PROGRAM PROFILAKTYKI W ZESPOLE SZKÓŁ W SZYMBARKU. opracowany na lata Szymbark, październik 2010 r.

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI W ZESPOLE SZKÓŁ W SZYMBARKU opracowany na lata Szymbark, październik 2010 r.

2 Podstawy prawne szkolnego programu profilaktycznego Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72 Konwencja o prawach Dziecka art. 3, art. 19, art.33 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. Ust. z 1996 r. nr 67 poz. 329 z późniejszymi zmianami) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. Ust. nr 24 poz. 198) Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. Ust. nr 51 poz.458) Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. Ust. nr 10 poz. 96) Rozporządzenie MENiS z dnia 19 lipca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o Ŝyciu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, Ŝycia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. Ust. nr 121 poz. 1037) 2

3 I. IDENTYFIKACJA PROBLEMU DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH 1. Na podstawie diagnozy potrzeb i obserwacji środowiska szkolnego zauwaŝa się, iŝ występują następujące problemy: a) częsty brak motywacji do nauki i niskie potrzeby edukacyjne, b) problem presji grupy rówieśniczej i agresji (walki o dominację w grupie rówieśniczej, drobne bójki, zaczepki, zastraszanie), c) świadome i nieświadome zniszczenia mienia szkolnego i prywatnego d) brak dyscypliny na lekcjach i niska kultura języka, e) ubóstwo materialne części rodzin (brak drugiego śniadania u niektórych uczniów, brak środków finansowych na wycieczki, wyjazdy do kina, do teatru), f) problem alkoholowy panujący w rodzinach niektórych uczniów, g) zaniedbanie obowiązków opiekuńczo-wychowawczych rodziców wobec dzieci, ze względu na wyjazdy do pracy, h) negatywny wpływ wzorców medialnych. II. STAŁY MONITORING ŚRODOWISKA SZKOLNEGO 1. BieŜący monitoring problemów i zagroŝeń wychowawczych i profilaktycznych prowadzi dyrektor szkoły, nauczyciel ds. bezpieczeństwa oraz zespół wychowawczy, którzy prowadzą te obserwacje poprzez: a) ankiety dla wychowawców klas, b) ankiety dla uczniów z wyodrębnieniem samooceny ucznia, c) ankiety dla uczniów, d) obserwację zachowania uczniów, e) analizę frekwencji w dziennikach lekcyjnych, f) analizę informacji wychowawczej w dziennikach lekcyjnych, g) analizę frekwencji rodziców na zebraniach organizacyjnych przez szkołę, h) analiza dokumentacji wychowawców klasowych i pedagoga szkolnego, i) informacje z policji oraz sądu rodzinnego. 3

4 III.WYBRANE OBSZARY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Podejmowane działania profilaktyczne obejmują głównie następujące obszary: 1. Motywowanie uczniów do nauki, zwiększanie potrzeb edukacyjnych, zapobieganie wagarom. 2. Bezpieczeństwo ucznia w szkole i poza szkołą - przeciwdziałanie róŝnym formom agresji i przemocy w szkole 3. Kształtowanie właściwych postaw wobec innych, dbałość o kulturę języka. 4. Promocja wolnego od uzaleŝnień, zdrowego stylu Ŝycia. IV.KIERUNKI DZIAŁAŃ INTERWENCYJNYCH I PROFILAKTYCZNYCH 1. Analizowanie sposobu realizacji zadań szkoły wynikających z przepisów prawnych, statutu szkoły oraz programu wychowawczego szkoły zapewnienie w szkole właściwych warunków pracy wychowawczej i bezpieczeństwa uczniów. 2. Działania szkoły w kierunkach wskazanych w wyniku diagnozy: a) Realizacja współpracy z GOPS Gminy Gorlice, OZEA, Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną, instytucjami współdziałającymi na rzecz niesienia pomocy dzieciom (zarówno finansową jak i instytucjonalną). b) Doskonalenie umiejętności wychowawczych nauczycieli rozszerzenie wiedzy nauczycieli, a przede wszystkim wychowawców klas, o takie zagadnienia jak: - wiedza na temat uzaleŝnień, - przejawy agresji i formy jej przeciwdziałania, - sytuacje kryzysowe w szkole i stosowanie form pomocy uczniom, - regulacje prawne dotyczące profilaktyki i wychowania. c) Stopniowe wyposaŝanie biblioteki szkolnej w fachowe materiały i publikacje dotyczące profilaktyki i prezentacja ich na tablicy informacyjnej dla rodziców. d) Włączenie przedstawicieli samorządu uczniowskiego do działań (uczniowie mają prawo zgłaszania własnych pomysłów i inicjatyw). e) Organizowanie systematycznych zajęć profilaktyczno-edukacyjnych w ramach lekcji wychowawczych, zastępstw lub spotkań dodatkowych. f) Stała współpraca z rodzicami w celu przekazywania im wiedzy na temat zagroŝeń, a takŝe zapoznanie ich z działaniami profilaktycznymi szkoły g) Organizowanie w szkole imprez tematycznych (konkursy, przedstawienia, projekty profilaktyczne). h) Realizowanie programów profilaktycznych przez: nauczycieli i wychowawców. 4

5 i) Systematyczne omawianie w ramach rady pedagogicznej efektów realizacji planu profilaktyki w szkole. j) Starania w celu zapewnienia uczniom alternatywnych moŝliwości spędzania wolnego czasu (róŝnorodna atrakcyjna oferta zajęć pozalekcyjnych, aktywne formy spędzania wolnego czasu, zajęcia rekreacyjno sportowe, wycieczki dydaktyczne i krajoznawczo-turystyczne, imprezy integracyjne). k) Promocja zdrowego stylu Ŝycia, wolnego od uzaleŝnień. l) Kształtowanie świadomości ekologicznej. m) Kształtowanie systemu pozytywnych wartości, czerpanie z wzorców osobowych, wspieranie pozytywnych form Ŝycia rodzinnego. V. OCENA SKUTECZNOŚCI - EWALUACJA Ocena skuteczności programu dokonywana będzie, co cztery lata. W uzasadnionych sytuacjach moŝliwe jest jednak dokonanie wcześniejszych korekt i poprawek. Ocena skuteczności programu opiera się na poniŝej zamieszczonych przesłankach: 1. Zespół wychowawczy, wspólnie z dyrekcją szkoły prowadzi bieŝący monitoring dotyczący działań w wyodrębnionych obszarach zagroŝeń. 2. Przeprowadzana jest analiza corocznie składanych przez nauczycieli sprawozdań z realizacji podejmowanych działań wychowawczych i profilaktycznych. 3. Sformułowanie i prezentacja wniosków do pracy na kolejny rok szkolny uwzględnia następujące procedury, metody i narzędzia ewaluacji: a) Analiza informacji zawartych w klasowych zeszytach uwagi oraz danych klasyfikacyjnych, b) Obserwacja zachowania i funkcjonowania uczniów przez wychowawców, innych nauczycieli i pracowników szkoły, c) Informacje z rozmów z rodzicami i uczniami, d) Roczne sprawozdania merytoryczne z realizacji zadań w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, 4. W opracowaniu wniosków do ewaluacji końcowej Programu uwzględnia się odpowiedzi rodziców, uczniów i nauczycieli na pytania ankietowe, zawarte w: - Ankiecie dla uczniów klas I-III (załącznik nr 1), - Ankiecie dla uczniów klas IV-VI (załącznik nr 2), - Ankiecie dla rodziców (załącznik nr 3), - Ankiecie dla nauczycieli (załącznik nr 4). 5

6 VI. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ W WYBRANYCH OBSZARACH ZAGROśEŃ Lp. Działania Kto podejmuje działania Kiedy Obszar: Motywowanie uczniów do nauki, zwiększanie potrzeb edukacyjnych oraz zapobieganie wagarom. Prelekcje dla rodziców dotyczące motywowania do nauki, podstaw prawnych obowiązku szkolnego, zasad oceniania zachowania. Konsultacje i porady indywidualne dla uczniów i rodziców. Stosowanie róŝnorodnych form pracy wspierających aktywność dziecka. pedagog szkolny wychowawcy klas dyrekcja nauczyciele, wychowawcy, pedagog szkolny corocznie nauczyciele przedmiotów 4. Organizowanie konkursów tematycznych i przedmiotowych - zachęcanie szerszej grupy uczniów do udziału w konkursach. nauczyciele i wychowawcy Wspomaganie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, pomoc w odrabianiu lekcji w świetlicy kl. I - III. Konsultacje dla uczniów i rodziców o charakterze edukacyjnym, Nauczyciele uczący, pedagog szkolny, wychowawcy w świetlicy Nauczyciele kl. I VI (1 raz w tygodniu) Realizacja lekcji wychowawczych poświęconych technikom uczenia się, roli motywacji w procesie nauki. Stała kontrola frekwencji uczniów na zajęciach oraz realizacji obowiązku szkolnego przez uczniów. 11. Mobilizacja zespołów klasowych. Pomoc rówieśnicza organizacja grup wsparcia. wychowawcy klas wychowawcy, pedagog, dyrekcja wychowawca, samorząd klasowy Obszar: Bezpieczeństwo ucznia w szkole i poza szkołą - przeciwdziałanie róŝnym formom agresji i przemocy w szkole 12. Przeprowadzenie spotkań na których będą obecni pedagog, psycholog, policjant, przedstawiciel sądu: spotkania z uczniami, rodzicami, nauczycielami mające na celu uświadomienie problemu i zaangaŝowanie we współpracę w redukowaniu aktów agresji i przemocy w szkole. dyrektor i pedagog szkolny, nauczyciel ds. bezpieczeństwa., wg potrzeb 13. Realizacja programów projektów profilaktycznowychowawczych kształtujących postawy: - tolerancji, - akceptacji innych, - kultury osobistej, - propagowanie zdrowego stylu Ŝycia Dyrektor i pedagog szkolny wychowawcy, 14. Stwarzanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu przez dzieci realizacja imprez sportowo rekreacyjnych dla uczniów i ich rodzin. nauczyciele w-f wrzesień, maj, czerwiec 15. Realizacja 4 godz w-f, pod kątem budzenia zainteresowania uczniów sportem i rekreacją. nauczyciele w-f 6

7 16. Konkurs plastyczny Bezpieczna droga do i ze szkoły dla uczniów klas I III SP nauczyciele klas I - III wrzesień październik Obszar: Kształtowanie właściwych postaw wobec innych, dbałość o kulturę języka 17. Stała kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych uczniów analiza wpisów do dzienników i zeszytów uwag. wychowawcy, pedagog 18. Organizowanie działań charytatywnych przez Koło wolontariatu i SU opiekun koła wolontariatu i SU 19. Spotkania uczniów, nauczycieli i dyrekcji na apelach i uroczystościach szkolnych. dyrektor, opiekun samorządu uczniowskiego wg harmonogramu samorządu szkolnego 20. Organizacja Wigilii Szkolnej Dyrekcja, wychowawcy klas grudzień 21. Rozwijanie samorządności uczniowskiej, poprzez m.in. organizacje Dnia Samorządności Opiekun SU, dyrekcja, marzec 22. Organizowanie w ramach czasu wolnego zajęć wychowawczych (wycieczki, dyskoteki, zawody sportowe) kształtowanie zasad kulturalnego zachowania w róŝnych sytuacjach. wychowawcy klas, opiekun SU wg harmonogramu 23. Warsztaty integracyjne dla uczniów klas IV szkoły podstawowej oraz klas I gimnazjum. Wychowawcy, pedagog szkolny wrzesień - październik Obszar: Promocja zdrowego, wolnego od uzaleŝnień stylu Ŝycia Działania kształtujące świadomość ekologiczną oraz promujące zdrowy styl Ŝycia ze zwróceniem uwagi na poprawę sposobu Ŝywienia i zapobiegania otyłości, a takŝe zagroŝeń płynących ze stosowania anabolików. Realizacja tematyki promocji zdrowego stylu Ŝycia na lekcjach wychowawczych oraz zajęciach wychowania fizycznego. Udział w konkursach międzyszkolnych o tematyce ekologicznej i prozdrowotnej. nauczyciele przyrody, biologii, wychowania do Ŝycia w rodzinie, wychowawcy, nauczyciele, wychowawcy Opiekun LOP, PCK Wg napływających informacji 27. Realizacja apelu dydaktyczno-wychowawczego z okazji Dnia Ziemi Wychowawcy wg kalendarza imprez marzec-kwiecień 28. Organizowanie Integracyjnego Dnia Sportu Szkolnego, Biegu o Puchar Kasztelu oraz Biegu Rodzinnego nauczyciele w-f dyrektor wrzesień, maj, czerwiec 29. Organizacja form wypoczynku letniego dla uczniów obozy rekreacyjne nad morzem. UKS Gryf Szymbark czerwiec/lipiec (w miarę posiadanych środków) 7

8 ANKIETA SKIEROWANA DO UCZNIÓW KLAS I III SP Załącznik nr 1 Podkreśl właściwe odpowiedzi. 1. Czy w szkole czujesz się bezpiecznie? a) zawsze b) rzadko c) nigdy 2. Czy byłeś / byłaś na terenie szkoły ofiarą: a) wymuszania pieniędzy b) bicia 3. Czy Ty biłeś kogoś / dokuczałeś komuś w szkole? a) TAK b) NIE 4. W jaki sposób reagujesz na przemoc okazaną Tobie? a) nie bronię się b) oddaję c) uciekam d) wzywam pomocy 5. Czy proponowano Ci papierosy? a) TAK b) NIE Jeśli tak, to: a) W SZKOLE b) POZA SZKOŁĄ 6. Czy uczestniczyłeś w szkole w zajęciach na temat bezpieczeństwa? a) TAK b) NIE 8

9 Załącznik nr 2 ANKIETA DLA UCZNIÓW KLAS IV-VI SP oraz KLAS I III GIMNAZJUM Chcemy dowiedzieć się o efektach działań profilaktycznych w naszej szkole. Jest to anonimowa ankieta, nie musisz wpisywać swoich danych. Prosimy potraktować ją powaŝnie i odpowiedzieć na wszystkie pytania podkreślając odpowiedź lub udzielając własnej. 1. W której jesteś klasie? a) IV, V, VI SP b) I III GIM 2. Jak często spędzasz czas ze swoimi kolegami lub koleŝankami? a) często b) rzadko c) nigdy 3. Czy w czasie wspólnych zabaw udaje ci się pokazać swoje umiejętności lub inne mocne strony? a) tak b) nie c) nie wiem 4. Jeśli tak, to wymień jakie 5. Jak oceniasz swoje kontakty z kolegami lub koleŝankami poza szkołą? a) bardzo dobre b) dobre c) złe 6. Jak się czujesz wśród kolegów lub koleŝanek w szkole? a) bardzo dobrze b) dobrze c) źle 7. Czy doświadczyłeś przykrości ze strony kolegów lub koleŝanek? a) tak b) nie 8. Jeśli tak, to wymień jakie 9. Jak często pomagasz w obowiązkach domowych? a) często b) rzadko b) nigdy 10. Jakie to są obowiązki? MoŜesz zakreślić więcej niŝ jedną odpowiedź. a) wyrzucanie śmieci b) odkurzanie c) sprzątanie pokoju d) robienie zakupów e) inne (wymień) l1. Czy zdarza ci się popadać w konflikty z innymi osobami? a) często b) rzadko c) nigdy 9

10 12. Jeśli tak, to z kim najczęściej wchodzisz w konflikt? MoŜesz zakreślić więcej niŝ jedną odpowiedź. a) z kolegami b) z rodzicami c) z nauczycielami d) z sąsiadami e) z innymi (wymień) 13. Czy o skutkach środków uzaleŝniających byłeś informowany w szkole? a) tak b) nie c) nie wiem 14. Jeśli tak, to wymień jakie mogą być konsekwencje zaŝywania narkotyków? a) b)..... c) Jakie znasz inne szkodliwe nałogi? a)...b). c). 16. Czy uprawiasz aktywnie jakiś sport? a) tak b) nie 17 Jeśli tak, to wymień jaki 18 Czy poza lekcjami uczestniczysz w innych formach zajęć? a) tak b) nie 19. Jeśli tak, to wymień w jakich Dziękujemy za wypełnienie ankiety 1

11 ANKIETA DLA RODZICÓW Załącznik nr 3 Ankieta, o wypełnienie której Państwa prosimy, słuŝyć będzie doskonaleniu Szkolnego Programu Profilaktyki. Prosimy o szczere wypowiedzi - ANKIETA, KTÓRĄ PAŃSTWO WYPEŁNIAJĄ JEST ANONIMOWA! Jakiej płci jest Państwa dziecko ( dzieci )? - podkreśl dziewczynka chłopiec W której jest (są) klasie? a) I III SP b) IV VI SP c) GIMNAZJUM 1) Czy Państwa dziecko czuje się w szkole bezpieczne? 2) Czy doświadczyło ataków agresji na terenie szkoły? 3) Jeśli dziecko było ofiarą przemocy, w czym ona się przejawiała? a) bicie, kopanie b) wymuszanie pieniędzy c) niszczenie rzeczy naleŝących do dziecka d) poniŝanie słowne ( wyzwiska, obelgi) e) zastraszanie i groźby f) inne zachowania ( jakie? ) 4) Komu dziecko zgłosiło zachowania agresywne? a) wychowawcy b) innemu nauczycielowi c) rodzicom 5) Czy dziecko uzyskało dostateczną pomoc i wsparcie ze strony nauczyciela? 6) Czy w szkole w dostatecznym stopniu ukazywane są zagroŝenia związane ze spoŝywaniem alkoholu, paleniem papierosów lub zaŝywaniem narkotyków? 7) Czy uwaŝacie Państwo, Ŝe Wasze dziecko potrafi rozpoznać zachowania (sytuacje) stwarzające dla niego zagroŝenie?

12 8) Czy sądzicie Państwo, Ŝe dziecko potrafi przeciwstawić się namowom rówieśników lub starszych kolegów zachęcających je do złych (ryzykownych) zachowań? 9) Czy w szkole we właściwy sposób szerzona jest idea zdrowego stylu Ŝycia i korzystnych dla zdrowia form spędzania wolnego czasu? 10) Czy szkoła oferuje wystarczającą liczbę interesujących, nieodpłatnych form spędzania wolnego czasu? 11) Czy Państwa zdaniem dziecko ma poczucie własnej wartości, zna swoje mocne strony i potrafi je wykorzystać? 12) Czy dziecko Państwa dobrze funkcjonuje w grupie rówieśniczej (ma dobre kontakty z rówieśnikami)? 13) Czy uwaŝacie Państwo, Ŝe dzieci z rodzin, w których występują problemy społeczne (ubóstwo, problemy alkoholowe, rozbicie rodziny) są otoczone w naszej szkole dostateczną opieką? 14) Czy sądzicie Państwo, Ŝe potrzebne są zajęcia dotyczące problemów wychowawczych i zagadnień profilaktycznych prowadzone dla rodziców?. Jeśli tak to jakie? ) Czy Państwa dziecko uczestniczyło lub uczestniczy w prowadzonych w szkole: a) zajęciach profilaktyczno-wychowawczych b) spotkaniach z policjantami dotyczących zasad i sposobów bezpiecznego zachowania się c) godzinach wychowawczych poświęconych szkodliwości uzaleŝnień 16) Jakiego rodzaju działania profilaktyczne powinny być Państwa zdaniem prowadzone w szkole? Dziękujemy za wypełnienie ankiety

13 ANKIETA DLA NAUCZYCIELI Załącznik nr 4 Ankieta ma słuŝyć zebraniu informacji na temat efektów realizacji Programu Profilaktyki realizowanego w naszej szkole. Prosimy o szczere i wyczerpujące odpowiedzi na podane tematy. 1. Czy Pan/Pani obserwuje wzrost zainteresowania u uczniów zdrowym stylem Ŝycia? Zdecydowanie W niewielkim stopniu Wcale 2. Czy Pan/Pani kreuje takie sytuacje, w których uczniowie w czasie wspólnej zabawy mogą pokazywać własną sprawność i swoje mocne strony? Często Czasami Wcale 3. Czy Pani/Pan uwaŝa, ze tematyka godzin wychowawczych i zajęć profilaktycznych przyczyniły się do lepszego funkcjonowania uczniów w szkole i w domu? Zdecydowanie W niewielkim stopniu Wcale 4. Czy Pani/Pan obserwuje, Ŝe uczniowie lepiej i łatwiej komunikują się z otoczeniem? Zdecydowanie W niewielkim stopniu Wcale 5. Czy wiedza, którą posiadają uczniowie na temat narkotyków, alkoholu i konsekwencji uzaleŝnień, stosownie do ich wieku jest: Bardzo dobra Zadowalająca Słaba 6. W jakim stopniu uczniowie mający problemy szkolne lub rodzinne są w naszej szkole otaczane pomocą ze strony nauczycieli? W znacznym stopniu W niewielkim stopniu Wcale 7. Proszę określić zadowolenie Pana/Pani ze współpracy z rodzicami. Bardzo zadowolony Zadowolony Niezadowolony 8. Jakie obserwuje Pan/Pani niepokojące zjawiska, na które naleŝy zwrócić uwagę podczas realizacji Programu Profilaktyki w naszej szkole? Dziękujemy za wypełnienie ankiety 13