HISTORIA FIZYKI I TECHNIKI Φυσισ natura, przyroda Tales, VI w p.n.e fizyka bada istotę rzeczy Arystoteles, IV w p.n.e. fizyka tłumaczy budowę i urządzenie świata
HISTORIA FIZYKI I TECHNIKI Τεχνη sztuka, umiejętność, know-how Arystoteles, IV w p.n.e.
PREHISTORIA Od miliona lat temu do powstania pierwszych dokumentów pisanych
Ponad milion lat temu Australopithecus używa narzędzi (kamiennych) Około 400 000 lat temu Pithekantropus używa ognia Życie duchowe bogate wyposażenie grobów, ułożenie ciał, orientacja grobu, użycie barwników...
GÓRNY PALEOLIT Musterski Szatelperoński Oryniacki Perigordzki Solutrejski Magdaleński MEZOLIT NEOLIT Tysiąclecie p.n.e. XL XXXV XXX XXV XVIII XV ~VIII VII Bliski Wschód IV Europa Zachodnia III Ameryka II Chiny
Kość z Blanchard (XXX tysiąclecie p.n.e.) Wenus z Laussel (XXV tysiąclecie p.n.e.) Kość z Lartet (XXX tysiąclecie p.n.e.)
Interpretacja Marshacka Interpretacja Kuijka
Czemu służyło malarstwo jaskiniowe? Lascaux Niaux ok. 12000 p.n.e. Zestawienie symboli malarstwa jaskiniowego
Le Chauffaud: Wyżłobione sarny.
Isturitz: Wyżłobione głowy kozła i koni; Środkowy Magdalenian.
Czemu służyło malarstwo jaskiniowe?
Czemu służyło malarstwo jaskiniowe?
Altamira: Bizony na sklepieniu.
Styl I (35 000-25 000 BP) : Wszystkie znaleziska z figuralną reprezentacją od samych początków okresu Aurignacian do dojrzałego okresu Gravetian. Cechą charakterystyczną były wyżłobienia na kamiennych blokach i pierwsze skoordynowane sylwetki oraz asocjacje konia i wołu, mamuta i konia oraz symbolicznej kobiecej pochwy i męskich kropek.
Styl II (25 000-19 000 BP) : Od końcowego okresu Gravetian do pierwszej fazy okresu Solutrean. Pojawiają się wielkie sanktuaria w wnętrzach jaskiń (np. Gargas), ale większość rytów i obrazów była wykonana na płytach kamiennych i ścianach schronów skalnych w zasięgu światła dziennego. Zwierzęta rysowane były z profilu, o ciągłej, sinusoidalnej linii karku i grzbietu, z nieproporcjonalnymi, słabo zarysowanymi nogami. Ważniejsze jaskinie tego okresu to (w nawiasie rok odkrycia jaskini): Laussel (1909), Pair-Non-Pair (1881), Los Hornos (1903), Gargas (Houtes- Pyrenées, 1911).
Styl III (19 000-16 000) : Dojrzały okres Solutrean do wczesnego okresu Magdalenian (I-II, Breuil'a). Malarstwo i ryty przenoszą się w głąb jaskiń, z dala od światła dziennego. Zostaje osiągnięte mistrzostwo rysunku, kolorystyki, wypełnianie wyżłobionych lub namalowanych zarysów ochrą i węglem drzewnym albo barwnikiem manganowym. Zwierzęta są bardziej realistyczne, "żywe" i "gwałtowne", chociaż z zbyt małymi głowami i kończynami. (np. Lascaux (1940), Pech-Merle (1922, 1949), Cougnac (1949), Le Gabillou (1941)).
Wczesny Styl IV (16 000 BP - 14 000 BP) : Środkowy Magdalenian (III-IV). Większość sanktuariów jest usytuowanych w nieoświetlonych jaskiniach, daleko od wejścia, pochodzi ze Stylu IV, np. Rouffignac (1947), Villars (1958), Niaux (znana od dawna, uznana za paleolityczną 1906), Le Portel (1908), Les Trois Frères (1912), Le Tuc d'audoubert (1912), Montespan (1881, 1923). Zanikają rysunki mamutów i reniferów, większość malowideł przedstawia bizony i konie, a rzadziej jelenie i kozły. Inne ważne jaskinie to: Teyjat (1903), Commarque (1915), Les Combarelles (1901), Font-de- Gaume (1901), Arcy-sur-Cure (1901), Marsoulas (1883), Las Monedas (1952), Tibiran (1951), Ebbou (1912, 1946)
Późny Styl IV (14 000-12 000 BP) : Późny Magdalenian (V-VI). Najczęstsze są dodatki do wcześniejszych kompozycji, powracają wizerunki reniferów. Nadal malowane są konie, pojawiają się ptaki, ryby oraz kolczaste, harpunowate znaki symbole męskie. Końcowy Styl IV : Późny Magdalenian (VI). Koniec sztuki paleolitycznej i przejście do sztuki mezolitycznej. Na przykład jaskinie w Porto Badisco na Sycylii, udekorowane symbolicznymi znakami i figuratywnymi malowidłami przedstawiającymi mezolitycznych myśliwych, datowane są na około 6 000 BP.
Symbol naturalny, niejednoznaczny odsyła do transcendencji (Znak umowny i jednoznaczny przeciwieństwo symbolu) Mit symbol drugiego rzędu akcja dramatyczna pomiędzy spersonalizowanymi symbolami Myślenie mityczne: - pytanie o (pra)przyczyny / początki potrzeba wyjaśnień ; - przyczynowość nieuniknioność następstw; - linearna koncepcja czasu; Myślenie religijne równowaga pomiędzy pociągającą fascynacją i dystansującym lękiem (R. Otto) Myślenie magiczne i tabuiczne dewiacje myślenia religijnego
System nawadniania, koło garncarskie, wóz kołowy, metalurgia, pług, żuraw, żagiel, waga, pismo 3000 Okres starosumeryjski Menes Stonehenge I Gilgamesz Imhotep, Snofru, Chufu Wielkie piramidy Stare Państwo 2000 Okres starobabiloński Hammurabi Ammisaduka Średnie Państwo Hia? Stonehenge II, III Okres średnioasyryjski Nowe Państwo Echnaton Szang Rygwedy 1000-1 +1 Okres nowoasyryjski Asurbanipal Dynastia chaldejska ALEKSANDER WIELKI Czou Konfucjusz Ts in Han Homer założenie Rzymu Tales Arystoteles Cezar
Obserwatoria megalityczne Astronomia horyzontalna Stonehenge I (ok. 2800 p.n.e.) Stonehenge II (ok. 2200 p.n.e.) Stonehenge III (ok. 2075 p.n.e.) Inne przykłady: Carnac (Bretania), Avebury i Callanish (Wk. Brytania), Namoratunga (Kenia), Sarmizegetuza (Rumunia), Majorville (Alberta, Kanada), Big Horn Medicine Wheel (Wyoming, USA)
Dwa główne ośrodki astronomii prahistorycznej: -Europa północno-zachodnia (Wielka Brytania, Irlandia, dzisiejsza Francja, Hiszpania, Portugalia, północne Niemcy) : roczny ruch punktów wschodu i zachodu gwiazd, zainteresowanie punktami równonocy, najdłuższym/najkrótszym dniem - Ameryka Środkowa (Meksyk, Peru, Boliwia) gwiazdy wschodzą i zachodzą pionowo nad horyzontem, Słońce pół roku jest na lewo, pół roku na prawo jeden dzień charakterystyczny dzielący rok na pół.
Transport i maszyny proste w starożytności Uruk ok. 3500 p.n.e. Niniwa 8 w. p.n.e.
Transport i maszyny proste w starożytności Transport posągu (XII dynastia, ok. 1900 p.n.e.) Blok, Asyria (8 w. p.n.e.) Żuraw (XVIII dynastia, ok. 1500 p.n.e.)
Waga (ok. 1350 p.n.e.) Statek żaglowy (ok. 2400 p.n.e.) Muzykantki (XVIII Dynastia) (ok. 1420 p.n.e.) Syfon (ok. 1450 p.n.e.)
Piramidy egipskie Piramida schodkowa Zosera (III Dynastia) ok. 2700 p.n.e. Piramidy w Gizie (IV Dynastia) ok. 2600 p.n.e. Orientacja Wielkiej Piramidy (Chufu) Bok S 1 57 S od W Bok N 2 28 S od W Bok W 2 30 W od N Bok E 5 30 W od N Boki: 230,453; 230,255; 230,359; 230,392 metrów
Matematyka egipska System dziesiętny, niepozycyjny Mnożenie sprowadzone do dodawania, dzielenie - do odejmowania Ułamki o liczniku 1 Wysoki poziom geometrii S = (8d/9) 2 ; S = π(d/2) 2 π 4(8/9) 2 = 256/81 3,1605 koła Matematyka w Mezopotamii = 1, 60, 602, także 1/60, 1/3600 itd. = 10, 10 602, 10 60 itd. System pozycyjny, sześćdziesiątkowy Wysoki poziom algebry
Egipskie dokumenty matematyczne Papirus (ok. 1700 p.n.e.) Papirus Rhinda (19 stulecie p.n.e.)
Starobabilońska tabliczka (XVIII w. p.n.e.) {42 + 25/60 + 35/602 }/30 = 1 + 24/60 + 51/602 + 10/603 = = 1,41421296... 2 = 1,41421356... (1,24,51,10) 2 = 1,59,59,59,38,1,40 = 1,9999983...
W Egipcie, Mezopotamii i na Krecie brąz wytapiano już ok. 3000 p.n.e., W Europie umiejętność wytopu brązu opanowano ok. 2000 p.n.e. w Europie południowej, Pierwsze przedmioty z żelaza człowiek wykonał w: IV-III tysiącleciu p.n.e z żelaza meteorytowego, Wytop żelaza opanowano w Azji Mniejszej i Egipcie ok. 1200 p.n.e,
Skracamy do 1 roku okres czasu jaki upłynął od 30000 r. p.n.e. (w takiej skali 1 dzień = 87,67 lat) Malowidła Lascaux Piramida Chufu Arystoteles Almagest Ptolemeusza De revolutionibus Kopernika Principia Newtona Teoria Maxwella Szczególna teoria względności Mechanika kwantowa przełom VI i VII 10 XI 5 XII, rano 11 XII, 0.01 26 XII, 19.30 28 XII, w południe 30 XII, 11.20 30 XII, 22.50 31 XII, 5 rano (Wasze narodziny 31 XII, około 18.00)