Transport Zbiorowy. Marcin Sosnowski. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Transkrypt

1 Transport Zbiorowy dr inŝ. Marcin Sosnowski Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1

2 Transport Zbiorowy Budowa i zasada działania tachografu mechanicznego i cyfrowego interpretacja zarejestrowanych wykresów dr inŝ. Marcin Sosnowski Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2

3 (analogowe) dr inŝ. Marcin Sosnowski Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3

4 Tachograf analogowy składa się z trzech elementów: Czujnika impulsów urządzenia umieszczonego przy skrzyni biegów pojazdu, którego zadaniem jest ustalanie prędkości obrotowej wału skrzyni biegów (realizuje to za pomocą zliczania w czasie ilości zębów wzorcowego koła zębatego obracającego się wraz z wałem skrzyni biegów). 4

5 Tachograf analogowy składa się z trzech elementów: Urządzenia rejestrującego urządzenia przyjmującego ilość impulsów od czujnika, przetwarzającego je w porównaniu z upływającym czasem i obliczaniu prędkości, przebytej drogi i aktywności (czasów pracy) kierowcy oraz ich rejestrowaniu za pomocą rysika na nośniku papierowym (wykresówce). 5

6 Tachograf analogowy składa się z trzech elementów: Wykresówki nośnika papierowego obracającego się jeden raz w ciągu doby w urządzeniu rejestrującym, na którym to urządzenie rysuje informacje określone przepisami. 6

7 Przykładowa wykresówka 7

8 Tachograf jest instalowany i uŝywany w tych pojazdach, które są zarejestrowane w krajach Unii Europejskiej i wykorzystywane są do transportu drogowego osób lub rzeczy, z zachowaniem wyłączeń określonych w art.3 i art. 13 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 561/06. 8

9 Zamierzeniem ustawodawcy było, aby tachograf posiadał trzy funkcje: Pomiarową polegającą na pomiarze: chwilowej prędkości pojazdu (prędkościomierz), długości przebytej przez pojazd drogi (drogomierz), czasu. 9

10 Zamierzeniem ustawodawcy było, aby tachograf posiadał trzy funkcje: Rejestrującą polegającą na zarejestrowaniu: chwilowej prędkości pojazdu, długości przebytej przez pojazd drogi, okresów (czasów) aktywności kierowcy (czasu prowadzenia pojazdu, czasu innej pracy, czasu dyspozycyjności oraz czasu przerw w jeździe i odpoczynku). 10

11 Zamierzeniem ustawodawcy było, aby tachograf posiadał trzy funkcje: Monitorującą polegającą na kontroli otwarcia pokrywy tachografu. 11

12 Na postoju rodzaj swojej aktywności (innej pracy, dyspozycyjności lub przerw w prowadzeniu pojazdu i odpoczynku) ustała kierowca. Dlatego tachograf powinien posiadać przełączniki (selektory) dla jednego lub dwóch kierowców, umoŝliwiające kaŝdemu z nich wybór tej aktywności. KaŜde otwarcie pokrywy tachografu powinno spowodować odnotowanie na wykresówce przez rysiki tachografu znacznika otwarcia. 12

13 KaŜdy tachograf zabudowany w pojeździe musi posiadać tabliczkę znamionową określającą: nazwę i adres producenta tachografu. numer seryjny i rok produkcji, typ tachografu i znak homologacji typu (e1, e20), stałą przyrządu. k. 13

14 JeŜeli pojazd prowadzony jest przez dwóch kierowców, wówczas urządzenie musi rejestrować jednocześnie, na dwóch oddzielnych wykresówkach informacje dotyczące okresów pracy obu kierowców. Tachografy dla jednego kierowcy (z lewej) oraz dla dwóch kierowców z obrotomierzem 14

15 Budowa urządzenia rejestrującego dr inŝ. Marcin Sosnowski 15 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

16 W skład urządzenia rejestrującego tachografu wchodzą: urządzenie wskazujące: długość przebytej przez pojazd drogi (licznik długości drogi). prędkość pojazdu (prędkościomierz), czas (zegar), 16

17 W skład urządzenia rejestrującego tachografu wchodzą: urządzenie rejestrujące: długość przebytej przez pojazd drogi, prędkość pojazdu, okresy czasu, 17

18 W skład urządzenia rejestrującego tachografu wchodzą: urządzenie znakujące, do oddzielnego zaznaczania na wykresówce kaŝdego otwarcia pokrywy tachografu. 18

19 Konstrukcja tachografu powinna umoŝliwiać: odczytanie przez upowaŝnionych funkcjonariuszy słuŝb kontrolnych zapisów na wykresówce w sposób niepowodujący zniekształcenia, uszkodzenia lub zabrudzenia wykresówek, sprawdzenie, bez otwierania tachografu, czy jest dokonywana rejestracja danych. 19

20 Tachograf powinien zapewniać zgodność rejestrowanego na wykresówkach czasu z oficjalnym czasem kraju, w którym pojazd jest zarejestrowany. O prawidłowe ustawienie zegara powinien dbać kierowca, i w razie potrzeby aktualizować czas wskazywany i rejestrowany przez tachograf, przy czym naleŝy pamiętać, iŝ w tachografach przesuwanie wskazówek moŝe odbywać się tylko do przodu. 20

21 Tachograf bez względu na kształt stosowanych w nim wykresówek powinien posiadać oznakowanie umoŝliwiające prawidłowe ich wkładania, tak aby czas wskazywany przez zegar i rejestrowany na wykresówce były zgodne. 21

22 Sposób montaŝu tachografu w pojeździe powinien umoŝliwiać kierowcy bezpośrednie odczytanie wskazania prędkościomierza, licznika drogi i zegara; natomiast wszystkie części tachografu, włącznie z jego napędem, muszą być zabezpieczone przed przypadkowym uszkodzeniem. Urządzenia wskazujące tachografu powinny być wyposaŝone w oświetlenie zapewniające łatwy odczyt wskazań i niepowodujące oślepiania kierowcy. 22

23 Wykresówki i zapisane na nich informacje dr inŝ. Marcin Sosnowski 23 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

24 Wykresówki są papierowymi nośnikami, na których tachograf za pomocą rysików rysuje czynności związane z pracą kierowcy. Są one wykonane ze specjalnego rodzaju papieru pokrytego warstwą gładkiego, nabłyszczanego wosku z odpowiednio dobranym odcieniem bieli. Wosk ten w trakcie zapisu jest wyciskany przez rysik tachografu, co powoduje w warstwie granicznej wykreślenie linii o szerokości 0,003 mm. 24

25 Parametry wosku, którym pokryta jest wykresówka oraz sposób jego nakładania na powierzchnię wykresówki sprawiają, iŝ powstała linia jest regularna i wyraźna, a z uwagi na fakt iŝ praca rysika odbywa się w jednej płaszczyźnie, linia rysowana jest ze stałą głębokością, a wykresy rysowane są liniami jednakowej grubości i są czytelne. 25

26 Zastosowanie wykresówek nie spełniających wymaganych technicznych lub próby ręcznego rysowania wykresów, które w normalnych warunkach powinien automatycznie rysować tachograf, powoduje narysowanie na wykresówce linii postrzępionej o niejednakowej głębokości (grubości) oraz ślady wyrywania włókien z powierzchni papieru. Łatwo jest to sprawdzić juŝ przy oglądaniu wykresówki gołym okiem, a lepiej przy uŝyciu szkła powiększającego lub mikroskopu oraz oglądając tylna stronę wykresówki. 26

27 Cząsteczki wykruszonego przez rysik wosku lub papieru prowadzą w następstwie do zanieczyszczenia mechanizmu rejestrującego tachografu i blokowanie spręŝyny dociskowej rysika, a w radykalnym przypadku do nieustannej pracy rysika w papierze. Efektem tego jest, jak łatwo moŝna się spodziewać uszkodzenie rysika, a w rezultacie zabrudzenie tachografu, a nawet jego blokada, utrudnienia w analizie zapisów (powstałe linie są wąskie, rozmazane i nieczytelne) oraz konieczność wymiany rysika. 27

28 Tachograf moŝna uŝytkować wyłącznic z wykresówkami, których typ jest zatwierdzony i przeznaczonymi do danego typu przyrządu. Wykresówka moŝe być uŝywana tylko praz czas, na jaki jest przeznaczona. Wykresówki zabrudzone lub uszkodzone nic mogą być uŝywane w tachografie. 28

29 Wykresówka posiada dwie strony. Na stronie czołowej muszą być co najmniej następujące pola do rejestracji niŝej wymienionych informacji: pole przeznaczone wyłącznie do rejestracji danych o prędkości, 29

30 Wykresówka posiada dwie strony. Na stronie czołowej muszą być co najmniej następujące pola do rejestracji niŝej wymienionych informacji: pole przeznaczone wyłącznie do rejestracji danych o długości przebytej drogi, 30

31 Wykresówka posiada dwie strony. Na stronie czołowej muszą być co najmniej następujące pola do rejestracji niŝej wymienionych informacji: jedno lub więcej pól do rejestracji danych dotyczących czasu kierowania pojazdem, innych okresów pracy i dyspozycyjności kierowców, przerw w pracy i okresów odpoczynku kierowców, 31

32 Wykresówka posiada dwie strony. Na stronie czołowej muszą być co najmniej następujące pola do rejestracji niŝej wymienionych informacji: pole do dokonywania wpisów ręcznych przez kierowcę. 32

33 Informacje rejestrowane na przedniej stronie wykresówki: 1 - godzina kaŝdego zdarzenia w ciągu doby; 33

34 Informacje rejestrowane na przedniej stronie wykresówki: 2 - nazwisko i imię kierowcy; 34

35 Informacje rejestrowane na przedniej stronie wykresówki: 3 - miejsce wyjazdu i przyjazdu; 35

36 Informacje rejestrowane na przedniej stronie wykresówki: 4 - data włoŝenia i wyjęcia wykresówki; 36

37 Informacje rejestrowane na przedniej stronie wykresówki: 5 - numer rejestracyjny pojazdu; 37

38 Informacje rejestrowane na przedniej stronie wykresówki: 6 - stan początkowy i końcowy licznika kilometrów; 38

39 Informacje rejestrowane na przedniej stronie wykresówki: 7 - przebieg pojazdu; 39

40 Informacje rejestrowane na przedniej stronie wykresówki: 8 - wykres chwilowej prędkości pojazdu; 40

41 Informacje rejestrowane na przedniej stronie wykresówki: 9 - rejestracja róŝnych aktywności kierowcy; 41

42 Informacje rejestrowane na przedniej stronie wykresówki: 10- rejestracja przebytej drogi; 42

43 Zapis prędkości 43

44 Zapis drogi 44

45 Zapis aktywności kierowcy 45

46 Minimalnym wymaganiem dodatkowym jest, aby kaŝda wykresówka na stronie czołowej miała naniesioną w formie wydruku podziałkę czasu wyskalowaną w taki sposób. aby moŝna było odczytać wskazanie czasu bezpośrednio w odstępach piętnastominutowych i pięciominutowych. 46

47 Na odwrotnej stronie wykresówki są wydrukowane przez producenta następujące informacje: nazwisko i adres producenta lub znak producenta, znak homologacji typu wzoru wykresówki, znak homologacji typu lub typów tachografów, w których wykresówka moŝe być uŝywana, górna granica zakresu pomiarowego prędkości w kilometrach na godzinę, pole do wpisywania dodatkowych trzech pojazdów. 47

48 Oprócz informacji wymaganych prawem na wykresówkach mogą pojawić się dodatkowe informacje, oferowane przez producentów. Oprócz wyŝej wymienionych zapisów automatycznych kierowca musi na wykresówce prowadzić zapisy ręczne dotyczące jego imienia i nazwiska, miejsca rozpoczęcia i zakończenia pracy, daty włoŝenia i wyjęcia wykresówki, numeru rejestracyjnego pojazdu, stanów licznika kilometrów przed wyjazdem i po powrocie oraz liczby przebytych kilometrów. 48

49 Przepisy przewidują uŝytkowanie wykresówek, których minimalna pojemność wynosi 24 godziny. Istnieją 2 rodzaje wykresówek: Dobowe Tygodniowe. Wykresówka dobowa rejestruje pracę kierowcy w ciągu 24 godzin i w kolejnej dobie naleŝy uŝywać nowej wykresówki. 49

50 Wykresówka tygodniowa składa się z pakietu 7 wykresówek dobowych. KaŜda z nich posiada trapezowe wycięcie przesunięte względem leŝącej nad nią o kąt równy kątowi wycięcia trapezowego. Kiedy na pierwszej wykresówce zakończona jest doba rysiki spadają w wycięcie trapezowe, pod którym znajduje się wykresówka drugiego dnia i zaczyna się na niej zapis. W tym czasie specjalny zabierak odchyla do góry (zawija) wykresówkę pierwszego dnia, aby był moŝliwy zapis na wykresówce kolejnej. 50

51 Gdy miną dwie doby rysiki spadają w wycięcie trapezowe wykresówki drugiej i zaczynają rysować na wykresówce trzeciej. Zabierak w tym czasie odchyla pierwsze dwie wykresówki. Proce ten się powtarza. aŝ do zakończenia doby na siódmej wykresówce i zakończeniu tygodniowego zapisu. Ze względu na uciąŝliwość obsługi wykresówki te obecnie są stosowane bardzo. 51

52 Legalizacja tachografu dr inŝ. Marcin Sosnowski 52 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

53 Przed rozpoczęciem uŝytkowania tachografu powinien on zostać poddany procesowi legalizacji w uprawnionym przez Główny Urząd Miar warsztacie kontrolno-legalizacyjnym. 53

54 Legalizacja tachografu polega na sprawdzeniu jego prawidłowości działania oraz dostosowaniu współczynnika charakterystycznego k tachografu do współczynnika charakterystycznego w pojazdu. 54

55 W zaleŝności od rodzaju skrzyni biegów, tylnego mostu, a przede wszystkim w zaleŝności od rozmiaru ogumienia w kaŝdym pojeździe zabudowany na wale skrzyni biegów czujnik impulsów moŝe wysyłać do tachografu róŝną ilość impulsów po przejechaniu określonego odcinka drogi. 55

56 Legalizacja tachografu polega na znalezieniu ilości impulsów przesyłanych do tachografu na odcinku jednego kilometra przejechanej przez pojazd drogi i zsynchronizowania z nią pomiaru tachografu. Po takiej synchronizacji wskazania pomiaru drogi przez tachograf powinny być identyczne z rzeczywistą drogą pokonaną przez pojazd. 56

57 Po dokonanej legalizacji warsztat przykleja pod pokrywą tachografu lub w pojeździe w pobliŝu tachografu tabliczkę zawierającą co najmniej następujące dane: nazwisko, adres lub znak handlowy uprawnionego instalatora lub warsztatu, 57

58 Po dokonanej legalizacji warsztat przykleja pod pokrywą tachografu lub w pojeździe w pobliŝu tachografu tabliczkę zawierającą co najmniej następujące dane: współczynnik charakterystyczny tachografu k = imp/km, 58

59 Po dokonanej legalizacji warsztat przykleja pod pokrywą tachografu lub w pojeździe w pobliŝu tachografu tabliczkę zawierającą co najmniej następujące dane: obwód toczny kół pojazdu w postaci l =... mm, 59

60 Po dokonanej legalizacji warsztat przykleja pod pokrywą tachografu lub w pojeździe w pobliŝu tachografu tabliczkę zawierającą co najmniej następujące dane: datę wyznaczania współczynnika charakterystycznego oraz obwodu tocznego kół. 60

61 Tabliczka pomiarowa powinna być łatwo dostępna do odczytu przez organ kontrolujący. Po kaŝdej kontroli przeprowadzonej przez uprawnionego instalatora lub warsztat, która wykaŝe konieczność zmiany ustawień instalacyjnych przyrządu naleŝy zamocować nową tabliczkę w miejsce starej. 61

62 Zalegalizowany tachograf powinien być w uprawnionym warsztacie zabezpieczony plombami o cechach (wzorach) ustalonych przez Główny Urząd Miar, aby kierowca nie miał moŝliwości zmieniać jego ustawienia w czasie eksploatacji. Do cech uwierzytelnienia tachografu naleŝą określone wzory umieszczone na plastikowych lub metalowych plombach. 62

63 Wzór specjalnej cechy poświadczającej wykonanie sprawdzenia tachografu przedstawiono na rysunku. Cecha ta składa się z dwóch elementów: duŝych liter PL ustalonych jako oznaczenie Rzeczypospolitej Polskiej, umieszczonego poniŝej numeru złoŝonego z cyfr od 0001 do

64 W przypadku naprawy tachografu, do potwierdzenia wykonania tej naprawy, stosowana jest inna cecha pokazana na rysunku. Składa się ona z dwóch elementów małych liter pl oraz litery n, rozdzielonych myślnikiem, umieszczonego poniŝej numeru złoŝonego z cyfr od 000 I do

65 Plombowane powinny być następujące elementy tachografu: tabliczka pomiarowa, jeŝeli nie jest przymocowana w taki sposób, Ŝe nie moŝna jej usunąć bez uszkodzenia wykonanych na niej oznaczeń, 65

66 Plombowane powinny być następujące elementy tachografu: oba zakończenia połączenia między przyrządem kontrolnym i pojazdem, 66

67 Plombowane powinny być następujące elementy tachografu: adapter umoŝliwiający ustawienie tachografu oraz punkt jego włączenia w tor połączenia, 67

68 Plombowane powinny być następujące elementy tachografu: mechanizm przełączający w pojazdach o więcej niŝ dwóch przełoŝeniach mostu, 68

69 Plombowane powinny być następujące elementy tachografu: połączenia łączące adapter i mechanizm przełączający z resztą urządzenia. 69

70 Usunięcie jakiejkolwiek plomby przez kierowcę lub przewoźnika jest naruszeniem przepisów o tachografach i stanowi podstawę do nałoŝenia kary. 70

71 Ręczne wpisy na wykresówce dr inŝ. Marcin Sosnowski 71 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

72 Przed rozpoczęciem pracy i włoŝeniem wykresówki do tachografu kaŝdy z kierowców powinien nanieść na nią wpisy ręczne identyfikujące kierowcę i jego pracę. Wpisy te obejmują: nazwisko i imię kierowcy, 72

73 Przed rozpoczęciem pracy i włoŝeniem wykresówki do tachografu kaŝdy z kierowców powinien nanieść na nią wpisy ręczne identyfikujące kierowcę i jego pracę. Wpisy te obejmują: datę i miejsce rozpoczęcia pracy, 73

74 Przed rozpoczęciem pracy i włoŝeniem wykresówki do tachografu kaŝdy z kierowców powinien nanieść na nią wpisy ręczne identyfikujące kierowcę i jego pracę. Wpisy te obejmują: numer rejestracyjny pojazdu (lub numery rejestracyjne pojazdów), które prowadził kierowca uŝywając tej wykresówki (maksymalnie do 4 pojazdów na jedną wykresówkę), 74

75 Przed rozpoczęciem pracy i włoŝeniem wykresówki do tachografu kaŝdy z kierowców powinien nanieść na nią wpisy ręczne identyfikujące kierowcę i jego pracę. Wpisy te obejmują: stan początkowy licznika pojazdu lub pojazdów, które prowadził kierowca uŝywając tej wykresówki, 75

76 Przed rozpoczęciem pracy i włoŝeniem wykresówki do tachografu kaŝdy z kierowców powinien nanieść na nią wpisy ręczne identyfikujące kierowcę i jego pracę. Wpisy te obejmują: datę i godzinę zmiany pojazdu. 76

77 Po zakończeniu dnia pracy lub po zakończeniu pracy na kaŝdym z przydzielonych pojazdów i wyjęciu wykresówki z tachografu kaŝdy z kierowców z kierowców powinien uzupełnić wpisy ręczne obejmujące: datę i miejsce zakończenia pracy, stan końcowy licznika, wykonany przebieg w kilometrach. 77

78 Naniesienie tych zapisów przez kierowcę nie moŝe spowodować uszkodzenia wykresówki, ani pogorszenia czytelności zarejestrowanych na niej danych. To oznacza. ze wpisy ręczne dokonane przez kierowcę nie mogą wykraczać poza przewidziane do tęgo celu pola, w przeciwnym wypadku wykresówka staje się nieczytelna i moŝe stanowić podstawę do ukarania kierowcy i przewoźnika. 78

79 JeŜeli kierowca w czasie doby jeździ na więcej niŝ jednym pojeździe (ale nie więcej niŝ na 4 pojazdach) to zapisy na wykresówce powinny wyglądać następująco: 1. dokonać wpisów ręcznych na pierwszej stronie wykresówki przed rozpoczęciem pracy na pierwszym pojeździe, tzn. godziny rozpoczęcia pracy, imienia i nazwiska kierowcy, miejsca i daty rozpoczęcia pracy, numeru rejestracyjnego pojazdu i stanu początkowego licznika kilometrów, 79

80 JeŜeli kierowca w czasie doby jeździ na więcej niŝ jednym pojeździe (ale nie więcej niŝ na 4 pojazdach) to zapisy na wykresówce powinny wyglądać następująco: 2. włoŝyć wykresówkę do tachografu pierwszego pojazdu, 80

81 JeŜeli kierowca w czasie doby jeździ na więcej niŝ jednym pojeździe (ale nie więcej niŝ na 4 pojazdach) to zapisy na wykresówce powinny wyglądać następująco: 3. kontynuować pracę pierwszym pojazdem, 81

82 JeŜeli kierowca w czasie doby jeździ na więcej niŝ jednym pojeździe (ale nie więcej niŝ na 4 pojazdach) to zapisy na wykresówce powinny wyglądać następująco: 4. po zakończeniu pracy na pierwszym pojeździe wyjąć wykresówkę, 82

83 JeŜeli kierowca w czasie doby jeździ na więcej niŝ jednym pojeździe (ale nie więcej niŝ na 4 pojazdach) to zapisy na wykresówce powinny wyglądać następująco: 5. zakończyć wpisy ręczne na pierwszej stronie wykresówki (miejsce i data zakończenia pracy. stan końcowy licznika oraz przebieg pojazdu będący róŝnicą między licznikiem końcowym i początkowym), 83

84 JeŜeli kierowca w czasie doby jeździ na więcej niŝ jednym pojeździe (ale nie więcej niŝ na 4 pojazdach) to zapisy na wykresówce powinny wyglądać następująco: 6. przed rozpoczęciem pracy na drugim pojeździe na drugiej stronie wykresówki dokonać ręcznych wpisów (godziny rozpoczęcia pracy, wskazania początkowe licznika na drugim pojeździe i numeru rejestracyjnego drugiego pojazdu), 84

85 JeŜeli kierowca w czasie doby jeździ na więcej niŝ jednym pojeździe (ale nie więcej niŝ na 4 pojazdach) to zapisy na wykresówce powinny wyglądać następująco: 7. jeŝeli istnieje znacząca róŝnica czasu pomiędzy godziną zakończenia pracy na pierwszym pojeździe, a godzina rozpoczęcia pracy na drugim pojeździe, to naleŝy na odwrocie wykresówki ręcznie zapisać między tymi godzinami swoją aktywność jako odpoczynek, 85

86 JeŜeli kierowca w czasie doby jeździ na więcej niŝ jednym pojeździe (ale nie więcej niŝ na 4 pojazdach) to zapisy na wykresówce powinny wyglądać następująco: 8. włoŝyć wykresówkę do tachografu drugiego pojazdu, 86

87 JeŜeli kierowca w czasie doby jeździ na więcej niŝ jednym pojeździe (ale nie więcej niŝ na 4 pojazdach) to zapisy na wykresówce powinny wyglądać następująco: 9. kontynuować pracę drugim pojazdem, 87

88 JeŜeli kierowca w czasie doby jeździ na więcej niŝ jednym pojeździe (ale nie więcej niŝ na 4 pojazdach) to zapisy na wykresówce powinny wyglądać następująco: 10. po zakończeniu pracy na drugim pojeździe wyjąć wykresówkę, 88

89 JeŜeli kierowca w czasie doby jeździ na więcej niŝ jednym pojeździe (ale nie więcej niŝ na 4 pojazdach) to zapisy na wykresówce powinny wyglądać następująco: 11. zakończyć wpisy ręczne dla drugiego pojazdu na drugiej stronie wykresówki (stan końcowy licznika oraz przebieg pojazdu będący róŝnicą między licznikiem końcowym i początkowym), 89

90 JeŜeli kierowca w czasie doby jeździ na więcej niŝ jednym pojeździe (ale nie więcej niŝ na 4 pojazdach) to zapisy na wykresówce powinny wyglądać następująco: 12. powtarzać czynności od punktu 6 dla trzeciego i czwartego pojazdu (jeśli będą występować). 90

91 Zastosowanie w ciągu jednej doby tej samej wykresówki dla kilku pojazdów jest moŝliwe pod warunkiem, ze wykresówka jest dostosowana do uŝywania w danym typie tachografu znajdującego się w następnym pojeździe. W innym przypadku kierowca do tachografu w następnym pojeździe powinien włoŝyć nową, odpowiednią wykresówkę i za ten dzień pracy przechowywać dwie lub więcej wykresówek. 91

92 Podobną procedurę stosuje się w przypadku, gdy kierowca w ciągu doby dwukrotnie jedzie na tym samym pojeździe, ale oba okresy pracy kierowcy zostały przerwane na tym pojeździe z powodu prowadzenia go przez innego kierowcę. Sytuacje takie mogą występować w przewozach lokalnych (w bliskiej odległości od bazy pojazdu), a załoga pojazdu jest zawsze jednoosobowa. 92

93 Przykładowo kierowca rozpoczyna pracę pojazdem o godz i kończy o godz , następnie opuszcza pojazd. W jego miejsce pracę pojazdem rozpoczyna drugi kierowca i samodzielnie eksploatuje go od godz do Po powrocie do bazy ponownie przekazuje pojazd pierwszemu kierowcy, który pracuje na tym pojeździe od godz do Pojazd w tym przypadku eksploatowało dwóch kierowców, ale w kaŝdym momencie załoga była zawsze jednoosobowa. 93

94 Jak więc powinien uŝytkować wykresówkę kierowca, który dwukrotnie prowadził ten sam pojazd (czyli pierwszy kierowca)? 94

95 Przed godziną 6 00 powinien na swojej wykresówce dokonać wpisów ręcznych na jej przedniej stronie podając nazwisko i imię, miejsce rozpoczęcia pracy, datę rozpoczęcia pracy i stan początkowy licznika, a następnie o godzinie 6 00 włoŝyć ją do tachografu. O godzinie powinien wyjąć wykresówkę i na jej przedniej stronie uzupełnić wpisy ręczne (miejsce zakończenia pracy, stan końcowy licznika i ilość przebytych kilometrów). Przed godziną i ponownym przejęciem tego samego samochodu na odwrotnej stronie tej samej wykresówki powinien dokonać wpisów ręcznych podając, jako drugi pojazd, ten sam pojazd (numer rejestracyjny i stan początkowy licznika), wpisując godzinę ponownego rozpoczęcia na nim pracy i włoŝyć wykresówkę do tachografu. Po zakończeniu pracy i wyjęciu wykresówki na jej odwrotnej stronie naleŝy uzupełnić wpisy ręczne (stan końcowy licznika i wykonany przebieg). W ten sposób kierowca ewidencjonuje tylko swoją pracę i przebytą przez siebie drogę eliminując pracę i przebieg wykonany tym samym pojazdem przez innego kierowcę. PowyŜszy przykład przedstawiono w Tabela 1. 95

96 Dwukrotne uŝytkowaniu tej samej wykresówki na jednym pojeździe w ciągu doby w załodze jednoosobowej 96

97 W powyŝszej tabeli w kolumnie 2 (na pierwszej stronic wykresówki) kierowca rozpisał swoją pracę między godzinami 6 00 i 10 00, liczniki początkowy ( km), końcowy ( km) i ich róŝnicę, czyli przebieg pojazdu ( = 262 km). W kolumnie 3 (na drugiej stronie wykresówki) kierowca rozpisał drugi odcinek swojej pracy między godzinami i Podał godzinę rozpoczęcia pracy (15 30 ), początkowy stan licznika (388001), końcowy stan licznika (388128) i przebieg, jako róŝnicę stanów licznika ( = 127 km). Jest to zapis prawidłowy, gdyŝ podany jest prawdziwy przebieg pojazdu ( = 389 km), który podzielony przez rzeczywisty czas prowadzenia pojazdu przez kierowcę (odczytany z wykresówki jako 6 godzin 5 minut) daje prawidłową prędkość jazdy pojazdu (63,8 km/h). 97

98 Zapis w kolumnie 4 nie jest zapisem prawidłowym. W tym przypadku kierowca za dwa odcinki pracy dokonał zapisu tylko na przedniej stronie wykresówki. przed rozpoczęciem pierwszego okresu pracy (przed godz ) wypisał na wykresówce swoje imię i nazwisko, miejsce rozpoczęcia pracy, datę rozpoczęcia pracy, numer rejestracyjny pojazdu i stan początkowy licznika ( km). Po zakończeniu pierwszego odcinka pracy (o godz ) nie zamknął zapisów na pierwszej stronie wykresówki (nie wpisał licznika końcowego i przebiegu). Drugi odcinek pracy (od godz ) kontynuował na tej samej wykresówce bez dokonywania wpisu na jej odwrocie. Po zakończeniu drugiego odcinka pracy (o godz ) zamknął zapisy na przedniej stronie wykresówki wpisując miejsce i datę zakończenia pracy oraz stan końcowy licznika ( km) i przebieg ( = 677 km) będący róŝnicą między końcowym i początkowym stanem licznika. W przebiegu tym jednak mieści się nie tylko przebieg wykonany przez kierowcę (właściciela wykresówki), ale równieŝ przebieg dokonany przez innego kierowcę (między godzinami i równy = 288 km). Rzeczywisty przebieg pojazdu dokonany przez właściciela wykresówki został więc zawyŝony o przebieg dokonany przez innego kierowcę (288 km). Dzieląc zawyŝony przebieg (677 km) przez faktyczny czas jazdy z wykresówki (6 godzin 05 minut) otrzymuje się nieprawidłową prędkość (677/6,08 = 111,0 km/h), co moŝe być traktowane jako fałszowanie zapisów na wykresówce. 98

99 A jak taka sama sytuacja będzie wyglądać w załodze dwuosobowej? W tym przypadku nie ma problemów, gdyŝ wykresówki obu kierowców w tym samym czasie są w tachografie i widać wyraźnie w jakim okresie czasu kaŝdy z nich prowadził pojazd (zarejestrowany czas jazdy, prędkość i droga) lub był zmiennikiem (zarejestrowany czas dyspozycyjności przy braku wykresu prędkości i drogi). Przebieg pojazdu rozliczany jest łącznie na obu kierowców, a nie na kaŝdego z osobna. NaleŜy więc do ustalania prędkości równieŝ wziąć łączny czas jazdy obu kierowców i wówczas średnia prędkość jazdy obu kierowców będzie miała wartość wiarygodną. 99

100 Biorąc dane z tabeli wiadomo, Ŝe drugi kierowca wykonał przebieg = 288 km. Przyjmując, Ŝe na przebycie tego dystansu potrzebował 4 godzin 35 minut moŝna obliczyć: łączny przebieg pojazdu = 677 km, łączny czas jazdy obu kierowców = 6 godzin 05 minut (pierwszy kierowca) + 4 godziny 35 minut (drugi kierowca) = 10 godzin 40 minut= 10,67 godzin, średnia prędkość jazdy obu kierowców = 677 km / 10,67 godz. = 63,4 km/h - jest to więc prędkość wiarygodna. 100

101 NaleŜy zaznaczyć, Ŝe w załodze dwuosobowej moŝna równieŝ jednoznacznie ustalić średnią prędkość jazdy kaŝdego z kierowców, gdyŝ na wykresówce kaŝdego z nich jest rejestrowany czas jazdy i przebieg pojazdu tylko w przypadku, gdy jest kierowcą prowadzącym pojazd. W momencie, gdy jest kierowcą zmiennikiem nie ma rysowanego ani czasu jazdy, ani przebiegu. 101

102 dla kierowcy 1: przebieg = 389 km, czas jazdy = 6 godzin 05 minut = 6,1 godziny, średnia prędkość = 389/6,1 = 63,8 km/h - wynik wiarygodny, dla kierowcy 2: przebieg = = 288 km, czas jazdy = 4 godziny 35 minut = 4,6 godziny, średnia prędkość = 288/4,6 = 62,6 km/h - wynik wiarygodny. 102

103 Problem w tym, Ŝe dla kierowców w załodze dwuosobowej nie ma moŝliwości rejestracji licznika kilometrów (brak miejsca na wykresówce) przy kaŝdej zmianie kierowców i przekładaniu wykresówek Dlatego muszą prowadzić zapis tylko na przedniej stronie wykresówki. 103

104 Reasumując moŝna stwierdzić, Ŝe w przypadku załogi jednoosobowej i kilkakrotnym wykorzystywaniu tego samego pojazdu w ciągu doby prawidłowym zapisem ręcznym jest zapis podany w kolumnach 2 i 3 Tabeli. Zapis ręczny podany w kolumnie 4 tejŝe tabeli jest zapisem nieprawidłowym w przypadku załogi jednoosobowej, natomiast jest prawidłowy w przypadku załogi dwuosobowej. 104

105 Automatyczne wpisy na wykresówce Prędkość jazdy dr inŝ. Marcin Sosnowski 105 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

106 Pole na wykresówce przeznaczone do zapisu chwilowej prędkości pojazdu powinno mieć podziałkę o wartości działki elementarnej 20 kilometrów na godzinę lub mniejszej. KaŜdy zakres prędkości powinien być oznaczony odpowiadającą mu wartością za pomocą cyfr umieszczonych na wysokości tego zakresu (20, 40, 60 km/h itd.). Ostatni zakres podziałki prędkości powinien odpowiadać górnej granicy zakresu pomiarowego prędkości dla danej wykresówki. 106

107 Zapis prędkości jest rysowany przez tachograf tylko na wykresówce kierowcy prowadzącego pojazd. JeŜeli jest załoga dwuosobowa, to na wykresówce zmiennika wykres prędkości nie jest nanoszony. Wartość prędkości chwilowej moŝna z wykresówki przeczytać wykorzystując podziałkę prędkości (od zera rysowanego na wysokości podziałki wewnętrznej zegara dobowego, do maksymalnej prędkości na wysokości podziałki zewnętrznej zegara dobowego). 107

108 Automatyczny zapis na wykresówce kierowcy prowadzącego pojazd; 1 wskaz prędkości podziałki; 2 wskaz podziałki prędkości zgodny z zakresem pomiarowym wykresówki; 3 pole rejestracji chwilowej prędkości pojazdu; 4 zapis prędkości 108

109 Prędkość prawie jednakowa w dłuŝszym okresie czasu 109

110 Prędkości zmienna 110

111 Automatyczne wpisy na wykresówce Przebyta droga dr inŝ. Marcin Sosnowski 111 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

112 Pomiar i rejestracja długości drogi przebytej przez pojazd obejmuje: ruch pojazdu do przodu lub ruch pojazdu do przodu i do tyłu. 112

113 W przypadku ruchów pojazdu do przodu i tyłu, ruch pojazdu do tyłu nie moŝe wpływać na czytelność i dokładność innych zapisów. Zapis drogi powinien umoŝliwić łatwe odczytanie przebytych kilometrów. Zapis przebytej drogi jest rysowany przez tachograf tylko na wykresówce kierowcy prowadzącego pojazd. JeŜeli jest załoga dwuosobowa, to na wykresówce zmiennika wykres drogi nie jest rysowany. 113

114 Wykres przebytej drogi 114

115 Wykres drogi rysowany jest w postaci znaku V. Jedno przejście rysika z góry na dół (lewa strona litery V) lub z dołu do góry (prawa strona litery V) oznacza przebieg 5 km. JeŜeli pojazd zatrzyma się to rysik wykresu drogi równieŝ zatrzyma się w określonej pozycji wykresu drogi, a poniewaŝ wykresówka obraca się (jeden obrót na dobę), to w konsekwencji powoduje to dla stojącego pojazdu rysowanie drogi zerowej w postaci równej linii biegnącej po okręgu. 115

116 Automatyczne wpisy na wykresówce Aktywność kierowcy dr inŝ. Marcin Sosnowski 116 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

117 Aktywnością jest kaŝda czynność kierowcy wykonywana przez niego w ciągu doby. Przepisy definiują 4 rodzaje aktywności kierowcy: czas prowadzenia pojazdu, czas wykonywania innej pracy, czas dyspozycyjności, czas przerwy w jeździe i odpoczynku. 117

118 Wymienione wyŝej aktywności zapisywane są na wykresówkach kierowców w dwóch trybach: W trybie automatycznym, czyli bez ingerencji kierowcy - tryb ten jest wykorzystywany, gdy pojazd jest w ruchu - wówczas dla pierwszego kierowcy (prowadzącego pojazd) automatycznie zapisywany jest czas jazdy, a dla kierowcy drugiego (zmiennika) - zapisywany jest czas dyspozycyjności. 118

119 Wymienione wyŝej aktywności zapisywane są na wykresówkach kierowców w dwóch trybach: Według ustawień kierowcy - tryb ten jest wykorzystywany, gdy pojazd jest unieruchomiony (na postoju). Z trzech postojowych aktywności (czas wykonywania innej pracy, czas dyspozycyjności oraz czas przerw w jeździe i odpoczynku) kierowca za pomocą przełącznika musi wybrać jedną z nich i ona będzie rejestrowana na wykresówce przez tachograf. 119

120 Budowa tachografu powinna umoŝliwiać rejestrację czasu prowadzenia pojazdu w sposób automatyczny oraz przy uŝyciu przełącznika - oddzielne rejestrowanie okresów innej pracy, gotowości do pracy oraz przerw w pracy i wypoczynków w dniu pracy. Wyjątkowo w przypadku tachografów zainstalowanych w pojazdach nowych, zarejestrowanych po raz pierwszy przed dniem 1 stycznia 1996 r., dopuszcza się rejestrację czasu prowadzenia pojazdu w sposób półautomatyczny, wymagający uŝycia przełącznika. Wymienione powyŝej tachografy nie muszą równieŝ rejestrować przerw w pracy i wypoczynków w dniu pracy. 120

121 Wykresówka powinna mieć naniesioną w postaci nadruku podziałkę czasu wykonaną w taki sposób, aby umoŝliwić bezpośredni odczyt czasu w odstępach piętnastominutowych, a takŝe aby łatwo moŝna było określić odstępy pięciominutowe. 121

122 Automatyczne wpisy na wykresówce Inne informacje dr inŝ. Marcin Sosnowski 122 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

123 Na wykresówkach mogą być rejestrowane równieŝ inne informacje poza tymi, które są wymagane przepisami prawa. Inne informacje są handlową propozycją producentów tachografów i mogą obejmować rejestrację: prędkości obrotowej silnika (na odwrocie wykresówki), 123

124 Na wykresówkach mogą być rejestrowane równieŝ inne informacje poza tymi, które są wymagane przepisami prawa. Inne informacje są handlową propozycją producentów tachografów i mogą obejmować rejestrację: zuŝycia paliwa, 124

125 Na wykresówkach mogą być rejestrowane równieŝ inne informacje poza tymi, które są wymagane przepisami prawa. Inne informacje są handlową propozycją producentów tachografów i mogą obejmować rejestrację: czasu ogrzewania pojazdu (pracy urządzenia grzewczego), agregatów poruszających pomosty podnoszące, wiertarek w pogotowiach technicznych, mieszadeł, pomp w cysternach i beczkowozach, niebieskich świateł i syreny w pojazdach policyjnych i pogotowia ratunkowego, rejestracja uŝywania hamulców, klaksonu, radiostacji, prasy w pojazdach komunalnych, zamiatarkach itp. 125

126 KaŜda z tych rejestracji jest moŝliwa tylko wówczas, gdy tachograf jest do niej przystosowany (dodatkowe rysiki w tachografie, właściwa wykresówka oraz dodatkowy osprzęt pojazdu, np. czujniki zuŝycia paliwa). 126

127 Prawidłowość zapisów danych na wykresówkach kierowców dr inŝ. Marcin Sosnowski 127

128 Prawidłowy zapis na wykresówce w zakresie prędkości. okresów aktywności kierowców oraz przebiegu pojazdu powinien spełniać następujące warunki: w przypadku załogi jednoosobowej: w czasie jazdy - równoczesność zapisu prędkości, czasu jazdy i drogi, 128

129 Prawidłowy zapis na wykresówce w zakresie prędkości. okresów aktywności kierowców oraz przebiegu pojazdu powinien spełniać następujące warunki: w przypadku załogi jednoosobowej: na postoju - równoczesność zapisu zerowej prędkości, zerowej drogi oraz jednego z czasów aktywności kierowców na postoju, czyli czasu innej pracy, czasu dyspozycyjności lub czasu przerw w jeździe i odpoczynku, 129

130 Prawidłowy zapis na wykresówce w zakresie prędkości. okresów aktywności kierowców oraz przebiegu pojazdu powinien spełniać następujące warunki: w przypadku załogi dwuosobowej: dla pierwszego kierowcy (kierowcy prowadzącego pojazd) - jak w przypadku załogi jednoosobowej, 130

131 Prawidłowy zapis na wykresówce w zakresie prędkości. okresów aktywności kierowców oraz przebiegu pojazdu powinien spełniać następujące warunki: w przypadku załogi dwuosobowej: dla drugiego kierowcy (kierowcy-zmiennika): w czasie jazdy zapis tylko czasu dyspozycyjności, na postoju - równoczesność braku zapisu prędkości oraz zapisu drogi oraz zapis jednej z aktywności na postoju, czyli czasu innej pracy, czasu dyspozycyjności lub czasu przerw w jeździe i odpoczynku. 131

132 Informacje zapisywane na wykresówkach kierowców załogi jedno- i dwuosobowej 132

133 Kiedy wolno otwierać tachograf dr inŝ. Marcin Sosnowski 133

134 Uzasadnione otwarcie pokrywy tachografu ma miejsce w następujących sytuacjach: w celu włoŝenia nowej wykresówki przy rozpoczęciu pracy w danym okresie, 134

135 Uzasadnione otwarcie pokrywy tachografu ma miejsce w następujących sytuacjach: w celu wyjęcia wykresówki na zakończenie pracy w danym okresie, 135

136 Uzasadnione otwarcie pokrywy tachografu ma miejsce w następujących sytuacjach: w celu wyjęcia wykresówki przy zmianie pojazdu w ciągu dnia pracy, 136

137 Uzasadnione otwarcie pokrywy tachografu ma miejsce w następujących sytuacjach: w celu okazania wykresówki dla upowaŝnionych słuŝb kontrolnych - w takim przypadku otwarcie pokrywy tachografu powinno zostać potwierdzone na odwrocie tarczy podpisem, pieczęcią osoby kontrolującej i wpisaniem godziny otwarcia pokrywy tachografu, 137

138 Uzasadnione otwarcie pokrywy tachografu ma miejsce w następujących sytuacjach: w celu wpisania na odwrocie wykresówki przyczyny odstąpienia od przepisów dotyczących norm określonych przepisami (zgodnie z art. 12 rozporządzenia WE 561/2006), 138

139 Uzasadnione otwarcie pokrywy tachografu ma miejsce w następujących sytuacjach: w przypadku, gdy pojazd jest prowadzony kolejno przez dwóch kierowców, a kierowcy zmieniając się za kierownicą muszą przełoŝyć wykresówki w celu prawidłowej rejestracji wymaganych prawem informacji. 139

140 Pozostałe przypadki otwarcia tachografu i wyjęcia wykresówki są traktowane jako naruszenie przepisów i mogą stanowić dla Inspekcji Transportu Drogowego podstawę do nałoŝenia kary. 140

141 Kontrola warsztatowa tachografu dr inŝ. Marcin Sosnowski 141 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

142 Po pierwszej legalizacji (przez rozpoczęciem eksploatacji tachografu) kolejne sprawdzenia tachografu zainstalowanego w pojeździe wykonuje się nie rzadziej niŝ co 2 lata, licząc od daty naniesionej na tabliczkę pomiarową, o ile wcześniej nie nastąpiło uszkodzenie urządzenia rejestrującego, przekroczenia dopuszczalnych wartości błędów, uszkodzenie bądź utrata cechy nałoŝonej w czasie sprawdzania lub tabliczki pomiarowej. Kontroli i legalizacji tachografu dokonują warsztaty uprawnione przez Główny Urząd Miar. 142

143 W trakcie kontroli tachografu warsztat: sprawdza, czy tachograf działa prawidłowo, 143

144 W trakcie kontroli tachografu warsztat: sprawdza, czy zamocowana jest tabliczka pomiarowa, 144

145 W trakcie kontroli tachografu warsztat: sprawdza, czy przyrząd opatrzony jest znakiem homologacji typu, 145

146 W trakcie kontroli tachografu warsztat: sprawdza, czy plomby na przyrządzie i na innych częściach instalacji są w stanie nienaruszonym, 146

147 W trakcie kontroli tachografu warsztat: dokonuje, w uzgodnieniu z właścicielem pojazdu, ustawienia dopuszczalnej prędkości jazdy, 147

148 W trakcie kontroli tachografu warsztat: dokonuje kontroli i regulacji współczynnika k dopasowującego tachograf do pojazdu (wyznaczenie faktycznego obwodu tocznego kół), 148

149 W trakcie kontroli tachografu warsztat: sprawdza granice błędów pomiarowych tachografu nie przekraczających ±4% dla pomiaru drogi, ± 6 km/h dla pomiaru prędkości oraz ± 2 minuty na dzień lub ± 10 minut na siedem dni dla pomiaru czasu. 149

150 Tachografy cyfrowe dr inŝ. Marcin Sosnowski 150 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

151 Tachografy cyfrowe Budowa tachografu cyfrowego dr inŝ. Marcin Sosnowski 151 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

152 Tachografy cyfrowe Tachograf cyfrowy składa się z następujących elementów: wyświetlacza, na którym wyświetlane są bieŝące informacje o stanie pracy pojazdu, pracy kierowcy oraz ostrzeŝenia o zaistniałych zdarzeniach, 152

153 Tachografy cyfrowe Tachograf cyfrowy składa się z następujących elementów: przycisków sterujących kierowców pierwszego i drugiego, umoŝliwiających ustawienie trybów pracy dla kaŝdego z kierowców, 153

154 Tachografy cyfrowe Tachograf cyfrowy składa się z następujących elementów: czytników kart chipowych (tachograficznych), 154

155 Tachografy cyfrowe Tachograf cyfrowy składa się z następujących elementów: złącz kalibracji i kopiowania danych, wykorzystywanych przez warsztaty podczas kalibracji tachografu i przez przedsiębiorcę w celu przeniesienia danych na komputer stacjonarny, 155

156 Tachografy cyfrowe Tachograf cyfrowy składa się z następujących elementów: przycisku otwierania szuflady drukarki, 156

157 Tachografy cyfrowe Tachograf cyfrowy składa się z następujących elementów: szczeliny papieru drukarki, 157

158 Tachografy cyfrowe Tachograf cyfrowy składa się z następujących elementów: przycisków nawigacji po menu. 158

159 Tachografy cyfrowe Zewnętrzna budowa tachografu cyfrowego 159

160 Tachografy cyfrowe Podstawowe cechy tachografu cyfrowego: jest całkowicie cyfrowy, 160

161 Tachografy cyfrowe Podstawowe cechy tachografu cyfrowego: jest zabezpieczony przed nieautoryzowanym otwarciem, 161

162 Tachografy cyfrowe Podstawowe cechy tachografu cyfrowego: współpracuje z kartami elektronicznymi, 162

163 Tachografy cyfrowe Podstawowe cechy tachografu cyfrowego: pozwala wyprowadzić dane na drukarkę lub pobrać je do wyświetlenia na monitorze, 163

164 Tachografy cyfrowe Podstawowe cechy tachografu cyfrowego: pozwala kierowcy wprowadzić ręcznie niektóre dane, 164

165 Tachografy cyfrowe Podstawowe cechy tachografu cyfrowego: posiada pamięć pozwalającą na zapis 365 dni pracy kierowcy, 165

166 Tachografy cyfrowe Podstawowe cechy tachografu cyfrowego: tachograf cyfrowy i karta kierowcy rejestrują i przechowują zapisy aktywności kierowcy: czas jazdy (w tym czas ciągłej jazdy) czas pracy/dostępności, odpoczynek, 166

167 Tachografy cyfrowe Podstawowe cechy tachografu cyfrowego: zarejestrowana aktywność kierowcy daje moŝliwość kontroli przez odpowiednie słuŝby ruchu drogowego, które mogą odczytywać zapamiętane przez tachograf dane. 167

168 Tachografy cyfrowe W tachografie i na karcie kierowcy zapisywane są następujące grupy danych dotyczących: pojazdu: numer rejestracyjny VRN, numer identyfikacyjny VIN, 168

169 Tachografy cyfrowe W tachografie i na karcie kierowcy zapisywane są następujące grupy danych dotyczących: tachografu: nr urządzenia, nazwa producenta, dysfunkcje, 169

170 Tachografy cyfrowe W tachografie i na karcie kierowcy zapisywane są następujące grupy danych dotyczących: kierowcy: nazwisko, imiona, numer prawa jazdy, 170

171 Tachografy cyfrowe W tachografie i na karcie kierowcy zapisywane są następujące grupy danych dotyczących: jazdy: odległości, szybkości, czasy jazdy (jeśli kierowca nie włoŝy karty do tachografu i rozpocznie jazdę to dane będą rejestrowane tylko w tachografie), 171

172 Tachografy cyfrowe W tachografie i na karcie kierowcy zapisywane są następujące grupy danych dotyczących: innej aktywności kierowcy: odpoczynek, dyspozycyjność, praca. Te dane będą rejestrowane poprzez ich ręczne wprowadzanie w czasie rzeczywistym. 172

173 Tachografy cyfrowe Piktogramy dr inŝ. Marcin Sosnowski 173 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

174 Tachografy cyfrowe Informacje zapisane w tachografie wyprowadzane są na drukarkę lub wyświetlacz tachografu. Ze względu na ograniczone miejsce wydruku i wyświetlania w tachografie, a przede wszystkim ze względu na uniknięcie konieczności dokonywania tłumaczeń wyświetlanych lub drukowanych informacji, np. podczas kontroli drogowej przez słuŝby kontrolne róŝnych krajów, opracowano oszczędny i sformalizowany język w postaci piktogramów. 174

175 Tachografy cyfrowe Piktogramy podstawowe 175

176 Tachografy cyfrowe Piktogramy podstawowe 176

177 Tachografy cyfrowe Kombinacje piktogramów 177

178 Tachografy cyfrowe Kombinacje piktogramów 178

179 Tachografy cyfrowe Kombinacje piktogramów 179

180 Tachografy cyfrowe Wydruki i ich interpretacja dr inŝ. Marcin Sosnowski 180 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

181 Tachografy cyfrowe W celu ujednolicenia wydruków i ich jednoznacznej interpretacji przez wszystkie kraje Unii Europejskiej zdefiniowano zestawy bloków danych, z których składają się wydruki. Dla kaŝdego bloku danych zdefiniowano zakres zawartych w nich informacji oraz sposób ich wyświetlenia lub wydruku. KaŜdy wydruk składa się z określonych bloków informacyjnych zawierających informacje, które mogą wystąpić na danym wydruku. 181

182 Tachografy cyfrowe Rozporządzenie Komisji (WE) 1360/200 ustala 6 obowiązujących wydruków: wydruk dzienny czynności kierowcy z karty kierowcy, wydruk dzienny czynności kierowcy z tachografu, wydruk zdarzeń i usterek z karty kierowcy, wydruk zdarzeń i usterek z tachografu, wydruk danych technicznych tachografu, wydruk przekroczenia prędkości. 182

183 Tachografy cyfrowe KaŜdy wydruk składa się z 3 części: Nagłówka zawierającego datę i godzinę wydruku, określenie rodzaju wydruku oraz identyfikacje wszystkich osób, podmiotów i pojazdu mających związek z tachografem (kontrolującego, kierowcy, pojazdu, producenta tachografu, warsztatu kalibrującego tachograf), a takŝe daty i rodzaju ostatniej kontroli kierowcy, 183

184 Tachografy cyfrowe KaŜdy wydruk składa się z 3 części: Części właściwej zawierającej właściwą treść wydruku, która zaleŝy od rodzaju wydruku, np. wykaz czynności kierowcy, wykaz zdarzeń i usterek, wykaz danych warsztatowych lub wykaz przekroczeń prędkości, 184

185 Tachografy cyfrowe KaŜdy wydruk składa się z 3 części: Stopki zawierającej miejsce kontroli oraz miejsce na podpis kontrolującego i kontrolowanego kierowcy. 185

186 Tachografy cyfrowe Wydruk czynności kierowcy z karty jest moŝliwy pod warunkiem, ze w czytnikach tachografu znajduje się karta kierowcy (jedna lub dwie). Na wydruku tym rejestrowane są wszystkie czynności wykonane przez właściciela karty (kierowcę) na jednym lub wielu pojazdach, które prowadził lub pracował na nich w roli kierowcyzmiennika. 186

187 Tachografy cyfrowe Przykładowy wydruk czynności kierowcy generowany z karty kierowcy 187

188 Tachografy cyfrowe Wydruk zaczyna się datą i godziną (wg czasu UTC) oraz rodzajem wydruku. Pierwszą częścią wydruku jest nagłówek w którym zawarte są: identyfikacja kontrolera (jeŝeli do tachografu była włoŝona karta kontrolera) nazwisko, imię nr karty, 188

189 Tachografy cyfrowe Wydruk zaczyna się datą i godziną (wg czasu UTC) oraz rodzajem wydruku. Pierwszą częścią wydruku jest nagłówek w którym zawarte są: identyfikacja kierowcy (właściciela karty) nazwisko, imię, numer karty i data jej waŝności, 189

190 Tachografy cyfrowe Wydruk zaczyna się datą i godziną (wg czasu UTC) oraz rodzajem wydruku. Pierwszą częścią wydruku jest nagłówek w którym zawarte są: identyfikacja pojazdu numer VIN, kraj rejestracji numer rejestracyjny, 190

191 Tachografy cyfrowe Wydruk zaczyna się datą i godziną (wg czasu UTC) oraz rodzajem wydruku. Pierwszą częścią wydruku jest nagłówek w którym zawarte są: identyfikacja tachografu producent, typ numer fabryczny tachografu, 191

192 Tachografy cyfrowe Wydruk zaczyna się datą i godziną (wg czasu UTC) oraz rodzajem wydruku. Pierwszą częścią wydruku jest nagłówek w którym zawarte są: identyfikacja warsztatu, który jako ostatni dokonywał kalibracji, kontroli lub naprawy tachografu nazwa warsztatu, numer karty technika warsztatowego i data jej waŝności, 192

193 Tachografy cyfrowe Wydruk zaczyna się datą i godziną (wg czasu UTC) oraz rodzajem wydruku. Pierwszą częścią wydruku jest nagłówek w którym zawarte są: ostatnia kontrola kierowcy (właściciela karty) numer karty kontrolera, data i godzina kontroli, czynności wykonane przez kontrolera. 193

194 Tachografy cyfrowe Środkowa część wydruku zawiera opis i podsumowanie czynności kierowcy oraz wywołanych przez niego zdarzeń, a takŝe awarii karty lub tachografu (usterek). 194

195 Tachografy cyfrowe Czynności kierowcy zawierają następujące informacje: dzień, za który wykonany został wydruk oraz licznik włoŝeń karty kierowcy do tachografów, 195

196 Tachografy cyfrowe Czynności kierowcy zawierają następujące informacje: chronologiczny zapis aktywności kierowcy zawierający rejestrację: czasu pracy tachografu, gdy nie było w nim karty kierowcy, 196

197 Tachografy cyfrowe Czynności kierowcy zawierają następujące informacje: chronologiczny zapis aktywności kierowcy zawierający rejestrację: kaŝdej operacji włoŝenia lub wyjęcia karty z tachografu (dotyczy szczeliny kierowcy prowadzącego pojazd i szczeliny kierowcy-zmiennika) na kaŝdym z pojazdów eksploatowanych w ciągu jednego dnia, 197

198 Tachografy cyfrowe Czynności kierowcy zawierają następujące informacje: chronologiczny zapis aktywności kierowcy zawierający rejestrację: stanu licznika kilometrów przy rozpoczęciu pracy i przy zakończeniu pracy, 198

199 Tachografy cyfrowe Czynności kierowcy zawierają następujące informacje: chronologiczny zapis aktywności kierowcy zawierający rejestrację: wpisów ręcznych kierowcy (miejsc rozpoczęcia i zakończenia pracy oraz czasów rozpoczęcia i zakończenia określonych czynności kierowcy), 199

200 Tachografy cyfrowe Czynności kierowcy zawierają następujące informacje: chronologiczny zapis aktywności kierowcy zawierający rejestrację: rodzaju wykonywanych czynności oraz czasów rozpoczęcia, zakończenia i okresów ich trwania, 200

201 Tachografy cyfrowe Czynności kierowcy zawierają następujące informacje: chronologiczny zapis aktywności kierowcy zawierający rejestrację: inne informacje o pracy kierowcy, np. wjazd na prom lub platformę pociągu, wyłączenie lub włączenie działania tachografu itp. 201

202 Tachografy cyfrowe Czynności kierowcy zawierają następujące informacje: podsumowania dnia pracy kierowcy zawierającego: chronologiczny zapis miejsc i godzin rozpoczęcia oraz zakończenia pracy w danym dniu, za który sporządzony został wydruk (moŝe to mieć miejsce na jednym lub kilku pojazdach w danym dniu pracy), stany licznika (lub liczników) kilometrów w chwili rozpoczęcia i zakończenia pracy, 202

203 Tachografy cyfrowe Czynności kierowcy zawierają następujące informacje: podsumowania dnia pracy kierowcy zawierającego: zapis łącznego dobowego czasu prowadzenia pojazdu, przebiegu pojazdu (lub pojazdów) w kilometrach, czasu innej pracy, czasu dyspozycyjności, czasu odpoczynku dobowego, czasu pracy tachografu bez karty kierowcy (kierowców) oraz łączny czas pracy w załodze dwuosobowej, 203