(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (13) (51) T3 Int.Cl. F42B 3/12 ( ) F42C 19/12 ( ) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2018/08 EP B1 (54) Tytuł wynalazku: Spłonka elektryczna do amunicji do broni małego kalibru (30) Pierwszeństwo: DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2016/24 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 2018/10 (73) Uprawniony z patentu: RUAG Ammotec GmbH, Fürth, DE (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP T3 ANDREAS WINTER, Fürth, DE WOLFGANG MOSIG, Hartmannshof, DE ULRICH BLEY, Fürth, DE ALEKSEJ HOSCHENKO, Fürth, DE MARTIN LIEBL, Roth, DE (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Alicja Piotrowicz KULIKOWSKA & KULIKOWSKI SP. J. ul. Nowogrodzka 47 A Warszawa Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 28559/PE/18 EP B1 Opis [0001] Wynalazek dotyczy spłonki do amunicji do broni małego kalibru z zewnętrzną metalową miseczką, w której umieszczona jest masa zapłonowa, która po zainicjowaniu wytwarza gorące gazy spalinowe, przy czym w spłonce są dodatkowo usytuowane: mostek oporowy inicjowany elektrycznie i nabiegunnik przewodzący prąd elektryczny, przy czym pierwszy biegun mostka oporowego jest połączony z miseczką, a drugi biegun z nabiegunnikiem, który wystaje z miseczki i jest od niej odizolowany elektrycznie, a w miseczce jest umieszczona płytka (1) z materiału izolującego elektrycznie, mająca powierzchnię górną i zwróconą w kierunku nabiegunnika powierzchnię dolną oraz mająca otwór, zaś mostek oporowy jest umieszczony na powierzchni górnej, przy czym powierzchnia dolna i otwór są metalizowane i połączone elektrycznie ze sobą oraz na obrzeżu powierzchni górnej jest umieszczony metaliczny styk brzegowy, który jest połączony z pierwszym biegunem mostka oporowego, a drugi biegun mostka oporowego jest połączony z warstwą metalizowaną otworu, zaś płytka spoczywa na nabiegunniku, a styk brzegowy jest połączony z elementem podporowym przewodzącym prąd elektryczny, który dociska płytkę od strony powierzchni dolnej do nabiegunnika i który przylega do ścianki wewnętrznej miseczki. Tego rodzaju spłonkę przedstawiono w dokumencie EP A1. W amunicji do broni małego kalibru do zapłonu prochu miotającego (niem. Treibladungspulver, TLP) wykorzystuje się zawsze spłonkę (niem. Anzündhütchen, ANZDH), która jest inicjowana przez uderzenie iglicą. Podczas inicjowania mieszanka pierwotnych materiałów wybuchowych oraz dodatków dostarczających energię (= masa zapłonowa, niem. Anzündmischung, AZM) jest doprowadzana do reakcji chemicznej, a gorące gazy spalinowe zapalają proch TLP. Tego rodzaju spłonki są małe i łatwe w produkcji, ale mechanika niezbędna w tej broni jest stosunkowo kosztowna. Celem wynalazku jest udoskonalenie spłonki przedstawionej w części nieznamiennej zastrzeżenia 1 w odniesieniu poprawionej, wielostronnej kontroli procesu inicjowania w broni. Cel ten zrealizowano według wynalazku poprzez właściwości, podane w zastrzeżeniu 1. Aby umożliwić bardziej wielostronną kontrolę procesu inicjowania w broni, łatwiej jest przeprowadzać elektryczne inicjowanie spłonki. [0002] W tym celu spłonka powinna być zaprojektowana tak, aby przy tej samej wielkości zawierać części składowe, które mogą zapewnić wykorzystanie energii elektrycznej do przeprowadzenia reakcji chemicznej masy zapłonowej (AZM). W tym celu wykorzystuje się ciepło, które powstaje, gdy przez element oporowy przepływa prąd elektryczny. [0003] Zewnętrzne wymiary spłonki odpowiadają klasycznej mechanicznej spłonce (ANZDH), przez co nadal może być ona stosowana w standardowych łuskach do amunicji do broni małego kalibru. Dodatkowo wymagane jest jednak oddzielenie obydwu biegunów elektrycznych, co jest możliwe dzięki wprowadzeniu do spłonki ANZDH nabiegunnika przewodzącego prąd elektryczny. [0004] Przez to, że w spłonce są dodatkowo usytuowane mostek oporowy inicjowany elektrycznie i nabiegunnik przewodzący prąd elektryczny, przy czym pierwszy biegun mostka oporowego jest połączony z miseczką, a drugi biegun z nabiegunnikiem, który wystaje z miseczki i jest od niej

3 2 odizolowany elektrycznie, możliwa jest wielostronna kontrola procesu inicjowania w przypadku tej broni. [0005] W sposób preferowany w denku miseczki umieszczono otwór przelotowy, zaś nabiegunnik zawiera trzpień, który wystaje do wnętrza otworu, przy czym pomiędzy nabiegunnikiem a miseczką umieszczono izolację. [0006] W sposób preferowany izolacja jest sprężysta i nie pęka pod obciążeniem ściskającym. W sposób preferowany izolacja jest wykonana z fibry. Dzięki obecności izolacji nabiegunnik jest oddzielony elektrycznie od zewnętrznej miseczki spłonki. Ponadto izolacja zapewnia gazoszczelność podczas wystrzału w taki sposób, że jest lekko ściskana przez rosnące ciśnienie, a dzięki temu wciskana do środka wszelkich ewentualnie obecnych przerw. Izolację wykonuje się w tym celu z lekko elastycznego materiału, który nie pęka pod obciążeniem ściskającym. [0007] W korzystnej postaci wykonania nabiegunnik na jego końcu odwróconym od otworu posiada występ. Na tym występie spoczywa płytka, która zostanie opisana poniżej. Według wynalazku w miseczce jest umieszczona płytka z materiału izolującego elektrycznie (np. FR4 lub PVC), mająca powierzchnię górną i zwróconą w kierunku nabiegunnika powierzchnię dolną oraz posiadająca otwór, a mostek oporowy jest umieszczony na powierzchni górnej, przy czym powierzchnia dolna i otwór są metalizowane i połączone elektrycznie ze sobą, zaś na obrzeżu powierzchni górnej jest umieszczony metaliczny styk brzegowy, który jest połączony z pierwszym biegunem mostka oporowego, a drugi biegun mostka oporowego jest połączony z metalizowaną warstwą otworu, zaś płytka spoczywa na nabiegunniku, przewodzącym prąd elektryczny. Styk brzegowy jest połączony z elementem podporowym przewodzącym prąd elektryczny, który dociska płytkę od strony powierzchni dolnej do nabiegunnika i który przylega do ścianki wewnętrznej miseczki. Dzięki temu zagwarantowano połączenie elektryczne zewnętrznej miseczki z elementem podporowym przewodzącym prąd elektryczny i poprzez styk brzegowy z pierwszym biegunem mostka oporowego. [0008] Element podporowy według wynalazku stanowi zagięty do wewnątrz pod kątem 180 brzeg zewnętrznej miseczki. [0009] W sposób preferowany powierzchnia górna i dolna płytki przechodzi poprzez odpowiedni skos w zewnętrzną powierzchnię boczną. Dzięki temu zapewnione jest, że przy stosowaniu styku brzegowego w każdym przypadku istnieje pewien odstęp od zewnętrznej powierzchni bocznej. W sposób preferowany zastosowano spłonkę według wynalazku w przypadku amunicji pistoletowej i karabinowej dla kalibru w zakresie od 4,6 mm do 12,7 mm. Wynalazek zostanie objaśniony poniżej bardziej szczegółowo w preferowanej postaci wykonania spłonki. Fig. 1 przedstawia (cienką) płytkę 1 według wynalazku z elementem oporowym w postaci mostka oporowego 2 inicjowanego elektrycznie. Powierzchnia górna i dolna płytki 1 są metalizowane. Jedynie zewnętrzna powierzchnia boczna 9, obszar wewnętrzny 11 i w każdym przypadku skos 10, który tworzy obszar przejściowy pomiędzy powierzchnią górną i dolną a powierzchnią boczną 9 płytki 1, nie są metalizowane i dzięki temu izolują. Dla lepszej czytelności pierścieniowy obszar izolacyjny 11, który oddziela obszar brzegowy 8d, względnie

4 3 zewnętrzną warstwę metalizowaną od wewnętrznej warstwy metalizowanej 8c, jest przedstawiony jako zagłębiony. Te dwa obszary 8c i 8d są połączone tylko mostkiem oporowym 2. Fig. 2 przedstawia schematycznie przekrój spłonki elektrycznej do amunicji do broni małego kalibru. Cechy według wynalazku, zgodnie z którą element podporowy stanowi zagięty do wewnątrz pod kątem 180 brzeg zewnętrznej miseczki, nie pokazano na fig. 2. W miseczce zewnętrznej 3 umieszczono nabiegunnik 5 przewodzący prąd elektryczny, przy czym pierwszy biegun mostka oporowego 2 jest połączony z miseczką 3, a drugi biegun jest połączony z nabiegunnikiem 5, który wystaje z miseczki 3 do wnętrza otworu 14 i jest izolowany elektrycznie względem niej za pomocą izolacji 4. Właściwy element oporowy, względnie mostek oporowy 2 jest nanoszony jako cienka warstwa metalu na cienką płytkę 1 z materiału izolacyjnego, której powierzchnia górna i dolna są metalizowane. Ta płytka 1 tworzy stabilną i dobrze określoną podstawę procesu wytwarzania, a zarazem jest w pewnym stopniu sprężysta, przez co można z nią uzyskać kontakt poprzez naciskanie na styki nie łamiąc jej. Na powierzchni górnej płytki utworzono mostek oporowy 2 z użyciem cienkiej warstwy materiału o dużym oporze (na przykład, stopu CrNi). Promieniowy obszar 11 na powierzchni górnej, którego długość odpowiada długości mostka oporowego, zewnętrzna powierzchnia boczna 9 i jej skosy przejściowe 10 nie są metalizowane. Dokładna geometria mostka oporowego 2 (długość, szerokość, grubość) określa wartość oporu elektrycznego mostka oporowego 2 oraz późniejszą czułość spłonki i w razie potrzeby może być łatwo dostosowana. Typowe wartości oporu elektrycznego mieszczą się w dolnym, jednocyfrowym zakresie omów, a wartości napięcia wymagane do zapłonu zwykle wynoszą poniżej 10 V. Nie jest wymagane wysokie napięcie. Mimo to, ze względu na nowatorską realizację geometrii mostka oporowego 2, można jednak uzyskać spłonkę ANZDH niewrażliwą na ładunki elektrostatyczne. Drugi biegun mostka oporowego 2 jest usytuowany jako warstwa metalizowana 8a na powierzchni dolnej płytki 1, a pierwszy biegun mostka oporowego 2 jest usytuowany jako obszar brzegowy 8d na brzegu powierzchni górnej. Przez mały otwór 12 w środku płytki 1, której ścianki są metalizowane, może przepływać prąd od powierzchni dolnej względnie od warstwy metalizowanej 8a, poprzez metalizowane ścianki 8b otworu 12, do wewnętrznej warstwy metalizowanej 8c, do drugiego bieguna mostka oporowego 2. Do obszaru brzegowego 8d powierzchni górnej płytki 1 dociskany jest element podporowy, przewodzący prąd elektryczny, który unieruchamia płytkę 1 w jej położeniu i zapewnia kontakt elektryczny z zewnętrzną miseczką 3 spłonki, a przez to z łuską amunicji do broni małego kalibru. Ten górny element podporowy, który zapewnia styk metaliczny z zewnętrzną metalową miseczką 3, jest wykonany w taki sposób, że powierzchnia górna zewnętrznej miseczki 3 jest zagięta do wewnątrz pod kątem 180. Alternatywnie do postaci wykonania według wynalazku można użyć wewnętrznej miseczki 7 o mniejszej średnicy (patrz fig. 2, nie według wynalazku) lub można wcisnąć do środka

5 4 tylko jeden niewielki (ewentualnie nacięty) pierścień lub wiele pierścieni nie jest to rozwiązanie zgodne z wynalazkiem. Wszystkie elementy podporowe muszą się opierać o ściankę wewnętrzną zewnętrznej miseczki 3. Możliwe są jeszcze inne sposoby, niezgodne z wynalazkiem, które pozwalają utrzymać płytkę we właściwym położeniu i zapewniają kontakt elektryczny z zewnętrzną miseczką 3. Do powierzchni górnej płytki 1, to jest, do wnętrza górnej otwartej przestrzeni spłonki jest wciskana masa zapłonowa (AZM) 6, analogicznie do klasycznej mechanicznej spłonki ANZDH. Skład masy AZM 6 może być dostosowany do szczególnych wymagań inicjowania elektrycznego (np. ze względu na pominięcie szczególnie wrażliwych na uderzenia elementów składowych). Podobnie jak w przypadku spłonek mechanicznych, masa AZM jest szczelnie zamknięta z użyciem pokrywy i lakieru, dzięki czemu proch nie może się wydostać na zewnątrz podczas dalszej obróbki. Po przyłożeniu napięcia elektrycznego do nabiegunnika 5, względnie jego trzpienia 13, oraz do zewnętrznej miseczki 3 tworzącej łuskę spłonki, prąd elektryczny może przepływać: od nabiegunnika 5 do warstwy metalizowanej 8a na powierzchni dolnej płytki 1, poprzez warstwę metalizowaną 8b w centralnym otworze 12 płytki 1, do wewnętrznej warstwy metalizowanej 8c na powierzchni górnej płytki 1, poprzez element oporowy mostka oporowego 2, do zewnętrznej warstwy metalizowanej, względnie styku brzegowego 8d na powierzchni górnej płytki 1, do wewnętrznej miseczki 7, a wreszcie do zewnętrznej miseczki 3. W wyniku przepływu prądu elektrycznego element oporowy mostka oporowego 2 nagrzewa się i inicjowany jest dociśnięty do niego ładunek zapłonowy 6. Gazy zapłonowe wytwarzane podczas następującej wówczas reakcji chemicznej mogą opuścić spłonkę ANZDH w kierunku ku górze i wpłynąć do umieszczonego w naboju prochu miotającego i zapalić go. Warstwy metalizowane na płytce 1 oznaczono symbolami odniesienia 8, względnie 8a, 8b, 8c, 8d. [0010] W zależności od kalibru odpowiadającego amunicji do broni małego kalibru, stosowane są różnej wielkości spłonki ANZDH, o różnej ilości ładunku. Wymiary i budowa przedstawionej tutaj spłonki umożliwiają łatwe skalowanie, przez co spłonka może być wytwarzana dla amunicji pistoletowej i karabinowej dla kalibru w zakresie od 4,6 mm do 12,7 mm.

6 /PE/18 EP B1 Zastrzeżenia patentowe 1. Spłonka do amunicji do broni małego kalibru z zewnętrzną metalową miseczką (3), w której umieszczona jest masa zapłonowa (6), która po zainicjowaniu wytwarza gorące gazy spalinowe, przy czym w spłonce są dodatkowo usytuowane: inicjowany elektrycznie mostek oporowy (2) i nabiegunnik (5) przewodzący prąd elektryczny, przy czym pierwszy biegun mostka oporowego (2) jest połączony z miseczką (3), a drugi biegun jest połączony z nabiegunnikiem (5), który wystaje z miseczki (3) i jest od niego odizolowany elektrycznie, a w miseczce (3) jest umieszczona płytka (1) z materiału izolującego elektrycznie, mająca powierzchnię górną i zwróconą w kierunku nabiegunnika (5) powierzchnię dolną oraz posiadająca otwór (12), zaś mostek oporowy (2) jest umieszczony na powierzchni górnej, przy czym powierzchnia dolna i otwór (12) są metalizowane i połączone elektrycznie ze sobą, a na brzegu powierzchni górnej jest umieszczony metaliczny styk brzegowy (8d), który jest połączony z pierwszym biegunem mostka oporowego (2), a drugi biegun mostka oporowego (2) jest połączony z metalizowaną warstwą (8b) otworu (12), zaś płytka (1) spoczywa na nabiegunniku (5), a styk brzegowy (8d) jest połączony z elementem podporowym przewodzącym prąd elektryczny, który dociska płytkę (1) od strony powierzchni dolnej do nabiegunnika (5) i który przylega do ścianki wewnętrznej miseczki (3), znamienna tym, że element podporowy stanowi zagięty do wewnątrz pod kątem 180 brzeg zewnętrznej miseczki (3). 2. Spłonka według zastrz. 1, znamienna tym, że w denku miseczki (3) umieszczono otwór przelotowy (14), a nabiegunnik (5) zawiera trzpień (13), który wystaje do środka otworu (14), przy czym pomiędzy nabiegunnikiem (5) a miseczką (3) umieszczono izolację elektryczną (4). 3. Spłonka według zastrz. 2, znamienna tym, że izolacja (4) jest sprężysta i nie pęka pod obciążeniem ściskającym, a w sposób preferowany jest wykonana z fibry. 4. Spłonka według zastrz. 2 albo 3, znamienna tym, że nabiegunnik (5) na jego końcu odwróconym od otworu (15) posiada występ (5a). 5. Spłonka według jednego z zastrz. od 1 do 4, znamienna tym, że powierzchnia górna i dolna płytki (1) przechodzi w każdym przypadku poprzez skos (10) w zewnętrzną powierzchnię boczną (9). 6. Zastosowanie spłonki według jednego z zastrz. od 1 do 5 do amunicji pistoletowej i karabinowej dla kalibru w zakresie od 4,6 mm do 12,7 mm.

7 /PE/18 EP B1