Nasz znak: DAP.0330.2.2015. SPRAWOZDANIE OPISOWE Z DZIAŁALNOŚCI ARCHIWUM PAŃSTWOWEGO W TORUNIU W 2014 ROKU 1. ZASÓB ARCHIWALNY 1.1. Zmiany w rozmiarze zasobu archiwalnego ogółem. Zasób Archiwum składa się z: 2.870 zespołów, 836.639 j.a. o łącznym metrażu 6.458,45 mb., w tym: a. Archiwum Państwowe w Toruniu 1.738 zespoły, 631.635 j.a., 4.432,55 mb. b. Oddział we Włocławku 1.132 zespołów, 205.004 j.a., 2.025,90 mb. W tym zasób zewidencjonowany: a. Archiwum Państwowe w Toruniu 1.627 zespołów, 510.684 j.a., 4.062,12 mb. b. Oddział we Włocławku 1.131 zespołów, 205.003 j.a., 2,025,89 mb. Zasób Archiwum Państwowego w Toruniu w roku sprawozdawczym zwiększył się poprzez przyjęcie nowych zespołów i dopływy do zespołów już posiadanych. Archiwum przejęło łącznie 27 nowych zespołów i dopływów do zespołów już posiadanych, co stanowiło: 20.644 j.a. = 118,54 mb. 1
Dodatkowo dokonano następujących zmian w zasobie: W Centrali: 1. Podczas prac przy przygotowaniu akt do digitalizacji dokonano przesunięcia z zespołu 69/1144/0 Urząd Stanu Cywilnego Gutowo gm. Grążawy z lat 1874-1911 5 j.a., 0,11 mb. do zespołu 69/1145/0 Urząd Stanu Cywilnego Gutowo gm. Zławieś Wielka z lat 1874-1911. 2. Podczas prac przy przygotowaniu akt do digitalizacji dokonano przesunięcia z zespołu 69/1152/0 Urząd Stanu Cywilnego Karbowo z lat 1874-1912 2 j.a., 0,03 mb. do zespołu 69/1111/0 Urząd Stanu Cywilnego Brodnica (wieś) z lat 1874-1912. 3. Podczas prac przy przygotowaniu akt do digitalizacji dokonano przesunięcia z zespołu 69/1140/0 Urząd Stanu Cywilnego Grudziądz z lat 1874-1911 2 j.a., 0,01 mb. do zespołu 69/1207/0 Urząd Stanu Cywilnego Podgórz z lat 1874-1911. 4. Podczas prac przy przygotowaniu akt do digitalizacji dokonano przesunięcia z zespołu 69/1192/0 Urząd Stanu Cywilnego Nowa Wieś z lat 1874-1912 8 j.a., 0,06 mb. do zespołu 69/1217/0 Urząd Stanu Cywilnego Ruda z lat 1874-1912. 5. Podczas prac przy przygotowaniu akt do digitalizacji dokonano przesunięcia z zespołu 69/1198/0 Urząd Stanu Cywilnego Orle z lat 1874-1911 1 j.a., 0,01 mb. do zespołu 69/11181/0 Urząd Stanu Cywilnego Mełno z lat 1874-1911. 6. Podczas prac przy przygotowaniu akt do digitalizacji dokonano przesunięcia z zespołu 69/1209/0 Urząd Stanu Cywilnego Pokrzydowo z lat 1874-1910 1 j.a., 0,01 mb. do zespołu 69/1142/0 Urząd Stanu Cywilnego Grzybno z lat 1874-1910. 7. Podczas prac przy przygotowaniu akt do digitalizacji dokonano przesunięcia z zespołu 69/1136/0 Urząd Stanu Cywilnego Górsk z lat 1874-1910 1 j.a., 0,01 mb. do zespołu 69/1145/0 Urząd Stanu Cywilnego Gutowo gm. Zławieś Wielka z lat 1874-1911. 8. Podczas prac przy przygotowaniu akt do digitalizacji dokonano przesunięcia z zespołu 69/1225/0 Urząd Stanu Cywilnego Skurgwy z lat 1874-1912 1 j.a., 0,02 mb. do zespołu 69/1211/0 Urząd Stanu Cywilnego Przedzamcze Rogóźno z lat 1874-1912. 9. Podczas prac przy przygotowaniu akt do digitalizacji dokonano przesunięcia z zespołu 69/1215/0 Urząd Stanu Cywilnego Radzyń Chełmiński z lat 1874-1911 7 j.a., 0,24 mb. do zespołu 69/1127/0 Urząd Stanu Cywilnego Folwark pod Radzyniem z lat 1874-1911. 2
W Oddziale we Włocławku: 10. W trakcie porównywania danych bazy SEZAM z inwentarzem akt zespołu 71/1/0 Akta miasta Włocławka z lat 1787-1944 [1961]odnaleziono błąd w bazie SEZAM. Po korekcie rozmiar zespołu zmniejszył się o 4 j.a., 0,03 mb. 11. W wyniku opracowywania dopływu do zespołu 71/189/0 Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Bytoń z lat 1827-1913 rozmiar zespołu zwiększył się o 1 j.a. bez zmiany metrażu. 12. W wyniku opracowywania dopływu do zespołu 71/296/0 Prezydium Miejskiej Rady Narodowej we Włocławku z lat [1947] 1950-1973 [1974] rozmiar zespołu zwiększył się o 5 j.a., 0,22 mb. akt; 13. Podczas przekładania do pudeł bezkwasowych akt zespołu 71/319/0 Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej Przedecz powiat włocławski z lat 1954-1972 odnaleziono 1 j.a. Rozmiar zespołu zwiększył się o 1 j.a., 0,01 mb. 14. Podczas przekładania do pudeł bezkwasowych akt zespołu 71/421/0 Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej Okalewo powiat rypiński z lat 1954-1971 odnaleziono 2 j.a. Rozmiar zespołu zwiększył się o 2 j.a., 0,02 mb. 15. Podczas prac porządkowych nad dopływem do zespołu 71/593/0 Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej Wola powiat lipnowski z lat 1955-1971 odnaleziono 3 j.a. Rozmiar zespołu zwiększył się o 3 j.a., 0,02 mb. 16. Podczas przekładania do pudeł bezkwasowych akt zespołu 71/619/0 Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej Starorypin powiat rypiński z lat 1955-1971 odnaleziono 1 j.a. Rozmiar zespołu zwiększył się o 1 j.a., 0,01 mb. 17. Podczas prac porządkowych nad dopływem do zespołu 71/640/0 Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej Ostrowite powiat rypiński z lat 1954-1971 odnaleziono 2 j.a. Rozmiar zespołu zwiększył się o 2 j.a. bez zmiany metrażu. 18. Podczas prac porządkowych nad dopływem do zespołu 71/657/0 Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej Skrwilno powiat rypiński z lat 1954-1972 [1973] odnaleziono 1 j.a. Rozmiar zespołu zwiększył się o 1 j.a. bez zmiany metrażu. 19. Podczas prac porządkowych nad zespołu 71/755/0 Akta z wyborów do Sejmu i Senatu PRL przeprowadzonych w dniu 04.06. i 18.06.1989 r. na terenie województwa włocławskiego zwiększono liczbę jednostek poprzez podział większych. Rozmiar zespołu zwiększył się o 9 j.a. bez zmiany metrażu. W wyniku opracowania zasób powiększył się o 21 j.a., 0,25 mb. 3
Tabela nr 1 1 określenie czynnika liczba jednostek inwentarzowych liczba metrów liczba dokumentów elektroniczn. liczba plików rozmiar w GB dokumentów elektroniczn. 2 nabytki 20.619 118,26 - - - 4 0,03 - - - ubytki dokumentacji niearchiwalnej 4 materiałów archiwalnych 5 opracowanie zasobu (bez uwzględnienia zniszczonej dokumentacji niearchiwalnej) - - - - - 25 0,28 - - - 6 inne (należy określić) - - - - - 7 inne (należy określić) - - - - - 8 inne (należy określić) - - - - - 9 RAZEM: 20.640 118,51 - - - 1.2. Depozyty archiwalne. Tabela nr 2. Rozmiar depozytów Rozmiar depozytów ogółem Zmiany w rozmiarze depozytów w ciągu roku jednostki inw. metry jednostki inw. metry 1008 j.a., 2,90 mb. - l.p. Tabela nr 3. Ważniejsze depozyty określenie depozytu rozmiar depozytu j.inw. m. określenie okresu przechowywania 1. - - - 1.3. Zasób opracowany ogółem Na zasób opracowany składa się 244.243 j.a., 2.446,86 mb. akt Archiwum Państwowego w Toruniu i 102.636 j.a., 1.084,96 mb. akt Oddziału we Włocławku. 4
Tabela nr 4. Rozmiar zasobu opracowanego 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. rodzaj materiału archiwalnego materiały metry bieżące jednostki inwentarzowe zasób opracowany ogółem liczba dokumentów elektronicznych liczba plików aktowe 3.531,82 326.766 - - - dokumenty pergaminowe i papierowe dokumentacja rozmiar w GB - 3.993 - - - techniczna - 13.914 - - - materiały kartograficzne - 1.410 - - - fotografie filmy - 784 - - - - - - - - nagrania dźwiękowe - 1 - - - pieczęcie - 11 - - - inne (należy określić) - - - - - RAZEM: 3.531,82 346.879 - - - 1.4. Opracowanie zasobu archiwalnego w roku sprawozdawczym W 2014 r. opracowano całkowicie 83 zespoły. W Oddziale II Archiwum Państwowego w Toruniu opracowano metodą tradycyjną jeden zespół: Komenda Policji Państwowej na miasto Toruń z lat 1919-1939 liczący 136 j.a., 1,56 mb. Ponadto opracowano dopływy do akt metrykalnych 81 zespołów urzędów stanu cywilnego i parafii rzymsko-katolickich o łącznym metrażu 4674 j.a., 52,20 mb. j.a., 44,67 mb. Kontynuowano prace przy opracowaniu akt zespołu Księgi i akta gruntowe sądów w Toruniu inwentaryzując 707 j.a., 11,17 mb. akt. Wszystkie jednostki zostały wpisane do bazy danych IZA. W Oddziale Włocławskim opracowano 1 zespół metodą uproszczoną: Akta z wyborów do Sejmu i Senatu PRL przeprowadzonych w dniu 4.06. i 18.06. 1989 r. na terenie województwa włocławskiego liczący 36 j.a., 0,38 mb. Ponadto opracowano dopływy do 19 już opracowanych zespołów Prezydiów Gromadzkich i Miejskich Rad Narodowych w ilości: 390 j.a., 3,94 mb. oraz dopływy do zespołów akt metrykalnych wyznania rzymskokatolickiego, ewangelickiego i mojżeszowego w ilości 120 j.a., 1,45 mb. 5
Tabela nr 5. Bieżące opracowanie całkowite oraz bieżąca inwentaryzacja W 2014 roku opracowano całkowicie 59,53 mb. co stanowi: 5.356 j.a., w tym: a. w Archiwum Państwowym w Toruniu: 53,76 mb, 4.810 j.a. b. w Oddziale we Włocławku: 5,77 mb., 546 j.a. Ponadto w Archiwum Państwowym w Toruniu zinwentaryzowano 707 j.a., 11,17 mb. 1 rodzaj materiału archiwalnego opracowano całkowicie Zinwentaryzowano metry jednostki inw. metry jednostki inw. 2 materiały aktowe 59,53 5.356 11,17 707 3 4 5 dokumenty pergaminowe i papierowe dokumentacja - - - techniczna - - - - materiały kartograficzne - - - - 6 fotografie - - - - 7 filmy - - - - nagrania 8 dźwiękowe - - - - 9 pieczęcie - - - - 10 inne - - - - 11 RAZEM: 59,53 5.356 11,17 707 1.5. Zasób w toku opracowania Tabela nr 6 Centrala nazwa zespołu rok początkowy oraz przewidywany rok końcowy opracowania 1 Akta miasta Grudziądza 1541 1945 1988 2016 2 P.P. Pracownie Konserwacji Zabytków w Toruniu z lat 1952-1991 2003 2016 3 Księgi i akta gruntowe sądów w Toruniu 2012 2016 6
2. TECHNICZNE ZABEZPIECZENIE ZASOBU 2.1. Konserwacja właściwa. Tabela nr 7. Prace konserwatorskie L P rodzaj prac konserwatorskich rodzaje obiektów liczba kart kons. Obiekty w sztukach/metrach 1. Konserwacja właściwa: Księga rękopiśmienna, 100 10,14 m 2 oczyszczanie mechaniczne, podłoże papier czerpany, demontaż oprawy, kąpiel myjąca oprawa skórzana kart, kąpiel odkwaszająca z dod. Kat.II, sygn.105; XVII/XVIII w. wodorotlenku wapnia, suszenie, prasowanie kart; oczyszczanie, natłuszczanie skóry oraz uzupełnianie skóry 2. Konserwacja właściwa: Księga rękopiśmienna, 198 3,74 m 2 demontaż bloku, oczyszczanie podłoże papier czerpany, mechaniczne, mycie kart (kąpiel dutka, Kat.II, sygn.ii-4 w gorącej wodzie, w wodzie z dod. Vulpex, płukanie), odkwaszanie (kąpiel w wodzie z dodatkiem wodorotlenku wapnia), planirowanie 1,5% MC, uzupełnianie ubytków (maszynowo), podklejanie pęknięć i rozdarć (bibuła jap., klej skrobiowy) 3. Konserwacja: oczyszczanie kart, Dokumenty, rękopisy na 66 41,23 m 2 podklejanie pęknięć i rozdarć papierze czerpanym przy pomocy bibułek japońskich z pieczęciami papierowo i kleju skrobiowego i inne woskowymi: Kat.III, sygn.4053, czynności typu usuwanie starych 4054, 4055, 4056, 4057, 5067, taśm etc. 4115, 4116, 4117, 4125, 4127, 4130, 4131, 4129, 4128, 4138, 4136, 4140, 4141, 4142, 4133, 4134, 4135, 4136, 4137, 4143, 4144, 4145, 4146, 4147, 4148, 4149, 4150, 4151, 5152, 4153, 4155, 4157; Kat.II.sygn.X-12; XIII-25; XIII-85; sygn.155; XIV,69; Archiwum Sczanieckich z Nawry, sygn. 413, 371; Kat.I, sygn. 2277, 2835, 2817, 2797, 2746, 2712, 7
2707, 2675, 2386, 2376, 2331, 1869a, 2890, 2880, 2857, 1915, 2740, 2744, 2291, 437, 2707, 3087d, 3143, 152, 357, 277, 2835, 2741; Tow. Śpiewacze LUTNIA, sygn.11 4. Konserwacja: oczyszczanie kart, podklejanie pęknięć i rozdarć przy pomocy bibułek japońskich i kleju skrobiowego 5. Konserwacja: oczyszczanie kart, podklejanie pęknięć i rozdarć przy pomocy bibułek japońskich i kleju skrobiowego 6. Konserwacja na bloku oraz oprawie 7. Konserwacja na bloku oraz oprawie Dokumenty, rękopisy na pergaminie: Kat.III, sygn..4005, 4006, 4013, 4018, 4023, 5312, 5318, 5313, 3032, 170, 437, 3036, 3060, 2881, 2835, 2052, 2947, 5313, 5315, 4351, 5209, 4235, 5249, 5020, 5285, 5270, 5065, 5024, 5031a, 5052, 4132, 4154, 4156; Cech kuśnierzy, sygn.10; Kat.I, sygn.437 Druki na papierze maszynowym + 1 rękopis na papierze masz. Księgi rękopiśmienne na papierze maszynowym (z Oddziału we Włocławku) z XIX i XXw. Księgi rękopiśmienne na na papierze czerpanym 14 6,44 m 2 18 15,78 72 księgi 345,02 1 1,36 8. Konserwacja właściwa Dokumenty rękopiśmienne na papierze czerpanym 11 1,36 RAZEM 480 425,07m2 2.2. Koszty materiałowe konserwacji w roku sprawozdawczym. Opakowania bezkwasowe 34.215,06 Materiały konserwatorskie oraz sprzęt konserwatorski 26.028,04 RAZEM 60.243,10 8
2.3. Profilaktyka konserwatorska Tabela nr 8. Przedsięwzięcia profilaktyczne l.p. rodzaj przedsięwzięć ilość akt w metrach 1. odkurzanie akt 223,71 2. umieszczanie akt w pudłach lub teczkach bezkwasowych 94,69 2.4. Prace introligatorskie Tabela nr 9. Prace introligatorskie l.p. rodzaj prac sztuki 1 Teczki tekturowe i pudła 24 2 Szycie akt i tworzenie nowych poszytów; inwentarze 38 2.5. Inne prace Wykonano 1.785 zdjęć cyfrowych (digitalizacja zasobu, zamówienia Pracowni Naukowej, zdjęcia do ekspertyz, dokumentacje konserwatorskie); Przygotowano 5 ekspertyz stanu zachowania archiwaliów oraz magazynów w archiwach zakładowych na terenie podległym APT, wraz z opisem i zdjęciami. Przygotowano pod względem konserwatorskim i wykonano aranżację plastyczną wystaw Wszystkie drogi prowadzą do Torunia (Toruński Festiwal Nauki i Sztuki, kwiecień 2014), Archiwa Rodzinne z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów (czerwiec 2014) oraz Póty Polski - Póty Pieśni zorganizowanej we współpracy z Towarzystwem Śpiewaczym Lutnia im. Marcelego Kadleca (listopad/grudzień 2014). Organizowano lekcje archiwalne: 2 godz p.t. Profilaktyka i konserwacja archiwaliów dla uczniów klasy maturalnej z Liceum z Inowrocławia. Zorganizowano 7 warsztatów (szkoła podstawowa, gimnazjum) na temat historii pisma i materiałów archiwalnych. Przygotowano na wystawę i do transportu Akt erekcyjny Związku Pruskiego z 1440 roku na Zamek w Kwidzynie oraz wzięto udział w konferencji Przeciw Zakonowi - Kwidzyn 1440. Powstanie i działalność Związku Pruskiego w czerwcu 2014 r. Napisano artykuł Z badań nad budową i techniką wykonania Aktu erekcyjnego Związku Pruskiego z 1440 r. oraz udzielono wywiadu na ten temat dla TV Gdańsk. 9
2.6. Kopie zabezpieczające zasobu archiwum państwowego W roku sprawozdawczym wykonywano kopie zabezpieczające samodzielnie (wolontariat i staż), w ramach realizacji projektu unijnego Źródła genealogiczne mieszkańców województwa kujawskopomorskiego oraz w ramach podpisanej umowy o współpracy z Polskim Towarzystwem Genealogicznym. Tabela nr 10 rodzaj kopii Wykonawca Ilość skany fotografie cyfrowe Archiwum Państwowe 1.682 w Toruniu Digital Center 534.166 Polskie Towarzystwo 101.776 Genealogiczne 2.7. Kwota nakładów na odpłatne zlecenia na wykonanie kopii zabezpieczających. 0 zł 3. NARASTAJĄCY ZASÓB ARCHIWALNY 3.1. Zaległości w przejmowaniu materiałów archiwalnych Tabela nr 11. Rozmiar nieprzejętych materiałów archiwalnych rodzaj wytwórcy materiałów archiwalnych rozmiar materiałów archiwalnych przyczyny nieprzejęcia j. inw mb. państwowe - 408,47 3.1.1. nieuporządkowanie materiałów archiwalnych. 3.1.3. przetrzymywanie materiałów archiwalnych przez ich wytwórcę (dysponenta). 3.1.4. brak miejsca w magazynach archiwum państwowego 3.1.5. zawarte umowy użyczenia. samorządowe - 425,87 Rozmiar łączny: - 834,34 3.1.1. nieuporządkowanie materiałów archiwalnych. 3.1.3. przetrzymywanie materiałów archiwalnych przez ich wytwórcę (dysponenta). 3.1.4. brak miejsca w magazynach archiwum państwowego 10
3.2. Skuteczność nadzoru archiwalnego 3.2.1. Stopień realizacji zaleceń pokontrolnych W roku 2014 pracownicy Oddziału ds. archiwów zakładowych przeprowadzili 108 kontroli. Nadzór toruński nie wykonał 1 planowanej kontroli w związku z likwidacją jednostki oraz jej szybkim rozliczeniem z wytworzonych materiałów archiwalnych. Nadzór włocławski nie wykonał 3 zaplanowanych kontroli ogólnych, co zostało spowodowane długotrwałą nieobecnością archiwistów zakładowych w kontrolowanych jednostkach. W ich miejsce wykonano natomiast 1 kontrolę problemową oraz 2 kontrole sprawdzające. Zaplanowane i niewykonane kontrole zostaną przeprowadzone w 2015 r. W roku sprawozdawczym kontrolami objęto głównie archiwa zakładowe urzędów miast, gmin i starostw powiatowych, urzędów stanu cywilnego oraz wymiaru sprawiedliwości. Planując kontrolę wzięto pod uwagę pismo Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z września 2013 r. (znak: DKN.412.6.2013) w sprawie dokumentacji dotyczących wywłaszczeń nieruchomości. Poza ww. dokumentacją podczas kontroli sprawdzono stopień realizacji rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 r. szczególnie w zakresie kwalifikowania akt spraw oraz poprawy warunków pracy i przechowywania dokumentacji w jednostkach objętych tym rozporządzeniem. Wydane zalecenia dotyczyły najczęściej: nieprzestrzegania przez pracowników obowiązujących przepisów w zakresie regularnego przekazywania dokumentacji do archiwów zakładowych, konieczności weryfikacji zgromadzonych w archiwum zakładowym akt pod kątem nadania prawidłowej kwalifikacji, zgodnej z obecnie obowiązującym jednolitym rzeczowym wykazem akt oraz stopnia dostosowania warunków przechowywania dokumentacji do tych, które zostały określone w przedmiotowym rozporządzeniu. Podobnie jak w latach ubiegłych, zwracano również uwagę na przygotowania jednostek do obsługi i przechowywania dokumentacji w postaci elektronicznej. 3.2.2. Szacunkowy zakres stosowania przepisów kancelaryjnych i archiwalnych W roku sprawozdawczym odnotowano duży wzrost konsultacji związanych z właściwym stosowaniem przepisów kancelaryjno-archiwalnych. Znajduje to odzwierciedlenie zarówno w liczbie konsultacji inicjowanych przez jednostki znajdujące się pod nadzorem, jak również w liczbie osób zgłaszanych na kursy kancelaryjno-archiwalne oraz instytucji zainteresowanych przeprowadzaniem zorganizowanych szkoleń grupowych. Najczęściej stwierdzanymi w zaleceniach pokontrolnych nieprawidłowościami był brak w archiwach zakładowych kompletu materiałów archiwalnych i nieregularność przekazywania dokumentacji z komórek organizacyjnych. W związku z częstymi przypadkami występowania na ścianach pomieszczeń magazynów archiwalnych pleśni i grzybów, po wcześniej przeprowadzonych ekspertyzach, zalecano jednostkom przeprowadzanie remontów mających na celu usunięcie zakażenia mikrobiologicznego. 11
3.2.3. Prawidłowość brakowania dokumentacji niearchiwalnej W roku 2014 wydano 309 zgód na brakowanie dokumentacji niearchiwalnej o łącznym metrażu 7946 mb oraz zaopiniowano 13 wniosków z instytucji niepaństwowych i niesamorządowych o metrażu 366,44 mb. W przypadku 23 wniosków wstrzymano postępowanie do momentu poprawienia występujących w nich błędów bądź dopełnienia obowiązku wyłonienia materiałów archiwalnych. Pracownicy nadzoru przeprowadzili także 6 ekspertyz archiwalnych w trakcie których sprawdzali prawidłowość kwalifikowania akt zawartych we wniosku. 3.3. Liczba etatów archiwum państwowego zaangażowanych w działalność nadzorczą 3,5 etatu 3.4. Likwidacje nadzorowanych jednostek organizacyjnych:...-... 3.5. Przepisy kancelaryjno-archiwalne 3.5.1. Nadzorowane jednostki organizacyjne. Tabela nr 13. Liczba przepisów zatwierdzonych rodzaj jednostek państwowe samorządowe rodzaj przepisu nowe przepisy zmiany w przepisach nowe przepisy zmiany w przepisach instrukcje kancelaryjne 1-2 - instrukcje archiwalne 1-2 - wykazy akt 1-2 1 3.5.2. Nienadzorowane jednostki organizacyjne. Tabela nr 14. Liczba przepisów zaopiniowanych rodzaj przepisu nowe przepisy zmiany w przepisach instrukcje kancelaryjne 66 2 instrukcje archiwalne 66 - wykazy akt 66 28 12
W roku sprawozdawczym sprawdzono dodatkowo przepisy kancelaryjno-archiwalne 11 jednostek organizacyjnych, które do tej pory nie zostały zatwierdzone bądź uzgodnione z powodu braku odpowiedzi na zauważone uchybienia ze strony wnioskujących jednostek lub zostały odesłane do ponownego opracowania w związku ze stwierdzoną dużą liczbą popełnionych podstawowych błędów. 3.6. Brakowanie dokumentacji niearchiwalnej Tabela nr 15. Liczba wniosków zatwierdzonych lub zaopiniowanych wnioski wnioski rodzaj jednostek zatwierdzone zaopiniowane państwowe i samorządowe 309 - niepaństwowe i niesamorządowe - 13 3.7. Przedsięwzięcia edukacyjne zakresu kształtowania narastającego zasobu. W okresie sprawozdawczym w ramach działalności Krajowego Centrum Edukacji Archiwalnej SAP Oddział w Toruniu zorganizowano dwa kursy kancelaryjno-archiwalne I i II stopnia. Oba kursy ukończyły łącznie 33 osoby. Przeprowadzono również dwa szkolenia - jedno w Kujawsko-Pomorskim Oddziale Regionalnym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na temat przepisów kancelaryjno-archiwalnych i drugie w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu dotyczące postępowania z dokumentacją w świetle przepisów kancelaryjno-archiwalnych. W trakcie tych spotkań przeszkolono łącznie 84 osoby. 3.8. Szczególne obserwacje lub zagadnienia w dziedzinie kształtowania narastającego zasobu W roku 2014 nadal podejmowano, zgodnie z zarządzeniem Nr 16 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 10 grudnia 2012 r. w sprawie współpracy archiwów państwowych z podmiotami, których materiały archiwalne wchodzą w skład ewidencjonowanego niepaństwowego zasobu archiwalnego, próbę nawiązania współpracy w jednostkami niepaństwowymi. Podejmowane w tych sprawach czynności nie przyniosły dotychczas większych pozytywnych rezultatów. Nawiązano jedynie poważniejszą współpracę z Boryszew Spółką Akcyjną Oddział Elana w Toruniu, gdzie w wyniku podpisanego porozumienia (stroną porozumienia jest również Wydział Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu) Archiwum Państwowe w Toruniu ma po uporządkowaniu przejąć dokumentację techniczną oraz technologiczną. W związku z dużą ilością wprowadzanych przepisów kancelaryjno-archiwalnych w jednostkach państwowych i samorządowych na terenie funkcjonowania Archiwum Państwowego w Toruniu i jego Oddziału we Włocławku znacznie wzrosła liczba wykonywanych czynności związanych z pracą na przedpolu archiwalnym. 13
Jest to widoczne zarówno w częstotliwości nawiązywanych kontaktów jak również poprzez wzrost liczby zadań dotąd wykonywanych planowo. W związku z tymi bardzo wieloma zadaniami, którymi obciążani są już od kilku lat pracownicy nadzoru archiwalnego odczuwalny silnie staje się brak mocy przerobowych do szybkiego i skutecznego wykonywania określonych zadań. 3.9. Konsultacje Tabela nr 16. Liczba konsultacji rejestrowanych Forma konsultacji liczba konsultacji pisemne 161 telefoniczne 1822 e-mail 91 udzielane osobiście 76 inne (określić formę) - Ponadto w 2014 r. z przedpola archiwalnego przejęto 20.619 j.a., co stanowi 118,26 mb materiałów archiwalnych (w tym nadzór toruński przejął 15.635 j.a. o metrażu 61,24 mb, a włocławski 4.984 j.a. o metrażu 57,02 mb). W roku sprawozdawczym do zasobu Archiwum Państwowego w Toruniu przejęto m.in. akta po Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Aparatów i Maszyn "Ce Be A" w Krakowie, Oddział w Toruniu, Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Urządzeń Chemicznych "Ce Be A" w Krakowie, Oddział w Toruniu, Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Przemysłu Budowy Urządzeń Chemicznych "Ce Be A" w Krakowie, Oddział w Toruniu. Akta te przejęto z Instytutu Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu. Bardzo dużą ilość zaległych akt przejęto z Sądu Rejonowego w Grudziądzu. Po kilkuletnich staraniach pracowników nadzoru pierwsze przekazania przetrzymywanych akt odbyły się również z I Liceum Ogólnokształcącego w Toruniu oraz Kujawsko- Pomorskiej Komendy Ochotniczych Hufców Pracy w Toruniu. Ostatecznie rozliczono również z użyczonych akt Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy. Oddział Włocławski w 2014 r. przejął do zasobu 11 nowych zespołów archiwalnych. 14
4. WYKORZYSTANIE ZASOBU ARCHIWALNEGO 4.1. Tendencje wykorzystania zasobu archiwalnego. 1. Udostępnianie zasobu w pracowni naukowej: W roku 2014 w zakresie udostępniania zasobu w pracowniach naukowych Archiwum niemal wszystkie wskaźniki zanotowały wzrost w stosunku do lat wcześniejszych. Mimo chwilowych wahań w Centrali, jak i w Oddziale we Włocławku systematycznie, przeciętnie o kilkadziesiąt osób, zwiększała się liczba użytkowników (w roku 2014: 887 osób, w 2013 r.: 813 osób, w 2012 r.: 834 osoby). Ponownie odnotowano wzrost liczby odwiedzin we wszystkich pracowniach naukowych. Po znacznym spadku w roku poprzednim (o ok. 600 wizyt), w roku sprawozdawczym odnotowano 3.060 wizyt, tj. tylko o 200 wizyt mniej niż w 2012 roku. Wzrosła przy tym także ilość wypożyczanych do pracowni jednostek archiwalnych. Wzrost ten nastąpił we wszystkich pracowniach, przy czym w Oddziale we Włocławku, po znaczniejszym spadku w roku ubiegłym, przekroczone zostały wartości wypożyczeń z lat wcześniejszych (25.618 j.a.). Z kilkuletniego cyklu sprawozdawczego wynika, że po odnotowanym w kilku poprzednich latach spadku wypożyczeń, średnio o 3-4 tys. j.a. (tendencja ta szczególnie zarysowała się w Oddziale we Włocławku), w roku sprawozdawczym nastąpił znaczny wzrost liczby udostępnianych jednostek archiwalnych (30.330 j.a. w 2012 r., 25.653 w 2013 r., 37.821 j.a. w 2014 r.). W Centrali średnia wypożyczeń wzrosła o ok. 2.000 j.a., do wartości 12.203 j.a. Podobnie, jak w latach wcześniejszych, wystąpiły różnice między pracowniami naukowymi w Toruniu i Włocławku w poszczególnych kategoriach użytkowników. We Włocławku tradycyjnie przeważali klienci prowadzący badania genealogiczne (60% użytkowników) oraz naukowe. W pracowniach toruńskich proporcje te były odwrotne. Jednak liczba użytkowników pracowni, wypożyczających akta w celach naukowych była tylko o ok. 6% wyższa niż genealogów. W pracowniach toruńskich w 2014 r. najwięcej akt wypożyczono do badań naukowych (ok. 48%) i genealogicznych (ok. 41 %). W Oddziale włocławskim wypożyczenia dla genealogów stanowiły ponad 80 %, a dla celów naukowych ok. 15 % ogólnej liczby. We wspomnianym Oddziale ogólna liczba użytkowników, odwiedzin i zamawianych jednostek archiwalnych do celów genealogicznych utrzymywała się na bardzo wysokim poziomie. Stanowiło to ponad połowę wszystkich wskaźników dotyczących udostępniania w Archiwum w roku 2014 r. Oprócz genealogów, aktywne były grupy studentów piszących prace ćwiczeniowe, licencjackie lub magisterskie oraz naukowców prowadzących badania historyczne, statystyczne lub z innych dziedzin nauki. Niewielkie różnice ujawniły się wśród użytkowników, wykorzystujących zasób do innych celów niż dwa główne, omówione powyżej. Zmniejszyło się nieco zainteresowanie aktami do celów własnościowych zarówno w centrali Archiwum, jak i Oddziale we Włocławku. Na stałym, ogólnie dość niskim poziomie, kształtowała się liczba korzystających i wypożyczeń w 15
zakresie udostępnień do celów socjalnych. Po kilku latach wzrostu, zanotowano także ustabilizowanie się wypożyczeń do celów publicystycznych ze strony historyków i badaczy regionalnych. Odwrotne tendencje zauważalne były w kategorii określonej jako inna. Były to różnego rodzaju poszukiwania, m.in. do celów opracowań architektonicznych, prac renowacyjnych i remontowych, czynności administracyjnych, pozyskania danych osobowych przez urzędników i pracowników pionu śledczego IPN oraz osób prywatnych w celach realizacji prawa do odszkodowań za mienie zabużańskie. W Oddziale we Włocławku ilość użytkowników tej kategorii nieco się zmniejszyła, a w Centrali toruńskiej wzrosła. 2. Kwerendy wykonywane przez Archiwum: W roku sprawozdawczym ogólna liczba kwerend wynosiła 1.878. W stosunku do roku wcześniejszego zwiększyła się o 251 kwerend. Zaznaczyła się więc ponownie tendencja wzrostowa. W ujęciu kilkuletnim liczba wykonywanych przekroczyła więc średni poziom ok. 1650 kwerend rocznie. Wahaniom ulega ogólna liczba lub rodzaje kwerend w poszczególnych Oddziałach. W Oddziale włocławskim odnotowuje się w ostatnich 3 latach systematyczny, niewielki wzrost liczby kwerend. W Centrali w Toruniu liczba kwerend ulegała wahaniom. Po znaczniejszym spadku w 2013 roku (o ok. 70 w stosunku do roku wcześniejszego), w 2014 roku liczba kwerend wzrosła w stosunku do roku 2013 i wyniosła 946. Wzrosła ilość poszukiwań genealogicznych, które stanowiły większość kwerend w obu placówkach. Wzrost ten dotyczył głównie Oddziału we Włocławku, gdzie w roku sprawozdawczym zauważono zwiększenie tego rodzaju kwerend aż o 100. Jednocześnie nastąpił prawie trzykrotny wzrost liczby kwerend naukowych. Nadal odnotowano spadek liczby kwerend własnościowych. Spadek ten nie był wielki, lecz dotyczył obu placówek archiwalnych. Kwerendami własnościowymi prócz osób prywatnych zainteresowane były także biura poszukiwawcze lub pełnomocnicy sądowi tak z kraju, jak i z zagranicy. Dużą część wnioskodawców stanowiły władze samorządowe i administracyjne, zainteresowane uregulowaniem własności komunalnej lub Skarbu Państwa. Liczba wykonywanych kwerend do celów naukowych utrzymywała się na stałym poziomie. Były to zwykle wnioski w celach informacyjnych i uzupełniających przeprowadzonych wcześniej badań, dla osób z zagranicy lub odleglejszych części kraju. Zmniejszała się systematycznie ilość wykonywanych kwerend socjalnych. Tak, jak w latach poprzednich wnioski klientów dotyczyły głównie celów emerytalno rentowych lub kombatanckich. Nadal wzrastała liczba wniosków w sprawach wykazywanych jako inne. Były to głównie kwerendy dla urzędów, związane z poszukiwaniami informacji o osobach, w stosunku do których toczą się postępowania w sprawach uzyskania 16
obywatelstwa, dotyczące dziejów miejscowości i obiektów architektonicznych, planów przestrzennych, dziejów organizacji, szkół, znanych osób, itd. W roku sprawozdawczym wykonano także wiele kwerend dla pionu prokuratorskiego IPN-u. Kwerendy wpływały przeważnie już przez pocztę internetową i górowały nad wnioskami składanymi w sposób tradycyjny. Przyśpieszenie obiegu informacji skutkowało koniecznością ciągłego zwiększania tempa coraz bardziej czasochłonnych i pracochłonnych poszukiwań oraz skupiania się na samej wymianie korespondencji. Jest to zauważalna tendencja absorbująca pracę archiwistów. Dostrzeganym trendem może być fakt zwiększania się liczby wykonywanych kwerend określanych jako inne. Może być to przejawem upowszechniania się wiedzy o archiwach w różnych środowiskach i postrzegania ich jako źródeł informacji dla wielu dziedzin życia społecznego. 4.2. Udostępnianie materiałów archiwalnych. Tabela nr 17 Udostępnianie w pracowni naukowej w 2012 roku Cel udostępnienia użytkownicy odwiedziny jednostki inw. Naukowy 369 1334 7307 genealogiczny 282 1438 20321 Własnościowy 77 158 979 Socjalny 4 35 68 publicystyczny 36 135 489 inny (m.in. dla urzędów) 66 158 1166 RAZEM 834 3.258 30.330 Udostępnianie w pracowni naukowej w 2013 roku Cel udostępnienia użytkownicy odwiedziny jednostki inw. Naukowy 304 1.107 10.355 genealogiczny 326 1.074 13.283 Własnościowy 91 129 608 Socjalny 5 9 32 publicystyczny 35 107 583 inny (m.in. dla urzędów) 52 195 792 RAZEM 813 2.621 25.653 17
Udostępnianie w pracowni naukowej w 2014 roku Cel udostępnienia użytkownicy odwiedziny jednostki inw. Naukowy 339 1.106 9.940 genealogiczny 376 1579 26.187 Własnościowy 76 111 575 Socjalny 5 7 8 publicystyczny 37 122 424 inny (m.in. dla urzędów) 57 97 687 RAZEM 890 3.022 37.821 Tabela nr 18. Struktura udostępniania Okres historyczny Nazwy zespołów lub określenie rodzaju dokumentacji do 1795 r. Akta miasta Torunia, katalog I i II Listy cechowe Akta cechów toruńskich od 1795 do 1918 r. Akta miasta Torunia Akta urzędów stanu cywilnego /z terenu działalności AP w Toruniu/ Zbiory Towarzystwa Naukowego w Toruniu Akta miasta Łasina Akta notariuszy z terenu powiatów włocławskiego, lipnowskiego i rypińskiego Akta stanu cywilnego wyznania rzymskokatolickiego, ewangelickoaugsburskiego i mojżeszowego Księgi hipoteczne dóbr ziemskich oraz nieruchomości z terenu pow. włocławskiego, lipnowskiego i rypińskiego Akta gmin z terenu pow, nieszawskiego i włocławskiego Naczelnik Powiatu Włocławskiego z lat 1808-1866 Komitet Zarządzający Zakładem Wód Mineralnych w Ciechocinku z lat [1823] 1842-1914 1918-1939 Akta miasta Torunia (okres międzywojenny) Komenda Policji Państwowej na miasto Toruń Wydział Powiatowy w Toruniu 1920-1939 Starostwo Powiatowe Włocławskie we Włocławku Z lat 1918-1939 Wydział Powiatowy Włocławski we Włocławku z lat 1918-1939 Akta miasta Włocławka Starostwo Powiatowe Lipnowskie w Lipnie z 1918; 1936-1939 18
Sąd Okręgowy we Włocławku i Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział Zamiejscowy we Włocławku z lat 1917-1939 [1955] 1939-1945 Akta miasta Torunia / Stadtverwaltung Thorn 1939-1945 / Fotografie, fotokopie, klisze Sąd Obwodowy we Włocławku 1939-1944 po 1945 Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Toruniu Starostwo Powiatowe w Toruniu 1945-1950 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej i Urząd Miasta i Powiatu w Wąbrzeźnie 1950-1975 Teatr w Toruniu Miejska Rada Narodowa i Zarząd Miejski we Włocławku 1945-1950 Starostwo Powiatowe Włocławskie we Włocławku 1945-1950 Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej we Włocławku Miejska Rada Narodowa we Włocławku z lat 1973-1990 Miejska Rada Narodowa we Włocławku z lat 1973-1990 Zbiór dokumentacji architektoniczno-budowlanej z terenu miasta Włocławka z lat 1918-1972 Urząd Wojewódzki we Włocławku z lat 1975-1998 Powiatowe, miejskie i wojewódzkie komitety Stronnictwa Demokratycznego. 4.3. Kwerendy wykonywane przez archiwum. Tabela nr 19. Struktura kwerend. rodzaje kwerend liczba kwerend Naukowe 129 Genealogiczne 1.173 Własnościowe 249 Socjalne 109 inne (m.in. poszukiwanie zaginionych osób) 218 RAZEM 1.878 19
4.4. Reprodukcje Tabela nr 20. Struktura reprodukcji dla użytkowników. rodzaje reprodukcji liczba reprodukcji kserokopie 7.110 mikrofilmy 0 fotografie analogowe 0 fotografie cyfrowe 285 skany 1.843 4.6. Współpraca z innymi placówkami. Archiwum kontynuowało wieloletnią współpracę z Muzeum Okręgowym w Toruniu, szczególnie poprzez udział dyrektora Archiwum w pracach Rady Programowej Muzeum. W roku sprawozdawczym Archiwum rozpoczęło współpracę z Urzędem Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego w zakresie realizacji projektu unijnego Edukacja regionalna drogą do umocnienia tożsamości regionalnej i marki województwa kujawskopomorskiego - II edycja na lata 2013-2015, w ramach którego pracownicy Archiwum (dr Dariusz Chyła i mgr Marzena Kamińska) prowadzili warsztaty z historii pisma oraz badań genealogicznych. Archiwum współpracowało z Muzeum w Kwidzynie oraz Kwidzyńskim Centrum Kultury w celu wypożyczenia do Kwidzyna oryginału aktu erekcyjnego Związku Pruskiego, zaś pracownicy Archiwum - dr Dariusz Chyła oraz mgr Joanna Janowska wzięli udział w konferencji Przeciw Zakonowi - Kwidzyn 1440. Powstanie i działalność Związku Pruskiego, zorganizowanej przez Muzeum. W 2014 r., pracownicy Oddziału we Włocławku: dr Tomasz Dziki i mgr Marianna Gruszczyńska, kontynuowali swoją działalność w strukturach Włocławskiego Towarzystwa Naukowego i Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział we Włocławku. Mgr Marianna Gruszczyńska nadal uczestniczy m.in. w pracach Rady Redakcyjnej periodyku pt. Zapiski Kujawsko Dobrzyńskie, naukowego organu wydawniczego Włocławskiego Towarzystwa Naukowego we Włocławku, natomiast dr Tomasz Dziki jest Przewodniczącym Sekcji Nauk Historycznych WTN. Dr Tomasz Dziki jest również prezesem włocławskiego Oddziału PTH i z jego ramienia członkiem Komitetu Redakcyjnego periodyku historycznego pt. Ziemia Kujawska, członkiem indywidualnym ogólnopolskiego Stowarzyszenia Króla Kazimierza Wielkiego z siedzibą w Kowalu oraz członkiem Towarzystwa Miłośników Włocławka. W 2014 r. w ramach prac w strukturach towarzystw naukowych oraz jako przedstawiciele archiwum, pracownicy Oddziału we Włocławku wzięli udział w następujących przedsięwzięciach: 20
1) 22 stycznia w siedzibie Oddziału zorganizowano spotkanie podsumowujące projekt pt. Zatopione wsie, który zrealizowała Fundacja Ari Ari z siedzibą w Bydgoszczy, a partnerem merytorycznym był Oddział we Włocławku. Temat Zatopione wsie jest związany z losami miejscowości, które zostały w całości lub częściowo zatopione w efekcie realizacji budowy włocławskiego stopnia wodnego. W trakcie spotkania dr Tomasz Dziki przedstawił najważniejsze fakty z historii budowy stopnia wodnego, następnie zaprezentowano reportaż filmowy oraz wystawę archiwalnych fotografii ukazujących życie codzienne nad Wisłą, na obszarze Zalewu Włocławskiego. W spotkaniu wzięli udział m.in. przedstawiciele włocławskich instytucji kulturalnych oraz mieszkańcy nadwiślańskich miejscowości (m.in. Płocka, Dobrzynia nad Wisłą) i przedstawiciele lokalnych mediów. Relację z imprezy opublikowano na stronie internetowej APT www.torun.ap.gov.pl; 2) 29 stycznia kierownik Oddziału dr Tomasz Dziki gościł w Domu Pomocy Społecznej przy ul. Dobrzyńskiej 102 we Włocławku. W trakcie spotkania z mieszkańcami placówki, na które został zaproszony przez dyrektora tej instytucji, wygłosił referat nt. rocznicy wybuchu powstania styczniowego oraz wyzwolenia Włocławka spod okupacji niemieckiej 20 stycznia 1945 r.; 3) 20 marca kierownik Oddziału dr Tomasz Dziki wziął udział w spotkaniu ze studentami Włocławskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Podczas spotkania wygłosił referat nt. historii włocławskich Żydów w XIX w. i okresie II RP. Informację o spotkaniu opublikowano na stronie internetowej APT www.torun.ap.gov.pl; 4) 28 maja dr Tomasz Dziki wziął udział w uroczystym podsumowaniu projektu edukacyjnego Szkoła Dialogu, które odbyło się w Zespole Szkół Samochodowych im. Tadeusza Kościuszki we Włocławku. Podczas uroczystości dr T. Dziki wygłosił referat na temat wpływu przedstawicieli włocławskich mniejszości narodowych i wyznaniowych na rozwój przemysłu włocławskiego przed 1939 r. Na towarzyszącej uroczystościom wystawie prezentowane były również kopie dokumentów z zasobu Oddziału dotyczące mniejszości żydowskiej. Relację z uroczystości opublikowano na stronie internetowej APT www.torun.ap.gov.pl; 5) 7 czerwca w Oddziale zorganizowano Dzień Otwarty z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów. Zainteresowani mogli zwiedzić wystawę pt. Wybory do Sejmu i Senatu 4 czerwca 1989 r. w województwie włocławskim w źródłach archiwalnych ; wziąć udział w warsztatach genealogicznych, w konsultacjach z zakresu Archiwów rodzinnych oraz zwiedzić budynek Oddziału; 6) 24 października dr Tomasz Dziki wziął udział w pracach Jury Regionalnego Konkursu Piosenki Patriotyczne i Żołnierskiej Osób Niepełnosprawnych Tu wszędzie jest moja Ojczyzna, który odbył się w Rypińskim Domu Kultury w Rypinie. Organizatorem konkursu było Stowarzyszenie Osób Działających na Rzecz Ludzi Niepełnosprawnych Razem w Rypinie; 7) 30 października dr Tomasz Dziki był członkiem Jury cyklicznego międzyszkolnego konkursu recytatorskiego pt. Poezjada, który w tym roku poświęcony został liryce Powstania 21
Warszawskiego. Organizatorem konkursu był Zespół Szkół nr 10 we Włocławku przy ulicy Szkolnej 13. Ponadto dr Tomasz Dziki przez cały rok sprawozdawczy współpracował z lokalnymi mediami, m.in. portalami internetowymi (informacyjnymi). W ramach współpracy z Włocławek News (www.wloclaweknews.pl) opublikował 10 tekstów o tematyce historycznej. W roku sprawozdawczym owocnie układało się też współdziałanie Oddziału z innymi portalami: www.scwloclawek.pl; www.ddwloclawek.pl; www.mmwloclawek.pl; www.wloclawek.info.pl. Oddział we Włocławku kontynuował również współpracę z innymi lokalnymi mediami. Na przykład telewizja CW24 do końca maja 2014 r., w siedzibie Oddziału zrealizowała 18 programów telewizyjnych z udziałem dra Tomasza Dzikiego z cyklu Sylwetki znanych Włocławian (szerzej tabela 21). Również szereg innych programów telewizyjnych i wywiadów dr Tomasz Dziki zrealizował we współpracy m.in. TV Kujawy, Polskim Radiem PiK (Pomorza i Kujaw), Radiem RMFMAXXX. Wszystkie programy, audycje zrealizowane były w siedzibie Oddziału (szerzej tabela 21), co niewątpliwie przyczyniło się do zwiększenia udziału Oddziału w życiu kulturalnym i naukowym miasta i regionu oraz do promocji Oddziału i jego zasobu. 4.7. Popularyzacja. W roku sprawozdawczym Archiwum zorganizowało łącznie 9 wystaw archiwalnych, w tym 3 samodzielnie, w tym jedną wirtualną. Wystawy własne, tradycyjne obejrzało łącznie 580 osób. 1. 22 lutego w siedzibie Archiwum na Pl. Rapackiego 4 otwarto 1-dniową wystawę z okazji XXXI Ogólnopolskiego Rajdu Kopernikańskiego. Zaprezentowano na niej sztychy przedstawiające Mikołaja Kopernika, odpis jego Traktatu o monecie oraz dokumentację związaną z obchodami 600-lecia nadania praw miejskich Toruniowi. Ekspozycję odwiedziło łącznie 75 osób. 2. W dniach 26 kwietnia-1 czerwca w sali konferencyjno-wystawowej czynna była wystawa Wszystkie drogi prowadzą do Torunia, która została zorganizowana w ramach XIV Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki. Przedstawiono na niej zagadnienia związane z osadnictwem, polityką (m.in. wizyty królów polskich w Toruniu czy Colloquium Charitativum), wojnami, turystyką, kulturą i nauką czy wreszcie komunikacją rozumianą jako położenie miasta na szlakach handlowych, drogowych czy kolejowych. Wystawę odwiedziły łącznie 274 osoby. 3. 23 maja w Zespole Szkół nr 8 we Włocławku odbyła się uroczystość nadania imienia Leśna Polana Przedszkolu Publicznemu nr 7. W trakcie uroczystości czynna była wystawa, na której zaprezentowano kopie dokumentów dotyczących historii ww. przedszkola, przechowywanych w zasobie Oddziału we Włocławku. 22
4. 28 maja w Zespole Szkół Samochodowych im. Tadeusza Kościuszki we Włocławku odbyło się uroczyste podsumowanie projektu edukacyjnego Szkoła Dialogu, w którym wziął udział dr Tomasz Dziki. Na towarzyszącej uroczystościom wystawie prezentowane były również kopie dokumentów z zasobu Oddziału we Włocławku dotyczące mniejszości żydowskiej. 5. 4 czerwca w Oddziale we Włocławku otwarta została wystawa archiwalna W 25-lecie Roku Przełomu. Wybory do Sejmu i Senatu 4 czerwca 1989 roku w województwie włocławskim w źródłach archiwalnych. Na wystawie zaprezentowano ogłoszenia wyborcze, plakaty, materiały ulotne, informacje na temat zasad głosowania, jego przebiegu oraz wyników wyborów. Informację o wystawie opublikowano na stronie internetowej APT www.torun.ap.gov.pl. Wystawa czynna była do końca września 2014 r. Odwiedziło ją łącznie 155 osób. 6. W dniach 7-18 czerwca w sali konferencyjno-wystawowej Archiwum czynna była wystawa Archiwa rodzinne utworzona we współpracy z Kujawsko-Pomorskim Towarzystwem Genealogicznym w związku z Międzynarodowym Dniem Archiwów. Zaprezentowano na niej zbiory rodzinne członków wspomnianego Towarzystwa. Wystawę odwiedziły łącznie 102 osoby. 7. W dniu 21 czerwca w Muzeum w Kwidzynie został wystawiony oryginał aktu erekcyjnego Związku Pruskiego, przechowywany w Archiwum Państwowym w Toruniu. 8. W dniach 17 listopada-19 grudnia w Centrali Archiwum, przy Placu Rapackiego 4 czynna była wystawa Póty Polski - póki pieśni zorganizowana wraz z Towarzystwem Śpiewaczym Lutnia im. Marcelego Kadleca. Ekspozycja poświęcona była historii i działalności Lutni. Zwiedziło ja łącznie 76 osób. 9. 16 grudnia na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Toruniu (www.torun.ap.gov.pl) opublikowana została wirtualna wystawa archiwalna pt. I wojna światowa we Włocławku (1914-1918) w świetle źródeł archiwalnych. Na wystawie zaprezentowano skany materiałów archiwalnych z zasobu Oddziału oraz zdjęcia ze zbiorów: mgra Jakuba Szachewicza i mgra Tomasza Michalskiego. Kustoszami wystawy byli: mgr T. Michalski i mgr J. Szachewicz, autorami tekstów i odpowiedzialnymi za wybór materiałów archiwalnych: mgr T. Michalski i mgr Roksana Nowosad. Pod względem technicznym wystawę przygotował mgr Artur Nogaj (http://www.torun.ap.gov.pl/index-show-1ws_we_wloclawku.html). Lekcje archiwalne/pokazy W 2014 r. odbyło się 39 lekcji archiwalnych/pokazów/warsztatów, w których udział wzięło łącznie 789 osób. 1. 17 stycznia - dr Dariusz Chyła przeprowadził lekcję archiwalną dla studentów III roku studiów zaocznych archiwistyki nt. zasobu i zasad korzystania z Archiwum (4 osoby). 23
2. 11 lutego dr Dariusz Chyła przeprowadził pokaz dla Kujawsko-Pomorskiego Towarzystwa Genealogicznego nt. komputerowych baz danych (13 osób). 3. 20 marca dr Dariusz Chyła przeprowadził lekcję archiwalną dla studentów kierunku Studia bałtyckie, dotyczącą struktury archiwów w Polsce oraz zasobu AP w Toruniu (21 osób). 4. 1 kwietnia dr Dariusz Chyła przeprowadził lekcję archiwalną dla seminarzystów prof. J. Porazińskiego, nt. zasobu i zasad korzystania z Archiwum (6 osób). 5. 12 kwietnia dr Dariusz Chyła przeprowadził lekcję archiwalną dla uczniów VIII LO nt. zasobu i zasad korzystania z Archiwum oraz archiwaliów związanych z Mikołajem Kopernikiem. Lekcja odbyła się w ramach projektu Ścieżkami Kopernika (11 osób). 6. 15 kwietnia dr Dariusz Chyła przeprowadził lekcję archiwalną dla studentów I roku historii UMK, nt. zasobu i zasad korzystania z Archiwum (5 osób). 7. 8 maja mgr Joanna Janowska oraz dr Dariusz Chyła przeprowadzili dla grupy belgijskich historyków pokaz dotyczący tabliczek woskowych przechowywanych w Archiwum (11 osób). 8. 8 maja mgr Zbigniew Woźniak, kierownik Oddziału II przeprowadził zajęcia dla studentów II roku historii na UMK, pod kierunkiem dr Ilony Zaleskiej, na temat działalności archiwum i jego zbiorów z uwzględnieniem materiałów źródłowych do historii XIX i przełomu XIX i XX w. (6 osób). 9. 8 maja mgr Zbigniew Woźniak, kierownik Oddziału II przeprowadził zajęcia dla studentów II roku UMK kierunku Historia, pod kierunkiem dr Ilony Zaleskiej, na temat działalności archiwum i jego zbiorów z uwzględnieniem materiałów źródłowych do historii XIX i przełomu XIX i XX w (5 osób). 10. 13 maja mgr Sławomir Pułkownik, kierownik Oddziału I przeprowadził pokaz dla studentów konserwacji (6 osób). 11-12. 31 maja pracownicy Archiwum wzięli udział w festynie z okazji Dnia Dziecka w ramach projektu Edukacja regionalna drogą do umocnienia tożsamości regionalnej i marki województwa kujawsko-pomorskiego - II edycja na lata 2013-2015, na których mgr Marzena Kamińska przeprowadziła warsztaty pt. Litery - historia pisma, zaś dr Dariusz Chyła zrealizował warsztaty dotyczące poszukiwań genealogicznych. W obu zajęciach udział wzięło ok. 250 dzieci. 13-14. 3 czerwca mgr Marzena Kamińska przeprowadziła warsztaty pt. Litery - historia pisma, zaś dr Dariusz Chyła zrealizował warsztaty dotyczące poszukiwań genealogicznych dla uczniów SP nr 17 w Toruniu (32 osoby). 15. 5 czerwca dr Tomasz Dziki przeprowadził lekcję historyczno archiwalną dla grupy 22 uczniów Zespołu Szkolno Przedszkolnego Publicznego Gimnazjum w Bądkowie. 24
Temat lekcji Wybory do Sejmu i Senatu przeprowadzone w czerwcu 1989 r. w województwie włocławskim. W 25 lecie wyborów 4 Czerwca 1989 r.. 16. 7 czerwca mgr Hadrian Ciechanowski przeprowadził warsztaty archiwalnych dla genealogów z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów (20 osób). 17. 9 czerwca dr Tomasz Dziki przeprowadził lekcję historyczno archiwalną dla grupy 15 uczniów drugiej klasy Niepublicznego Liceum Akademickiego przy WSHE we Włocławku. Temat lekcji Wybory do Sejmu i Senatu przeprowadzone w czerwcu 1989 r. w województwie włocławskim. W 25 lecie wyborów 4 Czerwca 1989 r.. 18. 11 czerwca dr Tomasz Dziki przeprowadził lekcję historyczno archiwalną dla grupy 30 uczniów pierwszej klasy z Zespołu Szkół Samochodowych we Włocławku. Temat lekcji Wybory do Sejmu i Senatu przeprowadzone w czerwcu 1989 r. w województwie włocławskim. W 25 lecie wyborów 4 Czerwca 1989 r.. 19-20. 11 czerwca mgr Marzena Kamińska przeprowadziła warsztaty pt. Litery - historia pisma, zaś dr Dariusz Chyła zrealizował warsztaty dotyczące poszukiwań genealogicznych dla uczniów SP w Warszewicach (24 osoby) 21. 18 czerwca dr Dariusz Chyła zrealizował warsztaty dotyczące poszukiwań genealogicznych dla uczniów Gimnazjum w Brąchnowie (27 osób) 22. 25 czerwca dr Tomasz Dziki przeprowadził lekcję historyczno archiwalną dla grupy 18 uczniów pierwszej klasy licealnej z Zespołu Szkół i Placówek w Radziejowie. Temat lekcji Wybory do Sejmu i Senatu przeprowadzone w czerwcu 1989 r. w województwie włocławskim. W 25 lecie wyborów 4 Czerwca 1989 r.. 23. 25 czerwca mgr Rafał Więckowski przeprowadził lekcję archiwalną dla grupy 18 uczniów pierwszej klasy licealnej z Zespołu Szkół i Placówek w Radziejowie. Temat lekcji: Tworzenie drzewa genealogicznego i archiwum rodzinnego. Lekcji towarzyszyła prezentacja multimedialna dotycząca tematu (przykłady drzew genealogicznych, dokumentów archiwalnych). 24. 9 lipca dr Dariusz Chyła zrealizował warsztaty dotyczące poszukiwań genealogicznych dla uczestników półkolonii organizowanych w Forcie IV w Toruniu (28 osób). 25. 25 lipca dr Dariusz Chyła wraz drem Michałem Tarnowskim z UMK przygotowali i przeprowadzili pokaz archiwaliów związanych z mennonitami dla 8-osobowej grupy holenderskich mennonitów. Wizyta związana była z wyprawą śladami mennonitów w Europie, w ramach której przewidziano odwiedzenie 36 miejsc w siedmiu krajach (Szwajcarii, Francji, Belgii, Holandii, Polsce, Austrii i na Ukrainie). Na pokazie zaprezentowano akta wsi Duliniewo oraz Nieszawki, które były zasiedlone przez mennonitów, księgę urodzeń z Ewangelickiej Gminy Wyznaniowej 25
w Toruniu, w której rejestrowano mieszkańców Nieszawki oraz akta z okresu pruskiego dotyczące mennonitów. 26. 19 czerwca dr Tomasz Dziki przeprowadził lekcję historyczno archiwalną dla grupy 11 uczniów z Prywatnej Ogólnokształcącej Szkoły Sztuk Pięknych we Włocławku. Temat lekcji Wybory do Sejmu i Senatu przeprowadzone w czerwcu 1989 r. w województwie włocławskim. W 25 lecie wyborów 4 Czerwca 1989 r. oraz zadania i zasób Archiwum Państwowego w Toruniu Oddział we Włocławku. 27-28. 23 września mgr Marzena Kamińska przeprowadziła warsztaty pt. Litery - historia pisma, zaś dr Dariusz Chyła zrealizował warsztaty dotyczące poszukiwań genealogicznych dla uczniów SP w Łasinie (31 osób) 29-30. 16 października mgr Marzena Kamińska przeprowadziła warsztaty pt. Litery - historia pisma, zaś dr Dariusz Chyła zrealizował warsztaty dotyczące poszukiwań genealogicznych dla uczniów SP w Łasinie (32 osoby) 31. 27 października dr Dariusz Chyła przeprowadził pokaz archiwaliów związanych z II wojną światową oraz dokumentów pergaminowych dla grupy chińskich archiwistów (7 osób). 32. 29 października Sławomir Pułkownik, kierownik Oddziału I przeprowadził pokaz dla studentów historii (10 osób). 33. 30 października mgr Marzena Kamińska przeprowadziła warsztaty pt. Litery - historia pisma, zaś dr Dariusz Chyła zrealizował warsztaty dotyczące poszukiwań genealogicznych dla uczniów SP nr 2 w Toruniu (30 osób). 34-35. 18 listopada mgr Marzena Kamińska przeprowadziła warsztaty pt. Litery - historia pisma, zaś dr Dariusz Chyła zrealizował warsztaty dotyczące poszukiwań genealogicznych dla uczniów SP nr 2 w Toruniu (17 osób). 36. 2 grudnia mgr Joanna Janowska przeprowadziła zajęcia pt. Profilaktyka i konserwacja archiwaliów dla uczniów Szkoły Ponadgimnazjalnej TEMPUS w Inowrocławiu (19 osób). 37. 3 grudnia dr Dariusz Chyła zrealizował warsztaty dotyczące poszukiwań genealogicznych dla uczniów SP nr 2 w Toruniu (15 osób). 38-39. 16 grudnia mgr Hadrian Ciechanowski przeprowadził w Oddziale II dwie lekcje archiwalne pt. Organizacja państwowej sieci archiwalnej oraz archiwum państwowego na przykładzie Archiwum Państwowego w Toruniu dla dwóch grup I roku archiwistyki (18 i 19 osób). 26