1 Opieka i wsparcie: Subsydiowane us ugi Ten wymienia us ugi, które pomagaj osobom w starszym wieku mieszka we w asnym domu zamiast wyprowadza si do domu seniora lub domu opieki. Wyja nia w jaki sposób mo na postara si o te us ugi i z kim nale y si skontaktowa po wi cej informacji lub pomoc. Wst p Wraz z posuwaj cym si wiekiem wielu z nas potrzebuje troch pomocy aby móc mieszka we w asnym domu. Mo e to by : Pomoc osobista cznie z braniem przysznica, piel gnowaniem stóp i skóry Wykonywanie podstawowych prac domowych cznie z praniem, gotowaniem oraz/lub prasowaniem. Utrzymywanie kontaktu ze znajomymi, robienie zakupów i p acenie rachunków. Umawianie si lub dojazd - na wizyty lekarskie, stomatologiczne, podiatryczne lub inne Utrzymywanie domu oraz/lub ogrodu Pomoc z problemami zwi zanymi ze zdrowiem, takimi jak zarz dzanie lekarstwami i minimalizowanie efektów wszelkich dolegliwo ci zdrowotnych zwi zanych z wiekiem, jak cukrzyca lub choroba serca. Wi kszo z nas chce prowadzi niezale ny tryb ycia tak d ugo jak to jest mo liwe, zamiast wyprowadza si do domu seniora lub domu opieki. Badania wykazuj, e par godzin w tygodniu pomocy znajomego, cz onka rodziny lub dostawcy us ug mo e uczyni pozostanie we w asnym domu bardziej realistyczn opcj dla wielu starszych osób. Zarówno rz d australijski jak i rz d NSW rozumiej, e wi kszo ludzi woli pozosta we w asnym domu zamiast wyprowadza si do domu seniora lub domu opieki. Przeznaczaj one fundusze na us ugi, których zadaniem jest umo liwienie tego poniewa wi kszo z tych us ug jest bezp atna lub subsydiowana, wi kszo ludzi sta na nie. Nawet je li Pana/Pani nie sta na te us ugi, warto mimo wszystko skontaktowa si z dostawcami tych us ug, aby si dowiedzie co jest dla Pa stwa dost pne. W ca ym stanie NSW oferowane s us ugi z funduszu programu Home and Community Care (Opieka Domowa i Spo eczna), jak równie us ugi w ramach Programu Rz du Australijskiego Opieki nad Osobami Starszymi. Te dwa rodzaje us ug maj inne kryteria kwalifikacyjne oraz inne metody udost pniania ich, wszystkie s opisane w tym u m. Zazwyczaj nie jest mo liwe uzyskanie jednocze nie wsparcia zarówno us ug z funduszu Home and Community Care jak i Programu Opieki nad Osobami Starszymi (Aged Care
2 Program) Rz du Australijskiego (opisanych poni ej). Im wi ksza jest Pana/Pani potrzeba na wysoki poziom wsparcia w domu, tym wi ksze jest prawdopodobie stwo, e us ugi w ramach programu opieki nad osobami starszymi (raczej ni us ugi z Home and Community Care) b d najlepsz opcj dla Pa stwa. Niektóre us ugi domowe s równie oferowane przez firmy prywatne nale y zobaczy 7B: Opieka i wspomaganie: us ugi prywatne (Care and support: private services ) po wi cej informacji na ich temat. Us ugi w ramach Home and Community Care Ponad 550 dostawców us ug Home and Community Care (HACC) jest finansowanych przez rz d australijski w po czeniu z rz dem NSW w celu umo liwienia osobom starszym i ich opiekunom pozostanie we w asnym domu. Us ugi te przys uguj starszym osobom w t ym/s abowitym lub osobom z powa n niepe nosprawno ci, które maj trudno ci z mieszkaniem we w asnym domu. Mog one równie Panu/Pani przys ugiwa, je li opiekujecie si s absz osob starsz lub osob z niepe nosprawno ci. Home Care Service of NSW (Us ugi Opieki Domowej w NSW) Home Care Service jest najwi kszym z dostawców HACC subsydiowanym przez rz d australijski i rz dy NSW, pomagaj cym osobom z niepe nosprawno ci, osobom starszym i ich opiekunom mieszka niezale nie we w asnym domu. Ich us ugi s oferowane spo eczno ci w ca ym stanie NSW. Home Care oferuje zakres us ug cznie z: Pomoc domow (pomoc ze sprz taniem, praniem, zakupami i posi kami) Pomoc osobist (pomoc z braniem k pieli i ubieraniem si ) oraz Opiek zast pcz (krótkoterminowe wspomaganie umo liwiaj ce regularnemu opiekunowi wzi cie przerwy na wypoczynek). Gdy skontaktuj si Pa stwo z Home Care aby poprosi o pomoc, osoba pracuj ca tam porozmawia z Pa stwem na temat Pa stwa potrzeb i przeanalizuje czy i w jaki sposób us ugi te mog Pa stwu pomóc. Poniewa zapotrzebowanie na us ugi pomocy domowej jest wysokie, mog oni nie by w stanie od razu przyj Pa stwa jako klientów i mog skierowa Pa stwa do innej organizacji spo ecznej. Poproszeni zostan Pa stwo o wk ad pieni ny do kosztów us ug otrzymywanych przez Pa stwo z Home Care, ale je li s Pa stwo w trudnej sytuacji finansowej nale y omówi to z jednym z ich pracowników. Dla klientów pochodzenia aboryge skiego, Home Care ma osiem ga zi w stanie NSW,
3 przygotowanych do udzielania pomocy i wspomagania. Je li angielski nie jest Pana/Pani ojczystym j zykiem, jest mo liwo zadzwonienia do Serwisu Us ugowego T umaczy (Translation and Interpreting Service) pod 13 14 50 po us ugi zawodowego t umacza, który mo e pomóc zorganizowa us ugi z Home Care. Mo e równie Pan/Pani skontaktowa z Serwisem m Seniorów 13 12 44 lub Biurem Centralnym Home Care 02 8270 2000 aby przet umaczona broszura zosta a wys ana Pa stwu drog pocztow, lub mo na odwiedzi www.dadhc.nsw.gov.au/ homecare. Ka dy mo e skontaktowa si z Serwisem m Seniorów i poprosi o wys anie broszury poczt, lub odwiedzi www.dadhc.nsw.gov.au/homecare. Z zapytaniami dotycz cymi pomocy domowej (in-home care) nale y skontaktowa si bezpo rednio z Home Care pod nast puj cymi numerami: Rejon sto eczny Sydney Telefon: 1800 350 792 Faks: (02) 9891 6148 racentre@dadhc.nsw.gov.au Hunter, Central Coast i rejony wiejskie Telefon: 1300 881 144 Faks: 1300 881 184 racentre@homecare.nsw.gov.au Aboriginal Home Care Telefon: 1300 797 606 (wszystkie ga zie w ca ym NSW) Inne us ugi Opieki Domowej i Spo ecznej ( Home and Community Care) Inne us ugi Opieki Domowej i Spo ecznej s dost pne w ca ym stanie NSW za po rednictwem szeregu rz dowych i nierz dowych organizacji. Poza dostarczaniem pomocy domowej, opieki osobistej i opieki zast pczej, us ugi te mog pomaga z dostarczaniem posi ków, konserwacj lub modyfikacj domów oraz dostarczaj transport spo eczny, spo eczn opiek piel gniarsk i inne us ugi opieki zdrowotnej. Us ugi te przys uguj wtedy je li umo liwi Panu/Pani pozostanie we w asnym domu i unikn konieczno ci wyprowadzenia si do domu seniora lub domu opieki. Organizacje te mog da op at za us ugi, ale je li nie sta Pani/Pana aby op aci je, powinni Pa stwo omówi to z ich pracownikami. Czasami b dzie trzeba czeka na wolne miejsce. Po wi cej informacji na temat tych us ug w swoim lokalnym rejonie, nale y dzwoni do
4 Commonwealth Carelink pod 1800 052 222 lub Serwisu Informacyjnego Seniorów pod 13 12 44. Program Opieki nad osobami Starszymi Rz du Australijskiego Rz d australijski dostarcza us ugi opieki nad osobami starszymi w ca ej Australii wszystkim, którzy je potrzebuj. Dawniej, aby otrzyma te us ugi, osoby starsze musia y wprowadzi si do domu seniora lub domu opieki. Jednak w przeci gu ostatnich dziesi ciu lat, rz d australijski stworzy szereg us ug Opieki nad Osobami Starszymi (Age Care), których celem jest umo liwienie starszym ludziom pozostanie we w asnych domach. Nale do nich Pakiety Pomocy Spo ecznej nad Osobami Starszymi (Community Aged Care Packages) dla osób starszych, wymagaj cych wysokiego poziomu wspomagania, Poszerzony Pakiet Opieki Domowej nad Osobami Starszymi (Extended Aged Care at Home Packages). (Wi cej szczegó ów podanych jest poni ej) Oba rodzaje us ug maj bardzo surowe kryteria kwalifikuj ce b d Pa stwo najpierw musieli podda si ocenie dokonywanej przez Zespó Oceny Potrzeby Opieki na Osobami Starszymi (Aged Care Assessment Team, w skrócie ACAT). Zespo y te znajduj si w wi kszo ci lokalnych szpitali w ca ym stanie NSW i Pana/Pani lekarz b dzie móg pomóc skontaktowa si z najbli szym z nich. Mo e Pan/Pani równie zadzwoni do Commonwealth Carelink Centre pod 1800 052 222 lub do telefonu informacyjnego Aged Care pod 1800 500 853. Po dokonaniu oceny, ACAT poda Panu/Pani dane kontaktowe lokalnych dostawców us ug, które mog zaspokoi wasze potrzeby mo e by konieczny okres oczekiwania na zwolnienie si miejsca. Oba telefony informacyjne podane powy ej b d równie w stanie wys a Pa stwu u yteczne publikacje zawieraj ce wi cej informacji na temat ró nego rodzaju spo ecznych us ug opieki nad osobami starszymi, które mog by dost pne dla Pa stwa. Pakiety Opieki Spo ecznej na Osobami Starszymi (Community Aged Care Packages) Pakiety Opieki Spo ecznej nad Osobami Starszymi to pakiety zaplanowanych, elastycznych i skoordynowanych us ug których celem jest pomóc osobie pozosta i mieszka we w asnym domu. Pakiet jaki Pan/Pani otrzymaj b dzie specjalnie dopasowany do waszych indywidualnych potrzeb i mo e on by dostosowywany do wszelkich zmian w potrzebach. Rodzaje us ug mog zawiera pomoc z nast puj cymi rzeczami: branie k pieli i ubieranie si przygotowywanie posi ków
5 prace domowe i pranie/prasowanie transport (zw aszcza na wizyty lekarskie) opieka zast pcza w domu Pani/Pana opiekuna (zgodnie z jej przeznaczeniem, jest to us uga tymczasowa) niezb dna konserwacja domu (np. instalacja atwych w u yciu kurków lub por czy do pryszniców) pomoc z imprezami towarzyskimi oraz/lub ci g a koordynacja i planowanie w celu zaspokojenia Pana/Pani potrzeb. Pomoc, któr Pan/Pani otrzymaj, mo e zosta dostarczona przez spo eczny serwis us ugowy oraz/lub organizacj komercyjn operuj c w lokalnym rejonie i jest subsydiowana przez rz d australijski. Mog Pa stwo zosta poproszeni o uiszczenie op aty za swój Pakiet Pomocy Spo ecznej nad Osobami Starszymi. Je li otrzymuje Pan/Pani maksymaln podstawow stop emerytury/renty, op aty nie przekrocz 17.5% pa stwowej emerytury/renty. Je li Pani/Pana dochody s wy sze, mo ecie by poproszeni o uiszczenie dodatkowych op at do maksymalnej wysoko ci 50% wszystkich dochodów przekraczaj cych maksymaln stop emerytury/renty. Je li jednak nie sta Pana/Pani na op at, us ugi nie b d odmówione. Poszerzony Pakiet Opieki Domowej nad Osobami Starszymi (Extended Aged Care at Home Packages) Je li potrzebne jest Panu/Pani bardziej intensywne wsparcie aby pozosta we w asnym domu, cznie z opiek piel gniarsk, mo liwe jest za atwienie sobie Poszerzonego Pakietu Opieki Domowej nad Osobami Starszymi (Extended Aged Care at Home, w skrócie EACH). Podobnie jak Pakiety Opieki Spo ecznej nad Osobami Starszymi opisane powy ej, pakiet elastycznych i skoordynowanych us ug zostanie dopasowany do Pana/Pani indywidualnych potrzeb. Poza pomoc z posi kami, pracami domowymi i opiek osobist, pakiety EACH zazwyczaj obejmuj równie opiek piel gniarsk, tak jak piel gnowanie ran, zarz dzanie bólem, terapia tlenow oraz pomoc z cewnikiem/enem je li jest to konieczne. Mo e Panu/Pani przys ugiwa pakiet EACH nawet je li mieszkacie z cz onkiem rodziny lub opiekunem. Dostawcy us ug mog za da op aty za ka dy pakiet EACH, ale b dzie ona zazwyczaj dotyczy maksymalnej proporcji Pani/Pana emerytury/renty lub innych dochodów. Prosimy pami ta, e liczba dost pnych pakietów EACH jest ograniczona.
6 Je li Pa stwo nie s zadowoleni z otrzymywanych us ug Je li Pa stwo lub cz onek Pa stwa rodziny nie jest zadowolony ze otrzymywanych spo ecznych us ug opieki, maj Pa stwo prawo z o y skarg. Radzimy aby Pana/Pani pierwszym krokiem w tym kierunku by o omówienie problemu bezpo rednio z organizacj dostarczaj c wam us ug, aby si przekona czy sprawa nie mo e zosta rozwi zana w ten sposób. Je li postanowi Pa stwo podj dalsze kroki b d one zale ne od tego, kto dostarcza us ug. Je li Pani/Pana dostawc us ug jest Home Care Service to: a) Nale y skontaktowa si z Kierownikiem lokalnej ga zi Home Care lub Regionalnalnym Dyrektorem NSW Department of Ageing, Disability and Home Care (DADHC). Aby otrzyma ich numer telefonu, nale y zadzwoni do Centralnego Biura DADHC pod (02) 8270 2000 lub odwiedzi www.dadhc.nsw.gov.au/dadhc/contact+dadhc b) Trzeba zadzwoni do Wydzia u Relacji z Klientem Home Care (Home Care s Client Relations Unit) pod 1800 044 043 lub wys a im faks pod (02) 9891 6148 c) Mo na równie napisa do Wydzia u Relacji z Klientem Home Care (Home Care s Client Relations Unit) do PO Box 3004, Parramatta NSW 2124 Je li Pana/Pani dostawca jest z funduszu DADHC lub ma ich licencj, mo na z o y skarg do Rzecznika Praw Obywatelskich NSW (NSW Ombudsman). Rzecznik prowadzi dochodzenie w sprawie post powania, które mog o by niezgodne z prawem, niedorzeczne, niesprawiedliwe, opresyjne lub dyskryminacyjne, a nast pnie podejmuje odpowiednie dzia ania. Mo na si skontaktowa z Rzecznikiem w nast puj cy sposób: a) Formularz do zg aszania skarg jest dost pny w internecie pod www.ombo.nsw.gov.au b) Mo na napisa do Rzecznika Praw Obywatelskich pod adres Level 24, 580 George Street, SydneySydney NSW 2000. c) Mo na zadzwoni pod numer (02) 9286 1000 (lub 1800 451 524 dla regionalnych abonentów) d) Mo na wys a skarg poczt elektroniczn do nswombo@ombo.nsw.gov.au Je li Pan/Pani otrzymuje Pakiet Opieki Spo ecznej nad Osobami Starszymi lub Poszerzony Pakiet Opieki Domowej nad Osobami Starszymi. i chce z o y skarg, nale y skontaktowa si z Aged Care Complaints Resolution
7 Scheme (System Rozpatrywania Skarg dot. Opieki nad Osobami Starszymi) pod numerem 1800 550 552. System ten powsta z inicjatywy rz du australijskiego specjalnie po to aby rozpatrywa skargi dotycz ce us ug opieki nad osobami starszymi ( cznie z tymi dzia aj cymi na zasadzie spo ecznej). Ka dy kto mieszka w NSW. Mo e skontaktowa si z Serwisem Prawnym Opieki nad Starszymi (Aged Care Rights Service, w skrócietars) pod numerem (02) 9281 3600 (lub 1800 424 079 z rejonów wiejskich) aby z o y skarg dotycz c jakichkolwiek us ug opieki nad osobami starszymi. TARS pomo e osobie starszej otrzymuj cej opiek spo eczn z o y skarg i j rozstrzygn. Wszystkie telefony do TARS s poufne. W wi kszo ci przypadków TARS pomo e Panu/Pani skontaktowa si z dan agencj us ugow z autorytetem koniecznym do rozstrzygni cia waszej skargi i zapewni wsparcie przez ca y okres negocjacji. Serwis dla Seniorów jest inicjatyw Rz du NSW. Przygotowuj c ten dokument do o ono wszelkich stara, aby informacje w nim zawarte by y prawid owe. Serwis Seniorów nie popiera, nie poleca ani nie daje gwarancji na us ugi wymienione w tym u m, w adnej innej publikacji, ani w jego witrynie. Przed ubieganiem si o porad lub us ug, nale y najpierw samemu sprawdzi dok adno i prawid owo podanych informacji aby zadecydowa, czy produkt lub us uga jest dobrej jako ci i czy odpowiadaj naszym potrzebom. Wydzia ds. Starzenia si, Niepe nosprawno ci i Opieki Domowej (Department of Ageing, Disability & Home Care) radzi zasi gn profesjonalnej porady je eli jest to konieczne. Serwis Seniorów (Seniors Information Service) Grudzie 2006