SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI FUNDACJI INSTYTUT ROZWOJU REGIONALNEGO ZA ROK 2009

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI FUNDACJI INSTYTUT ROZWOJU REGIONALNEGO ZA ROK 2009 Na mocy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 8 maja 2001 r. w sprawie ramowego zakresu sprawozdania z działalności fundacji (Dz. U. Nr 50, poz. 529) Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego (zwana dalej Fundacją ) przedkłada sprawozdanie z działalności za rok 2009. 1. Podstawowe dane Fundacji (stan na koniec okresu sprawozdawczego): 1.1. Nazwa Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego. 1.2. Siedziba Kraków. 1.3. Adres ul. Wybickiego 3A, 31-261 Kraków. 1.4. Data wpisu do KRS-u 26 sierpnia 2003 r. 1.5. Nr KRS 0000170802. 1.6. Nr REGON 356746471. 1.7. Członkowie zarządu (stan na koniec okresu sprawozdawczego): 1.7.1. Prezes Anna Maria Waszkielewicz, ul. L. Rydla 22/48, 30-130 Kraków. 1.7.2. Wiceprezes Aleksander Waszkielewicz, Michałowice I 244, 32-091 Michałowice. 1.8. Cele statutowe (stan na koniec okresu sprawozdawczego): Celem działania Fundacji jest promowanie, wspomaganie oraz propagowanie rozwoju regionalnego, w szczególności: a) działanie na rzecz osób niepełnosprawnych, w tym na rzecz osób niewidomych i słabowidzących, b) działalność wspomagająca rozwój gospodarczy i działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych, w tym: (a) tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów, (b) przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów w ramach regionów, (c) sprzyjanie długofalowemu rozwojowi gospodarczemu regionów, (d) promowanie spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej regionów, (e) oddziaływanie na zmiany struktury gospodarczej, (f) zwiększanie dochodów ludności, (g) poprawa produktywności gospodarki, wydajności pracy, (h) rozwój przedsiębiorczości, 1 z 126

(i) wzmacnianie regionalnej bazy ekonomicznej, (j) rozbudowa i modernizacja infrastruktury słuŝącej wzmacnianiu konkurencyjności, (k) tworzenie i absorpcja innowacji na rzecz rozwoju gospodarczego, (l) przyczynianie się do dostępu do najnowszych technologii, c) nauka, edukacja, oświata i wychowanie, w tym: (a) tworzenie i absorpcja innowacji na rzecz nauki, (b) budowa i umacnianie społeczeństwa informacyjnego, (c) zwiększanie poziomu wiedzy, (d) poprawianie jakości kształcenia, d) promocja zatrudnienia i aktywizacja zawodowa osób pozostających bez pracy i zagroŝonych zwolnieniem z pracy, w tym: (a) rozwój zawodowy i reorientacja zawodowa, e) upowszechnianie i ochrona praw kobiet oraz działalność na rzecz równych praw kobiet i męŝczyzn, w tym: (a) eliminowanie nierówności i promowanie równości pomiędzy kobietami i męŝczyznami, f) ekologia i ochrona zwierząt oraz ochrona dziedzictwa przyrodniczego, w tym: (a) ochrona środowiska, g) ochrona i promocja zdrowia oraz pomoc społeczna, h) kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i tradycji, w tym: (a) zachowanie i odbudowa dziedzictwa kulturowego, i) krajoznawstwo oraz wypoczynek dzieci i młodzieŝy, j) upowszechnianie kultury fizycznej i sportu, k) upowszechnianie i ochrona wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich a takŝe działania wspomagające rozwój demokracji. 2. Zasady, formy i zakres działalności statutowej (stan na koniec okresu sprawozdawczego): 2.1. Zgodnie ze statutem Fundacja realizuje swoje cele poprzez: a) inicjowanie, organizowanie, prowadzenie, wspieranie i finansowanie szkoleń, konferencji, seminariów, sympozjów, spotkań, zjazdów naukowych itp., b) inicjowanie, organizowanie, prowadzenie, wspieranie i finansowanie targów, wystaw, pokazów itp., c) inicjowanie, organizowanie, prowadzenie i finansowanie konkursów, 2 z 126

d) tworzenie, prowadzenie, wydawanie, dystrybuowanie, wspieranie i finansowanie informatorów, czasopism, ksiąŝek, filmów i innych publikacji multimedialnych, e) inicjowanie, organizowanie, prowadzenie i finansowanie kampanii społecznych, promocyjnych i informacyjnych, f) opracowywanie, wdraŝanie, promowanie, wspieranie i finansowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych słuŝących realizacji celów, g) udzielanie finansowego i rzeczowego wsparcia, h) organizowanie, prowadzenie, wspieranie i finansowanie doradztwa personalnego i pośrednictwa pracy, i) inicjowanie, tworzenie i wspieranie grup (samo)pomocowych oraz (samo)aktywizacyjnych i ich sieci, j) wspieranie i wdraŝanie do głównego nurtu polityki opracowywanych rozwiązań systemowych, k) upowszechnianie opracowywanych rozwiązań systemowych, l) rehabilitację zawodową, społeczną i psychoruchową, m) inicjowanie, tworzenie, prowadzenie, wspieranie i finansowanie centrów informacyjnych, n) inicjowanie, organizowanie, prowadzenie, wspieranie i finansowanie innych usług informacyjnych i doradczych, o) prowadzenie współpracy z uczelniami i innymi jednostkami naukowymi oraz organizacjami jednostek naukowych, p) fundowanie stypendiów, q) tworzenie, opracowywanie i wspieranie programów edukacyjnych, r) inicjowanie, organizowanie, prowadzenie, wspieranie i finansowanie projektów naukowo-badawczych, s) inicjowanie, organizowanie, uczestniczenie, wspieranie i finansowanie inicjatyw edukacyjnych, naukowych oraz dotyczących przedsiębiorczości, t) prowadzenie współpracy z przedsiębiorstwami i organizacjami przedsiębiorstw, u) inicjowanie, organizowanie, utrzymywanie, wspieranie i finansowanie współpracy, oraz powiązań między jednostkami naukowymi a przedsiębiorstwami, v) inicjowanie, organizowanie, uczestniczenie, wspieranie i finansowanie transferu technologii, w) inicjowanie, organizowanie, promowanie, wspieranie i finansowanie imprez i wydarzeń naukowych, gospodarczych, sportowych, kulturalnych lub o charakterze społecznym, x) współpracę w realizacji zadań statutowych z podobnymi organizacjami krajowymi i zagranicznymi, y) Inicjowanie, opracowywanie, prowadzenie, wspieranie i finansowanie innych działań, mających na celu realizację celów statutowych. 2.2. Główne zdarzenia prawne o skutkach finansowych: 2.2.1. ZłoŜenie wniosku do Państwowego Funduszu Rehabilitacja Osób Niepełnosprawnych o zlecenie realizacji zadań w ramach art. 36 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i dofinansowanie zadań: a. Rozwój zawodowy i osobisty osób niepełnosprawnych szansą na lepsze Ŝycie b. Wsparcie osób niepełnosprawnych wzrokowo w zakresie doboru specjalistycznego sprzętu i oprogramowania, współfinansowanego ze środków PFRON, jak równieŝ innych 3 z 126

źródeł - Tyfloświat - punkt konsultacyjny oraz internetowy portal technologiczny c. Samorząd równych szans d. Zwiększanie dostępności uczelni wyŝszych dla osób niepełnosprawnych e. Pełnosprawny Student f. Kampania informacyjna: wczesne wspomaganie szansą zrównowaŝonego rozwoju dziecka niepełnosprawnego g. Tyfloświat - czasopismo dotyczące technologii dostępowych dla osób z dysfunkcją wzroku Wniosek rozpatrzony pozytywnie. Dofinansowanie otrzymane. 2.2.2. ZłoŜenie wniosku do Państwowego Funduszu Rehabilitacja Osób Niepełnosprawnych o zlecenie realizacji zadań w ramach art. 36 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i dofinansowanie zadań: a. Tyflopodcast szkoleniowe audycje radiowe b. Network upowszechnianie dobrych praktyk samorządów Wniosek rozpatrzony pozytywnie. Dofinansowanie otrzymane. 2.2.3. Dofinansowanie otrzymane na realizację projektu Klucz do informacji - badanie dostępu do informacji dla osób niewidomych w ramach grantu Fundacji Batorego. 2.2.4. Dofinansowanie otrzymane z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego reprezentowanego przez Mazowiecką Jednostkę WdraŜania Programów Unijnych na realizację projektu Otwórz Oczy akcja i kampania promocyjno-informacyjna przeciwdziałająca wykluczeniu społecznemu osób niewidomych i słabowidzących w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Poddziałanie 7.2.1. 2.2.5. ZłoŜenie do Urzędu Miasta Krakowa oferty realizacji zadania publicznego Szkolenia informatyczne dla osób niepełnosprawnych na podstawie przepisów działu II rozdziału 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności poŝytku publicznego i o wolontariacie w formie wspierania wykonania zadania przez Gminę Miejską Kraków. Oferta rozpatrzona pozytywnie. Dofinansowanie wypłacone. 2.2.6. ZłoŜenie do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego oferty realizacji zadania publicznego Doszkalanie zawodowe osób z dysfunkcją słuchu na podstawie przepisów działu II rozdziału 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności poŝytku publicznego i o wolontariacie w formie wspierania wykonania zadania przez Województwo Małopolskie. Oferta rozpatrzona pozytywnie. Dofinansowanie wypłacone. 2.2.7. ZłoŜenie do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego oferty realizacji zadania publicznego Zorganizowanie konferencji pt Źródła finansowania i nowe kierunki działań 4 z 126

w projektach na rzecz osób niepełnosprawnych na podstawie przepisów działu II rozdziału 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności poŝytku publicznego i o wolontariacie w formie wspierania wykonania zadania przez Województwo Małopolskie. Oferta rozpatrzona pozytywnie. Dofinansowanie wypłacone. 2.2.8. ZłoŜenie wspólnie z organizacjami zagranicznymi wniosku o dofinansowanie projektu przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej w ramach projektu Transferu Innowacji, programu Leonardo da Vinci Uczenie się przez całe Ŝycie pt. BIFOCAL. Wniosek rozpatrzony pozytywnie. Dofinansowanie otrzymane. 2.2.9. ZłoŜenie do Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, Narodowej Agencji Programu Uczenie się przez całe Ŝycie wniosku o dofinansowanie projektu pt ACAD w ramach Transferu Innowacji Programu Leonardo da Vinci. Wniosek rozpatrzony pozytywnie. Dofinansowanie otrzymane. 2.2.10. ZłoŜenie wniosku do Państwowego Funduszu Rehabilitacja Osób Niepełnosprawnych o zlecenie realizacji zadań w ramach art. 36 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i dofinansowanie zadań Indywidualna praca z coachem na rok 2010. Wniosek rozpatrzony pozytywnie. Dofinansowanie otrzymane. 2.2.11. ZłoŜenie wniosku do Państwowego Funduszu Rehabilitacja Osób Niepełnosprawnych o zlecenie realizacji zadań w ramach art. 36 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i dofinansowanie zadań Kontynuacja prowadzenia placówki wsparcia i rozwoju osobistego osób niepełnosprawnych na rok 2010. Wniosek rozpatrzony pozytywnie. Dofinansowanie otrzymane. 2.3. Główne działania w ramach działalności statutowej: 2.3.1. Kontynuacja projektu Otwórz Oczy akcja i kampania promocyjno-informacyjna przeciwdziałająca wykluczeniu społecznemu osób niewidomych i słabowidzących współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Poddziałanie 7.2.1. 2.3.1.1. Informacja wstępna o projekcie Projekt Otwórz Oczy akcja i kampania promocyjno-informacyjna przeciwdziałająca wykluczeniu społecznemu osób niewidomych i słabowidzących realizowany był w okresie maj 2008 - czerwiec 2009 na terenie województwa mazowieckiego. Celem ogólnym 5 z 126

projektu było przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób niewidomych i słabowidzących i ich aktywizacja w róŝnych obszarach Ŝycia. Do osiągnięcia tego celu niezbędne było podjęcie działań, które wpływałby przede wszystkim na zmianę postawy ich otoczenia. Głównymi narzędziami projektu były: kampania społeczna oraz akcja aktywizująca społeczności lokalne. Zadaniem kampanii było przede wszystkim kształtowanie świadomości społecznej i przeciwdziałanie stereotypizacji osób niewidomych i słabowidzących poprzez propagowanie wizerunku tych osób w róŝnych rolach społecznych oraz jako aktywnej, kreatywnej i realizującej własne pomysły i plany na Ŝycie. Zmiana postaw społecznych i przeciwdziałanie powstawaniu krzywdzących stereotypów dotyczących osób niewidomych, bezpośrednio wpływa na ich pełne uczestnictwo w Ŝyciu zawodowym i społecznym. Grupę docelową kampanii stanowiły osoby w wieku 20-35 lat, mieszkający na terenie województwa mazowieckiego. Długofalowym efektem takich działań będzie minimalizacja zachowań dyskryminacyjnych oraz właściwie ukształtowana świadomość, wspierająca działania na rzecz tworzenia pozytywnego środowiska dla osób z niepełnosprawnością wzroku. Główne działania promocyjne były realizowane w 8 miastach: Warszawa, Radom, Płock, Siedlce Ostrołęka, Ciechanów, śyrardów i Mińsk Mazowiecki. Projekt miał równieŝ na celu aktywne włączenie odbiorców kampanii do tworzenia dostępnego i przyjaznego środowiska dla osób z niesprawnością wzrokową. W ramach akcji aktywizacyjnej zostały wysłane kwestionariusze badające poziom dostosowania instytucji samorządowych do potrzeb osób z dysfunkcją wzroku. Akcja skierowana była do takich instytucji jak: biblioteki, szkoły ponadgimnazjalne, urzędy miast i gmin, starostwa, ośrodki pomocy społecznej, urzędy pracy, powiatowe centra pomocy rodzinie, powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności, zakłady transportu miejskiego. Do włączania się w realizację kampanii zostali równieŝ zaproszeni internauci odwiedzający interaktywną stronę kampanii. Wszyscy, którzy chcieli wziąć czynny udział w kampanii mogli podpisać deklarację o wspieraniu działań antydyskryminacyjnych oraz zrobić test na stereotypowe myślenie. Dodatkowo strona stwarzała moŝliwość poinformowania o kampanii swoje najbliŝsze otoczenie poprzez umieszczenie banerów kampanii lub wysłaniu elektronicznej kartki z plakatem, a takŝe wypowiedzeniu się na temat problematyki osób niewidomych w Księdze Gości. 2.3.1.2. Szczegółowy opis przebiegu realizacji 2.3.1.2.1. Przygotowanie i przeprowadzenie kampanii promocyjno-informacyjnej a. Interaktywna strona kampanii www.otworzoczy.org Jednym z głównych narzędzi promocyjno-informacyjnych kampanii była strona internetowa, na której zamieszczone zostały informacje przybliŝające problematykę osób niewidomych i słabowidzących a takŝe promujące właściwy wizerunek osób z dysfunkcją wzroku. Internauci mogli zapoznać się z najbardziej popularnymi mitami na temat Ŝycia i sposobu funkcjonowania osób niewidomych i słabowidzących 6 z 126

i jednocześnie dowiedzieć się jak te mity obalać w swoim najbliŝszym otoczeniu. Drugim istotnym elementem strony był internetowy przewodnik savoir-vivre, czyli krótki instruktaŝ jak zachowywać się w towarzystwie osoby niewidomej lub słabowidzącej, w jaki sposób pomagać, a nie przeszkadzać. Oba materiały skutecznie informowały odbiorców kampanii kim są osoby niewidome i słabowidzące oraz w jaki sposób zmniejszyć dystans wobec tej grupy. Strona internetowa została przygotowana w sposób kreatywny i w formie odpowiadającej grupie docelowej projektu. Atrakcyjność strony została osiągnięta poprzez jej interaktywną formułę. Odbiorcy kampanii mogli wpisując słowo w języku polskim zobaczyć jego odpowiednik w języku Brajla lub włączyć się do promowania kampanii poprzez wysłanie elektronicznej pocztówki czy umieszczenie baneru kampanii na swoim blogu albo na prywatnych stronach internetowych. Grafika i kreacja strony w tym przekaz merytoryczny były precyzyjnie dobrane do sposobu i moŝliwości percepcyjnych młodych odbiorców. Treści informacyjne nie były obciąŝone językiem naukowym i specyficznym dla tej problematyki. Większość zagadnień była wyjaśniana w prosty sposób, tak aby był on zrozumiały dla uŝytkowników strony, którzy do tej pory nie spotkali się z tematem niepełnosprawności wzrokowej. Znaczna część informacji była umieszczona w formie grafiki lub obrazków. b. Dystrybucja materiałów wizerunkowych Bardzo istotną częścią kampanii było rozmieszczenie materiałów wizerunkowych tj. plakatów i pocztówek. Materiały te zostały rozdystrybuowane w 8 największych miastach Mazowsza: Warszawie, Płocku, Ostrołęce, Radomiu, Siedlcach, Mińsku Mazowieckim, Ciechanowie i śyrardowie. W samej Warszawie rozmieszczono aŝ 2000 plakatów, a w pozostałych miastach, w zaleŝności od wielkości, 4200 plakatów w sumie. Plakaty umieszczane były przy najbardziej ruchliwych ulicach, skrzyŝowaniach oraz w centrum miast lub w miejscach o największych skupiskach ludzi. Dodatkowym atutem promocyjnym była róŝnorodność treści plakatów oraz ich grafiki. Plakaty rozwieszane były w czterech róŝnych kolorach i o czterech róŝnych treściach. Wspólnym mianownikiem był ogólny przekaz kampanii dotyczący zwalczania stereotypowego myślenia i szukaniu tego co łączy a nie dzieli osoby pełnosprawne i niesprawne wzrokowo. Hasło towarzyszące zarówno plakatom jak i pocztówkom brzmiało Znajdź róŝnice Czas trwania promocji plakatów dwa tygodnie. Drugim materiałem wizerunkowym były pocztówki, których treść i grafika odpowiadały plakatom. Pocztówki umieszczane były w klubach, restauracjach, kawiarniach, pizzeriach i innych miejscach, gdzie uczęszczają młode osoby w kategorii wiekowej odpowiadającej targetowi kampanii. W sumie ponad 20 000 pocztówek trafiło do 212 klubów, restauracji i kawiarni na terenie wszystkich 8 miast. Pocztówki dystrybuowano dwuetapowo czyli jeden nakład a po dwóch tygodniach drugi, aby większość gości w lokalach mogła zapoznać się z ich treścią. c. Promocja w mediach (prasa, radio, Internet, mailing) 7 z 126

Do kampanii zaproszono dwóch patronów medialnych: naszemiasto.pl i eurostudent.pl. Wybór tych dwóch portali był ściśle powiązany z efektywnym docieraniem do młodych społeczności lokalnych. Portal naszemiasto.pl jest najbardziej rozpoznawalnym portalem o zasięgu lokalnym i trafia do wszystkich miast, w których kampania była realizowana. Drugi portal jest magazynem internetowym, którego grupą docelową są studenci. Patroni na swoich stronach umieścili baner kampanii wraz z informacją o jej zasięgu i działaniach. Banery posiadały odsyłacz na stronę kampanii. Wraz z rozpoczęciem kampanii zostały przesłane materiały prasowe do mediów na temat działań i problematyki, jaką porusza kampania. Informacje kierowane były przede wszystkim do prasy i radia o zasięgu regionalnym lub lokalnym. Informacje o kampanii ukazały się w Gazecie Wyborczej Stołecznej, na portalu gazeta.pl, Tygodnikach Płockim i Ciechanowskim, Times Polska Warszawa, oraz innej prasie lokalnej. O kampanii zostali poinformowani słuchacze radia Wawa, Eska, Kolor oraz Polskie Radio EURO w audycji Zostaw Wiadomość. Audycja w całości poświęcona była wizerunkowi osób niewidomych i działań podejmowanych na rzecz aktywizacji tej grupy. O kampanii napisały równieŝ liczne portale i serwisy informacyjne, min., www.tvp.pl, www.wiadomości24.pl, www.ngo.pl, serwis miasta Siedlce i inne. Kolejnym waŝnym wydarzeniem informacyjnym był mailing wysłany przez portal Onet.pl do 200 000 tysięcy uŝytkowników kont. Meil o kampanii trafił do 99,95 % osób, a ponad 23% odbiorców przeczytało treść meila. Dodatkowo portal Onet.pl umieścił baner kampanii z odsyłaczem na stronę, w kategorii wiadomości lokalne. Materiały video w postaci dwóch spotów reklamowych zostały umieszczone na najbardziej popularnym i dostępnym portalu www.youtube.pl oraz na stronie kampanii. Spoty obejrzało ponad 9 000 osób. 2.3.1.2.2. Działania aktywizacyjne Działania włączające aktywnie odbiorców kampanii były prowadzone dwuetapowo. Od samego początku trwania kampanii grupa docelowa była zachęcana do udziału w promowaniu celów kampanii poprzez działania interaktywne na stronach projektu. Drugim etapem angaŝującym odbiorców było przeprowadzenie badań wśród instytucji publicznych podlegających samorządom. a. Odbiorcy kampanii - uŝytkownicy strony internetowej Wszystkie materiały promocyjne posiadały odnośnik kierujący na stronę kampanii. UŜytkownicy strony byli zachęcani do włączenia się w realizację kampanii poprzez zakładkę Kliknij i dołącz. W zakładce podane były moŝliwości aktywnego włączenia do kampanii. Odbiorcy mieli moŝliwość podpisania i przesłania deklaracji, w której uczestnik zobowiązywał się wspierać wszelkie inicjatywy na rzecz równego traktowania osób z niepełnosprawnością wzroku oraz budować świadomość innych i eliminować wszelkie przejawy stereotypowego sposobu myślenia na temat osób niewidomych/słabowidzących. Dodatkową interaktywną formą aktywności był Test na otwieranie oczu - test wykazywał uczestnikowi czy jego myślenie i wiedza o osobach niewidomych jest na odpowiednim 8 z 126

poziomie oraz czy nie uległ stereotypom na ten temat. Na stronie kampanii dostępne były równieŝ materiały wizerunkowe kampanii takie jak tapety na pulpit komputera, plakaty w formie elektronicznej oraz banery z odsyłaczem na stronę. Odbiorcy mogli pobrać te materiały i przekazać je dalej promując w ten sposób informację o kampanii. Strona stwarzała równieŝ moŝliwość wysłania kartki elektronicznej do znajomych, która prezentowała treść przewodnią kampanii. Dodatkowo wszyscy uŝytkownicy strony mogli swobodnie wypowiedzieć się na forum, umieszczając treść wypowiedzi w Księdze Gości. b. Akcja aktywizacyjna instytucje publiczne Drugim, bardzo istotnym, działaniem kampanii było przeprowadzenie akcji aktywizującej instytucje publiczne podlegające samorządom w województwie mazowieckim. Do tego celu stworzone zostały cztery rodzaje kwestionariuszy, badające poziom dostosowania placówek do potrzeb osób niewidomych i słabowidzących. Kwestionariusze wysłane były do czterech kategorii placówek: biblioteki, szkoły ponadgimnazjalne, zakłady komunikacji miejskiej, urzędy (urzędy miasta i gminy, starostwa, urzędy pracy, PCPR, OPS, Powiatowe Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności, itp.). Instytucje proszone były o wypełnienie kwestionariuszy i odesłanie ich do organizatorów kampanii. Po analizie kwestionariuszy została przygotowana kolejna wysyłka materiałów do tych samych instytucji. Tym razem przesłany został folder dobrych praktyk wspierający przeprowadzenie zmian w placówkach, tak aby moŝna je było zakwalifikować jako dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością wzrokową. Do korespondencji dołączony został film Pogromcy mitów uświadamiający jakie moŝliwości mają osoby z dysfunkcją wzroku i jak funkcjonują w codziennym Ŝyciu. Celem całej akcji było sprowokowanie kadry zarządzającej instytucją do przeanalizowania świadczonych usług i ich jakości dla osób niewidomych i słabowidzących oraz uświadomienie jak wiele zmian moŝna zastosować w placówkach, aby tworzyć przyjazne środowisko dla osób niepełnosprawnych. 2.3.1.3. Informacje o osiągniętych celach Projektu Celem ogólnym projektu było przede wszystkim przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób niewidomych i słabowidzących oraz ich reintegracja w środowisku lokalnym. Wszelkie rozwiązania słuŝące tworzeniu przyjaznego otoczenia wobec osób z dysfunkcją wzroku mogą być realizowane przede wszystkim dzięki zwiększeniu świadomości na temat funkcjonowania i moŝliwości zawodowych oraz społecznych tej grupy osób. Dlatego teŝ w projekcie zaplanowano zadania, które w pośredni lub bezpośredni sposób będą wpływały na zmianę postaw społecznych a przede wszystkim wykreują rzeczywisty wizerunek osoby z niepełnosprawnością wzrokową. Takie działania wpływają na zwiększenie świadomości obywatelskiej oraz zmniejszenie barier i zachowań dyskryminujących wobec tej grupy społecznej. Głównym narzędziem wpływającym na osiągniecie załoŝonych celów było przygotowanie i zrealizowanie działań informacyjno- promocyjnych. W ramach tego przeprowadzono kampanię społeczną pod hasłem Otwórz oczy, której celem była zmiana postrzegania 9 z 126

osób niewidomych i słabowidzących przez społeczność lokalną (województwo mazowieckie) oraz wykreowanie wizerunku osoby z niesprawnością wzroku funkcjonującej w róŝnych rolach społecznych (student, rodzic, mieszkaniec, sąsiad, pracownik) i realizującej siebie i swoje plany w codziennych sytuacjach Ŝyciowych. Zmiana postaw społecznych i przeciwdziałanie powstawaniu krzywdzących stereotypów dotyczących osób niewidomych, bezpośrednio wpływa na ich pełne uczestnictwo w Ŝyciu zawodowym i społecznym. Aby utrwalić nowy wizerunek osób niewidomych lub słabowidzących oraz inny niŝ stereotypowy sposób postrzegania i myślenia, w projekcie przewidziano działania aktywnie włączające odbiorców kampanii. Ich celem miało być zaangaŝowanie młodych osób a takŝe kadry zarządzającej instytucjami samorządowymi do propagowania właściwych postaw społecznych i tworzenia otoczenia dostępnego i przyjaznego osobom niewidomym i słabowidzącym. Cele projektu zostały osiągnięte przede wszystkim poprzez odpowiednie przygotowanie kampanii: materiałów promocyjnych i wizerunkowych pod względem merytorycznym i graficznym oraz doboru właściwej grupy odbiorców i kanałów dotarcia. Grupę docelową kampanii stanowią osoby w wieku 20-35 lat, mieszkający na terenie województwa mazowieckiego. W grupie tej mieszczą się studenci, absolwenci podejmujący pierwszą pracę oraz młodzi pracownicy rozmaitych firm i instytucji. O wyborze tej właśnie grupy zadecydowała charakterystyczna dla niej chłonność idei. W tym okresie Ŝycia dzięki licznym nowym kontaktom (uczelnia, miejsce pracy) i kontekstom funkcjonowania jednostki (nowe role społeczne) ma miejsce intensywne kształtowanie się postaw wobec problemów społecznych i stereotypów. Zmiana, czy teŝ ukierunkowanie myślenia o osobach z dysfunkcją wzroku w obrębie tej grupy pozwala liczyć na aktywny odzew ze strony odbiorców, a takŝe przekazanie pozytywnych postaw współpracownikom, przyjaciołom, a nawet kolejnym pokoleniom (młodsze rodzeństwo, dzieci). Długofalowym efektem takich działań będzie minimalizacja zachowań dyskryminacyjnych oraz właściwie ukształtowana świadomość, wspierająca działania na rzecz tworzenia pozytywnego środowiska dla osób z niepełnosprawnością wzroku. Kanały komunikacyjne oraz narzędzia aktywizujące dobrano do grupy docelowej, którą charakteryzuje aktywne poszukiwanie informacji szczególnie za pośrednictwem Internetu. PołoŜono takŝe nacisk na atrakcyjną grafikę, komunikaty kierowane przez materiały drukowane będą szybciej wychwytywane spośród innych przekazów i łatwiej zapamiętywane. Na zmianę stereotypowego myślenia i postrzegania osób z dysfunkcja wzroku oddziaływały treści prezentujące najbardziej popularne mity o tej grupie społecznej (strona internetowa- Oczyszczalnia mitów ), Test na otwieranie oczu, hasła kampanii umieszczone na pocztówkach i plakatach, oraz spoty i film Pogromcy mitów. Wszystkie te materiały kierowały uwagę odbiorców na poszukanie tego co łączy osoby pełnosprawne z niepełnosprawnymi, a nie co dzieli ich na dwie grupy. Pozwalało to likwidować błędne przekonania oraz uzupełniać wiedzę o funkcjonowaniu i moŝliwościach osób z dysfunkcją wzroku. 10 z 126

Zmniejszenie obaw przed kontaktem było moŝliwe dzięki krótkiemu przewodnikowi savoir-vivre, który w przystępny i prosty sposób informował jak zachować się w obecności osoby niewidomej, jak i kiedy pomagać, w jaki sposób porozumiewać się, aby nie uwłaczać godności drugiej osoby i traktować ją w sposób partnerski. Utrwalanie właściwego wizerunku osoby niewidomej/słabowidzącej odbywało się poprzez aktywny udział odbiorców kampanii. Uczestnicy kampanii mogli podpisać deklarację o wspieraniu działań lub wypowiedzieć się na forum strony kampanii, albo zwyczajnie umieścić materiały promujące kampanię. Pracownicy i kadra zarządzająca w instytucjach samorządowych mogła wziąć aktywny udział w badaniu dostępności ich placówki do potrzeb osób niewidomych i słabowidzących, wypełniając kwestionariusz. Tworzenie przyjaznego środowiska, zaleŝy przede wszystkim od świadomości poszczególnych osób o ich własnej roli w wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych wzrokowo, dlatego teŝ po przeprowadzeniu badania wśród instytucji zostały przesłane materiały wspierające zmiany - folder dobrych praktyk Dobre praktyki samorządów i udostępniono wyniki badań. 2.3.1.4. Postęp rzeczowy realizacji Projektu 2.3.1.4.1. Informacja nt stopnia osiągnięcia zakładanych wartości wskaźników W projekcie zakładano, Ŝe kampanię Otwórz Oczy obejrzy 500 000 osób. Rezultat ten został osiągnięty poprzez uŝycie takich kanałów informacyjnych jak: Interaktywna strona kampanii plakaty - 6 200 (2000 w Warszawie i 4 200 w pozostałych 7 mniejszych miastach), pocztówki 20 600 sztuk umieszczone w 212 najbardziej popularnych klubach, kawiarniach i restauracjach we wszystkich miastach, dystrybucja 2000 folderów dobrych praktyk Dobre praktyki samorządów, dystrybucja 2 000 egzemplarzy filmu Pogromcy mitów, mailing do 200 000 odbiorców, 29 informacji prasowych umieszczonych w prasie regionalnej i lokalnej oraz w mediach internetowych; 3 informacje radiowe i 1 dwugodzinna audycja o kampanii Spoty reklamowe umieszczone na www.youtube.pl Akcja aktywizacyjna - 1549 listów i kwestionariuszy wraz z materiałami promocyjnymi wysłanymi do instytucji publicznych Rezultaty były monitorowane poprzez informacje o m.in.: oglądalności plakatów, czytelnictwie prasy, czytelnictwie serwisów internetowych, 11 z 126

słuchalności radia, PoniŜej podsumowanie szacunkowych danych ilościowych SZACUNKOWE DANE ILOŚCIOWE STRONA KAMPANII WWW.OTWORZOCZY.ORG Liczba odwiedzających 8 851 Liczba rozwiązanych testów 1 175 Liczba podpisanych deklaracji 267 Liczba wpisów 16 Liczba meili od odbiorców 25 Liczba przesłanych pocztówek elektronicznych 38 MAILING do uŝytkowników portalu Onet.pl zamieszkałych na terenie Mazowsza Liczba wysłanych listów elektronicznych 200 000 Liczba odebranych listów 199 891 Liczba przeczytanych listów 47 585 PLAKATY Dystrybucja 6 200 szt. (2 000 Warszawa, 4 200 pozostałych 7 miast ) Oglądalność szacunkowa- Warszawa 26 938 (wartość dobowa) 1 POCZTÓWKI Dystrybucja 20 600 (9 400 Warszawa, 11 200 pozostałych 7 miast) Ilość klubów (we wszystkich miastach) 212 SPOTY (www.youtube.pl) 1 spot Sztuka makijaŝu 9 111 widzów 2 spot Rodzinne popołudnie 601 widzów AKCJA AKTYWIZACYJNA instytucje na Mazowszu Liczba wysłanych listów i kwestionariuszy 1 549 Liczba wysłanych i rozdystrybuowanych folderów dobrych praktyk 2 000 Liczba wysłanych i rozdystrybuowanych filmów Pogromcy mitów 2 000 MEDIA- dane szacunkowe czytelnictwa i oglądalności lub nakład (wybrane tytuły) Artykuł Gazeta Stołeczna (1), wydanie wtorkowe 276 000 czytelników 2 Artykuł sponsorowany Gazeta Stołeczna (2), wydanie wtorkowe 276 000 czytelników Artykuł Tygodnik Ciechanowski 20 000 (nakład) Artykuł www.gazeta.pl 7 000 018 uŝytkowników portalu Artykuł www.tvp.pl 381 500 uŝytkowników Artykuł www.firma.nf.pl 500 000 uŝytkowników (reprezentanci kadry 1 Badanie wskaźników PBO dla systemu AMS, styczeń 2007 2 Źródło: Polskie Badania Czytelnictwa, realizacja MillwardBrown SMG/KRC, maj 2008 - kwiecień 2009 12 z 126

Newsletter ngo.pl woj. Mazowieckie- informacja o kampanii Artykuł www.wiadomości24.pl (1) Artykuł www.wiadomości24.pl (2) Notatka o projekcie www.esiedlce.pl Audycja Zostaw Wiadomość, Radio Euro zarządzającej duŝych i małych firm) 2 983 odbiorców 1 442 osób przeczytało 3 036 osób przeczytało 490 osób przeczytało 70 000 słuchaczy dziennie 2.3.1.4.2. Inne niemierzalne wskaźniki Projektu rezultaty miękkie Celowi projektu i jego efektom odpowiadają rezultaty miękkie, tj Spośród osób, które wezmą udział w kampanii (odwiedzą stronę internetową): 60% zwiększy wiedzę na temat funkcjonowania osób niewidomych i słabowidzących, 20% zmieni swoje wyobraŝenie o tych osobach, 20% zmniejszy obawy przed kontaktem z tymi osobami, 5% podejmie indywidualne działania na rzecz tych osób. W trakcie monitorowania rezultatów miękkich, uznano, iŝ dane procentowe będą szacowane w odniesieniu do ogólnej liczby uŝytkowników strony i aktywności odbiorców kampanii. Dla poszczególnych wartości procentowych przyjęto poniŝsze dane: OGÓLNA LICZBA UśYTKOWNIKÓW STRONY: 8 851 OSÓB Liczba odbiorców, którzy zwiększyli wiedzę na temat funkcjonowania osób niewidomych i słabowidzących AKTYWNOŚĆ LICZBA OSÓB Spoty reklamowe 9712 Liczba rozwiązanych testów 1 175 Liczba podpisanych deklaracji 267 Liczba wpisów 16 Liczba meili od odbiorców 25 Liczba przesłanych pocztówek elektronicznych 38 Liczba pobranych banerów 4 Liczba rozdystrybuowanych filmów Pogromcy mitów 2 000 RAZEM: 13 237 Wskaźnik procentowy w odniesieniu do ogólnej liczby uŝytkowników strony 149, 5 % Liczba odbiorców, którzy zmienili swoje wyobraŝenie o osobach niewidomych i słabowidzących AKTYWNOŚĆ LICZBA OSÓB Spoty reklamowe 9712 13 z 126

Liczba rozwiązanych testów 1 175 Liczba podpisanych deklaracji 267 Liczba wpisów 16 Liczba meili od odbiorców 25 Liczba przesłanych pocztówek elektronicznych 38 Liczba pobranych banerów 4 Liczba rozdystrybuowanych filmów Pogromcy mitów 2 000 RAZEM: 13 237 Wskaźnik procentowy w odniesieniu do ogólnej liczby uŝytkowników strony 149, 5 % Liczba odbiorców, którzy zmniejszą obawy w kontaktach z osobami niewidomymi i słabowidzącymi AKTYWNOŚĆ LICZBA OSÓB Spoty reklamowe 9712 Liczba rozwiązanych testów 1 175 Liczba podpisanych deklaracji 267 Liczba wpisów 16 Liczba meili od odbiorców 25 Liczba przesłanych pocztówek elektronicznych 38 Liczba pobranych banerów 4 Liczba rozdystrybuowanych filmów Pogromcy mitów 2 000 RAZEM: 13 237 Wskaźnik procentowy w odniesieniu do ogólnej liczby uŝytkowników strony 149, 5 % Liczba odbiorców, która podjęła indywidualne działania na rzecz osób niewidomych i słabowidzących AKTYWNOŚĆ LICZBA OSÓB Liczba rozwiązanych testów 1 175 Liczba podpisanych deklaracji 267 Liczba wpisów 16 Liczba meili od odbiorców 25 Liczba przesłanych pocztówek elektronicznych 38 Liczba pobranych banerów 4 Liczba odesłanych kwestionariuszy 332 Liczba rozdystrybuowanych folderów dobrych praktyk 2 000 RAZEM: 3 857 Wskaźnik procentowy w odniesieniu do ogólnej liczby uŝytkowników strony 43,6 % -------------------------------------------------------------------------------------------- 2.3.2. Kontynuacja projektu Klucz do informacji - badanie dostępu do informacji dla osób niewidomych w ramach grantu Fundacji. 14 z 126

2.3.2.1. Informacje wstępne o Projekcie Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego od kilku lat działa na rzecz zwiększenia dostępności rynku pracy administracji i uczelni wyŝszych dla osób niepełnosprawnych współpracując z róŝnymi instytucjami. Jednym z utrudnień napotykanych przez osoby niepełnosprawne jest wykluczenie z elektronicznej formy komunikacji, lub informacji publikowanych tą drogą. Elektroniczne formy komunikacji coraz częściej są obowiązkowymi dla osób lub firm. Przykładami mogą być program Płatnik (ZUS), dofinansowania do wynagrodzeń (PFRON) lub rekrutacja na uczelnie. W trakcie realizacji róŝnych projektów pracownicy FIRR zwracają uwagę administratorom serwisów internetowych i programistom na dostępność elektronicznych kanałów informacyjnych i komunikacyjnych dla osób niepełnosprawnych, aby na kaŝdym kroku uświadamiać jak największą grupę osób mogących przyczynić się do zmiany na własnym podwórku. Projekt Klucz do Informacji finansowany ze środków fundacji im. Stefana Batorego miał na celu sprawdzenie takich usług i zgłoszenie wykrytych problemów osobom odpowiedzialnym za prowadzenie lub finansowanie serwisów. Miało to doprowadzić do zmian w tym obszarze, a więc doprowadzić do zmniejszenia wykluczenia cyfrowego. 2.3.2.2. Działania Ze względu na specyficzny sposób posługiwania się komputerem przez osoby niewidome i słabowidzące Pracownicy FIRR testowali aplikacje przy pomocy programu czytającego. Standardy dostępności stron internetowych są ogólnie dostępne i publikowane przez Word Wide Web Consortium. KaŜdy twórca stron internetowych o organizacji tej słyszał, a przyjęte standardy prezentowane są w podręcznikach tworzenia serwisów internetowych. Testy pokazują jednak, Ŝe temat dostępności jest ignorowany przez osoby tworzące aplikacje i serwisy internetowe. W trakcie testowania aplikacji oraz usług świadczonych poprzez Internet przez róŝne instytucje tylko jeden portal epuap w momencie testowania wypadł w pełni pozytywnie. Wszystkie inne wykazały większe lub mniejsze problemy z dostępnością. Po niedługim czasie na portalu epuap wprowadzono zmianę, która uniemoŝliwia rejestracje osobom niewidomym. Wyniki badania pokazują konieczność prowadzenia stałego monitoringu, by zapobiegać problemom w przyszłości. Dostępność jest bowiem procesem, a nie stanem i musi być zaplanowana i testowana stale. W trakcie przeprowadzania testów napotykano ciągle na te same błędy lub zaniedbania programistów polegające na niezgodności z opublikowanymi standardami, zastosowaniu starszych technologii lub zaniedbaniach programistycznych np. braku opisów tekstowych do umieszczonych kontrolek, lub stosowaniu zabezpieczeń graficznych zamiast logicznych. Brak znajomości opracowanych technologii dostępowych w środowisku programistów równieŝ jest częstym problemem i zwrócenie na to uwagi wystarczało do poprawy dostępności. PowaŜniejszym problemem było stosowanie niestandardowych kontrolek interfejsu graficznego co wiąŝe się z większą przebudową aplikacji. Niestety, zazwyczaj uświadomienie programistów nie wiąŝe się z szybką poprawą dostępności, poniewaŝ wprowadzenie zmian wymaga decyzji zamawiającego o 15 z 126

wprowadzeniu zmian, co wiąŝe się z poniesieniem kolejnych kosztów ich wdroŝenia. Wynika to z niewłaściwych treści umów pomiędzy instytucją zamawiającą aplikację a firmą wykonującą zlecenie. Umowy te nie zawierają odpowiednich zapisów gwarantujących zastosowanie odpowiednich technologii i standardów, pozostawiając to do wyboru zleceniobiorcy. W efekcie przeprowadzonego projektu powstał raport o dostępności usług elektronicznych, będący załącznikiem do sprawozdania. Raport ten został upowszechniony, a najwaŝniejszą jego częścią są zalecenia zawarte na jego końcu. Zalecenia te o ile zostaną wdroŝone pozwolą w przyszłości uniknąć najpowaŝniejszych błędów, a wymóg tworzenia aplikacji w sposób dostępny rozpropaguje ideę dostępności w środowisku programistów i projektantów stron internetowych. 2.3.2.3. Realizacja projektu W okresie realizacji Projektu Klucz do informacji - badanie dostępu do informacji dla osób niewidomych : 1. W ramach zadania "Wybór aplikacji i serwisów do poddania audytowi" dokonano: a. wyboru aplikacji i serwisów do poddania audytowi spośród dostępnych w sieci, b. przeglądu stron wszystkich Ministerstw oraz większości instytucji centralnych w poszukiwaniu skrzynek podawczych lub innych usług mogących sprawiać problemy petentom, c. przeszukania ogólnopolskich rejestrów dostępnych przez interfejsy publiczne. Ten etap był stosunkowo prosty do przeprowadzenia, choć okazało się, Ŝe nowe usługi i aplikacje ciągle powstają i lista nie moŝe być zamknięta. Wśród przebadanych aplikacji była takŝe taka, której nie planowaliśmy, a która została nam zgłoszona z zewnątrz. Chodzi tu o platformę komunikacyjną miasta Pruszkowa. 2. W ramach zadania "Audyt" dokonano: a. sprawdzenia generatora wniosków aplikacyjnych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, b. sprawdzenia dostępności strony Zakładu Ubezpieczeń społecznych http://www.zus.pl/ oraz odszukania i pobrania programu Płatnik na stronach serwisu, c. testu instalacji programu Płatnik, d. testowania dostępności programu Płatnik pełna wersja 7.02.001, e. sprawdzenia dostępności strony Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych www.pfron.org.pl i odszukanie na niej aplikacji SOD, f. testowania aplikacji SODiR_4.52, 16 z 126

g. testowania aplikacji SOD dostępnej na stronie www.sod.pfron.org.pl, h. testowania wersji demo aplikacji SOD, i. sprawdzenia dostępności Serwisu epuap, rejestracji w nim oraz sprawdzenia dostępności oferowanych usług, j. sprawdzenia dostępności strony Ministerstwa Finansów i formularzy podatkowych, k. sprawdzenia dostępności rejestru zakładów opieki zdrowotnej, rejestracji w portalu i sprawdzenia oferowanych usług l. rejestracji i testowania materiałów szkoleniowych do obsługi RZOZ, m. sprawdzenia dostępności serwisu umoŝliwiającego składanie wniosków o finansowanie projektów naukowych do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa WyŜszego, n. sprawdzenia dostępności: wyszukiwarki ogłoszeń w biuletynie zamówień publicznych, forum dyskusyjnego na stronie BZP i skrzynki podawczej na stronie Urzędu Zamówień publicznych, o. sprawdzenia dostępności strony miasta Pruszków oraz usług oferowanych na platformie eurząd, wysyłanie pytań do prezydenta, wyszukiwarka, p. sprawdzenia dostępności skrzynki podawczej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, q. sprawdzenia dostępności systemu przesyłania wniosków do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, r. sprawdzenia dostępności demonstracyjnych wersji programów umoŝliwiających złoŝenie podpisu cyfrowego, s. aktywacji karty kryptograficznej w firmie Unizeto, t. rejestracji i sprawdzenia dostępności generatorów wniosków aplikacyjnych oferowanych przez Państwową Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości www.parp.gov.pl, u. pobrania i zainstalowania kwalifikowanego certyfikatu firmy Unizeto na karcie kryptograficznej, v. Sprawdzenie dostępności kwalifikowanego certyfikatu firmy Unizeto, w. Konfiguracji programu oraz testowaniu procedury Podpisywania zestawów dokumentów w programie Płatnik kwalifikowanym certyfikatem Unizeto, x. Podpisywanie wniosków przygotowywanych pona platformie epuap, y. Testowania wypełniania wniosku o kwalifikowany certyfikat KIR, z. Testowanie pełnej wersji aplikacji Szafir, aa. Testowanie procedury zamówienia i uzyskania kwalifikowanego certyfikatu Sigillum, bb. Instalacja zestawu Sigillum i jego aktywacja, cc. Test podpisu Sigillum w programie płatnik, dd. Test podpisu Sigillum na platformie epuap. Proces testowania realizowany był za pomocą oprogramowania dostępowego. W jego trakcie powstawały notatki, które stały się podstawą do sporządzenia później raportów z audytu. 17 z 126

Samo testowanie miało pozwolić na stwierdzenie, czy dana usługa lub aplikacja są moŝliwe do obsługi przez osobę niewidomą. Zakładaliśmy przy tym pewną znajomość obsługi oprogramowania dostępowego stosowanego przez uŝytkownika. Jednak wszystkie problemy były przekazywane do odpowiednich instytucji, by miały one moŝliwość ich usunięcia. 3. W ramach zadania "Przygotowanie raportów z audytu" opracowano raporty dotyczące: a. Programu Płatnik, b. Aplikacji SOD, c. Platformy Epuap, d. Formularzy podatkowych, e. Systemu RZOZ, f. Generatora wniosków o finansowanie projektów naukowych, g. dostępności Urzędu Zamówień Publicznych, h. dostępności strony miasta Pruszków oraz skrzynki podawczej, i. elektronicznej skrzynki podawczej i systemu przesyłania wniosków do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, j. zbiorczy raport z badania dostępności generatorów wniosków aplikacyjnych i płatniczych on-line i off-line PARP, k. podpisu Unizeto, l. podpisu KIR, m. podpisu PWPW Sigillum. Dla kaŝdej instytucji przygotowany został raport z audytu, który został następnie przesłany w formie listownej. Raport zawierał: (1) informację o celu projektu i jego sponsorze; (2) opis napotkanych problemów oraz (3) propozycję współpracy w celu ich usunięcia. Nasza pomoc oferowana była bezpłatnie. 4. W ramach zadania "Nawiązanie kontaktu z instytucjami i przedstawienie im raportów z audytu oraz zaproponowanie im wsparcia w dokonywaniu zmian: a. nawiązano kontakt z MSWIA w sprawie dostępności powstającego serwisu EPUAP b. wysłano raport do ZUS na temat dostępności programu Płatnik c. wysłano raport do PFRON na temat dostępności aplikacji SOD d. nawiązano kontakt z pracownikiem firmy tworzącej program Płatnik dla ZUS e. wysłano raport do ministerstwa Finansów na temat dostępności formularzy podatkowych f. przesłano raport do RZOZ g. przygotowano i wysłano ponaglenie do ZUS ze względu na brak pisemnej odpowiedzi h. nawiązano kontakt z CSIOZ w sprawie dostępności RZOZ i. nawiązano kontakt z OPI w sprawie raportu z badania dostępności generatora wniosków o finansowanie nauki 18 z 126

j. nawiązano kontakt z UZP - wysłanie raportu k. wysłano raport z badania dostępności epuap l. wysłano raport do prezydenta miasta Pruszków z badania dostępności strony miasta m. zorganizowano spotkanie robocze w centrali ZUS w sprawie dostępności programu Płatnik n. uzyskano odpowiedź na raport z Ministerstwa Finansów o. uzyskano odpowiedź na raport z UZP p. nawiązano kontakt z Unizeto, KIR i PWPW w sprawie wydania testowych podpisów cyfrowych q. nawiązano kontakt z Ośrodkiem Przetwarzania Informacji w sprawie dostępności usług Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa WyŜszego, r. uzyskano odpowiedź na raport o dostępności RZOZ s. Kontakt z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego i ponowne przesłanie raportu t. Wysłanie ponaglenia do urzędu Miasta Pruszków u. Kontakt i przesłanie raportu z testowania dostępności podpisu Unizeto Certum v. Kontakt i przesłanie raportu z testowania podpisu KIR w. Kontakt z PARP i przesłanie raportu z dostępności generatorów wniosków aplikacyjnych i płatniczych x. Kontakt i przesłanie raportu z testowania podpisu PPW Sigillum y. Kontakt z Ministerstwem Rozwoju Regionalnego i dostarczenie raportu z testowania generatora wniosków aplikacyjnych POKL z. Kontakt z pracownikiem KIR w odpowiedzi na przesłany raport dostępności podpisu aa. Spotkanie robocze w warszawskiej siedzibie Unizeto omawiające problemy z dostępnością oferowanego podpisu elektronicznego bb. Kontakt z PWPW w sprawie dostępności podpisu elektronicznego cc. Spotkanie robocze w PARP omawiające problemy z dostępnością w generatorach dd. Kontakt z PFRON ee. Kontakt z wykonawcą aplikacji Sod dla PFRON Okazało się, Ŝe samo wysłanie raportów z propozycją pomocy nie zawsze działało. Część instytucji nie odpowiadała na pisma, więc ponowiono wysyłkę. Nastepnie nawiązano kontakty telefoniczne, a w szczególnych wypadkach organizowano spotkania (MRR, PARP, ZUS, Unizeto Technologies) z zespołami odpowiedzialnymi za tworzenie aplikacji. Te spotkania były najefektywniejszą formą współpracy i przynosiły najlepsze efekty. Ostatecznie udało się skontaktować ze wszystkimi instytucjami, których usługi były testowane. Przygotowano raport o dostępności aplikacji, który został upowszechniany wśród instytucji centralnych i w środowisku projektantów usług informatycznych. 5. W ramach zadania "Monitoring wprowadzanych zmian" dokonano: a. sprawdzenia dostępności nowszej wersji programu Płatnik 7.03.001 19 z 126

b. sprawdzenia generatora wniosków aplikacyjnych- aplikacji słuŝącej do przygotowywania wniosków o dofinansowanie projektów z funduszy strukturalnych c. sprawdzenia czy są zmiany w RZOZ, nawiązano kontakt w sprawie braku odpowiedzi na raport." d. Sprawdzenie zmian w generatorze wniosków aplikacyjnych e. Sprawdzenie przeglądarki biuletynu Zamówień Publicznych f. Sprawdzenie strony miasta Pruszków g. Sprawdzenie generatora wniosków do MNISW h. Testowano poprawioną aplikację do obsługi podpisu Certum firmy Unizeto Technologies. Wyrywkowy audyt powtórny aplikacji pokazał, Ŝe stały monitoring w tej dziedzinie jest niezbędny. Znaczącą poprawę odnotowaliśmy w dostępności Generatora Wniosków Aplikacyjnych POKL i aplikacji do podpisów Certum. Z kolei platforma epuap została wyposaŝona w element skutecznie uniemoŝliwiający korzystanie z niej osobom niewidomym. Do MSWiA wysłaliśmy stosowną informację, ale na razie bez skutku. 2.3.2.4. Rezultaty projektu W efekcie działań prowadzonych w trakcie projektu kilka instytucji okazało większe zainteresowanie tematem i zorganizowały spotkania robocze. W trakcie tych spotkań dokładnie zostały zaprezentowane metody korzystania z aplikacji przez osoby niewidome i pokazane problemy, jakie napotykają w testowanej aplikacji. W rezultacie takiego spotkania programiści tworzący nowsze wersje aplikacji będą mieli na uwadze dostępność przygotowywanych programów i serwisów. Do takich otwartych instytucji moŝna zaliczyć MRR, ZUS, PARP. W obecnych wersjach aplikacji wydanych przez MRR i PARP juŝ widać poprawę w dostępności. Ze względu na wycofywanie się z rozwoju programu Płatnik aplikacja ta nie będzie dostępna, lecz nowotworzony system przesyłania dokumentów ma spełniać wymogi dostępności, o których w trakcie spotkania roboczego była mowa. Osobną grupą testowanych aplikacji były podpisy cyfrowe- niezbędne do korzystania z większości usług świadczonych poprzez Internet przez róŝne instytucje. Obawialiśmy się, Ŝe wykrycie problemów i zgłoszenie ich nie przyniesie duŝego efektu, gdyŝ są to firmy niezaleŝne. Skierowana przez naszą fundację prośba wydania do celów testowych zestawu z podpisem spotkała się z pozytywną odpowiedzią. W rezultacie mogliśmy przetestować podpisy i w efekcie przesłania raportów firmy Unizeto oraz KIR poinformowały nas o przygotowywaniu nowszych wersji uwzględniające potrzeby osób niepełnosprawnych. Z firmą Unizeto została nawiązana bliŝsza współpraca. Dzięki temu pracownik FIRR miał moŝliwość sprawdzić pod kątem dostępności nowszą testową wersję 20 z 126