Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechatronika STEROWNIKI PLC - PROGRAMOWANIE PLC controllers - programming Forma studiów: stacjonarne Kod przedmiotu: C01 Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na kierunku: Mechatronika Rodzaj zajęd: wykład, laboratorium Poziom przedmiotu: II stopnia Liczba godzin/tydzieo: 1W E, 2L Rok: I Semestr: II Liczba punktów: 4 ECTS I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Zapoznanie studentów z metodami i technikami. C2. Nabycie przez studentów praktycznych umiejętności w zakresie sterowników PLC w języku drabinkowym (LD) i w formie listy instrukcji (IL). WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Wiedza z zakresu fizyki i elektroniki. 2. Znajomośd zasad bezpieczeostwa pracy przy użytkowaniu maszyn i urządzeo technologicznych. 3. Umiejętnośd doboru projektowania i budowy układów mechatronicznych. 4. Umiejętnośd wykonywania działao matematycznych do rozwiązywania postawionych zadao. 5. Umiejętnośd korzystania z różnych źródeł informacji w tym z instrukcji i dokumentacji technicznej. 6. Umiejętności pracy samodzielnej i w grupie. 7. Umiejętności prawidłowej interpretacji i prezentacji własnych działao. EFEKTY KSZTAŁCENIA EK 1 zna języki, EK 2 potrafi sterownik PLC w języku drabinkowym, EK 3 potrafi sterownik PLC w formie listy instrukcji, EK 4 potrafi za sekwencję zdarzeo za pomocą różnych rodzajów liczników, EK 5 potrafi za sekwencję zdarzeo z wykorzystaniem timerów, EK 6 zna zaawansowane funkcje, EK 7 potrafi budowad zaawansowane programy sterowania urządzeo zewnętrznych, EK 8 potrafi przygotowad sprawozdanie z przebiegu realizacji dwiczeo.
TREŚCI PROGRAMOWE Forma zajęd WYKŁADY Liczba godzin W 1 Budowa i zasada działania sterownika. Języki. 1 W 2 Opis urządzeo. Przekaźniki we/wy, przekaźniki pomocnicze, przekaźniki stanu, 1 liczniki czasu, liczniki, liczniki szybkie, rejestry danych, rejestry rozszerzone, wskaźniki. W 3 Program GX Developer. Program GT Works. 1 W 4 Urządzenia i stałe w instrukcjach. 1 W 5, 6 Instrukcje podstawowe (LD, LDI, LDP, LDF, AND, ANI, ANP, ANF, OR, ORI, ORP, 2 ORF) W 7, 8 Instrukcje - łączące (ANB, ORB, MPS, MRD, MPP, INV), wyjściowe (OUT, SET, RST, 2 PLS, PLF), Master Control (MC, MCR), NOP, END. W 9 Programowanie liczników czasu (tajmerów). 1 W 10 Programowanie liczników i liczników szybkich. 1 W 11 Instrukcje przepływu programu. 1 W 12 Instrukcje przeniesienia i porównania. Instrukcje matematyczne i logiczne. 1 W 13 Funkcje przesunięcia i obrotu. Funkcje operacji na danych. 1 W 14 Instrukcje do zewnętrznych urządzeo we/wy. 1 W 15 Operacje zmiennoprzecinkowe. 1 Forma zajęd LABORATORIUM Liczba godzin L 1,2 Wykorzystanie instrukcji podstawowych i łączących do sterowania wyjśd 4 sterownika w zależności od stanu wejśd. L 3,4 Programowanie wyjśd z wykorzystaniem tajmerów. 4 L 5,6 Programowanie wyjśd w wykorzystaniem liczników. 4 L 7, 8 Sterowanie układem pneumatycznym. 4 L 9, 10 Sterowanie silnikiem. 4 L 11, 12 Programowanie panelu sterowania GOT. 4 L 13, 14, 15 Programowanie operacji zmiennoprzecinkowych. 6 NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE 1. wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych 2. dwiczenia laboratoryjne, opracowanie sprawozdao z realizacji przebiegu dwiczeo 3. instrukcje do wykonania dwiczeo laboratoryjnych 4. przykłady gotowych programów sterowania 5. przyrządy pomiarowe 6. stanowiska do laboratorium wyposażone w elementy i narzędzia do realizacji postawionego zadania 2
SPOSOBY OCENY ( F FORMUJĄCA, P PODSUMOWUJĄCA). ocena przygotowania do dwiczeo laboratoryjnych. ocena umiejętności stosowania zdobytej wiedzy podczas wykonywania dwiczeo. ocena sprawozdao z realizacji dwiczeo objętych programem nauczania F4. ocena aktywności podczas zajęd P1. ocena umiejętności rozwiązywania postawionych problemów oraz sposobu prezentacji uzyskanych wyników. ocena opanowania materiału nauczania będącego przedmiotem wykładu i zajęd laboratoryjnych * *) warunkiem uzyskania zaliczenia jest otrzymanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Godziny kontaktowe z prowadzącym Obecnośd na konsultacjach Obecnośd na egzaminie Zapoznanie się ze wskazaną literaturą Przygotowanie do dwiczeo laboratoryjnych Wykonanie sprawozdao z realizacji dwiczeo laboratoryjnych (czas poza zajęciami laboratoryjnymi) Przygotowanie do egzaminu Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 15W 30L 45h 5 h 3 h 5 h 15 h 15 h 12 h Suma 100 h SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA PRZEDMIOTU Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału prowadzącego Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęd o charakterze praktycznym, w tym zajęd laboratoryjnych i projektowych 4 ECTS 2.12 ECTS 2.4 ECTS LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 1. Kasprzyk J.: Programowanie sterowników przemysłowych. WNT, Warszawa 2006, ISBN 978-83- 204-3109-4. 2. Mitsubishi Electric: FX3G/FX3U/FX3UC Series Programmable Controllers. Programming Manual Basic & Applied Instruction Edition. Mitsubishi Electric Corporation, Manual No. JY997D16601. F 6/2009. 3. Mitsubishi Electric: Podręcznik sterowników programowalnych serii FX. Mitsubishi Electric Corporation, Manual No. JY992D48301. G 9/1997. 4. Mitsubishi Electric: Programmable Logic Controllers. Beginners Manual. FX1S, FX1N, FX2N, FX2NC, FX3U. Mitsubishi Electric Corporation, Art. No. 166388 26042006 version A, 04/2006. 5. Mitsubishi Electric: Podręcznik. Instrukcje podstawowe i użytkowe. Seria sterowników programowalnych FX3U/FX3UC. Mitsubishi Electric Corporation, Manual No. JY997D16601. A 7/2005. 3
6. Pochopieo B.: Arytmetyka w systemach cyfrowych. Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa 2004, ISBN 83-87674-78-8. 7. Pochopieo B.: Arytmetyka systemów cyfrowych. WPŚl, Gliwice 2003, ISBN 83-7335-260-0. 8. Skorupski A.: Podstawy techniki cyfrowej. WKŁ, Warszawa 2004, ISBN 83-206-1390-6. 9. Brock S., Muszyoski R., Urbaoski K., Zawirski K.: Sterowniki programowalne. Wydawnictwo Politechniki Poznaoskiej, Poznao 2000, ISBN 83-7143-458-8. 10. Broel-Plater B.: Układy wykorzystujące sterowniki PLC. Projektowanie algorytmów sterowania. PWN, Warszawa 2009, ISBN 978-83-01-15859-0. 11. Mikulczyoski T.: Automatyzacja procesów produkcyjnych. WNT, Warszawa 2006, ISBN 83-204- 3177-8. PROWADZĄCY PRZEDMIOT ( IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) 1. Prof. P.Cz. dr hab. inż. Tadeusz Nieszporek tadek@itm.pcz.czest.pl 2. Dr inż. Michał Sobiepaoski sobiepan@itm.pcz.pl 3. Dr inż. Borys Borowik borys@itm.pcz.pl 4. dr inż. Andrzej Rygałło,rygallo@itm.pcz.pl MATRYCA REALIZACJI I WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Efekt kształcenia Odniesienie danego efektu do efektów zdefiniowanych dla całego programu (PEK) Cele przedmiotu Treści programowe Narzędzia dydaktyczne EK1 C1 W1 1 EK2 EK3 EK4 EK5 EK6 EK7 C1, C2 C1,C2 C1,C2 C1,C2 C1, C2 C1, C2 W1-2 W 4-15 L1-15 W1-2 W4-15 L1-15 W9 L3-4 W10 L1-6 W11-15 L7-15 W11-15 L7-15 EK8 C1 W3 1 1-5 1-5 1-4 1-4 1-6 1-6 Sposób oceny P1 P1 4
5
II. FORMY OCENY - SZCZEGÓŁY Efekty kształcenia Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Uwaga! Ocenie powinny podlegać wszystkie efekty zdefiniowane dla przedmiotu EK1, EK2, EK3 Student opanował wiedzę z zakresu EK4, EK5, EK6, EK7 Student posiada umiejętności Student nie zna i nie rozróżnia języków Student nie potrafi za sterownika PLC Student częściowo opanował wiedzę w zakresie podstawowych instrukcji sterowniki PLC w zakresie instrukcji podstawowych Student opanował wiedzę w zakresie sterowniki PLC z wykorzystaniem instrukcji podstawowych, oraz sekwencje zdarzeo z wykorzystaniem timerów i liczników Student bardzo dobrze opanował wiedzę w zakresie i potrafi wykorzystywad także zaawansowane instrukcje sterowniki PLC z wykorzystaniem instrukcji podstawowych, timerów i liczników, a także wykorzystując zaawansowane funkcje EK8 efektywnie prezentowad i dyskutowad wyniki własnych działao Student nie opracował sprawozdania i nie potrafi zaprezentowad wyników swoich badao Student wykonał sprawozdanie z wykonanego dwiczenia, ale nie potrafi dokonad interpretacji oraz analizy wyników własnych badao Student wykonał sprawozdanie z wykonanego dwiczenia, potrafi prezentowad wyniki swojej pracy oraz dokonuje ich analizy Student wykonał sprawozdanie z wykonanego dwiczenia, potrafi w sposób zrozumiały prezentowad, oraz dyskutowad osiągnięte wyniki Dopuszcza się wystawienie oceny połówkowej o ile student spełniający wszystkie efekty kształcenia wymagane do oceny pełnej spełnia niektóre efekty kształcenia w stopniu odpowiadającym ocenie wyższej. III. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE 1. Wszelkie informacje dla studentów kierunku Mechatronika wraz z: - programem studiów, - prezentacjami do zajęd, - instrukcjami do dwiczeo laboratoryjnych, - harmonogramem odbywania zajęd dostępne są na tablicy informacyjnej oraz na stronie internetowej Instytutu Technologii Mechanicznych: www.itm.pcz.pl 6
2. Informacja na temat konsultacji przekazywana jest studentom podczas pierwszych zajęd z danego przedmiotu. 7