MAŁŻEŃSKA WSPÓŁZALEŻNOŚĆ MAJĄTKOWA W POLSKIM PRAWIE CYWILNYM

MONOGRAFIE PRAWNICZE MAŁŻEŃSKA WSPÓŁZALEŻNOŚĆ MAJĄTKOWA W POLSKIM PRAWIE CYWILNYM JAKUB M. ŁUKASIEWICZ Wydawnictwo C. H. Beck

MONOGRAFIE PRAWNICZE JAKUB M. ŁUKASIEWICZ MAŁŻEŃSKA WSPÓŁZALEŻNOŚĆ MAJĄTKOWA W POLSKIM PRAWIE CYWILNYM

Polecamy nasze publikacje: Paweł Czarnecki POSTĘPOWANIE DYSCYPLINARNE WOBEC OSÓB WYKONUJĄCYCH PRAWNICZE ZAWODY ZAUFANIA PUBLICZNEGO Jan Lic SPÓŁKA CYWILNA, PROBLEMY PODMIOTOWOŚCI PRAWNEJ Joanna Zięba RENTY STRUKTURALNE W USTAWODAWSTWIE ROLNYM Marek Kulik PRZEDAWNIENIE KARALNOŚCI I PRZEDAWNIENIE WYKONANIA KARY W POLSKIM PRAWIE KARNYM Ewa Rott-Pietrzyk WYKŁADNIA UMÓW W PRAWIE MODELOWYM I WSPÓLNYM EUROPEJSKIM PRAWIE SPRZEDAŻY (CESL) Iwona Sepioło PRZESTĘPSTWO NIEGOSPODARNOŚCI Z ART. 296 KK Małgorzata Wysoczyńska UTRUDNIANIE POSTĘPOWANIA KARNEGO. WYBRANE ZAGADNIENIA TEORII I PRAKTYKI www.ksiegarnia.beck.pl

MAŁŻEŃSKA WSPÓŁZALEŻNOŚĆ MAJĄTKOWA W POLSKIM PRAWIE CYWILNYM JAKUB M. ŁUKASIEWICZ WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2013

Wydawca: Natalia Adamczyk Publikacja dofinansowana przez Uniwersytet Rzeszowski Wydawnictwo C.H.Beck 2013 Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-5111-7 ISBN e-book 978-83-255-5112-4

Spis treści Wykaz skrótów... Bibliografia... Wstęp... XI XV XXIX Rozdział I. Od zależności do współzależności małżonków... 1 1. Zależność i wynikająca z niej odpowiedzialność małżonków w prawie rzymskim... 2 I. Zasada zależności żony od zwierzchnika familijnego rodziny agnatycznej jej męża... 3 II. Odpowiedzialność pater familias za zobowiązania zaciągnięte przez żonę przed wejściem do rodziny agnatycznej męża... 7 III. Odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przez pater familias... 7 IV. Odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przez żonę in manu za zgodą lub na polecenie pater familias oraz za zobowiązania zaciągnięte przez żonę in manu bez wiedzy pater familias... 10 V. Odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przez żonę in manu w ramach udzielonego jej wcześniej peculium... 10 VI. Odrębność ujęcia chrześcijańskiego... 11 2. Współzależność i wynikająca z niej odpowiedzialność małżonków w dawnym zwyczajowym prawie Polski... 15 I. Zasada zwierzchniej władzy męża nad osobą i majątkiem żony w polskim prawie zwyczajowym... 16 II. Majątkowe małżeńskie prawo zwyczajowe... 17 III. Odpowiedzialność męża za zobowiązania dobrami oprawnymi... 20 IV. Odpowiedzialność męża za zobowiązania żony... 21 V. Odpowiedzialność żony za zobowiązania własnym majątkiem... 22 3. Modele zależności majątkowej żony od władzy męża w rozwiązaniach obcych narzuconych Polsce w okresie zaborów... 22 I. Ogólny zarys wdrażania obcych systemów prawnych w Polsce porozbiorowej... 23

VI Spis treści II. Zależność majątkowa żony w ustroju niepełnej separacji dóbr w świetle niemieckiego Kodeksu cywilnego z 1896 r.... 25 III. Model podległości majątkowej kobiety od władzy męża w świetle Kodeksu Napoleona i Kodeksu cywilnego Królestwa Polskiego... 27 4. Współzależność małżonków w regulacjach dekretu z 1946 r. oraz Kodeksu rodzinnego z 1950 r.... 31 5. Ewolucja zakresu odpowiedzialności w świetle Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z 1964 r.... 36 6. Wnioski... 38 Rozdział II. Współzależność małżeńska jako istota małżeństwa... 41 1. Stan cywilny oraz wspólne nazwisko jako zewnętrzne przejawy współzależności małżeńskiej... 43 2. Niesankcjonowane skutki osobowe współzależności małżeńskiej... 46 3. Obowiązek alimentacyjny przejawem współzależności małżeńskiej... 47 4. Małżeńska współzależność a mieszkanie małżonków... 50 I. Uprawnienie do korzystania z mieszkania w świetle art. 28 1 KRO... 50 II. Najem mieszkania jako wspólność łączna małżonków... 52 III. Współzależność małżeńska w świetle regulacji prawa o spółdzielniach mieszkaniowych... 52 IV. Małżeńska współzależność a mieszkanie deweloperskie... 54 5. Wzajemna reprezentacja małżonków jako przejaw małżeńskiej współzależności... 56 6. Konstrukcja odpowiedzialności solidarnej we wzajemnych relacjach małżeńskich jako skutek małżeńskiej współzależności... 60 I. Zwykłe potrzeby rodziny w świetle art. 30 KRO... 61 II. Problem zdefiniowania rodziny w świetle art. 30 KRO... 61 III. Status prawny współmałżonka w świetle art. 30 KRO. Zarys problematyki... 64 IV. Współmałżonek jako strona czynności w świetle art. 30 KRO... 65 V. Współmałżonek jako dłużnik w świetle art. 30 KRO... 67 VI. Współmałżonek jako wierzyciel w świetle art. 30 KRO... 67 VII. Wyłączenie odpowiedzialności solidarnej... 68 VIII. Współzależność w świetle art. 30 KRO... 70 7. Wzajemna zależność małżonków w przepisach prawa spadkowego... 70 8. Wzajemne relacje małżonków w świetle regulacji dotyczących II filaru emerytalnego... 74 I. Małżeńska współzależność w przypadku śmierci małżonka wpłacającego składkę do OFE... 76

Spis treści II. Współzależność małżeńska w przypadku śmierci małżonka emeryta... 78 9. Nieodwracalne skutki współzależności małżeńskiej... 80 10. Wnioski... 82 Rozdział III. Ustrój wspólności majątkowej ukoronowaniem współzależności małżeńskiej... 85 1. Wspólność łączna jako ukoronowanie małżeńskiej współzależności... 86 I. Charakter prawny wspólności łącznej... 87 II. Składniki majątku wspólnego... 90 2. Status prawny małżonka biernie nabywającego wierzytelność... 92 I. Koncepcja skutku wewnętrznego... 93 II. Koncepcja skutku zewnętrznego... 94 3. Konstrukcja majątku osobistego jako dopełnienie małżeńskiej współzależności... 98 4. Współzależność małżeńska w działalności biznesowej... 100 I. Małżonek jako indywidualny przedsiębiorca... 101 1. Przedsiębiorstwo jako składnik majątku osobistego... 102 2. Przedsiębiorstwo jako składnik majątku wspólnego... 105 3. Spółka cicha między małżonkami... 110 II. Małżonek w spółce cywilnej... 111 III. Małżonek w spółce osobowej... 113 1. Udział w spółce osobowej jako składnik majątku osobistego... 114 2. Udział w spółce osobowej jako składnik majątku wspólnego... 115 3. Małżonkowie jako wspólnik zbiorowy w spółce osobowej... 118 IV. Małżonek w spółce kapitałowej... 119 1. Udział w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jako składnik majątku wspólnego... 119 2. Małżonkowie w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jako wspólnik zbiorowy... 121 3. Współzależność małżeńska w spółce akcyjnej... 122 5. Przejawy współzależności w ustroju wspólności małżeńskiej w prawie bankowym... 124 I. Współzależność małżeńska a umowa rachunku bankowego... 124 II. Współzależność małżeńska a umowa kredytu... 127 6. Pytanie o współzależność małżeńską w świetle regulacji prawa podatkowego na przykładzie podatku dochodowego... 127 I. System reprezentacji podatkowej... 129 VII

VIII Spis treści II. System łącznej podmiotowości podatkowej... 129 III. System rozdzielnej podmiotowości podatkowej... 130 7. Wnioski... 131 Rozdział IV. Odpowiedzialność majątkiem wspólnym jako przejaw małżeńskiej współzależności... 133 1. Współzależność jako wyznacznik zasad zarządu majątkiem wspólnym... 134 I. Dojrzewanie reguł dotyczących zarządu majątkiem wspólnym... 134 II. Odstępstwa od zasady samodzielności w zarządzie majątkiem wspólnym... 137 2. Zgoda jako narzędzie uruchamiające odpowiedzialność majątkiem wspólnym... 138 I. Zgoda obligatoryjna... 141 II. Zgoda fakultatywna... 143 III. Zgoda a sprzeciw małżonka... 144 3. Relacja łącząca kontrahenta z małżonkiem wyrażającym zgodę na zobowiązanie... 146 I. Dług oraz odpowiedzialność... 147 II. Koncepcja uznająca dług i odpowiedzialność jako elementy tego samego zobowiązania... 149 III. Koncepcja zakładająca istnienie dwóch stosunków prawnych: stosunku zobowiązaniowego oraz stosunku odpowiedzialności majątkowej... 150 1. Konstrukcja konkretnego stosunku odpowiedzialności majątkowej... 151 2. Konstrukcja generalnego stosunku odpowiedzialności majątkowej... 151 3. Wnioski w świetle koncepcji małżeńskiej współzależności... 153 4. Odpowiedzialność składnikami majątku wspólnego wynikająca ex lege... 155 I. Odpowiedzialność małżonka majątkiem wspólnym za zobowiązania biznesowe... 156 1. Odpowiedzialność współmałżonka za zobowiązania zaciągnięte w ramach indywidualnej działalności gospodarczej przedsiębiorcy... 156 2. Odpowiedzialność małżonka za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę cywilną... 159 3. Odpowiedzialność małżonka za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę osobową... 159

Spis treści 4. Odpowiedzialność współmałżonka wspólnika lub akcjonariusza spółki kapitałowej... 161 II. Odpowiedzialność małżonka majątkiem wspólnym za zobowiązania alimentacyjne drugiego małżonka... 161 III. Odpowiedzialność małżonka za zobowiązania o charakterze publicznoprawnym... 162 1. Egzekucja grzywien orzeczonych wobec jednego z małżonków w postępowaniu karnym i cywilnym... 163 2. Solidarna odpowiedzialność małżonków za zobowiązania podatkowe... 164 5. Wnioski... 165 Rozdział V. Modyfikacje małżeńskiej współzależności majątkowej poprzez zmianę ustroju majątkowego... 169 1. Modyfikacje współzależności preferowanej przez ustawodawcę... 170 I. Współzależność a dopuszczalność umów cywilnoprawnych pomiędzy małżonkami... 170 II. Modyfikacje wspólności poprzez małżeńskie umowy majątkowe... 174 1. Małżeńska umowa majątkowa rozszerzająca zakres wspólności... 175 2. Małżeńska umowa majątkowa ograniczająca zakres wspólności... 176 3. Odpowiedzialność za zobowiązania majątkiem wspólnym przy wspólności umownej... 177 III. Modyfikacje zarządu majątkiem wspólnym poprzez orzeczenie sądowe... 178 2. Wyłączenie ustawowego modelu małżeńskiej współzależności majątkowej... 179 I. Współzależność w ustroju rozdzielności majątkowej... 179 II. Współzależność majątkowa w ustroju rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków... 180 III. Ustrój przymusowy... 181 IV. Odpowiedzialność za zobowiązania cywilnoprawne zaciągnięte przed zawarciem intercyzy wprowadzającej rozdzielność... 183 V. Odpowiedzialność za zobowiązania cywilnoprawne zaciągnięte po wprowadzeniu umownej rozdzielności... 184 VI. Odpowiedzialność za zobowiązania cywilnoprawne w przypadku wprowadzenia ustroju przymusowego... 184 3. Wnioski końcowe... 185 IX

Spis treści Rozdział VI. Współzależność małżeńska w ustroju wspólności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym... 189 1. Istota postępowania klauzulowego i egzekucyjnego zagadnienia ogólne... 190 2. Środki ochrony przysługujące małżonkowi dłużnika zagadnienia ogólne... 193 3. Obrona współmałżonka dłużnika w przypadku braku wystawionej przeciwko niemu klauzuli wykonalności... 194 I. Obrona poprzez powództwo ekscydencyjne... 194 1. Powództwo ekscydencyjne zagadnienia szczególne... 195 2. Małżonek jako osoba trzecia na gruncie art. 841 KPC... 197 II. Skarga na czynności komornika z art. 767 KPC... 197 4. Obrona współmałżonka w przypadku wystawionej przeciw niemu klauzuli wykonalności... 198 I. Zażalenie na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności z art. 795 KPC... 199 II. Obrona małżonka poprzez tzw. powództwo opozycyjne... 199 1. Zastosowanie powództwa opozycyjnego w poprzednim stanie prawnym... 199 2. Zastosowanie powództwa opozycyjnego w świetle obecnie obowiązujących uregulowań... 203 III. Obrona współmałżonka dłużnika na podstawie art. 825 pkt 3 KPC... 205 5. Małżonek w postępowaniu zabezpieczającym... 205 6. Wnioski końcowe... 207 Rozdział VII. Próba syntezy... 209 1. Współzależność walor historyczny... 210 2. Współzależność walor dogmatyczno-prawny... 212 3. Współzależność walor praktyczno-organizacyjny w zakresie zarządu i odpowiedzialności majątkiem wspólnym... 214 4. Elastyczność małżeńskiej współzależności... 218 5. Współzależność jako istota prawna małżeństwa... 219 Zakończenie... 221 Indeks rzeczowy... 223 X

Wykaz skrótów 1. Ustawy BGB... Kodeks cywilny niemiecki (Bürgerliches Gestzbuch z 16.8.1896 r.; RGBl. s. 195) KC... ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KCKP... Kodeks cywilny Królestwa Polskiego KN... Kodeks Napoleona KPA... ustawa z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267) KPC... ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KPK... ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KPKan... Kodeks Prawa Kanonicznego KR... ustawa z 27.6.1950 r. Kodeks rodzinny (Dz.U. Nr 34, poz. 308) KKW... ustawa z 6. 6.1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.) KRO... ustawa z 25.2.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.) KSH... ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030) OFEU... ustawa z 28.8.1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 989 ze zm.) OrdPodU... ustawa z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) PodSpadDarU... ustawa z 27.8.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) PrASC... ustawa z 29.9.1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1264 ze zm.) PrBank... ustawa z 31.1.1989 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 1992 r. Nr 72, poz. 359 ze zm.) PrSpółdz... ustawa z 16.9.1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. 1995 r. Nr 54, poz. 288 ze zm.) XI

Wykaz skrótów SpółdzMieszkU... ustawa z 16.9.1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zm.) PDOFizU... ustawa z 26.8.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) WłLokU... ustawa z 24.6.1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) 2. Organy orzekające SA... Sąd Apelacyjne SN... Sąd Najwyższy 3. Czasopisma CPH... Czasopismo Prawno-Historyczne GP... Gazeta Prawna GW... Gazeta Wyborcza MP... Monitor Prawniczy NP... Nowe Prawo OSN... Orzecznictwo Sądu Najwyższego OSNC... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izby Cywilnej OSNCP... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izby Cywilnej, Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych OSP... Orzecznictwo Sądów Polskich OSPiKA... Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Komisji Arbitrażowych PiP... Państwo i Prawo PPiA... Przegląd Prawa i Administracji Pr. Sp.... Prawo Spółek PS... Przegląd Sądowy PUR... Prawo, Ubezpieczenia, Reasekuracja RNP... Rocznik Nauk Prawnych KUL RPEiS... Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny Rzeczp.... Rzeczpospolita SC... Studia Cywilistyczne SP... Studia Prawnicze SPK PAN... Studia Prawnicze Kwartalnik PAN USKW... Zeszyty Prawnicze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego ZNUR... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego XII

4. Inne Wykaz skrótów kan.... kanon Mk... Ewangelia według Świętego Marka m.in.... między innymi np.... na przykład OFE... otwarty fundusz emerytalny tj.... to jest t.j.... tekst jednolity tzw.... tak zwany/tak zwane USC... Urząd Stanu Cywilnego XIII

Bibliografia Abu-Rub H., Zabża B., Status kobiety w islamie, Wrocław 2002 Ajenkiel A., Leśnodorski B., Rostocki W., Historia ustroju Polski (1764 1939), Warszawa 1970 Andrzejewski M., Prawna ochrona rodziny, Warszawa 1999 Andrzejewski M., Prawo rodzinne i opiekuńcze, Poznań 2004 Andrzejewski M., Dolecki H., Lutkiewicz-Rucińska A., Olejniczak A., Sokołowski T., Sylwestrzak A., Zielonacki A., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. H. Doleckiego, T. Sokołowskiego, Warszawa 2010 Antonów K., Sytuacja prawna środków emerytalnych w razie śmierci uprawnionego do emerytury, PiP 2001, Nr 3 Antonów K., Bartnicki M., Ustawa o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych, Warszawa Kraków 2007 Bar W., Małżeństwo czasowe w prawie szariatu i ustawodawstwie państw islamskich, SP 2007, KUL I (29) Baran P., Współwłasność małżeńska a odpowiedzialność cywilna, GP 1997, Nr 41 Bardach J., Historia państwa i prawa Polski, t. I, Warszawa 1965 Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2005 Bartosiewicz A., Kubacki R., Wspólność nie przez cały rok, Rzeczp. 2005, Nr 174 Bączyk M., Poręczenie między małżonkami pozostającymi we wspólnocie ustawowej, PiP 1977, Nr 6 Bednarek E., Zarząd majątkiem wspólnym małżonków, GP 2000, Nr 109 Biernacki K., Podatek dochodowy od osób fizycznych 2009 komentarz do zmian, Gdańsk 2009 Bodnar A., Dąbrowska U., Ignaczewski J., Maciejowska J., Śledzińska-Simon A., Stempniak A., Rozwód i separacja, Warszawa 2011 Bodył-Szymala P., Przedstawicielstwo ustawowe z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mąż za żonę, żona za męża, Rzeczp. 2005, Nr 172 Bodył-Szymala P., Sytuacja wierzyciela jest lepsza po śmierci dłużnika, Rzeczp. 2006, Nr 261 Bodył-Szymala P., Wojcieszak M., Ustawowy ustrój majątkowy po nowelizacji KRO z perspektywy stosunków prawnych z udziałem banków (cz. I), PB 2005, Nr 9 Bodył-Szymala P., Wojcieszak M., Ustawowy ustrój majątkowy po nowelizacji KRO z perspektywy stosunków prawnych z udziałem banków (cz. II), PB 2005, Nr 10 Bogucka M., Gorsza płeć kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI, Warszawa 2005 Breyer S., Glosa do orzeczenia SN z 18.2.1969 r., OSPiKA 1960, poz. 29 XV

XVI Bibliografia Breyer S., Stosowanie surogacji w prawie małżeńskim, Pal. 1974, Nr 3 Breyer S., Bross S., [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy komentarz, pod red. M. Grudzińskiego, J. Ignatowicza, Warszawa 1966 Brzezińska A., Intercyzy umowy małżeńskie, Warszawa 2006 Brzeziński B., Jezierski J., Pozycja rodziny w polskim prawie podatkowym, Studia Podatkowe, Toruń 1991 Brzostek D., Wraca Fundusz Alimentacyjny, GW z 3.5.2008 r. Brzozowski A., Safjan M., Skowrońska-Bocian E., Zobowiązania zarys wykładu, pod red. W. Czachórskiego, Warszawa 2003 Cagara J., Grzywna w postępowaniu cywilnym, NP 1976, Nr 6 Ciepiela I., Zarząd majątkiem wspólnym a instytucja tajemnicy bankowej, Rej. 2000, Nr 10 Ciepła H., Czech B., Domińczyk T., Kulas S., Piasecki K., Sychowicz M., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2006 Ciszewski J., Obowiązek małżonków zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny (art. 30 KRO), NP 1977, Nr 3 Cohen A., Talmud, Warszawa 1995 Corbett P.E., The Roman law of marriage, Aalen 1979 Czachórski W., Czynności prawne przyczynowe i oderwane w polskim prawie cywilnym, Warszawa 1952 Czajkowska A., Zmiana imion i nazwisk, Warszawa 2007 Czajkowska A., Pachniewska E., Prawo o aktach stanu cywilnego, Warszawa 2007 Czajkowska A., Pachniewska E., Prawo o aktach stanu cywilnego komentarz, orzecznictwo, wzory dokumentów i pism, Warszawa 2005 Ćwik W., Opas T., Prawo sądowe w Polsce do 1939 r., Rzeszów 1999 Demolombe C., O spadkach, t. 2, Warszawa 1900 Dębiński A., Rzymskie prawo prywatne kompendium, Warszawa 2007 Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2004 Dobrzański B., Glosa do wyroku SN z 17.11.1967 r., I CR 296/66, OSPiKA 1968, Nr 12, poz. 264 Drozd E., Przeniesienie własności nieruchomości, Kraków Warszawa 1974 Drozd S., Uzyskanie pełnoletniości przez zawarcie małżeństwa, NP 1969, Nr 7 8 Dyoniak A., Glosa do uchwały (7) SN z 23.3.1994 r., III CZP 182/93, MP 1994, Nr 9 Dyoniak A., Majątkowe prawo małżeńskie wybranych państw europejskich na tle prawa polskiego, Warszawa 1992 Dyoniak A., Odpowiedzialność majątkowa małżonków wobec osób trzecich, Warszawa Poznań 1980 Dyoniak A., Pojęcie i ważność małżeńskiej umowy majątkowej, SP 1983, Nr 4 Dyoniak A., Przynależność do majątków małżonków udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, RPEiS 1991, Nr 3 Dyoniak A., Specjalny status praw majątkowych mających istotne znaczenie dla funkcjonowania rodziny, [w:] Problemy kodyfikacji prawa cywilnego. Studia i Rozprawy. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Z. Radwańskiego, pod red. S. Sołtysińskiego, Poznań 1990

Bibliografia Dyoniak A., Ustawowy ustrój majątkowy małżeński, Wrocław 1985 Dyoniak A., Zasada ochrony rodziny a odpowiedzialność małżonków za zobowiązania, RPEiS 1977, z. 2 Dyoniak A., Smyczyński T., Polskie prawo rodzinne wobec przemian polityczno-gospodarczych oraz w świetle międzynarodowego ustawodawstwa dotyczącego rodziny, [w:] Prawo w okresie przemian ustrojowych w Polsce z badań Instytutu Nauk Prawnych PAN, Warszawa 1995 Dyrgała T., Baranowski P., Rozwód, separacja, podział majątku poradnik z wzorami pism procesowych, Zielona Góra 2000 Dziczek R., Własność lokali komentarz wzory pozwów i wniosków sądowych, Warszawa 2006 Dzięga A., Uniwersytet Katolicki Właściwe miejsce do refleksji nad rodziną słowo na otwarcie konferencji, [w:] Prawo rodzinne w Polsce i Europie, Lublin 2005 Eichler A., Udzielenie poręczenia przez jednego z małżonków, GP 1998, Nr 31 Ejankowska E., Peculium filiae familias w okresie późnej republiki rzymskiej i pryncypatu, CPH 2005, z. 2 Ejankowska E., Położenie prawne filiae familias i jej udział w obrocie prawno-gospodarczym państwa rzymskiego w okresie późnej republiki i pryncypatu, Łódź 2003 Ejankowska E., Położenie prawne filiae familias i jej udział w obrocie prawno-gospodarczym państwa rzymskiego w okresie późnej republiki i pryncypatu (zarys problematyki), ZP WPiA UKSW, Nr 6.1, Warszawa 2006 Ereciński T., Gudowski J., Jędrzejewska M., Kodeks postępowania cywilnego komentarz, część pierwsza postępowanie rozpoznawcze, t. 3, Warszawa 2007 Fiema J., O zaskarżeniu czynności dłużnika zdziałanych ze szkodą wierzycieli, Lwów 1937 Frąckowiak J., [w:] J. Frąckowiak, A. Kidyba, W. Popiołek, W. Pyzioł, A. Witosz, Kodeks spółek handlowych komentarz, Warszawa 2008 Furtak E., Dla kogo renta rodzinna, GW z 2010 r., Nr 180 Gajda J., Dobra wiara osoby trzeciej i jej ochrona w przepisach kodeksu rodzinnego i opiekuńczego o małżeńskich stosunkach majątkowych, PiP 1992, z. 2, Gajda W., Ignatowicz J., Pietrzykowski J., Pietrzykowski K., Winiarz J., Kodeks rodzinny i opiekuńczy komentarz, Warszawa 2003 Gawlik Z., Glosa do wyroku SN z 17.5.1985 r., III CRN 119/85, OSPiKA, Nr 9 10 Gilewicz R., Podział majątku wspólnego, Rzeczp. 1999, Nr 22 Gilewicz R., Rozliczenia majątkowe małżonków, GP 1999, Nr 70 Gilewicz R., Wspólnota majątkowa zasada i wyjątki, Rzeczp. 1998, Nr 182 Gintowt E., Rzymskie prawo prywatne w epoce postępowania legisakcyjnego, Warszawa 2005 Gloger Z., Encyklopedia Staropolska, t. III i IV, Warszawa 1978 Gniewek E., Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, Kraków 2001 Gniewek E., Prawo rzeczowe, Warszawa 2006 Gniewek E., Problem udziału we współwłasności (wspólności) łącznej, [w:] O źródłach i elementach stosunków cywilnoprawnych. Księga pamiątkowa prof. Alfreda Kleina, Kraków 2000 XVII

XVIII Bibliografia Goettel M., Glosa do wyroku SN z 17.5.1985 r., III CRN 119/85, OSPiKA 1988, Nr 5 Goettel M., Majątek odrębny małżonków de lege ferenda, PiP 1988, z. 7 Goettel M., Majątek odrębny małżonków, Szczytno 1986 Goettel M., Umowy w prawie rodzinnym zarys koncepcji, [w:] Europeizacja prawa prywatnego, t. I, Warszawa 2008 Gołębiowski K., Pozbawienie małżonka samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym na podstawie art. 40 KRO, PPiA 2006, Nr 300 Gołębiowski K., Zarząd majątkiem wspólnym małżonków, Warszawa 2012 Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2008 Góra M., Chłoń-Domińczak A., Przyszli emeryci straciliby na emeryturach małżeńskich, http://praca.gazetaprawna.pl/artykuly/92528,przyszli_emeryci_straciliby_na_emeryturach_malzenskich.html (29.11.2008 r.) Góral L., Karlikowska M., Koperkiewicz-Mordel K., Prawo bankowe, Warszawa 2000. Góralski W., Kościelne prawo małżeńskie, Warszawa 2006 Góralski W., Studia nad małżeństwem i rodziną, Warszawa 2007 Górecki B., Ekonomika gospodarstwa domowego. Zarys problemów, Warszawa 1979 Górecki J., Podział składek gromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym po śmierci jego członka, PiP 2001, Nr 1 Grajdura W., Zgoda zgodzie nierówna, Rzeczp. 2004, Nr 30 Gredka I., Odpowiedzialność majątkiem wspólnym za zobowiązania jednego z małżonków, Rodzina i Prawo 2007, Nr 2 Gromek K., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2006 Grzybowski S., [w:] System prawa cywilnego, t. III, cz. I, Warszawa 1980 Grzybowski S., O rzekomej konwalidacji nieważnej czynności prawnej, RPEiS 1974, z. 3 Grzybowski S., Prawo rodzinne zarys wykładu, Warszawa 1980 Gwiazdomorski J., Prawo spadkowe w zarysie, Warszawa 1972 Gwiazdomorski J., Prawo spadkowe w zarysie, Warszawa 1985 Hartwich F., Związki partnerskie: aspekty prawne, Warszawa 2011 Herbet A., Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania handlowych spółek osobowych zagadnienia wybrane, Rej. 2003, Nr 6 Historia państwa i prawa Polski, t. II: od połowy XV w. do 1975 r., pod red. Z. Kaczmarczyka, B. Leśnodorskiego, Warszawa 1971 Hodoly A., Gospodarstwo domowe i jego rola społeczno-ekonomiczna, Warszawa 1971 Holewińska-Łapińska E., Ochrona interesów małżonka dłużnika w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim, PS 1999, Nr 5 Holzer M., Eckhardt K., Wstęp do prawoznawstwa, Przemyśl 2002 Ignaczewski J., Chroniąc jedną rodzinę, ugodzono w interesy drugiej, Rzeczp. 2004, Nr 280 Ignaczewski J., Dom na gruncie małżonka, GP 2000, Nr 4 Ignaczewski J., Małżeńskie prawo majątkowe komentarz, Warszawa 2008 Ignaczewski J., Małżeńskie ustroje majątkowe art. 31 54 kro komentarz, Warszawa 2006 Ignaczewski J., Małżonek decyduje, płaci rodzina, Rzeczp. 2005, Nr 24 Ignaczewski J., Ograniczenie odpowiedzialności majątkiem wspólnym małżonków, GP 2001, Nr 61

Bibliografia Ignaczewski J., Projekt zmian w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym małżeńskie stosunki majątkowe, GP 2000, Nr 117 Ignaczewski J., Przesunięcia majątkowe między małżonkami, GP 2000, Nr 76 Ignaczewski J., Jereka R., Relacje majątkowe między małżonkami, Gdańsk 2005 Ignaczewski J., Karcz M., Maciejko W., Romańska M., Alimenty, Warszawa 2009 Ignatowicz J., Doniosłe zmiany w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, NP 1976, Nr 4 Ignatowicz J., Nazar M., Prawo rodzinne, Warszawa 2005 Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2003 Insadowski H., Rzymskie prawo małżeńskie a chrześcijaństwo, Lublin 1935 Ivanova E., Wnuczkowi zapiszemy auto, córce dom, gazetaprawna.pl Jara Z., Problemy nowelizacji Kodeksu spółek handlowych, MP 2004, Nr 13 Jarocki M., Podatkowe aspekty rozliczeń pomiędzy małżonkami, Przegl. Pod. 2004, Nr 11 Jaworska-Stankiewicz R., Małżeństwo w prawie rzymskim przemiany strukturalne, Szczecin 2004 (niepublikowana praca doktorska) Jaworski W.L., Prawo cywilne na ziemiach polskich, t. 1, Prawo małżeńskie osobowe i majątkowe, Warszawa 1919 Jędrasik-Janowska I., Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, Warszawa 2009 Jędrejek G., Czynności prawne dokonane przez małżonków-wspólników spółek osobowych z pokrzywdzeniem ich wierzycieli osobistych, Pr. Sp. 2000, Nr 4 Jędrejek G., Egzekucja przez zarząd przymusowy przedsiębiorstw rodzinnych, Warszawa 2006 Jędrejek G., Intercyzy, pojęcie, treść, dochodzenie roszczeń, Warszawa 2010 Jędrejek G., Obrona małżonka dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym, MP 2008, Nr 18 Jędrejek G., Postulaty de lege ferenda dotyczące składu majątków małżonków w ustroju ustawowym, PS, 2004, Nr 5 Jędrejek G., Problem dopuszczalności powstania spółki cywilnej między małżonkami, SP 1998, z. 3 (137) Jędrejek G., Spółka cicha, Warszawa 2008 Jędrejek G., Spółki cywilne z udziałem małżonków a sytuacja prawna ich wierzycieli osobistych, RNP 1998, t. VIII Jędrejek G., Uwagi do projektu o zmianie ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy, SP 2002, z. 3 Jędrejek G., Zarząd majątkiem wspólnym małżonków, Warszawa 2012 Jędrejek G., Pogonowski P., Działalność gospodarcza małżonków, Warszawa 2002 Jędruch S., Majątkowa sytuacja małżonków, Warszawa 1988 Jodłowski J. w recenzji pracy Wengerka E., Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, PiP 1971, z. 10 Jończyk J., Prawo Zabezpieczenia Społecznego, Kraków 2006 Kalinowski M., Podmiotowość prawna podatnika, Toruń 1999 Kaser M., Das romische Privatrecht, I, Munchen 1971 Katechizm Kościoła Katolickiego, Warszawa 1994 Katner W.J., Umowne nabycie własności ruchomości w prawie polskim, Warszawa 1992 XIX