Analiza i opracowanie wyników badao na grupie ekspertów (częśd 3)

Analiza i opracowanie wyników badao na grupie ekspertów (częśd 3) wypełnianych przez ekspertów na trzecim spotkaniu panelowym realizowanym w ramach projektu pn. PIT Mobilne studia podyplomowe we współpracy z przemysłem Kinga Korniejenko Elżbieta Pytlak

Spis treści 1. Informacje ogólne... 3 2. Grupa badana... 4 2.1. Osoby potencjalnie zainteresowane podjęciem studiów podyplomowych.... 4 2.2. Ekspertek/ów z zakresu hydrauliki i pneumatyki... 4 2.3. Ekspertek/ów z zakresu spawalnictwa... 5 2.4. Analiza poszczególnych grup docelowych... 6 3. Oczekiwania związane ze studiami podyplomowymi o profilu technicznym... 7 4. Możliwości wprowadzenia elementów innowacyjnych... 12 4.1. Hydraulika i pneumatyka... 12 4.2. Spawalnictwo... 22 2 S t r o n a

1. Projekt innowacyjny transferu, pt: PIT Mobilne studia podyplomowe we współpracy z przemysłem (POKL.04.01.01-00-245/11) finansowany jest w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IV Szkolnictwo wyższe i nauka, Działania 4.1 Wzmocnienie i rozwój potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentów kierunków o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy. Głównym celem projektu jest: Stworzenie innowacyjnego modelu studiów podyplomowych o profilu technicznym w roku 2013 oraz przetestowanie go na 45 uczestnikach 2 kierunków studiów podyplomowych uruchomionych na Wydziale Mechanicznym Politechniki Krakowskiej w latach 2013-15 Celem spotkao panelowych z ekspertami jest opracowanie innowacyjnego modelu studiów podyplomowych o profilu technicznym we współpracy z przemysłem w roku 2013. Badanie zostało przeprowadzone na spotkaniu w dniu 13.03.2013r. Dane zbierane były za pomocą ankiety z zastosowaniem pytao zamkniętych, półotwartych (możliwośd uzupełnienia pól przez dodatkowe uwagi osób wypełniających ankietę) oraz otwartych. Formularz ankiety stanowi załącznik do materiałów na spotkanie panelowe nr 3. Badanie zostało przeprowadzone w 3 grupach: 1. Osób potencjalnie zainteresowanych podjęciem studiów podyplomowych. 2. Ekspertek/ów z zakresu hydrauliki i pneumatyki. 3. Ekspertek/ów z zakresu spawalnictwa. Celem badania w pierwszej grupie było zebranie opinii potencjalnych uczestników odnośnie kształcenia na studiach podyplomowych o profilu technicznym realizowanych we współpracy z przemysłem oraz planowanych elementów innowacyjnych tych studiów. Celem badania w grupie drugiej i trzeciej było zebranie materiałów dotyczących opinii odnośnie prezentowanych na spotkaniu panelowym materiałów dotyczących siatek programowych studiów podyplomowych oraz opracowanych w ramach projektu elementów innowacyjnych tych programów (prezentowanych zarówno na spotkaniu trzecim, jak i wcześniejszych spotkaniach panelowych). 3 S t r o n a

2. W trzech ankietach wzięło udział łącznie 24 osoby będących uczestnikami spotkania panelowego. 2.1. Osoby potencjalnie zainteresowane podjęciem studiów podyplomowych. Ankietę wypełniło 6 osób. Osoby te zostały zapytanie o status zawodowy, płed i wiek. Spośród badanych 1 osoba była pracownikiem przedsiębiorstwa pozostałe zaś studentami, co może mied znaczący wpływ na wybierane w ankiecie odpowiedzi. 3 osoby spośród tej grupy były kobietami, zaś 3 nie podały swojej płci. Osoba zatrudniona była w przedziale wiekowym 26-35, pozostałe osoby były w wieku 18 25 lat. 2.2. Ekspertek/ów z zakresu hydrauliki i pneumatyki W ankiecie wzięło udział łącznie 8 osób. Większośd osób w grupie eksperckiej reprezentowała szkoły wyższe lub jednostki naukowe (6 z 8 osób). 100% grupy badanej stanowili mężczyźni. Struktura ekspertek/ów ze względu na wiek była następująca: Lp. Przedział wiekowy Liczba osób Uwagi 1. 26-35 1 brak 2. 46-55 3 brak 3. 56-65 4 brak Struktura grupy ekspertek/ów ze względu na wyksztalcenie (tytuł/stopieo naukowy) była zróżnicowana. 2 osoby posiadały wykształcenie wyższe (II stopieo; mgr), 4 osoby miała tytuł doktora, 1 doktora habilitowanego i 1 tytuł profesora nadzwyczajnego. W badanej grupie eksperckiej jedynie 4 osoby były uczestnikami kształcenia na studiach. Tematami kształcenia podejmowanymi przez ekspertów były: hydraulika; szkoła biznesu; komunikacja społeczna; systemy zapewnienia jakości; napędy i sterowanie hydrauliczne. 2 osoby miały do czynienia z kształceniem na studiach podyplomowych jako kadra prowadząca zajęcia dydaktyczne. Wśród zajęd, które prowadzili ekspertki/ci zostały podane przez nich następujące przedmioty: napęd, sterowanie hydrauliczne; 4 S t r o n a

projektowanie układów hydraulicznych; modelowanie zjawisk hydraulicznych. Żadna z ankietowanych osób, w tej grupie, nie pełniła funkcji kierownika studiów podyplomowych. 2.3. Ekspertek/ów z zakresu spawalnictwa W ankiecie wzięło udział łącznie 10 osób. Wśród nich 9 wypełniło dane osobowe. Większośd osób w grupie eksperckiej była przedstawicielami studentów/absolwentów/doktorantów (6 osób z 9, które podały dane osobowe), zaś 3 reprezentowały szkoły wyższe lub jednostki naukowe. Struktura ekspertów ze względu na miejsce zatrudnienia jest zbyt homogeniczna, zdecydowanie brakuje w niej przedstawicieli przedsiębiorstw i administracji (decydentów). Taka struktura może mied znaczący wpływ na tendencyjnośd odpowiedzi grupy badanej. Podział ekspertek/ów wypełniających ankietę ze względu na płed to 2/3 kobiet (6 osób) oraz 1/3 mężczyzn (3 osoby). Struktura ekspertek/ów ze względu na wiek była nieco bardziej zróżnicowana, chociaż przeważały osoby młode (ze względu na podaną wcześniej strukturę zawodową). Reprezentowane były następujące przedziały wiekowe: Lp. Przedział wiekowy Liczba osób Uwagi 1. 18-25 4 Absolwenci studiów I stopnia, uczestnicy II stopnia studiów 2. 26-35 3 brak 3. 36-45 1 brak 4. 66+ 1 przedstawiciel uczelni wyższej, który pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego nadal czynnie uczestniczy w procesie kształcenia studentek/ów Również struktura grupy ekspertek/ów ze względu na wyksztalcenie (tytuł/stopieo naukowy) była niezbyt różnorodna. 4 osoby posiadały wykształcenie wyższe (I stopieo; inż./lic.), kolejne 4 wykształcenie wyższe (II stopieo; mgr), zaś 1 tytuł profesora zwyczajnego. Taka struktura była związana ze znaczną ilością osób będących przedstawicielami studentów/absolwentów/doktorantów. W badanej grupie eksperckiej jedynie 2 osoby były uczestnikami kształcenia na studiach. Tematami kształcenia podejmowanymi przez ekspertów były: procesy spawania, projektowanie struktur spawanych. 5 S t r o n a

Również 2 osoby miały do czynienia z kształceniem na studiach podyplomowych jako kadra prowadząca zajęcia dydaktyczne. Wśród zajęd, które prowadzili ekspertki/ci zostały podane przez nich następujące przedmioty: Kursy IWE, Metaloznawstwo w spawaniu, Spawanie materiałów konstrukcyjnych. Jedna z ankietowanych osób, w tej grupie pełniła funkcję kierownika studiów podyplomowych (na kierunku Zasady doboru stali na konstrukcje spawane ). 2.4. Analiza poszczególnych grup docelowych Wśród osób potencjalnie zainteresowanych podjęciem studiów podyplomowych struktura respondentów była w znacznej części jednorodna i składali się na nią studenci. Wpłynęło to w znacznym stopniu na odpowiedzi respondentów. Biorąc pod uwagę udzielone odpowiedzi grupa ta raczej nie będzie stanowiła targetu studiów podyplomowych w przyszłości, chociażby ze względu na odpowiedzi dotyczące możliwości finansowych. Homogenicznośd grupy może w tym przypadku mied znaczący wpływ na jakośd przeprowadzonego sondażu wstępnego, dlatego należy to uwzględnid przy ewentualnym wykorzystaniu wyników. Grupa ekspertek/ów z zakresu hydrauliki i pneumatyki, była dośd dobrze zróżnicowana pod względem wiekowym i zawodowym. Problemem był jedynie brak zróżnicowania w/w grupy pod względem płci (100% stanowili mężczyźni). Wynika to najprawdopodobniej w faktu, że w hydraulice i pneumatyce kobiety stanowią niewielki odsetek pracowników, podobnie struktura ta przedstawia się wśród kadry naukowej zajmującej się w/w tematyką na uczelniach wyższych. Grupa ekspertek/ów z zakresu spawalnictwa cechowała się małym zróżnicowaniem, jej większośd stanowiły osoby młode nie posiadające doświadczenia lub mające bardzo ograniczone doświadczenie zawodowe (przedstawiciele studentów/absolwentów/doktorantów). Taki dobór grupy, w szczególności jako ekspertów wypowiadających swoje opinie na temat programu kształcenia na studiach podyplomowych dedykowanych dla specjalistów może budzid duże wątpliwości pod kątem uzyskanych wyników ankiet, dlatego niezbędne jest podejście krytyczne do uzyskanych wyników. Niemniej jednak można podjąd próbę ich analizy pod kątem oczekiwao studentek/ów od procesu kształcenia. 6 S t r o n a

3. Pierwsze pytanie dotyczyło potencjalnego zainteresowania osoby podjęciem edukacji na studiach podyplomowych. Spośród osób udzielających odpowiedzi 5 było zainteresowanych uczestnictwem w edukacji podyplomowej z zakresu spawalnictwa, umożliwiającej uzyskanie uprawnieo Międzynarodowego Inżyniera Spawalnika, zaś 1 studiami z zakresu hydrauliki i pneumatyki, umożliwiającymi uzyskanie uprawnieo międzynarodowych CETOP. Żadna z osób nie wybrała opcji inne, żadna również nie zaznaczyła obu odpowiedzi. Kolejne z pytao dotyczyło motywacji do udziału w studiach podyplomowych. Najczęściej wybieranymi możliwościami były: podniesienie kompetencji zawodowych (6 z 6 osób), nabycie nowych umiejętności i kompetencji w z możliwością wykorzystania ich w pracy zawodowej (5 z 6 osób) oraz Zdobycie nowej wiedzy w dziedzinie innowacyjnych rozwiązao (5 z 6 osób). Żadna z osób nie wybrała opcji: realizacja własnych zainteresowao poza zawodowych. Wskazuje to na silną potrzebę związania studiów podyplomowych o profilu technicznym z podnoszeniem kompetencji stricte zawodowych i nastawienie uczestników na poprawę swojej konkurencyjności na rynku pracy (wykres 1). 7 S t r o n a

Główne motywacje do podjęcia kształcenia na studiach podyplomowych o profilu technicznym Inne. Nawiązanie kontaktów z innymi podmiotami działającymi w branży; Plany zmiany pracy; poszukiwanie możliwości zatrudnienia w nowym obszarze; Realizacja własnych zainteresowao poza zawodowych; Potrzeba samorealizacji; Podniesienie świadomości na temat możliwych nowych rozwiązao naukowych do wykorzystania w przemyśle; Nawiązanie współpracy ze środowiskiem naukowym; Zdobycie nowej wiedzy w dziedzinie innowacyjnych rozwiązao; Poznanie nowoczesnych metod / narzędzi w kontekście ich wykorzystania w pracy zawodowej; Nabycie nowych umiejętności i kompetencji w z możliwością wykorzystania ich w pracy zawodowej; Podniesienie kompetencji zawodowych; 0 1 2 3 4 5 6 7 Wykres 1. Główne motywacje do podjęcia kształcenia na studiach podyplomowych o profilu technicznym Kolejne pytanie dotyczyło czynników, które dana osoba brałaby pod uwagę wybierając kierunek studiów podyplomowych (wykres 2). Dominującymi odpowiedziami, w tym przypadku, były: uzyskiwane uprawnienia (6 z 6 osób) i cena studiów podyplomowych (5 z 6 osób). 8 S t r o n a

Czynniki istotne przy wyborze studiów podyplomowych Inne; Możliwe wsparcie zdalne studiów/ e- learning; Długośd trwania kształcenia / terminy zjazdów i/ lub termin realizacji; Uzyskiwane uprawnienia; Prestiż / renomę ośrodka; Odległośd od miejsca pracy i/lub zamieszkania; Cena studiów podyplomowych; 0 1 2 3 4 5 6 7 Wykres 2. Istotne czynniki mające wpływ na wybór ośrodka, w którym odbywa się kształcenie na studiach podyplomowych oraz samych studiów Uczestniczki/cy badania zostali również zapytani o kompetencje, które chciałyby/eliby nabyd podczas procesu kształcenia. Wśród odpowiedzi dominowały kompetencje specjalistyczne, były to przede wszystkim: umiejętnośd samodzielnego rozwiązywania problemów zawodowych z dziedziny podjętych studiów podyplomowych (6 z 6 osób), umiejętnośd obsługi specjalistycznych programów komputerowych (6 z 6 osób), wiedza specjalistyczna (6 z 6 osób) oraz umiejętności specjalistyczne z dziedziny podjętych studiów podyplomowych (5 z 6 osób). Zdecydowanie mniejszym zainteresowaniem cieszyły się kompetencje mające charakter bardziej uniwersalny np. kompetencje społeczne (wykres 3). Warto przy tym zauważyd, że w świetle badao rynkowych, pracodawcy w szczególności zwracają uwagę na słabe rozwinięcie tych ostatnich u absolwentów szkół technicznych różnego szczebla (w tym studiów wyższych) * i to właśnie one stanowią najczęściej główne kryterium decyzji o zatrudnieniu danej osoby. * Agrotec Polska Sp. z o. o. (2012), Raport końcowy Analiza zapotrzebowania gospodarki na absolwentów kierunków kluczowych w kontekście realizacji strategii Europa 2020, *dok. elektr.], http://bkl.parp.gov.pl/system/files/downloads/20121128143313/raport4_1_.pdf?1354122895 *dostęp: 12.05.2013+ Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Amerykaoska Izba Handlu w Polsce, Ernst & Young (2012), Kompetencje i kwalifikacje poszukiwane przez pracodawców wśród absolwentów szkół wyższych wchodzących na rynek, [dok. elektr.], pracyhttp://www.sgh.waw.pl/ogolnouczelniane/bwb/rada_konsultacyjna/rkpk_raport_2012.pdf *dostęp: 12.05.2013+ 9 S t r o n a

Kompetencje, które potencjalny kandydat chciałby uzyskad na studiach podyplomowych o profilu technicznym Inne Trudno powiedzied Praca w zespole Kreatywne myślenie Kompetencje z zakresu organizacji i zarządzania Zdolności analityczne Wiedza specjalistyczna Umiejętnośd obsługi specjalistycznych programów komputerowych Umiejętnośd samodzielnego rozwiązywania problemów zawodowych z dziedziny podjętych studiów podyplomowych Umiejętności specjalistyczne z dziedziny podjętych studiów podyplomowych 0 1 2 3 4 5 6 7 Wykres 3. Kompetencje, które potencjalny kandydat chciałby uzyskad na studiach podyplomowych o profilu technicznym Na pytanie dotyczące korzyści uzyskiwanych podczas studiów podyplomowych jako najważniejsze dla nich uczestnicy wskazywali: Uzyskanie międzynarodowych uprawnieo zwiększających szanse na rynku pracy (6 z 6 osób); Poznanie innowacyjnych rozwiązao możliwych do wdrożenia w praktyce, nauka obsługi nowoczesnych urządzeo/programów (5 z 6 osób); Uzupełnienie wiedzy zdobytej na studiach (5 z 6 osób); Wykorzystanie nabytej wiedzy do rozwiązywania aktualnych problemów zawodowych (4 z 6 osób). Potencjalnie kandydaci oczekują więc po studiach podyplomowych szerokiego spektrum uzyskiwanych korzyści. Nie potrafią oni jednak wskazad poza zaproponowanymi innych korzyści, które przyniosłoby im uczestnictwo w tego rodzaju studiach. Kolejne pytanie dotyczyło innowacyjnych form wsparcia, które zdaniem potencjalnych uczestniczek/ów, powinny występowad w przypadku kształcenia na studiach podyplomowych. Najczęściej wybieraną odpowiedzią były wyjazdy studyjne do przedsiębiorstw z branży (6 z 6 osób). Jednak pozostałe planowane formy wsparcia w ramach projektu uzyskały również bardzo wysokie wartości (wykres 4). 10 S t r o n a

Innowacyjne formy wsparcia, które powinny występowad w przypadku kształcenia na studiach podyplomowych Inne; Realizacja projektów indywidualnie dobranych pod potrzeby uczestnika / indywidualny mentoring podczas studiów; Wyjazdy studyjne do przedsiębiorstw z branży; Prowadzenie zajęd przez praktyków z przemysłu; Możliwośd uczestniczenia w zajęciach laboratoryjnych prowadzonych u potencjalnych pracodawców; Studia wspomagane przez Internet / platformy mobilne; 0 2 4 6 8 Wykres 4. Innowacyjne formy wsparcia, które powinny występowad w przypadku kształcenia na studiach podyplomowych Jednocześnie badana grupa określiła swoje umiejętności obsługi programów komputerowych / urządzeo mobilnych takich jak tablet, które mogłyby byd przydatne przy realizacji części zajęd na studiach podyplomowych jako wystarczające do uczestnictwa w studiach wspieranych tego typu narzędziami (6 z 6 osób odpowiedziało, że swobodnie korzysta z Internetu, platform e-learningowych oraz urządzeo mobilnych). Wskazuje to na sytuację, w której potencjalni uczestnicy nie będą wymagali przeszkolenia w tym zakresie na początku edukacji. Takie odpowiedzi mogą byd wynikiem homogenicznej grupy respondentów, pod kątem umożliwienia uczestnictwa w studiach osobom w różnym wieku należałoby ponowid to pytanie w formularzu rekrutacyjnym i w przypadku stwierdzenia ograniczeo w tym zakresie przeprowadzid indywidualne doszkalanie wybranych osób w tym zakresie (możliwe byłoby to np. w formie konsultacji prowadzonych przez zatrudnionego w projekcie informatyka). Uczestniczki/cy zostali również zapytani o preferencje dotyczące układu zajęd na studiach podyplomowych. Odpowiedzi w tym zakresie były zróżnicowane. Zajęcia piątek - sobota jako preferowany czas wskazały 2 osoby, zaś 3 osoby wskazały zajęcia w trybie sobota niedziela. 1 osoba nie udzieliła odpowiedzi na to pytanie. Z kolei zjazdy 2 dniowe co ok. 2 tygodnie (np. sobota niedziela lub piątek sobota) wybrało 5 osób, zaś zjazdy co ok. 3 tygodnie (np. piątek sobota niedziela) wybrały 2 osoby (1 osoba zaznaczyła obie z tych możliwości jako preferowane). W przypadku ilości semestrów więcej osób zadeklarowało chęd uczestnictwa w studiach dwusemestralnych (4 z 6 osób) niż trzysemestralnych (2 z 6 osób). Jedna osoba zaproponowała opcję zjazdów cotygodniowych i dzięki temu skrócenia całkowitego czasu trwania studiów. 11 S t r o n a

Na pytanie dotyczące źródeł informacji o studiach podyplomowych ankietowani wskazali przede wszystkim na Internet - stronę www uczelni, która może prowadzid takie studia (6 z 6 osób), innymi źródłami informacji byli znajomi (2 z 6 osób) oraz Internet - bazy danych studiów/ szkoleo (1 z 6 osób). Nikt nie wskazał jako źródła informacji plakatu, ulotki, ogłoszeo w prasie lub mediach. Wskazuje to na fakt, że podstawowym medium reklamowym dla prowadzonych studiów powinien byd Internet. Następnie respondenci zostali poproszeni o określenie kwoty, którą gotowi są zapłacid za semestr studiów. Najczęstszą odpowiedzią w tym przypadku był przedział 1001 1500 PLN (5 z 6 osób), 1 osoba zadeklarowała, że uczestniczyłaby w kształceniu tylko i wyłącznie jeśli studia będą bezpłatne. Zaproponowane przez uczestników ceny są poniżej średnich stawek rynkowych za tego rodzaju studia. 4. 4.1. Hydraulika i pneumatyka Pierwsze z zadanych pytao dotyczyło ogólnej opinii dotyczącej zaprezentowanego programu studiów. Wszyscy respondenci uznali, że zaprezentowany program jest innowacyjny. Następnie eksperci zostali poproszeni o wyszczególnienie elementów, które decydują o innowacyjności zaproponowanego programu (wykres 5). Podane odpowiedzi dotyczyły przede wszystkim: prowadzenia zajęd przez praktyków z przemysłu (8 z 8 osób), możliwości uczestniczenia w zajęciach laboratoryjnych prowadzonych u potencjalnych pracodawców (7 z 8 osób), organizacji wyjazdów studyjnych do przedsiębiorstw z branży w ramach studiów (6 z 8 osób) oraz wspomaganiu procesu kształcenia przez Internet i platformy mobilne (6 z 8 osób). Eksperci zostali również spytani o to jakie kompetencje, ich zdaniem, powinny rozwijad studia podyplomowe pn. Napędy i Sterowanie Płynowe (wykres 6). Wśród nich wszyscy z respondentów oznaczyli jako najistotniejsze: umiejętnośd samodzielnego rozwiązywania problemów zawodowych z dziedziny podjętych studiów podyplomowych oraz umiejętnośd zastosowania poznanej teorii w praktyce. 12 S t r o n a

Elementy, które decydują o innowacyjności programu studiów Inne: możliwośd indywidualnej realizacji zajęd praktycznych; Zaprezentowany program nie pozwala na ocenę jego innowacyjności; Realizacja projektów indywidualnie dobranych pod potrzeby uczestnika; Wyjazdy studyjne do przedsiębiorstw z branży; Prowadzenie zajęd przez praktyków z przemysłu; Możliwośd uczestniczenia w zajęciach laboratoryjnych prowadzonych u potencjalnych pracodawców; Studia wspomagane przez Internet / platformy mobilne; 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Wykres 5. Elementy, które zdaniem ekspertów, decydują o innowacyjności programu studiów pn. Napędy i Sterowanie Płynowe 13 S t r o n a

Kompetencje jakie powinien rozwijad program studiów pn. Napędy i Sterowanie Płynowe Inne Trudno powiedzied Praca w zespole Kreatywne myślenie Kompetencje z zakresu organizacji i zarządzania Zdolności analityczne Wiedza specjalistyczna Umiejętnośd obsługi specjalistycznych programów komputerowych Umiejętnośd obsługi maszyn i urządzeo Umiejętnośd zastosowania poznanej teorii w praktyce Wiedzę teoretyczną na temat danego zagadnienie Umiejętnośd samodzielnego rozwiązywania problemów zawodowych z dziedziny podjętych studiów podyplomowych Umiejętności specjalistyczne z dziedziny podjętych studiów podyplomowych Wykres 6. Kompetencje jakie powinien rozwijad program studiów pn. Napędy i Sterowanie Płynowe Na pytanie czy proponowana siatka wymaga o rozszerzenie jej o dodatkowe zagadnienia 2 osoby stwierdziły, ze nie wymaga ona wprowadzenia uzupełnieo, 1 osoba nie odpowiedziała na to pytanie, zaś 5 zaproponowało rozszerzenie materiału o dodatkowe treści. Elementy, które zdaniem ekspertów powinny wejśd do program to: technika podciśnieniowa; metodologia projektowania; akumulatory hydrauliczne; uszczelnienia hydrauliczne; realizacja indywidualna (przez każdego uczestnika) dwiczeo praktycznych; identyfikacja stanów awaryjnych i metodyka lokalizacji błędów; elementy techniki uszczelnieo (materiały, typy, zabudowa); podstawowe wiadomości o układach Load Sensing; 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 wymiarowanie układu hydraulicznego (wydajnośd, ciśnienie, moc silnika napędowego, poj. zbiornika, średnica przewodów, itp.); 14 S t r o n a

zasady doboru aparatury hydraulicznej; remonty układów i aparatury (elementów) hydraulicznych. W kolejnym pytaniu eksperci zostali poproszeni o określenie w jakich zajęciach z przedstawionej siatki programowej wsparcie w postaci platformy e-learningowej dostosowanej do użycia na urządzeniach mobilnych będzie najbardziej przydatne. W tabeli 1 zostały przedstawione średnie ocen ekspertów oraz zaproponowane do wsparcia tematy. Tabela 1. Ocena przydatności wsparcia mobilnego dla bloków tematycznych zaplanowanych w ramach studiów podyplomowych pn. Napędy i Sterowanie Płynowe Przedmiot z prezentowanej siatki programowej Blok: Hydraulika Blok: Pneumatyka Blok: Elektrohydraulika Ocena przydatności zajęd mobilnych dla przedmiotu (w skali od 1 mało przydatny do 5 bardzo przydatne) 3,5 3,5 4,75 Blok: Elektropneumatyka 4,75 Proponowane tematy wsparcia mobilnego akumulatory hydrauliczne, uszczelnienia hydrauliczne, zasady działania różnego typu zaworów (z wykorzystaniem animacji), symulacje komputerowe działao zaworów i układów sterowania (prostych) animacje. zasady działania różnego typu zaworów (z wykorzystaniem animacji), symulacje komputerowe działao zaworów i układów sterowania (prostych) animacje. programowanie serowników np. PPL, akumulatory hydrauliczne, uszczelnienia hydrauliczne, sterowanie proporcjonalne, technika proporcjonalna i serwozawory - dwiczenia laboratoryjne. programowanie serowników np. PPL, sterowanie proporcjonalne, technika proporcjonalna i serwozawory - dwiczenia laboratoryjne. Następnie eksperci zostali poproszeni o określenie innych tematów, nieuwzględnionych w zaprezentowanej siatce programowej, które mogłoby objąd wsparcie e-learningowe i/lub mobilne. Propozycje ekspertów były następujące: projektowanie, dóbr, zasada działa układów hydraulicznych; sterowanie układami hydraulicznymi oraz pneumatycznymi; monitoring sieci sprężonego powietrza (określenie parametrów jakościowych); koszty produkcji sprężonego powietrza, straty itp.; prezentacja różnych (typowych i nietypowych) rozwiązao konstrukcyjnych elementów hydraulicznych przez producentów (np. na bazie kart katalogowych); zasady projektowania i obliczeo inżynierskich układów hydraulicznych i pneumatycznych. 15 S t r o n a

W ankiecie zostały również zadane pytania otwarte dotyczące wyjazdów studyjnych zaplanowanych w siatce programowej dla studiów podyplomowych z zakresu hydrauliki i pneumatyki ( 4 wizyty studyjne w zakładach przemysłowych). Eksperci zostali poproszeni o podanie tematów, jakie ich zdaniem powinny byd poruszone w ramach tych wizyt studiach podyplomowych. Zostały przedstawione następujące propozycje: technologie wykonania; budowa i zasada działania elementów produkcyjnych; procedury odbiorcze (NOT) aparatury sterującej, pomp, silników; zasady prowadzenia remontów elementów hydraulicznych; innowacyjne technologie hydrauliki i pneumatyki używane w nowoczesnym przemyśle; problemy z jakimi stykają się pracownicy tych zakładów oraz sposoby ich rozwiazywania; technologia montażu elementów hydraulicznych; diagnozowanie i monitorowanie stanów układów hydraulicznych; procesy technologiczne wykonywanie elementów hydraulicznych lub pneumatycznych; kontrola podstawowych parametrów pracy elementów hydraulicznych lub pneumatycznych; procedury projektowania układów hydraulicznych i pneumatycznych; technologia wykonywania elementów hydrauliki siłowej; montaż i kontrola elementów hydraulicznych i pneumatycznych; regeneracja, ocena stanu technicznego siłowników hydraulicznych; montaż i kontrola układów płynowych; praktyczne zagadnienia budowy (montażu) układów sterowania (hydraulicznego i pneumatycznego); praktyczne zagadnienia testowania układów - przykładowa aparatura testowa. Wśród zaproponowanej tematyki zajęd przeprowadzonych w zakładach pracy przeważała tematyka związana z montażem i diagnozowaniem układów i ich elementów. Kierując się opiniami ekspertów warto rozważyd te zagadnienia jako tematykę wyjazdów studyjnych. Eksperci zostali poproszeni również o propozycje ośrodków, gdzie takie wyjazdy mogłyby się odbyd. Podane propozycje w większości były to konkretne zakłady będące liderami w branży na rynku polskim. Dodatkowo częśd ankietowanych podała propozycje tematów, które mogą byd realizowane w poszczególnych ośrodkach. W prezentowanej poniżej liście w nawiasie podano liczbę odpowiedzi, jeśli któraś z nich powtarzała się kilkukrotnie: PONAR WADOWICE - produkcja i sprawdzanie aparatury hydraulicznej (7); PREMA KIELCE - produkcja i sprawdzanie elementów pneumatyki (4); PARKER WROCŁAW - elementy łączeniowe (3); WPH WROCŁAW (2); Sauer - Dahfas WROCŁAW (2); PONAR SILESIA - produkcja i uruchomienie układów sterowania hydraulicznego ; PZL HYDRAL WROCŁAW; 16 S t r o n a

TEST Systemy Uszczelniające; HYDRO BIELSKO-BIAŁA; Kret i ski; Festo WROCŁAW; PNEUMAT WROCŁAW; zakłady inwestujące w automatyzację, nowe technologie oraz własne biura projektowe ; Na podstawie odpowiedzi ekspertów warto uwzględnid w trakcie wizyt zakład PONAR WADOWICE (ze względu na dużą ilośd wskazao) oraz WROCŁAW jako miasto, gdzie znajduje się duża ilośd zakładów będących potencjalnie interesujących dla uczestników studiów. Kolejnym poruszonym w ankiecie zagadnieniem był udział teorii i praktyki w zajęciach z przedstawionej siatki programowej (tabela 2). Poproszono ekspertów o opinię w jaki sposób ten udział powinien się kształtowad oraz o informacje jakie dla poszczególnych przedmiotów formy prowadzenia zajęd są według danej osoby najbardziej korzystne (możliwe było określenie zarówno formy jak i tematyki zajęd): Tabela 2. Opinia ekspertów dotycząca stosunku teorii do praktyki oraz propozycje formy i tematyki zajęd mobilnych Przedmiot z prezentowanej siatki programowej TEORIA (% czasu zajęd) PRAKTYKA (% czasu zajęd) Proponowana tematyka zajęd praktycznych Najbardziej korzystne formy realizacji zajęd praktycznych Blok: Hydraulika 50 50 samodzielna budowa z elementów składowych w laboratorium, montaż układów i elementów (kontrola i diagnostyka), pomiary charakterystyk, dwiczenia z doboru zamienników aparatury sterującej różnych firm, wymiarowanie układu hydraulicznego (projekt). Blok: Pneumatyka 48,75 51,25 sprawdzanie wpływu nastaw zaworów na efekty działania układu, montaż układów i elementów (kontrola i diagnostyka), pomiary charakterystyk. Blok: Elektrohydraulika 43,125 56,875 sprawdzanie możliwości sterowanie elektronicznego i rozdzielczości zaworów, montaż układów w oparciu głownie o połączenia elektryczne, uruchomienie różnych algorytmów sterowania układu, laboratorium - sterowanie odbiornikiem za pomocą rozdzielacza proporcjonalnego. prezentacja multimedialna, zajęcia laboratoryjne. prezentacja multimedialna, zajęcia laboratoryjne. prezentacja, programowanie sterowników, laboratorium połączone z możliwością sterowania mobilnego. 17 S t r o n a

Blok: Elektropneumatyka 43,125 56,875 montaż układów w oparciu głownie o połączenia elektryczne, uruchomienie różnych algorytmów sterowania układu. prezentacja, programowanie sterowników, laboratorium połączone z możliwością sterowania mobilnego. W zaproponowanych blokach tematycznych najodpowiedniejszy stosunek teorii do praktyki to około 50%. Kolejna grupa zagadnieo poruszanych w badaniu dotyczyła korzyści z nawiązania w ramach planowanych studiów podyplomowych współpracy z innymi ośrodkami. Wszyscy eksperci uznali, że dla przedstawionego programu zajęd będzie korzystne nawiązanie współpracy z innymi jednostkami. Spośród różnych jednostek jako najbardziej korzystną współpracę eksperci podali kooperację z przedsiębiorstwami (8 z 8 osób; wykres 7). Typ jednostki, z jaką byłaby najbardziej korzystna współpraca w ramach prowadzonych studiów podyplomowych 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Jednostka naukowa krajowa; Jednostka naukowa zagraniczna; Przedsiębiorstwo; Inne; Wykres 7. Typ jednostki, z jaką byłaby najbardziej korzystna współpraca w ramach prowadzonych studiów podyplomowych Spośród innych jednostek (wykres 7) eksperci podali następujące propozycje: CETOP; ośrodki badawcze; jednostki certyfikujące; firmy produkujące elementy hydrauliczne i pneumatyczne (dostawcy na rynek). Kolejnym poruszanym zagadnieniem były cechy, dla których uczelnia powinna zdecydowad się na współpracę z jednostką wyżej wskazanego typu oraz jakie cechy powinny byd brane przy planowaniu takiej współpracy pod uwagę (wykres 8). 18 S t r o n a

Czynniki ważne dla podjęcia współpracy z daną jednostką Inne; Doświadczenie w realizacji tego typu przedsięwzięd; Komplementarne kompetencje pracowników/ kadry dydaktycznej; Dobre zaplecze techniczne (możliwośd realizacji zajęd w innym ośrodku); Prestiż / renoma ośrodka; Odległośd; 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Wykres 8. Czynniki ważne dla podjęcia współpracy z daną jednostką Spośród innych czynników (wykres 8) eksperci wyróżnili: możliwośd zdobycia praktyki przez uczestników studiów oraz wiedzę i znajomośd aktualnego stanu techniki w dziedzinie napędu i sterowania płynowego w danej jednostce. W ankiecie poruszono również kwestię formy współpracy jaka mogłaby zaistnieć pomiędzy uczelnią a wybraną jednostką, a która by była najbardziej korzystna dla zaprezentowanego programu studiów podyplomowych (wykres 9). 19 S t r o n a

Formy współpracy korzystne dla planowanych studiów podyplomowych Inne; Prowadzenie wizyt studyjnych dla uczestniczek/ ków studiów podyplomowych (organizacja pracy; organizacja zaplecza; spełnianie norm jakościowych etc.); Zaangażowanie w dydaktykę pracowników/ kadry jednostki; Wykorzystanie zaplecza informatycznego np. platformy e- learningowej tej jednostki; Skorzystanie z infrastruktury przemysłowej/ laboratoryjnej innej jednostki; Wspólna modyfikacja zaproponowanego programu kształcenia; możliwośd weryfikacji programów kształcenia i dostosowanie ich do aktualnych potrzeb rynkowych; Wykres 9. Formy współpracy korzystne dla studiów podyplomowych pn. Napędy i Sterowanie Płynowe Kolejne z pytao w ankiecie dotyczyło przydatności do zajęd realizowanego w ramach projektu stanowiska do zajęd zdalnych. Wszyscy eksperci uznali stanowisko zdalne za przydatne do zajęd podczas studiów podyplomowych. Eksperci zwrócili uwagę w szczególności na następujące aspekty: możliwośd zdalnych obserwacji przebiegu badao; nie wszystkie zajęcia wymagają osobistego uczestnictwa; możliwośd realizacji dwiczenia w różnych warunkach, utrwalenie materiału i wiedzy; możliwośd bezpośredniego dostępu ("manualnego") do tego stanowiska; możliwośd zapoznania się z nowoczesnymi elementami; zastosowanie teorii w praktyce; 0 1 2 3 4 5 6 7 umożliwi to powiązanie akcji z reakcją układu i śledzenie tego w czasie rzeczywistym; stanowisko jest nowością, która daje możliwości wykraczające poza e-learning, gdyż daje możliwośd zdalnej realizacji zadania na obiekcie rzeczywistym; stanowisko umożliwi kilkukrotne wykonanie dwiczenia przez studentów - sprawdzanie różnych nastaw zaworów, utrwalenie informacji uzyskanych w trakcie dwiczenia, określenie możliwości sterowao zdalnych i kontroli. 20 S t r o n a

Następne pytanie było związane z warunkami jakiem zdaniem ekspertów powinno spełniad tego typu stanowisko, aby mogło byd wykorzystywane nie tylko przez Politechnikę Krakowską, ale również inne uczelnie do zajęd z tego rodzaju studiów podyplomowych. Eksperci zwrócili uwagę na następujące kwestie: dostępnośd w Internecie dla wybranych "trenerów", aby można było na wykładach zaprezentowad przebieg doświadczeo; niezawodna praca stanowiska; rozbudowane funkcje diagnostyczne pozwalające na ciągły podgląd stanu układu; opracowanie panelu sterującego obrazującego ustawienia stanowiska; spełnienie wymagao bezpiecznego dostępu (zabezpieczenia oraz rejestracja historii); spełnienie wymagao bezpieczeostwa działania (przegrzanie oleju, zabezpieczenia ppoż., przeciążenia etc.); stworzenie systemu nadzorowania pracy; stanowisko powinno byd regularnie modyfikowane - zgodnie z nurtem wyznaczanym przez przemysł; producenci elementów hydraulicznych oraz pneumatycznych mogą "zlecad" badania na swoich elementach - studenci mają dostęp do nowości; stanowisko poza prostym sterowaniem powinno umożliwiad zdalne manipulowanie elementów w układach płynowych, a następnie jego sterowanie; powinno byd opracowane w formie dokumentacji w oparciu o stosowane standardy, co do platformy informatycznej oraz wejśd - wyjśd sprzętowych; wykorzystanie stanowiska do badania serwozaworów (lub zaworów proporcjonalnych); wykorzystanie stanowiska przez inne jednostki do szkoleo z zakresu technik sterowao elektrohydraulicznych bez konieczności budowania własnych stanowisk. Eksperci zostali również poproszeni o określenie jakiego typu oprogramowanie z zakresu hydrauliki i pneumatyki mogłoby być stworzone jako pomoc dla uczestniczek / ów studiów podyplomowych pn. Napędy i Sterowanie Płynowe lub jakie istniejące oprogramowanie powinno być wykorzystane do zajęć podczas planowanych studiów. Respondenci podali następujące propozycje: FLUID-SIM; symulacyjne składowanie układów; bazy danych elementów hydraulicznych i pneumatycznych; proste i tanie oprogramowanie do rysowania schematów ideowych z wizualizacją przepływów działania elementów i napędów wykonawczych; oprogramowanie do rozwiązywania testów poziomu wiedzy studentów; oprogramowanie do analizy schematów ideowych układów hydraulicznych; oprogramowanie do demonstrowania zasad działania poszczególnych typów aparatury hydraulicznej (animacja, opis działania etc.); oprogramowanie symulacyjne zachowania się i dobór elementów w oparciu o moc wyjściową, ciśnienie robocze, wydajnośd wyjściową; oprogramowanie mogłoby zawierad standardowe elementy 1-4 producentów, którzy jednocześnie zbudowaliby bazę ich elementów (jako forma reklamy); 21 S t r o n a

wykorzystanie istniejących programów specjalistycznych do projektowania układów tj. Simmulation X, Automation Studio, VisSim itp.; oprogramowanie pozwalające na budowę i testowanie wirtualne zbudowanego układu; KTR - dobór sprzęgieł i chłodni; EMMEGI, OLAER - dobór akumulatorów; STAUFF - obróbka i analiza sygnałów pomiarowych (ciśnienie, temperatura, przepływ); FESTO pneumatyka; INTERNOMEN, MAHLE - dobór filtrów. Ostatnie pytanie w ankiecie dotyczyło propozycji ekspertów dotyczących dodatkowych zajęć oraz kwestii, które mogłyby zostać poruszone w ankiecie. Propozycje dotyczyły: analiza zjawisk dynamicznych (uzupełnienie zagadnieo programowych); kwestie prawne dot. układów hydraulicznych (i aparatury hydraulicznej), deklaracje zgodności, certyfikaty, etc. (Dyrektywa Ciśnieniowa, Dyrektywa Maszynowa, Dyrektywa Niskonapięciowa, Dyrektywa EMC, Dyrektywa Atex, inne normy tj. ISO/CETOP); praca koocowa. 4.2. Spawalnictwo Pierwsze z zadanych pytao dotyczyło ogólnej opinii dotyczącej zaprezentowanego programu studiów. Większośd respondentek/ów uznała, że zaprezentowany program jest innowacyjny (9 z 10 osób). Jedna osoba oznaczyła, że jej zdaniem przedstawiony program nie jest innowacyjny, jednak w kolejnym pytaniu wskazała ona elementy innowacyjne. Następnie eksperci zostali poproszeni o wyszczególnienie elementów, które decydują o innowacyjności zaproponowanego programu (wykres 10). Podane odpowiedzi dotyczyły przede wszystkim: wspomagania procesu kształcenia przez Internet / platformy mobilne (10 z 10 osób), możliwości uczestniczenia w zajęciach laboratoryjnych prowadzonych u potencjalnych pracodawców (9 z 10 osób) oraz przewidzianych wyjazdów studyjnych do przedsiębiorstw z branży (9 z 10 osób). Eksperci zostali również spytani o to jakie kompetencje, ich zdaniem, powinny rozwijad studia podyplomowe z zakresu spawalnictwa (wykres 11). Wśród nich jako najistotniejsze zostały wymienione: umiejętności specjalistyczne z dziedziny podjętych studiów podyplomowych (8 z 10 osób), wiedza teoretyczna na temat danego zagadnienia (8 z 10 osób) i umiejętnośd zastosowania poznanej teorii w praktyce (8 z 10 osób). 22 S t r o n a

Elementy, które decydują o innowacyjności programu studiów z zakresu spawalnictwa Inne; Zaprezentowany program nie pozwala na ocenę jego innowacyjności; Realizacja projektów indywidualnie dobranych pod potrzeby uczestnika; Wyjazdy studyjne do przedsiębiorstw z branży; Prowadzenie zajęd przez praktyków z przemysłu; Możliwośd uczestniczenia w zajęciach laboratoryjnych prowadzonych u potencjalnych pracodawców; Studia wspomagane przez Internet / platformy mobilne; 0 2 4 6 8 10 12 Wykres 10. Elementy, które zdaniem ekspertów, decydują o innowacyjności programu studiów z zakresu spawalnictwa 23 S t r o n a

Kompetencje jakie powinien rozwijad program studiów z zakresu spawalnictwa Inne Trudno powiedzied Praca w zespole Kreatywne myślenie Kompetencje z zakresu organizacji i zarządzania Zdolności analityczne Wiedza specjalistyczna Umiejętnośd obsługi specjalistycznych programów komputerowych Umiejętnośd obsługi maszyn i urządzeo Umiejętnośd zastosowania poznanej teorii w praktyce Wiedza teoretyczna na temat danego zagadnienia Umiejętnośd samodzielnego rozwiązywania problemów zawodowych z dziedziny podjętych studiów podyplomowych Umiejętności specjalistyczne z dziedziny podjętych studiów podyplomowych 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Wykres 11. Kompetencje jakie, zdaniem ekspertek/ów, powinien rozwijad program studiów z zakresu spawalnictwa Kolejne pytanie dotyczyło opinii ankietowanych na temat czy wymagane jest rozszerzenie zaproponowanej siatki o dodatkowe zagadnienia. 3 osoby stwierdziły, że zaproponowany zakres jest wystarczający, 7 osób stwierdziło, że warto rozszerzyd siatkę o dodatkowe zagadnienia. Jako dodatkowe propozycje zostały zgłoszone: zagadnienia praktyczne ; tworzenie dokumentacji; czytanie norm; uprawnienia i uregulowania prawne; spawalnośd materiałów konstrukcyjnych; badania nieniszczące złączy spawnych; badania niszczące złączy spawnych. Warto zauważyd, że częśd z tych propozycji była uwzględniona w prezentowanym programie. 24 S t r o n a

W kolejnym pytaniu eksperci zostali poproszeni o określenie w jakich zajęciach z przedstawionej siatki programowej wsparcie w postaci platformy e-learningowej dostosowanej do użycia na urządzeniach mobilnych będzie najbardziej przydatne. W tabeli 3 zostały przedstawione średnie ocen ekspertów oraz zaproponowane do wsparcia tematy. Tabela 3. Ocena przydatności wsparcia mobilnego dla zaplanowanych w ramach studiów podyplomowych z zakresu spawalnictwa przedmiotów Przedmiot z prezentowanej siatki programowej Ocena przydatności zajęd mobilnych dla przedmiotu (w skali od 1 mało przydatny do 5 bardzo przydatne) Proponowane tematy wsparcia mobilnego Materiały inżynierskie i metaloznawstwo spawalnicze Zarządzanie środowiskiem, zdrowie i bezpieczeostwo Podstawy technologii spawalniczych (podstawy procesów spawalniczych) Spawalnicze materiały dodatkowe Badania własności złączy spawanych Urządzenia i wyposażenie spawalnicze Projektowanie i konstruowanie złączy, wyrobów i konstrukcji spajanych Organizacja, mechanizacja i automatyzacja produkcji spawalniczej Zarządzanie technologiami w przedsiębiorstwie w aspekcie technologii spawalniczych Specjalistyczny język angielski - technologie spawalnicze Zarządzanie jakością i dokumentowanie Komputerowe wspomaganie w spawalnictwie CAW Dwiczenia praktyczne 2,67 Brak propozycji Seminarium dyplomowe 3,5 2,6 3,3 3,2 3,1 2,4 3,1 3 3 3,6 3,3 3,3 3,22 określenie spawalności materiałów, określenie mikrostruktury i makrostruktury. przepisy, przykłady. materiały spawne. bazy materiałów, baza materiałów dodatkowych i ich zamienniki, klasyfikacje. sposoby badao. przykłady, klasyfikacje. programy ułatwiające projektowanie, przykłady. przykłady, klasyfikacje. metody, sposoby, przykłady. słownik terminów spawalniczych, słownik mobilny, słownik, teksty. przykłady wymagao certyfikacyjnych, procedury. opis (instrukcja). zakres pracy koocowej, sprawozdania z etapów przygotowania pracy. 25 S t r o n a

Następnie eksperci zostali poproszeni o określenie innych tematów, nieuwzględnionych w zaprezentowanej siatce programowej, które mogłoby objąd wsparcie e-learningowe i/lub mobilne. Propozycje ekspertów były następujące: spawalnicze materiały dodatkowe; specjalistyczny język angielski; problemy spawalnicze - przykłady omawiane przez specjalistów z przemysłu; zajęcia dotyczące planów spawania; tworzenie WPS-ów; kwalifikowanie technologii spawalniczych; nowoczesne metody spawania; zakres uprawnieo. W ankiecie zostały również zadane pytania otwarte dotyczące wyjazdów studyjnych zaplanowanych w siatce programowej dla studiów podyplomowych z zakresu spawalnictwa (wizyty studyjne w zakładach przemysłowych). Eksperci zostali poproszeni o podanie tematów, jakie ich zdaniem powinny byd poruszone w ramach tych wizyt studiach podyplomowych. Zostały przedstawione następujące propozycje: powiązanie dokumentacji technologicznej z rzeczywistym wytwarzaniem; wymagania SJZ wg PN-EN 3834; problemy praktyczne i sposoby radzenia sobie z nimi; nowoczesne technologie spawania; informacje dotyczące występowania różnych przypadków podczas spawania; na czym polega proces spawania; zakres odpowiedzialności i obowiązków; zrobotyzowane, zautomatyzowane spawanie; praktyczne rozwiązania typowych problemów; przekazanie wiedzy praktycznej przez osoby bezpośrednio zajmujące się spawaniem; najczęstsze problemy w spawaniu materiałów; przemysłowe metody spawania; nowoczesne technologie spawania konstrukcji specjalnych; organizacja produkcji spawalniczej; zastosowanie teorii w praktyce; najczęściej występujące problemy związane z praktyką i jak dana firma sobie z nimi radzi. Wśród zaproponowanych tematów powtarzają się tematy związane z rozwiązaniem problemów występujących w przedsiębiorstwach. Kierując się opiniami ekspertów warto rozważyd te zagadnienia jako tematykę wyjazdów studyjnych. Eksperci zostali poproszeni również o propozycje ośrodków, gdzie takie wyjazdy mogłyby się odbyd. Podane propozycje w większości były to ogólne charakterystyki potencjalnych zakładów: 26 S t r o n a

konstrukcji spawnych; konstrukcji "obrabianych" np. zbiorników, pojazdów szynowych; w zakładach, które są wszechstronne tzn. stosują wiele rodzajów spawania, stosują nowoczesne technologie; duże zakłady wytwarzania konstrukcji stalowych; branża motoryzacyjna, energetyczna; w zakładach realizujących spawanie dużych konstrukcji np. MOSTOSTAL. Dodatkowo częśd ankietowanych podała propozycje ośrodków, w których mogą byd realizowane wizyty studyjne: WSK Rzeszów (2 wskazania); Novnar Kraków; Instytut Spawalnictwa; Centrum Innowacyjnych Technologii Laserowych - Energoinstal Poręba. Na podstawie odpowiedzi ekspertów warto uwzględnid w trakcie wizyt zakład WSK RZESZÓW. Kolejnym poruszonym w ankiecie zagadnieniem był udział teorii i praktyki w zajęciach z przedstawionej siatki programowej (tabela 4). Poproszono ekspertów o opinię w jaki sposób ten udział powinien się kształtowad oraz o informacje jakie dla poszczególnych przedmiotów formy prowadzenia zajęd są według danej osoby najbardziej korzystne (możliwe było określenie zarówno formy jak i tematyki zajęd): Tabela 4. Opinia ekspertów dotycząca stosunku teorii do praktyki oraz propozycje formy i tematyki zajęd mobilnych Przedmiot z prezentowanej siatki programowej TEORIA (% czasu zajęd) PRAKTYKA (% czasu zajęd) Materiały inżynierskie i metaloznawstwo spawalnicze 68 32 Zarządzanie środowiskiem, zdrowie i bezpieczeostwo 89,5 10,5 Podstawy technologii spawalniczych (podstawy procesów spawalniczych) 52 48 Spawalnicze materiały dodatkowe 79 21 Badania własności złączy spawanych 43 57 Proponowana tematyka zajęd praktycznych analiza przypadków, obserwacje makro- i mikroskopowe, przygotowanie próbek, interpretacja wyników. Brak propozycji podstawy teoretyczne. zasady doboru materiałów spawanych, odczyt oznaczeo. badania NDT i DT (niszczące i nieniszczące). Najbardziej korzystne formy realizacji zajęd praktycznych dwiczenia, zajęcia laboratoryjne. wykład, pokaz. dwiczenia, zajęcia laboratoryjne, spotkania z praktykami, laboratorium spawalnicze. dwiczenia, pokazy w firmach z branży. zajęcia laboratoryjne. 27 S t r o n a

Urządzenia i wyposażenie spawalnicze 52 48 Projektowanie i konstruowanie złączy, wyrobów i konstrukcji spajanych 46,5 53,5 Organizacja, mechanizacja i automatyzacja produkcji spawalniczej Zarządzanie technologiami w przedsiębiorstwie w aspekcie technologii spawalniczych Specjalistyczny język angielski - technologie spawalnicze Zarządzanie jakością i dokumentowanie 62 38 67 33 88 12 70 30 Komputerowe wspomaganie w spawalnictwie CAW 37 63 Dwiczenia praktyczne Seminarium dyplomowe 3,5 96,5 28,33 71,67 Brak propozycji wspomaganie komputerowe, wymiarowanie, projekt np. projektowanie reprezentatywnych złączy. projektowanie komputerowe procedur (programy). Brak propozycji Brak propozycji przygotowanie przykładowej dokumentacji, analiza norm. przygotowanie przykładowych instrukcji technologii spawania, projekt komputerowy. Brak propozycji Brak propozycji zajęcia laboratoryjne, wizyty w zakładach przemysłowych, pokazy różnego rodzaju sprzętu i rozwiązao. samodzielne wykonywanie projektów, dwiczenia (np. tworzenie WPS-ów), laboratoria komputerowe. projekt, wizyty w zakładach produkcyjnych. zajęcia w terenie w przedsiębiorstwach, wizyty w przedsiębiorstwach, dwiczenia projektowe, projekt. spotkania ze specjalistami z różnych części Europy. zajęcia w terenie w przedsiębiorstwach, dwiczenia, dwiczenia projektowe, projekt. zajęcia laboratoryjne, laboratorium komputerowe. wyjazd do firm spawalniczych, dwiczenia, zajęcia laboratoryjne, zajęcia w zakładach przemysłowych. Seminarium. Kolejna grupa zagadnieo poruszanych w badaniu dotyczyła korzyści z nawiązania w ramach planowanych studiów podyplomowych współpracy z innymi ośrodkami. Wszyscy eksperci uznali, że dla przedstawionego programu zajęd będzie korzystne nawiązanie współpracy z innymi jednostkami. Spośród różnych jednostek jako najbardziej korzystną współpracę eksperci podali kooperację z innymi jednostkami naukowymi z kraju (8 z 10 osób) oraz z przedsiębiorstwami (7 z 10 osób; wykres 12). 28 S t r o n a

9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Typ jednostki, z jaką byłaby najbardziej korzystna współpraca w ramach prowadzonych studiów podyplomowych Jednostka naukowa krajowa; Jednostka naukowa zagraniczna; Przedsiębiorstwo; Inne (laboratorium w "szkole spawania"); Wykres 12. Typ jednostki, z jaką byłaby najbardziej korzystna współpraca w ramach prowadzonych studiów podyplomowych Kolejnym poruszanym zagadnieniem były cechy, dla których uczelnia powinna zdecydowad się na współpracę z jednostką wyżej wskazanego typu oraz jakie cechy powinny byd brane przy planowaniu takiej współpracy pod uwagę (wykres 13). Czynniki ważne dla podjęcia współpracy z daną jednostką Inne; Doświadczenie w realizacji tego typu przedsięwzięd; Komplementarne kompetencje pracowników/ kadry dydaktycznej; Dobre zaplecze techniczne (możliwośd realizacji zajęd w innym ośrodku); Prestiż / renoma ośrodka; Odległośd; 0 2 4 6 8 10 12 Wykres 13. Czynniki ważne dla podjęcia współpracy z daną jednostką 29 S t r o n a

Spośród innych czynników (wykres 13) eksperci wyróżnili: "szkoła spawania" - żeby słuchacze mogli podwiczyd spawanie; Instytut Spawalnictwa - ośrodek wiodący, certyfikaty. W ankiecie poruszono również kwestię formy współpracy jaka mogłaby zaistnieć pomiędzy uczelnią a wybraną jednostką, a która by była najbardziej korzystna dla zaprezentowanego programu studiów podyplomowych (wykres 14). Formy współpracy korzystne dla studiów podyplomowych z zakresu spawalnictwa Inne; Prowadzenie wizyt studyjnych dla uczestniczek/ ków studiów podyplomowych (organizacja pracy; organizacja zaplecza; spełnianie norm jakościowych etc.); Zaangażowanie w dydaktykę pracowników/ kadry jednostki; Wykorzystanie zaplecza informatycznego np. platformy e- learningowej tej jednostki; Skorzystanie z infrastruktury przemysłowej/ laboratoryjnej innej jednostki; Wspólna modyfikacja zaproponowanego programu kształcenia; możliwośd weryfikacji programów kształcenia i dostosowanie ich do aktualnych potrzeb rynkowych; Wykres 14. Formy współpracy korzystne dla studiów podyplomowych z zakresu spawalnictwa Kolejne z pytao w ankiecie dotyczyło przydatności do zajęd realizowanego w ramach projektu oprogramowania z zakresu spawalnictwa. 9 ekspertek/ów uznało to oprogramowania za przydatne do zajęd podczas studiów podyplomowych, 1 osoba nie odpowiedziała na pytanie (brak zaznaczenia w ankiecie). Eksperci zwrócili uwagę w szczególności na następujące aspekty: program rozszerzy nauczanie; oprogramowanie usprawni proces opracowania technologii; 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 30 S t r o n a

dzięki oprogramowaniu będzie istniała możliwośd korzystania z materiałów praktycznie wszędzie; oprogramowanie przyśpieszy i ułatwi rozwiązywanie poszczególnych zagadnieo; zapewni ono ułatwiony dostęp do materiałów dydaktycznych (możliwośd samodzielnych prób spawania i prowadzenia obliczeo); z oprogramowania będzie można skorzystad mimo wiedzy teoretycznej (weryfikacja obliczeo); oprogramowanie udostępnia materiał umożliwiający poszerzenie wiedzy w łatwy sposób; program umożliwi dobór najbardziej optymalnych metod spawania; program będzie przydatny przy doborze materiałów i technologii spawania. Następne pytanie było związane z warunkami jakiem zdaniem ekspertki/ta powinno spełniad tego typu oprogramowanie, aby mogło byd wykorzystywane nie tylko przez Politechnikę Krakowską, ale również inne uczelnie do zajęd z tego rodzaju studiów podyplomowych. Eksperci zwrócili uwagę na następujące kwestie: dostępnośd; zgodnośd z aktualnymi normami i wymaganiami; łatwośd użytkowania, proste w obsłudze; dostępne wyłącznie dla uczestników; aktualna baza danych. Ostatnie pytanie w ankiecie dotyczyło propozycji ekspertów dotyczących dodatkowych zajęć oraz kwestii, które mogłyby zostać poruszone w ankiecie. Propozycje dotyczyły: wykłady ekspertów z przemysłu (2-3 głównych spawalników z firm lub osoby z firm wdrażające normy 3834 lub 1090); duży nacisk na zajęcia praktyczne, zaangażowanie uczestników w wykonywanie dwiczeo; rozszerzenie treści o: lutowanie, zgrzewanie; kwestie związane z problematyką przy awarii konstrukcji spawnych - analiza przypadków; spawalnośd materiałów konstrukcyjnych; poruszenie kwestii czy ilośd godzin na dany temat jest wystarczająca. 31 S t r o n a