1
2
3 Koalicja na rzecz Walki z Cukrzycą ogłosiła listopad miesiącem walki z chorobą i rozpoczyna cykliczną kampanię edukacyjną, która ma zainspirować do poświęcenia cukrzycy większej uwagi. 14 listopada przypada Światowy Dzień Walki z Cukrzycą dzień, w którym organizacje i rządy państw podejmują inicjatywy związane z przeciwdziałaniem cukrzycy. Jednak wobec skali zagrożenia cukrzycą jeden dzień to stanowczo za mało, aby skutecznie z nią walczyć. Dlatego Koalicja jest inicjatorem pomysłu, żeby działaniom edukacyjnym dotyczącym cukrzycy poświecić cały miesiąc. Tym miesiącem ma być właśnie listopad. W związku z tym Koalicja rozpoczyna kolejną, obok kampanii Cukrzyca więcej niż cukier, akcję edukacyjną. Kampania Listopad miesiącem walki z cukrzycą ma być akcją cykliczną, w której ramach co roku będą prowadzone zaplanowane na dużą skalę działania edukacyjne i informacyjne. W tym roku organizacja zrzeszająca najważniejsze stowarzyszenia diabetologiczne zaplanowała szereg aktywności edukacyjnych mających na celu pogłębianie wiedzy o cukrzycy wśród Polaków. W największych miastach Polski: w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Wrocławiu i w Łodzi, powstaną punkty diabetologiczne, w których będzie można bezpłatnie w listopadzie zmierzyć poziom cukru we krwi, sprawdzić wagę ciała i określić wskaźnik BMI, a także skontrolować ciśnienie tętnicze. Koalicja uruchomi także na cały miesiąc specjalny telefon diabetofon (22/ 545 37 26), pod którym dyżurować będą konsultantki pielęgniarki diabetologiczne udzielające informacji osobom chorym i ich rodzinom na temat cukrzycy i prowadzonych bezpłatnych badań. Powstała także specjalna strona kampanii www.nie-cukrzycy.pl, na której można będzie znaleźć wiele cennych wskazówek dotyczących cukrzycy, wykonać test ryzyka, a w przypadku osób z cukrzycą znaleźć porady dotyczące prewencji powikłań czy diety. Na stronie będzie także można znaleźć informacje na temat dyżurów diabetologicznych i bezpłatnych badań poziomu cukru. Na zlecenie organizatorów kampanii powstała także pierwsza społeczna kampania reklamowa poświęcona cukrzycy. Spoty telewizyjne i radiowe będą emitowane przez cały listopad w czołowych mediach ogólnopolskich i regionalnych. Kampaniom telewizyjnej i radiowej towarzyszyć będą kampanie prasowa i outdoorowa. Sponsorami kampanii Listopad miesiącem walki z cukrzycą są firmy Roche Diagnostics, Novo Nordisk oraz Sanofi-Aventis.
4 Stały wzrost zachorowalności na cukrzycę ma związek m.in. ze współczesnym, niezdrowym trybem życia i jego efektami w postaci otyłości czy nadciśnienia. Wbrew obiegowej opinii cukrzyca wiąże się nie tylko z właściwą kontrolą poziomu cukru we krwi, ale również z koniecznością wprowadzenia zmian w dotychczasowym stylu życia. Dlatego też intencją Koalicji jest, aby poprzez działania edukacyjne wpływać na zwiększanie świadomości społecznej w zakresie cukrzycy, zmienić upraszczające podejście do choroby, a także uświadomić jej interdyscyplinarny charakter i współzależność z prowadzonym stylem życia. W związku z tym w 2009 roku Koalicja rozpoczęła kampanię edukacyjną Cukrzyca więcej niż cukier, w której ramach są prowadzone działania edukacyjne i informacyjne skierowane bezpośrednio do środowiska diabetologicznego: lekarzy, średniego personelu medycznego, pacjentów i ich najbliższego otoczenia. W ramach kampanii we współpracy z TNS OBOP wydano Społeczny obraz cukrzycy w Polsce, pierwszy polski raport, który tak szeroko opisuje percepcję cukrzycy. Z kolei we współpracy z Polskim Towarzystwem Diabetologicznym oraz Polską Federacją Edukacji w Diabetologii powstała multimedialna Książeczka zdrowia pacjenta z cukrzycą. Milowym krokiem było także spotkanie z udziałem polskich i zagranicznych ekspertów zorganizowane w 2009 roku w Sejmie RP w ramach obchodów Światowego Dnia Walki z Cukrzycą. Koalicja na stałe współpracuje z polskimi i zagranicznymi specjalistami, którzy prowadzą warsztaty tematyczne poświęcone cukrzycy dostosowane do potrzeb pacjentów z cukrzycą, pielęgniarek diabetologicznych, nauczycieli. W tym roku po raz pierwszy zorganizowano także cykl spotkań edukacyjnych z młodzieżą poświęconych prewencji cukrzycy, a także podejmujących delikatny temat akceptacji osób z cukrzycą w grupie rówieśniczej. Do tej pory w szkoleniach zorganizowanych w ramach kampanii wzięło udział około 1000 osób. Rozdano 5000 książeczek zdrowia, około 2000 materiałów szkoleniowych, a także ponad 3000 raportów Społeczny obraz cukrzycy w Polsce. Sponsorami kampanii Cukrzyca więcej niż cukier są firmy Roche Diagnostics oraz Novo Nordisk.
5 Niepokojące statystyki spowodowały, że na świecie z coraz większym zaangażowaniem obchodzony jest Światowy Dzień Walki z Cukrzycą. Dzięki organizowanym tego dnia licznym konferencjom, akcjom czy happeningom uwaga całego świata skupiona jest na problemie cukrzycy. Symbolem walki z cukrzycą stało się błękitne kółko, obecne we wszystkich kulturach świata, symbolizujące życie i śmierć, ale przede wszystkim będące znakiem jedności. Wspólny wysiłek wielu ludzi, organizacji i instytucji stanowi najgłębszy sens kampanii przeciwko cukrzycy. Kolor niebieski przywołuje barwę nieba, jest także oficjalnym kolorem ONZ, co nadaje działaniom wszystkich środowisk podejmujących trud profilaktyki i leczenia cukrzycy i jej powikłań charakter oficjalny i globalny. 14 listopada nie jest datą przypadkową, jest to bowiem dzień urodzin odkrywcy insuliny, laureata Nagrody Nobla, Kanadyjczyka doktora Fryderyka Bantinga (1891-1941). W tym roku 14 listopada przypada 120. jego rocznica urodzin. Kanadyjski fizjolog dr Banting od 1921 roku (po śmierci swojej przyjaciółki) prowadził badania w Instytucie Fizjologii na uniwersytecie w Toronto. Ówczesny szef tego instytutu John James Richard Macleod udostępnił Bantingowi swoje laboratorium, 10 psów i pomocnika 21-letniego Charlesa Herberta Besta. Badacze uzyskali najpierw ekstrakt z rozdrobnionych wysp Langerhansa, następnie przy użyciu roztworu soli kuchennej wstrzyknęli go dożylnie psom, którym wcześniej usunięto trzustkę. Po tych udanych próbach postanowili udoskonalić metodę wytwarzania insuliny. Zrezygnowali z psów i wykorzystali trzustki czteromiesięcznych cieląt. Dwaj naukowcy po raz pierwszy wyizolowali i oczyścili nowy ekstrakt z krowiej trzustki do wstrzykiwania w celach medycznych. Ich pierwszym pacjentem był umierający 14-letni chłopiec, którego stan zdrowia po podaniu ekstraktu z trzustki zwierzęcej poprawiał się w zadziwiającym tempie, do tego stopnia, że po kilku tygodniach leczenia mógł opuścić szpital. Fryderyk Banting zginął w wypadku lotniczym w trakcie lotu do Anglii. W 2004 roku w rankingu plebiscytowym Wielkich Kanadyjczyków zajął 4. miejsce.
6 Rzetelnej informacji i skutecznym działaniom informacyjnym w zakresie zdrowia i choroby służą badania socjologiczne wpisujące się w nurt epidemiologii społecznej. Dlatego też w 2010 roku Koalicja na rzecz Walki z Cukrzycą wspólnie z TNS OBOP przeprowadziła ogólnopolskie badanie epidemiologiczne poświęcone epidemii cukrzycy w Polsce. Jest to pierwsze tego typu badanie, które nie tylko określa sytuację epidemiologiczną, ale także dostarcza szczegółowych informacji na temat faktycznej kondycji i potrzeb osób chorych na cukrzycę w Polsce. Projekt miał na celu zbadanie percepcji problemu cukrzycy i osób chorych wśród szerokiej opinii publicznej, a także osób będących blisko choroby lekarzy specjalistów, pielęgniarek i samych pacjentów. Statystyczny chory na cukrzycę w naszym kraju to osoba między 50. a 70. rokiem życia posiadająca wykształcenie średnie, będąca rencistą lub emerytem, mieszkająca w małym mieście (do 50 tysięcy mieszkańców). Częściej jest to kobieta niż mężczyzna. Połowa pacjentów, którzy wzięli udział w badaniach, to osoby chorujące na cukrzycę dłużej niż 10 lat. W większości wypadków rozpoznanie cukrzycy u badanych było przypadkowe i następowało podczas rutynowej bądź kontrolnej wizyty u lekarza (36%) oraz pobytu w szpitalu związanego z inną dolegliwością (21%). Wiedza społeczeństwa na temat cukrzycy i jej profilaktyki nie jest duża. Co piąty Polak nigdy nie wykonał badania sprawdzającego stężenie glukozy we krwi, a tylko 26 proc. badanych deklaruje, że wykonuje to badanie corocznie. Według jednej trzeciej badanych cukrzycy nie można zapobiec. A to przecież my sami, bez względu na wiek, poprzez niezbilansowaną, zbyt wysokokaloryczną dietę i brak aktywności fizycznej zapracowujemy sobie na cukrzycę. Świadomość konsekwencji cukrzycy także nie jest wystarczająca. Aż 35 proc. społeczeństwa nie potrafi wymienić ani jednego skutku choroby, mimo że jest to schorzenie wielonarządowe charakteryzujące się szeregiem powikłań. Wiedza samych chorych o cukrzycy, choć stosunkowo większa niż u osób zdrowych, również nie jest satysfakcjonująca. Jej stosunkowo niski poziom prowadzi nie tylko do mało świadomego kontrolowania choroby, ale także do nieutrzymywania dyscypliny i prowadzenia niezbyt higienicznego trybu życia. Niska wiedza przekłada się także na dość mechaniczne podejście do choroby: ograniczenie się do kontroli poziomu cukru we krwi i sterowania nim wg zaleceń lekarza, ale bez dogłębnego zrozumienia istoty samej choroby. Znacznym problemem dla chorych jest przestrzeganie diety. Badani z niechęcią przyjmują ograniczenia żywieniowe. Często nie wiedzą, jak powinna wyglądać prawidłowo dobrana dieta, a nawet jeśli mają taką wiedzę, to rzadko się do niej stosują.
7 Cukrzycą określa się różne choroby metaboliczne o niejednorodnej patogenezie charakteryzujące się przewlekłym podwyższeniem poziomu glukozy we krwi (czyli hiperglikemią) spowodowanym zaburzeniem wydzielania i/lub działania insuliny. Przewlekle utrzymujące się zwiększone stężenie glukozy we krwi prowadzi do groźnych powikłań dotyczących m.in. układu krążenia, układu nerwowego, oczu, nerek itd. W dużej mierze można im jednak zapobiec lub opóźnić ich wystąpienie, jeśli choroba zostanie wcześnie rozpoznana i będzie skutecznie leczona. Cukrzyca to przewlekła choroba, w której przebiegu stężenie glukozy we krwi jest zbyt duże. Stężenie glukozy we krwi jest obniżane przez działanie jednego hormonu insuliny. Jeżeli insulina nie jest produkowana przez organizm lub jest produkowana w niewystarczających ilościach albo występuje oporność tkanek na działanie insuliny, wówczas stężenie glukozy we krwi wzrasta i rozwija się cukrzyca. Objawy cukrzycy to: zmęczenie, senność, utrata masy ciała, wzmożone pragnienie, oddawanie dużych ilości moczu, zakażenia skóry, dróg moczowych i narządów płciowych, zaburzenia widzenia.
8 Cukrzyca typu pojawia się najczęściej u dzieci, młodzieży i młodych, szczupłych osób dorosłych. Może się rozpocząć w każdym wieku, nawet po 80. roku życia. Bezpośrednią przyczyną choroby jest zniszczenie komórek produkujących insulinę w trzustce (tzw. komórek beta) przez własny układ odpornościowy chorego, dlatego choroba ta należy do schorzeń autoimmunologicznych. Czynnik uruchamiający reakcję autoimmunologiczną prowadzącą do destrukcji komórek produkujących insulinę jest nadal nieznany mimo bardzo intensywnych badań w tym kierunku. Gdy zniszczeniu ulegnie 80-90% komórek beta i poziom insuliny w organizmie jest zbyt niski, stężenie glukozy we krwi gwałtownie wzrasta, co prowadzi do wystąpienia objawów klinicznych choroby (niekontrolowanej utraty masy ciała, wzmożonego pragnienia, osłabienia, senności) i ich szybkiego narastania w czasie kilku tygodni. Od chwili rozpoznania choroby leczenie wymaga stałego podawania insuliny, najczęściej 4-5 razy dziennie. U osób dorosłych tempo rozwoju choroby jest zwykle powolniejsze, a objawy mniej nasilone. Leczenie insuliną w cukrzycy typu 1 jest niezbędne do przeżycia chorych. W czasach przed odkryciem insuliny (prawie 90 lat temu) dziecko z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 1 umierało zazwyczaj w pierwszym roku choroby. Cukrzyca typu 2 to najpowszechniejsza (85-90% chorych) postać cukrzycy, występuje najczęściej u osób starszych, jest ściśle związana z nadwagą i otyłością oraz innymi zaburzeniami metabolicznymi. Rozpoznawana jest głównie u osób po 60. roku życia, ale coraz częściej stwierdza się ją już u czterdziestolatków, zwłaszcza otyłych. U osób z nadwagą lub otyłością działanie insuliny jedynego hormonu powodującego, że organizm człowieka może czerpać energię z glukozy i jedynego, który powoduje obniżenie stężenia glukozy we krwi jest znacznie osłabione. Zjawisko to jest określane mianem insulinooporności. W początkowym okresie choroby trzustka wytwarza zwiększoną ilość insuliny, kompensując w ten sposób insulinooporność. Jednak po pewnym czasie wydzielanie insuliny zmniejsza się być może z powodu przeciążenia komórek beta i wówczas stężenie glukozy we krwi stopniowo wzrasta. Tempo tych zmian u wielu chorych jest bardzo powolne i w związku z tym choroba przez długi czas pozostaje niewykryta (ok. 40% przypadków cukrzycy typu 2 jest rozpoznawane przy okazji badań kontrolnych). Z tego powodu nawet u połowy osób z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 2 stwierdza się już późne powikłania choroby (zmiany w naczyniach dna oka, przebyty zawał serca, uszkodzenie nerek itd.). Leczenie cukrzycy typu 2 polega na dążeniu do redukcji masy ciała poprzez ograniczenia dietetyczne i zwiększenie aktywności fizycznej oraz na podawaniu doustnych leków przeciwcukrzycowych. Po kilku latach u zdecydowanej większości chorych niezbędne jest stosowanie insuliny. W początkowym okresie podaje się ją 1-2 razy dziennie i jednocześnie kontynuuje stosowanie niektórych leków doustnych. Jednakże aby znacząco zmniejszyć ryzyko rozwoju powikłań cukrzycy co jest najistotniejszym celem leczenia tej choroby należy u każdego pacjenta ocenić także inne czynniki uszkadzające naczynia krwionośne. Oznacza to, że chorzy powinni równie intensywnie jak stężenie glukozy we krwi kontrolować ciśnienie tętnicze, stężenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz zaprzestać palenia tytoniu. Najnowsze badania naukowe potwierdzają wysoką skuteczność takiego wielokierunkowego postępowania w zapobieganiu powikłaniom cukrzycy.
9 U zdrowego człowieka insulina wydzielana jest przez trzustkę: w niedużych ilościach przez całą dobę (wydzielanie podstawowe) i przed każdym posiłkiem (wydzielanie posiłkowe). Jeżeli u danej osoby trzustka nie może wyprodukować odpowiednio dużo insuliny, by przełamać tzw. insulinooporność dochodzi wówczas do wzrostu stężenia cukru we krwi i rozwija się cukrzyca typu 2 (cukrzyca typu 1 powstaje w wyniku zniszczenia przez organizm chorego komórek produkujących insulinę). Skąd bierze się cukier we krwi? Z jedzenia. To dzięki insulinie możemy wykorzystywać spożywane w posiłkach węglowodany (cukry), tłuszcze i białka. Między posiłkami odpowiedni poziom cukru we krwi jest utrzymywany dzięki powstałemu wcześniej zapasowi glukozy w wątrobie. Cukry to węglowodany a więc nie tylko to, co słodkie. To również wszystkie produkty zbożowe, np. pieczywo, kasze, ryż i inne. Z warzyw głównie ziemniaki, i oczywiście wszystkie owoce. Przy czym produkty słodkie w smaku cukier, owoce, soki szybko podnoszą poziom cukru we krwi, bowiem zawierają cukry proste. Natomiast produkty zbożowe, np. ziemniaki, zawierają cukry złożone i podnoszą poziom cukru we krwi powoli. Najczęstsza postać cukrzycy cukrzyca typu 2 jest ściśle związana z otyłością. Komórki przeładowane tłuszczem reagują zbyt słabo na działanie insuliny jedynego hormonu obniżającego stężenie cukru we krwi.
10 Cukrzyca jest chorobą interdyscyplinarną prawidłowa dieta, kontrola ciśnienia krwi czy odpowiednia aktywność fizyczna stanowią klucz do skutecznej profilaktyki, a w przypadku diabetyków do efektywnej prewencji powikłań. Stały wzrost zachorowalności na cukrzycę ma związek m.in. ze współczesnym, niezdrowym trybem życia i jego efektami w postaci otyłości czy nadciśnienia. Wbrew obiegowej opinii cukrzyca wiąże się nie tylko z właściwą kontrolą poziomu cukru we krwi, ale również z koniecznością wprowadzenia zmian w dotychczasowym stylu życia. Specjaliści zajmujący się cukrzycą podkreślają, że epidemia otyłości, która staje się jednym z poważniejszych globalnych problemów zdrowotnych, nie pozostaje bez wpływu na gwałtowny wzrost zachorowań na cukrzycę typu 2. Otyłość stanowi główny czynnik ryzyka wystąpienia tej choroby. Jak pokazują światowe dane, cukrzyca występuje u osób otyłych aż 7 razy częściej niż u osób o prawidłowej masie ciała. Otyłość jest niekorzystnym problemem zdrowotnym również na etapie samego leczenia cukrzycy. Niekontrolowany przyrost masy ciała jest bowiem częstym skutkiem ubocznym wielu terapii stosowanych w cukrzycy. Istotnym czynnikiem ryzyka sprzyjającym występowaniu choroby jest nadciśnienie. U trzech z czterech osób z cukrzycą typu 2 diagnozuje się wysokie lub podwyższone ciśnienie krwi. Nadciśnienie tętnicze jest drugim w kolejności, zaraz po nadmiarze cholesterolu i lipidów we krwi, czynnikiem, który przyczynia się do rozwoju zmian chorobowych w małych i dużych naczyniach tętniczych. Co równie istotne, nadciśnienie przyśpiesza postęp nefropatii i retinopatii cukrzycowej oraz zwiększa ryzyko wystąpienia jaskry. Osoby chore na cukrzycę wykazują też większe prawdopodobieństwo, że rozwinie się u nich choroba sercowo-naczyniowa (cardiovascular disease, CVD). Dla przykładu zawał serca u diabetyków występuje 4-krotnie częściej niż u osób bez cukrzycy..
11 Blisko 300 milionów ludzi na świecie choruje na cukrzycę. Jeśli nic się nie zmieni w zakresie działań prewencyjnych i świadomościowych dotyczących zmiany stylu życia, tylko w ciągu jednego pokolenia liczba ta wzrośnie do około 500 milionów. Według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF) w ciągu piętnastu lat pomiędzy rokiem 1985 a 2000 liczba chorych na cukrzycę na świecie wzrosła pięciokrotnie. Szczególnie silny wzrost liczby chorych na cukrzycę obserwuje się w krajach rozwijających się. Powodem tego zjawiska jest wzrost odsetka osób starszych oraz szybkie przejmowanie przez społeczeństwa zachodniego stylu życia, oznaczającego przede wszystkim zmniejszenie aktywności fizycznej i spożywanie bogatokalorycznych posiłków, co bezpośrednio prowadzi do coraz powszechniejszego występowania otyłości. Szacowana liczba chorych w Polsce wynosi 2,6 miliona, czyli 5 proc. polskiego społeczeństwa, ale prawdopodobnie około 750 tys. z nich jeszcze nie wie o chorobie. W dużej mierze cukrzyca nadal pozostaje nierozpoznana lub jest rozpoznawana bardzo późno. Co pięć sekund ktoś na świecie umiera z powodu cukrzycy. Spośród osób, które każdego roku umierają z powodu cukrzycy, spora część to osoby w najbardziej produktywnym wieku (40-60 lat). Dziesiątki milionów ludzi z cukrzycą cierpi z powodu jej powikłań. Cukrzyca znajduje się w grupie pierwszych 10 przyczyn niepełnosprawności ludzi na całym świecie. WHO szacuje, że 15 milionów ludzi niewidomych utraciło wzrok w wyniku powikłań cukrzycy. W wielu krajach cukrzyca jest także najczęstszą przyczyną niewydolności nerek i amputacji kończyn dolnych. Organizacja Narodów Zjednoczonych uznała w tym roku cukrzycę za jedną z czterech chorób, które zabijają ludzkość. Według raportu ONZ aż dwie trzecie zgonów wywołują choroby niezakaźne, w tym cukrzyca. Według Światowej Organizacji Zdrowia choroby przewlekłe (np. cukrzyca) są co roku przyczyną 60% zgonów na świecie. Liczba zgonów z powodu cukrzycy jest na świecie podobna do liczby umierających z powodu AIDS. Wiedza społeczeństwa na temat cukrzycy i jej profilaktyki nie jest duża. Co piąty Polak nigdy nie wykonał badania sprawdzającego stężenie glukozy we krwi, a tylko 26 proc. badanych deklaruje, że wykonuje to badanie corocznie. Według jednej trzeciej badanych cukrzycy nie można zapobiec. A to przecież my sami, bez względu na wiek, poprzez niezbilansowaną, zbyt wysokokaloryczną dietę i brak aktywności fizycznej zapracowujemy sobie na cukrzycę. W ostatnich latach cukrzyca zyskała wysoką pozycję w hierarchii najważniejszych problemów zdrowotnych świata. W 2006 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych uchwaliła rezolucję uznającą plagę cukrzycy za pierwszą niezakaźną epidemię współczesnej cywilizacji. Cukrzyca stała się również problemem z punktu widzenia rozwoju gospodarczego. W krajach o niskim i średnim dochodzie choroba ta zagraża dobrobytowi ekonomicznemu.
12 Cukrzyca, najczęściej z powodu nierozpoznanego wieloletniego przebiegu, może prowadzić do powstania przewlekłych powikłań związanych z uszkodzeniem różnych tkanek i narządów, co skutkuje ich nieprawidłowym funkcjonowaniem. Osoby, u których cukrzyca jest właściwie kontrolowana, mają dużą szansę na niedopuszczenie do przewlekłych powikłań. Retinopatia cukrzycowa to uszkodzenie siatkówki oka. Najbardziej skrajną postacią powikłań ocznych jest ślepota. Neuropatia cukrzycowa jest uszkodzeniem układu nerwowego. Jedną z najczęstszych jej postaci jest tak zwana polineuropatia cukrzycowa z dość charakterystycznymi objawami, np. drętwieniem, zaburzeniem czucia, uczuciem bólu lub parzenia stóp i rąk. Innym rodzajem neuropatii cukrzycowej jest neuropatia autonomicznego układu nerwowego odpowiadającego za pracę większości narządów i układów organizmu człowieka. Objawy tego rodzaju neuropatii to: zaburzenia pracy serca, nieprawidłowości ciśnienia tętniczego (brak obniżenia ciśnienia w nocy), zaburzenia pracy przewodu pokarmowego (zaparcia, biegunki, zgaga), zaburzenia erekcji. Nefropatia cukrzycowa to uszkodzenie funkcji nerek prowadzące do ich niewydolności i konieczności leczenia dializami lub przeszczepem nerki. Zespół stopy cukrzycowej, czyli zaburzenie unerwienia i w mniejszym stopniu ukrwienia stóp może doprowadzić do deformacji, mikrourazów, trudno gojących się owrzodzeń i infekcji tkanek głębokich stopy, a w ostateczności do martwicy. Cukrzyca jest najczęstszą przyczyną nieurazowych amputacji stóp. Choroba wieńcowa serca i zawał serca to najczęstsze przyczyny zgonów chorych na cukrzycę. Wielu chorych z cukrzycą nie przeżywa pierwszego zawału serca. Choroba niedokrwienna ośrodkowego układu nerwowego jest jedną z przyczyn udarów mózgu.
13 Koalicja na Rzecz Walki z Cukrzycą jest organizacją powołaną w kwietniu 2009 roku z inicjatywy Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej w celu edukacji oraz zwiększenia efektywnej profilaktyki i diagnostyki cukrzycy w Polsce. Koalicja reprezentuje największe polskie organizacje podejmujące pracę na rzecz osób chorych na cukrzycę: Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Polską Federację Edukacji w Diabetologii, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, Górnośląskie Stowarzyszenie Diabetyków, Dziennikarski Klub Promocji Zdrowia, Ogólnopolską Federację Organizacji Pomocy Dzieciom i Młodzieży Chorym na Cukrzycę, fundację Cukrzyca u Dzieci. Koalicję wspierają także miesięcznik Diabetyk oraz portal www.mojacukrzyca.org. Intencją koalicjantów jest, aby poprzez zakrojone na szeroką skalę działania edukacyjne w ramach kampanii Cukrzyca więcej niż cukier oraz Listopad miesiącem walki z cukrzycą aktywnie wpływać na zwiększanie świadomości społecznej w zakresie cukrzycy, zmienić upraszczające podejście do choroby, a także uświadomić jej interdyscyplinarny charakteru i współzależność z prowadzonym stylem życia. Radę programową Koalicji tworzą m.in. ks. Arkadiusz Nowak (Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej) oraz prof. dr hab. n. med. Leszek Czupryniak (prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego).
14 Fundacja utworzona z inicjatywy księdza Arkadiusza Nowaka, której celem jest popularyzacja wiedzy nt. praw pacjenta. Aktywność Instytutu skupia się m.in. na upowszechnianiu wśród społeczeństwa idei praw pacjenta i wspieraniu jej egzekwowania, podejmowaniu działań mających na celu traktowanie pacjenta jako najważniejszego podmiotu w systemie ochrony zdrowia, w szczególności w relacji lekarz-pacjent, wspieraniu i aktywizacji środowisk działających na rzecz praw pacjentów, w tym inspirowaniu działań zmierzających do integracji różnych grup i organizacji reprezentujących pacjentów, wspieraniu rozwiązań systemowych mających na celu dobro pacjentów oraz podnoszeniu świadomości obywatelskiej w dziedzinie praw pacjenta i polityki zdrowotnej państwa, rozwijaniu współpracy międzynarodowej w powyższym zakresie, propagowaniu postaw prozdrowotnych i działań ukierunkowanych na poprawę stanu zdrowia społeczeństwa. IPPEZ w realizacji swoich celów współpracuje z organizacjami zrzeszającymi pacjentów oraz ekspertami w zakresie opieki zdrowotnej tak w Polsce, jak i za granicą. Zrzesza lekarzy specjalistów diabetologów oraz dziedzin pokrewnych. Celem Towarzystwa jest m.in. szerzenie zdobyczy współczesnej nauki wśród lekarzy oraz wśród innych swoich członków zajmujących się diabetologią, zachęcanie i wdrażanie ich do pracy naukowej, współdziałanie w organizowaniu społecznej ochrony zdrowia i w rozwiązywaniu problemów dotyczących jej działalności, współdziałanie w doskonaleniu lekarzy, reprezentowanie interesów zdrowotnych i opiekuńczych chorych na cukrzycę i starania o ich uwzględnianie przez władze administracyjne czy przemysł. Federacja podejmuje problematykę promowania roli profesjonalnych zespołów terapeutycznych w edukacji i opiece diabetologicznej w Polsce: lekarzy, pielęgniarek, dietetyków, psychologów, rehabilitantów, pracowników socjalnych oraz konsultantów innych specjalności. Stowarzyszenie szkoli personel medyczny w zakresie zachowań prozdrowotnych, zdrowego odżywiania, terapii cukrzycy oraz przekazuje wiedzę z zakresu diabetologii. Ogólnopolska organizacja zrzeszającą dziennikarzy i publicystów podejmujących problemy ochrony zdrowia i medycyny oraz środowisk propagujących zdrowy styl życia. Inicjuje i organizuje konferencje oraz warsztaty szkoleniowe dla dziennikarzy poświęcone najnowszym osiągnięciom medycyny i farmacji, a także ważnym problemom zdrowotnym społeczeństwa.
15 Stowarzyszenie zrzeszające ponad 100 000 członków zarejestrowanych w 520 kołach terenowych, działające na rzecz osób chorych na cukrzycę. Organizuje i prowadzi akcje edukacyjne skierowane zarówno do chorych, jak i do całego społeczeństwa w celu pogłębienia wiedzy o cukrzycy, jej skutkach oraz samokontroli. Zadaniem Stowarzyszenia jest także udzielanie różnorodnej pomocy diabetykom i rodzicom nieletnich diabetyków. Organizacja zrzeszająca osoby z cukrzycą z regionu Górnego Śląska. Podstawowym obszarem działania Górnośląskiego Stowarzyszenia Diabetyków jest wspieranie merytoryczne członków stowarzyszenia oraz prowadzenie szkoleń diabetologicznych. Stowarzyszenie m.in. upowszechnia wiedzę o cukrzycy, prowadzi warsztaty diabetologiczne oraz poradnictwo w zakresie samokontroli i diety. Federacja zrzesza organizacje skupiające rodziców, opiekunów i przyjaciół dzieci oraz młodzieży dotkniętych cukrzycą. Za główne cele stawia sobie poprawę sytuacji prawnej, społecznej, zdrowotnej i materialnej dzieci oraz młodzieży chorych na cukrzycę, wspieranie i wzmacnianie zrzeszonych w niej organizacji oraz kształtowanie pozytywnych postaw społecznych wobec młodych diabetyków.
16