Ustalenie wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy

Transkrypt

1 1

2 Ustalenie wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy 1. Przepisy prawne Art. 172 K.p.: Za czas urlopu przysługuje pracownikowi takie wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia, mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, w przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy Art K.p.: Minister Pracy i Polityki Socjalnej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 14) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia r.: w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 14). 2. Zmiana w składnikach wynagrodzenia a przeliczenie podstawy W razie zmiany w składnikach wynagrodzenia, o których mowa w 8 (zmienne składniki wynagrodzenia za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc), lub zmiany wysokości takich składników w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, wprowadzonych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu, podstawę wymiaru ustala się ponownie z uwzględnieniem tych zmian ( 10 rozporządzenia). Wobec tego, że przepisy rozporządzenia urlopowego nie wskazują wprost, co należy rozumieć przez zmianę w zmiennych składnikach wynagrodzenia, przyjmuje się, że dotyczy ona m.in.: ü wzrostu lub obniżenia składnika wynagrodzenia ü likwidacji tego składnika, 2

3 ü ü ü dodania nowego składnika zmiany charakteru składnika zastąpienia danego składnika innym o tym samym lub podobnym charakterze Zaprzestanie wypłaty i wprowadzenie nowego składnika Pierwsza część powołanego przepisu odnosi się do zmiany w składnikach wynagrodzenia, która powoduje przeliczenie podstawy wymiaru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Zmianą w składnikach wynagrodzenia może być sytuacja w której: ü zaprzestajemy wypłaty danego świadczenia np. premii regulaminowej czy prowizji w związku ze zmianą stanowiska pracy bądź zapisów układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania czy przepisów płacowych obowiązujących u danego pracodawcy lub ü wprowadzamy nowy składnik wynagrodzenia Przeliczenia podstawy wymiaru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy dokonuje się by spełnić warunek wynikający z art. 172 K.p. a więc ustalić wysokość wynagrodzenia na takim poziomie jaką by pracownik otrzymał gdyby w tym czasie wykonywał pracę. Jeżeli w wyniku zmian regulaminu wynagradzania pracownik nie ma już prawa do premii regulaminowej zmiennej, to ustalając podstawę wymiaru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy premii do podstawy nie wliczamy (niezależnie od tego, że była pracownikowi wypłacona w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego). Wynika to z faktu, iż w okresie urlopu wypoczynkowego premia pracownikowi nie przysługuje. Przykład Pracownik wykonuje pracę w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku w stałym rozkładzie czasu pracy po 8 h na stanowisku Przedstawiciela handlowego. Wynagrodzenie pracownika składa się z płacy zasadniczej w wysokości: zł oraz miesięcznej prowizji od sprzedaży towaru. Z dniem 01 marca 2019 r., na podstawie zawartego porozumienia zmieniającego, zmieniono pracownikowi stanowisko na Pracownika biurowego na którym prowizja nie przysługuje. Wynagrodzenie zasadnicze pracownika pozostało nie zmienione. 3

4 W dniach od 11 do 13 marca 2019 r. pracownik przebywał na urlopie wypoczynkowym (24 h). Pracownik, poza prowizją wypłacaną na poprzednim stanowisku, nie nabył prawa do innych zmiennych składników wynagrodzenia. Ponieważ pracownik na danym stanowisku nie ma prawa do prowizji, w miesiącu korzystania z urlopu wypoczynkowego pracownikowi zostanie wypłacone tylko wynagrodzenie zasadnicze w wysokości: zł W przypadku gdy, w związku ze zmianą stanowiska, pracownik utraci prawo do danego zmiennego składnika wynagrodzenia ale na nowym stanowisku przysługiwać mu będzie inny zmienny składnik wynagrodzenia, należy go przyjąć do podstawy wymiaru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. W związku z taką zmianą, zastosowanie będą miały dwa przepisy rozporządzenia urlopowego, tj.: 10: zgodnie z którym w razie zmiany w składnikach wynagrodzenia o charakterze zmiennym lub zmiany wysokości takich składników w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, wprowadzonych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu, podstawę wymiaru ustala się ponownie z uwzględnieniem tych zmian 11 ust. 2: na mocy którego, jeżeli pracownik przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego otrzymał wynagrodzenie o charakterze zmiennym za okres krótszy niż przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, podstawę tę stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres faktycznie przepracowany. Przykład Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy do 31 marca 2019 r. wykonywał pracę na stanowisku A na którym otrzymywał: wynagrodzenie zasadnicze: zł zmienną premię regulaminową Z dniem 01 kwietnia 2019 r. zmieniono pracownikowi stanowisko na którym otrzymuje: 4

5 wynagrodzenie zasadnicze: zł prowizję: % od sprzedaży W dniach od 16 do 19 kwietnia 2019 r. pracownik przebywał na urlopie wypoczynkowym (32 h). Za miesiąc kwiecień 2019 r. pracownik otrzyma: pełne wynagrodzenie za pracę w wysokości: zł prowizję, która za ten miesiąc wyniosła: 987 zł zmienne urlopowe: które obliczone zostaną na bazie wypłaconej prowizji (premii regulaminowej wypłaconej w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego przyjąć do podstawy nie można, gdyż od 01 kwietnia premia pracownikowi nie przysługuje) Pomimo tego, że przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego pracownik nie otrzymał żadnej prowizji, aby jednak spełnić warunek wynikający z art. 172 K.p. słusznym będzie przyjąć prowizję należną za miesiąc w którym pracownik korzystał z urlopu wypoczynkowego. Ustalenie wysokości zmiennych urlopowych: 987 zł : 136 h = 7,26 zł godziny faktycznie przepracowane w miesiącu r.: 168 h 32 h urlopu 7,26 zł x 32 h = 232,32 zł Łącznie wynagrodzenie za miesiąc kwiecień 2019 r. wyniosło: 4 219,32 zł (3 000 zł zł + 232,32 zł). Przykład Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonuje pracę w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku po 8 h. Pracownik wynagradzany jest stawką godzinową: 16,50 zł/h oraz otrzymuje zmienną premię regulaminową. Wynagrodzenie płatne jest 05 dnia następnego miesiąca kalendarzowego Za miesiąc styczeń 2019 r. wynagrodzenie wyniosło: godziny faktycznie przepracowane: 144 h x 16,50 zł = zł 5

6 wynagrodzenie chorobowe za 4 dni: 195,43 zł premię regulaminową: 284,50 zł dodatek za pracę w porze nocnej: 19,84 zł Za miesiąc luty 2019 r. wynagrodzenie wyniosło: godziny faktycznie przepracowane: 160 h x 16,50 zł = zł premię regulaminową: 450,56 zł dodatek za pracę w porze nocnej: 83,20 zł Za miesiąc marzec 2019 r. wynagrodzenie wyniosło: godziny faktycznie przepracowane: 168 h x 16,50 zł = zł premię regulaminową: 250,56 zł dodatek za pracę w porze nocnej: 94,40 zł Z dniem 01 kwietnia 2019 r. zmieniono regulamin wynagradzania w związku z czym od tego dnia pracownikom nie przysługuje premia regulaminowa. W dniach od 01 do 06 maja 2019 r. pracownik przebywał na urlopie wypoczynkowym (16 h). Wymiar czasu pracy w miesiącu maju 2019 r. wyniósł: 168 h Wynagrodzenie za miesiąc maj 2019 r. wyniosło: wynagrodzenie za czas faktycznie przepracowany: 16,50 zł x 152 h = zł wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy (16 h): sumujemy zmienne składniki wynagrodzenia wypłacone w miesiącach: kwiecień marzec luty 2018 r. z wyłączeniem premii kwiecień 2019 r.: 2 866,40 zł (2 772 zł + 94,40 zł) wynagrodzenie należne za r. marzec 2019 r.: 6

7 2 723,20 zł (2 640 zł + 83,20 zł) wynagrodzenie należne za r. luty 2019 r.: 2 395,84 zł (2 376 zł + 19,84 zł) wynagrodzenie należne za r. Łącznie: 7 994,44 zł ustalenie liczby godzin faktycznie przepracowanych odpowiednio w miesiącach: marzec luty styczeń 2019 r.: marzec 2019 r.: 168 h luty 2019 r.: 160 h styczeń 2019 r.: 144 h Łącznie: 472 h 7 994,44 zł : 472 h = 16,94 zł 16,94 zł x 16 h = 271,04 zł Łącznie wynagrodzenie za miesiąc maj 2019 r. wyniosło: 2 779,01 zł (2 508 zł + 271,01 zł) Druga część powołanego przepisu ( 10 rozporządzenia) odnosi się do zmiany wysokości w zmiennych składnikach wynagrodzenia, która powoduje przeliczenie podstawy wymiaru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Zmianą w składnikach wynagrodzenia może być podwyżka lub obniżka wynagrodzenia, od którego liczone były zmienne składniki wynagrodzenia. Poprzez coroczną zmianę minimalnego wynagrodzenia za pracę, od której ustalany jest dodatek za pracę w porze nocnej, również będzie podlegał on przeliczeniu do aktualnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przeliczeń do aktualnych stawek dokonuje się po to, aby spełnić warunek wynikający z art. 172 K.p. a więc ustalić wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy w takiej wysokości aby odpowiadał wysokości wynagrodzenia w przypadku faktycznie wykonywanej pracy w tym okresie. Przykład Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu wykonuje pracę w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku (praca zmianowa). Pracownik wynagradzany jest stałą stawką wynagrodzenia w wysokości: zł. Wynagrodzenie płatne jest 07 dnia następnego miesiąca kalendarzowego. 7

8 Za miesiąc grudzień 2018 r. (wypłata 07 stycznia 2019 r.) pracownik uzyskał również zmienne składniki wynagrodzenia: wynagrodzenie za godziny nadliczbowe (10 h) tytułem przekroczenia norm dobowych (nie przypadających na porę nocną): zł : 152 h = 20,72 zł 20,72 zł x 10 h = 207,20 zł normalne wynagrodzenie zł : 152 h = 20,72 zł 20,72 zł x 50% = 10,36 zł x 10 h = 103,60 zł dodatek 50% dodatek za pracę w porze nocnej (32 h): zł : 152 h = 13,82 zł 13,82 zł x 20% = 2,76 zł 2,76 zł x 32 h = 88,32 zł Łącznie wynagrodzenie: 3 549,12 zł (3 150 zł + 207,20 zł + 103,60 zł + 88,32 zł) Za miesiąc styczeń 2019 r. (wypłata 07 lutego 2019 r.) pracownik uzyskał również zmienne składniki wynagrodzenia: wynagrodzenie za godziny nadliczbowe (15 h) tytułem przekroczenia norm dobowych (nie przypadających na porę nocną): zł : 176 h = 17,90 zł 17,90 zł x 15 h = 268,50 zł zł normalne wynagrodzenie zł : 176 h = 17,90 zł 17,90 zł x 50% = 8,95 zł 8,95 zł x 15 h = 134,25 zł dodatek 50% dodatek za pracę w porze nocnej (16 h): zł : 176 h = 12,78 zł 12,78 zł x 20% = 2,56 zł 2,56 zł x 16 h = 40,96 zł Łącznie wynagrodzenie: 3 593,71 zł (3 150 zł + 268,50 zł + 134,25 zł + 40,96 zł) Za miesiąc luty 2019 r. (wypłata 07 marca 2019 r.) pracownik uzyskał również zmienne składniki wynagrodzenia: wynagrodzenie za godziny nadliczbowe (5 h) tytułem przekroczenia norm dobowych (nie przypadających na porę nocną): zł : 160 h = 19,69 zł 8

9 19,69 zł x 5 h = 98,45 zł normalne wynagrodzenie zł : 160 h = 19,69 zł 19,69 zł x 50% = 9,85 zł 9,85 zł x 5 h = 49,25 zł dodatek 50% dodatek za pracę w porze nocnej (16 h): zł : 160 h = 14,06 zł 14,06 zł x 20% = 2,81 zł 2,81 zł x 16 h = 44,96 zł Łącznie wynagrodzenie: 3 342,66 zł (3 150 zł + 98,45 zł + 49,25 zł + 44,96 zł) Z dniem 01 kwietnia 2019 r. przyznano pracownikowi podwyżkę wynagrodzenia do wysokości: zł. W dniach od 08 do 12 kwietnia 2019 r. pracownik przebywał na urlopie wypoczynkowym (40 h). W związku z podwyżką wynagrodzenia oraz zmianą wysokości minimalnego wynagrodzenia, która jest podstawą do wyliczenia dodatku za pracę w porze nocnej w celu ustalenia zmiennych urlopowych należy zmienne składniki wynagrodzenia, wypłacone w styczniu, lutym i marcu 2019 r. (należne odpowiednio za grudzień 2018 r., styczeń i luty 2019 r.) przeliczyć do aktualnych stawek wynagrodzenia. Przeliczenie zmiennych składników wynagrodzenia: Za miesiąc grudzień 2018 r. (wypłata 07 stycznia 2019 r.) wynagrodzenie za godziny nadliczbowe (10 h) tytułem przekroczenia norm dobowych (nie przypadających na porę nocną): zł : 152 h = 23,03 zł 23,03 zł x 10 h = 230,30 zł normalne wynagrodzenie zł : 152 h = 23,03 zł 23,03 zł x 50% = 11,52 zł 11,52 zł x 10 h = 115,20 zł dodatek 50% dodatek za pracę w porze nocnej (32 h): zł : 152 h = 14,80 zł 14,80 zł x 20% = 2,96 zł 2,96 zł x 32 h = 94,72 zł Za miesiąc styczeń 2019 r. (wypłata 07 lutego 2019 r.) wynagrodzenie za godziny nadliczbowe (15 h) tytułem przekroczenia norm dobowych (nie przypadających na porę nocną): 9

10 3 500 zł : 176 h = 19,89 zł 19,89 zł x 15 h = 298,35 zł zł normalne wynagrodzenie zł : 176 h = 19,89 zł 19,89 zł x 50% = 9,95 zł 9,95 zł x 15 h = 149,25 zł dodatek 50% dodatek za pracę w porze nocnej (16 h): zł : 176 h = 12,78 zł 12,78 zł x 20% = 2,56 zł 2,56 zł x 16 h = 40,96 zł Za miesiąc luty 2019 r. (wypłata 07 marca 2019 r.) pracownik uzyskał również zmienne składniki wynagrodzenia: wynagrodzenie za godziny nadliczbowe (5 h) tytułem przekroczenia norm dobowych (nie przypadających na porę nocną): zł : 160 h = 21,88 zł 21,88 zł x 5 h = 109,40 zł zł normalne wynagrodzenie zł : 160 h = 21,88 zł 21,88 zł x 50% = 10,94 zł 10,94 zł x 5 h = 54,70 zł dodatek 50% dodatek za pracę w porze nocnej (16 h): zł : 160 h = 14,06 zł 14,06 zł x 20% = 2,81 zł 2,81 zł x 16 h = 44,96 zł Do podstawy zmiennych urlopowych należy przyjąć wypłacone zmienne składniki wynagrodzenia w miesiącach: styczeń luty marzec 2019 r. po przeliczeniu: marzec 2019 r.: 209,06 zł (109,40 zł + 54,70 zł + 44,96 zł) luty 2019 r.: 488,56 zł (298,35 zł + 149,25 zł + 40,96 zł) styczeń 2019 r.: 440,22 zł (230,30 zł + 115,20 zł + 94,72 zł) Łącznie: 1 137,84 zł ustalić liczbę godzin faktycznie przepracowanych w miesiąc z których została przyjęta podstawa (grudzień 2018 r. styczeń i luty 2019 r.): luty 2019 r.: 165 h (160 h + 5 h) styczeń 2019 r.: 191 h (176 h + 15 h) grudzień 2018 r.: 162 h (152 h + 10 h) Łącznie: 518 h 10

11 1 137,84 zł : 518 h = 2,20 zł 2,20 zł x 40 h urlopu = 88 zł zmienne urlopowe Zmiana wymiaru czasu pracy a podstawa wynagrodzenia za urlop Zgodnie z podstawową zasadą, wyrażoną w art. 172 K.p., za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. W sytuacji, gdy w okresie przyjmowanym do ustalenia podstawy wymiaru wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy, zmienne składniki wynagrodzenia należy przeliczyć do aktualnego wymiaru czasu pracy. Również w tej sytuacji znajdzie zastosowanie 10 rozporządzenia urlopowego, który stanowi, że w razie zmiany w zmiennych składnikach wynagrodzenia przysługujących za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc lub zmiany wysokości takich składników w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, wprowadzonych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu, podstawę wymiaru ustala się ponownie z uwzględnieniem tych zmian. Przykład Pracownikowi zatrudnionemu w podstawowym systemie czasu pracy na cały etat zmieniono wymiar czasu pracy do 3/4 etatu od dnia 01 marca 2019 r. Do 28 lutego 2019 r. pracownik wynagradzany był stawką: zł, a od 01 marca 2019 r. w wysokości: zł. Wynagrodzenie płatne jest w ostatnim dniu danego miesiąca kalendarzowego W dniach od 13 do 15 marca 2019 r. pracownik przebywał na urlopie wypoczynkowym (24 h). Do podstawy wymiaru urlopu wypoczynkowego przyjmujemy zmienne składniki wynagrodzenia wypłacone w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego tj. luty i styczeń 2019 r. oraz grudzień 2018 r., które wyniosły: 11

12 Miesiąc Nadgodziny Prowizja od sprzedaży Godziny faktycznie przepracowane r. 421,95 zł (z dodatkiem 50%) 750,55 zł 175 h ( h) r. 267,90 zł (z dodatkiem 50%) 920,50 zł 186 h ( h) r. 592,20 zł (z dodatkiem 50%) 1 025,80 zł 172 h ( h) Suma 1 282,05 zł 2 696,85 zł 533 h Ponieważ w miesiącu wykorzystania urlopu wypoczynkowego nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy wraz z obniżeniem wynagrodzenia należało przeliczyć wynagrodzenia za godziny nadliczbowe uwzględniając aktualny wymiar czasu pracy wraz z nową stawką wynagrodzenia. Przeliczenie wynagrodzenia za godziny nadliczbowe: luty 2019 r.: zł : 120 h (160 h x 3/4 etatu) = 23,33 zł 23,33 zł x 15 h = 349,95 zł normalne wynagrodzenie 23,33 zł x 50% = 11,67 zł 11,67 zł x 15 h = 175,05 zł dodatek łącznie: 525 zł styczeń 2019 r.: zł : 132 h (176 h x 3/4 etatu) = 21,21 zł 21,21 zł x 10 h = 212,10 zł normalne wynagrodzenie 21,21 zł x 50% = 10,61 zł 10,61 zł x 10 h = 106,10 zł dodatek łącznie: 318,20 zł grudzień 2018 r.: zł : 114 h (152 h x 3/4 etatu) = 24,56 zł 24,56 zł x 20 h = 491,20 zł normalne wynagrodzenie 24,56 zł x 50% = 12,28 zł 12,28 zł x 20 h = 245,60 zł dodatek łącznie: 736,80 zł Sumujemy zmienne składniki wynagrodzenia wypłacone (po przeliczeniu) z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego: 12

13 luty 2019 r.: 525 zł + 750,55 zł = 1 275,55 zł styczeń 2019 r.: 318,20 zł + 920,50 zł = 1 253,70 zł grudzień 2018 r.: 736,80 zł ,80 zł = 1 762,60 zł Razem: 4 291,85 zł 4 291,85 zł : 533 h = 8,05 zł 8,05 zł x 24 h urlopu = 193,20 zł wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy ze zmiennych składników wynagrodzenia. Pozostałe kwestie dotyczące rozliczania wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy znajdziesz w najnowszej publikacji E-book: Spis treści: 13