Masa jądra atomowego
|
|
- Alojzy Dobrowolski
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Masa jądra atomowego Masa jądra jest mniejsza od sumy mas nukleonów Aby jądro rozdzielić na nukleony trzeba mu dostarczyć powyższą różnicę masy zwaną niedoborem masy Energia równoważna tej masie to energia wiązania Często używa się mas atomów ignorując zmiany w energii wiązania elektronów Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 1
2 Masa jądra atomowego c.d. Jako referencyjną masę jądrową przyjmuje się masę izotopu węgla 12 C atomowa jednostka masy: 1 amu = m( 12 C)/ MeV/c 2 Stablicowane są tzw. defekty masy Średnia energia wiązania na nukleon wynosi (dla jąder za wyjątkiem najlżejszych) około 8 MeV Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 2
3 Zależność energii wiązania od A Najważniejsza krzywa Wszechświata Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 3
4 Zależność energii wiązania od A Zależność ta jest: Słaba (prawie stała) Niemonotoniczna Globalne maksimum dla A=56 Lokalne maksima dla: Liczb magicznych (N lub/i Z) Wielokrotności 4 Liczby magiczne: Z=2, 8, 20, 28, 50, 82 N=2, 8, 20, 28, 50, 82, 126 Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 4
5 Wnioski z doświadczalnej zależności B(N,Z) Podział najcięższych jąder na lżejsze jest energetycznie korzystny: Rozszczepienie Rozpad alfa Łączenie najlżejszych jąder w cięższe jest energetycznie korzystne: Reakcje fuzji (termojądrowe) Istnieją wyróżnione liczby N i Z dla których jądra są szczególnie silnie związane liczby magiczne (odpowiednik gazów szlachetnych dla atomów). Sugeruje to budowę powłokową jądra, przy czym istnieją oddzielnie powłoki protonowe i neutronowe Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 5
6 Fenomenologiczny wzór Weizsäckera W analogii do naładowanej kropli cieczy: Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 6
7 Wnioski z formuły Weizsäckera Wyraz objętościowy (B(N,Z)/A ~16 MeV/nukleon) daje główny, stały przyczynek do energii wiązania, a więc B(N,Z) proporcjonalne do A: nukleony oddziałują tylko z sąsiadami, tj. oddziaływanie jest krótkozasięgowe Wyrazy powierzchniowy i kulombowski zmniejszają energię wiązania Wyraz asymetrii zmniejsza energię wiązania gdy liczba N nie równa się liczbie Z Energia tworzenia par świadczy o przyciąganiu się nukleonów tego samego typu tworzenie par (dwójkowanie) nn lub pp zwiększa energię wiązania Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 7
8 Wnioski z formuły Weizsäckera Masa izobarów jest paraboliczną funkcją Z posiadającą minimum: powinny zachodzić przemiany n p oraz p n dla A=const zmieniające Z w stronę minimum paraboli: rozpady beta Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 8
9 Sposoby wyznaczania masy jąder atomu Dwa główne sposoby Spektrometria mas pomiar masy jonów, NIE jąder Zastosowania w wielu dziedzinach, szczególnie interesująca spektrometria rzadkich izotopów spektrografy magnetyczne pomiar ilości spektrografy scyntylacyjne pomiar rozpadów Bilans energetyczny reakcji jądrowych dla krótko żyjących izotopów Poprzez pomiar energii progowej określenie ciepła reakcji, a stąd masy jednego z uczestników, np.:, pomiar Q, stąd Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 9
10 Schemat budowy Spektrograf mas Źródło jonów Filtr prędkości to skrzyżowane pola E i B; przepuszcza tylko jony o prędkości spełniającej relację Filtr pędu, gdzie w stałym polu B jony poruszają się po okręgu o promieniu Dla wybranej prędkości v, danych q i B, pomiar promienia określa masę: Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 10
11 Metoda dubletów Pomiary względne, w których mierzy się masę wzorca 12 C razem z masą szukanego jonu Dzięki pomiarom względnym unika się błędów systematycznych Dobiera się skład chemiczny molekuł odniesienia tak aby zminimalizować błąd Przykład: Masa atomu wodoru Mierzono różnicę mas i, które mają tę samą liczbę nukleonów (128) Stąd Błąd wyznaczenia masy atomu wodoru jest 12 razy mniejszy od błędu pomiaru różnicy mas molekuł! Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 11
12 Akceleratorowa Spektroskopia Masowa analizator niskoenergetyczny dwa źródła jonów w tym jedno gazowe pozycja serwisowa akceleratora akcelerator 1MV system detekcyjny 14 C magnes rozrzucający puszki Faradaya analizator wysokoenergetyczny Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 12
13 Zastosowania analizy izotopowej ARCHEOLOGIA datowanie obiektów o wieku do 60 tysięcy lat FARMAKOLOGIA metody poszukiwania lekarstw nowe technologie produkcji MIKROBIOLOGIA BIOMEDYCYNA metabolizm komórek substancje kancerogenne terapia antynowotworowa KRYMINALISTYKA pochodzenie narkotyków pochodzenie mat. wybuchowych miejsce i czas pobytu przestępcy wiek ofiary GEOLOGIA datowanie skał wulkanicznych datowanie osadów jeziornych erozja brzegów zbiorników wodnych wiek wód głębinowych OCHRONA ŚRODOWISKA antropogeniczne zanieczyszczenia rozprzestrzenianie zanieczyszczeń migracja zanieczyszczeń obieg wody i węgla w przyrodzie wpływ elektrowni jądrowych biopaliwa ŻYWNOŚĆ żywność ekologiczna składniki naturalne i syntetyczne zmiany przez konserwację oddziaływanie opakowania Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 13
14 Gęstość rozkładu masy jądra atomowego Dla A<5 funkcja Gaussa Dla 4<A<30 dno butelki Dla A>30 stała w centrum Parametry funkcji Fermiego: R promień połówkowy a parametr rozmycia Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 14
15 Średni promień kwadratowy rozkładu ładunku Pierwiastek ze średniego promienia kwadratowego (zamiast promienia połówkowego) Wzór dla A<30: Wzór dla A>30: Dla jednorodnej kuli o promieniu R 0 : Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 15
16 Średni promień kwadratowy rozkładu masy pierwiastek ze średniego promienia kwadratowego masy: ~A 1/3 ładunku: ~(2Z) 1/3,Δ rozpraszanie elektronów rozpraszanie protonów Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 16
17 Rozkład masy: Wyznaczanie rozmiarów Rozpraszanie hadronów (protony, cząstki alfa): Poziomy energetyczne atomów pionowych Emisja cząstek alfa Rozkład ładunku: Rozpraszanie leptonów (elektrony) Przesunięcia izotopowe poziomów energetycznych atomów (atomy jednoelektronowe i atomy mionowe) Różnica energii wiązania jąder zwierciadlanych Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 17
18 Rozpraszanie hadronów Historycznie pierwsza metoda, która pozwoliła na odkrycie jądra atomu Wzór Rutherforda 130 MeV α Pb 16 O Pb Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 18
19 Uwzględnienie silnego oddziaływania Potencjał hadron-jądro fenomenologiczny lub wyliczony mikroskopowo ( Model optyczny ) Korzysta ze znanych oddziaływań nukleon-nukleon oraz rozkładów gęstości (masy) cząstki i jądra atomowego Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 19
20 Atomy pionowe Pion o ładunku ujemnym zachowuje się w polu kulombowskim jądra jak ciężki elektron Orbita Bohra a 0 elektronu w atomie wodoru ma promień odwrotnie proporcjonalny do masy elektronu: Pion ma masę 139,6 MeV/c 2 (273 razy większą niż elektron), więc część czasu spędza wewnątrz jądra Oddziaływanie silne zmienia energię poziomu, a możliwość pochłonięcia pionu powoduje zwiększenie szerokości naturalnej poziomu Wynik: r 0 ~1.2 fm Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 20
21 Rozpad alfa Emisja cząstki alfa jest faworyzowana energetycznie bo jej masa i masa jądra końcowego jest mniejsza od masy jadra emitującego tę cząstkę (macierzystego) Rozpad zachodzi po pewnym czasie, silnie zależnym od promienia bariery potencjału (zmiana promienia o 5% zmienia czas życia 10 5 razy) Wynik: r 0 ~ 1.25 fm Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 21
22 Rozpraszanie elektronów Elektrony można traktować jako cząstki punktowe Elektrony nie oddziałują silnie, a więc dają informacje o rozkładzie ładunku, a NIE masy Elektrony należy traktować relatywistycznie Wzór Motta relatywistyczne uogólnienie wzoru Rutherforda dla rozpraszania cząstek ze spinem ½ na punktowym, bezspinowym jądrze (ścisłe dla Z<<137): Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 22
23 Rozpraszanie elektronów c.d. Wzór Motta poprawny dla punktowego ładunku jądra; uogólnienie dla rozkładu ładunku opisanego funkcją gdzie to przekaz pędu Formfaktor (czynnik kształtu) dla sferycznego rozkładu ładunku upraszcza się do postaci: Szukamy rozkładu ładunku: zakładając postać i dobierając parametry aby oddać odwracając zależność (transformatę) Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 23
24 Najlżejsze jądra atomowe Dla najlżejszych jąder należy dodatkowo uwzględnić oddziaływanie momentów magnetycznych związanych ze spinami (tzw. rozpraszanie Rosenblutha); np. dla protonu o momencie magnetycznym μ p a uwzględniając formfaktory rozkładów ładunku i momentu magnetycznego Wynik: <r 2 > dla protonu wynosi (0.8 fm) 2 (ład. i mom. m.), a dla neutronu (tylko mom. m.) (0.85+/-0.10 fm) 2 Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 24
25 Promień jądra z przesunięć izotopowych Dla punktowego jądra można ściśle rozwiązać równanie Schrödingera dla jednego elektronu (niestety nie ma takich jąder w przyrodzie, więc to tylko model) Dla jądra o skończonych rozmiarach elektron czasem wchodzi w obszar jądra i widzi efektywnie mniejszy ładunek Można pokazać, że zmienia to energię poziomów jednoelektronowego atomu, przy czym najlepiej widać to przy porównaniu atomów o jądrach z tym samym Z, a różniących się A (różnych izotopów): różnica energii linii K (prom. X) przesunięcie izotopowe Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 25
26 Przykład dla linii K promieniowania X Po uwzględnieniu poprawek relatywistycznych i wpływu elektronów wyższych powłok (ok. 10% efektu), przesunięcia względem 198 Hg ( A 1 ) dają r 0 ~ 1.2 fm efekt mały: ΔE / E ~ 10 6 Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 26
27 Przes. izotopowe w atomach mionowych Mion jest ok. 207 razy cięższy od elektronu, więc przebywa bliżej jądra (promień orbity ~ 1/masa) Na przykład dla Pb najniższa orbita jest WEWNĄTRZ jądra, stąd przesunięcia izotopowe są ok. 100 razy większe niż dla zwykłych atomów (wynik: r 0 ~1.25 fm) Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 27
28 Różnica masy jąder zwierciadlanych Jądra zwierciadlane: izobary dla których N 1 =Z 2 i N 2 =Z 1 Ich masa różni się tylko o energię kulombowskiego oddziaływania, zależną od promienia jądra Gdy Z 1 i Z 2 różnią się o 1 to można ich masę zmierzyć na dwa sposoby Mierząc energię rozpadu beta: np. Wyznaczając progową energię reakcji wymiany ładunkowej, np. Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 28
29 Różnica masy jąder zwierciadlanych c.d. Dla Z 2 Z 1 = 1 różnica energii jest z nachylenia prostej r 0 = 1.25 fm Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 29
30 Momenty elektryczne jądra W podejściu klasycznym rozkład ładunku określa potencjał skalarny oraz pole elektryczne Zamiast podawać cały rozkład często podaje się tylko momenty rozkładu Układ współrzędnych stosowany przy opisie rozkładu ładunku Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 30
31 Potencjał skalarny Momenty elektryczne c.d. #1 rozwijamy w szereg potęgowy względem Elektryczny moment monopolowy to całkowity ładunek Elektryczny moment dipolowy: Elektryczny moment kwadrupolowy: Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 31
32 Momenty elektryczne c.d. #2 Ponieważ stanom jądrowym przypisuje się określoną parzystość więc wszystkie nieparzyste momenty elektryczne znikają (w szczególności elektryczny moment dipolowy znika) Znak elektrycznego momentu kwadrupolowego zależy od kształtu (deformacji) jądra Sferyczne Cygaro (prolate) Dysk (oblate) Q E = 0 Q E > 0 Q E < 0 Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 32
33 Doświadczalne mom. kwadrupolowe W stanie podstawowym deformacja jądra rośnie z Z (N) Dla l. magicznych znika (jądra kuliste) Pomiędzy l. magicznymi najpierw Q E <0, potem Q E >0 Przeważają Q E >0 (jądra wydłużone wzdłuż osi spinu) Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 33
34 Momenty magnetyczne jądra Klasycznie momenty magnetyczne pojawiają się w rozwinięciu potencjału wektorowego pola el.-magn.: Pozostawiony jest tylko dipolowy moment magnetyczny. bo nie ma monopoli magnetycznych, a wszystkie parzyste momenty magnetyczne znikają Dla jądra atomowego moment magnetyczny związany jest ze spinem całkowitym jądra, a NIE jest sumą momentów magnetycznych (spinowych i orbitalnych) nukleonów; dlatego definiuje się efektywny moment magnetyczny jądra w stanie o określonym spinie (rzut mom. mag. na kierunek spinu): Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 34
35 Precesja spinu w polu magnetycznym Stosunek giromagnetyczny ω L Dla jąder I czynnik giromagnetyczny magneton jądrowy H Precesja W polu magnetycznym H moment magnetyczny (spin) precesuje wokół kierunku pola z częstością Larmora Włączenie pola zmiennego o dopasowanej częstości powoduje przejście ze stanu I do stanu I ±1, związane z rezonansową absorpcją energii Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 35
36 Wyznaczanie spinu i momentu magnet. Badanie struktury nadsubtelnej widm atomowych, tj. rozszczepienia poziomów atomowych w wyniku oddziaływania momentu magnetycznego jądra z polem magnetycznym powłoki elektronowej Badanie efektu Zeemana i efektu Paschena-Backa oddziaływanie momentu magnetycznego jądra z zewnętrznym polem magnetycznym Metody rezonansowe (magnetyczny rezonans jądrowy) wykorzystują przeorientowanie się precesujących spinów w polu magnetycznym z położenia o rzucie m I na m I ±1 Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 36
37 Efekt Zeemana Gdy zewnętrzne pole magnetyczne jest stosunkowo słabe (B < ~0,01 T), zachodzi efekt Zeemana Całkowity spin atomu F precesuje dokoła kierunku pola, przy czym każdy poziom o danym F ulega rozszczepieniu na (2I+1)(2J+1) poziomów Znając J mamy I J = I = 3/2 Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 37
38 Efekt Paschena-Backa W silnym zewnętrznym polu B spin J powłoki elektronowej precesuje niezależnie od spinu jądra, dając główną strukturę (2J+1) stanów, a każdy z nich rozszczepia się na (2I+1) stanów Z liczby stanów dostajemy wartość I, a z wielkości rozszczepienia moment magnetyczny J = I = 3/2 Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 38
39 Metody rezonansowe Metoda wiązek atomowych Rabiego Trzy stałe pola magnetyczne: H 1 i H 3 o silnym, przeciwnym gradiencie (odchylanie) i H 2 jednorodne (precesja). Dodatkowo zmienne pole H 4 (rezonans). Zajście rezonansu powoduje, że odchylenie w polu H 3 nie kompensuje odchylenia w H 1 i cząstka nie trafia do detektora Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 39
40 Metody rezonansowe Metoda absorpcyjna rezonansu jądrowego opiera się na zasadzie metody Rabiego, ale nie śledzi czy wiązka jonów dochodzi do detektora lecz sprawdza przy jakiej częstości zachodzi rezonansowa absorpcja energii Metoda indukcyjna rezonansu jądrowego jest bardzo podobna do absorpcyjnej, ale zamiast badać przy jakiej częstości zachodzi pobór mocy śledzi się zmianę magnetyzacji próbki rejestrowaną przez dodatkową cewkę prostopadle ustawioną do obu pól (stałego i zmiennego) Tomografia NMR (MRJ) Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 40
41 Zagadnienia do egzaminu licencjackiego W E R S J A W S T Ę P N A 1. Struktura materii cząstki i oddziaływania 2. Własności jąder atomowych masa, energia wiązania, spin, izospin, momenty elektromagnetyczne 3. Przemiany jądrowe ogólna klasyfikacja 4. Prawa rozpadu promieniotwórczego 5. Charakterystyka i opis rozpadu alfa 6. Charakterystyka i opis rozpadu beta 7. Charakterystyka rozpadu gamma, zjawisko konwersji wewnętrznej 8. Oddziaływanie z materią ciężkich cząstek naładowanych 9. Oddziaływanie elektronów z materią 10. Oddziaływanie promieniowania gamma z materią 11. Podstawowe pojęcia i jednostki dozymetrii 12. Reakcje jądrowe klasyfikacja, podstawowe obserwable 13. Przekrój czynny rozkłady i wnioski z nich wynikające 14. Własności i opis reakcji bezpośredniego oddziaływania 15. Własności i opis reakcji przez jądro złożone 16. Model kroplowy jądra atomowego 17. Model powłokowy jądra atomowego 18. Model gazu Fermiego jądra atomowego 19. Rozszczepienie jąder atomowych, reaktor jądrowy 20. Reakcje jądrowe w gwiazdach Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 41
42 Podstawy Fizyki Jądrowej Pięknych Świąt Bożego Narodzenia i pomyślności w Nowym Roku Do zobaczenia za trzy tygodnie Wykład 10 Podstawy Fizyki Jądrowej - St. Kistryn 42
Własności jąder w stanie podstawowym
Własności jąder w stanie podstawowym Najważniejsze liczby kwantowe charakteryzujące jądro: A liczba masowa = liczbie nukleonów (l. barionów) Z liczba atomowa = liczbie protonów (ładunek) N liczba neutronów
Bardziej szczegółowoSpin jądra atomowego. Podstawy fizyki jądrowej - B.Kamys 1
Spin jądra atomowego Nukleony mają spin ½: Całkowity kręt nukleonu to: Spin jądra to suma krętów nukleonów: Dla jąder parzysto parzystych, tj. Z i N parzyste ( ee = even-even ) I=0 Dla jąder nieparzystych,
Bardziej szczegółowo2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424
2008/2009 seweryn.kowalski@us.edu.pl Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 Plan wykładu Wstęp, podstawowe jednostki fizyki jądrowej, Własności jądra atomowego, Metody wyznaczania własności jądra atomowego, Wyznaczanie
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki subatomowej. 3 kwietnia 2019 r.
Podstawy fizyki subatomowej Wykład 7 3 kwietnia 2019 r. Atomy, nuklidy, jądra atomowe Atomy obiekt zbudowany z jądra atomowego, w którym skupiona jest prawie cała masa i krążących wokół niego elektronów.
Bardziej szczegółowoAtomowa budowa materii
Atomowa budowa materii Wszystkie obiekty materialne zbudowane są z tych samych elementów cząstek elementarnych Cząstki elementarne oddziałują tylko kilkoma sposobami oddziaływania wymieniając kwanty pól
Bardziej szczegółowo2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424
2008/2009 seweryn.kowalski@us.edu.pl Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 Model powłokowy Moment kwadrupolowy w jednocząstkowym modelu powłokowym: Dla pojedynczego protonu znajdującego się na orbicie j (m j
Bardziej szczegółowoModele jądra atomowego
Modele jądra atomowego Model to uproszczona wersja teoretycznego opisu, która: 1.) Tworzona jest biorąc pod uwagę tylko wybrane fakty doświadczalne 2.) Przewiduje dalsze fakty, które mogą być doświadczalnie
Bardziej szczegółowoFizyka promieniowania jonizującego. Zygmunt Szefliński
Fizyka promieniowania jonizującego Zygmunt Szefliński 1 Wykład 3 Ogólne własności jąder atomowych (masy ładunki, izotopy, izobary, izotony izomery). 2 Liczba atomowa i masowa Liczba nukleonów (protonów
Bardziej szczegółowoPodstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA: Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu (raczej
Bardziej szczegółowoRozpad alfa. albo od stanów wzbudzonych (np. po rozpadzie beta) są to tzw. długozasięgowe cząstki alfa
Rozpad alfa Samorzutny rozpad jądra (Z,A) na cząstkę α i jądro (Z-2,A-4) tj. rozpad 2-ciałowy, stąd Widmo cząstek α jest dyskretne bo przejścia zachodzą między określonymi stanami jądra początkowego i
Bardziej szczegółowoZagadnienia do egzaminu licencjackiego
Zagadnienia do egzaminu licencjackiego 1. Struktura materii cząstki i oddziaływania 2. Własności jąder atomowych masa, energia wiązania, spin, izospin, momenty elektromagnetyczne 3. Przemiany jądrowe ogólna
Bardziej szczegółowoWłaściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków).
Właściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków). 1925r. postulat Pauliego: Na jednej orbicie może znajdować się nie więcej
Bardziej szczegółowoII.4 Kwantowy moment pędu i kwantowy moment magnetyczny w modelu wektorowym
II.4 Kwantowy moment pędu i kwantowy moment magnetyczny w modelu wektorowym Jan Królikowski Fizyka IVBC 1 II.4.1 Ogólne własności wektora kwantowego momentu pędu Podane poniżej własności kwantowych wektorów
Bardziej szczegółowoFizyka współczesna. Jądro atomowe podstawy Odkrycie jądra atomowego: 1911, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu
Odkrycie jądra atomowego: 9, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu Tor ruchu rozproszonych cząstek (fakt, że część cząstek rozprasza się pod bardzo dużym kątem) wskazuje na
Bardziej szczegółowoLiczby kwantowe elektronu w atomie wodoru
Liczby kwantowe elektronu w atomie wodoru Efekt Zeemana Atom wodoru wg mechaniki kwantowej ms = magnetyczna liczba spinowa ms = -1/2, do pełnego opisu stanu elektronu potrzebna jest ta liczba własność
Bardziej szczegółowoRozpady promieniotwórcze
Rozpady promieniotwórcze Przez rozpady promieniotwórcze rozumie się spontaniczne procesy, w których niestabilne jądra atomowe przekształcają się w inne jądra atomowe i emitują specyficzne promieniowanie
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe. X 1 + X 2 Y 1 + Y b 1 + b 2
Reakcje jądrowe X 1 + X 2 Y 1 + Y 2 +...+ b 1 + b 2 kanał wejściowy kanał wyjściowy Reakcje wywołane przez nukleony - mechanizm reakcji Wielkości mierzone Reakcje wywołane przez ciężkie jony a) niskie
Bardziej szczegółowoPodstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA (zalecana): Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu
Bardziej szczegółowoPodstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA: Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu (raczej
Bardziej szczegółowoWykład Budowa atomu 3
Wykład 14. 12.2016 Budowa atomu 3 Model atomu według mechaniki kwantowej Równanie Schrödingera dla atomu wodoru i jego rozwiązania Liczby kwantowe n, l, m l : - Kwantowanie energii i liczba kwantowa n
Bardziej szczegółowoII.6 Atomy w zewnętrznym polu magnetycznym
II.6 Atomy w zewnętrznym polu magnetycznym 1. Kwantowanie przestrzenne w zewnętrznym polu magnetycznym. Model wektorowy raz jeszcze 2. Zjawisko Zeemana Normalne zjawisko Zeemana i jego wyjaśnienie w modelu
Bardziej szczegółowoFizyka 3. Konsultacje: p. 329, Mechatronika
Fizyka 3 Konsultacje: p. 329, Mechatronika marzan@mech.pw.edu.pl Zaliczenie: 2 sprawdziany (10 pkt każdy) lub egzamin (2 części po 10 punktów) 10.1 12 3.0 12.1 14 3.5 14.1 16 4.0 16.1 18 4.5 18.1 20 5.0
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne. Składnikami materii są leptony, mezony i bariony. Leptony są niepodzielne. Mezony i bariony składają się z kwarków.
Cząstki elementarne Składnikami materii są leptony, mezony i bariony. Leptony są niepodzielne. Mezony i bariony składają się z kwarków. Cząstki elementarne Leptony i kwarki są fermionami mają spin połówkowy
Bardziej szczegółowoSłowniczek pojęć fizyki jądrowej
Słowniczek pojęć fizyki jądrowej atom - najmniejsza ilość pierwiastka jaka może istnieć. Atomy składają się z małego, gęstego jądra, zbudowanego z protonów i neutronów (nazywanych inaczej nukleonami),
Bardziej szczegółowoEnergetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa
Energetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa Wykład 8-27.XI.2018 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Wykład 8 Energia atomowa i jądrowa
Bardziej szczegółowoCHEMIA LEKCJA 1. Budowa atomu, Izotopy Promieniotwórczość naturalna i sztuczna. Model atomu Bohra
CHEMIA LEKCJA 1. Budowa atomu, Izotopy Promieniotwórczość naturalna i sztuczna Model atomu Bohra SPIS TREŚCI: 1. Modele budowy atomu Thomsona, Rutherforda i Bohra 2. Budowa atomu 3. Liczba atomowa a liczba
Bardziej szczegółowoPodstawowe własności jąder atomowych
Podstawowe własności jąder atomowych 1. Ilość protonów i neutronów Z, N 2. Masa jądra M j = M p + M n - B 2 2 Q ( M c ) ( M c ) 3. Energia rozpadu p 0 k 0 Rozpad zachodzi jeżeli Q > 0, ta nadwyżka energii
Bardziej szczegółowoFizyka 2. Janusz Andrzejewski
Fizyka 2 wykład 14 Janusz Andrzejewski Atom wodoru Wczesne modele atomu -W czasach Newtona atom uważany była za małą twardą kulkę co dość dobrze sprawdzało się w rozważaniach dotyczących kinetycznej teorii
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Reakcje jądrowe Uniwersytet Rzeszowski, 8 listopada 2017 Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 12 Energia wiązania
Bardziej szczegółowoFIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 1 własności jąder atomowych Odkrycie jądra atomowego Rutherford (1911) Ernest Rutherford (1871-1937) R 10 fm 1908 Skala przestrzenna jądro
Bardziej szczegółowoEnergetyka Jądrowa. Wykład 28 lutego Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów
Energetyka Jądrowa Wykład 8 lutego 07 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Model atomu. Promieniowanie atomów 8.II.07 EJ - Wykład / r
Bardziej szczegółowoModel uogólniony jądra atomowego
Model uogólniony jądra atomowego Jądro traktowane jako chmura nukleonów krążąca w średnim potencjale Średni potencjał może być sferyczny ale także trwale zdeformowany lub może zależeć od czasu (wibracje)
Bardziej szczegółowoFIZYKA IV etap edukacyjny zakres podstawowy
FIZYKA IV etap edukacyjny zakres podstawowy Cele kształcenia wymagania ogólne I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych. II. Przeprowadzanie
Bardziej szczegółowoRozpad gamma. Przez konwersję wewnętrzną (emisję wirtualnego kwantu gamma, który przekazuje swą energię elektronom z powłoki atomowej)
Rozpad gamma Deekscytacja jądra atomowego (przejście ze stanu wzbudzonego o energii do niższego stanu o energii ) może zachodzić dzięki oddziaływaniu elektromagnetycznemu przez tzw. rozpad gamma Przejście
Bardziej szczegółowoAtomy mają moment pędu
Atomy mają moment pędu Model na rysunku jest modelem tylko klasycznym i jak wiemy z mechaniki kwantowej, nie odpowiada dokładnie rzeczywistości Jednakże w mechanice kwantowej elektron nadal ma orbitalny
Bardziej szczegółowoPodstawowe własności jąder atomowych
Fizyka jądrowa Struktura jądra (stan podstawowy) Oznaczenia, terminologia Promienie jądrowe i kształt jąder Jądra stabilne; warunki stabilności; energia wiązania Jądrowe momenty magnetyczne Modele struktury
Bardziej szczegółowoPodstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 30 godzin wykładu wtorki 12:15-13:45 prof. dr hab. Stanisław Kistryn (pok. 209 ) http://users.uj.edu.pl/~skistryn/ 15 godzin ćwiczeń 2 grupy
Bardziej szczegółowoAtom wodoru w mechanice kwantowej. Równanie Schrödingera
Fizyka atomowa Atom wodoru w mechanice kwantowej Moment pędu Funkcje falowe atomu wodoru Spin Liczby kwantowe Poprawki do równania Schrödingera: struktura subtelna i nadsubtelna; przesunięcie Lamba Zakaz
Bardziej szczegółowoMetody rezonansowe. Magnetyczny rezonans jądrowy Magnetometr protonowy
Metody rezonansowe Magnetyczny rezonans jądrowy Magnetometr protonowy Co należy wiedzieć Efekt Zeemana, precesja Larmora Wektor magnetyzacji w podstawowym eksperymencie NMR Transformacja Fouriera Procesy
Bardziej szczegółowocz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski
Wykład 14: Pole magnetyczne cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Wektor indukcji pola magnetycznego, siła Lorentza v F L Jeżeli na dodatni ładunek
Bardziej szczegółowoAtomy w zewnętrznym polu magnetycznym i elektrycznym
Atomy w zewnętrznym polu magnetycznym i elektrycznym 1. Kwantowanie przestrzenne momentów magnetycznych i rezonans spinowy 2. Efekt Zeemana (normalny i anomalny) oraz zjawisko Paschena-Backa 3. Efekt Starka
Bardziej szczegółowoWstęp do fizyki jądrowej Tomasz Pawlak, 2013
24-06-2007 Wstęp do fizyki jądrowej Tomasz Pawlak, 2013 część 1 własności jąder (w stanie podstawowym) składniki jąder przekrój czynny masy jąder rozmiary jąder Rutherford (1911) Ernest Rutherford (1871-1937)
Bardziej szczegółowoNMR (MAGNETYCZNY REZONANS JĄDROWY) dr Marcin Lipowczan
NMR (MAGNETYCZNY REZONANS JĄDROWY) dr Marcin Lipowczan Spis zagadnień Fizyczne podstawy zjawiska NMR Parametry widma NMR Procesy relaksacji jądrowej Metody obrazowania Fizyczne podstawy NMR Proton, neutron,
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe. kanał wyjściowy
Reakcje jądrowe X 1 + X 2 Y 1 + Y 2 +...+ b 1 + b 2 kanał wejściowy kanał wyjściowy Reakcje wywołane przez nukleony - mechanizm reakcji Wielkości mierzone Reakcje wywołane przez ciężkie jony a) niskie
Bardziej szczegółowoReakcje rozpadu jądra atomowego
Reakcje rozpadu jądra atomowego O P R A C O W A N I E : P A W E Ł Z A B O R O W S K I K O N S U L T A C J A M E R Y T O R Y C Z N A : M A Ł G O R Z A T A L E C H Trwałość izotopów Czynnikiem decydującym
Bardziej szczegółowoBudowa atomów. Atomy wieloelektronowe Układ okresowy pierwiastków
Budowa atomów Atomy wieloelektronowe Układ okresowy pierwiastków Model atomu Bohra atom zjonizowany (ciągłe wartości energii) stany wzbudzone jądro Energia (ev) elektron orbita stan podstawowy Poziomy
Bardziej szczegółowoZadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość
strona 1/11 Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość Monika Gałkiewicz Zad. 1 () Przedstaw pełną konfigurację elektronową atomu pierwiastka
Bardziej szczegółowoOddziaływanie cząstek z materią
Oddziaływanie cząstek z materią Trzy główne typy mechanizmów reprezentowane przez Ciężkie cząstki naładowane (cięższe od elektronów) Elektrony Kwanty gamma Ciężkie cząstki naładowane (miony, p, cząstki
Bardziej szczegółowoOddziaływania fundamentalne
Oddziaływania fundamentalne Silne: krótkozasięgowe (10-15 m). Siła rośnie ze wzrostem odległości. Znaczna siła oddziaływania. Elektromagnetyczne: nieskończony zasięg, siła maleje z kwadratem odległości.
Bardziej szczegółowodoświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e)
1 doświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e) Ilość protonów w jądrze określa liczba atomowa Z Ilość
Bardziej szczegółowoSpektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego - wprowadzenie
Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego - wprowadzenie Streszczenie Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego jest jedną z technik spektroskopii absorpcyjnej mającej zastosowanie w chemii,
Bardziej szczegółowoAutorzy: Zbigniew Kąkol, Piotr Morawski
Rodzaje rozpadów jądrowych Autorzy: Zbigniew Kąkol, Piotr Morawski Rozpady jądrowe zachodzą zawsze (prędzej czy później) jeśli jądro o pewnej liczbie nukleonów znajdzie się w stanie energetycznym, nie
Bardziej szczegółowoElementy Fizyki Jądrowej. Wykład 3 Promieniotwórczość naturalna
Elementy Fizyki Jądrowej Wykład 3 Promieniotwórczość naturalna laboratorium Curie troje noblistów 1903 PC, MSC 1911 MSC 1935 FJ, IJC Przemiany jądrowe He X X 4 2 4 2 A Z A Z e _ 1 e X X A Z A Z e 1 e
Bardziej szczegółowoPracownia Jądrowa. dr Urszula Majewska. Spektrometria scyntylacyjna promieniowania γ.
Ćwiczenie nr 1 Spektrometria scyntylacyjna promieniowania γ. 3. Oddziaływanie promieniowania γ z materią: Z elektronami: zjawisko fotoelektryczne, rozpraszanie Rayleigha, zjawisko Comptona, rozpraszanie
Bardziej szczegółowoOdkrycie jądra atomowego - doświadczenie Rutherforda 1909 r.
Odkrycie jądra atomowego - doświadczenie Rutherforda 1909 r. 1 Budowa jądra atomowego Liczba atomowa =Z+N Liczba masowa Liczba neutronów Izotopy Jądra o jednakowej liczbie protonów, różniące się liczbą
Bardziej szczegółowoElementy Fizyki Jądrowej. Wykład 8 Rozszczepienie jąder i fizyka neutronów
Elementy Fizyki Jądrowej Wykład 8 Rozszczepienie jąder i fizyka neutronów Rozszczepienie lata 30 XX w. poszukiwanie nowych nuklidów n + 238 92U 239 92U + reakcja przez jądro złożone 239 92 U 239 93Np +
Bardziej szczegółowoI ,11-1, 1, C, , 1, C
Materiał powtórzeniowy - budowa atomu - cząstki elementarne, izotopy, promieniotwórczość naturalna, okres półtrwania, średnia masa atomowa z przykładowymi zadaniami I. Cząstki elementarne atomu 1. Elektrony
Bardziej szczegółowoStara i nowa teoria kwantowa
Stara i nowa teoria kwantowa Braki teorii Bohra: - podane jedynie położenia linii, brak natężeń -nie tłumaczy ilości elektronów na poszczególnych orbitach - model działa gorzej dla atomów z więcej niż
Bardziej szczegółowoW-28 (Jaroszewicz) 36 slajdy Na podstawie prezentacji prof. J. Rutkowskiego. Fizyka jądrowa cz. 1. budowa jądra atomowego przemiany promieniotwórcze
W-28 (Jaroszewicz) 36 slajdy Na podstawie prezentacji prof. J. Rutkowskiego Fizyka jądrowa cz. 1 budowa jądra atomowego przemiany promieniotwórcze 3/35-W28 Podstawowe pojęcia jądra atomowe (nuklidy) dzielimy
Bardziej szczegółowoSymetrie. D. Kiełczewska, wykład 5 1
Symetrie Symetrie a prawa zachowania Spin Parzystość Spin izotopowy Multiplety hadronowe Niezachowanie parzystości w oddz. słabych Sprzężenie ładunkowe C Symetria CP Zależność spinowa oddziaływań słabych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 10 Badanie protonowego rezonansu magnetycznego
Laboratorium z Fizyki Materiałów 2010 Ćwiczenie 10 adanie protonowego rezonansu magnetycznego Rys. 1 Układ pomiarowy. 1. Wprowadzenie teoretyczne Jedną z podstawowych własności jądra atomowego jest jego
Bardziej szczegółowoA - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów
Włodzimierz Wolczyński 40 FIZYKA JĄDROWA A - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów O nazwie pierwiastka decyduje liczba porządkowa Z, a więc ilość
Bardziej szczegółowor. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1
r. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1 Budowa jądra atomowego każde jądro atomowe składa się z dwóch rodzajów nukleonów: protonów
Bardziej szczegółowoMagnetyczny Rezonans Jądrowy (NMR)
Magnetyczny Rezonans Jądrowy (NMR) obserwacja zachowania (precesji) jąder atomowych obdarzonych spinem w polu magnetycznym Magnetic Resonance Imaging (MRI) ( obrazowanie rezonansem magnetycznym potocznie
Bardziej szczegółowoFizyka promieniowania jonizującego. Zygmunt Szefliński
Fizyka promieniowania jonizującego Zygmunt Szefliński 1 Wykład 1 Podstawy budowy materii (chemiczne i fizyczne) O wykładzie Pojęcia fizyki subatomowej rządzące zastosowaniami fizyki w diagnostyce i terapii
Bardziej szczegółowoRysunek 1: Schemat doświadczenia Sterna-Gerlacha. Rysunek 2: Schemat doświadczenia Sterna-Gerlacha w różnych rzutach przestrzennych.
VII. SPIN 1 Rysunek 1: Schemat doświadczenia Sterna-Gerlacha. Rysunek 2: Schemat doświadczenia Sterna-Gerlacha w różnych rzutach przestrzennych. 1 Wstęp Spin jest wielkością fizyczną charakteryzującą cząstki
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa redaktora do wydania czwartego 11
Mechanika kwantowa : teoria nierelatywistyczna / Lew D. Landau, Jewgienij M. Lifszyc ; z jęz. ros. tł. Ludwik Dobrzyński, Andrzej Pindor. - Wyd. 3. Warszawa, 2012 Spis treści Przedmowa redaktora do wydania
Bardziej szczegółowoOddziaływanie promieniowania jonizującego z materią
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Plan Promieniowanie ( particle radiation ) Źródła (szybkich) elektronów Ciężkie cząstki naładowane Promieniowanie elektromagnetyczne (fotony) Neutrony
Bardziej szczegółowoPromieniotwórczość naturalna. Jądro atomu i jego budowa.
Promieniotwórczość naturalna. Jądro atomu i jego budowa. Doświadczenie Rutherforda (1909). Polegało na bombardowaniu złotej folii strumieniem cząstek alfa (jąder helu) i obserwacji odchyleń ich toru ruchu.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Trwałość jądra atomowego. Okres połowicznego rozpadu
Spis treści 1 Trwałość jądra atomowego 2 Okres połowicznego rozpadu 3 Typy przemian jądrowych 4 Reguła przesunięć Fajansa-Soddy ego 5 Szeregi promieniotwórcze 6 Typy reakcji jądrowych 7 Przykłady prostych
Bardziej szczegółowo1.6. Ruch po okręgu. ω =
1.6. Ruch po okręgu W przykładzie z wykładu 1 asteroida poruszała się po okręgu, wartość jej prędkości v=bω była stała, ale ruch odbywał się z przyspieszeniem a = ω 2 r. Przyspieszenie w tym ruchu związane
Bardziej szczegółowoSPEKTROSKOPIA NMR. No. 0
No. 0 Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego, spektroskopia MRJ, spektroskopia NMR jedna z najczęściej stosowanych obecnie technik spektroskopowych w chemii i medycynie. Spektroskopia ta polega
Bardziej szczegółowo2. Metody, których podstawą są widma atomowe 32
Spis treści 5 Spis treści Przedmowa do wydania czwartego 11 Przedmowa do wydania trzeciego 13 1. Wiadomości ogólne z metod spektroskopowych 15 1.1. Podstawowe wielkości metod spektroskopowych 15 1.2. Rola
Bardziej szczegółowoTeoria Wielkiego Wybuchu FIZYKA 3 MICHAŁ MARZANTOWICZ
Teoria Wielkiego Wybuchu Epoki rozwoju Wszechświata Wczesny Wszechświat Epoka Plancka (10-43 s): jedno podstawowe oddziaływanie Wielka Unifikacja (10-36 s): oddzielenie siły grawitacji od reszty oddziaływań
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki wykład 8
Podstawy fizyki wykład 8 Dr Piotr Sitarek Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska Ładunek elektryczny Grecy ok. 600 r p.n.e. odkryli, że bursztyn potarty o wełnę przyciąga inne (drobne) przedmioty. słowo
Bardziej szczegółowoModele atomu wodoru. Modele atomu wodoru Thomson'a Rutherford'a Bohr'a
Modele atomu wodoru Modele atomu wodoru Thomson'a Rutherford'a Bohr'a Demokryt: V w. p.n.e najmniejszy, niepodzielny metodami chemicznymi składnik materii. atomos - niepodzielny Co to jest atom? trochę
Bardziej szczegółowoWykład Atom o wielu elektronach Laser Rezonans magnetyczny
Wykład 21. 12.2016 Atom o wielu elektronach Laser Rezonans magnetyczny Jeszcze o atomach Przypomnienie: liczby kwantowe elektronu w atomie wodoru, zakaz Pauliego, powłoki, podpowłoki, orbitale, Atomy wieloelektronowe
Bardziej szczegółowoWykład Budowa atomu 1
Wykład 30. 11. 2016 Budowa atomu 1 O atomach Trochę historii i wprowadzenie w temat Promieniowanie i widma Doświadczenie Rutherforda i odkrycie jądra atomowego Model atomu wodoru Bohra sukcesy i ograniczenia
Bardziej szczegółowoautor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 40 FIZYKA JĄDROWA
autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 40 FIZYKA JĄDROWA Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania TEST JEDNOKROTNEGO WYBORU UWAGA: Tekst poniżej,
Bardziej szczegółowoEnergetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa
Energetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa Wykład 9-4.XII.2018 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Rozpad gamma 152 Dy * 152 Dy+gamma
Bardziej szczegółowoSymetrie. D. Kiełczewska, wykład 5 1
Symetrie Symetrie a prawa zachowania Spin Parzystość Spin izotopowy Multiplety hadronowe Niezachowanie parzystości w oddz. słabych Sprzężenie ładunkowe C Symetria CP Zależność spinowa oddziaływań słabych
Bardziej szczegółowoFizyka 2. Janusz Andrzejewski
Fizyka 2 wykład 15 Janusz Andrzejewski Janusz Andrzejewski 2 Egzamin z fizyki I termin 31 stycznia2014 piątek II termin 13 luty2014 czwartek Oba egzaminy odbywać się będą: sala 301 budynek D1 Janusz Andrzejewski
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jądrowe w środowisku człowieka
Promieniowanie jądrowe w środowisku człowieka Prof. dr hab. ndrzej Płochocki (z wykorzystaniem elementów wykładu dr Piotra Jaracza) Cz. 1. Podstawowe własności jąder atomowych, jądra nietrwałe, elementy
Bardziej szczegółowoMAGNETYCZNY REZONANS JĄDROWY - podstawy
1 MAGNETYCZNY REZONANS JĄDROWY - podstawy 1. Wprowadzenie. Wstęp teoretyczny..1 Ruch magnetyzacji jądrowej, relaksacja. Liniowa i kołowa polaryzacja pola zmiennego (RF)..3 Metoda echa spinowego 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoEnergetyka w Środowisku Naturalnym
Energetyka w Środowisku Naturalnym Energia w Środowisku -technika ograniczenia i koszty Wykład 12 17/24 stycznia 2017 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/
Bardziej szczegółowoFoton, kwant światła. w klasycznym opisie świata, światło jest falą sinusoidalną o częstości n równej: c gdzie: c prędkość światła, długość fali św.
Foton, kwant światła Wielkość fizyczna jest skwantowana jeśli istnieje w pewnych minimalnych (elementarnych) porcjach lub ich całkowitych wielokrotnościach w klasycznym opisie świata, światło jest falą
Bardziej szczegółowoIV.4.4 Ruch w polach elektrycznym i magnetycznym. Siła Lorentza. Spektrometry magnetyczne
r. akad. 005/ 006 IV.4.4 Ruch w polach elektrycznym i magnetycznym. Siła Lorentza. Spektrometry magnetyczne Jan Królikowski Fizyka IBC 1 r. akad. 005/ 006 Pole elektryczne i magnetyczne Pole elektryczne
Bardziej szczegółowoW drugiej części przedstawiono podstawowe wiadomości z fizyki atomowej, fizyki ciała stałego oraz fizyki jądrowej.
W drugiej części przedstawiono podstawowe wiadomości z fizyki atomowej, fizyki ciała stałego oraz fizyki jądrowej. Na całość pracy składają się dwie części (cz. I Fizyka klasyczna J. Massalski, M. Massalska).
Bardziej szczegółowoOPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki
OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki c Adam Bechler 2006 Instytut Fizyki Uniwersytetu Szczecińskiego Rezonansowe oddziaływanie układu atomowego z promieniowaniem "! "!! # $%&'()*+,-./-(01+'2'34'*5%.25%&+)*-(6
Bardziej szczegółowoBadanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów.
Badanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów. prof. dr hab. Marta Kicińska-Habior Wydział Fizyki UW Zakład Fizyki Jądra Atomowego e-mail: Marta.Kicinska-Habior@fuw.edu.pl
Bardziej szczegółowoFizyka jądrowa. Podstawowe pojęcia. Izotopy. budowa jądra atomowego przemiany promieniotwórcze reakcje jądrowe. jądra atomowe (nuklidy) dzielimy na:
Fizyka jądrowa budowa jądra atomowego przemiany promieniotwórcze reakcje jądrowe Podstawowe pojęcia jądra atomowe (nuklidy) dzielimy na: trwałe (stabilne) nietrwałe (promieniotwórcze) jądro składa się
Bardziej szczegółowoAtom wodoru i jony wodoropodobne
Atom wodoru i jony wodoropodobne dr inż. Ireneusz Owczarek CMF PŁ ireneusz.owczarek@p.lodz.pl http://cmf.p.lodz.pl/iowczarek 2012/13 Spis treści Spis treści 1. Model Bohra atomu wodoru 2 1.1. Porządek
Bardziej szczegółowo1. Jądro atomowe. 1.1. Jądro atomowe jako element struktury materii
1. Jądro atomowe Jądro atomowe w prezentacji Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie; zob. http://popul.ifj.edu.pl/badania/2/zobacz.html 1.1. Jądro atomowe jako element struktury materii Pozycja jądra
Bardziej szczegółowoFizyka jądrowa. Podstawowe pojęcia
Fizyka jądrowa budowa jądra atomowego przemiany promieniotwórcze reakcje jądrowe Podstawowe pojęcia jądra atomowe (nuklidy) dzielimy na: trwałe (stabilne) nietrwałe (promieniotwórcze) jądro składa się
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe. Podstawy fizyki jądrowej - B.Kamys 1
Reakcje jądrowe Reakcje w których uczestniczą jądra atomowe nazywane są reakcjami jądrowymi Mogą one zachodzić w wyniku oddziaływań silnych, elektromagnetycznych i słabych Nomenklatura Reakcje, w których
Bardziej szczegółowoJądra o wysokich energiach wzbudzenia
Jądra o wysokich energiach wzbudzenia 1. Utworzenie i rozpad jądra złożonego a) model statystyczny 2. Gigantyczny rezonans dipolowy (GDR) a) w jądrach w stanie podstawowym b) w jądrach w stanie wzbudzonym
Bardziej szczegółowoWstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej
Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Część I: Optyka, wykład 4 wykład: Piotr Fita pokazy: Andrzej Wysmołek ćwiczenia: Anna Grochola, Barbara Piętka Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski 2013/14
Bardziej szczegółowoWyk³ady z Fizyki. J¹dra. Zbigniew Osiak
Wyk³ady z Fizyki J¹dra 12 Zbigniew Osiak OZ ACZE IA B notka biograficzna C ciekawostka D propozycja wykonania doświadczenia H informacja dotycząca historii fizyki I adres strony internetowej K komentarz
Bardziej szczegółowoPψ ψ ψ. r p r p. r r, θ π θ, ϕ π + ϕ. , 1 l m
Parzystość Operacja inwersji przestrzennej (parzystości) zmienia znak każdego prawdziwego (polarnego) wektora: P r r p P p ale znak pseudowektora (wektora osiowego) się nie zmienia, np: Jeśli funkcja falowa
Bardziej szczegółowoModele atomu wodoru. Modele atomu wodoru Thomson'a Rutherford'a Bohr'a
Modele atomu wodoru Modele atomu wodoru Thomson'a Rutherford'a Bohr'a Demokryt: V w. p.n.e najmniejszy, niepodzielny metodami chemicznymi składnik materii. atomos - niepodzielny Co to jest atom? trochę
Bardziej szczegółowo