Farmakoekonomika podstawy Paweł Petryszyn Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej UM we Wrocławiu
Dyrektywa przejrzystości z 1988 r. Obowiązek uzasadniania podjętych decyzji dotyczących cen i refundacji produktów leczniczych, opierania tych decyzji na obiektywnych przesłankach, wydawania decyzji w określonych terminach, umożliwienia odwoływania się od nich
Farmakoekonomika analiza korzyści leczenia w stosunku do poniesionych kosztów przy założeniu ograniczoności dostępnych zasobów Drummond M.F. 2005
Farmakoekonomika Badania farmakoekonomiczne identyfikują, mierzą i porównują koszty, to znaczy zużycie zasobów oraz kliniczne, gospodarcze i społeczne następstwa farmakoterapii lub innej metody leczenia bądź diagnostyki Bootman JL, Towsend RJ 1996
Value for money Farmakoekonomika
Ocena technologii medycznych Technologia medyczna: Leki, w tym leki biologiczne (szczepionki, produkty krwiopochodne) Wyroby medyczne, sprzęt, materiały eksploatacyjne (rozrusznik serca, TK, rękawice chirurgiczne) Procedury zachowawcze i chirurgiczne (radioterapia, kolonoskopia, cięcie cesarskie) Systemy wsparcia (laboratorium analityczne, system dokumentacji pacjenta) Systemy organizacyjne (system badań przesiewowych) Ocena obejmuje: sposób działania, skuteczność, bezpieczeństwo, skutki ekonomiczne, następstwa społeczne, prawne, polityczne i etyczne
EBM, HTA 65 rż, migotanie przedsionków i ch. wieńcowa, warfaryna w profilaktyce udaru mózgu Bezwzględne ryzyko udaru 5% RRR dla warfaryny wynosi 0,6 (60%) Czy rozpoczynamy leczenie? RRR = 1 RR = 1 R e /R k, 0,6 = 1 R e /0,05 część ryzyka wystąpienia niekorzystnego punktu końcowego usunięta w wyniku zastosowania określonej interwencji R e = 0,02 ARR = R k R e, ARR = 0,05 0,02 = 0,03 NNT = 1/ARR = 1/0,03 = 33 liczba pacjentów, których trzeba poddać danej interwencji, aby zapobiec jednemu niekorzystnemu punktowi końcowemu
EBM, HTA 40 rż, migotanie przedsionków, warfaryna w profilaktyce udaru mózgu Bezwzględne ryzyko udaru 0,5% RRR dla warfaryny wynosi 0,6 (60%) Czy rozpoczynamy leczenie? ARR = 0,03 NNT = 333
Analiza farmakoekonomiczna EFEKTYWNOŚĆ Terapia dominująca ANALIZA FARMAKOEKONOMICZNA KOSZTY ANALIZA? FARMAKOEKONOMICZNA Terapia zdominowana
Analiza farmakoekonomiczna etapy
Komparator Koszty A Koszty B
Komparator taki sposób postępowania terapeutycznego lub diagnostycznego, który w rzeczywistej praktyce klinicznej najprawdopodobniej zostanie zastąpiony przez ocenianą technologię medyczną
Perspektywa Społeczna Płatnika Świadczeniodawcy Pacjenta Jej wybór determinuje mierzone koszty i wyniki
Koszty
Koszty Koszt alternatywny (opportunity cost) koszt najlepszej alternatywy, którą tracimy realizując dany program
Dyskontowanie PV = V n * (1+r) n PV wartość teraźniejsza V n wartość za n lat r stopa dyskontowa n rok, w którym ponoszone są koszty
Ocena wyników Rozpatrywany efekt działania leku Protokół badania Kontrolowane badania kliniczne Efektywność eksperymentalna/skuteczność (efficacy) Kontrolowane, randomizowane, podwójnie ślepe Badania farmakoekonomiczne Efektywność rzeczywista (effectiveness) Otwarte, randomizowane Użycie leku i równoległe stosowanie innych leków Zwykle jeden lek, kontrolowane stosowanie innych leków Zwykle jednocześnie więcej leków, bez kontroli Lek porównywany Najczęściej placebo Przeważnie terapia standardowa Liczba przypadków Ustalona w celu osiągnięcia punktów końcowych Ustalona w celu osiągnięcia grupy reprezentatywnej Dobór pacjentów Restrykcyjny, selektywny Szeroki, reprezentatywny Środowisko leczenia Czas trwania badania Kontrolowane, pod szczególnym nadzorem, dobry compliance Wystarczający do oceny punktów końcowych Niekontrolowane, zwykła opieka medyczna, mniejszy nacisk na compliance Możliwie długi, najlepiej przez cały okres trwania choroby