ROCZNIK 2015 RAPORT SKRÓCONY. Łódź, 2018 II TURA III TURA I TURA. 3 lata po studiach. Rok po studiach.

Transkrypt

1 ROCZNIK 2015 RAPORT SKRÓCONY I TURA Rok po studiach II TURA 3 lata po studiach III TURA 5 lat po studiach Łódź, 2018

2 Spis treści Wstęp... 4 Metodologia badania... 6 Cel badania... 6 Próba badawcza i techniki zdobywania danych... 6 Charakterystyka badanej grupy... 7 Płeć... 7 Miejsce zamieszkania... 8 Reprezentatywność próby badawczej... 9 Wiek Ukończone Studia Wydział Uniwersytetu Łódzkiego Tryb i rodzaj studiów Rok obrony pracy dyplomowej Drugi kierunek studiów Aktywności podejmowane podczas studiów Dodatkowe aktywności studentów Praca zarobkowa studentów Firmy zatrudniające studentów Forma zatrudnienia studentów Aktualne zatrudnienie absolwentów Status zatrudnienia absolwentów Liczba miejsc pracy absolwentów Forma zatrudnienia absolwentów Stanowiska pracy absolwentów według branż Przedział zarobków brutto absolwentów Stopień dopasowania wykształcenia do wykonywanej pracy Czas znalezienia pracy Sposób znalezienia pracy Wykorzystywanie w pracy wiedzy i kwalifikacji zdobytych na studiach Ukończone studia a łatwość znalezienia pracy Sytuacja niepracujących absolwentów Prace podejmowane od zakończenia studiów Rejestracja niepracujących absolwentów w Urzędzie Pracy Poszukiwanie pracy

3 Absolwenci niezatrudnieni w chwili badania Absolwenci niezatrudnieni od ukończenia studiów Plany zawodowe i edukacyjne Plany zawodowe absolwentów Dodatkowe kształcenie się absolwentów Miejsce i forma dodatkowego kształcenia się Profil dodatkowego kształcenia się Ocena studiów na Uniwersytecie Łódzkim Trafność wyboru uczelni i kierunku studiów Stopień zaspokojenia oczekiwań edukacyjnych absolwentów Ocena kluczowych kompetencji absolwentów Wynik badania postaw, umiejętności i wiedzy absolwentów Wpływ studiów na postawy, umiejętności i wiedzę absolwentów Wnioski i rekomendacje Aneks techniki analityczne Ocena reprezentatywności próby Opracowanie panelu tabela czteropolowa Testy statystyczne porównujące I i II turę badania Spis wykresów Spis tabel

4 Wstęp Uniwersytet Łódzki za pośrednictwem zespołu Biura Karier od 2013 r. prowadzi cyklicznie monitorowanie karier zawodowych swoich absolwentów w celu dostosowania kierunków studiów i programów kształcenia do aktualnych potrzeb rynku pracy. Jest ono realizowane metodą panelową, która poprzez badanie tej samej grupy na przestrzeni kilku lat pozwala na uchwycenie dynamiki zmian w przebiegu losów osób kończących studia. Badanie odbywa się w trzech turach: 1. po roku, 2. po trzech latach, 3. i po pięciu latach od ukończenia studiów. Podstawę prawną monitorowania karier zawodowych absolwentów Uniwersytetu Łódzkiego stanowiły następujące akty: zewnętrzne o wewnętrzne artykuł 352 ust. 14 i 15 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 1668, 2024.); o o o Zarządzenie Rektora UŁ nr 40 z 2002 r.; Zarządzenie Rektora UŁ nr 73 z 2012 r.; Zarządzenie Rektora UŁ nr 122 z 2013 r.; o Zarządzenie Rektora UŁ nr 133 z 2013 r. Za moment zakończenia edukacji uznaje się tutaj rok akademicki, w którym złożono ostatni egzamin przed obroną pracy dyplomowej. Zawarte w raporcie zestawienia pochodzą z badania absolwentów, którzy ukończyli studia na Uniwersytecie Łódzkim w roku akademickim 2014/2015. Jest to druga tura badania panelowego tej grupy, tzn. omawiane tu badanie zostało przeprowadzone w trzy lata od zakończenia studiów. 4

5 Poniżej przedstawiamy zestawienie badań realizowanych w latach Niniejszy raport odnosi się do rocznika absolwentów, opisanego w trzecim wierszu tabeli. Tabela 1. Realizacja monitorowania karier zawodowych absolwentów Rocznik absolwentów Tura badania 1 rok po studiach 3 lata po studiach 5 lat po studiach Status Realizacja badania Status Realizacja badania Status Realizacja badania 2012 Zrealizowano 2013 Zrealizowano 2015 Zrealizowano Zrealizowano 2014 Zrealizowano 2016 Zrealizowane Zrealizowano 2015 Zrealizowano 2017 Planowane Zrealizowano 2016 Zrealizowane 2018 Planowane Zrealizowano 2017 Planowane 2019 Planowane Zrealizowano 2018 Planowane 2020 Planowane

6 Metodologia badania Cel badania Głównym celem Monitorowania karier zawodowych absolwentów jest przedstawienie losów zawodowych i dalszego rozwoju osób kończących studia na Uniwersytecie Łódzkim. Tegoroczna edycja badania objęła absolwentów wszystkich dwunastu Wydziałów uczelni, filii i ośrodka zamiejscowego, wszystkich trybów (studia stacjonarne i niestacjonarne) oraz wszystkich rodzajów studiów (licencjackie, uzupełniające magisterskie i jednolite magisterskie), kończących studia w roku akademickim 2014/2015. W opracowaniu zawarto informacje dotyczące następujących zagadnień: 1. charakterystyki społeczno-demograficznej badanych, 2. rodzaju, trybu, wydziału i kierunku ukończonych studiów, 3. dodatkowej aktywności podejmowanej w trakcie zdobywania wyższego wykształcenia, 4. aktualnego zatrudnienia absolwentów, 5. sytuacji absolwentów niepracujących, 6. dalszych planów zawodowych i edukacyjnych absolwentów, 7. oceny studiów na Uniwersytecie Łódzkimi. Struktura raportu jest zgodna z kolejnością zaprezentowanych powyżej obszarów i odzwierciedla układ ankiety adresowanej do respondentów. Próba badawcza i techniki zdobywania danych Pierwszą turą badania absolwentów rocznika 2014/2015 objęto całą populację absolwentów Uniwersytetu Łódzkiego kończących studia pierwszego i drugiego stopnia oraz jednolite magisterskie w danym roku akademickim. Jako studenci ostatniego roku byli oni poproszeni o wyrażenie zgody na udział w badaniu na karcie obiegowej składanej w dziekanacie przed obroną pracy dyplomowej. W ten sposób uzyskano zgodę od osób z absolwentów badanego rocznika. Zbieranie odpowiedzi respondentów trwało w okresie od do roku. W pierwszej turze badania uzyskano odpowiedzi, a zatem zwrotność (response rate) była na poziomie 39,5%. Ogółem zatem w badaniu (I tura) wzięło udział 16,4% 1 populacji absolwentów omawianego rocznika. Druga tura badania, którą omawiamy w niniejszym dokumencie, przeprowadzona została zgodnie z założeniami badania panelowego panelu statycznego, tzn. do udziału w II turze zaproszono wyłącznie te osoby, które wzięły udział w I turze, czyli zaproszenie wysyłano do absolwentów. Uzyskano 571 odpowiedzi, a zatem response rate usytuował się na poziomie 38,3%. W tym znalazło się dwadzieścia cztery odpowiedzi niekompletne które włączono do analiz, o ile było to możliwe. Ogółem w badaniu (II tura) wzięło udział około 6,3% populacji absolwentów rocznika 2014/2015. W celu otrzymania materiałów zastosowano ankietę internetową CAWI (ang. Computer Assisted Web Interviewing), zaimplementowaną w serwisie Lime Survey. W dniu 4 czerwca 2018 roku wysłano do absolwentów, którzy wzięli udział w pierwszej turze Monitorowania w 2015 r. ze spersonalizowanym zaproszeniem do udziału w ankiecie zamieszczonej na stronie www. Zbieranie odpowiedzi z populacji absolwentów 6

7 danych trwało do 23 lipca 2018 roku. W tym czasie wysłano zaproszenie oraz trzy przypomnienia podkreślające wagę badania i zachęcające do udziału w nim osoby, które jeszcze tego nie zrobiły. Na potrzeby omawianych tu analiz połączono 2 dane uzyskane w I i II turze badania. Dzięki połączeniu odpowiedzi uzyskanych dla każdego konkretnego respondenta możliwe było analizowanie zmian w czasie metodą panelową. Na przykładzie zatrudnienia uzyskano nie tylko informacje o odsetku pracujących/niepracujących w roku 2015 i w Wiemy również, którzy absolwenci: pracowali w I i II turze, pracowali w I i nie pracowali w II turze, nie pracowali w I i pracowali w II turze, nie pracowali w I i II turze. W niniejszym raporcie prezentujemy więc nie tylko analizę trendu (rozkład zmiennej w jednym i drugim momencie badania), co nazywane jest zmianą netto 3, ale też zmianę wewnętrzną przepływy, widoczne dzięki skrzyżowaniu wyników z dwóch pomiarów (każdy respondent opisany jest przez oba wymiary tę samą zmienną w dwóch różnych momentach badania). Charakterystyka badanej grupy Płeć W badaniu wzięły udział 424 kobiety i 123 mężczyzn, co stanowi odpowiednio 77,5% i 22,5% respondentów. Rozkład płci w badanej próbie jest zbliżony do rozkładu tej cechy w populacji absolwentów rocznika 2014/2015. Porównanie zgodności rozkładu wybranych charakterystyk w przebadanej próbie i całej populacji absolwentów zaprezentowano w podrozdziale Reprezentatywność próby badawczej. Łącznie odpowiedzi udzieliło ponad 6% wszystkich absolwentek. Było to ok. 5% absolwentek I stopnia, ponad 7% II stopnia i 11,5% absolwentek studiów jednolitych magisterskich (JSM). Tabela 2. Absolwenci według płci - kobiety Kobiety populacja Kobiety próba N 4 % z populacji N % z próby % z populacji I stopnia ,7% ,6% 5,3% II stopnia ,5% ,7% 7,2% JSM ,9% 37 8,7% 11,5% Ogółem % % 6,5% Ogółem w badaniu wzięło udział około 4,8% całej populacji absolwentów mężczyzn. 2 Wykonano złączenie typu left inner join 3 Mayntz R., Holm K., Hübner P., (1985) Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, PWN, Warszawa, s Liczba bezwzględna 5 Jednolite studia magisterskie 7

8 W podziale na rodzaj ukończonych studiów w próbie znalazło się relatywnie najmniej spośród kończących studia I stopnia (nieco ponad 3%), nieco większy był udział absolwentów studiów JSM (3,4%), zaś największy odsetek przebadanej populacji zanotowano dla kończących II stopień (7%). Tabela 3. Absolwenci według płci - mężczyźni Mężczyźni populacja Mężczyźni próba N % z populacji N % z próby % z populacji I stopnia ,3% 45 36,6% 3,2% II stopnia ,9% 73 59,3% 7,2% JSM 147 5,8% 5 4,1% 3,4% Ogółem % % 4,8% Miejsce zamieszkania Dokładnie 91,9% badanych mieszkało w Polsce. Wśród pozostałych respondentów pięć osób wskazywało Niemcy, po dwa wskazania dla Holandii, Australii, Belgii i Wielkiej Brytanii jako kraj obecnego zamieszkania. Wśród pozostałych pojedynczych odpowiedzi wymieniono następujące kraje:, Republika Czeska, Litwa, Meksyk, Portugalia, USA i Szkocja. Łącznie połowa absolwentów w chwili badania mieszkała w mieście powyżej mieszkańców. Odsetek ten był niższy wśród absolwentów studiów niestacjonarnych (około 33%). Ta grupa absolwentów zauważalnie częściej niż kończący studia stacjonarne deklarowała zamieszkanie na wsi. Tabela 4. Absolwenci według miejsca zamieszkania i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem wieś 66 16,0% 28 24,8% 94 17,9% miasto do 10 tys. mieszkańców 16 3,9% 10 8,8% 26 5,0% miasto od 10 do 100 tys. mieszkańców 62 15,0% 31 27,4% 93 17,7% miasto od 100 do 500 tys. mieszkańców 26 6,3% 7 6,2% 33 6,3% miasto powyżej 500 tys. mieszkańców ,7% 37 32,7% ,1% Ogółem % % % W grupie kończących JSM odsetek mieszkających w miastach powyżej 500 tys. mieszkańców był zdecydowanie wyższy niż dla pozostałych rodzajów studiów. Rozkład odpowiedzi dla kończących studia I i II stopnia był zbliżony. Wskazania dla osób mieszkających na wsi był najwyższy dla absolwentów II stopnia niemal dwa razy więcej niż dla absolwentów JSM. 8

9 Tabela 5. Absolwenci według miejsca zamieszkania i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM wieś 36 17,4% 54 19,4% 4 10,3% miasto do 10 tys. mieszkańców 14 6,8% 9 3,2% 3 7,7% miasto od 10 do 100 tys. mieszkańców 34 16,4% 54 19,4% 5 12,8% miasto od 100 do 500 tys. mieszkańców 15 7,2% 16 5,7% 2 5,1% miasto powyżej 500 tys. mieszkańców ,2% ,3% 25 64,1% Ogółem % % % Zdecydowanie najczęściej wskazywano miejsce zamieszkania w województwie łódzkim ogółem było to ponad 75% wskazań. Drugim wyborem było województwo mazowieckie (nieco ponad 12%), zaś trzecim województwa wielkopolskie i dolnośląskie (ponad 2% zamieszkałych absolwentów). Nie było respondentów deklarujących zamieszkanie w województwie lubuskim. Rozkład zamieszkania absolwentów zwizualizowano poniżej. Wykres 1. Województwo zamieszkania absolwentów Uwaga: kartogram wykonano przy pomocy portalu Reprezentatywność próby badawczej Reprezentatywność próby badawczej oceniono porównując rozkłady liczebności cech obserwowanych w próbie z rozkładami w populacji absolwentów. Wzięto pod uwagę trzy cechy: płeć absolwentów, rodzaj i tryb ukończonych studiów. Zastosowano test zgodności chi 2. W poniższych tabelach zaprezentowano rozkłady liczebności cech w populacji oraz w próbie (obserwowane), wyliczone (oczekiwane) i reszty, będące różnicą między obserwowanymi a oczekiwanymi. Rozkład płci w badanej grupie różni się w sposób statystycznie istotny od rozkładu tej cechy w całej populacji absolwentów. Mężczyźni są niedoreprezentowani, zaś kobiety nadreprezentowane. 9

10 Tabela 6. Porównanie zgodności rozkładu płci Płeć Populacja N Obserwowane N Oczekiwane N Reszty Kobiety ,1 29,9 Mężczyźni ,9-29,9 Ogółem Rozkład rodzaju ukończonych studiów w próbie jest istotnie statystycznie różny od rozkładu tej cech w populacji absolwentów rocznika 2014/2015. Zdecydowanie niedoreprezentowana jest grupa kończących studia I stopnia. Tabela 7. Porównanie zgodności rozkładu rodzaju studiów Rodzaj studiów Populacja N Obserwowane N Oczekiwane N Reszty I stopnia ,9-66,9 II stopnia ,8 52,2 JSM ,3 14,7 Ogółem Istotna statystycznie różnica między próbą a populacją wystąpiła również w przypadku trybu ukończonych studiów. Niedoreprezentowana jest grupa absolwentów studiów niestacjonarnych. Tabela 8. Porównanie zgodności rozkładu trybu studiów Tryb studiów Populacja N Obserwowane N Oczekiwane N Reszty Stacjonarnym ,4 31,6 Niestacjonarnym ,6-31,6 Ogółem Dokładnie wyniki testów statystycznych zawarto w aneksie (por. Ocena reprezentatywności próby). 10

11 Wiek Większość badanych urodziła się w roku 1991 lub 1993 i później, przy czym starsi z wymienionych to najczęściej absolwenci z tytułem magistra, a młodsi licencjaci. Najmłodszy z badanych urodził się w 1994, najstarszy w 1955 r. Rozkład badanych według wieku oraz różnicę w liczebności kobiet i mężczyzn zaprezentowano na poniższym wykresie. Na osi X (poziomej) przedstawiono n bezwzględną respondentów, na osi Y (pionowej) rok urodzenia. Wykres 2. Absolwenci ogółem według roku urodzenia w podziale na płeć 11

12 Jak wspomniano powyżej, absolwenci studiów I stopnia to zazwyczaj osoby urodzone w 1993 r. (ewentualnie rok wcześniej) prawie 50%, zaś kończący studia II stopnia i JSM to urodzeni w 1991 i 1990 r. odpowiednio ok 75% i 85%. Tabela 9. Absolwenci według roku urodzenia i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Ogółem N % 1993 i później ,8% 4 1,4% ,1% ,7% 3 1,0% ,2% ,9% ,8% 25 59,5% ,0% ,2% 61 20,9% 11 26,2% 83 15,2% ,9% 20 6,8% 4 9,5% 28 5,1% ,5% 14 4,8% 1 2,4% 16 2,9% ,4% 3 1,0% ,1% ,7% 1 2,4% 3 0,5% ,5% 5 1,7% ,1% 1984 i wcześniej 9 4,2% 17 5,8% ,8% Ogółem % % % % 12

13 Ukończone Studia Respondentów poproszono o podanie Wydziału oraz kierunku, na którym studiowali. Uwzględniono podział na tryb i rodzaj studiów. Pozyskano informacje o roku obrony pracy dyplomowej oraz studiowaniu równolegle na drugim kierunku. Wydział Uniwersytetu Łódzkiego Zdecydowanie najliczniejszą podgrupę badanych stanowili absolwenci Wydziału Zarządzania i Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego (odpowiednio 26% i 28%). Przy tym odsetek badanych był najwyższy także dla Wydziału Zarządzania (10,2%), a następnie dla WNG (10,5%). Najniższy odsetek badanych absolwentów zanotowano dla Wydziałów: Filozoficzno-Historycznego (0,4%) Filii UŁ w Tomaszowie Mazowieckim (2,3%); w próbie brak absolwentów Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej. Tabela 10. Absolwenci według ukończonego wydziału studiów Próba Populacja Badani N % N % Próba / Populacj a Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny ,5% ,6% 6,73% Wydział Zarządzania ,6% ,7% 10,23% Wydział Nauk o Wychowaniu 61 10,7% ,5% 5,34% Wydział Nauk Geograficznych 55 9,6% 523 5,7% 10,52% Wydział Filologiczny 43 7,5% ,3% 3,84% Wydział Prawa i Administracji 38 6,7% ,5% 3,61% Wydział Biologii i Ochrony Środowiska 36 6,3% 392 4,3% 9,18% Wydział Studiów Międzynarodowych 11 1,9% 291 3,2% 3,78% i Politologicznych Wydział Matematyki i Informatyki 10 1,8% 190 2,1% 5,26% Wydział Chemii 9 1,6% 159 1,7% 5,66% Filia w Tomaszowie Maz. 4 0,7% 172 1,9% 2,33% Wydział Filozoficzno-Historyczny 1 0,2% 253 2,8% 0,40% Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej 0 0,0% 63 0,7% 0,00% Ogółem % % 6,26% 13

14 Tryb i rodzaj studiów Jak wspomniano przy okazji charakterystyki osób badanych, zdecydowana większość respondentów ukończyła studia stacjonarne stosunek absolwentów studiów stacjonarnych do niestacjonarnych to prawie 4 do 1. W podziale na rodzaj studiów studia II stopnia ukończyła ponad połowa badanych (ok. 54%). Odsetek osób posiadających tytuł magistra był wyższy wśród absolwentów studiów niestacjonarnych niż stacjonarnych odpowiednio 57,9% do 52,7%. Tabela 11. Absolwenci według rodzaju i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem I stopnia ,8% 41 33,9% ,5% II stopnia ,7% 70 57,9% ,8% JSM 34 7,6% 10 8,3% 44 7,7% Ogółem % % % Rok obrony pracy dyplomowej Ponad 99% absolwentów obroniło pracę dyplomową w roku zakończenia studiów.. Tylko w grupie studentów stacjonarnych znalazły się osoby, które w chwili badania (maj czerwiec 2018) deklarowały, że są wciąż przed obroną egzaminu dyplomowego. Tabela 12. Absolwenci według roku obrony pracy dyplomowej i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem ,8% % ,8% Jeszcze nie obroniłem (obroniłam) egzaminu dyplomowego 1 0,2% ,2% Ogółem % % % W podziale na rodzaj ukończonych studiów widać, że jeden respondent będący na I stopniu w chwili badania jeszcze jest przed obroną egzaminu dyplomowego. Tabela 13. Absolwenci według roku obrony pracy dyplomowej i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM ,5% % % Jeszcze nie obroniłem (obroniłam) egzaminu 1 0,5% dyplomowego Ogółem % % % Drugi kierunek studiów Ogółem studiowanie drugiego kierunku wskazało ok. 30% badanych. Niecała 1/3 z nich nie ukończyła drugiego kierunku w chwili badania. Częściej drugi kierunek studiowali absolwenci studiów stacjonarnych niż niestacjonarnych było to odpowiednio ok. 33% i 22% respondentów. 14

15 Tabela 14. Absolwenci według studiowania drugiego kierunku i trybu studiów na kierunku podstawowym Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Tak, ukończyłem(am) go 99 22,0% 20 16,5% ,8% Tak, ale nie ukończyłem(am) go 48 10,7% 7 5,8% 55 9,6% Nie ,3% 94 77,7% ,5% Ogółem % % % W podziale na rodzaj studiów największy odsetek wskazań na studiowanie drugiego kierunku odnotowano w grupie kończących studia I stopnia (42%), mniejszy wśród absolwentów JSM (ok. 32%), a najmniejszy w grupie kończących II stopień (ok. 22%). Tabela 15. Absolwenci według studiowania drugiego kierunku i rodzaju studiów na kierunku podstawowym I stopnia II stopnia JSM Tak, ukończyłem(am) go 65 29,5% 48 15,6% 6 13,6% Tak, ale nie ukończyłem(am) go 28 12,7% 19 6,2% 8 18,2% Nie ,7% ,2% 30 68,2% Ogółem % % % Wśród 174 osób deklarujących podejmowanie studiów na drugim kierunku ogółem zdecydowana większość wybrała Uniwersytet Łódzki prawie 76%. UŁ wybierano raczej wtedy, gdy drugi kierunek studiów był pokrewny z kierunkiem podstawowym (prawie 77% wskazań), niż gdy wybierano kierunek studiów odmienny od podstawowego (ok. 75%). Ogółem częściej wskazywano na wybór kierunku pokrewnego z podstawowym kierunkiem studiów (111 wskazań). Tabela 16. Absolwenci dwóch kierunków według uczelni oraz profilu drugiego kierunku Pokrewny z kierunkiem podstawowym Odmienny od kierunku podstawowego Ogółem Na Uniwersytecie Łódzkim 85 76,6% 47 74,6% ,9% Na innej uczelni 26 23,4% 16 25,4% 42 24,1% Ogółem % % % Ogółem zdecydowanie częściej wybierano studiowanie drugiego kierunku w trybie stacjonarnym 125 wskazań. Na wynik ma jednak wpływ zdecydowanie większa grupa studiujących pierwszy kierunek w trybie stacjonarnym. Tabela 17. Absolwenci dwóch kierunków według trybów obu kierunków Stacjonarnym (2. kierunek) Niestacjonarnym (2. kierunek) Ogółem Stacjonarnym ,6% 30 61,2% ,5% Niestacjonarnym 8 6,4% 19 38,8% 27 15,5% Ogółem % % % Ogółem jako drugi kierunek najchętniej wybierano studia II stopnia. W podziale na rodzaj studiów absolwenci studiów I stopnia częściej wybierali właśnie II stopnień (75 z 93 osób; ok. 81%), ale absolwenci II stopnia I stopień (40 z 67 osób; prawie 60%). Dla kończących JSM trudno mówić 15

16 o tendencji z uwagi na niską liczebność grupy. Tabela 18. Absolwenci dwóch kierunków według rodzajów obu kierunków I stopnia (2. kierunek) II stopnia (2. kierunek) JSM (2. kierunek) Ogółem N % I stopnia 14 21,5% 75 75,0% 4 44,4% 93 53,4% II stopnia 40 61,5% 24 24,0% 3 33,3% 67 38,5% JSM 11 16,9% 1 1,0% 2 22,2% 14 8,0% Ogółem % % 9 100% % 16

17 Aktywności podejmowane podczas studiów W Monitorowaniu karier zawodowych absolwentów Uniwersytetu Łódzkiego z rocznika 2014/2015 druga tura - poruszane były zagadnienia dodatkowych aktywności podejmowanych przez badanych jeszcze podczas studiowania. Dodatkowe aktywności studentów 6 Łącznie ok. 43% badanych nie podejmowało podczas studiów dodatkowych aktywności. W podziale na tryb studiów widoczna jest wyraźna różnica. Wśród studentów studiów stacjonarnych dodatkowe aktywności podejmowało ok. 79% badanych, przy około 21% studiujących niestacjonarnie. Studiujący stacjonarnie najczęściej wybierali staże (27%), działalność w kołach naukowych (24% tej grupy) i praktyki nieobligatoryjne (prawie 24%). W tej grupie najmniej popularne było korzystanie z wymian studenckich. Wśród studentów studiów niestacjonarnych wskazywano podobne same aktywności, ale rozkład odpowiedzi był inny: zdecydowanie najpopularniejsze były staże (23% grupy), a praktyki nieobligatoryjnej otrzymały 9% wskazań. Trzecim w skali popularności wskazaniem był w tej grupie wolontariat. Działalność w kołach naukowych deklarowano znacznie rzadziej. Również najrzadziej wskazywano na udział w wymianach studenckich. Tabela 19. Absolwenci według aktywności podejmowane w trakcie studiów i ich trybu Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Praktyki nieobligatoryjne ,8% 11 9,1% ,7% Staż ,1% 28 23,1% ,3% Wolontariat 94 20,9% 9 7,4% ,0% Działalność w organizacjach studenckich 49 10,9% 6 5,0% 55 9,6% Działalność w kołach naukowych ,2% 3 2,5% ,6% Programy wymiany studenckiej 46 10,2% 2 1,7% 48 8,4% Żadne ,1% 79 65,3% ,1% Ogółem % % % W podziale na rodzaj ukończonych studiów zdecydowanie najbardziej aktywną grupę stanowili kończący JSM przynajmniej jeden rodzaj aktywności dodatkowych wskazało ok. 77% (34 z 44) badanych. Tabela 20. Absolwenci według aktywności w trakcie studiów i ich rodzaju I stopnia II stopnia JSM Praktyki nieobligatoryjne 43 19,5% 55 17,9% 20 45,5% Staż 62 28,2% 71 23,1% 17 38,6% Wolontariat 42 19,1% 45 14,7% 16 36,4% Działalność w organizacjach studenckich 21 9,5% 27 8,8% 7 15,9% Działalność w kołach naukowych 47 21,4% 56 18,2% 9 20,5% Programy wymiany studenckiej 15 6,8% 26 8,5% 7 15,9% Żadne 88 40,0% ,2% 10 22,7% Ogółem % % % 6 Podrozdział opracowany na podstawie wyników pytania wielokrotnego wyboru. 17

18 Praca zarobkowa studentów Ogółem pracę zarobkową w czasie studiów deklarowało ponad 72% badanych, Podczas studiów pracowało ok.91% absolwentów studiów niestacjonarnych i 67% absolwentów studiów stacjonarnych. Tabela 21. Absolwenci według pracy zarobkowej podczas studiów i ich trybu Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Pracował ,3% ,9% ,3% Nie pracował ,7% 11 9,1% ,7% Ogółem % % % W podziale na rodzaj ukończonych studiów rozkład odpowiedzi jest zbliżony dla I i II stopnia z lekką przewagą dla tych pierwszych, pracę podczas studiów częściej wskazywali kończący studia I stopnia (75%) niż II stopnia (71%). Skala pracy podczas studiów była wyraźnie niższa dla słuchaczy JSM około 66%. Tabela 22. Absolwenci według pracy zarobkowej podczas studiów i ich rodzaju I stopnia II stopnia JSM Pracował ,0% ,3% 29 65,9% Nie pracował 55 25,0% 88 28,7% 15 34,1% Ogółem % % % Firmy zatrudniające studentów 7 Zdecydowanie najczęściej studenci pracowali w firmach prywatnych. Było to prawie 90% studentów studiów stacjonarnych i około 73% studiujących niestacjonarnie. Wśród tych drugich znacznie częściej występowało zatrudnienie w instytucji państwowej (30% w porównaniu do 6% w grupie studiujących stacjonarnie). Tabela 23. Absolwenci według firmy zatrudniającej ich w trakcie nauki i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Własna działalność gospodarcza 13 4,5% 7 6,7% 20 5,0% W prywatnej firmie ,4% 77 73,3% ,9% W instytucji państwowej 18 6,2% 32 30,5% 50 12,6% W instytucji tzw. trzeciego sektora 23 7,9% 1 1,0% 24 6,0% Ogółem % % % W podziale na rodzaj studiów różnica widoczna jest w skali zatrudnienia w instytucji państwowej. Pracę podczas studiów w takiej firmie najczęściej deklarowali kończący II stopień (15%), rzadziej absolwenci I stopnia (11%), a najrzadziej studenci JSM (niewiele ponad 3%). 7 Podrozdział opracowany na podstawie wyników pytania wielokrotnego wyboru. 18

19 Tabela 24. Absolwenci według firmy zatrudniającej ich w trakcie nauki i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Własna działalność gospodarcza 8 4,9% 11 5,3% 1 3,4% W prywatnej firmie ,4% ,0% 28 96,6% W instytucji państwowej 18 11,1% 31 15,0% 1 3,4% W instytucji tzw. trzeciego sektora 13 8,0% 7 3,4% 4 13,8% Ogółem % % % Forma zatrudnienia studentów 8 Ogółem w badanej grupie najbardziej popularną formą zatrudnienia podczas studiów była umowazlecenie (ponad 59% wskazań), jednak w podziale na tryb studiów widoczna jest zdecydowana różnica w strukturze form zatrudnienia. Na umowę zlecenia pracowało prawie 71% studiujących na studiach stacjonarnych, a wśród studiujących niestacjonarnie było to zaledwie ok. 26%. Prawie 70% drugich z wymienionych pracowało w czasie studiów na pełen etat. W przypadku studiujących stacjonarnie taką formę zatrudnienia w czasie studiów wskazało zaledwie 16%. Tabela 25. Absolwenci według formy zatrudnienia podczas nauki i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Własna działalność gospodarcza 10 3,3% 7 6,5% 17 4,2% Umowa o pracę w pełnym wymiarze 49 16,3% 76 70,4% ,6% czasu pracy Umowę o pracę w niepełnym 52 17,3% 11 10,2% 63 15,4% wymiarze czasu pracy Umowa-zlecenie ,0% 28 25,9% ,1% Umowa o dzieło 37 12,3% 3 2,8% 40 9,8% Pracowałem(am) bez umowy 27 9,0% 4 3,7% 31 7,6% Ogółem % % % 8 Podrozdział opracowany na podstawie wyników pytania wielokrotnego wyboru. 19

20 Różnice w formie zatrudnienia studentów są widoczne w podziale na rodzaj studiów. Co prawda dla każdej z grup najczęściej wskazywano pracę na umowę zlecenia, lecz częściej wskazywali ją kończący JSM (72%), nieco rzadziej I stopnień (prawie 66%), a najrzadziej II stopień (ok. 52%). Dla grupy absolwentów JSM tendencje należy traktować bardzo ostrożnie z uwagi na niewielką liczebność, ale grupę tę wyróżniają częstsze niż w innych rodzajach studiów wskazania na umowy o dzieło i pracy bez umowy. Tabela 26. Absolwenci według formy zatrudnienia podczas nauki i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Własna działalność gospodarcza 6 3,7% 10 4,6% 1 3,4% Umowa o pracę w pełnym wymiarze czasu 37 22,7% 85 39,4% 3 10,3% pracy Umowę o pracę w niepełnym wymiarze czasu 23 14,1% 35 16,2% 5 17,2% pracy Umowa-zlecenie ,3% ,9% 21 72,4% Umowa o dzieło 12 7,4% 21 9,7% 7 24,1% Pracowałem(am) bez umowy 15 9,2% 10 4,6% 6 20,7% Ogółem % % % 20

21 Aktualne zatrudnienie absolwentów Status zatrudnienia absolwentów W chwili badania 93% badanych absolwentów odpowiedziało twierdząco na pytanie czy aktualnie Pan(i) pracuje?. Wśród absolwentów studiów stacjonarnych jako pracujących określiło się około 93%, a niestacjonarnych 92%. Tabela 27. Absolwenci według statusu zatrudnienia podczas badania i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Pracuję ,1% ,6% ,0% Nie pracuję 31 6,9% 9 7,4% 40 7,0% Ogółem % % % Skala zatrudnienia jest zbliżona w grupach wyróżnionych ze względu na rodzaj ukończonych studiów. Tabela 28. Absolwenci według statusu zatrudnienia podczas badania i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Pracuję ,9% ,8% 43 97,7% Nie pracuję 20 9,1% 19 6,2% 1 2,3% Ogółem % % % Na poniższym wykresie zaprezentowano odsetek pracujących i niepracujących respondentów w podziale na ukończony Wydział Uniwersytetu Łódzkiego. Przedstawiono przekroje dla siedmiu Wydziałów najliczniej reprezentowanych. Na skumulowanych do 100% słupkach wyświetlono dokładną liczebność pracujących/niepracujących absolwentów Wydziału. Najwyższy odsetek pracujących odnotowano dla Wydziałów: Nauk o Wychowaniu (60 na 61 badanych; ok. 98%) i Filologicznego (41 z 43 osób; około 95%). Najmniej pracujących było w grupie absolwentów Wydziału Nauk Geograficznych (50 z 55; ok. 91%). Odsetek pracujących jest różny m.in. dla rodzaju i trybu studiów, stąd struktura absolwentów kończących dany Wydział może wpływać na odsetek pracujących np. wysoki udział absolwentów studiów pierwszego stopnia może powodować niższy odsetek pracujących ogółem niż na Wydziale o wysokim udziale osób kończących studia II stopnia. 21

22 Wykres 3. Status zatrudnienia absolwentów ogółem według wybranych Wydziałów Odsetek pracujących absolwentów Wydziałów przedstawiono na wykresie 4. w podziale na rodzaj i tryb studiów. Większy udział pracujących odnotowano w grupie absolwentów II stopnia niż studiów licencjackich; udział pracujących dla absolwentów studiów niestacjonarnych i stacjonarnych był na relatywnie takim samym poziomie. Pominięto wyniki dla studiów jednolitych magisterskich z uwagi na małe liczebności badanych w poszczególnych przekrojach. 22

23 Wykres 4. Status zatrudnienia absolwentów wybranych Wydziałów rodzaj (bez JSM) i tryb studiów Na kolejnych wykresach odsetek pracujących przedstawiono w podziale na ukończony na danym Wydziale kierunek studiów. Wizualizację tak jak powyżej ograniczono do siedmiu najliczniej reprezentowanych Wydziałów. 23

24 Wykres 5. Status zatrudnienia absolwentów Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska według kierunków studiów Wykres 6. Status zatrudnienia absolwentów Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego według kierunków studiów 24

25 Wykres 7. Status zatrudnienia absolwentów Wydziału Filologicznego według kierunków studiów Wykres 8. Status zatrudnienia absolwentów Wydziału Nauk Geograficznych według kierunków studiów 25

26 Wykres 9. Status zatrudnienia absolwentów Wydziału Nauk o Wychowaniu według kierunków studiów Wykres 10. Status zatrudnienia absolwentów Wydziału Prawa i Administracji według kierunków studiów 26

27 Wykres 11. Status zatrudnienia absolwentów Wydziału Zarządzania według kierunków studiów Jak wspomniano w rozdziale pierwszym, na potrzeby omawianych tu analiz połączono dane uzyskane w I i II turze badania. Dzięki połączeniu odpowiedzi uzyskanych dla każdego konkretnego respondenta możliwe było analizowanie zmian w czasie metodą panelową. Na przykładzie zatrudnienia uzyskaliśmy zatem nie tylko informacje o odsetku pracujących/niepracujących w roku 2015 i w Wiemy również, którzy absolwenci: pracowali w I i II turze, nie pracowali w I i pracowali w II turze, pracowali w I i nie pracowali w II turze, nie pracowali w I i II turze. W niniejszym raporcie prezentujemy więc nie tylko analizę trendu (rozkład zmiennej w jednym i drugim momencie badania), co nazywane jest zmianą netto, ale też zmianę wewnętrzną przepływy, widoczne dzięki skrzyżowaniu wyników z dwóch pomiarów (każdy respondent opisany jest przez oba wymiary tę samą zmienną w dwóch różnych momentach badania). Te przepływy przedstawiamy w poniższej tabeli, oraz (w inny sposób) na wykresie 13. W poniższej tabeli panelowej skrzyżowano odpowiedzi respondentów dotyczące statusu zatrudnienia, udzielone w pierwszej turze badania (2015 r.) i turze drugiej (rok 2018). Ponieważ mowa o dwóch turach badania i dwóch wartościach statusu zatrudnienia, łącznie istnieją cztery możliwości. Kolumna % to zgodnie z zapisem w całym raporcie odsetek odpowiedzi w kolumnie. W przypadku tabeli panelowej jest to odsetek osób o określonej wartości cechy w I turze. Znaczy to, że w tej kolumnie grupy pracujących/niepracujących w I turze traktujemy jako oddzielne całości i tak 27

28 dzielimy na pracujących/niepracujących w turze II. Zatem dla osób, które pracowały w pierwszej turze: Badany pracował w I turze i pracował w II około 95% pracujących pracowało dwa lata później, Pracował w I turze i nie pracował w II nieco niecałe 5% pracujących nie było nigdzie zatrudnionych po dwóch latach, Dla respondentów, którzy nie pracowali w pierwszej turze: Nie pracował w I turze i pracował w II prawie 86% niepracujących po dwóch latach pracowało, Nie pracował w I turze i nie pracował w II ok. 15% nie pracujących podczas badania pierwszego, nie pracowało także podczas drugiego badania. Ta prezentacja daje w kolumnie ogółem (kolumna % ) rozkład pracujących/niepracujących dla II tury badania (93% do 7%). W kolejnej kolumnie zaprezentowano odsetek odpowiedzi w wierszu, co w przypadku tabeli panelowej oznacza odsetek respondentów o określonej wartości cechy w II turze. Znaczy to, że grupy pracujących/niepracujących w II turze traktujemy jako oddzielne całości i tak dzielimy na pracujących/niepracujących w turze I. Zatem dla osób, które pracowały w drugiej turze: Pracował w II turze i pracował w I około 80% pracujących w 2018 stanowili pracujący w 2016 r., Pracował w II i nie pracował w I około 20% pracujących w 2018 stanowili absolwenci nie pracujący w 2016, Dla badanych, którzy w drugiej turze nie pracowali: Nie pracował w II turze i pracował w I 55% badanych, Nie pracował w II turze i nie pracował w I około 45%. 28

29 Ta prezentacja daje w wierszu ogółem (kolumna % (w.) ) rozkład pracujących/niepracujących dla I tury (78,3% do 21,7%). Tabela 29. Absolwenci według statusu zatrudnienia podczas badania i tury badania Pracuję (I tura) Nie pracuję (I tura) Ogółem N % % z N w wierszu N % % z N w wierszu N % % z N w wierszu Pracuję ,1% 80,0% ,5% 20,0% ,0% 100% Nie pracuję 22 4,9% 55,0% 18 14,5% 45,0% 40 7,0% 100% Ogółem % 78,3% % 21,7% % 100% Jeszcze innym sposobem prezentacji, nie ujętym w powyższej tabeli, jest traktowanie liczby badanych w każdej z czterech możliwych kombinacji jako odsetka całości. Tym samym jeżeli respondent: 1. Pracował w I turze i pracował w II 74,4% ogółu ( tak, brak zmiany), 2. Nie pracował w I turze i pracował w II około 18,6% ogółu (zmiana z nie na tak ), 3. Pracował w I turze i nie pracował w II około 3,9% ogółu (zmiana z tak na nie ), 4. Nie pracował w I turze i nie pracował w II nieco ponad 3,2% ogółu ( nie, brak zmiany). Pierwsze dwie możliwości to razem około 93% badanych w II turze, zatem odsetek pracujących łącznie, a dwie ostatnie to łącznie wszyscy niepracujący w II turze, czyli 7%. Brak zmiany statusu zatrudnienia wystąpił dla około 77,6% badanych (możliwość 1. plus 4.); status zatrudnienia zmieniło zaś około 22,4% respondentów (możliwość 2. plus 3.). To 22,4% to zmiana wewnętrzna przepływ. Patrząc na przepływ w kategoriach prawdopodobieństwa, korzystamy z tzw. indeksu zmiany T 9. Dla analizowanej tabeli 41. wynosi on T = 0,9. Wartość T dla tabeli czteropolowej a z taką mamy tu do czynienia może występować w przedziale od 0 do 2. Prawdopodobieństwo łatwiej interpretować dla przedziału od 0 (zdarzenie na pewno nie wystąpi) do 1 (zdarzenie na pewno wystąpi), więc wartość indeksu T odniesiemy do liczby kategorii badanej cech dwóch (pracujący/niepracujący). Tym samym prawdopodobieństwo zmiany statusu zatrudnienia dla badanej grupy wynosi 0,45. Zwracamy uwagę, że nie można tego interpretować w kategorii prawdopodobieństwa na zyskanie czy utratę pracy, ponieważ rozpatrywać należy je w odniesieniu do osób już (czyli w pierwszej turze) pracujących/niepracujących. Zauważmy, że wartości te są po prostu podwojonymi wartościami podanymi powyżej. 9 Mayntz R., Holm K., Hübner P., (1985) Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, PWN, Warszawa, s. 176; dokładna prezentacja obliczeń w: Opracowanie panelu tabela czteropolowa 29

30 Podsumowując: Dla pracujących w I turze: o o prawdopodobieństwo trwania w zatrudnieniu (badany pracował w I turze i pracował w II) około 95%, prawdopodobieństwo utraty zatrudnienia (pracował w I turze i nie pracował w II) niecałe 5%. Dla respondentów, którzy nie pracowali w pierwszej turze: o prawdopodobieństwo zdobycia zatrudnienia (nie pracował w I turze i pracował w II) około 85,5%, o prawdopodobieństwo trwania bez zatrudnienia (nie pracował w I turze i nie pracował w II) 14,5%. Należy pamiętać, że jest do daleko posunięte uproszczenie. Odnosimy się wyłącznie do dwóch momentów badania, nie wiedząc co działo się w innych momentach. Dlatego właściwie nie wiemy, czy respondent np. trwa w zatrudnieniu, bo nie mamy żadnej wiedzy o tym, jaka była jego historia zatrudnienia w ciągu dwóch lat pomiędzy badaniami I i II tury monitorowania karier zawodowych absolwentów. W przypadku utrzymania zatrudnienia zastrzeżenie jest też takie, że wcale nie musi być to to samo miejsce pracy. Pomimo tych ograniczeń, w kolejnych porównaniach panelowych prezentujemy przepływy właśnie w przedstawiony w powyższym podsumowaniu sposób. Indeks zmiany T przedstawiono wyłącznie dla statusu zatrudnienia, ponieważ jest to szczególnie ważna cecha w monitorowaniu karier zawodowych absolwentów. Na znajdującym się poniżej wykresie prezentujemy analizę trendu (rozkład zmiennej w jednym i drugim momencie badania). Różnica w udziale absolwentów pracujących/niepracujących jest bardzo wyraźna. Zmiana netto wynosi 14,7 punktu procentowego. Odsetek pracujących w badanej grupie jest znacznie wyższy w trzy lata po ukończeniu studiów, niż było to rok po studiach. Różnica w odsetku zatrudnionych w I oraz II turze badania jest istotna statystycznie, wielkość efektu jest mała. Dokładne informacje o zastosowanych tu (i w podobnych porównaniach) testach statystycznych i ich wynikach znajdują się w podrozdziale: Testy statystyczne porównujące I i II turę badania. Wykres 12. Porównanie statusu zatrudnienia absolwentów podczas badania według tury badania 30

31 Na kolejnym wykresie zwizualizowano najważniejsze informacje, prezentowane w tabeli 41. jako %, czyli odsetek w kolumnie. Jak widać, odnosimy się do zmiany statusu zatrudnienia badanych z I do II tury. Widoczne jest, że wśród pracujących w I turze 4,9% nie pracowało w chwili badania w turze II (co nazwaliśmy szansą utraty zatrudnienia ), a spośród nie pracujących w I turze w chwili drugiego badania pracowało aż 85,5% badanych. Wykres 13. Zmiana statusu zatrudnienia absolwentów według tury badania Za pomocą tak skonstruowanych wykresów prezentujemy porównania panelowe w dalszej części raportu. Liczba miejsc pracy absolwentów Pracujących absolwentów zapytano o liczbę miejsc pracy od ukończenia studiów. Prawie 62% badanych absolwentów w tym czasie zmieniło pracę przynajmniej raz. W podziale na tryb ukończonych studiów odsetek zmieniających pracę był wyższy dla absolwentów studiów niestacjonarnych 66% do niecałych 61 % studiujących stacjonarnie. Tabela 30. Pracujący absolwenci według liczby miejsc pracy od ukończenia studiów i ich trybu Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Pierwsza ,4% 38 33,9% ,2% praca Kolejna praca ,6% 74 66,1% ,8% Ogółem % % % W podziale na rodzaj ukończonych studiów absolwenci z tytułem licencjata zmieniali pracę nieco rzadziej (59%) niż absolwenci studiów magisterskich (62% kończących studia uzupełaniające i 72% studia jednolite). Tabela 31. Pracujący absolwenci według liczby miejsc pracy od ukończenia studiów i ich rodzaju I stopnia II stopnia JSM Pierwsza 82 41,0% ,8% 12 27,9% praca Kolejna praca ,0% ,2% 31 72,1% Ogółem % % % 31

32 Wielopraca, rozumiana jako zajmowanie jednocześnie więcej niż jednego stanowiska pracy dotyczyła ogółem ok. 12% badanych. Odsetek ten był nieco wyższy dla absolwentów studiów stacjonarnych niż niestacjonarnych odpowiednio około 12% i niecałe 10%. Tabela 32. Pracujący absolwenci według jednocześnie zajmowanych stanowisk pracy i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Jedno miejsce ,8% ,2% ,3% Więcej miejsc 51 12,2% 11 9,8% 62 11,7% Ogółem % % % W podziale na rodzaj ukończonych studiów skala wielopracy jest zdecydowanie różna. Wśród kończących studia I i II stopnia więcej niż jedno stanowisko zajmowało odpowiednie 9% i 11% badanych, wśród absolwentów JSM odpowiedź taką wskazywano około trzy razy częściej (30%). Tabela 33. Pracujący absolwenci według jednocześnie zajmowanych stanowisk pracy i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Jedno miejsce ,0% ,2% 30 69,8% Więcej miejsc 18 9,0% 31 10,8% 13 30,2% Ogółem % % % Forma zatrudnienia absolwentów Ogółem zdecydowanie najczęściej respondenci wskazywali zatrudnienie na umowę o pracę (pełen etat) około 86,6% odpowiedzi. Wśród kończących studia stacjonarne było to 86,2% badanych, a wśród absolwentów studiów niestacjonarnych 88,4%. Drugą najczęstszą formą zatrudnienia absolwentów studiów stacjonarnych była własna działalność gospodarcza (po ok. 4% wskazań), podobnie w gronie absolwentów studiów niestacjonarnych gdzie odsetek ten wyniósł 7%. Tabela 34. Pracujący absolwenci według formy zatrudnienia i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Własna działalność gospodarcza 18 4,3% 8 7,1% 26 4,9% Umowa o pracę w pełnym wymiarze ,2% 99 88,4% ,6% czasu pracy Umowa o pracę w niepełnym wymiarze 16 3,8% 3 2,7% 19 3,6% czasu pracy Umowa-zlecenie 12 2,9% 1 0,9% 13 2,4% Umowa o dzieło 2 0,5% ,4% Jestem na praktyce/ stażu/ wolontariacie 10 2,4% 1 0,9% 11 2,1% Ogółem % % % 32

33 Różnice w formie zatrudnienia wystąpiły w podziale na rodzaj studiów. Absolwenci studiów II stopnia częściej niż pozostali wskazywali na pracę pełnoetatową było to 91% badanych w porównaniu do 80% w grupie kończących I stopnień i 86% dla JSM. Absolwentów I stopnia wyróżnia wskazywanie założenia własnej działalności gospodarczej 8% tej grupy w porównaniu do zaledwie 2,8% dla II stopnia i niecałych 5% dla JSM. Tabela 35. Pracujący absolwenci według formy zatrudnienia i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Własna działalność gospodarcza 16 8,0% 8 2,8% 2 4,7% Umowa o pracę w pełnym wymiarze czasu ,0% ,3% 37 86,0% pracy Umowa o pracę w niepełnym wymiarze 9 4,5% 9 3,1% 1 2,3% czasu pracy Umowa-zlecenie 8 4,0% 4 1,4% 1 2,3% Umowa o dzieło ,3% 1 2,3% Jestem na praktyce/ stażu/ wolontariacie 7 3,5% 3 1,0% 1 2,3% Ogółem % % % Stanowiska pracy absolwentów według branż 10 Badani absolwenci najczęściej pracowali w następujących branżach: Finanse/Ekonomia (18%), Księgowość/Audyt/Podatki (17,7%) Administracja (14%). Najrzadziej wybierano branże: Geologia/Inżynieria, Grafika/Kreacja artystyczna/fotografia. Pamiętać należy, że zdecydowanie najliczniejszą podgrupę badanych stanowili absolwenci Wydziału Zarządzania i Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego. Znajduje to odzwierciedlenie w branżach stanowisk pracy ogółu absolwentów. 10 Podrozdział opracowany na podstawie wyników pytania wielokrotnego wyboru. 33

34 Tabela 36. Pracujący absolwenci według branży N % Finanse/Ekonomia 89 18,3% Księgowość/Audyt/Podatki 86 17,7% Administracja 68 14,0% Szkolenia/Edukacja 49 10,1% Logistyka/Spedycja/Dystrybucja 46 9,5% Informatyka/Internet/E-Commerce 38 7,8% Marketing/Reklama/Public Relations 33 6,8% Sprzedaż 31 6,4% Obsługa klienta/call Center 28 5,8% Human Resources 26 5,3% Medycyna/Farmacja/Weterynaria 23 4,7% Zarządzanie 23 4,7% Prawo 21 4,3% Produkcja 16 3,3% Doradztwo/Konsulting 15 3,1% Hotelarstwo/Turystyka/Sport/Rekreacja 12 2,5% Budownictwo/Geodezja 11 2,3% Farmaceutyka/Biotechnologia 11 2,3% Kontrola jakości 7 1,4% Media/Sztuka/Rozrywka 7 1,4% Rolnictwo/Ochrona środowiska 7 1,4% Energetyka 5 1,0% Grafika/Kreacja artystyczna/fotografia 4 0,8% Geologia/Inżynieria 2 0,4% Ogółem % Przedział zarobków brutto absolwentów Ogółem najczęściej absolwenci deklarowali miesięczne zarobki brutto w trzech przedziałach zł (13,7%), następnie zł (13,9%) oraz zł (13%). Przy tym w grupie kończących studia stacjonarne również najczęściej wskazywano na ten pierwszy przedział 14%). Wśród kończących studia niestacjonarne najczęściej wskazywano na przedział zł (16% odpowiedzi). Zarobki w najwyższej z wyróżnionych kategorii powyżej 7001 zł relatywnie częściej deklarowali kończący studia niestacjonarne (ok. 11%) niż stacjonarne (niecałe 9%). Kończący studia stacjonarne nieco częściej odmawiali podania przedział swoich zarobków. 34

35 Tabela 37. Pracujący absolwenci według zarobków brutto i trybu ukończonych studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Poniżej ,7% 1 0,9% 4 0,8% zł zł 7 1,7% 4 3,6% 11 2,1% zł 26 6,2% 6 5,4% 32 6,0% zł 59 14,1% 14 12,5% 73 13,7% zł 56 13,4% 18 16,1% 74 13,9% zł 52 12,4% 17 15,2% 69 13,0% zł 39 9,3% 10 8,9% 49 9,2% zł 36 8,6% 7 6,3% 43 8,1% zł 23 5,5% 3 2,7% 26 4,9% zł 17 4,1% 5 4,5% 22 4,1% zł 18 4,3% 5 4,5% 23 4,3% zł 11 2,6% 3 2,7% 14 2,6% zł 14 3,3% 3 2,7% 17 3,2% Powyżej ,6% 12 10,7% 48 9,0% zł Odmowa 22 5,3% 4 3,6% 26 4,9% podania odpowiedzi Ogółem % % % Czterech absolwentów studiów I stopnia wskazało na zarobki poniżej 1000 zł było to 2% odpowiedzi. Dla I stopnia dominowała kategoria zł (16,5%), a dla II stopnia zł (niecałe 15%). Absolwentów JSM wyróżnia wskazanie na dwa przedziały zł oraz zł, oba wskazania wynoszą 14% odpowiedzi. Tabela 38. Pracujący absolwenci według zarobków brutto i rodzaju ukończonych studiów I stopnia II stopnia JSM Poniżej 1000 zł 4 2,0% zł 5 2,5% 4 1,4% 2 4,7% zł 14 7,0% 16 5,6% 2 4,7% zł 24 12,0% 43 14,9% 6 14,0% zł 33 16,5% 35 12,2% 6 14,0% zł 24 12,0% 40 13,9% 5 11,6% zł 18 9,0% 28 9,7% 3 7,0% zł 16 8,0% 23 8,0% 4 9,3% zł 7 3,5% 16 5,6% 3 7,0% zł 9 4,5% 10 3,5% 3 7,0% zł 10 5,0% 12 4,2% 1 2,3% zł 4 2,0% 8 2,8% 2 4,7% zł 7 3,5% 9 3,1% 1 2,3% Powyżej 7001 zł 14 7,0% 29 10,1% 5 11,6% Odmowa podania odpowiedzi 11 5,5% 15 5,2% - - Ogółem % % % 35

36 Przedział zarobków brutto w podziale zarówno na rodzaj jak i tryb kończonych studiów zwizualizowano na poniższym wykresie. W przypadku absolwentów studiów I stopnia studiujący w trybie stacjonarnym częściej wskazywali przedziały. Wśród kończących studia II stopnia wśród absolwentów studiów niestacjonarnych dominowały wskazania środkowe od 2501 zł do 4000, zaś kończący studia stacjonarne częściej wskazywali kategorie 2001 do 2500 zł. Odsetek na osi pionowej to frakcja trybu studiów, więc każdy z trybów studiów stanowi tu 100%. Wykres 14. Przedział zarobków brutto absolwentów rodzaj (bez JSM) i tryb studiów Z analizy wyłączono odmowy odpowiedzi. Rozkład odpowiedzi badanej grupy w podziale na tury badania prezentujemy na poniższym wykresie. Wyraźnie widoczna jest duża zmiana netto: w kategorii najwyższej wzrost o około 34 punktów procentowych, zaś spadek w kategoriach niskich, np. dla poniżej 1000 zł o około 9 pp. Różnica w rozkładzie przedziałów zarobków względem tury badania jest istotna statystycznie, wielkość efektu średnia. 36

37 Wykres 15. Przedział zarobków brutto absolwentów według tury badania 37

38 Stopień dopasowania wykształcenia do wykonywanej pracy Respondentów zapytano o to, w jakim stopniu praca, którą wykonują jest zgodna z ukończonym kierunkiem studiów. W podziale na tryb studiów rozkład odpowiedzi jest podobny. Około 38% badanych odpowiedziało, że praca i ich wykształcenie są zdecydowanie zgodne, a ok. 32% badanych uznało swoje wykształcenie za raczej zgodne. Odpowiedzi raczej nie absolwenci wybierali tak samo. Tabela 39. Zgodność wykonywanej pracy z wykształceniem według trybu ukończonych studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Zdecydowanie tak ,9% 43 38,4% ,0% Raczej tak ,5% 36 32,1% ,6% Raczej nie 64 15,3% 17 15,2% 81 15,3% Zdecydowanie nie 64 15,3% 16 14,3% 80 15,1% Ogółem % % % W podziale na rodzaj ukończonych studiów różnice w rozkładzie odpowiedzi były znaczne. Wyróżniają się tu absolwenci JSM, wśród których aż 55,8% wybrało odpowiedź zdecydowanie tak. W grupie kończących studia II stopnia odsetek ten był niemal identyczny z odsetkiem absolwentów studiów licencjackich. Inny był rozkład odpowiedzi zdecydowanie nie tę odpowiedź najczęściej wskazywali kończący studia I stopnia (ponad 16%), rzadziej kończący II stopień (około 15%), zaś najrzadziej absolwenci JSM (około 7%). Tabela 40. Zgodność wykonywanej pracy z wykształceniem według rodzaju ukończonych studiów I stopnia II stopnia JSM Zdecydowanie tak 77 38,5% ,1% 24 55,8% Raczej tak 63 31,5% 95 33,0% 10 23,3% Raczej nie 28 14,0% 47 16,3% 6 14,0% Zdecydowanie nie 32 16,0% 45 15,6% 3 7,0% Ogółem % % % Porównanie rozkładu odpowiedzi ogółem względem tury badania przedstawiono na poniższym wykresie. Zmiany netto są nieznaczne: spadek o 3 pp. w kategorii zdecydowanie nie, spadek o 2,2 pp. w raczej nie, wzrost o 3,6 pp. dla raczej tak i wzrost o 3,3 pp. w kategorii zdecydowanie tak. Różnica nie jest istotna statystycznie, wielkość efektu jest mała. 38

39 Wykres 16. Porównanie oceny zgodności pracy z wykształceniem według tury badania Analiza przepływów wskazuje, że najbardziej stabilną odpowiedzią było zdecydowanie tak w drugiej turze badania powtórzyło ją prawie 75% badanych. Najmniej stabilna była odpowiedź raczej nie tu wskazanie powtórzyło prawie 33% respondentów. 39

40 Wykres 17. Zmiana oceny zgodności pracy z wykształceniem według tury badania Czas znalezienia pracy Najczęściej absolwenci w trzy lata po ukończeniu studiów kontynuują pracę podjętą na studiach łącznie jest to prawie 50% wskazań. Wśród absolwentów studiów niestacjonarnych odsetek jest znacznie wyższy (ok. 78%), a w grupie która ukończyła studia stacjonarne to ponad 42%. Drugą najczęściej wybieraną odpowiedzią był przedział czasowy od 1 do 3 miesięcy. Tabela 41. Pracujący absolwenci według czasu znalezienia pracy i trybu studiów Pracowałem(am) już podczas studiów, a po ich ukończeniu ją kontynuowałem(am) Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem ,5% 87 77,7% ,9% Poniżej 1 miesiąca 62 14,8% 5 4,5% 67 12,6% Między 1 a 3 miesiące 81 19,3% 5 4,5% 86 16,2% Między 3 a 6 miesięcy 40 9,5% 2 1,8% 42 7,9% Powyżej 6 miesięcy 58 13,8% 13 11,6% 71 13,4% Ogółem % % % W podziale na rodzaj studiów rozkład odpowiedzi jest bardzo zbliżony. Wyróżnia się grupa kończących JSM tu nieco rzadziej wskazywano na pracę podczas studiów było to 37% wskazań, 40

41 przy 50% dla absolwentów I stopnia oraz II stopnia. Tabela 42. Pracujący absolwenci według czasu znalezienia pracy i rodzaju studiów Pracowałem(am) już podczas studiów, a po ich ukończeniu ją kontynuowałem(am) I stopnia II stopnia JSM ,5% ,7% 16 37,2% Poniżej 1 miesiąca 26 13,0% 36 12,5% 5 11,6% Między 1 a 3 miesiące 34 17,0% 42 14,6% 10 23,3% Między 3 a 6 miesięcy 13 6,5% 24 8,3% 5 11,6% Powyżej 6 miesięcy 24 12,0% 40 13,9% 7 16,3% Ogółem % % % Sposób znalezienia pracy Najpopularniejszym sposobem znalezienia pracy wśród ogółu badanych była odpowiedź na oferty pracy zamieszczone w Internecie (prawie 43%). Ponad dwa i pół razy rzadziej korzystano z sieci kontaktów osobistych informacji od rodziny i znajomych (około 16,6% odpowiedzi). Trzecim najczęściej deklarowanym sposobem znalezienia pracy było składanie aplikacji bezpośrednio do pracodawcy i zatrudnienie po odbyciu praktyk/stażu w danej firmie - odpowiednio 12,7% i 11% wskazań. Najrzadziej korzystano z ofert pozyskanych poprzez agencje pracy. Wykres 18. Pracujący absolwenci według sposobu znalezienia pracy 41

42 Wykorzystywanie w pracy wiedzy i kwalifikacji zdobytych na studiach Absolwenci najczęściej odpowiadali twierdząco na pytanie czy wykorzystują w pracy zdobytą na studiach wiedzę i kwalifikacje łącznie było to około 65% odpowiedzi. Zwracamy uwagę, że większość z odpowiedzi stanowi opcja raczej tak, nie zdecydowanie tak. Tę odpowiedź wybierano prawie dwa razy częściej odpowiednio 42% wskazań dla raczej tak przy niecałych 24% dla zdecydowanie tak. W grupie absolwentów studiów stacjonarnych odsetek odpowiedzi zdecydowanie tak był niższy niż dla absolwentów studiów niestacjonarnych, zaś dla raczej tak było odwrotnie. Tabela 43. Pracujący absolwenci według wykorzystywania wiedzy/kwalifikacji ze studiów i ich trybu Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Zdecydowanie tak 88 21,0% 37 33,0% ,5% Raczej tak ,2% 38 33,9% ,0% Raczej nie ,6% 29 25,9% ,9% Zdecydowanie nie 43 10,3% 8 7,1% 51 9,6% Ogółem % % % Odpowiedzi pozytywne wskazywali najczęściej absolwenci JSM, nieco rzadziej licencjaci, a najrzadziej absolwenci II stopnia. Absolwentów studiów uzupełniających magisterskich wyróżnia wyższy niż w innych grupach odsetek wskazań zdecydowanie nie 11% przy niecałych 9% dla absolwentów I stopnia i ok. 5% dla kończących JSM. Tabela 44. Pracujący absolwenci według wykorzystywania wiedzy/kwalifikacji ze studiów i ich rodzaju I stopnia II stopnia JSM Zdecydowanie tak 48 24,0% 62 21,5% 15 34,9% Raczej tak 81 40,5% ,1% 18 41,9% Raczej nie 54 27,0% 70 24,3% 8 18,6% Zdecydowanie nie 17 8,5% 32 11,1% 2 4,7% Ogółem % % % Dodatkowo zwracamy uwagę na związek powyższych odpowiedzi z odpowiedziami na pytanie o zgodność pracy z wykształceniem. Można przypuszczać, że jeżeli osoba uważa swoją pracę za zdecydowanie zgodną z wykształceniem, to również zdecydowanie wykorzystuje w pracy wiedzę i kwalifikacje zdobyte na studiach i odwrotnie. Oszacowanie siły związku pomiędzy tymi zmiennymi za pomocą nieparametrycznego współczynnika korelacji (a właściwie monotonicznej zależności) Tau b Kendalla wskazuje na pozytywną zależność o średniej sile (rt = 0,57); wynik jest istotny statystycznie (p < 0,001). Analiza rozkładu odpowiedzi względem tury badania wskazuje na niewielkie zmiany netto. Zmianę powyżej 4 punktów procentowych (spadek o ok. 7 pp.) odnotowano tylko dla kategorii zdecydowanie nie. Różnica jest istotna statystycznie a wielkość efektu mała. 42

43 Wykres 19. Porównanie wykorzystywania wiedzy/kwalifikacji ze studiów według tury badania Analiza przepływów wskazuje na stabilność powyżej 50% dla kategorii poza zdecydowanie tak oraz raczej tak. 43

44 Wykres 20. Zmiana oceny wykorzystywania wiedzy/kwalifikacji ze studiów według tury badania Ukończone studia a łatwość znalezienia pracy Badanych zapytano, czy ukończone studia ułatwiły im znalezienie pracy. Łącznie około 69,7% absolwentów odpowiedziało twierdząco. Wśród absolwentów studiów niestacjonarnych niecałe 20% odpowiedziała zdecydowanie tak, a 38,4% - raczej tak. Wśród kończący studia stacjonarne odpowiedzi pierwszą wybierano nieznacznie częściej, a drugą częściej - było to odpowiednio prawie 21% i 52%. Tabela 45. Pracujący absolwenci według wpływu studiów na znalezienie pracy i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Zdecydowanie tak 87 20,8% 22 19,6% ,5% Raczej tak ,0% 43 38,4% ,2% Raczej nie 82 19,6% 38 33,9% ,6% Zdecydowanie nie 32 7,6% 9 8,0% 41 7,7% Ogółem % % % Nieco niższą oceną silnego wpływu studiów na znalezienie pracy wyróżnia się grupa absolwentów studiów uzupełniających odpowiedź zdecydowanie tak wskazało 19% tej grupy przy 20% dla absolwentów studiów licencjackich oraz prawie 28% JSM. 44

45 Tabela 46. Pracujący absolwenci według wpływu studiów na znalezienie pracy i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Zdecydowanie tak 41 20,5% 56 19,4% 12 27,9% Raczej tak 97 48,5% ,3% 22 51,2% Raczej nie 45 22,5% 69 24,0% 6 14,0% Zdecydowanie nie 17 8,5% 21 7,3% 3 7,0% Ogółem % % % Zmiana netto w omawianym pytaniu dotyczyła kategorii: zdecydowanie tak wystąpił wzrost o 4,2 pp, raczej tak wystąpił wzrost o 6,7 pp. Dodatkowo wystąpił spadek o 7,4 pp dla kategorii raczej nie oraz zdecydowanie nie o 3,5 pp. Różnica jest istotna statystycznie; wielkość efektu mała. Wykres 21. Porównanie wpływu studiów na znalezienie pracy według tury badania Analiza przepływów wskazuje na najniższą stabilność dla oceny zdecydowanie nie. Wskazanie powtórzyło 44% badanych, 25% wybrało raczej nie, 29% - raczej tak, a ok. 4,3% - zdecydowanie tak. 45

46 Wykres 22. Zmiana oceny wpływu studiów na znalezienie pracy według tury badania 46

47 Sytuacja niepracujących absolwentów Poniższe pytania zadano wyłącznie absolwentom niepracujących w chwili badania. Jak przedstawiono w podrozdziale Status zatrudnienia absolwentów niepracujący stanowili około 7% badanych (40 osób). Prace podejmowane od zakończenia studiów Pierwsze pytanie dotyczyło tego, czy respondent w ogóle wykonywał pracę w czasie od zakończenia studiów. Sytuacja absolwentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych prawie się nie różni. Tabela 47. Niepracujący absolwenci według pracy od zakończenia studiów i ich trybu Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Pracował 24 77,4% 7 77,8% 31 77,5% Nie pracował 7 22,6% 2 22,2% 9 22,5% Ogółem % 9 100% % W podziale na rodzaj studiów pracy nie podejmowało 3/4 absolwentów studiów I stopnia oraz II stopnia. Tabela 48. Niepracujący absolwenci według pracy od zakończenia studiów i ich rodzaju I stopnia II stopnia JSM Pracował 15 75,0% 15 78,9% 1 100% Nie pracował 5 25,0% 4 21,1% - - Ogółem % % 1 100% Rejestracja niepracujących absolwentów w Urzędzie Pracy Ogółem odsetek niepracujących absolwentów rejestrujących się jako bezrobotni wynosi 27,5%. W poniższych przekrojach widoczne są wyraźne różnice frakcji rejestrujących i nierejestrujących się absolwentów podziale na rodzaj i tryb studiów. Wśród absolwentów studiów stacjonarnych zarejestrowanych było około 29%, a w grupie kończących studia niestacjonarne były takie dwie osoby. Różnicę należy traktować ostrożnie z uwagi na bardzo małą grupę niepracujących absolwentów studiów niestacjonarnych. Tabela 49. Niepracujący absolwenci według statusu rejestracji w Urzędzie Pracy i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Zarejestrowany 9 29,0% 2 22,2% 11 27,5% Niezarejestrowany 22 71,0% 7 77,8% 29 72,5% Ogółem % 9 100% % Częściej w Urzędzie Pracy rejestrowali się absolwenci studiów I stopnia (30 % grupy), rzadziej kończący II stopnień (26%), zaś w grupie JSM nie było osób zarejestrowanych. Podobnie jak wyżej różnice należy traktować ostrożnie. 47

48 Tabela 50. Niepracujący absolwenci według statusu rejestracji w Urzędzie Pracy i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Zarejestrowany 6 30,0% 5 26,3% - - Niezarejestrowany 14 70,0% 14 73,7% 1 100% Ogółem % % 1 100% Osoby niepracujące i niezarejestrowane jako bezrobotne o ile nie kontynuują nauki na studiach stacjonarnych traktowane są jako nieaktywne zawodowo. Aktywni zawodowo to pracujący oraz bezrobotni (rozumiani jako osoby szukające zatrudnienia i gotowe je podjąć). Według metodologii Głównego Urzędu Statystycznego stopa bezrobocia rejestrowanego to frakcja bezrobotnych w grupie aktywnych zawodowo. Zgodnie z tym rozumieniem stopa bezrobocia wśród badanych absolwentów UŁ wynosi 2,02% 11. Według stanu na koniec sierpnia 2018 stopa bezrobocia w Polsce to 5,8%, zaś w województwie łódzkim najpopularniejszym wśród badanych miejscu zamieszkania 6,1% 12. Poszukiwanie pracy Pracy szuka około 67% niepracujących absolwentów studiów niestacjonarnych i około 48% stacjonarnych. Tabela 51. Niepracujący absolwenci według poszukiwania pracy i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Poszukuję 15 48,4% 6 66,7% 21 52,5% Nie poszukuję 16 51,6% 3 33,3% 19 47,5% Ogółem % 9 100% % W podziale na rodzaj studiów poszukiwanie pracy deklarowała ponad połowa kończących studia I stopnia (60%), 52% absolwentów II stopnia. Jeden absolwent JSM szuka pracy. Tabela 52. Niepracujący absolwenci według poszukiwania pracy i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Poszukuję 12 60,0% 8 42,1% 1 100% Nie poszukuję 8 40,0% 11 57,9% - - Ogółem % % 1 100% [bezrobotni] / (531 [pracujący] + 11 [bezrobotni] = 542 [aktywni zawodowo])

49 Czas poszukiwania pracy Niepracującym respondentom, którzy w powyższym pytaniu zadeklarowali poszukiwanie zatrudnienia (21 osób co stanowi około 1/2 niepracujących) zadano pytanie Jak długo od zakończenia studiów/ostatniego stosunku pracy poszukuje Pan(i) zatrudnienia?. Ogółem najczęściej wskazywano czas od 1 do 3 miesięcy. Niezależnie od trybu studiowania absolwenci wybierali właśnie okres od 1 do 3 miesięcy. Tabela 53. Niepracujący absolwenci według czasu poszukiwania pracy i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Poniżej miesiąca 4 26,7% 1 16,7% 5 23,8% od 1 do 3 miesięcy 7 46,7% 3 50,0% 10 47,6% od 4 do 6 miesięcy 1 6,7% 1 16,7% 2 9,5% Powyżej 6 miesięcy 3 20,0% 1 16,7% 4 19,0% Ogółem % 6 100% % W podziale na rodzaj studiów trudno mówić o wyraźnych różnicach. Widoczne jest zidentyfikowane powyżej poszukiwanie pracy w okresie od 1 do 3 miesięcy we wszystkich grupach (I, II stopnień oraz JSM). Tabela 54. Niepracujący absolwenci według czasu poszukiwania pracy i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Poniżej miesiąca 3 25,0% 2 25,0% - - od 1 do 3 miesięcy 6 50,0% 3 37,5% 1 100% od 4 do 6 miesięcy 2 16,7% Powyżej 6 miesięcy 1 8,3% 3 37,5% - - Ogółem % 8 100% 1 100% 49

50 Absolwenci niezatrudnieni w chwili badania 13 Osoby nieszukające pracy zapytano o powody takiej decyzji. Były to 19 osoby, co stanowi niecałą połowę niepracujących respondentów. Zdecydowanie najczęściej wskazywano kontynuację nauki (62,5%). Drugą co do liczby wskazań kategorię obowiązki rodzinne wybierało 31% badanych. Najrzadziej wskazywany powód to założenie własnej działalności gospodarczej 6,3% niepracujących respondentów. Rozkład odpowiedzi zaprezentowano na poniższym wykresie. Wykres 23. Absolwenci niezatrudnieni w chwili badania według przyczyny nieszukania zatrudnienia 13 Podrozdział opracowany na podstawie wyników pytania wielokrotnego wyboru. 50

51 Absolwenci niezatrudnieni od ukończenia studiów 14 Respondentów, którzy nie pracowali od ukończenia studiów zapytano o przyczyny takiego stanu rzeczy. Było to 19 osób (por. tabela 60.), co stanowi ponad połowę niepracujących respondentów. Tu najczęściej wskazywano kontynuowanie nauki (11 wskazań prawie połowa), zaś drugim, znacznie rzadszym wyborem był urlop zdrowotny, macierzyński/tacierzyński i wychowawczy (3 wskazania). Około dwie odpowiedzi stanowiły wskazania na brak zapotrzebowania rynku pracy na absolwentów ukończonego przez respondenta kierunku. Trudno jednak wskazać kierunki czy grupę kierunków, których absolwenci tak postrzegają swoją sytuację kierunki są całkowicie niezwiązane (jeden z Wydziału Filologicznego, drugi Matematyki i Informatyki). Wykres 24. Absolwenci niezatrudnieni od zakończenia studiów według powodu pozostawiania bez pracy 14 Podrozdział opracowany na podstawie wyników pytania wielokrotnego wyboru. 51

52 Plany zawodowe i edukacyjne Pytania kolejnego obszaru tematycznego badania planów zawodowych i edukacyjnych skierowano do wszystkich respondentów, bez względu na obecny status zatrudnienia. Plany zawodowe absolwentów 15 Na poniższym wykresie zaprezentowano plany zawodowe badanych w podziale na osoby pracujące i niepracujące w chwili badania. W grupie pracujących najczęściej deklarowano kontynuowanie zatrudnienia w obecnym miejscu pracy (290 wskazań, co stanowi ok. 45% wyborów w tej grupie). Niepracujący absolwenci zdecydowanie najczęściej planowali znalezienie pracy zgodnej z ukończonym kierunkiem studiów było to 18 wskazań w tej grupie. Założenie własnej działalności gospodarczej było drugim wyborem pracujących respondentów (niecałe 15% odpowiedzi). Wśród niepracujących drugim wyborem było znalezienie jakiegokolwiek zatrudnienia (niecałe 19% wskazań w tej grupie). Brak planów to wskazanie trzech osób niepracujących i 27 pracujących (niecałe 5% tej grupy). Wykres 25. Plany zawodowe absolwentów w podziale na pracujących/niepracujących 15 Podrozdział opracowany na podstawie wyników pytania wielokrotnego wyboru. 52

53 Dodatkowe kształcenie się absolwentów Ogółem około 56% badanych planuje dodatkowe kształcenie się. Różnice w podziale na tryb ukończonych studiów są relatywnie niewielkie. Absolwenci studiów stacjonarnych częściej wybierali odpowiedź twierdzącą było to ok. 59,5% tej grupy przy 55% wśród kończących studia niestacjonarne. Tabela 55. Absolwenci według planowanego dokształcania się i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Tak ,9% 72 59,5% ,9% Nie ,1% 49 40,5% ,1% Ogółem % % % W podziale na rodzaj studiów najczęściej dodatkowe kształcenie się planowali absolwenci JSM ponad 63%, rzadziej kończący studia licencjackie (ok. 60%), najrzadziej zaś uzupełniających magisterskich (ok. 52% tej grupy). Tabela 56. Absolwenci według planowanego dokształcania się i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Tak ,0% ,8% 28 63,6% Nie 88 40,0% ,2% 16 36,4% Ogółem % % % 53

54 Miejsce i forma dodatkowego kształcenia się 16 Zdecydowanie najczęściej wskazywaną formą dodatkowego kształcenia się były studia podyplomowe - ogółem 35,5% wskazań (niezależnie od miejsca kształcenia). Drugim wyborem ogółem były kursy lub szkolenia językowe łącznie prawie 16%. Ogółem znacznie częściej planowano kształcenie wyłącznie poza UŁ: wskazało je około 67% badanych, wyłącznie na UŁ było to 26%, a obie możliwości wybrało około 7%. Chętniej wybierano UŁ jedynie w przypadku studiów doktoranckich. Uwaga na poniższym wykresie, inaczej niż w innych miejscach tego raportu, odsetek obliczony jest od ogólnej liczby wskazań, nie od liczebności kategorii wyróżnionych kolorem. Wykres 26. Miejsce i forma dodatkowego kształcenia się absolwentów 16 Podrozdział opracowany na podstawie wyników pytania wielokrotnego wyboru 54

55 Profil dodatkowego kształcenia się Ogółem absolwenci częściej planowali dodatkowe kształcenie o profilu pokrewnym do dotychczasowego. Wśród osób planujących kształcenie w innej niż UŁ uczelni lub szkole profil pokrewny wybrało około 69,6% respondentów. W przypadku kształcenia na UŁ ta kategoria otrzymała prawie 76% wskazań. Tabela 57. Absolwenci według profilu planowanego dokształcania się i prowadzącej je uczelni N % inna uczelnia/szkoła] Pokrewny z dotychczasowym wykształceniem ,6% inna uczelnia lub szkoła] Odmienny od dotychczasowego 49 30,4% wykształcenia Ogółem % UŁ] Pokrewny z dotychczasowym wykształceniem 76 76,0% UŁ] Odmienny od dotychczasowego wykształcenia 24 24,0% Ogółem % 55

56 Ocena studiów na Uniwersytecie Łódzkim Trafność wyboru uczelni i kierunku studiów Absolwentów poproszono o retrospekcję i zapytano czy wybraliby ponownie ten sam podstawowy kierunek studiów i uczelnię. W czterech opcjach odpowiedzi ujęto wszystkie możliwości dotyczące uczelni/kierunku, a opcja piąta dotyczyła niepodjęcia studiów w ogóle. Łącznie około 52,6% badanych wybrałaby ponownie ten sam kierunek studiów i uczelnię. Inny kierunek studiów na tej samej uczelni wybrałaby w sumie ok. 24%. Łącznie ok. 76% absolwentów ponownie podjęłoby studia na UŁ. W podziale na tryb studiów widoczny jest większy odsetek deklarujących dokładnie taki sam ponowny wybór kierunek i uczelnia wśród absolwentów studiów niestacjonarnych (65%) niż stacjonarnych (ok. 49%). Relatywnie największa różnica wystąpiła we wskazaniach inny kierunek studiów na innej uczelni tę odpowiedź absolwenci studiów stacjonarnych wybierali ponad dwa razy częściej. Tabela 58. Absolwenci według ponownego wyboru edukacyjnego i trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Wybrał(a)bym tę samą uczelnię i ,3% 76 65,0% ,6% kierunek studiów. Wybrał(a)bym inny kierunek studiów na ,0% 27 23,1% ,8% tej samej uczelni. Wybrał(a)bym ten sam kierunek studiów 27 6,2% 3 2,6% 30 5,4% na innej uczelni. Wybrał(a)bym inny kierunek studiów na 80 18,4% 10 8,5% 90 16,3% innej uczelni. W ogóle nie podjąłbym/ nie podjęłabym 9 2,1% 1 0,9% 10 1,8% studiów. Ogółem % % % Rozkład odpowiedzi na omawiane pytanie był zbliżony dla absolwentów studiów I i II stopnia. Grupa kończących JSM wyróżnia się rzadszym wyborem odpowiedzi inny kierunek studiów na tej samej uczelni 19% wskazań przy ok. 23% dla kończących II stopień studiów oraz 26% dla absolwentów studiów uzupełniających. Tabela 59. Absolwenci według ponownego wyboru edukacyjnego i rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Wybrał(a)bym tę samą uczelnię i kierunek ,0% ,4% 22 52,4% studiów. Wybrał(a)bym inny kierunek studiów na tej 56 26,0% 67 22,8% 8 19,0% samej uczelni. Wybrał(a)bym ten sam kierunek studiów na 11 5,1% 16 5,4% 3 7,1% innej uczelni. Wybrał(a)bym inny kierunek studiów na innej 28 13,0% 54 18,4% 8 19,0% uczelni. W ogóle nie podjąłbym/ nie podjęłabym 6 2,8% 3 1,0% 1 2,4% studiów. Ogółem % % % 56

57 Porównanie rozkładu odpowiedzi względem tury badania pozwala na zidentyfikowanie zmiany netto przede wszystkim w kategorii inny kierunek studiów na innej uczelni odnotowano tu wzrost o około 3,3 pp. Różnica nie jest istotna statystycznie, wielkość efektu mała. Wykres 27. Ponowny wybór edukacyjny absolwentów według tury badania 57

58 Analiza przepływów wskazuje, że zdecydowanie najbardziej stabilną opinią była ta o wyborze dokładnie tego samego kierunku studiów i uczelni wskazanie powtórzyło około 74% grupy. Najmniej stabilną okazała się opinia o podjęciu tego samego kierunku na innej uczelni. Spośród osób, które wskazały ją w pierwszej turze badania swój wybór powtórzyło ledwie ponad ¼ respondentów. Wykres 28. Zmiana ponownego wyboru edukacyjnego absolwentów według tury badania 58

59 Stopień zaspokojenia oczekiwań edukacyjnych absolwentów Ogółem około 80,8% badanych absolwentów odpowiedziało twierdząco na pytanie czy ich oczekiwania edukacyjne zostały zrealizowane przez UŁ. W podziale na tryb studiów odpowiedzi twierdzących jest więcej wśród absolwentów studiów niestacjonarnych (ponad 89%) niż stacjonarnych (ok. 78%). Zarówno dla odpowiedzi twierdzących jak i przeczących przeważają wskazania typu raczej. Tabela 60. Absolwenci według realizacji oczekiwań edukacyjnych przez uczelnię oraz trybu studiów Stacjonarnym Niestacjonarnym Ogółem Zdecydowanie tak 67 15,4% 35 29,9% ,5% Raczej tak ,9% 70 59,8% ,3% Raczej nie 78 18,0% 7 6,0% 85 15,4% Zdecydowanie nie 16 3,7% 5 4,3% 21 3,8% Ogółem % % % Rozkład odpowiedzi w podziale na rodzaj studiów jest zbliżony, szczególnie dla respondentów kończących studia I i II stopnia. Absolwentów JSM wyróżnia nieco rzadsze niż w pozostałych grupach wskazywanie odpowiedzi zdecydowanie tak. Tabela 61. Absolwenci według realizacji oczekiwań edukacyjnych przez uczelnię oraz rodzaju studiów I stopnia II stopnia JSM Zdecydowanie tak 41 19,1% 57 19,4% 4 9,5% Raczej tak ,4% ,6% 27 64,3% Raczej nie 31 14,4% 45 15,3% 9 21,4% Zdecydowanie nie 11 5,1% 8 2,7% 2 4,8% Ogółem % % % Porównanie rozkładu odpowiedzi w czasie pozwala zidentyfikować niewielką zmianę netto. Największa dotyczy udziału wskazań raczej nie odnotowano spadek o 3,6 pp. Różnica nie jest istotna statystycznie; mała wielkość efektu. 59

60 Wykres 29. Porównanie realizacji oczekiwań edukacyjnych przez uczelnię według tury badania Analiza panelowa wskazuje, że oceną zdecydowanie najbardziej stabilną była raczej tak swój wybór powtórzyło ok. 73% osób, którzy wskazali omawianą ocenę w I turze badania. Najmniej stabilną okazała się ocena zdecydowanie nie tu wybór powtórzyło 35% grupy. Aż 50% zmieniło zdanie na raczej nie, a 15% w drugiej turze wybrało już raczej tak. 60

61 Wykres 30. Zmiana oceny realizacji oczekiwań edukacyjnych przez uczelnię według tury badania 61

62 Ocena kluczowych kompetencji absolwentów Od 2016 w niniejszych badaniach zastosowano dwa sposoby oceny kluczowych kompetencji absolwentów. Po pierwsze przygotowano zestaw 15 pytań wskaźników, badających podstawowe składowe kompetencji: postawy, umiejętności i wiedzę absolwentów związaną z poruszaniem się po rynku pracy. Jest to metoda mająca na celu wyjście poza sferę deklaracji badanych. Po drugie zapytano absolwentów jak oceniają wpływ studiów na UŁ na swoją postawę, wiedzę i umiejętności w tym samym zakresie. Wynik badania postaw, umiejętności i wiedzy absolwentów Na podstawie literatury przedmiotów, doświadczeń pracy doradców zawodowych Biura Karier, wyników pierwszej i drugiej tury monitorowania karier absolwentów z 2016 r. oraz wyników badania jakościowego karier absolwentów przeprowadzonego przez Biuro Karier UŁ w 2015 r. przygotowano następujący zestaw pytań: 1. Nie znam trendów współczesnego rynku pracy 17, 2. Znam swoje mocne i słabe strony jako kandydata do pracy, 3. Mam odpowiednią wiedzę teoretyczną do pracy zgodnej z moim wykształceniem, 4. Znam wady i zalety różnych form zatrudnienia, 5. Posiadam formalne potwierdzenia umiejętności potrzebnych mi na rynku pracy (np. prawo jazdy, certyfikaty, uprawnienia), 6. Posiadam umiejętności praktyczne potrzebne do pracy zgodnej z moim wykształceniem, 7. Przygotowanie dokumentów aplikacyjnych (CV, list motywacyjny) jest dla mnie bardzo trudne 18, 8. Potrafię swobodnie komunikować się w co najmniej jednym języku obcym, 9. Potrafię korzystać z różnych źródeł ofert pracy, 10. Umiem korzystnie zaprezentować się jako kandydat do pracy podczas rozmowy kwalifikacyjnej, 11. Kiedy pracodawca odrzuca moje CV, rezygnuję z ponownego aplikowania do tej firmy Wiem, że swoje sukcesy zawdzięczam głównie szczęśliwemu zbiegowi okoliczności Proszę moich znajomych o polecanie mojej kandydatury do pracy 14. Na współczesnym rynku pracy kompetencje społeczne są co najmniej tak samo ważne jak wiedza specjalistyczna, 15. Biorę pod uwagę przekwalifikowanie się, Respondentów poproszono o odpowiedzi na skali pięciostopniowej, gdzie 1 oznacza zdecydowanie nie zgadzam się, a 5 zdecydowanie zgadzam się. Pytania prezentowano w kolejności losowej dla 17 Pytanie z odwróconą skalą (reversed wording); informacja o tym nie jest podawana respondentom 18 jw. 19 jw. 20 jw. 62

63 każdego wyświetlenia ankiety, by zmniejszyć obciążenia wyników stałą kolejnością pytań. Zastosowano pytania z odwróconą skalą co oznacza, że przeciwnie niż w pozostałych pytaniach wysokie wartości odpowiedzi w tych pytaniach reprezentują niskie natężenia badanej charakterystyki. Zabieg ma na celu minimalizowanie obciążających wyniki odpowiedzi zaznaczanych mechanicznie (np. wszędzie ta sama wartość). Pytania te rekodowano odwrócono skalę zgodnie z pozostałymi pytaniami przed opracowaniem wyników. Kolejne piątki pytań w założeniu tworzyć miały indeksy wiedzy (pyt ), umiejętności (6.-10.) i postaw ( ). Indeksy stworzono przez uśrednianie pozycji, co jest praktyką typową 21. Tak przygotowane wyniki indeksów można traktować jako wyniki prostych testów wiedzy, umiejętności i postaw związanych z poruszaniem się absolwentów na rynku pracy Na wykresie zaprezentowano wyniki ogólne średnich poszczególnych indeksów. Stosunkowo najniższą średnią uzyskano dla postaw (M = 3,30), wyższą dla umiejętności (M = 3,99), a najwyższą dla wiedzy (4,07). Średni wynik indeksu postaw różni się wyraźnie od pozostałych. Różnica między średnimi wiedzy i umiejętności jest mniejsza przedziały ufności dla średnich mają część wspólną. Wykres 31. Średnie wyniki stworzonych indeksów Poniżej przedstawiono wyniki każdego z indeksów w podziale na sześć podgrup każdego układu rodzaju i trybu studiów. Generalnie we wszystkich przypadkach różnice średnich były nieznaczne. Zwracamy uwagę na szersze przedziały ufności dla grup absolwentów studiów niestacjonarnych (ma na to wpływ m.in. mniejsza niż dla kończących studia stacjonarne liczebność grupy). 21 Por. odnośnie tworzenia indeksów w naukach społecznych: Ścibor-Rylski M. (2007) Standardowe sposoby tworzenia wskaźników zmiennych [w:] Bedyńska S., Brzezicka A. (red), Statystyczny drogowskaz. Praktyczny poradnik analizy danych w naukach społecznych na przykładach z psychologii, Wydawnictwo SWPS Academica, Warszawa, s

64 Średnie wyniki indeksu wiedzy są nieznacznie wyższe dla absolwentów studiów niestacjonarnych. Wykres 32. Średni wynik indeksu wiedzy rodzaj i tryb studiów Dla indeksu umiejętności wyniki absolwentów JSM były nieco wyższe, niż dla innych rodzajów studiów dla trybu stacjonarnego. Dla studiów II stopnia wyniki kończących studia niestacjonarne były nieznacznie wyższe. Odwrotna sytuacja ma miejsce dla studiów I stopnia. Wykres 33. Średni wynik indeksu umiejętności rodzaj i tryb studiów Dla indeksu postaw różnice były niejednoznaczne. Wyniki kończących studia niestacjonarnych były wyższe w przypadku absolwentów I i II stopnia. Dla JSM wynik ten był odwrotny to wskazania absolwentów studiów stacjonarnych były wyższe. 64

65 Wykres 34. Średni wynik indeksu postaw rodzaj i tryb studiów Wpływ studiów na postawy, umiejętności i wiedzę absolwentów Omawiany wpływ studiów oceniono za pomocą pytań z pięciostopniową skalą odpowiedzi. Użyto jednego pytania dla każdej składowej kompetencji. Absolwenci najniżej ocenili wpływ studiów na kształtowanie umiejętności (M = 3,30). Ocena kształtowania wiedzy (M = 3,59) była nieco wyższa niż kształtowania postaw (M = 3,48). Wykres 35. Średnie oceny wpływu studiów na kompetencje absolwentów - ogółem Dla oceny wpływu studiów na kształtowanie wiedzy widać różnice w średnich wynikach względem trybu ukończonych studiów. Dla rodzaju studiów wynik kończących studia II stopnia oraz JSM w trybie stacjonarnym był niższy niż dla kończących I stopień. 65

66 Wykres 36. Średnia ocena wpływu studiów na kształtowanie wiedzy rodzaj i tryb studiów W ocenie kształtowania umiejętności wyróżnia się średni wynik absolwentów JSM. Był on niższy niż dla pozostałych rodzajów studiów. Wykres 37. Średnia ocena wpływu studiów na kształtowanie umiejętności rodzaj i tryb studiów Dla oceny wpływu studiów na kształtowanie postaw mamy identyczną sytuację co w przypadku kształtowania umiejętności. 66

67 Wykres 38. Średnia ocena wpływu studiów na kształtowanie postaw rodzaj i tryb studiów Wnioski i rekomendacje Synteza obrazu losów zawodowych absolwentów uzyskanego w wyniku omawianego badania w trzy lata po ukończeniu studiów doprowadziła do sformułowania szeregu wniosków i rekomendacji. W omawianym badaniu, dzięki złączeniu danych uzyskanych rok po studiach dla tych samych respondentów, możliwa była analiza panelowa przepływów. Wyniki z badania trzy lata po studiach oraz analiza panelowa są zatem główną podstawą wniosków i rekomendacji. Za podstawę sformułowań posłużyły również wyniki zeszłorocznej edycji II tury badania ankietowego oraz wyniki jakościowego badania karier absolwentów przeprowadzonego za pomocą zogniskowanych wywiadów grupowych, zrealizowanego przez Biuro Karier UŁ w 2015 r. Wnioski i rekomendacje sformułowano w następujących obszarach: 1. Wyposażenia studentów w praktyczne umiejętności zawodowe; 2. Wsparcia studentów w zdobywaniu rzetelnej wiedzy o realiach rynku pracy oraz uwzględniania potrzeb rynku pracy w programach kształcenia i naborze studentów; 3. Rozwijania u studentów umiejętności i postaw związanych z poruszaniem się na rynku pracy; 4. Budowania pozytywnej reputacji Uniwersytetu Łódzkiego wśród studentów/absolwentów. Wnioski i rekomendacje przeznaczone są wyłącznie do użytku wewnętrznego. 67