Złotów, 18 stycznia 2008 r. Informacja o działalności Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych w Złotowie I NKJO w Złotowie jako zakład kształcenia nauczycieli Kolegium nauczycielskie jest szkołą - zakładem kształcenia nauczycieli (Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 z późn. zmianami 6 art. 77 oraz Rozporządzenie MEN z dnia 12 sierpnia 1997 r. w sprawie zakładów kształcenia nauczycieli). Szkoły tego typu powstały w 1992 r., jako sposób na szybkie uzupełnienie braku nauczycieli j. obcych. Jest to specjalny typ kształcenia kończący się egzaminem dyplomowym, oraz (to decyzja słuchacza) egzaminem licencjackim na wyższej uczelni. Kształcenie odbywa się wg ustalonych w 2006 r. standardów kształcenia nauczycieli (Rozporządzenie MEN z dnia 30 czerwca 2006 w sprawie standardów kształcenia nauczycieli w kolegiach nauczycielskich i nauczycielskich kolegiach języków obcych) i obejmuje: kształcenie przygotowujące merytorycznie do nauczania języka obcego (praktyczna nauka języka obcego w wymiarze co najmniej 1080 h oraz przedmioty kształcenia filologicznego), kształcenie nauczycielskie w wymiarze co najmniej 360 h, zajęcia z zakresu innego języka obcego. W ramach 2400 godzin słuchacze realizują następujące przedmioty: praktyczna nauka języka niemieckiego/angielskiego, historia literatury, wstęp do literaturoznawstwa, historia Niemiec/Wielkiej Brytanii i USA, kultura i realioznawstwo państw niemieckojęzycznych/ angielskojęzycznych, historia języka niemieckiego/angielskiego, seminarium dyplomowe, gramatyka opisowa języka niemieckiego/angielskiego, psychologia, pedagogika, dydaktyka, języka niemieckiego/angielskiego, teoria uczenia się i nauczania języków obcych, emisja głosu, BHP, prawo oświatowe, kultura języka/historia i kultura regionu, technologia informacyjna, lektorat drugiego języka obcego. Ponadto słuchacze zobowiązani są do odbycia 150 godzin praktyk pedagogicznych 105 godzin obserwacji oraz 45 godzin prowadzenia zajęć.
II NKJO w Złotowie w latach 2004-2007 NKJO w Złotowie zostało powołane 12 lipca 2004 r. decyzją. Jest szkołą bezpłatną, dzienną, której organem prowadzącym jest samorząd województwa wielkopolskiego. Nadzór pedagogiczny nad kolegium sprawuje Ministerstwo Edukacji Narodowej, natomiast opiekę naukową Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zasady sprawowania tej opieki oraz zasady uzyskiwania tytułu licencjata przez słuchaczy nauczycielskich kolegiów języków obcych zostały określone w Porozumieniu zawartym w dniu 1 grudnia 2003 r. pomiędzy Województwem Wielkopolskim a Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Oznacza to, że słuchacze naszego kolegium po otrzymaniu dyplomu, po zdaniu egzaminu licencjackiego przed komisją UAM otrzymują licencjat tej uczelni. W chwili powołania kolegium nie posiadało właściwie niczego, pierwsze zajęcia odbywały się na pożyczonych ławkach, w salach Zespołu Szkół Elektro-Mechanicznych. Po trzech latach istnienia można uznać proces tworzenia szkoły za zakończony, choć nie przebiegał on łatwo i bez konfliktów. W kolegium uczy się 64 słuchaczy sekcji niemieckiej i angielskiej. Powoli tworzy się stała kadra szkoły mamy 10 nauczycieli zatrudnionych na pełnych etatach w tym native speakera. Bezwzględnym obowiązkiem naszych nauczycieli jest doskonalenie od września 2007 uczestniczyliśmy w 15 konferencjach, seminariach i innych formach doskonalących. Budynek został kolegium przekazany w trwały zarząd w sierpniu 2006 r.. Od tego czasu przeprowadzono w nim konieczne remonty sal wykładowych, sali komputerowej, klatki schodowej i korytarzy II pietra, sanitariatów, wymieniono węzeł cieplny i najbardziej zniszczone okna. Należy podkreślić, że tylko remont łazienek i klatki schodowej przeprowadzała firma budowlana, wszystkie inne prace wykonane zostały sposobem gospodarczym. Sale wykładowe zostały wyposażone w meble i sprzęt. Dysponujemy w tej chwili 7 wyremontowanymi salami, pracownią komputerową z 16 stanowiskami, salą dźwiękową, biblioteką językową z 3247 woluminów, 90 dokumentami dźwiękowymi, 78 filmowymi, 96 elektronicznymi, 346 egzemplarzami czasopism, małą czytelnią z dostępem do Internetu, ze stanowiskiem do opracowywania pomocy dydaktycznych. Mamy w sumie 25 komputerów, 6 laptopów, 5 projektorów (3 zamontowane na stałe w salach), 3 grafoskopy, 2 kamery video i cyfrowy aparat fotograficzny. Daje nam to możliwość realizowania nowoczesnego kształcenia językowego i staramy się to jak najlepiej wykorzystać. Nasi słuchacze pracują na platformie Moodle, realizują i przesyłają zadania domowe przez Internet. W tegorocznym budżecie kolegium otrzymało środki na wymianę okien w całym budynku oraz na remont pozostałych sal. 2
III NKJO jako centrum kształcenia językowego Mimo krótkiego okresu istnienia kolegium możliwa jest realizacja koncepcji szkoły, która nazwaliśmy Centrum Kształcenia Językowego. Chodzi o organizację nowoczesnej szkoły kształcącej przyszłych nauczycieli, dającej nie tylko kompetencje językowe, pedagogiczne, metodyczne ale również zwracającej uwagę na dodatkowe umiejętności słuchaczy. Odwołujemy się przy tym do koncepcji kompetencji kluczowych w uczeniu się przez całe życie, sformułowanej w dokumentach Rady Europy. Za najważniejsze w kształceniu przyszłych nauczyciel uważamy: porozumiewanie się w języku ojczystym, porozumiewanie się w językach obcych, kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych i technicznych, kompetencje informatyczne, umiejętność uczenia się, kompetencje społeczne i obywatelskie, inicjatywność i przedsiębiorczość, świadomość i ekspresja kulturalne. Jednocześnie uważamy za celowe podjęcie inicjatyw skierowanych do pracujących już nauczycieli i wspólne z nimi działania na rzecz podnoszenia poziomu nauczania języków obcych w szkołach powiatu. Nie możemy mówić o kształceniu nauczycieli bez dobrze zorganizowanego kształcenia praktycznego. Dlatego zależy nam na dobrej i owocnej współpracy ze szkołami, które mogą nam dostarczyć wzorów do naśladowania, znajdą w nas oparcie dla pomysłów, innowacji i dodatkowych działań podnoszących poziom kształcenia językowego. Możemy już pochwalić się podjęciem działań zmierzających do realizacji tej koncepcji. Już kilkakrotnie organizowaliśmy konkursy dla uczniów konkurs teatralny Język Angielski Na scenie, który w 2007 r. zgromadził 200 uczestników, konkursy j. angielskiego - w tym roku tematem głównym był Londyn, konkurs Porozmawiajmy po niemiecku (w tym roku tematem będą złotowskie legendy w oryginalnej wersji językowej). Powoli tworzymy tradycję szkoły organizując wewnętrzne imprezy. Do naszych słuchaczy, nauczycieli języków obcych, zaawansowanych językowo uczniów oraz wszystkich zainteresowanych kierujemy ofertę wykładów otwartych, które odbywają się raz w miesiącu. Współpracujemy z senatorem M. Augustynem w ramach programu Edukacja Bez Granic. Już drugi rok nasi słuchacze wolontariusze prowadzą zajęcia językowe dla bezrobotnych. W zeszłym roku po raz pierwszy zorganizowaliśmy dzień otwarty pod hasłem Język obcy - nic trudnego!. W tym roku planujemy dwa dni, zmieniliśmy nieco formułę i termin oraz znacznie poszerzymy ofertę zająć. Nauczycielom języków obcych mamy do zaproponowania warsztaty metodyczne oraz zasoby naszej biblioteki. Potrzebnym i bardzo atrakcyjnym uzupełnieniem realizowanego programu nauczania mogą być wycieczki. W tym roku zaczęliśmy od Berlina. Nasi słuchacze w ciągu trzech dni 3
nie tylko poznali standardowe atrakcje stolicy Niemiec, poznali też tajniki poruszania się komunikacją miejską, byli na wykładach w Bundestagu i wydawnictwie Hubera, aktywnie uczestniczyli w oprowadzaniu po Muzeum Historycznym. Okazało się, że byli bardzo zdyscyplinowaną i aktywną grupą, a językowo radzą sobie całkiem dobrze. W ramach dodatkowej działalności realizowaliśmy w 2006 r. prjekt Akademia Języka Angielskiego cykl działań na rzecz promocji uczenia się języka finansowany przez Polsko- Amerykańską Fundację Wolności. Z myślą o dalszym rozwoju szkoły opracowaliśmy kilka nowych programów grantowych ( Bliżej kultury, Język angielski to lubię! ), które - jeśli uzyskamy na nie dofinansowanie umożliwią znaczne poszerzenie i uatrakcyjnienie naszej oferty. Misja NKJO w Złotowie brzmi: Nauczyciel przyszłości uczymy nie tylko języków obcych. Profil naszego absolwenta definiujemy następująco: sprawny językowo i posiadający szerokie kompetencje społeczne i kulturalne dobrze przygotowany metodycznie odczuwający potrzebę stałego kształcenia i doskonalenia Uważamy, że dobrze zorganizowane kształcenie przyszłych nauczycieli jest niezbędnym warunkiem odzyskania przez zawód należnej rangi i prestiżu. IV Przyszłość NKJO w Złotowie Do opracowania dobrych i realnych planów na przyszłość niezbędna jest prawidłowa i realna ocena sytuacji. Jest sprawa ogólnie znaną, że na nauczycieli j. obcych jest stałe zapotrzebowanie. Dotkliwie przekonaliśmy się o tym tworząc kadrę kolegium, bowiem nasi nauczyciele muszą posiadać pełne kwalifikacje. Ta sytuacja będzie się powoli zmieniać. Ważne jest i na to liczymy - że, nawet gdy rynek się zapełni, poszukiwani będą dobrzy nauczyciele, wykształcenie formalne już nie wystarczy. Dla nas sprawą kluczową do realizacji naszych celów jest punkt wyjścia kompetencje kandydatów do naszej szkoły. Analiza wyników egzaminu maturalnego z języków angielskiego i niemieckiego w województwach lubuskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim w roku 2007 wskazuje na niezbyt wysoki poziom kompetencji językowych maturzystów. Średnie wyniki procentowe egzaminów pisemnych w roku 2007 4
Język Poziom podstawowy Poziom rozszerzony Język angielski 52, 5 % 64, 0 % Język niemiecki 55, 7 % 64, 5 % Co to oznacza dla kolegium? Nasi słuchacze dysponują dość słabymi kompetencjami językowymi. Z tym możemy sobie poradzić dajemy szansę wyrównania braków, planujemy prace tak, by każdy miał szansę uzupełnić braki. Kształcenie językowe to ciężka samodzielna praca. Na zajęciach wskazujemy drogę, pokazujemy jak osiągnąć cel. Jeśli słuchacza chcą pracować, są w stanie nadrobić zaległości. Większym problemem jest fakt, że grupa maturzystów, którzy myślą o studiach językowych nie jest dużą. I ten fakt wymaga moim zdaniem wspólnie podejmowanych działań. Jak w naczyniach połączonych - im lepsi językowo będą maturzyści tym lepsi nauczyciele będą opuszczać NKJO w Złotowie i tym skuteczniej i efektywniej pracować będą w szkołach. Nie można liczyć niestety, że rynek nie nasyci się szybko. Absolwenci kolegium dysponujący dobrą znajomością języka będą wchłaniani przez inne branże. Tym większa liczba absolwentów powinna opuszczać kolegium, tym intensywniej powinniśmy wspomagać nauczycieli języków obcych. Mamy do tego warunki i chcemy to robić. Wnioski: - NKJO w Złotowie ma szansę stać się dobrą nowoczesną szkołą, kształcącą dobrze przygotowanych do zawodu, aktywnych i twórczych nauczycieli - istnienie szkoły przyczyni się w dalszej perspektywie do podniesienia ogólnego poziomu nauczania języków obcych w powiecie - szkoła może i powinna aktywnie włączyć się w doskonalenie aktywnych zawodowo nauczycieli języków obcych 5