeby podnoszenia kwalifikacji w zakresie IT i korzystania z komputerów i Internetu. 2. Utrzymujący się od lat spadek liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym. 3. Postępujące zjawisko tzw. starzenia się społeczeństwa, polegające na spadku liczby ludności młodej i wzroście liczby ludności starszej. 4. Odpływ mieszkańców za granicę kraju, zwłaszcza do Europy Zachodniej. 5. Wzrastająca stopa bezrobocia, m.in. w grupie osób z wykształceniem wyższym. 6. Część pracodawców sygnalizuje trudności ze znalezieniem odpowiednio wykwalifikowanych pracowników na stanowiska związane z ICT. 14

15 Zestawienie zagrożeń płynących z otoczenia 7. Kryzys gospodarczy i dynamiczne zmiany sytuacji gospodarczej, poszukiwanie oszczędności w wielu dziedzinach działalności (zarówno przez instytucje publiczne, jak i przedsiębiorstwa). 8. Ograniczone środki finansowe instytucji finansujących edukację, szkolnictwo wyższe i promocję zatrudnienia. 9. Kończące się środki finansowe w ramach programów operacyjnych na lata i niepewność dotycząca dostępności i przeznaczenia środków UE w kolejnym okresie programowania. 10.Problemy bezpieczeństwa informacji i związane z nimi obawy społeczeństwa. 11.Brak systemu monitorowania i kontroli jakości instytucji szkoleniowych i samych szkoleń, niski poziom wielu szkoleń i kursów. 15

16 Zestawienie zagrożeń płynących z otoczenia 12.Silna konkurencja pomiędzy przedsiębiorstwami sektora ICT, zarówno na rynku krajowym, jak i globalnym. 13. Wysokie koszty szkoleń w zakresie technologii informacyjnokomunikacyjnych, zwłaszcza szkoleń certyfikowanych. 14.Wysoki koszt oprogramowania i elektronicznych materiałów edukacyjnych dla szkół i bibliotek. 15.Niski poziom wielu multimedialnych materiałów edukacyjnych i kursów e-learningowych, dostępnych na rynku oraz w Internecie. 16.Planowane zmiany w ramowych planach nauczania dla szkół ponadgimnazjalnych obcięcie o połowę dotychczasowego wymiaru godzin informatyki (do jednej godziny tyg. w klasie pierwszej). 16

17 Cele systemu podwyższania kwalifikacji IT Przyjęte dla projektowanego systemu cele wyznaczono w trzech obszarach strategicznych: 1) Obszar społeczny 2) Obszar gospodarczy 3) Obszar cywilizacyjny Cele wpisują się w dokumenty strategiczne na poziomie europejskim, krajowym i regionalnym. Nadrzędny cel ogólny: Kompleksowy rozwój kompetencji IT mieszkańców Małopolski na rzecz wzrostu konkurencyjności gospodarki i zwiększenia aktywności społecznej w regionie. 17

18 18

19 Podstawy budowy Systemu Realizacja celów Systemu 19

20 Podstawy budowy Systemu Struktura organizacyjna Systemu podwyższania kwalifikacji IT mieszkańców Małopolski 20

21 Podstawy budowy Systemu Wpisanie struktury organizacyjnej Systemu w strukturę organizacyjną Małopolskiego Partnerstwa na rzecz Kształcenia Ustawicznego 21

22 Podstawy budowy Systemu Przepływ informacji i dokumentów w ramach Systemu podwyższania kwalifikacji IT mieszkańców Małopolski 22

23 Podstawy budowy Systemu Najważniejsze zadania (realizujące powyżej 10 celów) 1. Cykliczne prowadzenie badań i opracowywanie prognoz 2. Powołanie i funkcjonowanie Centrum badań i monitoringu IT 3. Cykliczne i usystematyzowane zbieranie danych dotyczących rynku pracy 4. Cykliczne i usystematyzowane zbieranie danych na temat losów absolwentów 5. Wprowadzenie systemu akredytacji firm szkoleniowych 6. Wprowadzenie poszerzonego systemu certyfikacji dla uczestników szkoleń 7. Zmiana sposobu przekazywania środków na sfinansowanie szkoleń na system bonów (kart) 8. Opracowanie i realizacja ścieżek podwyższania kompetencji nauczycieli w zakresie IT 23

24 Podstawy budowy Systemu Najważniejsze zadania (realizujące powyżej 10 celów) 9. Szkolenia: z obsługi komputerów w zakresie podstawowym dla mieszkańców Małopolski dla osób bezrobotnych z oprogramowania biurowego dostosowane do potrzeb pracowników profilowane specjalistyczne dla osób korzystających z oprogramowania specjalistycznego specjalistyczne dla specjalistów branży ICT profilowane dla nauczycieli Szkolenia i studia podyplomowe dla nauczycieli w zakresie sposobów i metod pracy z uczniami z wykorzystaniem narzędzi ICT 24

25 Podstawy budowy Systemu Najważniejsze zadania (realizujące od 6 do 9 celów) Wykorzystywanie w szkołach narzędzi związanych z ICT do prowadzenia zajęć innych niż informatyczne. Promocja kampania społeczna promująca wykorzystanie ICT w życiu codziennym. Doposażenie szkół i uczelni w sprzęt komputerowy i oprogramowanie edukacyjne. Prowadzenie w społecznościach lokalnych działań w zakresie zwiększania kompetencji IT. Krótkie szkolenia jedno tematyczne dla mieszkańców Małopolski. Studia podyplomowe dla osób używających oprogramowania specjalistycznego. 25

26 Podstawy budowy Systemu Najważniejsze zadania (realizujące od 6 do 9 celów) Studia podyplomowe dla pracowników branży ICT. Wykorzystywanie platform edukacyjnych w szkołach. Opiniowanie potrzeb szkoleniowych (nauczycieli). Szkolenia z metodyki nauczania dla trenerów ICT. Prowadzenie zajęć dla studentów przez przedstawicieli sektora gospodarki i firm informatycznych. Wydłużenie praktyk studenckich. Warsztaty i laboratoria dla studentów z systemów branżowych (dziedzinowych). Nauczanie i uczenie się na odległość. Łączenie informatyki z innymi przedmiotami w szkołach. 26

27 Podstawy budowy Systemu Najważniejsze zadania (realizujące od 6 do 9 celów) Zajęcia pozalekcyjne dla uczniów wszystkich szkół. Olimpiady i konkursy informatyczne dla uczniów i studentów. Wprowadzenie dodatkowych treści do programu nauczania dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Wprowadzenie dodatkowych treści do programu nauczania dla uczniów gimnazjów. Zajęcia dodatkowe dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów realizowane na zasadzie wolontariatu. Konkursy z nagrodami dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Zajęcia otwarte z rodzicami lub dziadkami dla uczniów szkół podstawowych. 27

28 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ Agnieszka Kwietniewska-Śmietana Joanna Kocot InfoStrategia Krzysztof Heller i Andrzej Szczerba Sp.J. ul. Lubicz Kraków tel: (+48 12)