Spis treści WSTĘP... 11

Spis treści WSTĘP... 11 Magdalena Mazurczak Korporacje transnarodowe w dobie procesów globalizacji...15 1.1. Współczesne procesy globalizacji gospodarki światowej...15 1.1.1. Pojęcie i definicje procesów globalizacji...15 1.1.2. Podmioty uczestniczące w procesach globalizacji...16 1.2. Korporacje wielonarodowe jako przedsiębiorstwa o zasięgu globalnym...17 1.2.1. Definicje korporacji oraz ich cechy...17 1.2.2. Historia powstawania korporacji...20 1.2.3. Struktura organizacyjna korporacji...23 1.3. Etapy powstawania korporacji międzynarodowej...25 1.3.1. Internacjonalizacja sfery wymiany...25 1.3.2. Wejście przedsiębiorstwa krajowego na rynek zagraniczny...27 1.3.3. Całkowita internacjonalizacja przedsiębiorstwa...27 1.4. Klasyfikacja korporacji i ich różnorodność według kryterium kraju pochodzenia...29 1.4.1. Dominujące liczebnie korporacje ze Stanów Zjednoczonych...30 1.4.2. Korporacje wywodzące się z Europy...32 1.4.3. Korporacje azjatyckie oraz ich wpływ na gospodarkę...35 1.5. Funkcjonowanie korporacji wielonarodowych...39 1.5.1. Społeczna odpowiedzialność korporacji wielonarodowych...39 1.5.2. Wpływ technologii informacyjnych na funkcjonowanie korporacji wielonarodowych...40 1.5.3. Inwestowanie korporacji wielonarodowych w działalność badawczo-rozwojową R & D...43 1.5.4. Pomiędzy standaryzacją a lokalnym zróżnicowaniem strategie działania korporacji...46 1.6. Korporacje wielonarodowe a procesy globalizacji...48 1.6.1. Korporacje wielonarodowe jako główne podmioty procesu globalizacji...48 1.6.2. Znaczenie i miejsce korporacji wielonarodowych w procesie globalizacji...49

6 1.6.3. Implikacje działalności korporacji dla gospodarki światowej...50 1.6.4. Wpływ korporacji na państwo jako uczestnika stosunków międzynarodowych... 51 1.6.5. Wpływ korporacji na rynek pracy potencjał zatrudnienia czy wyzysk pracowników... 53 1.7. Formy łączenia się korporacji wielonarodowych... 54 1.7.1. Fuzje i przejęcia korporacji w erze globalizacji...54 Katarzyna Nowak Korporacje wielonarodowe w sektorze lotniczym ekspansja tanich linii lotniczych... 61 2.1. Zagadnienia związane z rozwojem sektora usług lotniczych...61 2.1.1. Korporacje wielonarodowe w sektorze lotniczym...61 2.1.2. Transport lotniczy jako jeden z rodzajów transportu...62 2.1.3. Popyt na przewozy w transporcie lotniczym...64 2.2. Globalizacja sektora usług transportu lotniczego...65 2.2.1. Cechy globalizacji rynku lotniczego...65 2.2.2. Deregulacja i liberalizacja transportu lotniczego jako jeden z czynników globalizacji sektora... 66 2.2.3. Alianse jako typowe formy kooperacji w sektorze lotniczym...69 2.3. Rozwój światowego i europejskiego sektora lotniczego...71 2.3.1. Specyficzne cechy światowego rynku transportu lotniczego... 71 2.3.2. Rola i udział sektora lotniczego w gospodarce światowej...74 2.3.3. Rozwój sektora lotniczego na świecie Chiny i Indie...78 2.3.4. Główne trendy zmian zachodzące w europejskim sektorze lotniczym na tle rynku światowego... 79 2.4. Wpływ ekspansji tanich linii lotniczych na zwiększenie konkurencyjności na tradycyjnie oligopolistycznym rynku przewozów lotniczych... 81 2.4.1. Konkurencja na światowym rynku linii lotniczych...81 2.4.2. Ogólne pojęcie i charakterystyka przewoźników niskokosztowych... 85 2.4.3. Światowy rynek lotniczy po wejściu tanich przewoźników... 86 2.4.4. Udział tanich linii lotniczych w rynku przewozów pasażerskich w ciągu ostatnich lat... 88 2.5. Europejski sektor lotniczy w okresie rozwoju tanich linii lotniczych... 90 2.5.1. Dostosowanie transportowych przedsiębiorstw lotniczych do wymogów Unii Europejskiej... 90 2.5.2. Charakterystyka europejskich tanich przewoźników lotniczych...90

7 2.5.3. Trendy zmian sektora lotniczego w Europie Środkowo-Wschodniej... 94 2.6. Polski sektor lotniczy w dobie ekspansji tanich linii lotniczych...98 2.6.1. Polski transport lotniczy przed integracją z Unią Europejską i ekspansją tanich linii lotniczych... 98 2.6.2. Trendy zmian w polskim transporcie lotniczym...102 2.6.3. Atrakcyjność polskiego rynku lotniczego dla przewoźników niskokosztowych... 103 2.6.4. Zmiany w polskim sektorze lotniczym po roku 2000...105 2.6.5. Wejście tanich linii lotniczych na polski rynek przewozów pasażerskich... 106 2.6.6. Prognoza możliwości rozwoju polskiego sektora lotniczego do 2020 roku... 110 Włodzimierz Sroka Globalne sieci aliansów w branży lotniczych przewozów pasażerskich rzeczywistość początku XXI w.... 115 3.1. Ogólne tendencje w transporcie powietrznym...115 3.2. Kooperacja między liniami lotniczymi...116 3.3. Charakterystyka branży przewozów pasażerskich...117 3.3.1. Klasyfikacja linii lotniczych...117 3.3.2. Tanie linie lotnicze jako grupa poza klasyfikacją...118 3.4. Globalne alianse w branży przewozów lotniczych...120 3.4.1. Uwarunkowania powstania, cechy i charakter globalnych aliansów...120 3.4.2. Przykłady aliansów w sektorze lotniczym...123 3.4.3. Korzyści z uczestnictwa w globalnych sieciach aliansów...125 3.4.4. Perspektywy globalnych sieci aliansów w przyszłości...126 Justyna Bryła Konkurencja cenowa telefonii komórkowej na rynku polskim na tle rynku światowego... 131 4.1. Telefonia stacjonarna a telefonia komórkowa...131 4.2. Telefonia komórkowa na świecie...132 4.2.1. Rozwój sektora telefonii komórkowej w skali międzynarodowej... 132 4.2.2. Wejście operatorów sieci komórkowych na rynek międzynarodowy...134 4.2.3. Konkurencja cenowa telefonii komórkowej na świecie...139 4.3. Sektor telefonii komórkowej w Unii Europejskiej...141 4.3.1. Rynek telefonii komórkowej w Unii Europejskiej...141 4.3.2. Zmiany na rynku telefonii komórkowej działania Komisji Europejskiej...145

8 4.3.3. Perspektywy rozwoju rynku telefonii komórkowej w Unii Europejskiej...147 4.4. Sektor telefonii komórkowej na rynku polskim...149 4.4.1. Rynek usług telefonii komórkowej...149 4.4.2. Zmiany na rynku telefonii komórkowej...151 4.4.3. Ograniczenia w konkurencji między operatorami tripol...153 4.5. Konkurencja cenowa na rynku telefonii komórkowej w Polsce...155 4.5.1. Wejście operatorów sieci komórkowych na rynek polski...155 4.5.2. Sytuacja na rynku telefonii komórkowej w zakresie konkurencji cenowej...158 4.5.3. Ograniczenia w konkurencji między operatorami...159 4.6. Operatorzy sieci komórkowych na rynku polskim...159 4.6.1. Orange na rynku polskim...159 4.6.2. Polkomtel SA twórca Plus, Simplus, Sami Swoi, mix Plus, jako uniwersalny operator powszechnej komunikacji mobilnej...160 4.6.3. Era GSM twórca marek konkurencyjnych Era Tak Tak, Heyah... 161 4.6.4. Play jako nowy operator sieci komórkowych na rynku polskim...163 4.7. Perspektywy rozwoju telefonii komórkowej w Polsce w zakresie konkurencji cenowej...164 Piotr Leśniak Procesy konsolidacyjne z udziałem korporacji na polskim i światowym rynku browarniczym...171 5.1. Rozwój branży piwowarskiej na świecie...171 5.1.1. Początki browarnictwa na świecie...171 5.1.2. Browarnictwo w wieku XVIII i XIX...174 5.2. Produkcja piwa na skalę przemysłową...175 5.2.1. Produkcja słodu jako etap rozpoczynający złożony proces produkcji piwa...176 5.2.2. Przygotowanie brzeczki jako proces zachodzący w warzelni...178 5.2.3. Fermentowanie i leżakowanie jako kluczowe procesy w produkcji piwa...181 5.2.4. Filtracja jako proces, którego celem jest nadanie trwałości piwu...182 5.2.5. Rozlew piwa gotowego jako końcowy etap w procesie produkcji piwa...183 5.3. Rozwój branży piwowarskiej na świecie procesy zachodzące w branży w latach 90-tych...185 5.4. Największe korporacje piwne na świecie i ich rola w branży...188 5.4.1. Anheuser-Busch jako lider w branży piwowarskiej świata...188 5.4.2. SABMiller jako druga co do wielkości firma piwowarska na świecie...189

9 5.4.3. Heineken trzeci na świecie a pierwszy w Europie...192 5.4.4. Największe piwne fuzje ogólnoświatowe w dziesięcioleciu 1995-2004 i ich wpływ na branżę...195 5.4.5. Przyszłość branży piwowarskiej na świecie...198 5.5. Browarnictwo w Polsce...199 5.5.1. Rozwój browarnictwa na terenach polskich...199 5.5.2. Produkcja i udziały rynkowe przed fuzją...206 5.6. Fuzje jako formy przemian w branży piwowarskiej w latach 90-tych...212 5.6.1 Powstanie Kompanii Piwowarskiej...212 5.6.2. Powstanie Grupy Żywiec...215 5.6.3. Sprzedaż i udziały rynkowe po fuzji Kompania Piwowarska a Grupa Żywiec...217 5.7. Dalszy rozwój branży piwowarskiej...221 5.7.1. Rozwój rynku po 2000 roku...221 5.7.2. Sukces branży jako efekt wysokiego poziomu technologicznego badania rynkowe ulubione piwo Polaków...224 5.7.3 Perspektywy rozwoju branży w nadchodzących latach...229 Marcin Guzik ExxonMobil jako lider w branży petrochemicznej...233 6.1. Fuzja Exxon i Mobil...233 6.1.1. Historia powstania firm Exxon i Mobil w świetle pierwszych postępowań antymonopolowych oraz fali fuzji i przejęć w Stanach Zjednoczonych...233 6.1.2. Exxon i Mobil połączenie gigantów...239 6.1.3. Struktura organizacyjna i globalny zasięg działalności ExxonMobil...242 6.2. Pozycja koncernu ExxonMobil na rynku światowym...244 6.2.1. Najwięksi konkurenci ExxonMobil...244 6.2.2. Pozycja ExxonMobil na tle konkurentów...247 6.3. ExxonMobil udział w rynku polskim...251 6.3.1. Wielkość rynku olejów silnikowych...251 6.3.2. Udział ExxonMobil w rynku olejowym w Polsce...253 6.3.3. Pozycja rynkowa producentów olejów silnikowych...257 6.4. Marketingowe aspekty działalności ExxonMobil...260 6.4.1. Otoczenie marketingowe...260 6.4.2. Strategia promocji i reklamy w procesie komunikowania się firmy z rynkiem...260 6.4.3. Budowa strategii produktu i rola marki...262 Zakończenie...270