Separacja funkcjonalna Telekomunikacji Polskiej a Karta RównowaŜności NiezaleŜna ocena dwóch koncepcji Emil Konarzewski Partner Zarządzający Audytel S.A. Audytel AUDYTEL Porównanie S.A., ul. Wspólna separacji 47/49, 00-684 funkcjonalnej Warszawa, i tel. równowaŝności (+48 22) 537 50 dostępu 50, fax (+48 - koszty, 22) 537 korzyści 50 51, NIP 779-21-69-697 REGON 634288697 1 KRS 0000309391 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XII Wydział Gospodarczy KRS Wysokość kapitału zakładowego 500 112 zł (w całości opłacony) Plan prezentacji Przedstawienie załoŝeń początkowych Zaradczy środek regulacyjny a koncepcja alternatywna RównowaŜność Filozoficzne róŝnice dwóch koncepcji Silne i słabe strony dwóch koncepcji Czego nie ma w obu koncepcjach Ocena kosztów i korzyści bilans dobrobytu społecznego Podsumowanie i wnioski Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 2
Audytel o firmie NiezaleŜna firma analityczno-audytorska w branŝy ICT, na rynku od 2002. META Group Value Added Partner w latach 2003-2005 Zespół 16 stałych konsultantów i audytorów CISA, LA BS 7799-2, ISO 27000-1, PMI, PRINCE2 Wybrani klienci uŝytkownicy: ARP, Abbott, AstraZeneca, AxelSpringer, AS Kontakt, Bauer, Berlin Chemie, BRE Bank, BGś, BISE, BGK, BP, Cameron McKenna, GTC, Kancelaria Sejmu RP, LG Electronics, Minister Transportu, ORLEN, PGNiG, PAP, Poczta Polska, Pramerica, Provident, PZU, Roche, Shell, Torfarm, TradeTrans, TVP, UKE, WSiP, ZUS Wybrani klienci dostawcy ICT: Dialog, Exatel, Ericsson, IBM, HP, Microsoft, Netia, Novell, Orange, P4, Polkomtel, QAD, SBS, TP prof. Jan Madey, Przewodniczący Rady Nadzorczej Misją firmy Audytel jest doradzanie, jak budować i eksploatować efektywne i bezpieczne rozwiązania teleinformatyczne Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 3 ZałoŜenia początkowe W raporcie analitycznym: Separacja funkcjonalna Telekomunikacji Polskiej S.A.a Karta RównowaŜności oceniamy potencjalne efekty koncepcji TP - alternatywy wobec podziału funkcjonalnego w zestawieniu z efektami podziału; Koncepcję równowaŝności dostępu (RD) oceniamy na podstawie opracowań: RównowaŜność Dostępu - Program TP S.A. mający zapewnić Operatorom Alternatywnym równy dostęp do usług hurtowych (marzec 2009) Telekomunikacja Polska S.A. Karta RównowaŜności (marzec 2009) Podział funkcjonalny (SF) oceniamy biorąc pod uwagę Analizę funkcjonalnej separacji Telekomunikacji Polskiej S.A. wykonaną dla UKE przez konsorcjum KPMG Advisory/Kancelaria Grynhoff, Woźny, Maliński /Instytut Łączności (listopad 2008 r.) która jest nie tyle koncepcją podziału, ile oceną: moŝliwości separacji na gruncie prawnym, celowości jako działania regulacyjnego, kosztów i korzyści w załoŝonym wariancie przeprowadzenia; Analizujemy główne elementy dwóch koncepcji RD i SF - na tle sytuacji obecnej. Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 4
Środek zaradczy a koncepcja alternatywna Separacja funkcjonalna (SF) ma być regulacyjnym środkiem zaradczym na zgłaszane przez operatorów alternatywnych (OA) problemy w negocjowaniu, podpisywaniu i realizacji usług hurtowych a więc problemy o charakterze dyskryminacji pozacenowej; RównowaŜność dostępu (RD) została opracowana przez TP i przedstawiona UKE i środowisku jako dobrowolna koncepcja alternatywna; ZałoŜeniem RD jest udostępnienie na bazie tzw. równowaŝności wyników (EoO) operatorom alternatywnym produktów i usług hurtowych równowaŝnych z punktu widzenia OA (nie tych samych): podstawowych produktów regulowanych: WLR, BSA, LLU (a takŝe IC/CPS/TPB oraz kanalizacji kablowej, kolokacji i dzierŝawy łączy), usług nieregulowanych, ale powiązanych z powyŝszymi produktami: obsługi technicznej klientów OA, reklamacji OA, obsługi awarii zgłaszanych przez OA a dotyczących usług budowanych na bazie WLR/BSA/LLU. Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 5 RównowaŜność w obu wariantach W załoŝeniu celem obu wariantów (SF i RD) ma być: zapewnienie równowaŝności funkcjonalnej produktów hurtowych dostarczanych OA oraz własnym działom/jednostkom TP obsługującym uŝytkowników końcowych, zapewnienie równowaŝnej jakości i wydajności usług świadczonych na rzecz OA oraz na rzecz własnych działów/jednostek TP, zapewnienie równowaŝnej informacji udostępnianej OA oraz własnym działom/jednostkom TP, W obu wariantach zapewniona ma być równowaŝność produktów/usług i cen: zestaw usług hurtowych (produktów regulowanych) jest taki sam same produkty są równowaŝne z punktu widzenia OA jako odbiorców, ceny produktów regulowanych są określone w ofertach ramowych i ich poziom jest taki sam. Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 6
Podstawowe róŝnice filozoficzne Interwencja regulatora a działanie dobrowolne: Separacja funkcjonalna (SF) rozwaŝana jest jako działanie narzucone decyzją regulatora - choć moŝliwy jest wariant dobrowolny BT, TI to jednak w przypadku TP wydaje się co najmniej mało prawdopodobny, RównowaŜność dostępu (RD) jest działaniem proponowanym dobrowolnie przez TP jako alternatywa, a więc moŝna oczekiwać daleko mniejszego oporu przed jej wprowadzeniem wewnątrz organizacji TP choć nie moŝna wykluczyć braku pośpiechu ; Stopień złoŝoności i czas trwania: SF jest procesem duŝo dłuŝszym (minimum 5 lat) z mniej jasno określonym punktem startowym (połowa 2010 r.?) i moŝliwymi opóźnieniami wynikającymi z potencjalnej obrony prawnej TP; Wprowadzenie RD jest procesem ocenianym przez TP na 2 lata, z punktem startowym zaleŝnym od uzgodnień z partnerami (wyboru UKE moŝna oczekiwać jesienią br., niektóre działania TP deklaruje nawet wcześniej). Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 7 Silne strony koncepcji SF Potencjalnie lepsze osadzenie koncepcji w systemie prawno-regulacyjnym; Fizyczne wydzielenie jednostki: ułatwia zarządzanie niezaleŝną quasi-firmą, formułowanie celów, ocenę wydajności, upraszcza utrzymanie chińskich murów, upraszcza regulatorowi i rynkowi ocenę zasad jej działania; Rozdzielenie systemów IT ułatwia obsługę OA; Brak ryzyka subsydiowania skrośnego produktów hurtowych i detalicznych. Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 8
Słabe strony koncepcji SF Wysoce prawdopodobny opór TP (np. kwestionowanie podstawy prawnej) istotnie zmniejsza stabilność całego rynku (zwłaszcza w oczach inwestorów), zwiększa ryzyko OA; DuŜo mniej określony i prawdopodobnie duŝo późniejszy moment rozpoczęcia implementacji: po przyjęciu nowego pakietu dyrektyw UE? (połowa 2010 r.)? po kolejnej nowelizacji Prawa telekomunikacyjnego? po 2012? Długi czas trwania procesu SF (nawet rzędu 5 lat); Wysokie koszty dla TP, porównywalne z zyskami dla całego rynku: kto poniesie te koszty: w ostatecznym rozrachunku odbiorcy końcowi usług TP i OA. Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 9 Silne strony koncepcji RD Eliminacja ryzyka prawnego które moŝe wyniknąć z prowadzenia procesu wdraŝania SF, stabilizacja rynku dla TP i dla OA (oraz dla inwestorów finansowych); Daleko niŝsze koszty i duŝo niŝszy zakres ingerencji w strukturę TP w przypadku RD w porównaniu z SF; W przypadku samej koncepcji RD zawartej w Karcie RównowaŜności : wprowadzenie zwartego systemu KPI, zwłaszcza dla produktów i usług hurtowych oraz ich terminów ich wdraŝania i obsługi, wprowadzenie dopracowanego systemu domen i profilów informacyjnych oraz zasad działania chińskich murów. Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 10
Słabe strony koncepcji RD Niepewność co do statusu i harmonogramu wdroŝenia Karty RównowaŜności Dostępu RD nie ma (na razie) oparcia w prawie, umowach ani decyzjach regulacyjnych, a tylko w decyzji wewnętrznej zarządu TP; RD moŝe zostać odebrana przez regulatora i rynek jako działania pozorne, a nie chęć współpracy z otoczeniem; Profile informacyjne mogą być właściwie dowolnie zmieniane przez TP polityka dostępu do informacji powinna podlegać zewnętrznemu nadzorowi; Systemy informatyczne (aplikacja CHECK) słuŝące przyszłej obsłudze OA bazują na bieŝącej funkcjonalności zdefiniowanej i wykorzystywanej przez TP w przyszłości OA i UKE powinni mieć pewien wpływ na rozwój ich funkcjonalności; Niejasna rola i kompetencje Forum Telekomunikacyjnego mediator, arbiter? Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 11 Czego nie ma w obu koncepcjach Obie koncepcje ukierunkowane są na regulację na dziś a więc zasadniczo usług regulowanych dzisiaj, świadczonych na sieci miedzianej z jej obecnymi moŝliwościami technicznymi (co zresztą było celem ich opracowania); NiezaleŜnie od wyboru koncepcji SF czy RD potrzebne będzie wypracowanie: modelu regulacji sieci NGN/NGA zwłaszcza realizowanych w architekturze FTTx, załoŝeń implementacji modelu regulacyjnego zarówno u operatora o znaczącej pozycji rynkowej (na którym rynku?), jak i operatorów potencjalnie korzystających z dostępu do infrastruktury operatora SMP, ścieŝki migracji z SF lub RD do następnego modelu regulacji. Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 12
ZałoŜenia modelu oceny kosztów i korzyści ZałoŜenia wyjściowe: Rozpatrzone dwa scenariusze (SF i RD), dla których wspólnym punktem odniesienia jest aktualna sytuacja rynkowa, charakteryzująca się niepełną konkurencją i konfliktem na linii TP UKE OA; Policzono bilans dobrobytu społecznego obejmujący bezpośrednie korzyści i straty następujących interesariuszy: konsumentów, TP, OA, Skarbu Państwa; Przyjęto koszty SF oceniane przez KPMG/GWM/IŁ w wysokości 754 mln zł, Przyjęto ocenę kosztów implementacji RD wg TP na poziomie 110 mln zł, Pominięto przepływy pomiędzy TP a OA wynikające z opłat za uŝytkowanie systemów informatycznych TP oraz załoŝono, Ŝe koszty OA wynikające z dostosowania ich systemów IT w obu wariantach będą takie same (duŝo niŝsze niŝ koszty TP), Pominięto kwestię zmiany wartości pieniądza w czasie i inflację. Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 13 Wartość oczekiwana bilansu dobrobytu społecznego 1 000 mln zł 900 mln zł 800 mln zł 700 mln zł 600 mln zł 500 mln zł 400 mln zł 300 mln zł Separacja funkcjonalna 200 mln zł 0,1 100 mln zł 0,0 0 mln zł -100 mln zł Wg planu Opóźnienie Opóźnienie Opóźnienie -0,1 1 rok 2 lata 3 lata -200 mln zł -0,2 Wartość oczekiwana = + 267 mln zł -300 mln zł -0,3 Bilans dobrobytu Prawdopodobieństwo Odsuwanie w czasie implementacji SF spowoduje obniŝenie bilansu korzyści, nawet do wartości ujemnych; Wysokie prawdopodobieństwo opóźnienia początku procesu (nawet do 2012). 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 1 000 mln zł 900 mln zł 800 mln zł 700 mln zł 600 mln zł 500 mln zł 400 mln zł 300 mln zł RównowaŜność dostępu 200 mln zł 0,1 100 mln zł 0,0 0 mln zł -100 mln zł Wg planu Opóźnienie Opóźnienie Opóźnienie -0,1 1 rok 2 lata 3 lata -200 mln zł -0,2 Wartość oczekiwana = + 815 mln zł -300 mln zł -0,3 Bilans dobrobytu Prawdopodobieństwo Mniejsza wraŝliwość bilansu korzyści na ewentualne opóźnienia; Bilans korzyści zawsze pozostaje dodatni; Mniejsze prawdopodobieństwo opóźnień w rozpoczęciu i implementacji procesu. 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 14
Podsumowanie Separacja funkcjonalna: moŝe przynieść duŝe korzyści konsumentów oraz dodatni bilans dobrobytu społecznego, zastosowanie SF niesie za sobą duŝe ryzyka implementacyjne, prawne i rynkowe, opóźnienie w czasie implementacji SF o 2-3 lata praktycznie niweczy wszelkie korzyści osiągalne w perspektywie 5 lat; RównowaŜność dostępu zaproponowana przez TP: niŝszy poziom ryzyk implementacyjnych, wartość oczekiwana dobrobytu społecznego jest wyŝsza o ok. 550 mln zł niŝ w przypadku SF. Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 15 Wnioski RównowaŜność dostępu jest z punktu widzenia bilansu dobrobytu społecznego lepszym projektem niŝ separacja funkcjonalna TP, Utrzymanie dodatniego bilansu dobrobytu społecznego przedsięwzięcia wymaga ograniczenia ryzyk implementacyjnych poprzez następujące działania: Uzyskanie wsparcia wszystkich zainteresowanych stron, w tym UKE i OA; Utwardzenie zobowiązań TP na wzór BT Undertakings ; Wprowadzenie dodatkowych KPI uzgodnionych z UKE i OA, Uwzględnienie potrzeb OA i UKE w rozwoju przyszłej funkcjonalności systemów IT słuŝących wsparciu procesu RD; Zapewnienie niezaleŝnego nadzoru i arbitraŝu (Forum Telekomunikacyjne / Komisja ArbitraŜowa przy izbie branŝowej). Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 16
Dziękujemy za uwagę Audytel S.A. ul. Wspólna 47/49 00-684 Warszawa www.audytel.pl Audytel Porównanie separacji funkcjonalnej i równowaŝności dostępu - koszty, korzyści 17