UKŁAD LISTEWEK SKÓRNYCH NA PALCACH RĄK U DZIECI Z TERENU KASZUB
|
|
- Czesław Marszałek
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e Wiesław Buchwald Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń UKŁAD LISTEWEK SKÓRNYCH NA PALCACH RĄK U DZIECI Z TERENU KASZUB WSTĘP Jednym z kierunków badań nad listewkami skórnymi są badania ich polimorfizmu w różnych populacjach ludzkich. Okazało się, że właściwości dermatoglifów, obok danych geograficznych, historycznych, lingwistycznych i genetycznych, mogą być również brane pod uwagę w charakterystyce biologicznej. Crawford i Duggirala (1992) uważają, że dermatoglify mogą być przydatne w rozwiązywaniu różnych ewolucyjnych kwestii dotyczących zróżnicowania człowieka. Szczególnie interesujące są prace omawiające swoiste właściwości listewek skórnych grup etnicznych, np. Pigmejów (Pospisil 1992), Eskimosów (Crawford, Duggirala 1992), Lapończyków (Jantz i in. 1993), Hindusów (Krishnan, Reddy 1994) czy Basków (Arrieta i in. 1990), a zwłaszcza endogamicznych populacji lokalnych, których odrębność jest rezultatem geograficznej i biologicznej izolacji. W tym aspekcie listewki skórne na palcach rąk analizowane były m.in. w pracach takich autorów, jak: Arrieta i in. (1990), Reddy (1990), Reddy i Reddy (1992), Arquimbau i in. (1993), Esteban i Moral (1992, 1993), Martin i Gómez (1993), Dutta i Sengupta (1994), Gualdi-Russo i in. (1994), Sirajuddin i in. (1994). Z opracowań polskich autorów wymienić można pracę Gralli (1975), która wykazała specyfikę cech listewek skórnych rąk i stóp u ludności ze wsi Giebło, a Liczbińska (1997) przedstawiła analizę dermatoglifów na palcach rąk u Kaszubów z Półwyspu Helskiego i Pomorza. W populacji Kaszubów helskich zauważa się istotnie większą niż u Kaszubów pomorskich i innych Polaków frekwencję wzorów o mniejszym stopniu komplikacji oraz istotnie niższe wartości średnich liczb listewek. W obu przypadkach stwierdzone odmienności są interpretowane jako rezultat długotrwałej izolacji. Mając do dyspozycji dermatogramy rąk rodzin, tj. rodziców i dzieci, pochodzących z północnej części kraju, w tym także z Kaszub, opracowano w niniejszej pracy morfologię listewek skórnych u dzieci w aspekcie zróżnicowania regionalnego. Przedstawienie zarówno jakościowych, jak i ilościowych cech dermatoglificznych palców rąk u dziewcząt i chłopców kaszubskich na tle dzieci z innych regionów Polski północnej stanowiło zasadniczy cel opracowania. 49
2 MATERIAŁ I METODY Wykorzystano dermatogramy rąk 1399 dzieci, potomstwa 593 rodzin pochodzących z kilku województw Polski północnej (tab. 1). Wśród grup regionalnych oddzielną utworzono dla 233 dzieci 109 dziewcząt i 124 chłopców z miejscowości położonych na Kaszubach: Kościerzyny, Lubania k. Kościerzyny, Kartuz i Sierakowic. Regionalne zróżnicowanie materiału Regional differentiation of material Tabela 1 Table 1 Region Liczba dzieci w rodzinie Liczba Płeć dzieci rodzin Syn Córka Bydgoszcz N % 31,8 35, ,3 5,6 0,9-0, ,8 51,2 Elbląg N Ciechanów % 24,3 53,1 13,9 4,3 3,5 0, ,5 47,5 Gdańsk N % 13,3 29,7 36,7 10,2 7, ,2 49,8 Kaszuby N % 15,3 36,5 25,9 10,6 7 3,5-1, ,8 Słupsk N Koszalin % 37,3 46,3 14,9 1, ,1 52,9 Toruń N Włocławek % 28,9 38,8 17,4 6,6 5 0,8 1,7 0, ,9 52,1 Razem N % ,4 7,4 4,9 1,3 0,5 0, ,1 49,9 Indywidualnego opisu listewek skórnych na palcach rąk dokonano, ustalając typ wzoru na podstawie systemu klasyfikacyjnego Lestrange-Bocheńskiej w modyfikacji Roguckiej (1968), a także stosując przyjętą technikę liczbę listewek w obrębie wzorów pętlicowych i wirowych. Wymienione cechy wykorzystane zostały do sporządzenia ogólnej charakterystyki układu listewek skórnych na palcach rąk dzieci w sześciu wróżnionych grupach regionalnych. Obejmowała ona częstość rozmaitych form wzorów oraz wartości parametrów statystycznych liczby listewek na poszczególnych palcach oraz, oddzielnie i łącznie, na pięciu palcach lewej i prawej ręki. Przy porównywaniu grupy kaszubskiej z innymi grupami zbadano różnice w składach procentowych zasadniczych typów wzorów, tj. łuków, pętli i wirów (A, L, W), których istotność weryfikowana była za pomocą testu u dla różnicy dwóch frakcji (Oktaba 1980), natomiast różnice pomiędzy średnimi arytmetycznymi liczby listewek oceniano testem t Studenta. Wartości tych cech w poszczególnych regio- 50
3 nach, które w porównaniu z grupą kaszubską różniły się statystycznie istotnie (na poziomie P< 0,05), zostały w tabelach 4-7 oznaczone gwiazdkami. WYNIKI Częstość wyróżnionych form wzorów na poszczególnych palcach lewej i prawej ręki u dziewcząt przedstawiono w tabeli 2, natomiast u chłopców w tabeli 3. Tabela 2 Częstość (w %) wzorów na opuszkach palców rąk u dziewcząt z terenu Kaszub (N=109) Table 2 Pattern frequencies (in %) on the fingers in girls from Kashubia (N=109) Lewa Wzór Prawa V IV III II I I II III IV V 1,83 1,83 A r 0,92 1,83 2,75 0,92 A s 3,67 1,83 2,75 3,67 6,42 4,59 5,50 A u 1,83 4,59 1,83 2,75 1,83 T r 0,92 0,92 0,92 T s 0,92 T u 1,83 0,92 9,17 l r 0,92 10,09 0,92 0,92 12,84 4,59 10,09 12,84 4,59 l u 4,59 8,26 13,76 4,59 16,51 6,42 L r 7,34 70,65 52,29 59,63 26,61 44,95 L u 46,79 32,11 65,14 39,45 62,39 0,92 G r 1,83 0,92 L Mr 1,83 0,92 0,92 4,59 4,59 2,75 3,67 L Mu 1,83 2,75 1,83 5,50 3,67 0,92 L Rr 0,92 0,92 L Ru 0,92 1,83 3,67 1,83 W 1r 2,75 1,83 0,92 1,83 17,43 8,26 12,84 11,93 W 1s 11,01 12,84 6,42 27,52 2,75 11,01 0,92 W 1u 0,92 0,92 1,83 15,60 3,67 0,92 W 2r 2,75 1,83 2,75 10,09 15,60 W 2s 19,27 1,83 1,83 1,83 1,83 2,75 3,67 0,92 0,92 5,50 W 2u 7,34 2,75 2,75 8,26 0,92 W 2Es 0,92 1,83 0,92 WL 2r 0,92 0,92 3,67 WL 2s 1,83 0,92 WL 2u 0,92 L/G u 0,92 W 3s 51
4 Tabela 3 Częstość (w %) wzorów na opuszkach palców rąk u chłopców z terenu Kaszub (N=124) Table 3 Pattern frequencies (in %) on the fingers in boys from Kashubia (N=124) Lewa Wzór Prawa V IV III II I I II III IV V 2,42 A r 0,81 1,61 1,61 3,23 A s 0,81 1,61 0,81 2,42 2,42 A u 0,81 0,81 0,81 2,42 T r 0,81 T u 0,81 1,61 10,48 l r 11,29 0,81 4,84 2,42 7,26 7,26 1,61 l u 1,61 8,06 8,87 5,65 8,06 8,06 L r 16,13 0,81 75,00 50,81 64,52 25,81 50,00 L u 36,29 14,52 58,87 25,00 63,71 G r 0,81 L Mr 1,61 2,42 3,23 0,81 0,81 1,61 L Mu 1,61 1,61 1,61 5,65 0,81 0,81 L Rr 0,81 0,81 0,81 L Ru 3,23 0,81 3,23 0,81 W 1r 2,42 1,61 7,26 21,77 10,48 9,68 11,29 W 1s 19,35 16,13 12,10 27,42 10,48 1,61 8,06 1,61 0,81 W 1u 2,42 16,94 8,06 4,84 W 2r 7,26 0,81 2,42 4,03 4,84 11,29 9,68 W 2s 14,52 8,06 7,26 2,42 3,23 5,65 4,84 2,42 10,48 W 2u 13,71 2,42 2,42 6,45 4,84 W 2Er 0,81 1,61 4,03 W 2Es 4,03 0,81 1,61 2,42 W 2Eu 0,81 WL 2r 3,23 1,61 3,23 4,03 WL 2s 1,61 2,42 0,81 1,61 2,42 0,81 3,23 WL 2u 3,23 0,81 0,81 L/G r 1,61 W 3r 0,81 W 3s 0,81 W rozkładach zaznaczają się znane powszechnie prawidłowości. Spośród typów wzorów najliczniej reprezentowane są pętle, w dalszej kolejności wiry i łuki, typowa jest także kolejność palców pod względem występowania różnych wzorów: łuków (A), małych (l) i dużych pętli (L) oraz wirów (W). U obu płci zaznacza się przewaga wzorów o większej komplikacji morfologicznej na palcach ręki prawej w porównaniu z lewą ręką, a także różnice dymorficzne polegające na częstszym występowaniu wirów u chłopców, natomiast łuków u dziewcząt. Podobnie jak w populacji polskiej (Rogucka 1968) czy u ludności Polski północnej (Buchwald 1981), najliczniej re- 52
5 prezentowana jest pętla ulnarna (L u ), natomiast stosunkowo rzadkimi wzorami na palcach rąk są: namioty (T), pętle muszlowe (L M ) i rakietkowe (L R ), pętle gamma (Γ), wzory złożone (Γ/L) i wiry atypowe (W 3 ). W tabelach 4 i 5 zestawiona została częstość trzech zasdniczych typów wzorów (A, L, W) u dziewcząt i chłopców z regionu Kaszub oraz w grupach porównawczych. Mimo że każdy z regionów wykazuje pewne odrębności, to można stwierdzić podobieństwo regionów kaszubskiego i gdańskiego (dotyczy to zarówno chłopców, jak i dziewcząt), a także podobieństwo chłopców z Kaszub i Słupska. Największe z kolei zróżnicowanie obserwuje się porównując chłopców kaszubskich i toruńskich. Statystycznie istotne różnice w częstościach wzorów A, L, W pomiędzy dziewczętami i chłopcami kaszubskimi i dziećmi z innych regionów rzadziej dotyczą poszczególnych palców (najczęściej są to palce II i III), natomiast są one wyraźniejsze w odniesieniu do pięciu palców lewej ręki u dziewcząt, prawej u chłopców oraz u obu płci palców obu rąk. W tym ostatnim przypadku u dziewcząt kaszubskich istotnie częściej niż z regionu elbląskiego i toruńskiego występują łuki i pętle (różnica istotna w porównaniu z regionem słupskim), natomiast rzadziej pętle (różnice istotne w porównaniu z regionami elbląskim i słupskim). U chłopców kaszubskich i toruńskich z kolei zwracają uwagę istotne statystycznie różnice w częstościach wszystkich trzech typów wzorów. Chłopcy kaszubscy, w porównaniu z chłopcami z innych regionów, charakteryzują się stosunkowo niską frekwencją łuków i wirów, natomiast stosunkowo wysoką frekwencją pętli. Znane z wcześniejszych opracowań prawidłowości odnoszą się także do drugiej z analizowanych cech liczby listewek na palcach rąk (tab. 6, 7). Zarówno w grupie kaszubskiej, jak i pozostałych regionach u obu płci najwyższe wartości średnich arytmetycznych dotyczą I i IV palców, najniższe palców III i II. Wyraźnie zaznaczają się różnice międzypłciowe (wyższe wartości u chłopców) oraz między stronami ciała, zwłaszcza zaś w łącznej liczbie listewek na pięciu palcach obu rąk. Jednocześnie cecha ta wykazuje małe, w porównaniu z częstościami wzorów A, L, W, zróżnicowanie międzyregionalne. Dziewczęta kaszubskie mają istotnie wyższe wartości średnich arytmetycznych liczby listewek na V palcu lewej ręki w porównaniu z dziewczętami z województwa gdańskiego oraz na IV palcu lewej ręki w porównaniu z dziewczętami z województw gdańskiego i toruńskiego. Istotnie niższa jest u nich natomiast liczba listewek na II palcach obu rąk w porównaniu z dziewczętami z regionu słupsko-koszalińskiego. Nie stwierdzono żadnej istotnej różnicy w sumie liczby listewek na pięciu palcach lewej i prawej ręki, a także palcach obu rąk. Chłopcy kaszubscy pod względem przeciętnych wartości liczby listewek na palcach rąk najbardziej różnią się od chłopców z województwa gdańskiego. Mają oni wyższe wartości średnich na wszystkich palcach (różnice istotne: V i III palec lewej i IV palec prawej oraz suma lewej, prawej i obu rąk). Z pozostałych różnic dwie dotyczą także V palca lewej ręki (Bydgoszcz, Elbląg) oraz I palca prawej ręki (Bydgoszcz). 53
6 Tabela 4 Częstość (w %) wzorów A, L, W na palcach rąk u dziewcząt zróżnicowanie regionalne Table 4 Pattern A, L, W frequencies (in %) on the fingers in girls regional differentiation Cecha Wzór Bydgoszcz Elbląg Ciecha- -nów Gdańsk Kaszuby Słupsk Koszalin Toruń Włocła- -wek A 2,38 2,59 1,46 3,67 1,56 1,36 V L 88,10 85,34 88,98 89,00 87,51 90,48 W 9,52 12,07 9,56 7,33 10,93 8,16 A 3,17 1,72 3,68 3,67 0 2,04 IV L 63,50 56,90 66,17 62,39 54,69 66,67 W 33,33 41,38 30,15 33,94 45,31 31,29 A 10,31 6,89 11,76 10,08 6,25 5,44 III L 69,85 68,12 72,06 74,32 64,06 74,84 W 19,84 24,99 16,18 15,60 29,69* 19,72 A 15,08 5,18* 14,71 12,84 10,93 8,16 II L 42,25 56,90 53,64 56,89 50,00 58,5 W 39,67 37,92 31,65 30,27 39,07 33,34 A 7,15 1,72 5,15 6,42 6,25 4,76 I L 59,50 54,31 55,14 53,21 56,25 59,19 W 33,32 43,97 39,71 40,37 37,50 36,05 A 7,62 3,62* 7,35 7,34 5,00 4,35* Lewa L 65,24 64,31 67,21 67,16 62,50 69,94 W 27,14 32,07* 25,44 25,5 32,50* 25,71 A 3,97 1,70 2,93 1,83 1,56 1,36 I L 53,97 49,15 44,12 55,96 50,00 52,39 W 42,06 49,15 52,95 42,21 48,44 46,25 A 14,29 5,16 11,75 11,01 14,06 8,16 II L 46,82* 60,36 58,10 62,38 46,87* 55,78 W 38,89* 34,48 30,15 26,60 39,07 36,06 A 10,31 5,17 8,82 4,59 3,13 5,44 III L 70,64* 74,14 75,00 82,57 76,56 80,96 W 19,05 20,69 16,18 12,83 20,31 13,60 A 2,38 2,58 2, IV L 57,16 47,42 50,00 51,38 50,00 57,82 W 40,46 50,00 47,8 48,62 50,00 42,18 A 1,59 2,59 0,74 2,75 0 0,68 V L 88,09 81,03 92,66* 83,49 84,38 89,12 W 10,32 16,38 6,62 13,76 15,62 10,2 A 6,51 3,45 5,29 4,04 3,75 3,13 Prawa L 63,33 62,41 63,97 67,15 61,56 67,21 W 30,16 34,14 30,74 28,81 34,69 29,66 A 7,06 3,53* 6,32 5,69 4,38 3,74* L + P L 64,29 63,37 65,59 67,16 62,03* 68,57 W 28,65 33,10* 28,09 27,15 33,59* 27,69 54
7 Tabela 5 Częstość (w %) wzorów A, L, W na palcach rąk u chłopców zróżnicowanie regionalne Table 5 Pattern A, L, W frequencies (in %) on the fingers in boys regional differentiation Cecha Wzór Bydgoszcz Elbląg Ciecha- -nów Gdańsk Kaszuby Słupsk Koszalin Toruń Włocła- -wek A 1,67 0,78 0, ,22 V L 84,17 82,82 88,32 82,26 82,45 80,00 W 14,16 16,40 10,95 17,74 17,55 17,78 A 0,83 3,12 1,45 0,81 0 1,48 IV L 54,17 46,09 58,40 57,27 52,63 43,71* W 45,00 50,79 40,15 41,92 47,37 54,81* A 6,67 3,12 5,11 4,03 5,26 5,18 III L 68,33 63,28* 71,53 75,01 63,18 64,44 W 25,00 33,60* 23,36 20,96 31,56 30,38 A 10,00 5,46 9,49 8,06 7,02 8,89 II L 47,50 55,47 52,56 53,22 54,40 40,01* W 42,50 39,07 37,95 38,72 38,58 51,10* A 2,50 4,68 1,45 2,42 1,75 1,48 I L 55,84 56,25 55,48 53,22 50,87 60,00 W 41,66 39,07 43,07 44,36 47,38 38,52 A 4,33 3,44 3,65 3,06 2,81 3,85 Lewa L 62,00 60,78 65,25 64,19 60,70 57,63* W 33,67 35,78 31,10 32,75 36,49 38,52* A 1,66 0,78 1,46 0,81 1,75 2,23 I L 45,01 43,75 45,26 39,51 36,85 39,26 W 53,33 55,47 53,28 59,68 61,40 58,51 A 10,84* 9,38* 5,84 3,24 8,76 8,14 II L 39,17* 42,18 56,20 54,04 42,12 44,44 W 49,99 48,44 37,96 42,72 49,12 47,42 A 5,83 6,25 5,10 4,84 3,51 6,66 III L 65,00 66,41 68,62 70,16 64,91 62,22 W 29,17 27,34 26,28 25,01 31,58 31,12 A 1,67 1,56 1, ,70* IV L 38,33 34,39 42,34 41,14 38,59 31,86 W 60,00 64,05 56,20 58,86 61,41 64,44 A 0,83 2,34 1, ,48 V L 79,17 69,54 78,10 73,39 77,20 70,38 W 20,00 28,12 20,44 26,61 22,80 28,14 A 4,17* 4,06* 3,07 1,77 2,81 4,44* Prawa L 53,33 51,25 58,10 55,65 51,93 49,63* W 42,50 44,69 38,83 42,58 45,26 45,93 A 4,25* 3,75 3,36 2,42 2,81 4,15* L + P L 57,67 56,02* 61,68 59,92 56,31 53,63* W 38,08 40,23 34,96 37,66 40,88 42,22* 55
8 Cecha Liczba listewek na palcach rąk u dziewcząt zróżnicowanie regionalne Par. Stat. Finger fidge counts in girls regional differentiation Bydgoszcz Elbląg Ciecha- -nów Gdańsk Kaszuby Słupsk Koszalin Tabela 6 Table 6 Toruń Włocła- -wek N V X 12,74 13,30 11,93* 13,53 14,33 12,55 s 5,38 4,76 5,11 5,24 5,06 5,14 N IV X 16,30 17,05 15,93* 17,70 17,14 16,09* s 5,78 5,20 6,11 5,60 6,45 5,62 N III X 12,51 14,00 12,91 12,82 13,95 12,52 s 6,12 5,04 5,19 5,21 5,42 5,68 N II X 12,37 12,83 12,14 11,51 13,93* 12,01 s 6,47 6,20 5,81 5,76 5,68 5,72 N I X 15,50 16,65 15,75 15,84 16,86 15,62 s 4,95 4,56 5,09 5,09 5,02 5,71 N Lewa X 64,35 71,27 64,26 67,09 72,55 65,41 s 27,02 23,88 24,99 23,17 25,96 24,66 N I X 16,75 18,49 17,81 17,50 18,24 16,88 s 5,08 4,89 4,82 5,59 5,54 5,18 N II X 13,44 13,23 13,17 12,26 14,65* 12,37 s 6,48 6,59 6,08 6,22 6,13 6,15 N III X 12,45 13,27 12,37 12,07 13,05 12,03 s 5,83 4,59 5,25 5,32 6,39 5,08 N IV X 16,11 17,17 16,29 17,35 17,56 16,07 s 5,57 5,32 5,88 5,56 6,35 5,52 N V X 12,63 13,10 11,97 12,87 13,53 12,56 s 4,88 4,71 4,65 5,30 5,91 5,28 N Prawa X 66,83 73,25 68,01 69,47 74,28 67,92 s 26,36 23,22 24,37 23,40 26,91 22,46 N L + P X 131,17 143,90 131,79 135,94 146,83 133,78 s 52,67 47,08 48,63 46,26 51,97 45,65 56
9 Cecha Liczba listewek na palcach rąk u chłopców zróżnicowanie regionalne Par. Stat. Finger fidge counts in boys regional differentiation Bydgoszcz Elbląg Ciecha- -nów Gdańsk Kaszuby Słupsk Koszalin Tabela 7 Table 7 Toruń Włocła- -wek N V X 13,55* 13,31* 13,61* 14,68 14,28 14,78 s 4,56 5,06 5,13 4,26 4,69 5,17 N IV X 17,26 18,00 16,31 18,44 17,74 17,78 s 5,28 4,96 5,92 5,27 5,74 6,14 N III X 14,31 14,43 13,08* 14,50 15,13 14,58 s 5,53 5,77 5,57 5,22 4,78 5,84 N II X 13,45 13,06 12,40 13,50 14,23 13,97 s 5,48 5,79 6,34 6,37 5,39 6,25 N I X 17,40 17,94 17,76 18,51 17,98 17,65 s 5,19 5,15 5,34 4,59 5,64 5,20 N Lewa X 72,87 74,08 70,72* 77,36 77,24 75,90 s 23,99 25,15 23,95 21,37 22,84 26,24 N I X 19,06* 19,58 19,61 20,45 20,30 19,70 s 4,94 5,91 5,03 4,74 4,92 5,03 N II X 14,09 13,82 13,06 13,70 14,00 14,23 s 6,54 6,41 6,43 6,57 6,02 6,81 N III X 13,59 13,82 12,67 13,77 14,24 14,70 s 5,42 5,35 5,53 5,19 4,92 6,03 N IV X 16,91 17,30 16,17* 17,85 18,14 17,94 s 5,04 5,66 5,88 5,71 5,30 5,72 N V X 13,50 13,57 13,65 14,51 14,05 14,49 s 5,04 5,36 5,12 4,59 5,10 5,42 N Prawa X 74,13 75,20 73,04* 79,01 78,65 77,6 s 23,94 26,13 24,13 22,19 22,88 27,32 N L + P X ,27 143,77* 156,37 155,89 153,5 s 47,03 50,28 46,93 42,43 44,74 52,93 57
10 W uzupełnieniu można dodać, że stwierdzone różnice regionalne w obu omawianych cechach są ze sobą związane znaną zależnością. Wzory wirowe przeważnie utworzone są przez większą liczbę listewek skórnych niż wzory pętlicowe, toteż liczba listewek skorelowana jest z wartością wskaźnika komplikacji wzorów (Szczotkowa 1985). Wzajemne relacje w liczbach listewek na palcach rąk pomiędzy dziećmi z Kaszub i innych regionów (zwłaszcza tam, gdzie różnice są statystycznie istotne) znalazły także odzwierciedlenie w niejednakowych częstościach występowania pętli i wirów. Podsumowując otrzymane rezultaty można stwierdzić, że w charakterystyce dermatoglifiów na palcach rąk u dzieci kaszubskich uwidoczniły się pewne odrębności w porównaniu z innymi grupami regionanlnymi, a także zaznaczyła się tendencja do mniejszej komplikacji morfologicznej wzorów. PIŚMIENNICTWO Arquimbau R., Esteban E., Fananas L., 1993, Finger dermatoglyphics in Delta de l'ebre: A Mediterranean Spanish population, Anthrop. Anz., 51, 3, Arrieta M. I., Martinez B., Simon A., Salazar L., Criado B., Lostao C. M., 1990, Quantitative and qualitative finger dermatoglyphics in the Basque Valley of Urola, Spain, Anthrop. Anz., 48, 1, Buchwald W., 1981, Układ listewek skórnych na opuszkach palców rąk u ludności Polski północnej. Prz. Antr., 47, 1, Crawford M. H., Duggirala R., 1992, Digital Dermatoglyphic Patterns of Eskimo and American Populations: Relationships between Geographic, Dermatoglyphic, Genetic, and Linguistic Distances. Hum. Biol., 64, 5, Dutta M. N., Sengupta S., 1994, Fingerprints of the Sonowal Kachari of Dibrugarh, Assam (India). Anthrop. Anz., 52, 2, Esteban E., Moral P., 1992, Quantitative finger dermatoglyphics in the Mediterranean region of Murcia, Spain. Int. Journal of Anthrop., 7, 2, Esteban E., Moral P., 1993, Finger dermatoglyphics in a Mediterranean population (Murcia, Spain): Pattern types and pattern intensity index. Anthrop. Anz., 51, 2, Gralla G., 1975, Listewki skórne dłoni i stóp ludności wsi Giebło w powiecie zawierciańskim. Prz. Antr., 41, 2, Gualdi-Russo E., Facchini F., Brasili-Gualandi P., Gruppioni G., Pettener D., 1994, Digital and palmar dermatoglyphics and the population structure of the Upper Bologna Apennine. Annals of Hum. Biol., 21, 6, Jantz R. L., Eriksson A. W., Brehme H., 1993, Population Relationships of Lapps As Reflected by Quantitative Dermatoglyphics. Hum. Biol., 65, 5, Krishnan T., Reddy B. M., 1994, Geographical and ethnic variability of finger ridge-counts biplots of male and female Indian samples. Annals of Hum. Biol., 21, 2, Liczbińska G., 1997, Dermatoglyphic distinctness of the Hel Kashubians. Anthrop. Rev., 60, Martin J., Gómez P., 1993, Dermatoglyphic analysis of La Liebana (Cantabria, Spain). 2. Finger ridge counts. Anthrop. Anz., 51, 2, Oktaba W., 1980, Elementy statystyki matematycznej i metodyka doświadczalnictwa. Warszawa Pospisil M. F., 1992, Dermatoglyphics of the Efe Pygmies. Anthrop. Anz., 50, 1-2,
11 Reddy B. M., 1990, Qualitative dermatoglyphic affinities between the migrant groups of fishermen of Puri Coast, India. Anthrop. Anz., 48, 2, Reddy B. M., Reddy P. C., 1992, Dermatoglyphic Affinities Among the Telugu Populations With Contrasting Ethnohistorical Backgrounds. Am. J. of Hum. Biol., 4, Rogucka E., 1968, Zróżnicowanie listewek skórnych na opuszkach palców rąk w populacji polskiej, Mat. i Prace Antr., 76, Sirajuddin S. M., Duggirala R., Crawford M. H., 1994, Population Structure of the Chenchu and other South Indian Tribal Groups: Relationships between Genetic, Anthropometric, Dermatoglyphic, Geographic, and Linguistic Distances. Hum. Biol., 66, 5, Szczotkowa Z., 1985, Antropologia w dochodzeniu ojcostwa. Warszawa Summary DIGITAL DERMATOGLYPHICS IN CHILDREN FROM KASHUBIA The fingerprints of a total of 1399 children, the offspring of 593 families coming from several provinces of northern Poland, have been used in the study. A separate group was distinguished including 233 children, 109 girls and 124 boys, coming from places in Kashubia: Kościerzyna, Lubań near Kościerzyna, Kartuzy and Sierakowice (table 1). The frequencies of the particular types of patterns on the fingers of Kashubian girls is presented in Table 2, of boys in Table 3. In comparing the Kashubian group with the other regions, the differences in the frequencies of the basic pattern categories: arch, loop and whorl (A, L, W), have been studied using the u-test (Table 4 girls, Table 5 boys), and the differences between the arithmetical means of ridge counts have been estimated using the Student t-test (Table 6 girls, Table 7 boys). The values of those characteristics in the particular regions which showed statistically significant differences when compared with the Kashubian group have been marked with asterisks in Tables 4-7. As far as the frequency of patterns A, L, W is concerned, there is a similarity between the regions of Kashubia and Gdańsk (girls and boys), as well as between the boys from Kashubia and from Słupsk. The greatest differences have been found in comparing the boys from Kashubia and those from Toruń. Statistically significant differences in the frequencies of patterns A, L, W between the boys and girls from Kashubia and the children from other regions rarely concern particular fingers (most frequently those are fingers II and III). They are more pronounced for the five fingers of the left hand in girls, of the right hand in boys, and for the fingers of both hands in both sexes. The territorial differences in the finger ridge counts are smaller than in the frequencies of patterns A, L, W. 59
LISTEWKI SKÓRNE DŁONI U DZIECI Z TERENU KASZUB
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Wiesław Buchwald Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń LISTEWKI SKÓRNE DŁONI U DZIECI Z TERENU KASZUB WSTĘP Układ listewek skórnych na dłoniach obejmuje
Dermatoglifika dłoni mieszkańców wyspy Palue (Indonezja): Thenar i Hypothenar
Przegląd Antropologiczny 1986, tom 52, z. 12, s. 209213, Poznań 1988 Dermatoglifika dłoni mieszkańców wyspy Palue (Indonezja): Thenar i Hypothenar Richard Kiprono A. Mitei PAPILLARY PATTERNS OF PALMS OF
ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Zróżnicowanie i dziedziczenie liczby listewek skórnych na kłębie i kłębiku dłoni
Przegląd Antropologiczny tom 57, z. 1-2, s. 97-102, Poznań 1994 Zróżnicowanie i dziedziczenie liczby listewek skórnych na kłębie i kłębiku dłoni Wiesław Buchwald Abstract DIFFERETIATIO AD IHERITACE OF
Korelacje pomiędzy wzorami listewek skórnych na opuszkach palców rąk
Przegląd Antropologiczny 1988, tom 54, z 1-2, s. 99-106, Poznań 1990 Korelacje pomiędzy wzorami listewek skórnych na opuszkach palców rąk Jarosław Moszczyński CORRELATIONS BETWEEN DERMATOGLYPHIC PATTERNS
STRATYFIKACJA SPOŁECZNA RODZICÓW A POZIOM ROZWOJU FIZYCZNEGO I MOTORYCZNEGO ICH DZIECI
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Ryszard Asienkiewicz Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra STRATYFIKACJA SPOŁECZNA RODZICÓW A POZIOM ROZWOJU FIZYCZNEGO I MOTORYCZNEGO ICH DZIECI
DYNAMIKA ROZWOJU RĘKI U DZIECI I MŁODZIEŻY POZNAŃSKIEJ W WIEKU OD 1,5 MIESIĄCA DO 18 LAT
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Aneta Sitek 1, Andrzej Malinowski 2 1 Uniwersytet Łódzki, Łódź 2 Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra DYNAMIKA ROZWOJU RĘKI U DZIECI I MŁODZIEŻY
Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
Alicja Drohomirecka, Katarzyna Kotarska
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 20 2003 ALICJA DROHOMIRECKA KATARZYNA KOTARSKA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH ZE STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA POSZCZEGÓLNYCH TYPÓW SKOLIOZ U DZIEWCZĄT I CHŁOPCÓW NA PRZESTRZENI OSTATNICH PIĘĆDZIESIĘCIU LAT
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji w Poznaniu Nr 3 2007 Magdalena Rusin, Grażyna Szypuła, Jadwiga Nabielska, Ewa Kowalska, Grażyna Kępys Bielski Ośrodek Gimnastyki Korekcyjno-Kompensacyjnej
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 77 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 77 SECTIO D 2004 Instytut Kultury Fizycznej Uniwersytet Szczeciński Institute of Physical Culture, University of Szczecin,
Charakterystyka wskaźnika smukłości dzieci i młodzieży w wieku lat uprawiających różne dyscypliny sportu w województwie lubuskim
ROZDZIAŁ XIV 1 Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Biologiczny University of Zielona Góra, Faculty of Biological Sciences 2 Gimnazjum nr1 w Zielonej Górze Gymnasium No.1 in Zielona Góra 3 Uniwersytet Zielonogórski,
Wzory linii papilarnych na stopach
Wzory linii papilarnych na stopach Zró nicowanie morfologiczne wzorów linii papilarnych na stopach oraz czêstoœæ ich wystêpowania to temat rzadko poruszany w literaturze kryminalistycznej z kilku podstawowych
OPRACOWANIE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ
www.wroclaw.pl OPRACOWANIE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ ( badania październik 2016 maj 2017 ) Opracowali: dr inż. Krzysztof Przednowek mgr inż. Łukasz Wójcik Wrocław 2017 Spis treści
UWARUNKOWANIA RODZINNE I ŚRODOWISKOWE WYSOKOŚCI I MASY CIAŁA DZIECI I MŁODZIEŻY ZAMIESZKAŁEJ NA TERENIE RÓŻNYCH MIAST KIELECCZYZNY
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Andrzej Jopkiewicz, Monika Zaręba Akademia Świętokrzyska, Kielce UWARUNKOWANIA RODZINNE I ŚRODOWISKOWE WYSOKOŚCI I MASY CIAŁA DZIECI I MŁODZIEŻY ZAMIESZKAŁEJ
NOWORODKI KASZUBSKIE OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA
S ł u p s k i e r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Ewa Wójtowicz Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu, Gdańsk NOWORODI ASZUBSIE OGÓLNA CHARATERYSTYA WSTĘ Rozwój fizyczny określany jest jako ciąg przeobrażeń,
ZMIANY MIĘDZYPOKOLENIOWE WYBRANYCH CECH STUDENTEK PEDAGOGIKI UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO W LATACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Małgorzata Roślak, Henryk Stolarczyk Uniwersytet Łódzki, Łódź ZMIANY MIĘDZYPOKOLENIOWE WYBRANYCH CECH STUDENTEK PEDAGOGIKI UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO
Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity. OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Przedszkola z programu Ministerstwa Sportu)
Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Przedszkola z programu Ministerstwa Sportu) Opracowali: dr inż. Krzysztof Przednowek mgr inż. Łukasz Wójcik
Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity
Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego) Opracowali: dr inż. Krzysztof Przednowek mgr inż. Łukasz
Dymorfizm płciowy cech somatycznych wśród dzieci i młodzieży uprawiających wybrane dyscypliny sportowe
ROZDZIAŁ XXVII ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2015 DOBROSTAN I SPOŁECZEŃSTWO 1 Uniwersytet Zielonogórski University of Zielona Góra 2 Gimnazjum nr 1 w Zielonej Górze JÓZEF TATARCZUK 1, JOANNA SOLAN 2 Sexual dimorphism
Zadania ze statystyki, cz.6
Zadania ze statystyki, cz.6 Zad.1 Proszę wskazać, jaką część pola pod krzywą normalną wyznaczają wartości Z rozkładu dystrybuanty rozkładu normalnego: - Z > 1,25 - Z > 2,23 - Z < -1,23 - Z > -1,16 - Z
Sposoby prezentacji problemów w statystyce
S t r o n a 1 Dr Anna Rybak Instytut Informatyki Uniwersytet w Białymstoku Sposoby prezentacji problemów w statystyce Wprowadzenie W artykule zostaną zaprezentowane podstawowe zagadnienia z zakresu statystyki
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 2 23 JERZY EIDER BEATA BURYTA RAFAŁ BURYTA ROZWÓJ FIZYCZNY DZIECI Z WADAMI POSTAWY I UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM NA TLE
ANALIZA WRAŻLIWOŚCI CENY OPCJI O UWARUNKOWANEJ PREMII
STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 31 Ewa Dziawgo Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu ANALIZA WRAŻLIWOŚCI CENY OPCJI O UWARUNKOWANEJ PREMII Streszczenie W artykule przedstawiono
Wykorzystanie testu t dla pojedynczej próby we wnioskowaniu statystycznym
Wiesława MALSKA Politechnika Rzeszowska, Polska Anna KOZIOROWSKA Uniwersytet Rzeszowski, Polska Wykorzystanie testu t dla pojedynczej próby we wnioskowaniu statystycznym Wstęp Wnioskowanie statystyczne
ZRÓŻNICOWANIE DYMORFICZNE CECH MORFOLOGICZNYCH KANDYDATÓW NA STUDIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W WSP W CZĘSTOCHOWIE W ROKU AKADEMICKIM 1996/1997
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Janusz Wojtyna, Joanna Rodziewicz-Gruhn Akademia im. Jana Długosza, Częstochowa ZRÓŻNICOWANIE DYMORFICZNE CECH MORFOLOGICZNYCH KANDYDATÓW NA STUDIA
Akceleracja rozwoju i zmiany sekularne cech morfologicznych młodzieży wrocławskiej
Przegląd Antropologiczny tom 56, z. 1-2, s. 109-113, Poznań 1993 Akceleracja rozwoju i zmiany sekularne cech morfologicznych młodzieży wrocławskiej Zofia Ignasiak, Teresa Sławińska Abstract ACCELERATION
ROZWÓJ FIZYCZNY NOWORODKÓW Z POMORZA ŚRODKOWEGO PHYSICAL DEVELOPMENT OF INFANTS FROM CENTRAL POMERANIA
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 10 2013 ROZWÓJ FIZYCZNY NOWORODKÓW Z POMORZA ŚRODKOWEGO PHYSICAL DEVELOPMENT OF INFANTS FROM CENTRAL POMERANIA Lidia Cymek 1 Anna Rożnowska 2 1 Akademia
Urbanizacja jako czynnik różnicujący wysokość i masę ciała dzieci
Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego Rzeszów 2006, 3, 188 192 Maria Zadarko-Domaradzka, Edward Tlałka Urbanizacja jako czynnik różnicujący wysokość i masę ciała dzieci PRACE ORYGINALNE Z Zakładu
Mgr Paweł Musiał. Promotor Prof. dr hab. n. med. Hanna Misiołek Promotor pomocniczy Dr n. med. Marek Tombarkiewicz
Mgr Paweł Musiał Porównanie funkcjonowania podstawow-ych i specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego na przykładzie Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Staszowie Rozprawa
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Elżbieta Cebulak KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO THE PRECIPITATION ON THE AREA OF CRACOW
STAN ROZWOJU FIZYCZNEGO DZIECI KONIŃSKICH ORAZ DZIECI Z WYBRANYCH OBSZARÓW BIAŁORUSI
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Andrzej Malinowski Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra STAN ROZWOJU FIZYCZNEGO DZIECI KONIŃSKICH ORAZ DZIECI Z WYBRANYCH OBSZARÓW BIAŁORUSI W
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA NADWAGI I OTYŁOŚCI U DZIECI I MŁODZIEŻY WIEJSKIEJ Z KASZUB W LATACH 2006-2008
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 9 2012 CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA NADWAGI I OTYŁOŚCI U DZIECI I MŁODZIEŻY WIEJSKIEJ Z KASZUB W LATACH 2006-2008 PREVALENCE OF OVERWEIGHT AND OBESITY IN VILLAGE
RAPORT WSKAŹNIK EDUKACYJNEJ WARTOŚCI DODANEJ PO EGZAMINIE GIMNAZJALNYM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013
RAPORT WSKAŹNIK EDUKACYJNEJ WARTOŚCI DODANEJ PO EGZAMINIE GIMNAZJALNYM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 14 W BYDGOSZCZY GIMNAZJUM NR 37 INTEGRACYJNE Opracowanie A. Tarczyńska- Pajor na podstawie
Analiza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim
Jacek Batóg Barbara Batóg Uniwersytet Szczeciński Analiza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim Znaczenie poziomu i dynamiki wydajności pracy odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu wzrostu gospodarczego
BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Podstawowe pojęcia statystyczne
Podstawowe pojęcia statystyczne Istnieją trzy rodzaje kłamstwa: przepowiadanie pogody, statystyka i komunikat dyplomatyczny Jean Rigaux Co to jest statystyka? Nauka o metodach ilościowych badania zjawisk
Analiza statystyczna. Ogólne własności funkcji. Funkcja liniowa. Równania i nierówności liniowe
Analiza statystyczna Ogólne własności funkcji. Funkcja liniowa. Równania i nierówności liniowe Dokument zawiera opracowanie wyników analizy statystycznej e-sprawdzianu Edyta Landkauf, Zdzisław Porosiński
BIOLOGICZNE I SPOŁECZNE PRZYCZYNY UMIERALNOŚCI DZIECI W REJENCJI GDAŃSKIEJ W II POŁOWIE XIX WIEKU
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 05 Grażyna Liczbińska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań BIOLOGICZNE I SPOŁECZNE PRZYCZYNY UMIERALNOŚCI DZIECI W REJENCJI GDAŃSKIEJ W II POŁOWIE
Zadania ze statystyki cz. 8 I rok socjologii. Zadanie 1.
Zadania ze statystyki cz. 8 I rok socjologii Zadanie 1. W potocznej opinii pokutuje przekonanie, że lepsi z matematyki są chłopcy niż dziewczęta. Chcąc zweryfikować tę opinię, przeprowadzono badanie w
weryfikacja hipotez dotyczących parametrów populacji (średnia, wariancja)
PODSTAWY STATYSTYKI. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki. Zmienne losowe i ich rozkłady 3. Populacje i próby danych, estymacja parametrów 4. Testowanie hipotez 5. Testy parametryczne (na
Statystyka w pracy badawczej nauczyciela
Statystyka w pracy badawczej nauczyciela Wykład 1: Terminologia badań statystycznych dr inż. Walery Susłow walery.suslow@ie.tu.koszalin.pl Statystyka (1) Statystyka to nauka zajmująca się zbieraniem, badaniem
Emerytury nowosystemowe wypłacone w grudniu 2018 r. w wysokości niższej niż wysokość najniższej emerytury (tj. niższej niż 1029,80 zł)
Emerytury nowosystemowe wypłacone w grudniu 18 r. w wysokości niższej niż wysokość najniższej emerytury (tj. niższej niż 9,8 zł) DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH Warszawa 19 1 Zgodnie z art.
Porównywanie populacji
3 Porównywanie populacji 2 Porównywanie populacji Tendencja centralna Jednostki (w grupie) według pewnej zmiennej porównuje się w ten sposób, że dokonuje się komparacji ich wartości, osiągniętych w tej
Statystyka matematyczna dla leśników
Statystyka matematyczna dla leśników Wydział Leśny Kierunek leśnictwo Studia Stacjonarne I Stopnia Rok akademicki 03/04 Wykład 5 Testy statystyczne Ogólne zasady testowania hipotez statystycznych, rodzaje
Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny
Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Marcin Kołodziejski Analiza metody obsługiwania zarządzanego niezawodnością pędników azymutalnych platformy pływającej Promotor:
Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
P: Czy studiujący i niestudiujący preferują inne sklepy internetowe?
2 Test niezależności chi-kwadrat stosuje się (między innymi) w celu sprawdzenia czy pomiędzy zmiennymi istnieje związek/zależność. Stosujemy go w sytuacji, kiedy zmienna zależna mierzona jest na skali
Kryteria wyboru operatorów usług telefonicznych przez abonentów w Polsce
Roman Nierebiński Opisano czynniki, wpływające na wybór operatora usług telefonii stacjonarnej i komórkowej. Wskazano najczęściej wybieranych operatorów telefonicznych oraz podano motywy wyboru. telekomunikacja,
Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity. OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Badania: październik maj 2016)
Fundacja Sportowo-Edukacyjna Infinity www.wroclaw.pl OPRACOWANE WYNIKÓW WROCŁAWSKIEGO TESTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ (Badania: październik 2015 - maj 2016) Opracowali: dr inż. Krzysztof Przednowek mgr inż.
SCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: Zastosowanie średnich w statystyce i matematyce. Podstawowe pojęcia statystyczne. Streszczenie.
SCENARIUSZ LEKCJI OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Autorzy scenariusza:
Obrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych
Lekarz Daria Dziechcińska-Połetek Obrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: Dr hab. n. med. Ewa Kluczewska, prof. nadzw.
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?
3,13% 7,29% 80,21% 1. Procentowy wykres kołowy masy ciała zbadanych dzieci.
DANE STATYSTYCZNE: Liczba dzieci w czterech oddziałach: 11 Liczba przebadanych dzieci: 96 Procentowy podział dzieci w kategoriach wagowych: - dzieci z niedowagą: 7,29% - dzieci z prawidłową masą : 8,21%
Żródło:
Testy t-studenta są testami różnic pomiędzy średnimi czyli służą do porównania ze sobą dwóch średnich Zmienne muszą być zmiennymi ilościowym (liczymy i porównujemy średnie!) Są to testy parametryczne Test
Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaźnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i młodzieży Ziemi Lubuskiej
Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaźnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i młodzieży Ziemi Lubuskiej Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.
1 UWAGI ANALITYCZNE 1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r. W maju 2002 r. w województwie łódzkim było 209,4 tys. gospodarstw
Analiza porównawcza odczuć satysfakcji zawodowej. Polska na tle wybranych krajów Unii Europejskiej
Wroclaw Univesity of Economics From the SelectedWorks of Józef Z. Dziechciarz 2007 Analiza porównawcza odczuć satysfakcji zawodowej. Polska na tle wybranych krajów Unii Europejskiej Jozef Z. Dziechciarz,
Zmienność. środa, 23 listopada 11
Zmienność http://ggoralski.com Zmienność Zmienność - rodzaje Zmienność obserwuje się zarówno między poszczególnymi osobnikami jak i między populacjami. Różnice te mogą mieć jednak różne podłoże. Mogą one
Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów
Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta www.michalbereta.pl 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Wiemy, że możemy porównywad klasyfikatory np. za pomocą kroswalidacji.
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS WIELOLETNIA ZMIENNOŚĆ LICZBY DNI Z OPADEM W KRAKOWIE
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Robert Twardosz WIELOLETNIA ZMIENNOŚĆ LICZBY DNI Z OPADEM W KRAKOWIE LONG-TERM VARIABILITY OF THE NUMBER OF DAYS WITH PRECIPITATION IN CRACOW
Zmiany w działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w województwie kujawsko-pomorskim w okresie światowego kryzysu ekonomicznego
Barometr Regionalny Nr 4(26) 2011 Zmiany w działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w województwie kujawsko-pomorskim w okresie światowego kryzysu ekonomicznego Maria Kola-Bezka Uniwersytet Mikołaja Kopernika
W kolejnym kroku należy ustalić liczbę przedziałów k. W tym celu należy wykorzystać jeden ze wzorów:
Na dzisiejszym wykładzie omówimy najważniejsze charakterystyki liczbowe występujące w statystyce opisowej. Poszczególne wzory będziemy podawać w miarę potrzeby w trzech postaciach: dla szeregu szczegółowego,
Rodzaje opcji potęgowych i ich ryzyko delty
A N N A L E S U N I V E R S I TAT I S M A R I A E C U R I E - S K O D O W S K A LUBLIN POLONIA VOL. XLIV, 2 SECTIO H 21 EWA DZIAWGO Rodzaje opcji potęgowych i ich ryzyko delty Types of power options and
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 404 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 21 2004
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 404 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 21 2004 MIŁOSZ STĘPIŃSKI JUSTYNA DĘBICKA PORÓWNANIE CZASU REAKCJI KOŃCZYNĄ DOLNĄ I GÓRNĄ PIŁKARZY NOŻNYCH I OSÓB
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 58 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 58 SECTIO D 2004 Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Katedra Antropologii Academy of Physical Education, Krakow,
ANALIZA PRZYCZYN UMIERALNOŚCI MIESZKAŃCÓW POWIATU OLECKIEGO. 1. Długość życia i umieralność mieszkańców powiatu oleckiego
ANALIZA PRZYCZYN UMIERALNOŚCI MIESZKAŃCÓW POWIATU OLECKIEGO 1. Długość życia i umieralność mieszkańców powiatu oleckiego Analiza opracowana na podstawie publikacji GUS, Departamentu Badań Demograficznych
SYTUACJA DEMOGRAFICZNA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2005 R.
Urząd Statystyczny w Bydgoszczy e-mail: SekretariatUSBDG@stat.gov.pl http://www.stat.gov.pl/urzedy/bydgosz tel. 0 52 366 93 90; fax 052 366 93 56 Bydgoszcz, 31 maja 2006 r. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA W WOJEWÓDZTWIE
Wykorzystanie testu Levene a i testu Browna-Forsythe a w badaniach jednorodności wariancji
Wydawnictwo UR 2016 ISSN 2080-9069 ISSN 2450-9221 online Edukacja Technika Informatyka nr 4/18/2016 www.eti.rzeszow.pl DOI: 10.15584/eti.2016.4.48 WIESŁAWA MALSKA Wykorzystanie testu Levene a i testu Browna-Forsythe
Badania biegłości laboratorium poprzez porównania międzylaboratoryjne
Badania biegłości laboratorium poprzez porównania międzylaboratoryjne Dr inż. Maciej Wojtczak, Politechnika Łódzka Badanie biegłości (ang. Proficienty testing) laboratorium jest to określenie, za pomocą
Skąd te garby? Czyli o tym, co może być powodem nienormalności rozkładu wyników sprawdzianu dla szóstoklasistów z kwietnia 2006 roku
Anna Dubiecka, Skąd te garby? Anna Dubiecka Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie Skąd te garby? Czyli o tym, co może być powodem nienormalności rozkładu wyników sprawdzianu dla szóstoklasistów z kwietnia
STATYSTYKA MATEMATYCZNA
STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki. Zmienne losowe i ich rozkłady 3. Populacje i próby danych, estymacja parametrów 4. Testowanie hipotez statystycznych
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych Struktura wysokości emerytur i rent wypłacanych przez ZUS po waloryzacji w marcu 2015 roku. Warszawa 2015 Opracowała: Ewa Karczewicz
Charakterystyki liczbowe (estymatory i parametry), które pozwalają opisać właściwości rozkładu badanej cechy (zmiennej)
Charakterystyki liczbowe (estymatory i parametry), które pozwalają opisać właściwości rozkładu badanej cechy (zmiennej) 1 Podział ze względu na zakres danych użytych do wyznaczenia miary Miary opisujące
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI UBEZPIECZENI PO UPŁYWIE DWÓCH LAT OD ZAKOŃCZENIA REHABILITACJI LECZNICZEJ, KTÓREJ ZOSTALI PODDANI W 2003 ROKU W RAMACH PREWENCJI RENTOWEJ ZUS Warszawa
Testy nieparametryczne
Testy nieparametryczne Testy nieparametryczne możemy stosować, gdy nie są spełnione założenia wymagane dla testów parametrycznych. Stosujemy je również, gdy dane można uporządkować według określonych kryteriów
V. Społeczne aspekty mieszkalnictwa
V Społeczne aspekty mieszkalnictwa 1 Wydatki gospodarstw domowych związane z użytkowaniem mieszkania Szacuje się, że wydatki gospodarstw domowych w 2007 r w przeliczeniu na 1 osobę w stosunku do 2006 r
CENTRALNA PRZYCHODNIA REHABILITACYJNO- LECZNICZA POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH w WARSZAWIE KRZYSZTOF STARZYK
CENTRALNA PRZYCHODNIA REHABILITACYJNO- LECZNICZA POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH w WARSZAWIE KRZYSZTOF STARZYK OCENA JAKOŚCI ŻYCIA OSÓB SŁABOWIDZĄCYCH STOSUJĄCYCH POMOCE OPTYCZNE PROMOTOR: PROF. DR HAB.
Kontekstowe wskaźniki efektywności nauczania - warsztaty
Kontekstowe wskaźniki efektywności nauczania - warsztaty Przygotowała: Aleksandra Jasińska (a.jasinska@ibe.edu.pl) wykorzystując materiały Zespołu EWD Czy dobrze uczymy? Metody oceny efektywności nauczania
Joanna Rodziewicz-Gruhn Charakterystyka wysokości i proporcji wagowo-wzrostowych kobiet między 20 a 75 rokiem życia
Joanna Rodziewicz-Gruhn Charakterystyka wysokości i proporcji wagowo-wzrostowych kobiet między 20 a 75 rokiem życia Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna 7, 89-93 2007
Wybrane statystyki nieparametryczne. Selected Nonparametric Statistics
Wydawnictwo UR 2017 ISSN 2080-9069 ISSN 2450-9221 online Edukacja Technika Informatyka nr 2/20/2017 www.eti.rzeszow.pl DOI: 10.15584/eti.2017.2.13 WIESŁAWA MALSKA Wybrane statystyki nieparametryczne Selected
1. Metodologiczne podstawy badań wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa
9 1. Metodologiczne podstawy badań wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa 1.1. Wprowadzenie do badań, metoda i materiał badawczy Badania zrealizowane zostały w maju i czerwcu
Raport z wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 [...]
Raport z wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 [...] 6. OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE Spisy powszechne ludności są jedynym badaniem pełnym, którego wyniki pozwalają ustalić liczbę osób
Baptist Church Records
Baptist Church Records The Baptist religion was a religious minority in Poland, making it more difficult to know when and where records of this religion might be available. In an article from Rodziny,
Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
Struktura wysokości emerytur i rent wypłacanych przez ZUS po waloryzacji w marcu 2018 roku
Struktura wysokości emerytur i rent wypłacanych przez ZUS po waloryzacji w marcu 2018 roku D DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH Warszawa 2018 Opracowała: Ewa Karczewicz Naczelnik Wydziału Badań
XV WOJEWÓDZKI KONKURS Z MATEMATYKI
XV WOJEWÓDZKI KONKURS Z MATEMATYKI DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW ORAZ KLAS DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW PROWADZONYCH W SZKOŁACH INNEGO TYPU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 ETAP
WIELKA SGH-OWA POWTÓRKA ZE STATYSTYKI. Test zgodności i analiza wariancji Analiza wariancji
WIELKA SGH-OWA POWTÓRKA ZE STATYSTYKI Test zgodności i analiza wariancji Analiza wariancji Test zgodności Chi-kwadrat Sprawdza się za jego pomocą ZGODNOŚĆ ROZKŁADU EMPIRYCZNEGO Z PRÓBY Z ROZKŁADEM HIPOTETYCZNYM
Leszek Jerzy Jasiński PODATKÓW RUCH MIĘDZY REGIONAMI
Leszek Jerzy Jasiński PODATKÓW RUCH MIĘDZY REGIONAMI Finanse publiczne można rozpatrywać z różnych punktów widzenia. Dosyć rzadko analizuje się, w jaki sposób strumienie dochodów powstających w poszczególnych
Budowa somatyczna młodych wioślarzy i wioślarek polskich
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Seria: KULTURA FIZYCZNA z. VI, 2005 Justyna Forjasz Budowa somatyczna młodych wioślarzy i wioślarek polskich Słowa kluczowe: budowa somatyczna, wioślarstwo,
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci Łukasz Wawrowski Katedra Statystyki Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci 2 / 23 Plan
WYMAGANIA Z MATEMATYKI NA POSZCZEGÓLNE OCENY KLASYFIKACYJNE DLA UCZNIÓW KLAS TRZECICH. Sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów
WYMAGANIA Z MATEMATYKI NA POSZCZEGÓLNE OCENY KLASYFIKACYJNE DLA UCZNIÓW KLAS TRZECICH Sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów 1. Odpowiedzi ustne. 2. Sprawdziany pisemne. 3. Kartkówki. 4. Testy.
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 162 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LI, SUPPL. IV, 162 SECTIO D 2004 Instytut Kultury Fizycznej, Uniwersytet Szczeciński Kriszkoviecas Eugenijus Uniwersytet Wileński, Litwa.
Badanie zależności skala nominalna
Badanie zależności skala nominalna I. Jak kształtuje się zależność miedzy płcią a wykształceniem? II. Jak kształtuje się zależność między płcią a otyłością (opis BMI)? III. Jak kształtuje się zależność
NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK 1 (145) 2008 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (145) 2008 Zbigniew Owczarek* NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH
Zróżnicowanie wyników egzaminu maturalnego z geografii na poziomie podstawowym w latach
dr Mariola Tracz Akademia Pedagogiczna w Krakowie Uczenie się i egzamin w oczach nauczyciela Zróżnicowanie wyników egzaminu maturalnego z geografii na poziomie podstawowym w latach 2005-2008 Wprowadzenie
OCENA ROZWOJU BIOLOGICZNEGO DZIECI I MŁODZIEŻY Z IWIEŃCA, KAMIENIA I SIWICY (BIAŁORUŚ)
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Joanna Rodziewicz-Gruhn Akademia im. Jana Długosza, Częstochowa OCENA ROZWOJU BIOLOGICZNEGO DZIECI I MŁODZIEŻY Z IWIEŃCA, KAMIENIA I SIWICY (BIAŁORUŚ)
DŁUGOTRWAŁOŚĆ WYSTĘPOWANIA MAS POWIETRZNYCH W POLSCE POŁUDNIOWEJ ( ) Duration of air mass occurrence in Southern Poland ( )
Prace i Studia Geograficzne 2011, T. 47, ss. 247 253 Paweł Kotas Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Klimatologii 30 387 Kraków, ul. Gronostajowa 7 e-mail: pawel.kotas@uj.edu.pl
Statystyka opisowa. Wykład I. Elementy statystyki opisowej
Statystyka opisowa. Wykład I. e-mail:e.kozlovski@pollub.pl Spis treści Elementy statystyku opisowej 1 Elementy statystyku opisowej 2 3 Elementy statystyku opisowej Definicja Statystyka jest to nauka o
Zadania ze statystyki cz.8. Zadanie 1.
Zadania ze statystyki cz.8. Zadanie 1. Wykonano pewien eksperyment skuteczności działania pewnej reklamy na zmianę postawy. Wylosowano 10 osobową próbę studentów, których poproszono o ocenę pewnego produktu,