BEZDOMNOŚĆ W OPINIACH STUDENTÓW

Studencki projekt badawczy BEZDOMNOŚĆ W OPINIACH STUDENTÓW Dane zebrano z wykorzystaniem CADAS Software Projekt zrealizowany w ramach przedmiotu: Zastosowanie metod badań społecznych w pracy socjalnej Opiekun naukowy projektu: Wojciech Jabłoński Zespół badawczy: studenci II roku Pracy Socjalnej Rok akademicki: 2014/15

Bezdomnosc - [2015.09.10] Jesteśmy studentami II-go roku kierunku Praca socjalna na Wydziale Ekonomiczno- Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Uprzejmie prosimy o wypełnienie poniższej ankiety dotyczącej opinii studentów na temat bezdomności w Łodzi. Przedstawiona ankieta ma charakter poufny, a jej wyniki zostaną wykorzystane wyłącznie w celach naukowych. Z góry dziękujemy za poświęcony czas. Czy chcesz wziąć udział w badaniu i wypełnić ankietę? q1 (single) 1. Tak 2. Nie (Odpowiedź niewymagana) Wskaż imię i nazwisko studenta, który zaprosił Cię do wzięcia udziału w badaniu i udostępnił Ci link do ankiety. q2 (single) 1. Patrycja Bzdurska 2. Maciej Górny 3. Anna Guzek 4. Joanna Jacoń 5. Paulina Koralewicz 6. Anita Krakała 7. Michalina Krystek 8. Małgorzata Luberacka 9. Milena Marciniak 10. Agnieszka Mikła 11. Paulina Pytlos 12. Aleksandra Witkowska Czy bezdomność według Ciebie należy do problemów społecznie ważnych? q3 (single) 1. Tak 2. Nie 3. Trudno powiedzieć Czy uważasz, że ludzie bezdomni są sami sobie winni? q4 (single) 1. Zdecydowanie tak 2. Raczej rak 3. Raczej nie 4. Zdecydowanie nie 5. Trudno powiedzieć Wydruk z programu CADAS Strona 1 / 6

Bezdomnosc - [2015.09.10] Czy sądzisz, że warto pomagać ludziom bezdomnym? q5 (single) 1. Zdecydowanie tak 2. Raczej tak 3. Raczej nie 4. Zdecydowanie nie 5. Trudno powiedzieć Czy według Ciebie bezdomność w Łodzi jest bardziej zauważalna niż w innych miastach Polski? q6 (single) 1. Tak 2. Nie 3. Trudno powiedzieć Jakie czynniki najbardziej wpływają na fakt występowania bezdomności? Z podanej listy wskaż nie więcej niż trzy odpowiedzi. q7 (multi) 1. Ekonomiczne brak pracy, środków do życia 2. Polityczne niewłaściwa polityka rządu 3. Społeczne brak akceptacji, różnice między warstwami społecznymi 4. Rodzinne konflikty, spory 5. Kulturowe odmienność religijna, rasowa 6. Edukacyjne niski poziom wykształcenia 7. Trudno powiedzieć 8. Inna przyczyna - jaka? 9. Inna przyczyna - jaka? Jakimi określeniami według Ciebie najczęściej operują ludzie w stosunku do ludzi bezdomnych? Z podanej listy wskaż dowolną liczbę odpowiedzi. q8 (multi) 1. Żul 2. Menel 3. Biedak 4. Pijak 5. Obdartus 6. Nierób 7. Trudno powiedzieć 8. Inne określenie - jakie? 9. Inne określenie - jakie? Wydruk z programu CADAS Strona 2 / 6

Bezdomnosc - [2015.09.10] Jakie emocje i uczucia zazwyczaj wzbudza w Tobie widok człowieka bezdomnego? Z podanej listy wskaż dowolną liczbę odpowiedzi. q9 (multi) 1. Współczucie 2. Smutek 3. Litość 4. Odrazę 5. Złość 6. Obojętność 7. Trudno powiedzieć 8. Inna emocja - jaka? 9. Inna emocja - jaka? Czy według Ciebie w ostatnich czterech latach skala bezdomności w Łodzi malała, nie zmieniała się, czy też rosła? Odpowiedź zaznacz na poniższej skali, gdzie -4 oznacza, że skala bezdomności bardzo zmalała, 0, że się nie zmieniła, a 4, że bardzo wzrosła. Pozostałe punkty skali służą do wyrażania opinii pośrednich. q10 (progress) -4 4 Czy według Ciebie należy obecnie podjąć działania w celu zmniejszenia skali bezdomności? q11 (single) 1. Tak 2. Nie 3. Trudno powiedzieć Jakie działania według Ciebie należy podjąć, aby zmniejszyć skalę bezdomności? q12 (text) Skrypt bezwarunkowy: if q11=1 then ask else skip end Wydruk z programu CADAS Strona 3 / 6

Bezdomnosc - [2015.09.10] O jakich miejscach, do których mogą udać się bezdomni w celu otrzymania pomocy, słyszałe(a)ś? Z podanej listy wskaż wszystkie miejsca, o których słyszałe(a)ś. q13 (multi) 1. MOPS/GOPS/MGOPS (ośrodki pomocy społecznej) 2. PCPR (Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie) 3. Noclegownie dla bezdomnych 4. Schroniska dla bezdomnych 5. Nie słyszałe(a)m o żadnych miejscach 6. Trudno powiedzieć 7. Inne miejsce - jakie? 8. Inne miejsce - jakie? Czy kiedykolwiek zdarzyło Ci się udzielić pomocy osobie bezdomnej? q14 (single) 1. Tak 2. Nie 3. Nie pamiętam Jaką formę miała ta pomoc? Opisz ostatnią sytuację, w której zdarzyło Ci się pomóc osobie bezdomnej. q15 (text) Skrypt bezwarunkowy: if q14=1 then ask else skip end W jakich działaniach pomocowych dla osób bezdomnych uczestniczyłe(a)ś? Wskaż wszystkie działania, w których kiedykolwiek brałe(a)ś udział. q16 (multi) 1. Zbiórka żywności (jako zbierający) 2. Zbiórka odzieży (jako zbierający) 3. Zbiórka pieniędzy (jako zbierający) 4. Tworzenie jadłodajni dla bezdomnych 5. Organizowanie zajęć aktywizujących zawodowo bezdomnych 6. Nie uczestniczyłe(a)m w żadnym działaniu 7. Trudno powiedzieć 8. Inne działanie 9. Inne działanie Prosimy Cię jeszcze o udzielenie odpowiedzi na kilka pytań dotyczących Twojej osoby. Wydruk z programu CADAS Strona 4 / 6

Bezdomnosc - [2015.09.10] Zaznacz swoją płeć. q17 (single) 1. Kobieta 2. Mężczyzna W którym roku się urodziłe(a)ś? Wpisz rok w formacie czteroznakowym (RRRR). q18 (number) (123; Ilość miejsc przed przecinkiem: 4; Ilość miejsc po przecinku: 0).... Jakie wykształcenie ma Twoja matka? Wskaż najwyższy osiągnięty przez nią poziom. q19 (single) 1. Podstawowe 2. Zasadnicze zawodowe 3. Średnie 4. Pomaturalne/policealne 5. Wyższe 6. Nie wiem Jakie wykształcenie ma Twój ojciec? Wskaż najwyższy osiągnięty przez niego poziom. q20 (single) 1. Podstawowe 2. Zasadnicze zawodowe 3. Średnie 4. Pomaturalne/policealne 5. Wyższe 6. Nie wiem Jaki kierunek studiujesz? Podaj jego nazwę. q21 (text).................................................. Na jakiej uczelni studiujesz? Podaj jej nazwę. q22 (text).................................................. To już wszystkie pytania. Bardzo dziękujemy Ci za udział w badaniu. Jeśli masz jakieś uwagi dotyczące ankiety, wpisz je poniżej. Wydruk z programu CADAS Strona 5 / 6

Bezdomnosc - [2015.09.10] UWAGI: q23 (text) (Odpowiedź niewymagana) Wydruk z programu CADAS Strona 6 / 6

RAPORT CZĄSTKOWY 1 Raport z badania pt. Bezdomność Problem bezdomności nie jest nikomu obcy, każdego dnia widzimy osoby bezdomne, które żyją i spędzają każdy dzień na łódzkich ulicach. Nasze badanie pt. Bezdomność zostało przeprowadzone przez nas w grudniu bieżącego roku. Za pomocą ankiety CAWI zapytaliśmy łódzkich studentów o ich opinie na temat bezdomnych i ich funkcjonowaniu w realiach miasta. Zapytaliśmy również o ich stosunek do bezdomności oraz jakimi metodami można im pomóc. Ankietowanych zapytaliśmy czy należy podjąć jakiekolwiek działania mające na celu zmniejszenie skali bezdomności w Łodzi. Aż 89,6% badanych odpowiedziało, że należy podjąć działania w celu zmniejszenia bezdomności, 8,0% osób odpowiedziało ze trudno powiedzieć i jedynie według 2,4% ankietowanych nie należy podejmować żadnych działań. RYS. 1 Opinie studentów dotyczące potrzeby pomocy bezdomnym Czy według Ciebie należy podjąc jakieś działania w celu zmniejszenia bezdomności? 2% 8% 90% 1. TAK 2. NIE 3. TRUDNO POWIEDZIEĆ

RAPORT CZĄSTKOWY 1 Interesowało nas również to jakie według ankietowanych działania należy podjąć w celu zmniejszenia skali bezdomności. Wyniki badań przedstawiliśmy na wykresie słupkowym. RYS. 2 Opinie studentów dotyczące potrzeby pomocy bezdomnym Jakie działania według Ciebie należy podjąć aby zmniejszyć skalę bezdomności? 50% 45% 40% 37,60% 44,00% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 2,40% 14,40% 11,20% 8,00% Wartość w procentach 0% Procenty nie sumują się do 100, gdyż respondenci mogli wybrać kilka odpowiedzi Jak pokazują wyniki najwięcej osób odpowiedziało, że aby zmniejszyć skalę bezdomności należy podjąć działania w celu znalezieniu im pracy (37,6%) i aż 44,0% odpowiedziało, że należy zapewnić im miejsce w schronisku lub noclegowni. Wystąpił mały odsetek osób które nie wiedziały jakie działania podjąć w tym celu (2,4%). Niewielka grupa ankietowanych wybierała; zapewnienie mieszkania (11,2%), zaangażowanie innych ludzi (8,0%) oraz inne działania (14,4%).

RAPORT CZĄSTKOWY 1 RYS. 3 100% 90% Opinie studentów dotyczące potrzeby pomocy bezdomnym/ a płeć respondentów Czy według Ciebie należy obecnie podjąć działania w celu zmniejszenia skali bezdomności 91,40% 88,10% 89,60% 80% 70% 60% 50% 40% 30% Kobieta Mężczyzna Ogółem 20% 10% 0% 9,00% 6,90% 8,00% 3,00% 1,70% 2,40% TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ Interesowało nas również jak ankietowani decydowali o chęci podejmowania działań w celu zmniejszenia skali bezdomności według płci. Najczęstsza odpowiedzią była odpowiedź TAK, ogółem wzięło ją aż 89,6% (kobiety- 88,1%, mężczyźni- 91,4%) co wynika, że społeczeństwu nie jest obojętna bezdomność innych ludzi. Jedynie 2,4% ogółu odpowiedziało, że NIE ma potrzeby podejmowania jakichkolwiek działań w celu zmniejszenia bezdomności (odpowiedzi tej użyło więcej kobiet, choć różnica jest niewielka, kobiety- 3,0%, mężczyźni- 1,7%). Za odpowiedzią TRUDNO POWIEDZIEĆ opowiedziało się 8% (kobiety- 9%, mężczyźni- 6,9%). RYS.4 Opinie studentów dotyczące potrzeby pomocy bezdomnym/ a płeć rodzica 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Czy według Ciebie należy podjąć działania w celu zmiejszenia skali bezdomności? (Jakie wykształcenie ma Twoja matka?) 89,20% 89,60% 89,70% 3,10% 2,40% 1,70% 7,70% 8,00% 8,60% TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ Podstawowe/zasadnicze/śre dnie Pomaturalne/wyższe Ogółem

RAPORT CZĄSTKOWY 1 RYS.5 100% 90% Opinie studentów dotyczące potrzeby pomocy bezdomnym/ a płeć rodzica Czy według Ciebie należy podejmować działania w celu zmniejszenia skali bezdomności? (Jakie wykształcenie ma Twoj ojciec?) 89,90% 89,60% 87,80% 80% 70% 60% 50% 40% 30% Podstawowe/zasadnicze/średnie Pomaturalne/wyższe Ogółem 20% 10% 0% 12,20% 6,30% 8,00% 3,80% 2,40% 0,00% TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ Ankietowanych zapytaliśmy również o wykształcenie ich rodziców, aby określić jaki wpływ ma to na stosunek młodych ludzi do osób bezdomnych. Zdecydowana większość przy wykształceniu podstawowym/zasadniczym/średnim w tych przykładach odpowiadała, że należy podjąć działania w celu zmniejszenia bezdomności (kobiety-89,2%, mężczyźni-89,9%). Niewielki odsetek badanych dało odpowiedź NIE u kobiet (podstawowe/zasadnicze/średnie- 3,1%, pomaturalne/wyższe-1,7%) natomiast u mężczyzn (podstawowe/zasadnicze/średnie-3,8%, pomaturalne/wyższe- 0%). Odpowiedź TRUDNO POWIEDZIEĆ ma podobną skalę odpowiedzi. Z naszych badań wynika, że problem bezdomności nie jest łódzkim studentom obcy oraz interesujące jest to, że znacznie większa część wykazuje chęć pomocy innym a także są świadomi występowania tego problemu w łódzkim społeczeństwie. Opracowali Studenci Uniwersytetu Łódzkiego

RAPORT CZĄSTKOWY 2 RAPORT Z BADANIA BEZDOMNOŚĆ Anita Krakała W wyniku przeprowadzonego badania można poznać opinie studentów na temat bezdomności. Ludzie bezdomni zajmują najniższy szczebel w strukturze społecznej. Nie mają oni dachu nad głową, prowadza tułaczy tryb życia, są pozbawieni środków niezbędnych do zaspokojenia potrzeb. Jest wiele przyczyn, które wpływają na bezdomność: rozpad rodziny, eksmisja, powrót z zakładu karnego bez możliwości zamieszkania, brak stałych dochodów, przemoc w rodzinie, brak tolerancji społecznej, uzależnienia, likwidacja hoteli pracowniczych, brak dokumentów, opuszczenie domu dziecka, powrót ze szpitala psychiatrycznego. Badanie zostało zrealizowane w próbie liczącej 125 osób, byli to zarówno kobiety jak i mężczyźni, dobrani zostali próbą kwotową, kryterium jakie musieli spełnić, aby wziąć udział w badaniu to posiadanie statusu studenta/studentki. Kwestionariusz ankiety zawierał 23 pytania (pytania zamknięte jak i otwarte). Pytania dotyczyły głównie postawy wobec ludzi bezdomnych. Pytania te pozwoliły zdefiniować rodzaj pomocy jaki pomógłby zmienić życie ludzi bezdomnych na jakościowo lepsze. Badanie zostało zrealizowane na przełomie listopada/grudnia 2014 roku. Ankietowani wyrażali swoja opinię między innymi na temat tego jakie emocje i uczucia wzbudza w nich widok człowieka bezdomnego. Dokonując analizy reakcji jakie są przejawiane w stosunku do osób bezdomnych, można je uszeregować od tych przejawianych przez najmniejszą liczbę osób, do tych najczęściej odczuwanych. Według respondentów zdecydowana większość odczuwa wobec bezdomnych współczucie (64%), poczucie smutku odczuwa (38,4 %), litość (30,4 %), odraza przejawia się w przypadku (28,8 %) studentów. Obojętność (12%), osoby bezdomne wzbudzają także złość (11,2%), trudno powiedzieć (6,4%), inne emocje (2,4%). wszystkie zebrane dane przedstawione są na wykresie poniżej. Emocje i uczucia jakie wzbudza widok osoby bezdomnej 64,00% 2,40% 6,40% 11,20% 12,00% 28,80% współczucie poczucie smutku litość odraza obojętność złość trudno powiedzieć inne emocje 38,40% 30,40%

RAPORT CZĄSTKOWY 2 Kolejnym pytaniem na jakie musieli odpowiedzieć ankietowani to : w jakich działaniach pomocowych dla osób bezdomnych uczestniczyłe(a)ś? Wskaż wszystkie działania, w których kiedykolwiek brałe(a)ś udział. Dokonując analizy zebranego materiału w procesie badawczym można stwierdzić, że respondenci biorący udział w badaniu w tym przypadku studenci zarówno kobiety i mężczyźni niechętnie biorą udział w działaniach pomocowych dla osób bezdomnych. W zbiórkach żywności (jako zbierający) brało udział (25,6%) badanych, zbiórka odzieży (jako zbierający) (19,2 %), w zbiórce pieniędzy ( jako zbierający ) uczestniczyło (12,0 %) badanych, natomiast w tworzeniu jadłodajni dla bezdomnych uczestniczyło (2,4 %) badanych, w organizowaniu zajęć aktywizujących zawodowo bezdomnych brało udział (1,6 %) badanych, osób nie uczestniczących w żadnym badaniu jest zdecydowana większość aż (59,2 %), na odpowiedź trudno powiedzieć odpowiedziało (4,0 %) badanych, w innych działaniach uczestniczyło (0,8 %) badanych. Bezdomność jest zjawiskiem najczęściej wskazywanym jako problem społeczny dlatego też wymaga on szybkiej interwencji. Uczucia i emocje jakie wzbudzają w respondentach bezdomni to zazwyczaj współczucie i litość. Występują również emocje negatywne ale w niewielki stopniu takie jak złość, odraza. Ankietowani pomimo pozytywnych emocji i odczuć w stosunku do bezdomnych niechętnie udzielają im jakiejkolwiek pomocy, rzadko biorą w nich udział.

RAPORT CZĄSTKOWY 3 Raport ze zrealizowanego badania, dotyczącego opinii studentów na temat bezdomności w Łodzi 1. Wstęp Badanie zostało przeprowadzone w grudniu 2014 roku na terenie miasta Łodzi. Celem badania było poznanie opinii studentów na temat bezdomności w Łodzi. Przeprowadzona ankieta miała charakter poufny, a jej wyniki zostały wykorzystane wyłącznie w celach naukowych. Badanie zostało przeprowadzone drogą elektroniczną poprzez wypełnienie internetowej ankiety. 2. Badana zbiorowość/ Ogólna charakterystyka próby badawczej Przedmiotem badania jest grupa 125 studentów Uniwersytetu Łódzkiego oraz Politechniki Łódzkiej, urodzonych w latach 1975-1995. Dobór próby był celowy. Podstawowym wyznacznikiem uczestnictwa w badaniu było studiowanie w Łodzi. Większość respondentów zgodziła się na udział w badaniu przez bezpośrednie zachęcenie w rozmowie. Do pozostałej części badanych dostarczony został adres internetowy ankiety, dzięki któremu mogli oni wziąć udział w badaniu. 3. Określenie problemu badawczego Ogólny problem badawczy: Opinia studentów na temat bezdomności w Łodzi. Cele badawcze: Określenie poziomu ważności problemu, jakim jest bezdomność Opinia dotycząca ludzi bezdomnych Opinia dotycząca pomocy ludziom bezdomnym oraz działań, jakie należy podjąć, aby zmniejszyć skalę problemu Określenie poziomu bezdomności w Łodzi na tle innych polskich miast 4. Metoda badań Badanie zostało zrealizowane za pomocą kwestionariusza ankiety. Został on przekazany respondentowi w wersji internetowej i był przez niego uzupełniany.

RAPORT CZĄSTKOWY 3 5. Interpretacja wyników badania (Pytania q6 i q16) Czy wg Ciebie bezdomność w Łodzi jest bardziej zauważalna niż w innych miastach Polski? 3. TRUDNO POWIEDZIEĆ 39,2% TAK 30,4% 2. NIE 30,4% W wyniku przeprowadzonego badania nie można jednoznacznie stwierdzić, czy bezdomność w Łodzi jest bardziej zauważalna niż w innych miastach Polski. 30,4% respondentów uznało, iż problem ten nie jest bardziej zauważalny na tle innych miast. Jednakże tyle samo badanych (30,4%) odpowiedziało na to pytanie twierdząco. Większość respondentów (39,2%) sądzi, iż trudno powiedzieć, czy bezdomność w Łodzi jest bardziej zauważalna niż w innych miastach Polski. W wyniku tego badania można stwierdzić, iż bezdomność w Łodzi jest porównywalna w stosunku do innych miast Polski.

RAPORT CZĄSTKOWY 3 Czy wg Ciebie bezdomność w Łodzi jest bardziej zauważalna niż w innych miastach Polski? 50 40 30 20 10 0 TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ Liczba osób Z przedstawionych danych wynika, iż 38 respondentów (30,4%) opowiedziało się na odpowiedzią TAK. Tyle samo badanych (38 osób; 30,4% z ogółu badanych) uznało za słuszną odpowiedź NIE. Większość respondentów (49 osób) nie ma swojego zdania w tej kwestii i stwierdziło, iż trudno powiedzieć, czy bezdomność w Łodzi jest bardziej zauważalna niż w innych miastach Polski. W jakich działaniach pomocowych dla osób bezdomnych uczestniczyłe(a)ś? Wskaż wszystkie działania, w których kiedykolwiek brałe(a)ś udział. Zbiórka żywności 4% 0,80% 25,60% Zbiórka odzieży Zbiórka pieniędzy 59,20% 19,20% 12% Tworzenie jadłodajni dla bezdomnych 1,60% 2,40% Organizowanie zajęć aktywizujących zawodowo dla bezdomnych Nie uczestniczył(a)m w żadnym działaniu 4% - Trudno powiedzieć 0,8% - Inne działania

RAPORT CZĄSTKOWY 3 32 respondentów ze 125 badanych (25,6 %) uczestniczyło w zbiórce żywności dla osób bezdomnych. Podczas gdy pozostałe 93 osoby (74,4%) nie brały udziału w tego typu działaniu. 24 badanych (19,2%) uczestniczyło w zbiórce odzieży. Pozostałe 101 osób (80,8%) nie brało w niej udziału. W zbiórce pieniędzy brało udział 15 osób (12% z ogółu badanych). Wynika z tego, iż pozostała część (110 osób 88%) nie uczestniczyło w tego typu działaniu. W tworzeniu jadłodajni dla bezdomnych udział brały 3 osoby (2,4% badanych). Zatem pozostałe 122 osoby (97,6%) nigdy nie brało udziału w tego typu pomocy. 2 respondentów (1,6%) przyznało, iż organizowali zajęcia aktywizujące zawodowo dla bezdomnych. Pozostała część, a więc 123 osoby (98,4%) nie wybrało tej odpowiedzi. Większość respondentów (59,2% - 74 osoby) przyznała, iż nigdy nie uczestniczyła w żadnym działaniu pomocowym na rzecz osób bezdomnych. 5 osób (4% respondentów) wybrało odpowiedź Trudno powiedzieć ukazując w ten sposób brak jednoznacznej opinii w tej kwestii. 1 osoba wskazała własną odpowiedź w postaci podania innego działania pomocowego dla osób bezdomnych, w którym brała udział. Uczestnictwo w działaniach pomocowych dla osób bezdomnych 59,20% 40,80% TAK NIE Z przeprowadzonego badania dowiadujemy się, iż 74 respondentów (59,2%) nigdy nie brało udziału w żadnym działaniu pomocowym dla osób bezdomnych. Wynika z tego, że pozostałe 51 osób (40,8%) uczestniczyło przynajmniej w 1 działaniu.

RAPORT CZĄSTKOWY 3 Podsumowując, z pośród 51 badanych (40,8%), którzy uczestniczyli w przynajmniej jednym działaniu pomocowym dla osób bezdomnych większość ( 25,6%) brała udział w zbiórce żywności. 19,2% potwierdziło uczestnictwo w zbiórce odzieży, 12% w zbiórce pieniędzy, 2,4% w tworzeniu jadłodajni dla bezdomnych oraz 1,6% w organizowaniu zajęć aktywizujących zawodowo dla osób bezdomnych. Z odpowiedzi na powyższe pytania wynika, iż większość społeczeństwa przejawia małe zainteresowanie uczestnictwem w działaniach pomocowych dla osób bezdomnych. Aleksandra Witkowska II rok, praca socjalna