ZAGADNIENIA KOMUNIKACJI

- 137 - Rozdział 9 ZAGADNIENIA KOMUNIKACJI SPIS TREŚCI: 1. Opis i diagnoza stanu istniejącego 2. Analiza uwarunkowań wynikających z dotychczasowych opracowań planistycznych 3. Określenie zagrożeń środowiska i możliwości rozwojowych gminy 4. Główne problemy komunikacyjne 5. Prognozy i założenia rozwoju 6. Zasady i uwarunkowania docelowego systemu komunikacji 7. Dyspozycje techniczne w zakresie podstawowych elementów układu komunikacyjnego

- 138-1. Opis i diagnoza stanu istniejącego Obszar gminy Brzeszcze obsługiwany jest głównie komunikacją drogową, w znacznie mniejszym stopniu komunikacją kolejową. Układ podstawowy sieci dróg w obszarze gminy stanowią 2 drogi wojewódzkie oraz 10 dróg powiatowych. Na terenach zabudowy miast i wsi drogi przechodzą w ulice. Aktualnie główną rolę komunikacyjną pełni droga wojewódzka nr 933 Chrzanów Oświęcim Brzeszcze Pszczyna łącząca gminę Brzeszcze z drogą krajową nr 1 Gdańsk Częstochowa Pszczyna Bielsko-Biała Cieszyn i drogą krajową nr 44 Gliwice Tychy Oświęcim Kraków oraz nadrzędnym układem dróg krajowych: autostradą A4 w węźle Chrzanów. Mniejszą rolę pełni droga wojewódzka nr 949 Brzeszcze Zator oraz drogi powiatowe, z których najistotniejszą rolę pełni droga powiatowa nr 14-500 zapewniająca najkrótsze połączenie z Bielskiem-Białą. Układ uzupełniający stanowią drogi gminne. Aktualne (generalny pomiar ruchu 2000) obciążenie ruchem dróg wojewódzkich jest umiarkowane i wynosi dla: - drogi wojewódzkiej nr 933 na odcinku Brzeszcze Oświęcim 7703 pojazdów/ dobę, w tym udział ruchu ciężkiego 14%, na odcinku Brzeszcze Pszczyna wynosi - drogi wojewódzkiej nr 949 na odcinku Brzeszcze Osiek 3945 pojazdów/ dobę, w tym udział ruchu ciężkiego 11%. Natomiast na odcinkach dróg wojewódzkich przebiegających przez tereny zabudowy Brzeszcz i Jawiszowic obciążenie ruchem jest większe i według pomiarów INKOM wykonanych w roku 2000 wynosi: - ul. Dworcowa (d.w. 933 w kierunku Pszczyny) 722 pojazdów umownych / godzinę szczytu (ok. 6400 pojazdów / dobę) - ul. Ofiar Oświęcimia (d.w. 933 w kierunku Oświęcimia) 1218 pojazdów umownych / godzinę szczytu (ok. 10700 pojazdów / dobę) - ul. Łęcka (d.w. 949 w kierunku Osieka) 387 pojazdów umownych / godzinę szczytu (ok. 3500 pojazdów / dobę Równocześnie należy zwrócić uwagę na znaczne obciążenie ruchem wylotu w kierunku Czechowic-Dziedzic i Bielska-Białej drogi powiatowej 14-500 (ul. Bielskiej), które według pomiaru PP-U INKOM wynosiło w 2000 roku 687 pojazdów umownych / godzinę szczytu (ok. 6300 pojazdów / dobę). Wyniki pomiarów ruchu wskazują na bardzo silne powiązanie komunikacyjne Brzeszcz z dużymi sąsiednimi miastami Oświęcimiem oraz Czechowicami-Dziedzicami oraz Bielskiem-Białą, niezależnie od podziałów administracyjnych kraju. Na podstawie pomia-

- 139 - rów ruchu można oszacować wielkość ruchu zewnętrznego (tranzytowego i źródłowo- -docelowego) na kierunku północ-południe na ok. 70% całego ruchu na wlotach. Aktualne obciążenia ruchem dróg wskazują na występujące rezerwy przepustowości układu podstawowego (poza chwilowymi spiętrzeniami), wielkości od 30% - 80%. W przypadku braku podjęcia działań inwestycyjnych, wobec zakładanego wzrostu ruchu kołowego, rezerwy wyczerpią się w ciągu najbliższych 6 8 lat. Działania inwestycyjne budowa obwodnicy, podjęte być powinny przede wszystkim na kierunku południe lub zachód północ. Równocześnie podjęte powinny być prace nad wewnętrznym układem ulic lokalnych dla zapewnienia spójności przestrzennej gminy. Komunikacja kolejowa pełni aktualnie niewielką rolę w obsłudze gminy. Linia kolejowa łączy gminę z Oświęcimiem i dalej Katowicami i Krakowem oraz Czechowicami-Dziedzicami i dalej Pszczyną, Zebrzydowicami i Bielskiem-Białą. W ciągu doby przez stację Brzeszcze-Jawiszowice przejeżdża 12 par pociągów pasażerskich. Obszar objęty zmianą studium przyjętą uchwałą Rady Miejskiej w Brzeszczach Nr V/45/07 z dnia 29 marca 2007 r. posiada dostępność komunikacyjną od strony południowej z ul. Wyzwolenia i od strony północnej z ul. Starowiejskiej Obszar objęty zmianą studium przyjętą Uchwałą Rady Miejskiej w Brzeszczach Nr VII/54/11 z 28 lutego 2011r posiada dostępność komunikacyjną od strony południowej z ul. Żołędziową a od strony północnej z ul. Starowiejską. W obszarze objętym zmianą studium na podstawie Uchwały Nr XXII/255/08 Rady Miejskiej w Brzeszczach z dnia 28 października 2008 roku obsługa komunikacyjna terenu odbywa się poprzez istniejący zjazd z drogi wojewódzkiej. Ze względu na proponowany rodzaj działalności będzie konieczność powiązania terenu planowanej działalności z układem dróg publicznych, w szczególności rozwiązania zjazdów na przyległą drogę relacji Pszczyna Oświęcim przy uwzględnieniu jej klasy technicznej. 2. Analiza uwarunkowań wynikających z dotychczasowych opracowań planistycznych W ostatnich latach powstała koncepcja budowy drogi ekspresowej S-1 Pyrzowice Bielsko-Biała, przechodzącej przez zachodni obszar gminy Brzeszcze. Przebieg drogi będzie miał kapitalny wpływ na wielkość i rozkład przestrzenny ruchu w obszarze gminy. Można z dużym prawdopodobieństwem założyć, że projektowana droga ekspresowa przejmie w całości ruch tranzytowy, jaki dzisiaj odbywa się głównie w dwóch kierunkach południe-północ i zachód-północ oraz znaczną część (30% - 40%) ruchu źródłowo-docelowego. W rezultacie wielkość ruchu na podstawowej sieci ulic miejskich zmniejszy się o ok. 40% - 60%, a główną trasą wlotową do miasta będzie projektowany

- 140 - odcinek ulicy z węzła drogi ekspresowej, od strony zachodniej (nowy przebieg ul. Pszczyńskiej). Wykonane w roku 2000 przez Przedsiębiorstwo Projektowo Usługowe INKOM s.c. opracowanie studialne dla układu transportowego gminy Brzeszcze uwzględnia przebieg drogi ekspresowej S-1 równocześnie potwierdzając potrzebę budowy północnej obwodnicy w ciągu drogi wojewódzkiej nr 933 Oświęcim Pszczyna. Ponadto zakłada się, że działania inwestycyjne na pozostałej sieci ulic będą działaniami głównie porządkującymi i uzupełniającymi istniejący układ. W roku 2003 wykonane zostało przez GDDKiA Biuro Studiów Wydział Studiów Kraków Studium zagospodarowania drogi ekspresowej S-1 Pyrzowice Bielsko Biała. Studium przewiduje poprowadzenie drogi ekspresowej, w pierwszym etapie jednojezdniowej, po zachodniej stronie torów kolejowych, z węzłem dwupoziomowym łączącym z nowym w tym miejscu przebiegiem ul. Pszczyńskiej. Przewiduje się, że nowy odcinek ul. Pszczyńskiej, biegający po północnej stronie obecnej ulicy, przebiegać będzie na estakadzie nad drogą ekspresową i torami kolejowymi, do połączenia z planowaną północną obwodnicą miasta. Ograniczona dostępność drogi ekspresowej wymaga przebudowy istniejącego układu dróg lokalnych i stworzenia sieci dróg zbiorczych, obsługujących teren po obu jej stronach. Omówione wyżej opracowania studialne uznaje się za podstawowe dla sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. W obszarze objętym zmianą studium na podstawie Uchwały Nr XXII/255/08 Rady Miejskiej w Brzeszczach z dnia 28 października 2008 roku przewiduje się rozwój układu dróg wojewódzkich, w szczególności realizacji północnej obwodnicy miasta Brzeszcze. Powyższe wynika z ustaleń Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego. 3. Określenie zagrożeń środowiska i możliwości rozwojowych gminy Przebieg planowanej drogi ekspresowej S-1 stwarza niewątpliwie sytuację pojawienia się nowego źródła uciążliwości komunikacyjnych. Należy jednak dostrzec, iż przebieg projektowanej drogi w zasadzie poza obszarami zabudowanymi, w maksymalnym stopniu minimalizuje jej uciążliwość dla mieszkańców, a przede wszystkim eliminuje ruch tranzytowy z dotychczasowego przebiegu drogi wojewódzkiej nr 933, pozostawiając na niej ruch lokalny. W miejscach konfliktowych przebiegu nowej drogi zrealizowane zostaną odpowiednie zabezpieczenia przed uciążliwościami komunikacyjnymi. Równocześnie budowa nowej drogi ekspresowej o wysokich parametrach technicznych i możliwościach przepustowych, otwiera nową dostępność komunikacyjną gminy z te-

- 141 - renu kraju i przejścia granicznego w Zwardoniu, stwarzając nowe możliwości rozwojowe gminy. 4. Główne problemy komunikacyjne Największych problemów braku wystarczającej przepustowości i nadmiernych uciążliwości komunikacyjnych w najbliższych kilku latach należy spodziewać się na przebiegającej centralnie drodze wojewódzkiej nr 933 Oświęcim Pszczyna oraz, w mniejszym stopniu na drodze powiatowej 14-500 Brzeszcze Czechowice-Dziedzice. Budowa drogi ekspresowej S-1 problem ten całkowicie rozwiąże. Pozostała sieć drogowa w obszarze gminy o wystarczającej sprawności, nie stwarza problemów funkcjonowania. W miarę rozwoju programowo-przestrzennego gminy należy uzupełniać brakujące odcinki ulic lokalnych. 5. Prognozy i założenia rozwoju Oddanie do ruchu w najbliższych 6 8 lat planowanej drogi ekspresowej S-1 Pyrzowice Dąbrowa Górnicza Bielsko Biała - Cieszyn, jako odgałęzienia autostrady A-1, spowoduje istotne zmiany w przebiegu głównych potoków ruchu tranzytowego na kierunku północ południe. Zakładając równoczesne zrealizowanie południowej obwodnicy Oświęcimia oraz węzłów Oświęcim Muzeum i Stara Wieś, w rejonie Brzeszcz planowana droga przejmie też część ruchu tranzytowego wschód zachód między Małopolską, a południową częścią Śląska i przejściami granicznymi w Zwardoniu i Cieszynie oraz znaczną część ruchu źródłowo-docelowego (dojazdowego i wyjazdowego z miasta) z północy i południa. Przy takich założeniach przewidywana wielkość średniorocznego ruchu dobowego, na przecinającym gminę odcinku w roku 2015 wyniesie 57000 43000 pojazdów umownych. Przy uwzględnieniu powyższych założeń oraz uwzględnieniu wzrostu wielkości ruchu lokalnego można dokonać szacunku prawdopodobnych potoków ruchu na najbardziej obciążonych odcinkach dróg: - droga wojewódzka nr 933 9.000 10.000 pojazdów umownych /dobę - droga wojewódzka nr 949 6.000 7.000 pojazdów umownych /dobę - droga powiatowa 14-500 6.000 7.000 pojazdów umownych /dobę Prognozowane wielkości ruchu oznaczają wyczerpanie możliwości przepustowych wymienionych odcinków ulic w około 45% - 65%. Brak realizacji drogi ekspresowej w najbliższych 6 8 latach oznacza wyczerpanie możliwości przepustowych odcinków drogi wojewódzkiej 933 i w znacznym stopniu drogi powiatowej 14-500, a tym samym konieczność realizacji alternatywnego układu

- 142 - wewnętrznych obwodnic, w tym szczególnie obwodnicy północnej wraz z bezkolizyjnym przekroczeniem linii kolejowej. Nie podjęcie realizacji również tych rozwiązań spowoduje drastyczne ograniczenie dostępności komunikacyjnej gminy, a tym samym brak możliwości jej rozwoju gospodarczego. 6. Zasady i uwarunkowania budowy docelowego systemu komunikacji Główne problemy komunikacyjne najbliższych lat związane będą niemal wyłącznie z koniecznością zapewnienia odpowiedniej dostępności komunikacyjnej gminy. Problem może być i będzie rozwiązany w sposób radykalny dzięki budowie drogi ekspresowej S-1 i oddanie jej do użytku w latach 2006-2008. Jednak aktualnie brak możliwości ustalenia terminu realizacji tej drogi, co wywołuje konieczność rezerwowania pasów terenu dla rozwiązań alternatywnych to jest dla budowy obwodnicy północnej w ciągu drogi wojewódzkiej nr 933 oraz modernizacji wlotu drogi powiatowej 14-500 od strony Bestwiny. Niezależnie od konieczności rozwiązania problemu zewnętrznej dostępności gminy, zakładany rozwój przestrzenny i programowy głównie Brzeszcz, Jawiszowic, Przecieszyna, wymaga rozbudowy wewnętrznego układu ulic lokalnych zapewniających odpowiednią dostępność terenów nowych inwestycji i ich powiązań z siecią ulic głównych. Przewiduje się w sferze powiązań komunikacyjnych turystyczno rekreacyjnych wyznaczenie trasy ścieżki rowerowej wg koncepcji opracowanej w Pracowni Badawczo Projektowej Systemów Transportu w Krakowie Trans Plan. 7. Dyspozycje techniczne w zakresie podstawowych elementów układu komunikacji Sieć projektowanych dróg spełniać musi przedstawione niżej parametry: droga ekspresowa kl. S droga wojewódzka kl. G - szerokość jezdni - 2 x 7,0 m - szerokość pasa drogowego - 100 m - 20 m od krawędzi jezdni na terenie zabudowy - 40 m od krawędzi jezdni poza terenem zabudowy oraz wg oceny oddziaływania na środowisko - szerokość jezdni - 6,0 m - 7,0 m - szerokość pasa drogowego - 25 m - 8 m od krawędzi jezdni na terenie zabudowy - 20 m od krawędzi jezdni poza terenem zabudowy oraz wg oceny oddziaływania na środowisko

- 143 - droga powiatowa kl. Z droga gminna kl. L szerokość pasa drogowego droga gminna kl. D szerokość pasa drogowego - szerokość jezdni - 6,0 m 7,0 m - szerokość pasa drogowego - 20 m - 8 m od krawędzi jezdni na terenie zabudowy - 20 m od krawędzi jezdni poza terenem zabudowy - szerokość jezdni - 5,0 m 6,0 m - 12 m na terenie zabudowy - 15 m poza terenem zabudowy - 6 m od krawędzi jezdni na terenie zabudowy - 15 m od krawędzi jezdni poza terenem zabudowy - szerokość jezdni - 4,5 m - 5,5 m - 3,0 m jezdnia jednopasowa - 10 m na terenie zabudowy - 15 m poza terenem zabudowy - 6 m od krawędzi jezdni na terenie zabudowy - 15 m od krawędzi jezdni poza terenem zabudowy

- 144 -