Medycyna szkolna cz. II Zofia Nowak - Kapusta
Test przesiewowy jest to wstępna identyfikacją nierozpoznanych dotychczas chorób, zaburzeń lub wad przez zastosowanie testów i szybkich metod badania.
Głównym celem testu przesiewowego jest wczesne wykrywanie i leczenie zaburzeń w okresie gdy można jeszcze odwrócić proces chorobowy lub zahamować tempo jego rozwoju.
Cel testu przesiewowego Celem testu nie jest ustalenie rozpoznania. Osoby z dodatnim wynikiem testu czyli podejrzeniem zaburzenia lub choroby, powinny być poddane procesowi diagnozowania w celu wykluczenia lub ustalenia rozpoznania i niezbędnego leczenia.
Program przesiewowy składa się z trzech faz: Test przesiewowy wszystkich osób danej populacji Postępowanie po przesiewowe diagnostyczne w stosunku do osób z dodatnim wynikiem testu przesiewowego w celu potwierdzenia lub wykluczenia podejrzenia zaburzeń ujawnionych w teście przesiewowym. Leczenie lub inne działania naprawcze w stosunku do osób z potwierdzonym rozpoznaniem zaburzeń.
Test do wykrywania zaburzeń Rozwoju somatycznego (pomiar wysokości i masy ciała) Badanie wzroku Słuchu Układu ruchu Ciśnienia tętniczego krwi Zeza Nieprawidłowej ostrości wzroku Zaburzeń widzenia barwnego Bocznego skrzywienia kręgosłupa Nadmiernej kifozy piersiowej Stóp płasko - koślawych Koślawości kolan Wiek badanych lub klasa 6 lat klasa III, V, I gimnazjum, I i ostatnia klasa szkoły ponadgimnazjalnej 6 lat 6 lat, klasa: I, III, V, I, III klasa gimnazjum I i ostatnia klasa szkoły ponadgimnazjalnej klasa III, klasa V 6 lat I klasa gimnazjum 6lat klasa I, III, V, I klasa gimnazjum, I klasa ponadgimnazjalna I klasa szkoły gimnazjalnej I klasa szkoły ponadgimnazjalnej 6 lat 6 lat 6 lat III klasa, V klasa I klasa szkoły gimnazjalnej
Test przesiewowy do wykrywania zaburzeń w rozwoju somatycznym Najczęściej występujące zaburzenia u dzieci: Niedobór wysokości ciała częściej u chłopców niż u dziewcząt Nadmiar masy ciała częściej u dziewcząt Niedobór masy ciała
Testy przesiewowe do wykrywania WYKRYWANIE ZEZA zaburzeń wzroku Wywiad wśród rodziców Ustawienie gałek ocznych Badanie symetrii odbicia światła na rogówkach test HIRSCHBERGA Test naprzemiennego zasłaniania oczu COVER TEST
TEST HIRSCHBERGA Dziecko patrzy na źródło światła, obserwujemy odbicie światła na rogówce. Przy prawidłowym ustawieniu gałek ocznych odbicie to będzie symetryczne w obu źrenicach. Przy nieprawidłowym ustawieniu odbicie to będzie niesymetryczne.
TEST HIRSCHBERGA
COVER TEST Obserwujemy oczy w chwili szybkiego odsłaniania oka. Gałka oczna wykonuje ruch od strony nosa lub skroni do pozycji centralnej lub z góry czy z dołu do pozycji centralnej. Test jest dodatni - stwierdzenie ruchu gałki ocznej w czasie cover testu.
COVER TEST
Ocena ostrości wzroku Tablice Snellena Tablice z optotypami w postaci figur Tablice widełkowe Tablice cyfrowe Cel: identyfikacja dzieci z obniżoną ostrością wzroku obu oczu, lub jednego oka Ostrość: OP 5/5, 3/5 - Licznik: odległość - Mianownik: najniższy rząd w którym dziecko rozpoznało wszystkie optotypy
Widzenie barw Stosuje się specjalne tablice pseudoizochromatyczne ISHIHARY
Testy przesiewowe do wykrywania uszkodzeń słuchu Badanie szeptem za pomocą zestawu słów z odległości 5 m, ustawienie bokiem
BADANIE SŁUCHU Zestaw poleceń słownych do badań słuchu u dzieci w wieku 4 lat UCHO PRAWE UCHO LEWE A B A B Pokaż kubek talerz łyżkę nożyk grzebień Pokaż rękę nogę brzuszek głowę palec Pokaż lalkę misia piłkę auto klocki Pokaż nos ucho oko ząbki włosy
BADANIE SŁUCHU Zestaw poleceń słownych do badań słuchu u dzieci w wieku 6 lat UCHO PRAWE UCHO LEWE A B C A B C Krysia dziesięć sala lato chłopak pole Stasia siedem klasa mama domek okno Zosia dziewięć rzeka Ania lala mleko Kazia dziesięć drzewo tata lampa kotek Jadzia dziewięć szkoła góra Tomek głowa Jasia cztery szosa kreda fala woda
BADANIE SŁUCHU Zestaw poleceń słownych do badań słuchu u uczniów klasy I gimnazjum pies targ ściąć staw tak karp jest świat rząd ślub UCHO PRAWE UCHO LEWE A B A B strajk drzwi piec chleb śpioch knot chodź zdrów grzmi wstrząs mocz kurs szew mam zięć grzmot wieś rzecz śledź szkło twarz park żart dać chleb spaść kwiat nos krem śnieg
Testy przesiewowe do wykrywania zaburzeń układu ruchu Celem testu jest wykrywanie u dzieci następujących zaburzeń: Bocznego skrzywienia kręgosłupa, skoliozy Nadmiernej kifozy piersiowej, Zniekształceń statycznych kończyn dolnych, koślawości kolan i stóp płasko koślawych
Test przesiewowy do wykrywania BOCZNEGO SKRZYWIENIA KRĘGOSŁUPA Badanie symetrii osi długiej kręgosłupa w płaszczyźnie czołowej Badanie symetrii klatki piersiowej i okolicy lędźwiowej podczas skłonu w przód
Badanie symetrii osi długiej kręgosłupa Oglądamy przebieg osi długiej Badamy palpacyjnie przebieg wyrostków kolczystych Opuszczanie pionu wzdłuż osi kręgosłupa
Badanie symetrii klatki piersiowej i okolicy lędźwiowej podczas skłonu do przodu Badany pochyla się do przodu i ustawia głowę na wysokości na której jego oczy znajdują się na poziomie klatki piersiowej. Kąt między klatką piersiową, a jamą brzuszną jest zbliżony do prostego Oglądamy uwypuklenie klatki piersiowej zwracając uwagę na symetrię prawej i lewej strony Przy badaniu uwypuklenia wału mięśniowego okolicy lędźwiowej polecamy pogłębić skłon Oglądamy uwypuklenie wału mięśniowego okolicy lędźwiowej
Test przesiewowy do wykrywania NADMIERNEJ KIFOZY PIERSIOWEJ Dziecko przyjmuje swobodną postawę, przystawiamy pion i sprawdzamy jego przebieg w stosunku do krzywizny kręgosłupa piersiowego Wynik dodatni gdy pion przylega do kifozy piersiowej lub się na niej zagina
Test przesiewowy do wykrywania ZNIEKSZTAŁCEŃ STATYCZNYCH KOŃCZYN DOLNYCH Mierzenie odległości między kostkami przyśrodkowymi kończyn dolnych Dziecko stoi tyłem do badającego z wyprostowanymi w stawach kolanowych kończynami i zwartymi przyśrodkowymi powierzchniami kolan Mierzymy linijką odległość między kostkami przyśrodkowymi Odległość większa niż 5 cm podejrzenie koślawości kolan
Test przesiewowy do wykrywania ZNIEKSZTAŁCEŃ STATYCZNYCH KOŃCZYN DOLNYCH Badanie ustawienia osi długiej podudzia i pięty za pomocą pionu. Dziecko stoi tyłem ze zbliżonymi stopami. Z punktu położonego w środku połowy długości podudzia spuszczamy pion. Sprawdzamy czy pion przebiega równolegle do długiej osi podudzia i pięty. Jeżeli pion się odchyla mierzmy linijką tą odległość u podstawy pięty Odchylenie pionu w stronę przyśrodkową od osi długiej podudzia i pięty większe niż 1 cm podejrzenie stóp płasko koślawych.