REGIONALNE POKOLEŃ PR ZEPISY. dla WSZYSTKICH

Transkrypt

1 REGIONALNE PR ZEPISY dla WSZYSTKICH POKOLEŃ

2 Niniejsza publikacja stanowi integralną część projektu Piękna w tradycji zrealizowanego przez Stowarzyszenie Turkowska Unia Rozwoju T.U.R. ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 7.3. Zawiera ona w sobie zbiór zwyczajowych i świątecznych dań, które pragniemy uchronić od zapomnienia oraz za pośrednictwem, których chcielibyśmy zaszczepić w młodym pokoleniu chęć kultywowania tradycji regionalnej. W naszej publikacji można odkryć przepisy kulinarne na smaczne i zdrowe potrawy, które niewątpliwie każdemu dodadzą sił i przyjemności życia. Dla ułatwienia korzystania z jej treści, przepisy zostały pogrupowane według następujących kategorii: Dzień powszedni, Zbliżają się święta, Zapasy na zimę oraz Na każdą okazję. Wszystkim Państwu życzymy, by lektura tejże publikacji stała się inspiracją do kulinarnych odkryć oraz niezbędnym przewodnikiem po tradycyjnej kuchni regionalnej. Zarząd Stowarzyszenia Turkowska Unia Rozwoju T.U.R. wraz z Zespołem Projektowym.

3 ZAPASY na ZIMĘ ZAPASY na ZIMĘ

4 ZAPASY na ZIMĘ ZAPASY

5 2 kg grzybów 4 cebule 4 łyżki cukru 9 łyżek octu 1 szklanka oleju 1 duży ketchup pikantny ziele angielskie pieprz GRZYby w ketchupie na ZIMĘ Grzyby obieramy i gotujemy, by były lekko twarde. Cebulę kroimy i podsmażamy by się zeszkliła. Dodajemy pozostałe składniki i wszystkie razem na małym ogniu prużymy. Następnie przekładamy do słoików i pasteryzujemy ok. 20 minut. 4 szklanki wody 1 szklanka octu 1,5 szklanki cukru 2 łyżki soli liście laurowe 8 łyżek ketchupu Ogórki KISZONE w ketchupie Ogórki ze skórkami przekrajamy wzdłuż na ćwiartki i układamy w słoikach. Wszystkie składniki zalewy, oprócz ketchupu, zagotowujemy i ostudzamy. Do ostudzonej zalewy dodajemy ketchup i mieszamy, tak aby się dobrze rozprowadził. Zalewamy ogórki zagotowujemy słoiki max. do 5 minut, jak korniszony, żeby zmieniły kolor. Odstawiamy, by powoli stygły. PRZETWORY 3

6 PRZETWORY 4 ZAPASY BuracZKI z papryką CuKINIA w zalewie zalewa: 5 kg buraków czerwonych 1 kg papryki ½ kg cebuli 2 szklanki octu 2 szklanki oleju ok. 1kg cukru 2 kg cukinii 3-4 marchewki 25 dag cebuli koper natka pietruszki ½ szklanki oleju ½ szklanki octu 2 łyżki cukru 1 łyżka soli pieprz mielony Buraki gotujemy, obieramy, po czym należy je zetrzeć na tarce z dużymi oczkami. Paprykę i cebulę kroimy w kostkę, następnie mieszamy z buraczkami. Dodajemy olej, ocet oraz cukier do smaku. Przekładamy do słoików i gotujemy 15 min. Cukinię kroimy w kostkę (dużą obrać, usunąć nasiona i pokroić), solimy, odstawiamy na kilka minut. Układamy w słoikach, dodajemy koper, cebulę, marchewkę, natkę pietruszki, zalewamy zalewą. Pasteryzujemy kilka minut.

7 ZAPASY na ZIMĘ PAPRYKA konserwowa PIKLE w zalewie octowej 1 kg papryki (kolorowa) 1 litr wody olej (1 łyżka na słoik) 1 szklanka octu 3 łyżki cukru marchew 1 łyżka soli czosnek gorczyca liść laurowy ziele angielskie Paprykę myjemy, czyścimy z ziaren i kroimy na grube plastry według uznania układamy w słoikach. Po zalaniu zalewą przestudzoną do słoika dodajemy 1 łyżkę oleju. Słoiki z papryką gotujemy 5-7 min. 1 papryka czerwona i żółta 3 kg ogórków 3 marchwie 3 cebule natka pietruszki gorczyca liść selera liście laurowe ziele angielskie zalewa: 3 szklanki wody ½ szklanki octu 4 łyżki cukru 1 łyżeczka soli Wszystkie składniki należy zagotować. Ogórki obieramy i kroimy wzdłuż na 4 części. Marchewkę ścieramy na tarce o drobnych oczkach, cebulę obieramy i kroimy w plastry. Paprykę czyścimy z ziarenek i kroimy wzdłuż na cienkie paski. Do każdego słoika wkładamy odrobinę gorczycy, liść laurowy, liść selera, ziele angielskie, plasterek cebuli, startą marchewkę z natką pietruszki. Dodajemy ogórki przekładając je na przemian papryką. Za- na ZIMĘlewamy wszystkie składniki zalewą i pasteryzujemy od 5 do 10 min. 5

8 ZAPASY na ZIMĘ SałATKA jarzynowa SałATKA warzywna 6 ZAPASY 1 kg buraczków 1 kg marchwi 1 kg cebuli 1 kg kapusty białej zalewa: 6 szklanek wody 1 szklanka octu ¾ szklanki cukru 2 łyżki płaskie soli 4 liście laurowe 8 ziarenek ziela angielskiego Surowe, obrane buraczki oraz marchew zetrzeć na tarce o większych oczkach. Kapustę należy poszatkować, cebulę obrać i pokroić. Do przygotowanej zalewy dodać warzywa i gotować 20 minut. Następnie przelać do słoików i pasteryzować 10 minut. 1 duży kalafior ½ kg groszku lub fasoli 2 marchewki 2 pietruszki mały seler 1 por pieprz Kalafior gotujemy, osobno gotujemy groszek lub fasolkę z marchewką, pietruszką, selerem i porem pokrojonym w kostkę. Do gotowanych warzyw dodajemy ugotowany kalafior, doprawimy solą i pieprzem do smaku, wszystkie składniki doprowadzamy do wrzenia. Po czym wszystkie składniki przekładamy odpowiednio do słoików. Pasteryzujemy 30 minut. Powtarzamy pasteryzację na drugi dzień (30 minut).

9 1 kg śliwek dag cukru 1 szklanka octu 10% kilkanaście goździków kawałek cynamonu ŚLIWKI w zalewie 2 kg bani 1 ½ szklanki cukru 1 szklanka octu 5 szklanek wody 6 goździków ½ łyżeczki cynamonu Bania w zalewie octowej Umyte śliwki, odsączamy, przelewamy gorącą wodą, po czym należy je wydrylować. Sporządzamy syrop z cukru, ½ szklanki wody i octu z dodatkiem cynamonu i goź- Wodę zagotować z dodatkiem octu, cukru, goździków i cynamonu. na dzików. ZIMĘ Wszystko gotujemy. Przygotowujemy słoiki. Owoce bani umyć i oczyścić z nasion. Następnie pokroić Do słoików wkładamy śliwki i zalewamy syropem. Zamykamy słoiki i wstawiamy je do garnka z podgrzaną wodą. w kostkę 1-2 cm. Gotować przez minut, po czym odcedzić i przełożyć do zalewy. Na małym ogniu gotować Pasteryzujemy 20 minut w temperaturze 90 C. przez 5 minut. Gorącą banię przełożyć do słoików i pasteryzować 8-10 minut. PRZETWORY 7

10 PRZETWORY 8 ZAPASY Ogórki w miodzie zalewa: zalewa: 3 kg ogórków 2 szklanki cukru 1 szklanka octu 1 szklanka wody 1 łyżka miodu ząbek czosnku gorczyca koper 3 kg ogórków Ogórki obieramy, kroimy w słupki, następnie układamy w słoikach. Gotujemy zalewę z wody z dodatkiem wszystkich składników. Każdy słoik zalewamy i gotujemy 5 minut. Ogórki z musztardą 1 litr wody ¾ szklanki cukru ¾ szklanki octu 3 łyżeczki soli 5 łyżek musztardy sarepskiej ziele angielskie Wszystkie składniki należy zagotować. Ogórki myjemy, obieramy i kroimy wzdłuż na ćwiartki. Układamy w słoikach następnie zalewamy wcześniej przygotowaną zalewą. Pasteryzujemy 8-10 minut.

11 ZAPASY na ZIMĘ Ogórki KONSERWOWE Ogórki KISZONE z winogronem ogórki koperek korzeń chrzanu ziele angielskie pieprz w ziarenkach gorczyca 1 szklanka octu 5 szklanek wody 1 łyżka soli 2 łyżki cukru Ogórki umyć, do każdego słoika wkładamy odrobinę koperku, korzenia chrzanu, 5 ziarenek ziela angielskiego, na pieprz, gorczycę. ZIMĘ Układamy ogórki w słoikach i zalewamy przygotowaną zalewą. 2 kg ogórków 30 dkg ciemnych winogron 5-6 ząbków czosnku 2 łodyżki kopru 2 liście czarnej porzeczki 2 liście winogrona 2 liście dębu 1 ½ l wody 3 łyżki soli Na dno każdego słoika wkładamy połowę z każdego rodzaju liścia wraz z koperkiem. Ogórki myjemy, winogrono płuczemy i przekładamy na przemian w słoikach z czosnkiem. Na wierzchu układamy pozostałe liście wraz z koperkiem. Wodę gotujemy z solą i odstawiamy do wystudzenia, po czym zalewamy każdy słoik, odstawimy w chłodne miejsce. 9

12 ZAPASY na ZIMĘ PRZETWORY 10 2 kg fasoli ok. 1 kg cukru FASOLA SZPARAGOWA zalewa: 1 litr wody 1 ½ łyżki soli ½ łyżki cukru Fasolę umyć i zalać gorącą osoloną wodą, gotować przez 3 minuty. Odcedzić i przelać zimną wodą. Układać ciasno w słoikach, następnie fasolkę zalać zalewą, gotować przez dwa dni po 30 minut. 10 kg świeżych zielonych ogórków g soli 1 szklanka oleju ½ szklanki octu 2 łyżki cukru pieprz zielony koperek MIZERIA Ogórki umyć, obrać, następnie poszatkować. Posolić i pozostawić na 2-3 godziny. Po czym należy odlać sok. Zagotować ocet z cukrem, przestudzić i dodać do ogórków z dodatkiem oleju. Dodać pieprz i pokrojony koperek. Wszystko wymieszać i przełożyć do słoików, pasteryzować 7 minut.

13 ZBLIŻAJĄ się ŚWIĘTA ZBLIŻAJĄ się ŚWIĘTA

14 ZBLIŻAJĄ się ŚWIĘTA ZBLIŻAJĄ si

15 1,5 kg ziemniaków 1 kg filetów z indyka 2 cebule 3 jajka 10 dkg twardego żółtego sera 2 łyżki mąki SZNYcLE w ziemniaczanej panierce 2 łyżki szczypiorku 2 łyżki natki pietruszki olej, masło do smażenia pieprz 1 kg piersi z kurczaka 3 papryki kolorowe pęczek zielonej pietruszki ½ szklanki tartej bułki 1 łyżka mąki ziemniaczanej 3 jaja 30 dkg sera żółtego olej do smażenia Ziemniaki w osolonej wodzie należy ugotować w mundurkach, ę ŚWIĘTA ostudzić, obrać (ziemniaki powinny być lekko twarde). Następnie zetrzeć na grubej tarce, cebulę posiekać, zetrzeć ser na tarce. Do ziemniaków dodać jajka, cebulę, ser, mąkę oraz zieleninę, doprawić solą i pieprzę. Całość mieszamy. Mięso pokroić w plastry i lekko rozbić, oprószyć solą i pieprzem, obsmażyć na maśle, pozostawić do wystudzenia. Następnie sznycelki okleić masą ziemniaczaną. Smażyć na oleju na żółty kolor. PLAcuSZKI z piersi kurczaka w zalewie Pierś z kurczaka pokroić w kostkę, paprykę, żółty ser pokroić w drobną kostkę, natkę pietruszki posiekać. Wszystkie składniki wyrobić do jednolitej masy, uformować odpowiednio placuszki i piec na rozgrzanym oleju. POTRAWY MIĘSNE 13

16 POTRAWY MIĘSNE 14 ZBLIŻAJĄ 1 kg schabu bez kości 3 cebule 4 nektarynki 3 gruszki 2 jabłka 1 papryka czerwona olej do smażenia, pieprz, majeranek, liście laurowe PIEcZEŃ schabowa z owocami mały seler (korzeń) 3 marchwie pietruszka z natką cebula ząbek czosnku olej, pieprz, maggi, wegeta Klopsiki z warzywami ½ kg mięsa mielonego czerstwa bułka 2 torebki ryżu cebula 1 jajko, pieprz Warzywa zetrzeć na grubej tarce, cebulę pokroić w kostkę i podsmażyć ją na oleju. Następnie dodać utarte warzywa, czosnek, przyprawy i razem podsmażyć, przelać wodą. Czerstwą bułkę namoczyć w wodzie, po czym ją odcisnąć. Dodać jajko, posiekaną cebulę, mięso, sól i pieprz. Masę wyrobić, po czym formować okrągłe pulpety. Do gotujących jarzyn należy włożyć pulpety i gotować ok. pół godziny. Sos zagęścić zaprawą z wody i mąki, można również dodać łyżkę śmietany. Dodać posiekaną natkę pietruszki. Schab ze wszystkich stron podsmażyć na złoty kolor. si Dodać jedną cebulę pokrojoną w kosteczkę. Według smaku doprawić solą i pieprzem, dodać liście laurowe. Następnie pod przykryciem dusić do miękkości. Po czym dodać resztę cebuli i pokrojone w ósemkę owoce. Dodać sól, pieprz oraz majeranek, dusić jeszcze przez następne 15 minut. Pieczeń podawać z kaszą, ryżem lub kluseczkami.

17 ZBLIŻAJĄ się ŚWIĘTA Zupa GRZYbOWA Barszcz czerwony z uszkami grzyby suszone 100 g liść laurowy ziele angielskie wegeta maggi pieprz cukier bułka paryska masło śmietana kwaśna 18% 100 g 1 kg buraczków czerwonych 3 szklanki kwasu buraczkowego 3-4 grzybki suszone sok z cytryny natka pietruszki wegeta pieprz liść laurowy Suszone grzyby zalewamy ciepłą wodą i płuczemy je, czynność powtarzamy kilka razy. Możemy również grzyby namoczyć ę na noc, wtedy szybciej ŚWIĘTA się ugotują. W litrze gotujemy grzyby wraz ze wszystkimi przyprawami do momentu gdy grzyby będą miękkie. Zdejmujemy z ognia, do śmietany wlewamy kilka łyżek zupy i dobrze mieszamy by nie było grudek, następnie wlewamy śmietanę do zupy ciągle mieszając. Doprawiamy solą do smaku. Zupę podajemy z grzankami usmażonymi z bułki paryskiej. Buraki obrać, wypłukać, drobno pokroić lub utrzeć na tarce o grubych otworach, wrzucić do garnka, zagotować, zostawić pod przykryciem na ok. 2 godziny. Po czym powtórnie zagotować, przecedzić i dodać kwas buraczkowy, sok z cytryny, doprawić do smaku, posypać pietruszką. Podawać z uszkami. ZUPY 15

18 16 ZBLIŻAJĄ ZBLIŻAJĄ się ŚWIĘTA SałATKA ŚLEdZIOWA KOTLETY RYbNE 4 filety śledziowe 4 ogórki konserwowe 1 cebula 5 łyżek oliwy pieprz, sól Filety śledziowe należy pokroić w kostkę, podobnie ogórki i cebulkę. Wszystkie składniki należy połączyć ze sobą w salaterce i polać oliwą. Całość doprawić pieprzem, solą według uznania 1 kg filetów rybnych mrożonych 4 jajka 2 cebule bułka tarta olej do smażenia, pieprz Ugotować 3 jajka. Filety, cebulę oraz ugotowane jajka zmielić. Wbić 1 jajko, przyprawić solą, pieprzem. Z dobrze wymieszanych składników formować kulki jak na kotlety mielone, następnie obtoczyć si w bułce tartej i smażyć z obu stron na złoty kolor - jak mielone.

19 1 kg matiasów mały koncentrat pomidorowy 1 mały ketchup łagodny 3 cebule ŚLEdź z rodzynkami 3 szklanki oleju sok z cytryny 1 paczka rodzynek, pieprz do smaku Ok 2-3 godzin wcześniej matiasy pociąć na kawałki (każdy filet wzdłuż i potem co 4 cm w poprzek ) i te kawałki, namoczyć w ok. 1l przegotowanej zimnej wody z octem lub cytryną. Cebulę pokroić w półokręgi, zeszklić na oleju. Dodać do gorącej cebuli koncentrat, ketchup pozostawić na małym ogniu ok. 1 min., po zestawieniu z ognia doprawić do smaku solą i pieprzem. Po wystudzeniu dodać rodzynki i odsączone matiasy. Ryba w cieście naleśnikowym 2 filety z dowolnej ryby 1 jajo ½ szklanki mleka mąka koperek (może być suszony) pieprz sok z cytryny olej do smażenia ę ŚWIĘTA Każdy filet należy przekroić na 4 części, natrzeć solą, pieprzem i koperkiem. Można skropić sokiem z cytryny. Z jajka, mleka i mąki przygotować bardzo gęste ciasto naleśnikowe. Każdy filet maczać w cieście z obu stron i smażyć na rozgrzanym oleju na złoty kolor. POTRAWY RYBNE 17

20 POTRAWY RYBNE 18 ZBLIŻAJĄ 1 kg filetu z ryby marchew pietruszka por seler groszek zielony pieprz RYBA z warzywami ziele angielskie liść laurowy koncentrat pomidorowy ketchup ½ szklanki oleju 4 płaty śledziowe marynowane 1 cebula 1 jabłko duży kubek kwaśnej śmietany 18% 1 łyżka musztardy sarepskiej 1 1,5 łyżki cukru szczypta czarnego pieprzu ŚLEdź w śmietanie Cebulę pokroić w kosteczkę, posypać solą i 1 łyżeczką cukru, po czym wszystko razem wymieszać. Śmietanę wymieszać z cukrem i musztardą, polać śledzie. Śledzie tak przygotowane można podawać z ziemniakami w mundurkach. Wszystkie warzywa kroimy w kostkę, por kroimy w prążki. Warzywa przekładamy do rondla, dodajemy olej, szklankę wody si oraz przyprawy, wszystkie składniki dusimy w rondlu aż będą miękkie. Na koniec dodajemy koncentrat pomidorowy i ketchup. Filety z ryby smażymy. Na usmażone filety nakładamy warzywa.

21 mrożony filet z mintaja koperek kilka łyżek śmietany do smażenia: masło lub olej, pieprz, wegeta MINTAJ w sosie koperkowym Na rozgrzaną patelnię z tłuszczem kładziemy rozmrożonego mintaja, dusimy przez chwilę. Dodajemy posiekany koperek i dusimy pod przykryciem, dodajemy przyprawy wg uznania: wegeta, sol, pieprz. Dodajemy trochę wody i śmietany i lekko zagęszczamy sos. Podajemy z ryżem lub ziemniakami i surówkami. ZBLIŻAJĄ się ŚWIĘTA 12 jaj 1 musztarda ½ kg pietruszki 1 seler 1 słoik ogórków konserwowych 1 kg marchwi 1 puszka groszku konserwowego JAJA w szynce ę ŚWIĘTA 1 duży majonez 1 pęczek pietruszki 1 por 10 plastrów szynki konserwowej pieprz Włoszczyznę gotujemy, kroimy w drobną kosteczkę, sporządzając ze wszystkich warzyw sałatkę (kroimy w kostkę włoszczyznę oraz jaja i ogórki, dodajemy groszek konserwowy oraz majonez, solą i pieprzem doprawimy do smaku). Jaja gotujemy na twardo, kroimy w kostkę. Przy czym 5 jaj kroimy na połówki i przekładamy szynką. Jaja układamy na sałatce warzywnej, dekorujemy pietruszką i majonezem ROZMAITE POTRAWY ŚWIĄTECZNE 19

22 ZBLIŻAJĄ się ŚWIĘTA 20 ZBLIŻAJĄ KAPuSTA z łazankami łazanki: ciasto: farsz: mała główka kapusty (ok. 1kg) 2 szt. liścia laurowego marchewka łyżka soli łyżka cukru łyżka octu łyżka masła pieprz czarny 1 ½ szklanki mąki pszennej 1 jajko szczypta soli 2 szklanki mąki 150 g margaryny pół szklanki gęstej, kwaśnej śmietany 18-22% 30 g drożdży 1 łyżeczka soli 1 łyżeczka cukru Z mąki, jajka, szczypty soli oraz odrobiną letniej wody zagnieść ciasto. Rozwałkować ciasto i pokroić na małe kwadraciki. Następnie ugotować w osolonym wrzątku, odcedzić, przelać zimną wodą. Pokroić kapustę, po czym ugotować z przyprawami. Pod koniec gotowania zakwasić octem, dodać łazanki PASZTEcIKI 500 g pieczarek 2 średnie cebule 2 łyżki margaryny, pieprz Śmietanę wymieszać z drożdżami i cukrem - aż do rozpuszczenia się drożdży. Mąkę posiekać z margaryną. Dodać sól i śmietanę z drożdżami. Wyrobić ciasto, aż będzie gładkie i lśniące. Odstawić pod przykryciem na 30 minut. Farsz: pieczarki obrać ze skórki, umyć i zetrzeć na grubej tarce. Cebulę pokroić w kosteczkę. Na dużej patelni rozpuścić margarynę i zeszklić na niej cebulę, następnie dodać utarte pieczarki i smażyć, aż do odparowania soku. Doprawić solą i pieprzem. Przestudzić. Ciasto podzielić na kilka mniejszych części, z każdej części uformować wałeczek, który należy rozwałkować na długi prostokąt. Na środku prostokąta ułożyć farsz. Jeden brzeg ciasta założyć za farszem i docisnąć. Zrolować do drugiego brzegu ciasta. Powstały wałek lekko spłaszczyć i pokroić na ukos tak jak kroi się kopytka. Ulepione paszteciki ułożyć na wyłożonej papierem do pieczenia blasze, posmarować roztrzepanym jajkiem. Piec w piekarniku nagrzanym si do 180 C przez około 25 minut - do zrumienienia.

23 1 kg kiszonej kapusty ok. 80 dag słodkiej kapusty 2 cebule 10 dag kiełbasy ½ kg wieprzowiny 10 dag wędzonego boczku BIGOS pieprz liść bobkowy ziele angielskie 5 dag przecieru pomidorowego Kapustę kiszoną przekroić kilka razy, zalać wodą i podgotować w odkrytym garnku. Słodką kapustę i obraną cebulę poszatkować, ugotować, dodać do ę ŚWIĘTA kapusty kiszonej. Mięso pokroić na małe kawałki, smażyć na tłuszczu, gdy kapusta będzie na pół ugotowana wrzucić mięso wraz z tłuszczem, dodać listek bobkowy, ziele angielskie, powoli gotować. Kiełbasę obrać, pokroić na kawałki, boczek pokroić w grubą kostkę, wytopić, włożyć do kapusty. Bigos doprawić solą, pieprzem, dodać przecier pomidorowy. KAPuSTA z grochem 3 kg kapusty kiszonej ½ kg łuskanego grochu (najlepiej połówki) 2 szklanki oleju ½ kg cebuli majeranek liść laurowy, pieprz Groch zalewamy wrzątkiem i odstawiamy na ok. godzinę. Następnie uzupełniamy wodę aby przykryła groch i gotujemy na małym ogniu, aż groch będzie miękki. Kapustę siekamy, zalewamy dwoma szklankami wrzącej wody i gotujemy na małym ogniu do miękkości. Gorącą kapustę mieszamy z grochem. Cebulę podsmażamy, aż będzie szklista, wlewamy z tłuszczem do kapusty. Przyprawiamy do smaku solą, pieprzem. ROZMAITE POTRAWY ŚWIĄTECZNE 21

24 ROZMAITE POTRAWY ŚWIĄTECZNE 22 ZBLIŻAJĄ ciasto: 4 szklanki mąki pszennej 1 żółtko 1 łyżka oleju PIEROGI z kapustą i grzybami farsz: ½ kg kiszonej kapusty 3 dag suszonych grzybów 1 cebula jajko 1 szklanka mleka 2 łyżki oleju pieprz Przygotować farsz: grzyby opłukać, namoczyć w mleku, odcedzić i posiekać. Cebulę obrać, pokroić w drobną kostkę i zeszklić na oleju. Kapustę posiekać, dodać cebulę, grzyby z wywarem i dusić ok. 45 min. Odcedzić nadmiar wywaru, ostudzić, przyprawić do smaku solą i pieprzem, dodać jajko i wymieszać. Przygotować ciasto: z mąki, żółtka, oleju, soli i odrobiną wody zagnieść miękkie ciasto. Rozwałkować podsypując mąką. Wykrawać szklanką krążki. Na każdy nakładać łyżeczkę farszu. Zlepiać mocno brzegi pierogów. Wrzucać partiami na posolony wrzątek gotować 3-5 min. od wypłynięcia na powierzchnię. Podawać polane gorącym olejem ze zrumienioną cebulką. ½ kg mięsa mielonego 7 jaj 10 dkg szynki 10 dkg sera żółtego majonez STRuSIE JAJA ketchup cebula czosnek pieprz Mięso mielone z 2 jajami i przyprawami wyrobić. 5 jaj ugotować na twardo, następnie obrać ze skorupek. Jajka owijać w mięso i dokładnie obsmażyć. Następnie przekroić każde jajko na pół, wyjąc żółtko, szynkę drobno pokroić i wymieszać z żółtkami. Tak przygotowaną pastę nakładamy si na każde jajko w wolne miejsce po żółtku. Jajka posypujemy startym żółtym serem, dekorujemy majonezem i ketchupem.

25 ZBLIŻAJĄ się ŚWIĘTA ciasto: 2 ½ szklanki mąki pszennej 3 łyżki cukru 5 żółtek cukier wanilinowy 1 margaryna 1 łyżeczka proszku do pieczenia SERNIK świąteczny masa serowa: 1,25 kg sera śmietankowego 4 jaja (białka ubić) ½ szklanki oleju 1 ½ szklanki cukru 2 duże budynie śmietankowe 200 g wiórków kokosowych ½ l mleka 40 dag cukru cukier wanilinowy 10 dag masła tabliczka gorzkiej czekolady torebka migdałów torebka orzechów włoskich Mazurek kajmakowy ciasto: 30 dag mąki 20 dag masła 10 dag cukru pudru 3 żółtka Ciasto wyrabiamy, rozwałkowujemy, a następnie wykładamy na blachę. Wyrabiamy masę dodając uprzednio pianę z białek. Tak wyro- Mleko gotować z cukrem do czasu, aż zgęstnieje. Tak ugoto- bioną masę wykładamy na ciasto. Do masy serowej można dołożyć wane mleko przestudzić, dodać wanilię i ucierać. Następnie pokrojone w kostkę brzoskwinie z puszki. Z pięciu białek z dodatkiem dodać miękkie masło i dalej ucierać do uzyskania jednolitej ę ¾ szklanki cukru ŚWIĘTA ubijamy pianę, następnie dodajemy wiórki kokosowe. Ciasto z serem piec ok. 50 minut w temp. 180 stopni. Ugotowany kajmak powinien mieć gęstość kwaśnej śmieta- i gładkiej masy. Część masy połączyć z roztopioną czekoladą. Następnie wylać na upieczone ciasto masę z wiórkami kokosowymi ny. Mąkę posiekać z masłem. Dodać cukier i żółtka. i piec około 25 minut Zagnieść ciasto i upiec na złoty kolor. Ostudzone ciasto polać masą kajmakową wymieszaną z bakaliami. CIASTA I DESERY 23

26 24 ZBLIŻAJĄ ZBLIŻAJĄ się ŚWIĘTA Makowiec ciasto drożdżowe: masa makowa: 4 ½ szklanki mąki pszennej ½ kostki masła 1 szklanka cukru 1 ½ szklanki mleka 5 dag drożdży 4 jajka (2 żółtka, 2 całe) 1 kg maku ½ kostki masła ½ kg cukru 8 łyżek miodu 10 dag rodzynek skórka pomarańczowa 2 jajka 2 białka olejek rumowy lub arakowy 2 łyżki tartej bułki 2 szklanki mąki 2 jaja 1 łyżka masła mak: 250 g maku 1 l mleka Makiełki 2 łyżki miodu ½ szklanki rodzynek ½ szklanka orzechów włoskich 1 cukier wanilinowy ½ maku Mąkę zagnieść z jajkami i taką ilością wody by powstało dość twarde ciasto. Można dodać szczyptę soli. Gotowe ciasto cieniutko rozwałkować, pozostawić by trochę przeschło. Następnie pokroić na małe kwadraciki lub prostokąty. Mak starannie wypłukać na sicie i zalać mlekiem i gotować minut z wanilią dobrze odsączyć. Przemielić 3 razy, następnie utrzeć z miodem i dodać posiekane orzechy i rodzynki. Łazanki wrzucić do wrzącej wody osolonej z dodatkiem odrobiny masła. Ugotować. Odsączyć, wymieszać z przygotowaną masą makową. Drożdże rozpuścić z cukrem oraz mlekiem (letnim) i odstawić na około 15 minut. Dodać pozostałe składniki i wyrobić ciasto. Odstawić do wyrośnięcia w ciepłe miejsce. Ciasto podzielić na dwie części. Mak zaparzyć w 500 ml wrzącej wody, odstawić do wystygnięcia, dwukrotnie zemleć. Dodać cukier, jajka, miód, masło, rodzynki, bakalie, olejek rumowy wszystko razem wymieszać (na końcu delikatnie wymieszać z ubitym białkiem), podsmażyć masę makową. Ciasto zwałkować na prostokątne placki, nałożyć masę makową, zawinąć w posmarowany olejem pergamin, zosta- si wiając około 3 cm (nie zakrywając boków), w formie tuby. Piec 40 minut.

27 1 szklanka cukru 1 szklanka miodu sztucznego 1 szklanka wody 1 margaryna 5 jaj 4 szklanki maki pszennej PIERNIK na karmelu 2 łyżki kakao przyprawa do piernika 1 szklanka śmietany 2 łyżeczki sody rodzynki karmel Cukier przypalamy na brązowo, podlewając wodą, dodajemy miód, po czym studzimy. Margarynę ucieramy z 1 szklanką cukru, dodajemy 5 żółtek, z białek ubijamy pianę. Do utartej ę margaryny dodajemy ŚWIĘTA na przemian 4 szklanki mąki pszennej wymieszanej z 2 łyżkami kakao i przyprawą do pierników, po czym dodajemy 2 łyżeczki sody rozpuszczonej w 1 łyżce śmietany. Do ciasta dodajemy pianę, namoczone rodzynki i sodę. Po upieczeniu ciasta, studzimy i przekładamy marmoladą. SałATKA z winogronem ciasto: 80 dkg piersi z rosołu 2 jabłka 2 duże cebule 30 dkg winogrona białego i czerwonego majonez, pieprz Mięso i jabłka kroimy w kostkę, cebulę kroimy w drobną kosteczkę. Winogrona kroimy na połowę. Wszystkie składniki dokładnie mieszamy, doprawimy do smaku solą, pieprzem i majonezem CIASTA I DESERY 25

28 ZBLIŻAJĄ się ŚWIĘTA CIASTA I DESERY 26 biszkopt: 6 jaj 1 szklanka cukru ¾ szklanki mąki ziemniaczanej ¾ szklanki mąki pszennej 3 łyżki wody 1 ½ łyżeczki proszku do pieczenia snikers masa: 1 puszka słodzonego mleka skondensowanego 1 kostka masła płatki migdałowe rodzynki 3 paczki herbatników 2 łyżeczki kawy rozpuszczalnej Białka ubijamy z cukrem na sztywną pianę. Dodajemy żółtka, wodę i mąkę. Tak przygotowaną masę pieczemy w piekarniku na złoty kolor. Mleko gotujemy przez ok. 3 godziny i studzimy. Masło ucieramy z karmelem, dodajemy bakalie. Na biszkopt nasączony pączem nakładamy masę. Herbatniki maczamy w kawie rozpuszczalnej i ½ szklance wody, następnie herbatniki układamy na powierzchni masy. Polewamy polewą czekoladową i posypujemy wiórkami kokosowymi. Mazurek orzechowy 25 dag orzechów laskowych lub włoskich 10 sztuk migdałów gorzkich 25 dag cukru 25 dag masła 4 jaja sok z 1 cytryny 1 łyżka śmietany mąki ile wchłonie Orzechy zemleć i utrzeć z cukrem. Masło ubić na pianę, zmieszać z migdałami, wbić jaja, wlać śmietanę i dać mąkę. Wygnieść wszystko dobrze, upiec i polukrować.

29 DZIEŃ POWSZEDNI DZIEŃ P OWSZEDNI

30 DZIEŃ POWSZEDNI DZIEŃ P

31 Zupa cygańska ZuPA z PORA z grzankami ½ główki kapusty 1 cebula 2 ząbki czosnku 1 mała kapusta porcja rosołowa 1 laska kiełbasy pietruszka marchew liść laurowy ziele angielskie pomidor papryka surowa lub mielona ketchup przecier pomidorowy 2 łyżki mąki ½ śmietany 2 łyżki oleju, 2 łyżki masła, pieprz, wegeta OWSZEDNI Gotujemy wywar z porcji rosołowej wraz z warzywami. Na rozgrzany olej na większą patelnię wrzucamy pokrojoną cebulę i smażymy aby się zeszkliła. Dodajemy pokrojoną w grubszą kostkę kapustę, czosnek oraz pokrojoną w plastry kiełbasę. Wszystko razem podsmażamy. Całość przekładamy do ugotowanego rosołu. Dodajemy liść laurowy, ziele angielskie, paprykę, pomidor, do smaku przyprawiamy solą, pieprzem, wegetą. Całość gotujemy. Na koniec zaprawić mąką ze śmietaną, można dodać również majeranek. 1 porcja rosołowa włoszczyzna ziarenka pieprzu 3 pory, cebula 2 łyżki margaryny 2 bułeczki pszenne łyżka natki pietruszki pieprz 1 łyżka mąki pszennej 1 słodka śmietana Włoszczyznę zalewamy wodą, dodajemy sól, pieprz. Wrzucamy porcję rosołową i gotujemy rosół. Cebulę i pory pokroić. W rondlu stopić łyżkę margaryny, wrzucić pory i cebulę, przesmażyć, dolać kilka łyżek gotującego się rosołu. Przykryć, dusić około 30 minut. Ugotowane mięso wyjąć z wywaru. Mięso i natkę dodać do uduszonych porów z cebulą, przetrzeć przez sito. Rosół przecedzić. Wlewać do zmiksowanych porów, przyprawić wedle smaku. Zagęścić zaprawą z mąki, dodać śmietanę. Bułki obrać ze skórki, miąższ pokroić w kostkę. Resztę margaryny rozgrzać i zrumienić grzanki. Zupę podawać z grzankami lub ryżem. ZUPY 29

32 Żurek barszcz biały ZUPY 30 DZIEŃ 1 litr zakwasu 1 kg białej kiełbasy 0,30 dag boczku wędzonego 5 jaj magii wegeta 1 główka czosnku ziele angielskie liść laurowy pieprz mielony pieprz w ziarnkach 2 duże cebule majeranek Do garnka wlewamy ok. 5 l wody, dodajemy przyprawy, sól oraz kiełbasę. Zagotowujemy wywar, następnie wyjmujemy z niego kiełbasę, którą kroimy w kostkę lub plastry. Gotujemy jaja w osobnym garnku. Boczek podsmażamy z cebulką. Do wywaru dodajemy zakwas i chwile gotujemy. Dodajemy kiełbasę, podsmażony boczek z cebulą, majerankiem doprawiamy do smaku. Podajemy z jajami pokrojonymi w ósemkę z ziemniakami zasmażonymi lub chlebem. 60 dkg kiełbasy białej surowej lub parzonej 4 jajka pół cytryny włoszczyzna śmietana łyżeczka cukru majeranek liść laurowy makaron 1 łyżka mąki pszennej P Zaparzyć kiełbasę (ok. 10 minut), dodać włoszczyznę, kiełbasę wyjąć z garnka i dodać sok z cytryny, doprawić pieprzem, solą, majerankiem, cukier dodać do smaku. Przygotować zawieszkę ze śmietany z dodatkiem mąki. Ugotowane na twardo jaja przekroić na pół, wraz z pokrojoną kiełbasą przełożyć na talerz do barszczyku.

33 DZIEŃ POWSZEDNI POLEWKA KAPuŚNIAK i PRAŻuchY 1 l wody 1 l mleka zsiadłego 2 łyżki mąki żytniej 1 szklanka słodkiego mleka do smaku Zagotować wodę, wlać mleko zsiadłe i ponownie zagotować. Mąkę roztrzepać w słodkim mleku i zalać wodą ze zsiadłym mlekiem, zagotować, doprawić do smaku solą. Ugotować ziemniaki w łupinach w oddzielnym garnku. Polewka z ziemniakami to wspaniałe śniadanie lub kolacja. 1 kg kwaszonej kapusty 1 kg kości na wywar 3 marchewki 1 pietruszka 1 seler 1 koncentrat pomidorowy 1 kostka smalcu 2 ½ kg ziemniaków 30 dag boczku wędzonego mąka pszenna liść laurowy ziele angielskie pieprz Gotujemy wywar z kości, dodajemy włoszczyznę oraz obrane, pokrojone w kostkę ziemniaki (ok. 1 ½ kg). Do ugotowanego wywaru dodajemy kapustę wcześniej przesmażoną z dodatkiem koncentratu. Doprawiamy do smaku solą, pieprzem oraz majerankiem. Następnie z pozostałych ziemniaków przygotowujemy prażuchy. Należy więc w osolonej wodzie ugotować w osobnym garnku ziemniaki. Gdy już będą miękkie dodajemy ok. ½ kg mąki pszennej i gotujemy na małym ogniu, a następnie odcedzamy z wody i ugniatamy ziemianki na jednolitą masę. Rozkładamy masę na płaskim talerzu i formujemy OWSZEDNI kluski. Podsmażmy cebulkę z boczkiem i polewamy nim kluski. 31

34 32 DZIEŃ DZIEŃ POWSZEDNI PLAcki ziemniaczane z mięsem PałecZKI NAdZIEWANE mięsem 1 ½ kg ziemniaków 1 cebula 2 ząbki czosnku,, pieprz 2 jaja 4 łyżki mąki 2 łyżki kwaśnej śmietany farsz: ½ kg mięsa mielonego 2 jaja ½ szklanki bułki tartej cebula, pieprz olej do smażenia 10 pałeczek kurczaka ½ kg mięsa mielonego 1 cebula 1 bułka czerstwa 1 jajko 4 wątróbki drobiowe 2 pęczki natki pietruszki pieprz wegeta Pałeczki oddzielić od kości. Mięso mielone wymieszać z bułką i przyprawami. Dodać drobno pokrojoną wątróbkę, drobno pokrojoną natkę pietruszki. Wymieszać Ziemniaki ścieramy wraz z cebulą i czosnkiem, Dodajemy sól, pieprz, 2 jajka, mąkę i śmietanę. do uzyskania jednolitej masy. Tak przygotowanym farszem nadziać puste już w środku pałeczki. Pałki ułożyć Mięso mielone z dodatkiem 2 jaj, bułki tartej, cebuli, soli i pieprzu P wyrabiamy w jednolitą masę. Na rozgrzany tłuszcz kładziemy uformowane okrągłe placki ziemniaczane. Z mielonej masy formujemy ne pałeczki można podawać z ziemniakami i surówką. na blasze, i piec w piekarniku 180 C. Tak przygotowa- cienkie plastry, które nakładamy na lekko podsmażone placki ziemniaczane, które z kolei przykrywamy ciastem ziemniaczanym. Dalej smażymy na małym ogniu. Po usmażeniu placków na żółty kolor polewamy kwaśną śmietaną lub greckim jogurtem.

35 4 szklanki ryżu 1 kg pieczarek 1 kg cebuli 10 nóżek kurczaka, pieprz wegeta, papryka POLE RYŻOWE 1/5 kostki margaryny 2 ząbki czosnku 1 przecier pomidorowy 2-3 szklanki wody 2 kostki rosołowe 1 ½ kg mięsa wołowego 40 dag boczku surowego 10 grzybów suszonych 1 musztarda sarepska 1 cebula 2 ogórki kiszone ROLAdki WOłOWE 2 marchewki olej do smażenia pieprz wegeta kostka rosołowa Margarynę z dodatkiem dwóch kostek rosołowych, Mięso pokroić w plastry, rozbić. Rozbite plastry posmarować musztardą, posypać pieprzem oraz wegetą do sma- ząbkami czosnku, przecierem pomidorowym oraz wodą należy zagotować. Na blachę sypiemy suchy ku. Następnie położyć plastry boczku, marchewki, cebuli, OWSZEDNI ryż. Na ryż wykładamy cebulę podduszoną z pieczarkami, następnie zalewamy sosem. Na wierzch łaczkami. Obsmażyć na oleju, przełożyć do naczynia, ogórka i grzybka. Ciasno zwinąć w roladki i spiąć wyka- układamy nogi kurczaka, uprzednio przyprawione. wlać wody, dodać kostkę rosołową i gotować do momentu, aż roladki będą miękkie. Uzyskany sos zaprawić Całość pieczemy 1,5 godziny. Podajemy z surówką. mąką. POTRAWY MIĘSNE 33

36 POTRAWY MIĘSNE 34 DZIEŃ ok. 80 g chudego boczku bez skóry 35 dag wołowiny dwie cebule i marchewki 3 jajka 3 łyżki posiekanej natki pietruszki ROLAda wielkopolska z mięsa mielonego po kilka ziaren pieprzu i ziela angielskiego ostra papryka lub chili liść laurowy przyprawa do zup 1,5 kg schabu 0,30 dag boczku wędzonego 1 słoik ogórków konserwowych ½ kg pieczarek 3 papryki (żółta, czerwona, zielona) 2 kiełbasy lubuskie Schab MYŚLIWSKI 1 koncentrat pomidorowy 1 musztarda 3 cebule ziele angielskie pieprz ziarnisty olej do smażenia Marchew oskrobać i zetrzeć na tarce o drobnych otworach. Oba rodzaje Ogórki, paprykę, pieczarki, boczek, kiełbasę kroimy w paski mięs i cebulę zemleć dwukrotnie, wymieszać z marchewką. Dodać jajka i wrzucamy na rozgrzany tłuszcz z pokrojoną w kostkę cebulą. Dusimy i natkę pietruszki, wyrobić, doprawić przyprawami. Mięso uformować wszystkie składniki na małym ogniu, podlewając wodą lub bulionem, w wałek, zawinąć w czystą i nasączoną olejem ściereczkę, obwiązać dodajemy przyprawy oraz koncentrat pomidorowy. Można również nicią i włożyć do brytfanki lub dużego garczka z gotującą się wodą. Dorzucić pieprz, ziele angielskie i liść laurowy i delikatnie posolić. Gotować doprawiamy do smaku wegetą, solą i musztardą. Schab kroimy na ka- dodać zawiesinę z mąki i wody i zagotować ze składnikami. Wszystko P na małym ogniu ok minut. Ugotowaną roladę przełożyć na deskę, wałki i lekko rozbijamy, oprószamy solą, pieprzem i mąką, smażymy na gdy wystygnie odwinąć ze ściereczki i owinąć folią aluminiową i schłodzić złoty kolor. Wkładamy do uprzednio przygotowanego sosu. Przekładamy schaby na półmiski, dodając sos z całą zawartością składników. w lodówce. Przed podaniem pokroić w plastry. Podawać z sosem, np. pomidorowo-paprykowym i surówką.

37 DZIEŃ POWSZEDNI TATAR WOłOWY ZRAZY WOłOWE z kaszą 1 kg wołowiny cebula 4 żółtka 2 korniszony łyżeczka musztardy łyżeczka przyprawy do zup łyżeczka oliwy pieprz papryka 1 kg wołowiny bez kości 2 cebule 1 łyżeczka mąki ½ kostki masła 1 szczypta soli 1 szczypta pieprzu kostka pieczeniowa Winiary ½ ząbka czosnku 1 łyżeczka kminku olej do smażenia Mięso dwukrotnie przepuścić przez maszynkę. Cebule posiekać, Mięso należy umyć, pokrajać w poprzek włókien na niezbyt gru- korniszony pokroić jak najdrobniej. Wymieszać mięso be plastry, rozbić tłuczkiem. Rozgrzać w garnku masło i podsma- z oliwą, musztardą oraz maggi, podzielić na cztery porcje. żyć na nim skrojoną cebulę. Mięso obtoczyć w mące przysmażyć Na każdej z nich w zagłębieniu umieścić cale żółtko. z obu stron na patelni na oleju. Do podsmażonego mięsa dodać OWSZEDNI Obok położyć cebule, korniszony. Podawać z białym lub ciemnym pieczywem. my wrzącą wodę, tak aby zrazy były zakryte. Dodajemy kostkę podsmażoną cebulę. Dusimy przez chwilę, następnie dolewa- pieczeniową, czosnek, posypujemy kminkiem, pieprzem i solą. Dusimy ok. 1,5 godziny. Na końcu dodać mąkę rozmieszać z 2 łyżkami wywaru - dobrze wymieszać i wlać do sosu. Podawać z kaszą gryczaną. 35

38 36 DZIEŃ DZIEŃ POWSZEDNI LecZO FASOLKA po bretońsku 20 dkg kiełbasy 10 dkg boczku wędzonego 2-4 pomidory 1 papryka żółta 1 papryka zielona 2 cebule 2 ogórki kiszone 1 mały koncentrat pomidorowy 20 dkg pieczarek 2 ząbki czosnku 1 łyżka oleju przyprawy: ostra i słodka papryka mielona pieprz bazylia oregano natka pietruszki Do naczynia żaroodpornego wkładamy kiełbasę pokrojoną w plasterki, pomidory pokrojone na ćwiartki (bez skorki), paprykę, cebulę, ogórki pokrojone w kostkę, pieczarki pokrojone w plasterki, czosnek (przeciśnięty przez prasę), boczek pokrojony w kostkę. Oprószamy solą, pieprzem, ostrą i słodką papryką, skrapiamy 2 łyżkami oleju, wstawiamy do piekarnika (200 C) na 15 minut. Dodajemy koncentrat pomidorowy i zioła, leciutko mieszamy i wstawiamy na 2-3 minuty do piekarnika, gotowe leczo dekorujemy natką pietruszki. 2 kg fasoli 1 kg boczku surowego 1 kg kiełbasy 1 przecier pomidorowy olej, pieprz Fasolkę namoczyć na wodzie i pozostawić na jedną noc. Następnie ugotować. Kiełbaskę, boczek, pokroić i usmażyć na oleju, dodać przecier pomidorowy. Wszystko połączyć z fasolką i doprawić solą i pieprzem do smaku. P

39 2 litry wody 1 średniej wielkości kurczak 6 czubatych łyżeczek żelatyny 1 marchew 1 pietruszka seler GALARETKA drobiowa ½ pora 2 jajka 3 ziarnka ziela angielskiego 4 ziarnka pieprzu zielonego przyprawa wegeta lub kucharek Kurczaka wymoczyć, zalać wodą. Dodać włoszczyznę, wegetę, zagotować do miękkości na małym ogniu. Gdy mięso jest rozpadające się, wylewamy wszystko do garnka przez sito. Zbieramy z rosołu tłuste oczka. OWSZEDNI Do wywaru wkładamy obrane od kości pokrojone mięso i marchewkę. Żelatynę zamoczyć w zimnej wodzie, wymieszać i poczekać, aż spęcznieje (wody lejemy tyle by z żelatyną było ½ szklanki) wyłożyć łyżeczką do wywaru i chwilkę pogotować. Jaja ugotować na twardo, pokroić i ułożyć w salaterki na samo dno. Wywar doprawić solą i pieprzem, można również przecisnąć ząbek czosnku i doprawić sokiem z cytryny do smaku. 2 główki młodej kapusty 1 kg wędzonego boczku 3 młode cebulki 1 szklanka śmietany 2 łyżki mąki pęczek koperku ½ cytryny, pieprz Młoda KAPusta z wędzonym boczkiem Młodą kapustę płuczemy, zalewamy wrzątkiem, odcedzamy i kroimy drobno. Kroimy koperek. Siekamy cebulki, podsmażamy je na boczku, dodajemy kapustę, koperek, sól pieprz i dusimy ok. 15 minut, aż kapusta będzie miękka. Wysmażamy boczek, który dodajemy do ugotowanej już kapusty. Mieszamy śmietanę z mąką, wlewamy do kapusty, dodajemy sok z cytryny i wszystko razem gotujemy ok. 5 minut. POTRAWY MIĘSNE 37

40 POTRAWY MĄCZNE 38 DZIEŃ ugotowane 2 kg ziemniaków mąka ziemniaczana 1 jajko, oliwa KluSKI ŚLĄSKIE z sosem mięsnym 3 kg ziemniaków 1 kg mąki pszennej 4-5 łyżek mąki ziemniaczanej 2 jajka KOPYTKA z sosem Ugotowane ziemniaki przecisnąć przez praskę i przełożyć do miski. Ugotowane ziemniaki przepuścić przez maszynkę lub Uklepać je w naczyniu, aby ich powierzchnia była równa. Nożem podzielić praskę. Gdy całkiem ostygną połączyć je z jajem i mąką, ziemniaki na równe cztery części - ćwiartkę masy wyjąć i odłożyć posolić i dokładnie, ale szybko wymieszać, podzielić na talerzyk. W wolne miejsce po ćwiartce ziemniaków wsypać tyle mąki na części. Na oprószonej mąką stolnicy toczyć wałeczki ziemniaczanej, aby powierzchnia ziemniaków znów była równa. Do miski z powrotem włożyć wyjętą ćwiartkę ziemniaków i dodać jajko. Wy- wrzucać je do dużej ilości osolonego wrzątku. Gotować grubości palca, lekko spłaszczyć, kroić ukośne kluski, robić wszystko na gładkie ciasto. Ręce zwilżyć zimną wodą, odrywać 2-3 min., licząc od wypłynięcia kopytek na powierzchnię. P po kawałeczku ciasta, formować z niego kulki wielkości orzecha włoskiego, Podawać ze skwarkami lub stopionym masłem i surówkami jako osobne danie lub do pieczeni wieprzowej. w środku każdej kulki zrobić palcem zagłębienie - dziurkę. Kluski wrzucać do osolonej, wrzącej wody z dodatkiem oliwy, aby nie zlepiały się. Gotować 2 minuty. Wyjąć, osączyć, wkładać na talerze. Podawać z sosem mięsnym.

41 DZIEŃ POWSZEDNI krokiety z pieczarkami pierogi z jabłkami ciasto: farsz: 25 dag mąki pszennej ½ litra słodkiego mleka ¼ litra wody 2 jaja szczypta soli 2 średnie cebule 2 jajka 1 kg pieczarek bułka tarta olej do smażenia pieprz czarny mielony Jaja roztrzepać w mleku, dodać wodę, mąkę i sól. Wszystkie składniki wymieszać, następnie smażymy naleśniki, na dużej patelni, OWSZEDNI nie za grube. Cebulkę drobno siekamy i szklimy na tłuszczu. Dodać pieczarki starte na tarce o grubych otworach. Wszystko smażyć ok. 30 minut. Przestudzone pieczarki dodać, doprawić solą i pieprzem. Nakładamy porcję farszu na naleśniki, zakładamy boki, a następnie zwijamy. Panierujemy kolejno w roztrzepanym jajku i bułce tartej, smażymy na rumiany kolor. 1 kg mąki pszennej 2 żółtka ½ jabłek cukier Mąkę przesiać przez sitko dodać żółtko i szczyptę soli. Następnie zagnieść gładkie, elastyczne ciasto z dodatkiem ciepłej wody. Przygotować farsz: jabłka umyć, obrać ze skórki, podzielić usunąć gniazda nasienne, pokroić w drobną kosteczkę, wymieszać z cukrem i pozostawić na kilka minut. Ciasto rozwałkować cienko, wykroić kwadraciki o boku ok. 4-5 cm. Nałożyć farsz, zlepić brzegi, po czym zlepić przeciwległe rogi pierogów. Gotować w osolonym wrzątku. Kiedy wypłyną, odkryć, dogotować na średnim ogniu 1-2 min. Wyjąc łyżką cedzakowa, osączyć, przełożyć na półmisek. Podawać z masłem zrumienionym z bułką lub z cukrem wymieszanym z cynamonem. Osobno podać gęstą śmietanę. 39

42 DZIEŃ POWSZEDNI POTRAWY MĄCZNE 40 DZIEŃ ½ kg mąki 2 jajka 3 dkg drożdży 1 szklanka mleka pyzy drożdżowe 2-3 łyżki roztopionego tłuszczu (masło, margaryna) 1 płaska łyżeczka cukru 1 łyżeczka soli Drożdże połączyć z cukrem, kilkoma łyżkami mąki i ½ szklanką letniego mleka. Zrobić rozczyn. Pozostawić do wyrośnięcia. Do miski wsypać przesianą mąkę dodać sól, zrobić wgłębienie, wbić jajka dodać resztę mleka, roztopiony tłuszcz, na końcu wyrośnięte drożdże. Wyrobić ciasto najpierw ręką następnie napowietrzyć wybijając drewnianą łyżką lub w dowolny sposób tak aby dobrze je napowietrzyć. Wyrobione ciasto przykryć czystą ściereczką i pozostawić w ciepłym miejscu do wyrośnięcia na ok. 60 min. Z ciasta urywać kawałki i formować kulki. Uformowane pyzy rozłożyć np. na posypanej delikatnie mąką blaszce i pozostawić przykryte do wyrośnięcia na ok. 20 min. W dużym garnku zagotować trochę wody umieścić sito do gotowanie na parze nad wodą układać luźno pyzy. Zakryte gotować ok min. W tym czasie nie wolno ich odkrywać ponieważ mogą upaść. Tak ugotowane pyzy podawać można z wszelkimi sosami pieczeniowymi. naleśniki 150 g mąki 1 łyżeczka cukru pudru 2 jajka 240 ml mleka szczypta soli 3 łyżki roztopionego masła lub oleju olej roślinny do smażenia Mąkę przesiać, dodać cukier puder, jajka, mleko i sól. Zmiksować, przykryć ściereczką i odstawić na 30 minut. Przed samym smażeniem dodać do ciasta roztopione masło lub olej i wymieszać. Naleśniki można P smażyć na suchej patelni (tylko pierwszego naleśnika usmażyć na oliwie) lub też wszystkie kolejne naleśniki smażyć na tłuszczu.

43 1 kg pieczarek 5 jajek 1 por 5 łyżek majonezu, pieprz puszka kukurydzy SałATKA pieczarkowa Pieczarki gotujemy do chwili kiedy będą miękkie, następnie kroimy w drobną kostkę. Jajka OWSZEDNI gotujemy na twardo i również kroimy w kostkę. Kukurydzę odsączamy z soku. Por należy włożyć do wrzątku, po czym należy go pokroić w kostkę. Wszystkie składniki mieszamy, dodajemy majonez, doprawimy solą i pieprzem do smaku. SałATKA makaronowa z brokułami 2 zupy rosół z kury (łagodny) 2 zupy rosół z kury (pikantny) 2 paczki brokułów mrożonych 1 majonez łyżeczka czosnku granulowanego pieprz, sól Makaron z zupek przesypać do miski wraz z przyprawami i zalać 3 szklankami gorącej wody, pozostawić do wystygnięcia. Brokuły ugotować, dodać do makaronu. Przyprawić czosnkiem, majonezem, pieprzem, solą do smaku, wszystko dokładnie wymieszać. SAŁATKI i SURÓWKI 41

44 SAŁATKI i SURÓWKI 42 DZIEŃ główka sałaty masłowej lub lodowej czerwona cebula 3 pomidory 3 ogórki zielone 4 jaja ząbek czosnku SałATKA carycy Katarzyny płat wędzonego łososia pęczek koperku cytryna śmietana 18% pieprz ziołowy cukier kapusta marchew cebula majonez olej pieprz pół cytryny SuróWKA z kapusty i marchewki Kapustę poszatkować, posolić i odstawić na kilka minut. Obrać cebule, posiekać i sparzyć. Dodać marchew i skropić sokiem z cytryny. Doprawić majonezem, solą i pieprzem. Sałatę skubiemy na małe kawałki. Na sałacie, na przemian układamy pokrojone jajka, pomidory, ogórki, paseczki P z łososia. Wszystko posypujemy cienkimi krążkami cebuli, następnie skrapiamy sosem z cytryny, cukru i soli. Posypujemy pieprzem ziołowym i posiekanym koperkiem. Można wszystko polać sosem śmietakowo-czosnkowym.

45 DZIEŃ POWSZEDNI 1 kg mąki pszennej 1 kg sera białego 1 szklanka cukru 20 dag masła 2 łyżki octu 2 łyżeczki sody 8 jaj ObWARZANKI Na stolnicę wysypać mąkę, dodać jajka utarte z cukrem, mięk- OWSZEDNI kie masło lub margarynę, zmielony twaróg i sodę i ocet. Zagnieść ciasto tak aby dało się wałkować (w razie konieczności dosypać trochę mąki). Rozwałkować placek o grubości 2 cm. Szklanką wykrawać kółka a kieliszkiem wyciąć z w nich małe dziurki, tak by powstały obwarzanki. Smażyć je jak pączki w głębokim oleju. Usmażone posypać cukrem pudrem. 1 kg mąki pszennej 10 jaj (żółtka) ¾ szklanki cukru ½ łyżeczki soli ½ kostki margaryny PącZKI 10 dag drożdży cukier wanilinowy ½ litra mleka powidła lub marmolada olej do smażenia W ciepłym mleku rozpuścić drożdże z łyżeczką cukru, dwiema łyżeczkami mąki. Rozczyn pozostawić do wyrośnięcia. Do mąki dodać żółtka z cukrem, solą, wszystkie składniki wymieszać, na koniec dodać roztopiony tłuszcz, powtórnie wyrobić do całkowitego wchłonięcia tłuszczu. Przykryć ciasto ściereczką, odstawić do ciepłego miejsca i pozostawić do wyrośnięcia. Następnie należy uformować pączki, nałożyć nadzienie i smażyć na głębokim oleju. CIASTA I DESERY 43

46 DZIEŃ POWSZEDNI CIASTA I DESERY ½ kg mąki 4 g drożdży 1 szklanka mleka 10 g masła PLAcEK drożdżowy 15 g cukru 4 żółtka szczypta soli 1 łyżka cukru wanilinowego Drożdże rozetrzeć z 1 łyżką cukru i ciepłym mlekiem, dodać 1/3 mąki, wymieszać, odstawić do wyrośnięcia. Żółtka utrzeć z cukrem, kiedy rozczyn podwoi objętość, dodać żółtka, mąkę, sól, cukier wanilinowy, wyrobić, wlać roztopione masło, wyrobić, odstawić do wyrośnięcia. Wyłożyć na natłuszczoną blachę, na to można ułożyć śliwki, wiśnie, rabarbar, co kto lubi albo zostawić bez owoców. Piec około 50 minut w 200 stopniach. 44

47 NA każdą OKAZJĘ NA każdą OKAZJĘ

48 NA każdą OKAZJĘ NA każdą

49 2 kg słoniny 1 kg boczku wędzonego 0,8 dkg kiełbasy swojskiej 2 cebule 3 ząbki czosnku smalec Marianny 2 łyżki wegety 1 łyżka soli ziołowej majeranek pieprz Kroimy słoninę w kostkę, wytapiamy z niej tłuszcz, smażymy. Kroimy w drobną kostkę boczek i kiełbasę, a następnie dodajemy do wytopionej słoniny. Wszystko razem podsmażamy. Gdy widzimy, że wędliny również się podsmażyły, dodajemy do nich pokrojoną w kostkę cebulę i przeciśnięty przez praskę czosnek. Wszystko razem smażymy. Na koniec doprawiamy do smaku. 2 kg pomidorów 2 ostre papryki 700 g cebuli 2 główki czosnku 1 szklanka octu winnego 4 łyżki cukru 3 łyżki oleju OKAZJĘ ketchup pieprz ziele angielskie goździki cynamon imbir Cebulę i czosnek pokroić na drobno (posiekać). Pomidory sparzyć i obrać ze skórki. Usunąć gniazda nasienne z papryk. Gotować warzywa na małym ogniu przez 1 godzinę, następnie warzywa przetrzeć przez drobne sito, dodać przyprawy. Dodać olej i ocet winny, gotować przez pół godziny. Odstawić ketchup na 15 minut, następnie doprowadzić do wrzenia. Gorący ketchup przelać do słoików. CIEKAWOSTKI 47

50 NA każdą OKAZJĘ CIEKAWOSTKI 48 1 ½ twarogu białego 1 litr mleka ½ kostki masła lub margaryny 1 łyżeczka wegety 2 jaja ser ŻółTY heleny 1 łyżeczka soli 1 łyżeczka octu 1 łyżeczki sody oczyszczonej oregano, bazylia Gotujemy mleko, po czym dodajemy twaróg, po zagotowaniu przelewamy na sito. Na patelni teflonowej rozpuszczamy masło lub margarynę, dodajemy ser, mieszamy wszystkie składniki łyżką drewnianą. W osobnej miseczce jaja mieszamy z dodatkiem soli, octu i sody oczyszczonej i przypraw. Tak wymieszane składniki dodajemy do sera i mieszamy do czasu powstania jednolitej masy (konsystencja budyniu). Przelewamy masę do plastikowych pojemniczków i pozostawiamy do schodzenia. Przyprawy dodajemy według uznania, mogą to być: koperek, pieczarki, papryka. szampan 60 baldachów czarnego bzu 5 kg cukru 25 litrów wody ¼ litra octu winnego 5 cytryn 5 litrów wody gotujemy z dodatkiem 5 kg cukru, po czym dolewamy 20 litrów zimnej wody, następnie zalewamy kwiaty bzu. Dodajemy ¼ litra octu winnego wraz z pokrojonymi cytrynami. Wszystko wlewamy do gąsiora i odstawimy do ciepłego pomieszczenia. Po odpowiedniej fermentacji wszystko odcedzamy i rozlewamy do szklanych butelek. Po ok. 2 tygodniach można degustować.

51 Stowarzyszenie Turkowska Unia Rozwoju T.U.R. ul. Kolska Szosa Turek biuro@lgd-tur.org.pl

52 Człowiek najlepsza inwestycja! Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Wydawnictwo camvers s.c. Publikacja bezpłatna